장음표시 사용
271쪽
DD ARGUMENTIS METAPHYSICIS. 247
divina, sicut scholastici volunt, Considerari ut ratione prior quam actus illi, sed contra actus illi debent considerari ut natura priore essentia, quam ipsi constituant et Urtat ), ita ut revera Deus a se produci dici possit . Immo sine nota illa e productionis a se , iuxta chell, divina aseitas Concipi non potest, Cum ab ipsa essentialiter ConStituatur . Verum ex iis quae Supra diximus Clare apparet, talem non OSSe SSe Seitatem primae causae. Etenim a Ens quod se ipsum producat natura quamui non neceSSario tempore prius est in solentia quam in actu unde ad aCtum realiter me ur. Prima autem CauSa a se debet eSSe immobilis. - Praeterea, ut ait S. Doctor, ne inVenitur ne eSt poSSibile, quod aliquis sit causa efficiens sui ipSiUS, quia sic esset priu Seipso, quod est impossibile ', i. e. Vi prinCipi contradictionet repugnans. Quod enim seipsum producat, id supponitur Vere SSe priuSquam e produCat a sit, unde Supponitur Sse prius Simul et non prius Sub eodem respectu, i. e. illius esSe
Argumentum ex contingentia rerum mundanarum .
En contingens ex Ontologia I 207 scimus esse illud, quod per se indifferens est ad exsistendum vel non ex-
S. theol. I, N. 2, a. 3. Cf. in , Inst. theol. dogmaticae De Deo uno et trino', 38 s et I Sqq. α Tertia via est sumpta ex possibili et necessario, quae talis est Invenimus enim in rebus quaedam, quae Sunt OSSibilia Sse
272쪽
sistendum, . e. XSiStentia eius tali est, ut possit non X- Sistere. Iam vero Cum entia mundana VideamuS Sse Contingentia, a notione assurgimus ad Cognoscendum Deum ut en a se absolute necessarium si discurrendo mundanae sunt confinientes Etenim I. In Cipiunt exsistere illud autem, quod incipit X- Sistere, non X Si Stit ne CeSSario, Sed ex Sua SSentia est indifferens ad XSi Stendum. 2. Clare percipiuntur mente OStra vel pSa materiae clementa vel atomi ut nullam involvente repugnantiam ad non exsistendum. Ipsi enim scientiarum placitis Certo declaratum est prima illa elementa in esse Suo dependere non a se ipsis sed a condicionibus Xterni atque muta bilibus, ut in Cosmologia ostendimus . 3. Praeterea, Si res mundanae non essent indifferentes ad exsistendum per e, X SSentia Sila ne CeSSari e X- sisterent Sed tun omnes aliae re eiusdem vel perseC-tiori essentiae, i. e. omnia individua uniuscuiusque SSen-
et non esse cum quaedam invenia tuti generari et corrum Pi, et Per On SequenS POSSibilia esse et non esse Impossibile est autem Omnia, quae Sunt talia, Semper esse; quia, quod possibile est non eSSe, quandoque non est. Si igitur omnia Sunt possibilia non esse, aliquando nihil fuit in rebus. Sed si hoc est verum, etiam nunc
nihil esset; quia, quod non est, non incipit esse nisi per aliquid quod est. Si igitur nihil fuit ens, impossibile fuit, quod aliquid
inciperet esse; et sic modo nihil esset quod patet esse salsum. Non ergo omnia entia sunt possibilia, sed oportet aliquid esse DeceSSarium in rebus. Omne autem necessarium vel habet causam Suae necessitati aliunde, vel non habet. Non est autem ossibile quod procedatur in infinitum in necessariis, quae habent Cata Sam Suae necessitatis: sicut nec in causis efficientibus, ut probatum St. Ergo necesse est ponere aliquid, quod sit per Se neceSSarium non haben causam necessitatis aliunde, sed quod est cauSa neceSSitatiSaliis quod omnes dicunt Deum a S. Thom. S. theol. I, . , a. 3).
