장음표시 사용
81쪽
qui quod tamen non sine incommodo fieri , bstendit. subdit autem hoc nondum manifestum esse neque tamen ideo, credendum est indefinitam hancrcliquisse quaestionem: qua scilicet via, latione tractatio haec sit absoluenda: clim manifesto ostendisset longe commodiorem esse viam , si communem naturana cxplicandam sumimus nam alioquin eadcint nos saepe cogi repetere,& inculcare neque illud moueat, quod ait hoc enim nondum manifestum est hoc enim dixit ut ostendat se quidem rationem ostendisse, quae alioquin obscura est , a nemine animaduersa adnotandum
autem est cx his Aristotelis verbis sumi pronun ciatum, ab uniuersalibus in scientij progredi oporteret, quod ille clarius dedita opera initioli librorum de Naturali Auscultatione posuit. cuius pronunciati rationem reddes Aucrhors in commentari)s,quos in eos libros edidit tria videtur adnotare nam ideo ab uniuersalibus initium sumi, quod illa natura notiora sint deinde ne eadem cogamur iterare postremo, ut quae propositione asteruntur, primis ac pro- pter se enuncientur . nam si qua de triangulo
ciemus, non erit propositio, quae primo dicatur haec ille.' non ex eius ingenio dicta sunt,
ut quidam uerboyci existimarunt, sed ex diui
82쪽
no praeceptore desumpta illud autem hoc loco quaerendum est,quo modo fieri possit, ut cadem saepe dicantur, uniuersalia sint explicanda: cum particularia nobis notiora sint uniuersalia autem difficillima cognitu , quemadmodum ait ipse tum in Analyticis posterioribus, tum in primo Metaphysicorum libro accedit quod in secundo posteriorum Analyticorii docens , quomodo generis definitionem habea mus, illa ex specicbus haberi posse demonstrat.
manifes is indicans species quae sub aliquo genere sint,& quae ijs conueniunt, generibus csse magis notas meque sane Aristotelis sentcntiae de uniuersalium notione deest, quod ex coddobijciamus. na quanquam duobus his locis difficillima nobis aftirmet uniuersalia hoc tamen loco, primo de Naturali Auscultatione faciliora nobis os endit ut cum dubitationis solutione, iugnantia ab eius verbis sit averten da est quide fateor vexata,diuq agitata us- stio thim apud veteres , tum apud nouos peripateticos de Aristotelis vera sententia, qua pos iam ego bona venia abstinuisses tum quod Magraecis,& a latinis innumera pς ne dicta sunt in hoc philosophi e loco tradiando: tiim quod locus hic, quom prae manibus habeo non adeo videtur hunc exposcere usstionis excursum. sed profecto iuuat,quae a praeceptionibus accepi
83쪽
mus, quae marte nostro excogitauimus ad huius loci illustrationem afferre ac primum mirum non est, si in Analyticis,& in primo Metaphycorum uniuersalia esse maxime difficilia cognitudicit Aristotcles tum quod uniuersale, quod exquisite uniuersale est maxima sane contemplatione eget, non pauco animi studio. iii in quod in primo Metaphysicorii de eo uniuersali non loquitur, quod de ijs,quae sibi stibi ecta sunt enunciatur sed de eo, quod aliorum
rerum omnium causa est quod i non animi notione est uniuersale chim in materia re e
ra sit, sed forma a materiae sordibus abiuncta rerum ut sint, Mintelligantur causa . sed quod uniuersale diximus exquisitum, quodq. summa animi conte platione indiget,declaremus apertius . uniuersale scri ait ipse, tum in primo di utinae philosophia libro, tiam in extremo secundo posteriorum Analyticorum, quando exilii ribus experientiae notionibus, in uniuersa fiat similium comprehensio ex sensu enim memoria sit, ex memoria frequenter excita eadem de re, experientia siparatur, ex qua,quod ex multis uniuersale colligitur approbedit animus, inspicit quod LAlexander grauis peripateticus duobus,aut amplius locis in altero libro de Animo adnotauit hoc igitur uniuersale sensit memori experimento a singulorum similitu-
84쪽
ne elicere,&altiori mente contemplar no par ii negoci cst etenim natura quidem notum cst, sed si nobiscuὰ5ieratur,qui sensuu ope nouimus omnia, obscurii admodu. incognitu sed& niuersale dicimus naturam comunem
