장음표시 사용
301쪽
DE INFINITA MEL PERFECTIONE. 277
Sed ens aut exsistens per Se habet omnes perfectiones in is mctius. Nam omnes perfectione pertinent ad rationem essendi pulchritudo enim, Virtus, intellectus, Sapientia, aliae eiuS- modi persectiones non sunt nisi diversi modi essendi. Proinde si ratio essendi actu exsistit, omne per CtioneSactu in ipso esse debent, quemadmodum, si ratio Caloris a Ctu SSet per Se SubSiStens, non posset aliquid ei deesse de virtute caloris L Do Deus habet omnes perfectiones in is modo, vel est absolus in tu perfectus.
Quomodo creaturarum perfectione Deo in Sint.
Praenotione S. I. Circa nasuram perfectionum, quale increa uris inveniuntur. - ersectione creaturarum distinguuntur in SimpliCes et mixtaS. Simplice Sunt eae, quarum ratio in se spe Ctata nullam involvit imperfectionem. Talis est Ditellexentia, Cuiu ratio
abstracta non haec intellegentia hominis nihil continet nisi perfeCtioneS.
I 'etre, comme fel, POSSed necessat rement to ut e qui en redaris e concept 'et re it possede don toti Petre possibi e par Suite, i est et re an auculae limite, Petre infini. Suppose, Parimpossibio, di Salii Thomas, que a lancheu existat a reta deblancheur ab Solue, 'eSt-a-dire an qu 'ilo ut hin s et a uir qu 'elle Potir a re cevoir; et te lancheu Subsistante 'emporterat t-elle pasto ut e conten de ride de lanc heur Le corps blanc 'ariti' unde gre de lancheur il est plus ou molns lanc; mais a lancheurn 'est a blanche a ii degre determine, exclusi d 'un auire degre; D lancheu ne fixe a a lanc heur auctine limite. I en a deme me de a Sagesse, de a borate, et de 'importe u 'elle Perfection: en visagee en Son essen ce, aetat abstra it toti te perfectiones illimiteeo Mercier, Metaphys gen. IOI . f. etiam S. Thom ., S. theol. I, a. 4 et . , a. item SuPra P. 259.
302쪽
Asa vero eae Sunt, luarium ratio imperi e Ctionem
adiunctam habet. Eiusmodi est facultas ratiocisandi Posse enim ratiocinari dicit persectionem siquidem melius est ratiocinari quam nullo modo cognoscere intellectualiter. Est tamen persectio mixta, quia ipsum illud ratiocinari dicit Cognoscere per discursu m, quod minii est bonum
vel perseCtum quam CognoSCere intuitive. II. Circa diversos modos, secundum quos perfectione in-ene soSSunt. - Res persectionem aliquam Continere potest sormaliter, aequivalenter, Virtualiter eminenter.
Formalifer aliquid invenitur in aliqua re, quando ipSi
inest secundum propriam Suam rationcm Si e . . ni
malitas formaliter inest homini et animali bruto. AequiPalenur vero perfectio unius rei invenitur in alia, quando ibi est secundum rationem, quae idem prae s at Secundum virtutem vel generatim seCundum gradumentitatis a prior si superficies luadrati unius metri non firma liter, sed ae luivalenter invenitur in rectangulo, Cuius longitudo est duorum metrorum, hilitudo vero dimidii.
Vir ualiter deinde aliquid est in alio, quando prius ab altero produci potest sic arbor est partim in emine, sic ignis est in ligno.
Eminenter deni lue aliqua res est in alia, quando in ipsaeSt mulio persectior, vel Si vo sumitur en Si Stri Cto, Ut sit in theodicea, quando in ipsa est praestanti SSimo qui CSSe Potest modo, sublatis scilicet omnibus imperfectionibus ne limitationibuS. Doctrinae declaratio. Quibus omnibus intellectis,
ultro apparet verita liarum SSertionum. ASSertio I. - Omnes creaturarum perfectio/les in Deo inPeniuntur saltem pirtualiter I aequivalenter Se luitur ex thesi de creatione mundi et ex infinita Dei perfectione. Cf. 4 483 qq.
