장음표시 사용
181쪽
Socrates est homo, et per aliam animal. Sed per imam et eandem. ia Neque obstat ratio desumpta ex OppoSitione, quae inter diversas hominis operationes esse potest. OppoSitio enim inter operationes non neCessario Supponit diversi talem animarum Satis enim X plicatur, Si in una anima admittitur diversitas a tam vel etiam in una facultate diversitas obiectorum. Potest enim esse lucta inter intellectum et voluntatem, immo in ipsa voluntate ut tractahu et ut tracta illuc. Nemo tamen propter diversas illas lucta quattuor vel e ponet in homine animas. Unde de facili ad propositas difficultates reSponderi pote St. Responsio ad dubia. Ad I. Si anima est una, nonneCeSSario sequitur, ut Sit in omnibus Corporis partibus quoad Pirfures eius omnes. EX O autem, quod in SSibus apparent tantum operatione Vegetativae, Concludi non potest animam rationalem vel sensitivam ibi non esse quoad substantiam. Ad et Ratio illa sufficiens satis declaratur, Si admittatur animam rationalem virtualiter continere quidquid continent formae inferiores. Ad 3. Satis responsum est in ipsa thesis probatione, per distinctionem inter luctam eXternam et hictam internam.
DE SPIRITUAOTATE ANIMAE IIUMANAE. Ex iis quae proximis articuli Statuimus, Cimia animam egetativam, en Sitivam, rationalem unicam esse in homine substantiam. Iam vero in persectiones huius sub- Stantiae ulterius inquirendum est Unde
182쪽
QUReritur, Utrum anima humana Sit Spiritualis
Dubia. Videtur anima limana non esse ripirituali S. I. Illud enim non est spirituale, luod in operationibus sui omnibus est dependens a Corpore. Atqui anima humana in operationibus Suis omnibu est dependen a Corpore, Cum vel ipsum intellegere sciamus fieri non posse Sine phantasmate, quod est Corporeum et materiale. Ergo anima humana non est spiritualis. 2. Neque dici potest spiritualis substantia, piae transit Per Omne vicissitudines Corpori S. Sed anima humana
Omne mutationes patitur, qua Subit OrpUS. Cum Cor'POre enim oritur et augetur, men Sana Si semper in Corpore ano, aegrotat vero Cum aegroto laeSo Cerebro
et ipsa in os ierationibus suis specificis intellectus et o limiatis perturbatur. Ergo non potest dici spirituali S. 3. Praeterea en spirituale in suis operationibus non utitur organo. Sed anima in ipsis operationibus intellectualibus utitur organo, quod est Cerebrum. HOC enim manifeste apparet ex eo, quod ex perse Ctione Cerebri pendet et persectio actionis intellectus. Ergo non est spiritualis. 4. Omnis denique Ctivitas psychica, non XChlSaactivitate rationali, videtur esse species motu materiali S. Proinde nulla adest ratio sufficiens, propter quam anima humana spiritualis esse dicatur. Omnis enim motu aliquod tempus X postulat, vel si activitas psyChic a StSPeCie motuS, aliquod tempus expostulat. Atqui activitasPSyChiCa omnis, non exclusa Ctivitate rationali, aliquod temPUS expostulat. Ergo omnis activitas Sy ChiCa StSpecies motus Ita Herae ratiocinari videtur
quomodo Mercier eius argumentandi modum breviter constringit Psychol. II ' 263 : Tout mouvement occupe tin Certa in intervalle de temps; si activite psychique est 6ellement ne forme
183쪽
Sed contra est hae a tota Schola propugnata TheSis. Anima humana est spiri ualis, sed spiri ualitate imperfecta. Statu quaestionis Spiritualis dicitur substantia, quae
in Suo operari et proinde in suo esse est intrinsecus independens a materia . Est proinde substantia intrinsecus vel subiective independen a materia, Si eius operari et esse in sua entitate considera a nihil omnino de materia habent, ita ut non
Solum in sua essentia non ConStituantur e materia, Sed
etiam in Sua exsistentia sint a materia independentia 'Potest tamen fieri, ut aliquid intrinsecus independensa materia sit extrinsecus vel obiective ab ipsa dependens.
Dicitur vero aliqua substantia extrinsecus vel obiective dependens a materia, Si operari eius, ut obiectum uiam affiniere possit, indigeat materia, eo SenSu quod ante cedenter vel concomitanter ad actum eiu requiratur Xer- Citium Sensus. Talem, e ii quae supra diximuS, Cimus esse dependentiam intellectus a Sensibus, praesertim Vero phantaSin.
