장음표시 사용
131쪽
V Mρ rem Empedocles pleraque in ania
malibus propterea ita cotineri, quia ita,
132쪽
cum orirentur acciderit, male ait ut spinam, haberi talem, quὀd per contortionem disiunei, tangi . accidit insius, O quam semengenitale,quod consiterat,vim talem habere oportet,et qMares, quos effecerat,prior et non modo ration veru etia tempore gigni etenim homo hominem . itaque ortus talis euenit pecie, quoniam talis , quigigni es quin etiam de hs, quae 'oi te fieri videntur,pariter atque de artificiosiis animaduertere licet nonnulla enirn vel onte, ea dem, quae arte eripusmi visanitas his igitur causa ulicies smilis antecedat necesse est , ars condendarum saluarum prior fatuis es: quai do sponte eri nequeunt aric aut operis esse rationem omni adiuncitam materia certim s.fortuitis quoque ratio similis es ut enim ars se habe ita exi hist uuamobrem censendum ita, potismum,ν ob eam rem mcmbris his homo co et, quia boc homini necesseres non enim eripotes,ut ne his cmbris homo sit sin minis pro ximnis tamen aliud quidquam opinadum, vel onmixδ fori aliter no pos vel bene ita feri tanti satuendum . Cim itaque talis res gen rationem in hunc modum,talcmq. evcnire necessse se quapropter mcmbra non se ordine ori tur scdprimum hoc,deinde illud, atque in hunc modii cmnia, i natura confisam di ponat
133쪽
Tatutum est rem non esse propter eοα- generationem, sed generationem propter rem nam quia talem rem esse necesse est, generationem etiale talcm oportet. non es igitur, ut veteres hilosophi existimarunt, ac praesertim Empe-ocles, quem hoc in loco non iniuria rcpre endit qui cum materiae, ac generationi tri ueret omnia,Animantium etiam membra coarmata esse dicebat, nsi finis, cui destinata sunt ausa, sed quia ita in generatione accidit spiam enim, quae ossium omnium origo est, quudmodum venarum cor, vertebrosam esse affirnabat , non quod ea scisti animal necesse est: ed quod dum animalia gignuntur, torqueriam, ac frangi accidit, reetam alioquin, & sine ertebris hoc enim forte fortuna contigisse . ius enim hoc carmen est non semel ab Aristotele recitatum. ιλλωρ temere sane prolata sentcntia nam suae casu veniunt raro accidunt, praeter na-
uram, quare saepius cum spina recta nasci animalia contingeret quod si scrct nulla in ijs es et motio, nullus incessus est enim ut docet inrcundo horum librorum spina Ossium origo, a qua omnia ossa continuata in corpus animalis dispestiuitur & a qua omnis nexio, ac contorsio
134쪽
tortio principaliter sit. sed mirum non est, inquit, crraise Empedoclem ira enim nescius, in semine 5creto talem facultatem es se oportere, rein quae effecerat priorem est ei modo ratione, sed tempore duo enim haec in semine necessaria sunt nam cum animal generet animal, 4n ijs, quae foeminam, marem habent animalibus, semen sc nccesse sit, quod velut maris instrumentum formet, ac foueat muliebre menstruum necesse est, ut coccptus conceptum enim lignificat: σνςανσπερμα
vim habeat, quam primum quidem acceptam a mare scruat intra se, qua sit, ut inc bra in diessant S augeantur postrem oci prodeat animal, quod ei simile sit, a quo vis illa formatrix primum proiecta est optime igitur hoc in loco ait Aristoteles ignorasse Empedoclem vim hanc in summe necessario contineri, quam pr. mum a mare accepit, quia cratione praeceda δ tempore quod enim praecedat tempore platnum cst pra terquam quod es licientium natram,hanc esse explicauit in duodecimo Metaphvsicorum, ut effeci aprs cedant temporc. sed ratione praecedere necesse est nam quod sis ab eo, quod pr. ecessit formam, ac si e sumpsit. quamobrem & ratione. tempore illo poste rius est sed haec omnia sunt ab Aristotele ex
plicata sucu lo fere toto libro de ortu Anim
135쪽
ium, a quo quae adlaunc locum pertincnt suanenda sunt quod autem ait: itaque Ortus tai specie,quonia talis,qui gignit est: hoc scnu est accipiendum . Nam quando ita natura oparatum est, ut Animal Animal edat, planam planta, necesse est, ut Ortus tuli spccic ne cs ario sit, cluali praeditum est edendum Ani- nal sumit igitur necessitatem ortus a spccicitatura, quae ut in parente, ita in prole lucere lebet neque enim contrario modo accidit, ut ii ortu necessitas sit, cuius ratione tale, aut ta- es ut Animal hoc autcm, quod de Animali bus dixit verum etiam esse ait in 1s, quispon- seri videtur, pariter,atque in artificiosis .na
et in i)s, quod gignit simile st forma ei quod
fit, ita tiam in arte, ac sponte nascentibus. enim multa sponte fiant, quemadmodum castuat,quae arte fiunt sanitatis probat exemplo iniae ut medici ope comparatur sic etiam sponi sua plerunque enim vel minimo adiuta cY- trinsecus auxilio natura ipsa noxia expellit,&sanitatem corpori restituit. Cur autem sit c p quae ab arte fiunt cadem otia aliquando spori te oriantur, rationem rcddit scptimo Metaphysicorum libro . nam materiam, quae in generatione substernitur, aut talcm se,ut possit etiaper se moueri, aut minime compotem nam sanitatem in minima aliquando accepta in Oiation C
136쪽
