Quaestiones in Aristophanis Thesmophoriazusas

52쪽

y Vulgaris est opinio, Euripidem Teredonem quoque tibicinem, quem V. II 74 appellat, secum duxisse. Sed tibicen iamdudum in orchestra adest neque opus est altero.

53쪽

Comoedia ras eventum destinat, quia nodu qui dicitur sabulae Xpeditu eSt. V. I 2O9. γηδεστής liberatu aufugere iubetur φευγε πριν τὸν OD-TMὶν ῆκοντα καTaλαβεῖν Una cum eo Mριστίδνης decedit idque ipse affirmat εγιί δε αυτ deci . Nam tali cum mutatione Uerba tradita γε δη τουτο ρω non neSilocho sed Euripidi tribuenda videnturi . Euripidem ut

V. 223. oiozro profugo Persequitur: λλα ρεξι. Satis copisSe rem tractavimus iam quas lege usus Aristophane constituere liceat videamus Poeta diligo=tur id a it, ι eos ali spectant de nomine atque indole omnialin perSonatum vel per ipsa illas vel per alias certiores faciat. Poeta serSona tantummodo certissimis de causis vel prodeuntes vel decedentes facere Studet. Quas leges sicubi ab Aristophane laesas esse Videmu - et

t cf. laydes Thesm Hal. Sax. 88 ad versum. 8 Puellam omnino in scenam non redisse non modo nullis comprobatur causis sed etiam a veritate valde abhorret Verba inOτρεά δ τακισT G ad pharetram a Scytha abiectam referre, ineptum videtur, quamquam e rectissima Sententia ortum est, barbarum Stulte agere, quod saltatricem, cuius auxilium in Euripide puniendo magni momenti est, dimittat. Sed id non curat poeta, quamvis a nostro alienum sit iudicio, ut subtiliter rem nobis probet. Prae ceteris scenam vacuam fieri vult; propterea Scytham iracundia occaecatum puellam propellentem facit. - Ceterum mirandum est quod Vel se hoc loco malam laydesii coniecturam διέβαλλο μ' γραῖ in textum recepit Scytha non iam lenam alloquitur, Sed postquam nomine eius pronuntiato interstitium fecit, frustra responSum expectans jam id hoc quidem loco imperfecto versu exprimere voluit poeta s. Acharn. 4Ο4, ub. 222 - ori Stitempore usus se ab Euripide deceptum esse Cori fiteatur neceSse est.

54쪽

- 42 iuvat, unde talis licentia orta sit. Revertamur igitur ad eos locos quibus Oetam e remisisse animadUertimus. Offensionem praebuit prae Ceteri S, quod V 279 SerVa Thratia plane e improViso inducitur. Digna Videtur res, quae CCuratiuSeXcutiatur Euripides Mnesilochum in Thesmophorium ire iubet, Cum signum Contionis iam in aede appareat. Affinis obsequitur tragico hortanti neque vero Solu iter ingreditur, sed Comitante serva, de qua ad id tempus nihil Comperimus. Undenam adest illa. Num a principio fabulae eam in Cena fuisse putabimus ξMulta impediunt. Neque enim nesiloChus Statim e prologi initio consilium cepit vel cepisse fingitur, mulierum contioni clam

interesse. Itaque si una cum eo Euripideque Comites aliquos in scenam prodisse putabimus, id qUO Ueterum more reUera poStulatur, non de Serva sed de SerVO Cogitandum SSet, qui postea in ipsa scena haud aliter atque ipse Mnesilochus muliebri est tegendus erat. Praeterea Thratia quaSdam re ad Sacrum faciendum i Secum affert, quae ab initio fabulae ad sui SSO non OSSunt, ob eandem quam Supra attulimus auSam, Cilicet quod neSilocho, Cum in cenam prodibat, nondum de Sacrificando Cogitare licebat. Putabimusne igitur servam tacite paulo antequam Mnesilochus eam sequi iubeat vel eodem demum tempori momento prodisse nullo indicante hortante, probantes Mitigari Videtur res, quod de muta quae dicitur persona eaque SerVa agitur. Neque enim quiSquam ignorat, servos sicut in ita cotidiana ita in scena et comica et tragica nihili fere aestimari neque nisi particulam quasi et scenici et civilis apparatus haberi. Ubique igitur adSunt tamquam res quae a natura postulatur' Cumque Vili eorum pretio Consentit quod indefinito saepe pronomine significantur'). Itaque non Ualde miramur, quod Aristophanem in tractandi Servorum personi liberi u Segerentem Videmus. Ma ratione ut eXemplum afferam Mania serva ε)

