장음표시 사용
121쪽
necessitas possit fieri in aeternis, quippe cu
erna, ac immortalia sint coelestia corpora, ternoq. motu cieantur,st,ut in aeternum postat necessitatis ostes ioncs fieri semper enim nim est dicere, futurum solstitium futuram emem . in mortalibus4cbus cm aliter sese libere quippe cum mortales sint, nullam in absolutam necessitatem, aut pcrpcitia inuesti de his autem omni biis ait se alibi loquii im, innuens fortasse extremum secundum de eneratione librii . qui locus conserendus est. lustrat enim uic nostrum mirum in modum. onfercndu MAlexandri luctilentissima dispuitio libro quaestionum Naturalium tercio. Iaec dii in ita commentarer anxius, admonuit iritim in omni disciplinarii genere, tum prae
erit in in ijs, quae philosophorum sunt eruditis, imus germanam esse Aristotelis sententiam t cum dixerit Naturalium demonstration iuri' irationem aliam esse, atque eam, cluce in cotem,lantibus scientiis cst. Nam in i)s si hoc est, ilud crit,dici, in his, si hoc est, illud uiit non e mina dici posse, si hoc est, aut factum est, illud
aerit necessurio. Cum hoc in giam dixerit verbii quae sequuntur addat oi 1 3ν, Ἀχὶ διον συναρτήσω S c quas diceret hoc genus necessi talis, qua a priori infertur quod sicciti itur aetcr- num non esse in rebus naturalibus multoties cnim
122쪽
96 Comm. in primum enim cum quae praecedunt ex illant, quae sequitur pereunt, Z non Criuntur. Nait semel ac. cidat post flores fructus produci, non tam cisemper & aeterno tempore solet necessario Citingere, ut cum florescat arbor fructus ferat
aut quod proposito nos ro est accomodatius cum semen sit gignatur planta, aut animal.hei itaque Arict otelis phrasis κω οὐκ ες. Διδιο σωαρτῆσαι ut sentit vir hic clarissimus signiscat eternum non est,semper no est, xsimilia . quod volui adnotare,ut audi ori suo acccptu scram haec Aristotelis scilletia est de modo infirenda necessitatis in rebus,quae ortu, Minteritum patiuntur, Minciis, quae neque oriuntur, neque occidunt, in iis,quae mathematicorusunt in qua explicanda θεωρουτικάς tans μαι ab co vocari mathematicas, Mea physice par-ltim,qus in coelesti substantia cognoscenda posita est arbitrari me dixi. nam diuinam philo sophia, te qua aliquis fortasse dubitarit, excludo, e quod illationcs in diuinis substantijs seiri absurdum mihi videtur quippe diuina subistantiae nihil habent,quod ijs attribuatur,quod
aut earum essentiam fugiat,aut ijs prius,posterius,c sit omnia in iis essentialia coniuncta omnia somnia eadem si disiungantur, uti, ponantur,hoc sit humani animi infirmitate.
123쪽
XII. tere autem ne illud quidem oportet, an ita agendum,quemadmodi m priores audio res,quillismodo res , quaeqne fieret, quam quo modo essent tractare maluerunt hi enim inter
haec parum intores sed enim exordiedum, quod iam dictum est,ut primum res persequamur, quael quoque in genere con peditores pro instiores . habeantur, deinde causa reddamtra, gener , tioncmio enita in aedificis etia potius euenit quod enim forma aediuia talis est, aut quὀd tales . sunt ad , idcirco eri aedes hunc potius in modii censemus generatio enim subsanti e gratias non subsannagenerati is gratia. Chun
124쪽
rum docuisset Aristoteles, quari: quaestionem proponit, quae ex ijs quae declarata sunt, o dit ite de sititur ea autem est. an ita oporteat naturan, affectus animantium explicare, ut prius luci acto gigni quidque natura comparatum lia. beat, quoque modo fat doceatur, an potitii contrario modo ut scilicet primo, quomodcquidque sit quaeratur, deinde cur ita sit redda tur causa. alteram institutionis rationem se ouuti sunt veteres philosophi,qui cum nullam fere aliam in remmiuductione cognouissent
causam praeter materiam res omnes prout materia conuenit , contemplabantur putabant enim,omnem necessitatis vim in generatione