in singularibus existentem, sed confusinn,iadumbrate nobis cognitam, non illis, quibus superius cognoscitur conditionibus, sed figura quadam . sic Animal magis quam hominem cognoscimus . sic infans omnes homines patrem matrem clamitat huiusce encris uniuersale nobis quidem notum est ob communia quaedam praedicata, qua ei tribuimus confusiori, ut dixi, modo, uine discrimine ab hoc in omni fere Aristotelis tractatione sumitur initium quemadmodum in primo de Naturali Auscultatione testatus est,ubi citia dixisset confusiora, communiora esse nobis,quam prin
salia haec autem fiunt prima, quae ante principiorum explicationem, velut axiomata sum psit. Necesse esse, aut unum esse principium, aut plura,quemadmodum Alexa ter sensit sed ad rem nostram ab uniuersalibus,hoc est a c5munibus . confusioribus hos etiam libros de
Animalibus disponit Aristotclas, quae in ijs
85쪽
ontinenlti edocet, quod qua ratione faciat locet ipse Verum autem esse cx his libris de artibus facile quiuis potest animaduertere. iam exempli causa de en suum instrumetis loluitur, de vis ccribus, de dentibus, de cornibus,le Esophago. huiusmodi ceteris, qua uni-iersali ordine portractat, cis quὀd nobis ita rognita sunt deinde ad aliud univcrsale scan- dies, quod cxquisitius cum sit intelligentia nostra non ita facile apprehenditur an haec Ani mali ut Animal est conueniant nam sic omni bus, quae sub eo sunt, seu sanguinea, seu sanguinc Vacua, conuenirent .an potius sanguineis,dccxlis,a ij potius, quae animal edunt,4 ex his an iis potius, quae scissis pedibus ingrediuntur. haec illa est vera uniuersalis cognitio ardua quidem, & perditicilis sed quae communis cst, sconfusa nobis longe familiarior, qua necessatrio si exordiendum ut facit Aristotcles, ut no
graeco lillosopho sed illud restat scrupuli, quod obijcitur ex secundo libro posterioruni Analyticorum philosophi verba sunt haec, ut ego interpretor Oportet autem clim in uniuersa re versatur quispiam partiri genus in prima spccie indiuidua, ut numerii in binarium, xternarium deinde hoc modo eorum definitiones sumet e coniti,ut recta lineae, circuli,
86쪽
, trianguli erecti deinde quid gentis sit assii me D tem,Vt an ex quatis,an ex tialibus sit, proprias is affeci iones inspicere ex primis communibus , nam quae j accidunt, quae ex indiuiduis com ponuturae definitionibus manifesta fiunt, eo quod omnium principium dcs nitio es ,& sim plex, quod simplicibus insiliat s lis acciden- tia per sese, alijs autem propter haec. paulo post interiectis pluribus facilius autem est singulare di finire quam niuersale,qi iam obrem asin rutaribus ad uniuersialia ascendendum est. nam homonymia magis latcnt in uniuersali bus, quam in indifferentibus ex his verbis it lud elicitur,uniuersale δ' id signotum nobis est, si definitione explicandum sit, debcre nos comunia, quae in speciebus sunt deligere, quae uniuersali naturae applicemus deinde facilius esse singulare definire quam univcrsite . nam in hoc latere magis homonymias ex quibus sane tantum abcst, Vt ea, quam attuli declaratioi infirmetur, ut maxime comprobari videatur. nam germana illa. vera uniuersalis cognitio a specierum cognitione Omparatur. a tertis quando illud definire volumus communia sumimus ex speciebus, sequitur communia esse notiora,hec auic altera signiscatione uniuersalia dicebamus .uniuersalia igitur nobis notiora
sint quam singularia haec autem ij uniuersalibus
87쪽
bus longe pertiora, quae exqiii sita animi notia uniuersalia dicebamus. de his enim loques ristoteles facilius iudicatis e singulare quam niuersale desinire hactenus ex rationcm osteimus, qua notiora uniuersalia sunt nobis, lignantiam ab Aristotelis verbis auertimus; ex eo loco, qui incar sententia aduersari vi ebatur, confirmaui melius. Nunc ad verba, uae sequuntur adgrediamur.