273쪽
DD ARGUMENTIS METAPHYSICIS. 249
tiae, immo omnes essentiae possibiles et in ipsis omnia individua possibilia, aequo vel potiore iure neCeSSari exsisterent, ita iit ipsarum essentiarum et uniuSCuiusque essentiae individuorum numerus XSiSteret actu infinitus, quod repugnat tum experientiae tum rationi LSed omne ens confinxeris Supponit en necessarium. Nam omne en ContingenS, Cum per Se sit indifferens ad exsistendum vel non exsistendum, non habet ex se nisi aptitudinem vel polentiam ad exsistendum. Proinde sibi ipsi exsistentiam actualem dare non potest. Nam maius a minore oriri non poteSt, ne potest quicquam ibi dare quod non habet. Proinde omne ens Contingen Supponit aliud ens a quo exsistentiam actualem accipiat. Illud autem aliud en aut est neCeSSarium aut PSum quoque Contingens St. Si prius, minor probata est Si alterum, eadem fieri potest Suppositio, et ita de Ceteris, Si hae altera Si Contingens, usque dum deveniatur ad ens, quod non Sit Contingens, Sed per se neCessario XSi Stat, neCeSSitate Cilicet absoluta. Si enim necessitate tantum hypothetica XSi Steret, quia Scilicet necessario produceretur ab ente alio, PStam non
esset illud ens, ad quod ultimo deveniendum St, Sed, cum ratio eius necessitatis inveniretur in hoc alio, quod ipsum produceret, hoc aliud esset illud ens. Ultimo proinde deveniendum est ad ens quoddam,
quod ipsa sua esSentia exsistat, ita ut non OSSit non X- Si Stere, quod Sit per Se ne CeSSarium, non habens CauSam necessitatis aliunde, sed quod est Causa necessitatis aliis, quod omnes dicunt Deum. Do Deus exsistit, en absolure creSSa ium.
Scholion. Tria illa argumenta, Sicut Supra p. 23 sq)iam monuimuS, Sunt quaSi re Viae, quibus ad unum eundemque Deum sub diversis conceptibus sese nobis man, CL I 497
274쪽
ies anum aSSurgimUS. Argumento enim ineseologi Co Deus nobis innotescit ut Trium Molor im/ hilis, Actu purus; argumento Cosmologi C ut Causa prima ivrproducta argumento alloiologico ut Ens necessarium. Quae ConcluSiones ad unicam reduci OSSunt, quae Si ergo exsistit ens quod habet rationem suae exsistentiae et actionis suae in se ipso, ira I suum esse habeat anu sine permixtione orentiae. ACtu puru enim XSistit necessario a se LNeque tamen his tribus argumentis eo PS iam probatum est illud Ens a se, Actum purum, SSe enni inctum, absolute persectissimum lio enim ex Conceptu Entis a se vel necessarii ulterius analysi eruendum est y atque directe iam argumento enologico Colligetur. Neque Verum est quod an affirmat, in transitu illo ex notione Entis necessario exsistentis ad exsistentiam Entis infiniti idem erumpere vitium, quod in argumento Anseliniano ' reprobatur. T. ADSehnu enim X Incro con-ν Le premier argument protive existence 'un Moteu quin 'est poliat si Acte pur te econ arrive a ne CauSe non cauSee te troisieme, a uia tre qui existe de par tui .me me. Les eu der-niere conclusion Se ramenent une a Pautre: ne cause non cause existe de par sol. Mais est ii vident que Acte puroire de sol a raiso de son tre Ne petit-on conceVoi Un tre, SariSmelange de potentialite, qui eanmoin ne serat Potnt a Proprecatis explicative Non. 'Acte Pur ne eul tre SUPPOS Contingent, uisqu'alor il potirrait tre et enseruierat une Potentialited 'existence. Ainsi es trois argument que nou venon de de- VeloPPer, 'uniSsent dans et te commune conclusion il existe uni tre qui renserine en Sol la aiso de Son existence et de Sonactiora et qui Possede a persectio actuelle, an qu 'it ' mele
auctine PutSSance Mercier, Trai te elem de philosophie II 44 sq). IIaec analysis instituetur infra in libro II, ubi de infinita
Dei perfectione sermo erit, atque nullum ens finitum esse a Se iam
in Cosmologia I 497 ostendimuS.
