장음표시 사용
251쪽
dimentum, in casu, se extendit ad quartum gra
Quid ver dicendum est de quaestione, quam auciores nuperrimi proponunt, an ex matrimonio civili impedimentum publicae honesistis exsurgat, dum contrahentes, civilis legis praescripto se subiicientes, matrimonium verum clandestinum conficere intendunt Cum in casu agatur de matrimonio , quod aliter quam praesente parocho et duobus testibus initum est iam patet casus ab illo, quem posuimus, non discriminari, unde qui sequuntur sententiam Sanche respondent negative; amrmative e contra qui Pontio adhaerent, quos inter recensendi suntCarriere n. 365, Guryn. 1β16, aliique doctores qui verius assirmant adesse publicam honestatem, in quarto gradu. Quid autem dicendum est, si contrahentes tantum ponant actum civilem, ut legi civili pareant, et effectus civiles consequantur, et simul sua intentione expresse excludant ullum matrimonium contraheres Citati duo auctores putant oriri impedimentum publicae honestatis in primo gradu , eo quod simplex sormarum civilium exsecutio dicenda est quaedam legitimi matrimonii inchoatio, vi cuius sponsi promissione mutua, saltem implicita, matrimonii petendi devinciuntur, adeo ut contractus civilis contractus sponsalitii characterem praeseserat. Alii autem arbitrantur nullum impedimentum exsurgere, quia actus civilis nec matrimonium clandestinum, nec obligationem sponsalitiam induxit. Non existere matrimonium clandestinum ex eo deducunt, quod sponsi contrahendi vere intentionem nullam habent. Quod vero nec inducat sponsalia , tum auctoritate , tum ratione demon-
252쪽
strant ratione quidem , quia in matrimonio civili assensus est de praesenti ast assensus defuturo, non autem de praesenti sponsalia constituit definiente Nicola Pontifice . Nostratis 30,
q. 3, sponsalia e sunt suturarum nuptiarum promissio. Auctoritate, quia S. C. C. constanter declaravit matrimonia, quae per concilium Tridentinum abrogata sunt, in sponsalia minime transire; de qua re vide en XIV, tract. 46 n. 23. Ita censet an de Burgi de Mat. n. 181. Sunt demum qui putant matrimonio civili applicanda
prorsus esse ea, quae de clandestino dicuntur, adeoque tenent oriri semper impedimentum publicae honestatis usque ad quartum gradum inclusive. Etenim in matrimonio civili, non magis deest consensus, quam in alio matrimonio clandestino , ei licet quis sciat se nulli ter contrahere , id tamen haud emcere potest, ut matrimonium dieatur nubium propter desectum consensus. In hoc sententiarum conflictu cum agatur de validitate sacramenti, valde prudenter parochus aget si in praxi, ubi casus occurrat, qui vix occurret, quia matrimonium ordinarie consummatur, nunquam considere impedimentum, veluti non existens, aut in sol primo gradu existens. Licet matrimonia rata impuberum, nisi malitia suppleat aetatem , in se invalida habeantur, tamen ex speciali Iuris Canonici dispositione in cap. ΠΑΕ de Sponsat. Impub. et c. n. eod. ini, in sponsalia valida de latur resolvuntur, nisi id expressa intentione excluserint inde fit, ut ex eisdem matrimoniis tanquam ex validis sponsalibus impedimentum dirimens publicae honestatis ad primum tantum gradum contrahatur illud est huic
253쪽
impediment praecipuum et proprium 1 quod dissolutis mutuo etiam consensu sponsalibus, illud nullo modo tollatur, quia inductam fuit sponsalibus validis, scilicet illis quae semel valida fuerint. Adest decl. S. C. C. 6 tulit an . 1658 approbata ab Alexandro VII; 2'quod retro non agat, hoc est prioribus sponsalibus unquam deroget, veluti si quis
post sponsalia cum Beria valide contracta, cum . eiusdem matre aut sorore nova sponsalia ineat, non velatur Bertam ducere in uxorem, 2p. n.