303쪽
Assertio II. - Ermeniones creaturarum simplices Deo insunt formaliter et eminenter id est, eo quidem insunt Secundum rationem Suam propriam, quae abStraCte Con' siderata, nihil includit imperfectionis, neque tamen eodem modo insunt a in creaturis. In hi enim, in Concreto, sunt limitatae et in statu dependentiae, quatenti Sunt C-Ceptae, Creatae a Deo in Deo vero, Cum it infinite perfectus, insunt semotis his omnibus imperfectionibus. In Deo e. g. non est hae vel alia parti Cipatio intellegentiae, sed ipsa intellegentia, ita ut recte dicatur Deus est ipsa intellegentia. Assertio I Terfectiones creaturarum missae in Deo sunt eminenter tantum id est, in ipso non inveniuntur formaliter, quia Secundum rationem Suam propriam Con' sideratae involvunt imperfectionem; sed insunt semotis illis imperfectionibus. Quidquid vero perfectionis hae rationes dicunt. hoc Deo convenit praeStanti SSimo modo. Corollarium I. Ex his sequitur, ut Creaturariam Persectiones omnes, etsi de Deo revera praediCari OSSunt, non Secundum eandem tamen omnino rationem de ipso praediCentur vel univo Ce ne SeCundum rationem omnino diversam vel aequivoCe, Sed Secundum quandam similitudinem vel anal De. Corollarium II. Cum vero terminos analogo SCiamVS duplicem habere enSum, proprium Cilicet et improprium vel metaphoricum, e di Cti item apparet termino per fectiones simplices exprimentes de Deo dici proprie, immo magis proprie quam de Creaturis, nomina Vero perfeCtionum mixtarum de Creaturi quidem proprie de Deo vero
non nisi improprie vel metaphorice dici L
CL S. Iom. S. theol. I, . 3, a. item Antheim, Inst. theod. O3Sq; foedifer, Theol. at ' 37 sq. Recole etiam quae in Logica de his terminis declaravimus et 38.
304쪽
De triplici via Deum Cogno Scendi. Cum Detim immediate non CognOSCRINIUS, Odipe Creaturarum ad eum SSurgam US, O quod ipsi omne Creaturarum
persectiones infinito modo tribuimus, sequitur, ut recte dicatur triplici quasi via nos ad illam Dei cognitionem devenire,
nimirum affirmationi via, negationis, eminentiae. Etenim I. Perspectas primum huiu mundi perseCtioneS, prout sunt persectiones Deo ut ipsarum auctori tribuimus, utendo pia ag rmationis vel causalitatis secundum principium Omnis effectus Continetur aliquo modo in Causa. II. Deinde, Cum inter illa Creaturarum persectiones multas impersectiones permiXtas SSe Conspiciamus, Deum vero infinite perfectum esse sciamus, affirmando de Deo
id quod in illis persectionibus positivum est, Simul ne gamus de ipso vel removemus ab eo quidquid imi tersectum in illis permixtum deprehenditur, et si utimur
Pia I irationis et remotionis.
III. Animadvertendo deni lue persectione illas Omnes, quas Deu Creavit, longe minore eSSe quam illaS, quas Creare poteSt, de ipso affirmamus omne persectiones sine ullo limite; et hae via, tua perficitur noStra de Deo Cognitio, dicitur 'ia emi=tentiae. Ad rem S. Doctor e Trit liciter', ait, ista de Deo dicuntur primo quidem affirmative, ut di Camus Deus est sapiens, quod quidem de eo oportet dicere prol ter hoc, quod in eo est similitudo exemplar sapientiae ab eo defluentis; quia tamen in
Deo non Si sapientia, qualem nos intellegimus et nominamVS, potest negari ut dicatur Deus non est Sapiens; rUrSu quia Sapientia non negatur de Deo, quia ipse deficiat a sapientia, sed quia supereminentius est in ipso, quam dicatur aut intellegatur, ideo oportet dicere, quod Deus sit supersapiens.