Substantia proinde spiritualis vel spiritus recte definitur
Substantia, quae in suo esse e proinde in suo operari est intrinsecus vel subiective independens a mauria'.
particuliere de niorιvement elle doli dure u certa in temPS. Or, experience demoratre 'une faςon irrecusabie u 'it en est inSi. Donc activite psychique est ne forme de moti Uement. . . . Ita
docuit Hergen in libro qui inscribitur Le cerveau et activite cerebrale 9 et O LSq. - Alexander Hergen natus ladi miranno I 839, physiologiae professor in urbe Lausonio exstitit. Cf. Mercier . c. ID 24O. Confer haec cum iis, quae supra p. 43 sq circa immaterialitatem vel spiritualitatem declaraVimuS. st Dans ordre logique, a raison a de Pacte a celui qui remet et e reςoit: dans ord re niologique te principe evan ce
184쪽
Item actio spiritualis ea est quae intrin SeCUS, i. e. III Sua entitate considerata est independens a materia. Talis eSt Ctio quae neque ab organo procedit ut a principio neque in organo exercetur ut in subiecto Unde spiritualisas recte definitur ut sit independentia intrinseca et subiec ma a mauria. Duple vero substantiarum spiritualitas distinguitur perfecta scilicet et imperfecta. Spiritualitas substantiae perfecta est independentia intrinseca alicuius sub Stantiae talis, ut Ore eius OperationeSin Sua entitate a materia sint immunes. Substantiae tali independentia praeditae dicuntur spiritus puri Tales Sunt e. g. angeli, talis Praesertim Si Deus. Spiritualitas imperfecta autem est proprietas, vi CuiuSaliqua substantia in quibusdam, sed non in omnibus suis operationibus est intrinsecus independens a materia. Substantiae taliter independentes dicuntur spiritus non puri vel imperfecti. Iam vero Ol erationes animae lium anae vegetali vas et SenSitiva omne esse materiales in priore huius tractatus parte p. 2 et 4 iam observavimus. I fenam proinde spiritua fauni animae humanae trifuere non soSSumuS, -- perfectam tribuimus et illam quidem propter operationum vitae rationalis inde pendentiam intrinsecam a materia. Neque ullo modo animam humanam etiam extrin Se CUS vel obiective esse inde pendentem a materia Contendi IMUS.
Sola acie, te Suiet est requi pose a se accident s. Au oint de uti logique ora desin ira donesta siιbs ance spiri uel e te iij et capabled 'agi et 'exister sans mattere; mais en consorinit avec ord reoniologique, o at mera leti dire: a substance spirituelle est capable 'exister et Par consequent, 'agi sans mattere Mercier,
185쪽
DD SPIRITUALITATD ANIMAD HUMANAE. 6 I
Doctrinae uitis adversarios habemus uterialis as et I Sitivis as, qui omnes in eo Conveniunt, quod thesim noStram reiciunt, differunt ver e parte rationi S propter quam ipsam non admittunt. Valerialis ae enim spiritualitatem animae reiciunt propter principium generale ab ipsi propugnatum omnia
entia mundana esse materialia, ne ultim SSe flectum,
qui viribus materialibus explicari non OSSit. I sit istae vero, Cum nullum aliud Cognoscendi medium admittant nisi experientiam senSilem, entia Spiritualia, Si quae sint, a nobis CognosCi posse negant, diCtamina
Vero omnia ConScientiae nostrae Circa operatione noStras
Spirituales vanas i lusiones esSe Contendunt . Ut autem thesim nostrain infirment, omnibus nervis ostendere conantur , faterialistae et Positivistae operationes vitae noStr.le rationalis regi legibus virium materialium, activitatem psychicam animae nihil aliud esse nisi formam quandam speCialem motuS'. Quaenam vero sit Ecclesiae hac de re doctrina, Constat ex his conciliorum decretis i. Concilium Vaticanum anathemate pleXit eos, qui nihil praeter materiam exsistere Contendunt Si quis
praeter materiam nil ait esSe affirmare non erubuerit, an a thema Sit.'
a Concilium ero Lauranense I iam antea Circa animae spiritualitatem haec declaraverat et Firmiter credimus et simpliciter Confitemur, quod unus S Solii Veru Deus . . . tui sua omnipotenti virtute simul ab initio tempori utramque de nihilo condidit creaturam, Spiritualem et Cor Oralem, angeli Cana scilicet et mundanam, ac deinde hii
186쪽
Thesi probatio. I. Probatio dire My.