de Sponsal inra, quia secunda sponsalia invalida
sunt; at si post sponsalia cum Berta matrem vel sororem eius cognoverit, amnitatem contrahit, quae exsecutioni priorum sponsalium et matrimonio cum Beria ineundo prorsus obstat, cap. 8 et s. De eo, qui cogn consang. Hinc affinitas dicitur
retro agere, idque de aliis impedimentis tradii Sanche lib. 7 de Matrim disp. 68 n. 28 et 24. Porro quid dicendum sit de eo, qui habitis cum
Berta sponsalibus conditionalis, cum eius Sorore habeat deinde copulam, et postmodum, purificata conditione, cum hac postrema matrimonium ineat, validum ne erit huiusmodi matrimonium Diversa scribunt de hac re Bevue Theol. sir. 3, p. 29, et gludos Tithol. l. c. Verum nullus dubito, quin matrimonium sit validum , quum nondum purificata conditione vera sponsalia non exsistant. Per sponsalia conditionata ritur quidem obligatio exspeetandi eventum, sed effectus nullus sponsalium exsurgit. Iam ver hoc impedimentum cum inductum sit solo ecclesiastico iure, et dispensationem admittit, et infideles non adstringit, quorum proinde matrimonia cum eo contracta valida sunt, et post bapti-
254쪽
230 APUT m. smum valida remanent, unde et conversus in casu
apostoli , poterit partis in insidelitate remanentis consanguineam in quocumque gradu ducere. Verum si infidelis cum hoc impedimento solum sponsalia valida, vel etiam matrimonium ratum in iverit, et deinde conversus animadverterit impedimentum adesse, quod tamen tempore infidelitatis locum habuit, mrmant plures necessari dispensationem requiri, propterea quod publica honestas, licet non obstet valori matrimonii tempore infidelitatis contracti, Obstat tamen eius valori post baptisma, stratum tantum sit et impedimentum dirimens evadit.
Βω Arevitate. Affinitas est personarum propinquitas e persecta carnis commixtione proveniens , eoque nomine vocatur amnitas, quod per carnalem copulam una cognatio ad alterius eognationis finem accedit. Siquidem per copulam vir et semina unum sunt unde Assicitur, ut vinculo isto consanguinei seminae cum viro, et consanguinei viri cum semina innitate coniungantur. Hinc sequitur PVirum et seminam, qui corporum commixtione copulantur, amnes inter se proprie non esse , sed principium assinitatis, et quasi stipitem , a quo amnitatis gradus numerantur , sive , ut Gratiani verbis utar in notis ad arborem amnitatis caus 85, quaest. 5 et inter virum et mulierem non contrahitur amnitatis causa. , Hinc vir poterit mulierem in matrimonium ducere, quam cama liter antea cognoverat. 2 Neque ex sponsalibus
255쪽
de laturo, neque ex matrimonio rato amnitatem oriri, quod in utroque casu deest rati amnitatis, nimirum corporum coniqnctio, per quam vir et mulier una caro essiciuntur. Proinde ex sponsalibus de uiuro et ex matrimonio rato impedimentum oritur publicae honestatis, de quo egimus. 3 Αmnitatem non oriri, nisi seminum commixtio intercedat secus enim copula persecta non est, nec facti sunt duo in carne una et quantumvis, ait S. Thomas in distinct. , quaesi. n. art. 1, aliquis claustra pudoris invadat, nisi commixtio seminum sequatur, non oritur ex hoc amnitas. 34'omnitatem oriri non solum ex copula licita, sed etiam illicita nam e qui adhaeret meretrici, unum corpus cum illa essicitur, i, ut legitur I ad Corinth. cap. 4 5 Amnitatem oriri ex copula,
quae habeatur cum muliere prorsus invita ac renitente, aut etiam dormiente, aut ebria, cap. DISCRETIONEM. De eo qui cogn consang. namque ad amnitatem contrahendam satis est carnali cognitio, seminumque commixtio, non voluntas personarum postulatur.