esse positam, ut est etiam in secundo de Naturali Auscultationc Cum enim nullam forma nullumq. finem cognouissent, quorum gratia tota generatio est: generationi totam necessitatem tribuebant ut hominem talem idcirco fieri, quoniam in humano semine tali sic fieri necesse est. sane quemadmodum errare videbantur, quando alias praeter materiam ignorabant causas ita suas positiones recte sequebantur in reddenda rerum naturalium ratione. reddebat enim a materia,quam solam, causam esse putabant. Caeterum Aristoteles cum Om
125쪽
nem generationein sinis causa esse probasset, sincinq. esse, principium,&rationem,& omnium causarum optimum suas&ipse positiones sequitur, qui non putat a generatione res contemplari oportere, sed ab ipso generatio i ni termino terminus autem generationis res ipsa producta iam est quare a re producta auspicandum esse necessario. ut quomodo illa sit videatur primum , deinde cur ita sit, reddatur causa. Cum itaque dixisci latere hoc, o oportere, an ita sit agendum,ut priores auctores c a gerint, qui quomodo res ferent,quam quomodo essent tractare maluerunt: hac enim notarum inter hos institutionis modo interesserstatuit,initium sumendum esse a rebus ipsis, ut scilicet quomodo res ipsae sint primum videamus deinde cur ita sic rationem afferamus hoc enim illud est,quodvi superius demostra bat quae in quoque genere sint,4 appareant sumenda esse, deinde generationis quaercitam
causam contra ac veteres facere cossecuerunt
xsane ita facie tum est necessario cum enim materia propter formam sit: quod ratum est Aristotclicorum dogma, Mefficiens causa propter formam efficere videatur, non mediocriter aberrant, qui ante formam cognitam, quae materiae, Mefficientis sunt quaerunt non ali- ς , tque Astrologi,qui quaereret, cur ursae quar
126쪽
in septentrione sunt nunquam occidant, clini nunquam aut ursas viderint,aut in rerum natura esse cxploratum habeant hoc autem, quod dixit exemplo artificii declarare nititur nam i quemadmodum muliis locis scriptu reliquit, ars magna ex parte naturam imitatur Architectum enim in aediscij ita facere. vertit auteGaχa diuisciates Οικοδομησιν,c tu tamen Aristoteles loquatur de generatione, cui non respondet completum, absolitium aedificium sed aedificatio ipsa nam formam aedium prius cxploratam habere,deinde cur aedes tales,aut tales sint causam afferre nam stulti, Minepti esset artificis aedificationem quaerere, clim aedesne animo quidem cogitarit hoc autem, quod exemplo aperuit,ratione declarat postea nam substantiam esse generationis terminu. propter illam generationem es e, clim illa sit, quae
a materia tanquam bonum expetatur: non autem contra substantiam senerationis Pratia. nam absurdum estet, finem eorum esse causa, quae ante finem sunt non enim finis esset si iris enim est, oua νεκα cuius gratia . in his atem Aristotelis verbis dubitari fortasie possit. an terminus generationis stres ipsa composita,an altera composita rei pars, hoc est forma. deinde an quod gignitur forma sit an potius quod ex materia, forma constat nam paulo
127쪽
Departibus Animalium Iorinte indistinete&nos de hac re loquebamur. licendii in atrie,mottis, generationis termi-aum esse forma, qtie no alia ratione παράδειγια exemplar in secundo pii ficorii dicitur, nisi luod naturae exemplar quodam es , quodcum onsequitur ab omni motione desinit quaa tione dixit Min primo de ortu,& interitu habitibus in materia praesentibus motum desinere. 4n secundo de Naturali Auscultatione, quoru inquit motionis continuae, aliquis motionis ipsius cst sanis, illud ultimu est,ci id, cui ius gratia sed ex Aristotelis vcrbis posset tasse,aliquid obijci ait enim ἡ γαρ γενεσιρε - νεκα - ουσίαο ubi substantiam compostainvidetur innuere sinem esse generationis illa enim esst, qua re vera oci ici: d1citur respondere tamen postumus, hoc in loco substantLae voce non intelligere substantiam compositam, sed formam iam& secundo libro de Anima cu animam Animati corporis forma probet si ei τι ριεν inquit se υσία. innumeris alijs locis formam s ibstantiam nominat. scd si etiam is tribuamus substantiam hoc in loco pro sipo sita accipi oportere, non difficilis esset responsio formam enim si e re vera generationis terminum sed quoniam cuin haec educta sit a materiae potes ate,compolitum sit, hoc cliani