55쪽

repente inducta satis comprobatur, Una naturae Conveniens sit, ut servulae mulieres Athenienses in Thesmophorium quoque proSequantur Θρῆττα ne ho quidem modo serenda est. Quid igitur laciamus λ Num teli iaskio' credamus, qui totum Mnesilochi cum

serva Colloquium e superstite TheSmophoriagusis Xpellendum perditaeque eiusdem nominis fabulae tribuendum esse censet Non opus est tanta vi: Thratia neque a principio Comoediae adest neque hoc demum loco subito in scena apparet deeSt omnino, Commenticia est persona, quae amnesilocho adesse fingitur. Fingit ille se tamquam mulierem Atticam cum servula in Thesmophorium ire ') fingit se illa administrante sacra facere Thesmophorosque adorare. Fictam denique Servam abire iubet V 293 δουλοις γαρου a κουειν τεῖν λογίον. Quam Causam cum ipsa fabula

refelli putarent' Meinel e 3 versum eiecit Ziel insiti sententiam

Suam quam supra indicavimus aliquid Confirmari arbitratur Tamen non Si Cur Verba illa deleantur immo ut Versus retineatur suadet illa leX, quae causam a poeta addi Vult quotiens aliqua perSOnascenam relinquit Aristophanes facit Mnesilochum personam suam usque ad finem tam fideliter tuentem ut etiam fictam illam servam in hac re summa iocandi Vertitur, satis severe et diligenter removeat. Quid refert quod non multo post Causam illam qua Aristophanes modo servae discessum Comprobavit ipsa fabula redargui videmus') Nimirum postea Servi S PUS St, quae UliorOS in afferendis lignis adiuvent ergo RdSUnt. Ceteri loci, quibus Aristophanem personarum disceSSu non

satis Certis argumentis adStruere ViderimUS, CtOrUm paucitate X-plicantUr. Perspicuum est comicum in amo trium histrionum numero requiescere nequiViSSO, Cum Circa VerSum 28 quinque perSonae una in scena VerSentur: κ/ηδεστής, υριgrίδδὶς, πρυτανις, τοξοτης,

πνη Rectissime de hoc quidem loco iudicavit Beer β) et praei l. a. I Sq. 938 Revera eodem aemanet loco P revera non inesilochus ad Thesmophorium sed Thesmophorium ad nesilochum accedit.' v. 728 sqq. Servae adSunt. Velse quoque in editione ei nekium secutus est.

56쪽

sidis cui pauci solum Versus reCitandi Sunt PerSOnam paraChoregema quod vocatur habendam esse et personam Scythae qui usque ad v. 46 nihil omnino loquitur; post V. 946 actor personae mulieris Γ, quam silentio Se SubduXisse Supra mirati Sumus, iam cur id fecerit apparet, partes barbari, qui Cum Mnesilocho aliquamdiu λὶSCenam relinquit, agenda Suscipit. Quod autem Beer etiam mulierem L quae brevi habita oratione 438 decedit aracho regem esse arbitratur, multum abest ut ei assentiar. Nam quamVi Salse Aristophanes eius discessum probare studeat, ridicule verbi δε γαρ ανδρασιν πλέξαι στεφάνους συνθη-μaτιαίους κοσιν ea ConfutanS, quae paulo ante illa Euripidi opprobrio dedit, tamen revera abire videtur ut novam Clisthenis

Sed priusquam nobis partes mulieris B tritagoniStae, protagonista interea Mnesilochum deuteragonista mulierem A agit tribuere liceat, decertandum est cum Beerio, qui Sacerdoti perSOnam per illum sustineri arbitratur. Improbat enim homo doctus Vulgatam quae additamento codicis G nititur opinionem, V 293-3Ι et

332-35 PraeConi esSe atque Sacerdotem potius quandam sacris Sollemnia ConSecrantem a Verba recitasse CenSet. Sed quamquam ConCedatur oportet, nonnulla in ei Versibu OCCurrere, qua Cum

Sacerdoti potius quam praeconis indole OnSpirent, tamen tenendum est ab initio fabulae contionis non sollemnium Speciem PraeUalere. Sacra Vero Omnino faCta esse uno Versu 93 cuius verba re των μηρι υν etiamSi tragica non sunt tamen elata quadam dictione nil nisi rei του βο9μου ' significare videntur, parum Comprobatur, quia eo OC quo prae Ceteris eorum mentio erat facienda. - , nihil

enim sere fit in Graecorum tragoediis comoediisque quin fieri simul

indicetur oratione e M. Haupi opusc. II 6 - non Comm Cmorantur. Sed Beer postea quoque illius sacerdoti Vestigia reperit, Cum mulierem Γ cui Mnesilochus V. 762 custodiendus traditur, eando CSSO RCCr- dotem Censeat. Quod ne concedam primum impedit ObSCurum mulieri nomen μετυλλα totaque illius personae rustica indoles deinde ipse Beer id cognovit, quod eorum quae in contione acta