I. Ex comenSu omnimn populorum. - Apud omnes Cuiuscumque aetatis populos firma Semper erat persuasio de alterius post mortem vitae exsistentia. Quam qui dena persua Sionem Constanter viguisse etiam al)ud illas nationes, tuae revelatione divina supernaturali imbutae non sunt, historice Constat'. Quae fides tam firma, tam ConStan S, tam universalis Circa enuntiabile, quod principiis rationis rectae nullo modo est contrarium, aliter Sufficienter X plicari non potest, nisi admittimus ipsam esse iudicium naturale rationis et Vocem naturae γ). Sed in iudiciis naturalibus rationis errorem admittere non possumus hoc enim idem esset a contendere intellectum naturaliter pronum esse ad sal Sum.
Adinissa angeloruin exsistentia, directa spiritualitatis an inlaeli roliatio hoc convenientiae arguinciato induci potest Productio Creaturae comPΟSitae ex corpore et Spiritu videtur pertinere ad Persectionem universi, ut habeatur gradu ata omnium entium creatorum conexio Conspicere enim PoSsumus miram conexionem inter non Viventia vegetantia, animalia, quae tamen omnia concordant in Oo quod eorum formae in materia immersae sint neque in se Subsistere possint. Aliunde supra hunc mundum aspectabilem inveniuntur sormae Separatae a materia, mere intellegentes et spirituales. Ideo ut, quae recte coepta est , recte continuetur Serie entium,
requiritur Productio principii spiritualis viventis in corpore, cui in semiant irrationalia inferiora, et quae iis dominetur. Atqui tota naturae analogia persuadet Deum non reliquisse deficientiam in nitrabili substantiarum creatarum liarmonia et conexione et ideo Produxisse principium spirituale vivens in corpore Ned io Prin cipium non potest esse aliud ac anima humana.
187쪽
Vertim proinde est animam humanam post hominis interitum Sine Corpore SuperStitem atque Vi Cturam SSO. Ergo anima humana independenter a materia esse et operari potest, aliis verbis anima humana est spiritualis'. I. Ex operationibus anavrae rationalibus. - Natura enim substantiae ex actibus eius a nobis CognOSCitur.
a Ex operationibus intellectus. α Ex universalitate dearum. Omnis impressio vel
expreSSi materialis i. e. recepta vel produCta in Com poSito quodam ex materia et forma, neceSSario Si in gularis vel individualis. Est enim necessari eXten Sa SiCUt
CompoSitum ipsum, in quo recipitur, et proinde tali parti culari nota spatii vel temporis est flecta'. et Manis Stum eSi enim, quod omne, quod recipitur in aliquo, recipitur in eo per modum recipientis. ' Quidquid autem est X- tensum est 'tiam individuale vel singulare. Sed in anima sunt repraesentationes universales Anima enim intellectiva cognoscit res ut universales et ab omni individualitate abstractas, velut qui Patem lapidis 'Ergo idea universalis non est materi allis i. e. anima, in qua recipitur et exprimitur, non est Compositum quod dam ex materia et forma est ali tui in sua esse; si im-l nune a materia.
Verum non solitia in sua essentia sed etiam in ipsa sua exsistentia aest materia independens Repraeseni f. Pesch, Inst. psychol. I 333.' Stippos don qu'un organo ut e sujet de a perception intellectvelle, it a Particulari ferait: a perception erat repartiesur telle portion 'etendue, en Onee a1ra te limites e te es dimensious, elle 'effectu erat deterna inement a te endroit de organisme, a te moment recis par sui te, elle aurait te objet affecte de determination singulieres, locales, temporelles Mercier, Psychol.
188쪽
tationes enim illas a materia immunes efficit, quatenus esta materia in Sua essentia mi emisns agit independenter intrin Sechis a materia. Ergo essentia animae exigit actum exsistendi, qui et ipse sit independens a materia. Ergo anima humana est Spiritualis.
' Ex immaterialitate dearum. Omnis impressio el
e XPreSSi materialis, tuae Cilicet efficitur a subiecto inessentia et in exsistentia sua dependente a materia, habet Proprietate CompOSitas, est extensa in Spatio et in loco et aliis ficitur qualisatibus sensibi tuis, quale Sunt calor vel color, alia eiusmodi. Sed anima humana sibi repraesentat rationes ab omni bus proprietatibus Corporalibus abstraCtaS. Cognoscit enim
ratione abStraCta entis, unius, Veri boni, Virtutis, iuStitiae, quae non habent Colorem, neque odorem, neque Sal Orem, ne lue Uliam e qualitatibus Cori oralibus immo res Omnino
Spirituales, ut Deum pSum, apprehendit . Ergo Operatio, tua fit repraesentatio ilia, est intrinsecus independens a materia non sat in Subiecto dependente a materia. Ergo anima ipsa Si spiritualis. ij Ex immutabilitate et aeternitate SSentiarum et prin- Cipiorum, tuae anima CognoSCit. Omnis Cognitio materialis, Sive Consideratur ut impressio in organo producta Species impreSSa , Sive Con Sideratur ut activa apprehensio Species CX preSSa), est cognitio facti cuiusdam mutabilis et contingentis, talis in tali momento. Sed anima humana CognosCit immutat lilia, CCeSSaria,
aeterna, si Vale Sunt esSentiae rerum et i rima Prin i pia'.