Triplex olim exstitit amnitatis genus. Primum erat illud, de quo loquuti sumus, alterum in eo situm erat, ut amnitas pareret assinitatem, tertium denique habebatur, quum consanguine mulieris amnes fierent consanguineis viri, et vicissim Verum Innocentius IlI in Concilio Lateranensi IV, prout resertur in Cap. NON DEBET 8 de consan et assin. iustissimis de causis ibidem recensitis, secundum et tertium amnitatis genus de medio sustulit, et
primum dumtaxat genus in suo robore permanere constituit. Nunc itaque cum amnitas non pariat amnitatem, neque promanet inter consangui-
256쪽
neos uxoris et consanguineos viri, aut vice versa, sed iunium inter mulierem cognitam et consau-guineos viri cognoscentis, et vicissim inter virum cognoscentem et consanguineos mulieris cognitae
contrahatur, hinc sit, ut duo unius familiae Da. tres duabus alterius familiae sororibus nubere possint, pater et filius unius familiae matrem et filiam alterius familiae in uxores dueere a Supereo inquit idem Pontifex Innocentius III cap. QuonSuPm de Consang. et Aisin. quod pater a filius
cum matre et filia, avunculus et nepos cum duabus sororibus eontrahant matrimonium, taliter tibi duximus respondendum, quod licet omnes consanguinei viri sint amnes uxoris, inter Mn- sanguineos tamen uxoris ei viri, ex eorumdam scilice viri ei uxoris coniugio, nulla est prorsus amnitas contracta, propter quam inter eos matrimonium debeat impediri a Similiter matrimonium valide contrahi potes inter vitricum et uxorem privigni , inter privignum et matrem, s-lium, aut sororem novercae, inier superstites coniuges fratris ac sororum mortuorum, uti late pro
ba Benedictus XI de Synod Dioeces lib. 9, cap. 12 , aliaque eius generis matrimonia iniri
Amntias habet stipitem , lineam , et gradum. Stipitem constituunt vir et semina, inter quos camalis copula intercessii, quia sunt, ut diximus, amnitatis principium Linea duplex est, alia recia, alia obliqua. In linea recta amnes uxoris sunt qui in eadem linea sunt consanguines mariti. In linea obliqua, amnes sunt respectu uxoris, qui in linea obliqua consanguinei sunt mariti, et vicissim. Denique in amnitate gradus est distantia -
257쪽
nius amnis ab altero amni. Nomina diversorum assimum, et quomodo arbor amitatem consitiatur, auctores passim indicant. Pro dignoscendis gradibus amnitatis has regula iraditur quot gradu persona quaelibet esteonsanguinea viro cognoseenti, eodem gradu sit assinis mulieri eognitae, idque in linea recla vel obliqua. Hinc mater et filia mulieri isdem consanguineae in primo gradu lineae reeiae, eodem tria in linea recta fiunt amnes viro soror, quae mulieri si consanguinea in primo gradu lineae obliquae, eodem gradu in linea obliqua sit amnis tiro, et sic de caeteris opportunum modo est, ut inquiramus ad quem usque gradum impedimenium dirimens affinitatis extendatur. Iure antiquo matrimonium inter amnes prohibebatur et irritabatur usque ad septimum gradum, et hoc habebat locum, sive assinitas oriretur ex Opula licita, sive illicita. At de iure recentiori, seu ui melius dieamus, de iure medio affinitas ex copula licita 3ive illicita promanans matrimonium dirimit ad quarium usque gradum inclusive: ε Prohibitio ο0pulae coniugalis ad quartum gradum de cae-iem non excedat, quoniam in ulterioribus gradibus iam non potest absque gravi dispendio huiusmodi prohibitio generaliter observari. Ita staturum est a Concilio Later. IV can. 30 quo impedi-R ium istud, quemadmodum impedimentum con--nguinitatis, latius antea patens coercitum est, ut illo facio discrimine inter copulam licitam et illietiam , quae semper matrimonium ad quartum' u gradum inclusive dirimit Verum iure no-yissimo indutum est inter utramquo copulam dis-οrimen siquidem affinitas ex copula licita proma-
258쪽