275쪽
I D ARGUMENTIS META PHYSICIS. 25 Icessu entis persectissimi itis exsistentiam in ordine ontologico probare Voluit no alitem e rebus Contingentibus realiter exsistentibus exsistentiam realem Entis necessarii probamu atque X analySi huius notionis entis realiter
exsistentis ad exsistentiam realem Entis infiniti concludimus
Argumentum ex gradibus entitati rerum mundanarum .
Ex gradibus perfectionis entium mundanorum probatur exsistentia entis Uni e perfecti, quod est causa improducta omnis perfectionis limitatae, o modo
In rerum amra manifesto apparet esSe diversos gradus perfectionis plantae . . Sunt perseCti Ore mineralibuS, animalia bruta Sunt perfectiora plantis, homo persectione longe Superat animalia bruta.
i Remarquoris 'ailleur contre an que κsse de Etre necessatrement existant dans ordre ontologique a 'Etre infini,n 'est a latre appe a Pargument ontologique Celui-ci passe duconcert 'eire te plus grand possibi a I affirmatio de so existencereelle. Que i Etre necessa ire exiSte, Son analySe qui decouvrer infinitude, 'applique ipso iacto a Pordre siet. Il ' a pas en esset de synthes a priori qui reside a Pelaboration de nos concepi ou a leur analyse ulteri eure errier l. c. II M 45 .' Quarta via sumitur ex gradibus, qui in rebus inveniuntur. Invenitur enim in rebus aliquid magis et minus bonum et verum et nobile et sic de aliis huiusmodi Sed magis et minus dicuntur de diversis, Secundum quod appropinquant diversimode ad aliquid quod maxime est; sicut magi calidum est quod magi appropinquat maxime calido. Est igitur aliquid quod est verissimum et optimum et nobiliSSimum, et Per conSequen maxime enS. Nam quae Sunt maxime Vera, Sunt maxime entia. Quod autem dicitur maxime tale in aliquo genere, Si causa omnium, quae Sunt illius generis; sicut ignis, qui est maxime calidus, Si causa omnium calidorum.
Ergo Si aliquid, quod omnibus entibus est causa esse et bonitatis et cuiuslibet perfectionis; et hoc dicimus Deum S. Thom. S. theol.
276쪽
Sed nigeis et minus arxuit GSDunliam alicuius Summi, cuius participatione alia habent suum radum limitatum perfectionis. Entia enina, ita habent esse Sec dum gradiis miniuSperfectos, illud non habent a Se i. e. per OSSentiam. Ostendimus enim in Cosmologia illitim ens finittim Ssea es Ne lite verum est diversa perfectiones rebus mundanis ipsas per Se Vel per SSentiam Suam Convenire Tales enim essendi rationes, rationalita e g. Vel Sapientia, Si per Se vel per essentiam Suam rebus Convenirent actu, in ipsis actu infinitae exsisterent; si quidem in essentia Sua nullum limitem includunt, sed vi esSentiae ad omne eiuSdementitatis gradus posSibile SeSe extendunt. Revera tamen in creaturis nulla persectio actu in sinita invenitur. Ergo neque per Se vel per essentiam Suam persectio ulla rebus
Quodsi per impossibile nihilominus essentia luaedam
finita a Se exsisteret, Supra omnes res mundanas a sortiori exsisteret necessario Ssentia luaedam infinita, quae esset
Entia proinde, luae ΟSSident SS seCundum gradu Sminu PerseCtOS, PraeSupponunt CaUSam Sui. Sed omnis CauSa PerseCtior St Suo effectu. Ergo entia illa arguunt exsistentiam alicuius Summi, a Cuius participatione Suum gradum limitatum perfectionis labent. Est autem illud ens lurimum non solum relat e Sc fabsolute perfectissimunt. Si enim esset tantum relative Persectissimum, non haberet onme esse et proinde indigeret CaUS SUi, quae tun eSSet Causa abSohite persectissima nisi admitteretur series actu infinita entium relative per sectissimorum, quod repUgnat. Cf. I 497.