Ergo Cognitiones, qua eli Cit anima humana, Sive On siderantur ut spe ries impresSae Sive Considerantur ut Specie expressae sunt sui rasensiles ubi et tum enim,
189쪽
quod immaterialiter recipit et immaterialiter axit, im- materiale est L6 Ex reflexione. Homo cognitione intelle Citiali re
flectere potest in si iam Cogitationem ponit ipstim silum a tum cogitandi hi obiectum novae Cognitionis immo inreflexionem ipsam atque in refleXionem reflexioni reflectere poteSt. Sed ni illum principium materiale in Se pSum refleC-tere potest, Cum a Clio Omnis materialis non in se ipsam redeat, sed vel in aliud Corpiis vel in aliam Corporis
partem Semper tranSeat, ita ut unum genS Ctionem Xer-
Ceat, aliud illam recipiat. Unde animalia speciem illam tuidem reflexionis labent, cum in ipsis unius organi ac tio
in aliam alius organi a Ctionem influxum exerceat nullum Ver organum Suam actionem percipit Ergo anima humana non est materialis, Si im- materiali S. Cf. Meuter, Psychologie ID 24 sq.
et Tolite action materielle suppos detix corp ou eu ParticSd 'un corps actiora a 'un corps a Pautre, 'une partio du cors S; Paut re tot Our uia agent produit action, n si et disserent de I agent a reςoit. Ur, dans a reflexion, elui qui relJechit 'agit Pa Sur Un utre, at Sur Oi- me me, e vj et ense ora Obj et Pen SC, a ProPre PenSee. . . . 'animal si re, it S urat, uel quo apparenc de reflexion ii volt et sentinu 'il volt. Mais ieri 'autorisca dire que e sens de a vile perςoita ac te vi Suel; et te experien ces' explique par te sens intime Cheg homine a contraire, ii 'cStlia possibi de se contenter de cette explication : non Seulement I homine ense a Pensee, at ii petit reflechir Sur so ac te de
reflexion, et ii tui est tot sibi de potirsuture indefiniment e rava ilreflexi f. Donc a molns 'admetire che tui ne serie in Dii de faculte Superposees, it aut dire que a facetiati re echissaure 'est pa distincte de celle qui fournit o et de ausi flexion elle memedon reflecti it fur son acies Mercier, Trai te elementatre de PhiloS.
190쪽
b Ex operationibus voluntatiS. Ex universalitate eius obiecti. Omnis appetitus elicitum procedens a principio materiali non tendit nisi
in obiectum singulare vel particulare. Tali enim appetitus naturaliter regitur a facultate CognoSCitiva materiali, quae ipsi non nisi lonum particulare proponere PoteSt. Sed voluntas tendit naturaliter, ut in obieClum suum proprium, in rationem boni univerSalem . Ergo appetitio voluntatis non procedit a prinCipio materiali.
Ex immaterialitate vel spiritualitate huius obiecti.)Νulium principium materiale appetere potest obiecta spiritualia vel immaterialia, . . ObleCla quae Omnem m- bitum materiae transcendunt. Etenim eo modo aliquid operatur, quo St ' neque PoteS Ullum en appetere, ut
Sui pSiu perseCtivum. quod naturam Suam tranSCendit. Sed voluntas appetit obieCta, quae Omnem ambitum materiae tranSCendunt. Appetit enim iustitiam, Sapientiam, bonum, ut Chrum, rationes illa omne inmaateriales, qua SintelleCtus Secundario percipit M. Ergo prinCipium, a quo procedit appetitio voluntatis vel anima , non Si materiale, i. e. tranSCendit omnem ambitum materiae, aliis verbis est spirituale.
7 E immutabilitate et aeternitate mitis ol)iecti. ESt
Scripta in Corde omnium hominum te luaedam niser- Salis, Cterna, abSolilia, tua regitur volunta in exercitio suae libertatis. Omnes enim homines Sentiunt olim talem, luamvis liberam, tamen non omnino immunem SSE vinculo it tependentia. mnes admittunt honum esse