tione restitui corpori, quonia illud aptum etiam si artificiose motum sit per sese huc motrim obire cotra vero lateres, aut intritum domum nunquam fieri, nisi a principio ad finem ab artifice aedificetur. tamen Δ quae sponte videntur fieri, S 'us artificio a simili,atque cognomine cfficiente produci. nam in ijs, quae sponte fiunt satis est, si non omni ex parte, ex aliqna tamen vim effictricem praecelsisse similem ei formae, quaerit ut in sanitate est calor. Nam calore affectum corpus sanum fieri, sanitatem autem calorem esse. Haec ille & vere, ingeniose ut omnia, quae cum his confercnda sunt. Nam quae hic concise, perobscure, ibi latius,5 apertius explanantur scd adnotanduquae nos αυτοματα dicimus latinc spontanea,
aut sponte orientia appellari plerunque etiasortuito,casu ve accidentia, quae quaquam plrunque omnia idem significent latius tamepatet spote quam casu sieri ut hinc fiat, ut quGaga transfert sponte seri,Bessarion & Argyropulus casu fieri dicant sed haec omnia idem significant in hoc, lucria cxponimus loco,& in Metaphysicis quae autem habet artem operis esse rationcm sine materia,videntur ijs aduersari, quae secundo de ortu Animalium habet Nam xibi de arte loquens principium, ac fomam vocat ret,quae fit forma autem in timui cst
137쪽
rei principium, neque unquam sine mat a & Alexander in primo libro de Anima ar-il in vocat, quidquid ex arte in materia fit an ulla hic pugnantia est 3 sed ars duplicitcessit a itur, aut ut in animo cst, aut ut opus ab eo, iod in animo est proscetum; nam ut in Ani io est forma est sine materia mente artificis imprehensa. ut autem opus, in materia est.&atero sensu loquitur hoc in loco, altero in se undo de ortu Animalium . ars itaque priorignificatione acceptaopcri, quod ex arte fit milis specie,st id quod in j ctiam, quae fortito sunt, esse affirmat. quae autem sponte eri dicebat supcrius, ea modo fortuita dicit, o,qudd loco αυτοματου quod casus est, quod tiam sponte significare diximus, sumpsit τυ- sis hoc est fortuna iniqus cum dixerit, satis q. eiulat Empedoclis opinio videatur quae ve sit tractandi ratio, explicat quanquam illa paulo anteposuerit a forma nimici inci 4endum esse ut quoniam tale quid homo est, iecesse esse talein generatione fieri, talia l. me
x , quae, sint, ac formae hominis sint optime
ccommodata, ut quoniam rectus incedit, cru- a valida,& clunes habeat nam S sic commo
te rectus incedit, quando delasiabitur est s lendi copos . neque enim inquit, sine his, aut iis similibus esse posset dicit autem hoc quia adfi-
138쪽
a I et Comm. in primum ad finem,cii destinata Rint animaria, si no edem, litae viai generi simi, inebra, Malteri sinisu ilia tamen es necesse est quando cnsit vitae acti, cuius rei exemplum acconimo datum non est in exterioribus membris sed ii visceribus,ac intimis partibus,quibus proportione saltem plura inter se animalia conticii in
Oporici demum inquit, aut necessario tali: membra esse, aut melioris notae gratia nansiit ex membris Animalium, quae necessari: sunt ad obeundam, cui des inata sunt,adtione sunt alia, quae quanquam iaccessaria non sunt Optimum tamen cilcis qualia sunt quared in primo de ortu Animalium quaerens an te se in animali necessari sint, dis inctionen hanc ponit, melioris scilicet causam, uec neces sitatem . subdit autem quod sententiam opti vine claudit, 3 quod veterum sententiam max me infirmat nam quoniam res talis sit, gene rationem talem suis nec edario, uti primum hoc appareat membrum, deinde illud, mox a liud, non sine ordine, a ratione ira quoniamicor illud ust, quos stera nacbradosunt, Maia pentur, primum cile generatione debet, quo
sequatur alia viscera ordine quodam, ac scri a post quae superiores partes absoluantur, qualscquantur inferiores scilliae ad libros de O tu Animalium pertinent.
139쪽
XIIII. Et res igitur illi, O primi natur interpre
tes materiale principii , ac et smod cauisam, qua nam, qualisq. se indagarunt O quo nam pacIo hinc tota orirc tur, O quo moliente, discordia, ct concordia, aut mente, aut casu, temeritateq. spontina docuerunt: cum subie iamateria talom quandam prae se ferre naturam
videretur , meruidam ignis gelidam terra, OH alter
140쪽
alter levem, altera grauemus enim mundum etiamgenerant . haec ni de ortu plantarum, O nimalium quoque referut Ventrem enim, aluum,omneq. cibi, o excrementi conceptacu tum ita constitisse: Cum in corpore humorberetur, rueret nares ex ruptopatuisse,cum spiritus, siue satus transmearet, atque dii est rei at vero aer, O aqua non nisi corporum teria est naturam enim omnes ex iis corporibus componuntiatque constituunt. Ocet quae veterum physicorum suri philosophandi ratio corum ocasione, luae superius declarauit ' eandem autem sententiam inuenre licet duobus locis in secundo de Naturali Auscultatione, tuorum in altero dicit omnem naturs vim veteres in materia posuisse, in ea omnis motus,mutationis l. collocasse princi rium formas autem esse affectus quosdam,ac habitus, qui facile dilaberentur: chim materia perpetuo maneat, quippe quae natura sola est. in altero autem, qui nostro huic suntlior est nam materiam fuisse contemplatos, atque ei omnem necessitatem tribuisse ut quoniam calidum tale quid est, frigidum etiam tali natura praeditum,res tales necessario scri Cum nul