장음표시 사용
51쪽
eriam praecipitc qiiod ipse initio illorum ibi orum manifesto docuit ut mirum sit, cur errare potuerint eruditi viri liber aut de inccstu quam a recte cum his coniungatur excitis initio planeri liquet nec quisquam obi)ciat, quod in quarto Iorum librorum explicat Aristoteles membra,ri qua ambulationi interuiunt nam quanquam vel rum hoc sit, non tamen simpliciter,ut ambulatio is accommodantur, sed ut partes sunt, explicani tu . quod si earum actio ambulatio est, no ideo de ambulatione ac citis instrumentis dedita ope
resactum esse putandum est adde quod in libris de partibus partes explanantur, solum per se, mi bris autem de ortu, inccsii explicantu alii quae partes no per se, sed biam, de qua agitur, actionem hiscita positis ad alios libros venicvi dum est post libros illos, in quibus de Anima libus totis agitur ac de ijs, quae magis ad corpust pertinent, sequitur anima, de qua extremo libros de incesti agendum csie proponit ad hanc per- tinent, sensiis, somnus 5 vigilia, memoria, cetera hii iusce generis ast ectiones de his igitur sigillatim agit, ut initio libri de sensu si posuit. quorum librorum ordo cum non adeo in cotrouersiam reuocctur, Mare nostra alienior sit, noerit nobis in praesciitia declarandus diluenda tamen dubitatio est, quae oriri possct de illo com mentario, tui de Motu Animalium inscribitur. Nam
52쪽
Nam si inces is ad anima praeditum corpus peitinet, cur non e motu, an motus si eo mo do tractaretur, quo,incestis sine dubio ad cor pus imagis pertineret Sed cum de illo ita disputatio sit, ut a quo principio proficiscatur, notusat, si ema linodum in extremo tertio de Ani mao principium autem motus anima sit, dubiunon est quin hac ratione ad anima magis quam ad corpus pertinere videatur. Haec de proposito Arista telis, de Operis inscriptione, o de lo-fo, quo hi libri statu edi sint habui diccre quod si in explicanda horum librorum sede longior extiti, precabor veniam, quod opus mihi se vi sum est dispositionem si non omnium, multoruta me librorum de Animalibus pro viribus meis exponere Nuc Aristotelis verba declarabimus.
53쪽
omni contemplandigenere, omni tum nobiliori tum ignobiliori docendi uia, O ratione, duos esse habitus Hiat, quorii alterum scientia rei
appetasse,altero quasi peritiam quandam bene es. Oc exordit in simile est illi, tuod est comm
in libris de Naturali iis cultatione nam quemadmodum in eoi
cessariam causarum. principioru coanitionem demonstrat esse in scientia natu rati, ludd in omni scientia, quae causis nititur,ac principi)s, causas, principiaq; cognoscere necesse sit ita in huius operis initio, quoniam in Omni arte, atque scientia duplicem cernimus do cendi modum, 'uar de Animalibus tractatio instituitur aut ars, aut scientia esst ad physiolo giam enim pertinet duplicem hanc docendi rationem in ca tenere oportero confirmat est igitur inter horum librorum proluvinium, S librorum de Naturali Auscultatione haec non incongrua similitudo,quod in utroque ratiocinatione iaciendum
54쪽
faciendtim concluditur, ii odin utroque opere instituitur inter utrunQue autem interest, ludd.