305쪽
DD UNITATU DEI. SI ARTICULUS I.
DE UNITATE DEI. Thesis Deus es unicuS. Statu quaeStioniS. Unium, ex Ontologia, Cimu OSSO id, luod est indivisum in se et divisum in quolibet ullo'. Quomodo Deus sit indipisus in se in thesi de simplicitate Dei declarabimus. Hi autem unice inquirimus, quomodo Deus sit divisus a quolibet alio, ita ut ad specialem illam unitatem attendamus, quam unicisalem in Ontologia vocavimus . Potest vero unicitas illa esse imperfecta vel perfeCta. Unicitas imperfecta est rei unitas talis, ut XCludatur exsistentia actualis quidem entis eiusdem ordinis, non autem exsistentia poSSibilis. Si Petrus, si solus est filius Philippi dicitur eiusdem filius uniCUS. Unicitas vero perfecta est rei unitas talis, ut excludatur eXSistentia non solum actualis sed etiam possibilis entis eiusdem entitatis. Qualem unicitatem Deo tribuimus ita,
ut Sensu thesis nostrae sit Deus est unicus unicitate perseCta.
Cuius doctrinae adversarii sunt i Tostraeissae, quorum opinione omne norunt. a. a P aei qui duce Manete saec. III p. Chr. n. antiquissimum Persarum dogma innΟVaverunt, SeCundum quod duo rerum principia essent admittenda bonum alterum, alterUm malim.
Deum uni Cum esSe de certum est. Siquidem Sacrae Scripturae veritatem illam ut dogma totius religionis fundamentale proClamant. In Deuteronomio 4, 35 e. g. legi
306쪽
eum. Et B. Patulus e SCimus', inquit, quia nihil est idolum in mundo, et quod nullus est Deus nisi unus
Quam fidem Concilium Vaticanum his verbis declarat e Sancta Catholica Apostolica Romana Ecclesia Credit et
confitetur unum SSe Deum Verum et ViVum.
Thesi probatio. I. EX Dei in Pau. Deus Comprehendit in se totam persectionem essendi. Si ergo essent plures dii, oportet eo differre. Aliquid ergo Conveniret uni, quod non alieri . . . et Si ille, in quo esset privatio, non esSet Simpliciter perseCtUS. . . . mPOSSibile est ergo eSSe plure deos. Θ I. Ex Sectate. Si plures essent vel esse possent dii, essentia vel natura Dei Concipienda esset Ut ratio quae dam Uni VerSali S, quae in se praescinderet ab exsistentia actuali, quia hi res illi dii essentia D sinita non distinguerentur nisi exsistentia. Sed conceptus obiectivus essentiae divinae inchidit necessario rationem XSi Stentiae, quia Deus est ens a se Aliis verbis essentia divina non potest Concipi ut ratio quaedam universalis, tuae in Se praeSCindat ab exsistentia Ctuali. Ergo non sunt
plures dii. Vel Si plures essent dii, attira divina concipienda
esSet ut Communis et universalis. Atqui divina natura Concipi non potest ut universalis debet enim Concipi ut exsistens Vi SSentiae suae. Unde sit ut Conciperetur ut universale exSi Sten ex parte rei ut universale. Univer- Sale vero ut univerSale XSi Stere non potest ex parte rei Secus enim aliquid sub eodem respectu esset unum et multa Ergo divina natura concipi non potest Ut Om'
307쪽
muni et iniversalis. Ergo non sunt plures dii, sed Deus eSt unicus L3. o lenda ur hae veritas ex ordine mundi Ordo enim mundi tam eximius et in totalitate Sua ut Cherrimus multo facilius explicatur, si huius mundi ordinator admittitur supremus uni CUS , quam Si lire SUPPO 'nuntur .