277쪽
Admittendum est proinde ens infinite persectum, quod sit causa improduCta omnis perseCtionis limitatae, quam videmus in hoc mundo. Ens autem illud vocamus Deum.
Ergo Deus exsistit, en absoδει ferfectissium n. Argumentum ex aeternitate possibilium . Ex immutabilitate et aeternitate essentiarum et proinde e aeternitate Veritatum, tuae relatione eSSentiale eX- primunt, assurgimus ad Deum ut en a se aeternum Vel fundamentum omnis veritatis, ad Veri alem aeternam', ad sprimum erimum i , o modo Entia contingentia, antequam fuerunt actu erant OSSentiae possibiles. Sed essentias rerum vel possibilia in ordine ipso possibilium ideati ex niologia' scimus esse
aeterna aeternitate positiva et necessarias vel immutabiles e Sensu, Cuod ut tales non possunt fieri non possibiles. Unde fit, ut veritates vel nuntiabilia, quae relationes eSSentiales Xprimunt v. g. principium Totum maius est Sua parte , absolute Sint necessariae, i. e. independentera quacumque hypothesi Contingenti. Illud enim posse exsistere', quo entitas posSibilium constituitur, in Ontologia ostendimus Clare nobis apparere ut aeternum, immutabile, necessarium ' Item Clare videmus enuntiabilia Idem non potest simul SSe e non esse -- is lina sunt quattuor, Bonum faciendum, mammvitandum alia, universaliter et immutabiliter SSe vera, independenter ab omni hypothesi Contingenti. Quae quidem necesSita Certo est realitas quaedam. Si imperium quoddam veritatis menti nostrae quasi legem dictitans M. Sed omne ens reale, quidquid habet aliquam realitatem. debet aut in se propria scilicet XSi Stentia, MX
278쪽
sistere aut exsistentia aliena. Quod enim nullo modo exsistit, nihil est Possibilia vero, ut talia, et enuntiabilia illa non habenteXSiStentiam propriam habent proinde exsistentiam implicitam in exsistentia Cluali alius entis, i. e. realitaSeorum fundatur in aliquo ente actualiter exsistenti. Cum autem realitas possibilium Sit aeterna positive et immutabilis, ipsum illud en actuale, quod est eorum sun damentum, immutabile et positive aeternum sit oportet. Sed illud ens immutabile et aeternum non Sunt reS mundanae ne in specie intellectus humanus, quia omneSissae res sunt temporariae et mutabile utpote ContingenteS'. Admittendum proinde est supra re omne mundanaSet contingentes SSe ens quoddam a Se positive aeternum et immutabile, quod sit possibilium et veritatum neceS-sariarum fundamentum. En autem a se mimulabile et aeternum omis possibilisatis e pernatis fundamentum OCamUS Deum. Erio Deus exsistic onmis veri alis et possibilitatis funda
Scholion Argumento hoc ideologico Saepe usu est .X. Auxustinus ' S. Bonavensurae maxime placuit a multis Scriptoribus et Contionatoribus Assuet, ' ulso adhibitum
Cf. ea, quae in Ontologia I 28 sqq de essentia et X- sistentia diximus. Si distinctionem ibi admisisti realem illam, tunc duplici modo intelleges rem quandam exsistere posse XSiStentia aliena, vel eo quod in exsistentia aliena habeat fundamentum Suae ac ualitatis, vel eo quod in ipsa fundamentum habeat ipsius possi-hil alis De quo ultimo fundamento hic sermo est f. etiam I 27 I.