E isiud confessum es, utrum ut Mathemati
ci rem suam cetissem demonstrare consue-Μerunt, sic homo rerum naturalium sudiosus priamum quae patent in animantium genere partesq. singulis explorare, deinde caeujum, quamobremittam reddere debeat an secus agendum sit. Ostquam qussiuit Aristoteles ratio Comm.nem, viam,qua quae de Animalibus dicenda sunt positiit artificiose declarari. ex duabus vij propositis
88쪽
positis refellit alteram,alteram approbauit ea autem si in uniuersum de iis, quae Animalibus insunt agendum esse, postea distinctius de ij ,quae cuique generi propria sunt quaestione aliam proponit hoc loco, bipartitamq. sentcntiam innuit, quarum altera reiecta, sumit alte ram quod autem in quaes ionem reuocat,hoces . an physicus ita debeat eorum,quae tractat causas reddere,quemadmodum Astrologi faces re consueuerunt, qui quae in coelesti globo apparent graece dicimus τοι φρυνομενα explorata prius habet ut sunt,deinde causa nituntur reddere,cur ita sint an alia potius ratione fa-icere oporteat. sane proportione physicorurtractatio Astrologorum conici lationi respoderet,si quemadmodum ij, in coeli, ac syderunt corporibus faciunt,ita, hi in Animalium partibus,ut has scilicet videat,ut sint, quo pacto positae, ac formatae,quot,quales e, deinde singularum rationem exquirant ut si quoniam scimus cor esse,quod in medio Animali positum est,sanguineum, neruorum,qusramus cur in
medio cur, cruosum cur sanguineuὶ Iure igittur quaerit Aristoteles, an hoc modo' ad Ani . maliti cognitione pertinent tractanda sint, an a alio potius modo, io ne i modii tamen alii lnon ponit,tamen per se quisque poterit opinatione statuere. atque ita quaestione hanc hoc in
89쪽
iloco ponit,ut definire non videatiir desinitamen tacite, approbat partem,quam expri-riit probaturus& paulo post aliarum qu sstio-u occasione quare statutum sit philosophu, ut partos aut accidentia Animalium quaerat, rius quod sint exploratum habere oportere, ostea ad causas redigere, quaecuque illa sint, et ad materiam, seu difficiendi vim, seu ad ornaam,aut finem id quod non modo in Ani talium libris obseruatum est a diuino viro, sed . tiam in alijs, in quibus aut de Natura, aut de Ualuinis rebus disputat. Miure sane ira quemdmodum ait ipse in Analyticis, quaestio quodes sit prior est quaestione cur sit. Quamobreton alia ratione in secudo de Naturali Ausculatione causarum tractatione aggrediens probositi sui causam hanc reddidit, ut inquit, cum ipsarum norimus principia enitamur quaecunque quaerimus ad eas referre Min extremo se illo libro docciis quomodo referamus esse itum ad causam, facile os cndit hanc explicandi rationem in physicis esse peculiarem . Verum quod transfert in cotextu Theodorus rem a coelestem ostendunt graece est ταπερὶ τει ς ολογιαν δεικνυουσιν, hoc est, quae ad Astro ogiam pertinc demonstrant Mathemati eos lutem ait ea,quae Astrologiae sunt demonstra
te, e quod astrologia una ex ij disciplinis est,
90쪽
quas Mathematicas veteres nominarunt illud autem adnotandum cst,Astrologiam appellare,quam posteriores graeci Astronomiam vocaverunt duplex enim ea disciplina st quiae in syderum, ac coelestium corporum agnitio
ne versatur nam quae corpora,& motiones,&siguras inspicit,Astronomia est quae vero re rum euentus praedicit,4 quae nos αποτελουμενα dicimus,Astrologia dicta est astrologiae autem idcirco meminit, qudd haec ex primis Mathcseos disciplinis sola ad naturalem scientia magis videtur accedere id quod Min secundo de Naturali Auscultatione dixit, Min duodecimo Metaphysicorum . sit enim iacscio quomodo,ut cadem fere Astrologus, atque physicus contemplentur . nam physicus globosa de monstrat sydera,vt in secundo libro de coelo facit hic, globosam terra, atque in medio sitam, quod problema no est ab Astrologo alienum.1ed ille rationes affert ab corum substantia, facultate,quod ita melius, quam aliter hic ab ijs, quae figuris, magnitudiniq. accidunt:a motionis quantitate, tempore adhaec est Maliud, in quo conueniunt nam quemadmodu Astronomus perspeci a primum clypsi causam in quirit,qua facta sit:ita physicus Lunae corpore perspect o naturam eius explorat,& causas sic