aliud in illo, aliud in hoc faciendum concludi tur. Sed qu vad nostrum pertinent haec sunt. probat in hac de Animalibus tradi atione dupli
cciii institutionis esse rationem, alteram, quae oa δύο dicitur, alteram', quae vocatur ἐπις; ἱμου,
hanc scientiam dicimus,illam alii peritiam, non
desunt,qui etiam experimentum, nos eruditioncm appellabimus probatio autem hac ratiocinatione conficitur. In omni scientia, atque arte duae sim habitus rationes, quarum altera rei
propositae scientia st, altera cruditio quaedam Physice, scientia, aut arsis. in pli sica igitur has habitus rationes cile oportet, quarum altera scietia altera cruditi cst. quanquam ea philosophiae pars, quae in natura obscuritate versatur, scientia nomine est appellanda, ad hac tamen, quam instituit probationem nihili interest ars ne an scientia appolletur.Ceterum quae in propositionibus sunt, videntur ut per sele notasta tui . nam quod physice, scientia, aut ars sit nemo non nouit quod autem in omni arte,atque scietia duo docendi modi sint, quibus res proposita caeplicatur, quanquam non adeo notum sit, rem tamen recte inspicientibus iacile patet. Cum enim in omni arte atque scientia quae via, 4atione progreditur, materiam cste oporteat, de quari
55쪽
Departibus Animalium. 29 qu, quae ei propria sunt certis quibusdam pro
pri)sci principi; ostendantur, ratio adsit neces le est, quae demonstratio appellatur ea enim,u quae ad subiectam materia micrti non proprijs ac statutis probat init ijs, a quibus tota rei scicn .ia prosciscitur. quoniam artes, atque scien aiae,aliae subiecta materia, Miractationis ratio ne differunt, alia materia cluidem conueniunt, tractatione discrepant: si nacthodum oportet Iabitum, quo qua sus copiae scientia pro pria sim declarentur,quo modo, qua, ratione, quous que tiam pertraci anda sint. cum aliae, atque alia in scient ijsrcddantur causa, naphysicus omnia causarum inspicit genera , Mab ijs reddit τι dio τι Mathematicus autem formam tantum relictis alijs ymaxime hoc habitus genere opus est, ut quae singularu scientiarum in causarum redditione partes sint cos non lateat,qui in disciplinis versantur id quod non modo in Niversis scietiis cognoscere opus est, vertim etia liticarum particulis . multa enim scientiae com prehcndunt,quae multis etiam tractationibus ab auctoribus explicantur . nam cum physici con- templatio tum in corporibus,rit a natura con lulant, quae q. sensu prae cipiuntur precipue sit, tum in corporum afluctibus atque principijs,ut haec omnia varijs tractationibus explicantur, ita in omnibus tenenda es via, de ratio, qua si, gula
56쪽
pertractare oporteat haec πωδί io dicitur hoc cst cruditio . quam chim in omni scientia, atque arte nccessariam csse dicat Aristoteles, vide lum est,an illam in suis tractationibus,quas posteri tali reliquit, aliquando seruauerit hoc autem facile cognoscemus, si librorum quos ac oab a τμου veteres appellarunt peripatctici sumaturpartitio eorum enim ali primam philosophia continent ali scientiam naturalem explicant. ali eam philosophiae partem complectuntur,iquae in vita, moribus posita est. De prima plulosophia terdecim cxtant legantissime conscripta oliuilina, quorum in minori alpha quae ad πωδύαν pertinet accurate proponit nam de illa no modo in maiori, aut minori alpha videtur agere, verum in sex prioribus chis operisti bris, donec ad substantiae tractationem in septimo libro aggrediatur verba, quibus proponit
.λ . his igitur portu est in prima philosophiaca fuisse ab Aristotele obseruata, qu cruditi O-nis sunt. Nunc vidcamus an in libris de natura idem secerit horum alii nobiliores, atque exa-citores sunt ali ignobiliorcs, atque ut ita di cam
57쪽