128쪽
Ior Comm. in primum conssequenteriit ita dicam secundario. psi obijcitur illud esse ortus, mutationis terminum,quod ab efficiente proponitur , proponi autem compositum respondere potici primum, ac per sese formam proponi, quae ideo cum sine conuenit,4 exemplar appellatur. nycnim probo Simonis ortisviri doctissimi sententiam secundario autem compositum eo quod quado forma sit, rem etiam ess oportet neque placet finis distinctio,quo, quod: ut quo forma sit finis,ut quod compositum. naunius mutationis unus etiam csse debet finis , qui distinctionem admittat nullam quod aut de generatione quaeritur, forma ne an coposito c5ueniat, abAristotele facile declaratur. qui septimovi duodecimo libris Metaphysicorum
negat, aut materiam, aut formam gcnerari,
sed quod compositum est illa enim se εσχατα hoc est extrema clus dici non possunt ullo pacto gigni adnotat enim formam ideo non dici igni cd, quod omne transmutabile ab aliquo,& ex aliquo, Mad aliquid transmutatur illud autem a quo mutatur esse motorem illud ex quo mutatur materiam: id quod mutatur formam qudis forma generaretur necessari esse compositam, c0,qudd ex aliquo Madaliquid mutaretur. Sic autem sequi forma habere brinam quὀd cum de aliis quoque ser-
129쪽
dici possit,infinitam fore quaestionem in imo etiam libro de Naturali Auscultatione icit Aristotelis τὶ ε γαυομενοι μαν αὶσας ετον, id est,quod omne, quod gignitur com-ositum est . quae cum ita sua verendum non st,quin haec sit Aristotelis sentcntia,& rei naurae maxime consona nec tamen in re alio
luin perspicua desunt sophistarum obiectio ies sunt, qui formam gigni putant, non comta io situm,ed, qudd terminus pc sese generatio iis est quod quanquam negandum non est,ion tamen forma ideo gignitur atque ut fineor quod sentio videntur mihi homines Gmam ignorare,quid est est enim forma perfectio, atque ab lutio materiae,quae imperfectu quid est,&it appellat grauis auctor Themisti us cpυια quonam igitur modo persectio perfici dicitur ξ signi enim est perfici perficitur itaque res ipsa, nsi ipsa persecti, res enim est, quo perfectionem suscipit quare summo tu dicio dicit Simplicius in secundum de Anima πανγα noe τε λ κον χαμον λ τελέοσιζ. hoc est omnis cnim forma perfecta est, magis, autuperfecti, nec tamen nego proprium esse materia quatenus imperfecta est persectione sumere . sed si perfici dicitur ideo dicitur, quia perfecta rei pars est scd ut exemplo res decla
130쪽
Io Comm. in primum mat, imperfectuin vas, imo non vas sumpsisse sine ulla dhibitatione dicitur . si super hoc vas fingat, polliat , perficiat quidnam pollitum quid itinctu, quid persectum dicuntis quod additum est tes ae, testim ipsam, an totum vas sane totum vas: quod alioquin ex testa constat, parte ea, quae testae addita cst . nec nego posse dici recte, tessam perfici, sed ita dici, ut vasis totius cst pars mon quod illa perfectionem revera sumpsit aiunt etiam illud gigni, quod o innibus suis partibus absoluitur, formam auteomnibus suis partibus absolui. Sed sciendum quod quanquam compositum, quod ad male
riam pertinet, praeeste videatur, tamen ut for ana, materia unum maxime sunt, omnibus
partibus gigni dicitur . nulla enun est in composito pars, tuae non vere gignatur qua rati O-ned materia gigni dicitur ab Aristotele, qua tenus nouam ex se ducit formam, cum caunumquid effecta est nec illud contra me est, quod dixi superius, formam esse motionis ter minum, nunc autem compositum gigni assirinem .nam aliud est mox,& mutationis esse crminii, aliud producitus Messe pos motum. sed haec longius quam meum erat institutum.