4. Con matur etiam ne argumentatio conscriSu ΠΙ- Ilium cntium, quae, etSi erant Polytheae, naturali tamen intellectu motu adducebantur, ut Supremum Iovem quendam Supra CeterOS, agnOSCerent deum. Cf. Lehmen Nec , Lehrbuch de Philosophie III ' 49 sqq;
item Hontheim, Inst. theod. 364. st Plus nous eludions a nature, hi noti apparat SSent, atravers a diversite et a complexi te des phenomenes, a simplicite de tot et unite du plan. Qui ne volt, 'aut re Pari, qu 'en SUPPO- Sant uti complexu de cause a origine n e re Sout a te Probleme Une notivelle question surgit aussi tot an resprit potir- quoi es cause muliiplesint elles agi ad lason 'une cause unique Quelle petit ire a raiso determinante de leur concour. Invo- quere Z-vous eur SSences Notis demanderon alors: ourquo telleeSSetice et non tolle uires Ora ne volt as, que de cauSe multiples dolvent necessa trement combine leur actiora de maniere a
presen ce, hypothese 'un confli de forces ne repugne a plus a Pesprit que celle 'un concor harmonielix. Entre ideo de lamultiplicite de causes et celle de unite de direction, it 'existe
308쪽
284 THEOLOGIA MATURALIS. ARTICULUS HII.
DE SUBSTANTIALITATE DEI. TheSiS. Deus es ens quoddam personale, a mundo rcaliter distinctum et super ipsum inestabiliser excelsum. Statu quaeStioniS. Sensus haesillis thesis est IlaitSest substantia hiaedam individua vel singularis Completa Sui iuris, ratione praedita La. En illud personale ita est realiter distinctum a mundo Ut neque Sit PS mundUS, neque par quaedam mundi, sed aliquod ens supra ipsum ineffabiliter XCelsum. Thesis sic intellecta negata est a fautoribus pantheiSmi, quem VOCant, Sive persecti Sive imperfecti. Tuntheismus 'γυ, da st generatim dicitur sententia eorum, qui Deum a mundo non Sufficienter diStinguunt. Est vel imperseCtus Vel perfeCtUS. I. Panthei sinus imperfectus est systema eorum, qui aut dicunt, ut KrauSe, mundum ConStitui a parte qua
aut Deum esse partem luandam mundi.
Sic David a Dinanto saec. XIII Deum ut materiam
Primam, e qua mundu evolvitur, ConCipiebat. A matricus de Chari res item saec. XIII Deum sormam mundi esse OCuit.
De substantiae et personae notione vide I 329 sqq. pantheismo non est immunis panentheismus C. Chr. Fri-derici ratis I78L-IS 32). Secundum Kraus enim Deus est uidem CSSentia Prima essentia simpliciter, Personalis, beata. Sed haec essentia ita est ratio immanens rerum univerSarum, ut haeres nihil aliud sint nisi combinatio quaedam das usammen trium cssentiarum fundamentalium in una essentia prima distinguendarum quae re essentiae sunt: ipscitas die Selbsthei t), totalitas die Ganglieit), uni substantialis ipscitatis et totalitatis Vcretias osenlieitvon Selbsthei uni Ganglicit) me Mer, Theol. natur I7I .
309쪽
Materialistae denique non pauci nostris diebus Deum si animam mundi esse dicunt et Pantheismus perfectus res omnes nihil aliud esse docet nisi ipsum Deum, qui res mundana vel emanatione vel Sui ipsiu evolitione producat. Si duplex huius pantheismi distingui potest genus alius enim eSt transienS, aliu immanenS. a Pantheismus transiens est sententia eorum, qui Cum Gnosticis docent res mundanas, a substantia divina tamquam particulas vel radios emanantes, substantia a Deo separatas numerice distinCtas Constitui. l, Pantheismus vero ivrmanens tenet re mundanaS, O substantia divina sese evolventes, eidem inhaerere Iamquam eius modificationes et phaenomena Quae Sententia VOCatur onismus pantheisticus de quo infra uberius sermo erit.