an incertiores . Nobiliores voco, qui prin rerum tractant initia,primas affectiones, iri ma corpora ignobiliores, Mincertiores, in quibus animalium partes, Ortus, aste eius, natura 'declarantur, ut hac de causas hvsice bipartita sit,altera, qu nobilior, atquc accuratior sit, alte ira lus sit ignobilior,& incertior ad illam libri de Naturali Auscultatione pertinet libri de coelo, libri de ortu, S interitu, libri Meteorologi- corum . ad hanc libri de Animalium historia, libri de partibus animalium, & quicunque ani inal lium aut asscetiones,aut Naturam continent cilibros de Anima excipio, de quibus alias disputabimus lis & libros de stirpibus quales quales illi sint adiacet emus . ita fit,ut in bipartita hac iraturalium rerum tractatione biparti tu etia in cruditionis munus appareat necesse sit. Nam ni tio libroruin de Naturali Auscultatione, de Causas, & principia pernoscenda est physico de monstrat Aristoteles, quaq via. ratione in explicanda eriam natura progredi oporteat, sumpto initio ab his, qus confusiora L nobis cognitiora sunt id quod omnino ad cruditione pertinet. hac autem docendi ratione non modo in declarandis rerum plincipijs usus est,ucrum etiain omnibus rebus, quae in quatuor, que naturale auscultationem sequuntur Ommcnt ri s explicantur sequuntur Animalium tradi ationes, qui
58쪽
. Comm nprimum id ignobiliorem pla ficem pertinent, qua suai
Dipsae requirunt institutionis formulaui quae cum in libris de Historia no ponatur, propterea quod i libri Poec c tantium naturam, ONUS,
partes, actiones, mores animalium continent
sine ulla causarum,cdditione, sequebatur ut in. bis libris poneretur, qui de animalium partibus inscribuntur, quici post libros de Historia pri mi omnium sunt, qui ad notionem animalium spectant qua de causa novo, eo l. copioso prohoemio exorsus est Aristoteles, ut pote nouam tradi ationem instituens atquc ita sit in libris de
natura obseruata cruditionis ratio neque tameputandum cst propterea quod dixi initio nobi lioris, atque ignobilioris physiccs propositum csse cruditionis officium, in alijs libri siliquam' de illo loquutum esse . a neminem fere igno rare arbitror exactissime initio librorti de Ani
ina, multa, quae ad eam pertinent, considerari.
prsterquam quod in libris docceio, d in Meteo. rologicis sunt aliqua, uret ipsa a cruditione pertinet sequitur altera philosophia pars, quae cernitur in actione , quam in libris de Moribus ad Nicomachu libris de Republica, libris de re familiari complexus cst in his si requiritur cruditionis munus,in libris de Moribus sta tuendum crat quod cum pluribus verbis ccla xςtur, non est,qudd ego probar instituam eius ivprba
59쪽
ε ιδ χετα doc stera, litae ad hanc eadem eruditionem pertinent.& sane nihil potuit ab Aristotele declarari planius . tamen miror peripateticos posteriores aut neglexisse, aut
no animaduertisse huiusce genus artificiivno excepto Auerhoy, qui in secundo libro deprima philosophia innuit quidem hoc, sed barba ri interpretis vitio obscure admodum,4 incocinne hucusque digredi atque euagari oportuit,ut naturam cruditionis, atque eius in omni scientia necessitatem explicaremus. Nunc ad Aristotelem veniamus qui in omni inquit contemplatione &methodo, lini nobiliorithim ignobiliori duo sunt habitus modi .contes lationem accipiens pro omni scientia, quae est in contemplatione posita, nequc quidquaextra se aut agit, aut efficit .cuiusmodi in sexto metaphysicorum probauit sic physicem,primam philosophiam, mathematicas disciplia
nas. μεθοδον, autem non pro arte tantilin, Vt
60쪽
putat Ephesius, leonicus, videtur accipere verum pro omni, quodcunque illud sit, dilciplinae enere, sitie ad artem, siue etiam ad sciens tiam pertineat. est enim εθοδος uniuersa slior vox, luam aut ars, aut scientia sit. Damobrem cum scientiam proposuisset,addititia methodum,trimit artem comprehenderet lunul, atque scientiam,tum etiam ut non Omnem a
tem, aut scientiam se coplecti ostenderet, sedeam,quae recta via. ratione instituitur & nd haec est Aristotclis consuetudo, ut poli artem, aut scientiam methodum afferat nam ut hic ους se πασαν Θε vilia η, μέθοδον ic. in primo ad Nicomachum. πα-τεχνη κ πασο ti θοDio μοιως oωζεσις artium aute, scientiarum aliae nobiliores, alia ignobilio i res sunt sumitur nobilitas aut a re,quam per i tractant,& docent, aut a certitudine, quae in j
in rebus spectanda sit in primo posteriorum analyticorum ipse docuit.sii physice mathematicis materia nobilior est,cum illa in substaniatijs,hae versentur in accidetibus, praeterquam quod astrologia in corporibus cognoscendis aliqua ex parte est occupata, quamobrem, di ςυσικοτερα dicit: Halicubi ab Aristotele contra certitudine ignobilior,cum in rebus male uriatis versetur, Mathematicae autem in ijs, quael