57쪽

sunt adeo inscia est ut . 89 Euripidi narret Mnesilochum ἐπὶ κλοπὴ του χρυσίου in Thesmophorium VenisSe Scythaeque aequet

inscitiam, qui idem . III amnem Euripidis κλε-oc esse arbitratur. Magis igitur praeserenda videtur hae coniectura, Crityllam esse mulierem L, quae Viginti illis Coronis CXis, revera Clisthenis partibus actis in scenam redire fingitur. Sane Aristophanes id non aperte profitetur sed ea ipsa de Causa quod mulieris adventum v. 739 nullis adStruit argumenti tantummodo per mulierem gεπειδήπερ graρει Crityllam adesse docemur, non de nOV quadam persona sed de muliere Spectatoribus bene nota agi efficimus.

Sed quid inquies cum praeconis vel si Beerii sententia valet sacerdotis persona faciamus λ Num uni vel duobus i parachore- gemati sustinendam trademus Neque hoc neque illud mihi placere

confiteor. Si uni dabimus ampliore fiunt eius parte quam quae cuilibet tradi possint; si Cum Velseno et Sacerdotem et I Reconem adfui Sse putabimus, numeru Parachoregematum nimis augetUr '). Equidem omnino de paraChore emate non Cogitem Sed V 293-3ΙI, 332-33I, 372-38 a Chori duce recitato eSSO Statuere malim. Quam sententiam quae primo quidem oculorum Obtutu audacior tibi Videbitur vi proserre auderem nisi de ThesmophoriaguSarum fabula ageretur. Recte de eius indole Droysen δ): Mulierum horUSCum actoribu CRUSam Suam Coniunctim agit, ita quidem ut quae histriones agant eadem eodem tempore a modo ipsi Choreutae faciant. - Mulieres A et B quae ad TheSmophoriagusarum On-

ipSae Sunt θεσ1 εοφοριάζουσαι ne dignitate ne sapientia illis Su-PerioreS. In a rerum partiumque Condicione non iniquum Videtur contionis gubernacula ad chori ducem referre ε). Immo perspicuum

i Velsen v. 295-3IO, 332-35 D sacerdoti; v. 372-379 praeconi dat.' Aristophanem parcum esse in loquentibus arachoregematis adhibendis mutis personis cumoediae abundant Pacis fabulae v. 25 sqq. docere OSSunt quo loco armorum institor pro reliquis qui cum eo in cenam venerunt, Verba facit,

quamvi Cum natura parum ConSPiret.

R Quaestiones de Aristophanis re scenica, diss. Bon I 868 P. 7. Si nimis grave versuum onus coryphaeo imposuisse videor, Vide quaeSO, quot reliquae fabulae versus Velse Arnoldiium Die Chorpartien et iistophanes, LeipalIS maxime secutus illi tribuerit.

58쪽

est in illo simplicissima ratione duplicem et sacerdotis et praeConis indolem, quam X et de quibus agimus versibus tolli nequire supra confessi sumus, intellegi atque serri posse. Praeterea si vulgari probata opinione Praeconem, Vel Oerium Secuti Sacerdotem quoque adfuisse CenSebimuS, quonam tempore quaque de CAUSA AbiSSe eaSputabimus Aristophanes ut supra idimu non OnSUOUit perSonaSSua Clam SummOUere. At Coryphaeum in reliqua quoque contione mulieribu praeeSSe Videmus. I quoque U. 37 Sqq. CESthenem prospiciens advenientem y Mnesilochi mulierisque is altercationem finiendam UrRt. Quodsi mihi contigit ut sententiam meam tibi probarem, hac ratione parte inter Comoediae persona distributae fuisse existimandae Sunt

i Clisthenes tribus demum versibus postquam a chori duce Conspectu esse fingitur in scenam prodit. Inde in qua orchestrae parte coryphaeus inter contionem locum habuerit, nimirum ad ipsum proscentum Thesmophoriumque in eo repraesentatum adsteteri oportet, ut parodum orchestrae oculis perlustrare OSSet probabiliter colligemuS.' Thesin. 764 mulier A scenam relinauit, ut Euripidis partes quas etiam in prologo egi eiu actor, Suscipiat. VelSen v. 76L- 764 ut spurios delendos esse censet novamque mulierem advenisSe negare videtur. Sed quonam tempore mulierem T quae nihilominus apud Velsenum ad . 5 adest intrasse existimat An eandem arbitratur mulierem Mnesilochum usque ad . 935 custodire Tum illa etiam indea v. 852 non per littera I sed per litteram A signanda erat. δ Fortasse Elaphii partes revera a semina acta esse suspicari licet.