Duplex quoque huius pantheismi Mneratim distingui potest firma est enim vel realis vel ideatis. α Pantheismus realis est doctrina eorum, qui Cum Spinoga docent corpora mundana ab absoluto fieri reali
' Pantheismus vero ideatis statuit res ab absoluto fieri idearum cursu dialectico easque nihil esse nisi cogitationes et ideas entis absoliti it Idealistae germanici et praesertim Hege .
Ita diversa illas theorias explicat Antheim, In St. lieod. SI Longuin Vero S innumeras horuin pantheismi generunt species hic referre a pannihili Sinon enim Ludit histarum usque ad pantheisnaum
hodiernum diversissimas induit formas. Cf. Legimen. ech Lehrbuch de Philosophie III I79 sqq. Praecipua vero nomina eorum, quia Spinopa inde huic errori faverunt, sunt dealiStarum et eocriticorum illorum de quibus diximus I 6 sqq et 69 sqq), ubi de dealismo et de eo criticismo sermo erat Ficlite, Schelling, IIeget, Schol eraliauer e PanSatanismus η), Harimann KrauSO. Et Fichsenna quidem iam scimus I 6 I principium omnium rerum appellare Ego sive ipset talem ex hac vero ipseitate omnia
310쪽
Thesis nostra theologice inspecta de certa est dicenda. Sententiae aenim Davidis Dinanto et Q matrici Me
Chartres iam a Conc Later. IV anno III damnatae tint.
evolvi Per thesim antithesi in synthe Sim. Thesis dat categoriam Kantia nana realitatis, antithesis categoriana negationis, synthesis categoriam limitationis. Iaec prima synthesis est Schema, Secundum quod omnis ulterior vohitio ipse itatis sit per thesim antithesim, synthesim Debemus nimirum in synthesi primum peracta aliquam antithesim invenire et eam ad novam synthesim ducere deinde in hac nova synthesi nova antithesis quaeritur, et tertia sit synthesis, e . . . . . . . DeuS, inquit Ficlite, Si principium vere Primum et citi schema inane est Ego absolutum. Ipse est essentialiter ordo moralis et lex exaequans libertatem plurium. Eiusmodi autem lex cogitari nequit, nisi exsistunt plura entia libera, quorum libertas mutuo exaequatur i. e. nisi exsistit genus humanum. Ilaopterea Deus vel potius schema eius ponit multitudinem hominum. Ponitur etiam mundus corporeus tamquam sphaera activitatis liberae hominum. Itaque ichte omnia, quae Praeter Deum Sunt, ad Schema Dei inane revocat, i. e. nul hi est propria mundi realitaS. ηSche in vero omnia ad identitatem unitatem subiecti cognoscentis et obiecti trahenda esse voluit I 64). In omnibus
rebus particularibus est idem esse absolutum, i. e. constituuntur elementis subiectivo et obiectivo identificatis, sed ita ut elementum aut subiectivum aut obiectivum maiore minoreve luantitate Sive gradu et Potentia praevaleat. Primum exsistens, i. e. illiid, in quo obiectivum maxime Praevalet, est materia. Secundum locum, in tuo obiectivum non tanta potentia praevalet, tenet lux. Et Sic omnibus rebus in Scala entium suus assignandus erit locuS, donec PCrveniatur ad id, in quo subiectivum maxime praevalet; et hoc OS Verita et Pulchritudo . . . . Absolii tum utiliciter considerari Pote Si aut ut Principium evolvendum, et tunc abstrahitur ab eius forma, Illae est collectio rerum particularium aut ut principium evolii tum, et tunc concipitur essentia absoluti cum forma. . . . Universum nihil aliud est nisi ipsum absolutum secundum Ssentiam et firmam consideratum. Absolii tum necessario ad universum eo volvit, quia absolii tum non debet esse sine sorma actuali. Cum aut in iiii ni iei in lux subi clivum clarae valet, dualiter respondeat