nans adhuc dirimit matrimonium usque ad quam tum gradum inclusive; si vero affinitas ex copula illicita seu fornicaria, aut adulterina exoriatur, ex dec Syn. Trid. sess. XXIV cap. 4 de Res Matrim. , ad secundum tantum gradum inclusive nuptias dirimit; ibi: Praeterea S. Srnodus gravissimis de causis adducta impedimentum, quod propter affinitatem exfornicatione contractam inducitur, et matrimonium postea actum dirimit, ad eos tantum , qui in primo et secundo gradu coniunguntur, restringit; in ulterioribus vero gradibus statui huiusmodi amnitatem matrimonium postea contractum non dirimere. 3 Quod quidem uberius adhuc S. ius in Constit. ἈD R0MANUM , declaravit, ubi ait et Nos omnem ambiguitatem tollere, et animarum tranquillitati, quantum cum Deo possumus, consulere volentes. declaramus, ei auctoritate Apostolica decernimus, nullum hodie impedimentum remanere, quominus in ulterioribus gradibus huiusmodi libere ac licite matrimonium contrahi possit. AEuaeritur hic, an ad quartum gradum extendatur amnitas ex matrimonio consummato, sed invalido Iam vero si matrimonium consummatum est bona fide ex utraque parte, nullum adesse dubium videtur, quin ad quartum gradum affinitas extendatur. S. C. C. in Brixiens. Matrim. 8 Decemb. 1667 agit de casu huiusmodi, namque vir, postquam matrimonium consummatum a se declaratum suit irritum ob consanguin talem, quum praetensae suae uxoris consanguineam in tertio gradu ducere vellet S. c. reposuit et Non posse, obstante illi impedimentorium publicae honestatis, tum affinitatis c Vide decis in Valent. 15 Apr. 1762. Si ero matrimonium consummatum
259쪽
sui mala fide utriusque, vel alterutrius partis, auctores non consentiunt inter se, et alii ad secundum gradum extendunt, quia pulam fornicariam tum subiective tum biective habent alii contra ad quarium gradum protendunt, et argumentum hauriunt, non in reali copulae qualitate, sed in ratione legis, et praecipue in publico amnilatis charactere, qui ex matrimonio invalido, aeque ac ex valido, pariter Oritur, nec discrimen inter bonam aut malam fidem admittit. Isti auctores excipiunt matrimonium invalidum propter clandestinitatem, eo quod deest character ei figura matrimonii, quod tamen nec iure, nec laclo haud sacile admitti posse videtur; siquidem desectus characteris nil emcit omnino, et praeterea aliqua saltem figura sacramenti semper adest. In hoc sententiarum discrimine consultius est ut, casu oceurrente, quaestio ad 8. Sedem deseratur Amnitas multiplex esse potest, ut consanguinitas, et totidem incula constituit, quae necessario exprimenda sunt,
ut dispensatio valeat. De multiplici amnitate vide corradum l. 7, c. b, n. 9b, et Caillauda. 2 n. 170, et t. 2 n. 229. Amnitas in quolibet gradu lineae transversae solo iure ecclesiastie nuptias dirimit. Etenim in veteri lege viduam fratris vita iuncti in matrimonium ducere licuit quin imo exstat ex Deuteronomii III sic expressa et Quando habitaverint fratres simul, et unus ex his mortuus uerit absque liberis, o desuncti non nubet alteri, sed accipiet eam stater eius a uis autem in animum suum indu- erit latam a Deo legem iuri naturali contrariam' Hinc Romani Pontifices super huiusmodi impedimento interdum dispensarunt atque, ut alia omit-
260쪽
tamus exempla, Iulius II dispensavit cum Henrico VIII Angliae Rege, ut Catharinam Aragoniam fratris sutoriburi viduam, sibique in primo assinitatis gradu lineae transversae coniunciam, duceret in uxorem, quam quidem dispensationem cum irritam esse contendere Henricus, ui Annae Bolonae nuberet, clemens V, consultis catholici orbis universitatibus, ei post maturum examen eamdem validam omnino ei legitimam suisse pronuntiavit fit gravior dissicultas est, an amnitas in linea octa, et saltem in primo gradu eiusdem lineae, iure naturali, nuptias dirimat Iam vero si amnitas ex illicita eo-pula ortum habeat, Doctores facile consentiunt, quidquid paue cum S. Antonino Archiep. Florentino contra dicant, huiusmodi affinitatem lege tantum oe-clesiastica validitati nuptiarum obesse, atque adeo Pontifidam posse eam legem relaxare, quemadmodum Apostolios Sedes haud raro dispensat, iis tamen ut si huiusmodi assinitas provenis ex copulacum matre desponsatae, nativitas desponsatae copiniam ipsam antecedat, ad evitandum periculum propriam ducendi ullam in uxorem Amoitas enim,
quae ex sornicatione oritur, nec tantum Praese- seri indecentiae, ac scandali, quantum ex coniugio inter amnes ex legitima copula nascitur, nee est adeo persecta atque illa, quae ex legitimo matrimonio originem trahit; nam per matrimonium amnes in linea recta praeseserunt quamdam Mtionem inter se parentum ac liberorum; qua quidem ratione affines ex copula fornicaria de-tuuntur. Quamobrem, ut observat Sanine lib. 7 disp. 65, num 9 et Sunt nomina imposita se sinibus per copulam coniugalem nulla sunt imposita affinibus ex copula fornicaria. Nuibus sis