59쪽

SCENICA VARIA.

Ambigitur inter doctos homines, qui de Veteris Comoediae rescenica egerunt, utrum in ThesmophoriaguSi SCena mutata Sit necne. Schoenborny et Droysen ' V. 279 et 276 Cenae Conspectum Commutatum esse affirmant. Ni ahry qui contrariam defendit causam neque in ullo Veterum dramate cenam mutatam SSe Contendit suo iure difficultates et fere ineptias quae e Schoenbornii Droysenique ε oriantur Coniecturis reprehendit. Quod autem ipse ab initio comoediae aedem Thesmophororum et iuXta domum Agathonis in scena repraesentatam fuisse arbitratur, facere non POSSUm, quin eius quoque incusem levitatem qua antiquam ad V 277 Par- epigrapham ἐκκυκλειται ἐπὶ τ ἐξω o θεσφιοφοριον Ut mirRme abiciat. Nam Cum parepigraphis illis magnam auctoritatem tribuendam esse Constet β), non illud primum quaeritur num ali quoque loco tota aedificia CCyClemate promota esse Probetur e , Sed trum per machinae indolem fieri liceat necne. Quod Cum negari nequeat, meo quidem arbitratu post V 27 simplicissima quaedam aediSeffigies adumbrata, ex Haupti de Acharnensibus insigni ommentatione' cognoscere ilicet, quam Xigua eritatis Specie etereS contenti fuerint CCXClemate proUOCt CSt. In reliquis plane cum iri altrio consentio Mnesilochus Cenam non relinquit Sed Cum eodem remaneat loco spectatore Credere

' l. a. P. 69. y Quaestiones Aristophaneae scenicae disS Gryphi SW. I 877 P. 32 Sq. Thratia, serva molestissima, homines doctos movit, ut miras Proserrent Sententias Schoenbor putat Euripidem et Mnesilochum in medio versu 27 abisse

atque deinde solun amnem cum serva prodeuntem versum CompleViSSe DroySenarbitratur, tragicum cum amne v. 276 scenam reliquisse, deinde mutata cena comitante Thratia iterum prodisse, denique Euripidem duobus versibus rectistiis denuo decesSiSSO.' Diligenter in eas inquisivit Holginger Uber die Parepigraphae et Aristophanes, Vim ISSE.

60쪽

iubentur, eum ab aedibus Agathoni ad Thesmophorium migrasse. Θυριον Agathonis Thesmophorio V. 276 in OrChestram quae iam per aliquantum tempori Spatium PnyCem Significatura est provoluto, propriam quam in prologo habuit Speciem plane amittit neque in reliqua fabula est nisi altera earum διοδων, quibus Aristophani

opus esse infra Videbimus ut perSona Sua POS SCenam abducere pOSSit. Sed priusquam de reliquo Cenae apparatu PAUCA dtCiam, ea corrigantur neceSSO Si quae adhu homines docti de ratione in scenam prodeundi vel e ea abeundi suspicati sunt. Nam nuperrime

per Oerpseldium' vulgaris de theatro Attico saeculi quinti opinio

infracta est atque debilitata neque ulla iam remanere videtur dubitatio, quin Aristophane histriones una Cum Choro in orchestra orbiculata egerint. Permultae offensiones quas Thesmophoriagusarum fabula interpretibus praebuit Simpliciter ilia re removentur. Iam horum optime Cum actoribus ConiunCtam in Contione AUSam agere PotuiSSe apparet. Prae Ceteris ea quae Droysen ' de Cenae Orti earumque Suconiecit, emendatione indigent, cum non iam liceat dubitare, quin saepius histriones eadem via qua Choreutae per parodos Cilicet intraverint Vel decesserint Pulpito igitur periactisque abiectis novaque addita delineatione quae propius ad Veritatem CCedit obsoletam hominis docti sententiam emendare OnRhor.

Fac per litteram Meam significari portam per quam V 276 Thesmophori effigies provehitur. per litteram B usque ad i. 276