Cf. Lehmen et Lehrbuch de Philosophie III 73 sqq. In libro a praesertim e libero arbitrio c. 5 qq; item in
ConseSS. l. I, c. 6 n. 9 l. 7. c. 7 n. 23; vide etiam De Vera relig. c. 29 sqq; De civit. De l. S, c. 6.
279쪽
DU ARGUMENTIS ΜΕΤΑPHYSICIS. 255
est his temporibus proponitur, inter alios multos, ab Hon flem , Lerimen , millenis'. Neque tamen ab Omnibu Pro batur, qui nostram profitentur disciplinam duo enim in hac argumentandi ratione reprehendunt 1 dicunt necessitatem illam et immutabilitatem atque aeternitatem possibilium non esse absolutam sed hypotheticam atque sufficienter explicari facultate illa quam habet intellectus abstrahendi a notis individuantibus k; et vero qui necessi talem positivam possibilium se intueri contendit, illima implicite onsolo ismum profiteri affirmant, qui tamen tuto doceri non possit . - uibus respondent qui a S. Augu
Lehrbuch de Philosophie III 69 sqq.
Inst. philos. II O Sqq. Cf. . althasar in libro annali Annales de Institui superieu de Philosophie I commentationem quae inscribitur DeuX methodes de Theodicee 424-467, ubi p. 435 Sqq de argumento ex aeternitate possibilium iudicium facit item Halon in libello periodico Revue eo scolastiques I9O7, 24 Sq; item Mercier,
Metaphys gen φ 37 sqq et Trai te elem de philosophie II 33 sqq; G. Sormis, Trait de philosophie II 464. β I 'immutabilite de la verite, a necessite de tot logi ques,la necessite de a possibilite des possibies et de leur illimitationSon conditio anel es et non fas absomes . . . Or et te neceSSi te deraPpori Petit Suffigaminent 'explique par a propriete 'abstra ire et 'universali se que posse de notre en tendement fini et contingent. Elle 'est dono pas a raison suffigante et immediate dea exiSten ced 'un tre absolumen necessa ire et partant infini. 'intellige nce, en esset, aisse de cote les notes individuantes et consti ue in Side norme qui ne inois Osee soni regardees comme independanteS de condition contingentes, de notre existenc elle-meme. Que
POSSibi que 'existes Mercier, Trai te elem de philosophie II 34).' Admettons our u instant, que a necessite inherente auXPOSSibles ne soli as une necessite de apportS, mai Sol abSol le .
280쪽
stino sunt Ad ' non est verum aeternitatem illam et necessitatem esse hypotheticam tantum neque abSO-lutam Clare enim nobi apparet, ut abso ita neque ab ulla dependens condicione, in ordine possibilium, non autem in ordine exsistentium; neque hi quaeritur, ρ modo iudicia misersalia necessaria in nobis estormentur, huius enim efformationis ratio revera invenitur in intellectus nostri facultate abstrahendi. Sed luaeStionem hic habemus de fu=idantento huius universalitatis atque ne- Cessitatis. Atqui undamentum universalitatis in Criteriologia' ostendimus esse in reruni nactu, fundamentum Vero stimum necessitatis et aete=nitatis rationis obiectipae illius relationis essentialis, de qua fit pronuntiatio in iudiciis illis necessariis, atque possibilium omnium alia SSe non potest nisi ens positive aeternum et immutabile atque neceSSarium, de quo supra diXimus. Ad μ' vero sic respondent Qui talem necessitatem et aeternitatem in
tuetur, is eum ipsum intueri dici potest, si esse illius
necessitatis et aeternitatis idem est C esse aeternitatis et neCeSsitati a CtualiS, Con Cedo, SeCUS, nego. ESSe autem illii quod in possibilibus intuemur, non OS OSSe Ctualo, Sed potentiale vel metaphysicum, ita ut ratiocinando a cognito illo esse ad Esse divinum CognΟScendum SCen' damuS .