장음표시 사용
321쪽
DD SIMPLICITATE AET SPIRITUALITATE MEI. 297
Quomodo diversa attributa Dei inter se necnon ab ipSaessentia divina diStinguantur.
TheSiS. Afer essentiam Dei et eius attribum e i= Ierdiversa a tributa divina admittenda est dis Druio rationis ratiocinatae, Sed impcrfecta. Statu quaeStioniS. tiando de Deo cogitamus, diversos nobis de ipso efformamus Conceptus. Alius este. g. OnCeptUS OSter de essentia Dei, alius de ipsius bonitate; alio Conceptu nobi repraesentamu divinam iustitiam, alio divinam miseriCOrdiam. Iam ero quaeritur, utrum Conceptibus illis sic diversis Correspondeant in Deo rationes obiectivae realiter distinctae necne utrum Cilicet in Deo miSeriCordia . . ab eius iustitia realiter distinguatur an ratione.
Quid sit distinctio realis, quid distinctio rationis, indisciplinis ontologicis iam declaratum est '
Non eadem semper omnium philosophorum vel theologorum a de re fuit sententia.
saec. XII contendit essentiam a proprietates divinas aperSoni non ratione solum, sed etiam realiter distingui, immo, iuXta l)lures, Contendit distinCtionem inter essentiam Dei et attributa esse realem. Cuiu doctrina damnata St
b Eunomius vero Arianus et post ipsum theologi et philosophi qui nominales appellati sunt, a in re non nisi
distinctionem rationis ratiocinanti ad mi Serunt, quam ΠΟ-minalem Vocant, Contendentes Dei attributa solo nomine distingui, ita ut omnia nomina, quae attributa Dei ex Primunt, Synonyma SSe Vellent. C Scholae autem sententia thesi nostra XPrimitur. f. L 3OLSqq.
322쪽
Thesi probatio. i. nur Dei auribicta Ion potest a mmitti distinctio realis. Distinctio en in realis non est nisi inter rem et retia. In Deo alitem, propter iit Sinai li Citatem, tuae XChidit OmPOSitionem PhySi Cam, non Otest admitti talis distinctio. 2. Non sug cit distinctio rationis ratiocinantis. Nam distinctio illa, qua in l)onimus . . inter bonitatem et iustitiam Dei, non sit sine fundamento in re, luaSi eundem COnCeptum arbitrario modo bis poneremus vel duabus vocibus diversis exprimeremus; sed sit eo, quod Concel)tus obiectivus bonitatis Dei nobis repraesentat notas diversa a notis, qua nobis Conceptus iustitiae Dei expresse inani sestat. a. Aduli tenda es proinde distinctio rationis ratiocinatae, quae fame I non Si perfecta, Sed impcrfecta. Non est persecta, quia in Deo nulla potest esse CompOSitio meta- physica est tamen imperfecta, quia fit cum fundamento imi erfecto, quod invenitur tum in infinita Dei persectione, tum in limitatione intellectus nostri infinitam illam Dei perfectionem uno Con Cepit extili Cite exprimere non Valentis, sed neCeSsario sui nullii plici Conceptu. Nihilominus propter Dei simplicitatem et diversorum attributorum in- sinitatem id, quod nobis sub determinato ConCel tu re-PraeSentamUS, C. g. Sub idea Sapientiae, Si ipse Deus, luia ipsa ratio entis per se ipSum Ctu XSistentis implicite in omni conceptu de Deo Continetur.
I iE IMMUTABILITATE DEI. TheSis Deus est in se ipso perfecte immutabilis. Statu quaeStionis. Dimulabile dicitur illud, quod nullam mutationem patitur Muratio vero definitur tranS
323쪽
itus ab tino modo se habendi ad alium L Omnis ianitatio
proinde importat motum quendam, Saltem lato Sensu ICCOptum, i. e. tranSitum de potentia ad Ctum. Iam vero mutationem, si ad naturam motu nitendi IDUS, X
dictis in Ontologia scimus duplicem generatim distingui
est enim vel intrinseca et extrinSeCa. Mutatio inre eca ea est, qua Subiectum, de quo miliatio praedicatur, ad alium modum se habendi transit per Perum morum sibi intrinsecum Talis St . . mutatio in homine, qui e non CognoSCente fit CognOSCenS. Mutatio extrinseca vero ea St, qua SubieCtum, de quo mutatio praedicatur, nullo mom intrinseco Q icitur, sed novo modo se habet ad aliquam rem, quae mutationem intrin-SeCam patitur. Tali est e. g. mutatio, quae sit in arbore, quando ex non cognita fit Cognita. Quam mutationem e Ontologia scimus esse mutationem improprie dictam. Quibus declaratis, sensus thesis nostrae hic est A Deo
removenda Si omnis . mutatio intrinseca et proinde omnis motuS, Sive lato, Sive magi stri Cio, sive Stricto SensuaCCeptuS. Non autem Contendimus a Deo removendam CSSe omnem mutationem extrinsecam vel improprie di Ciam, ne ex ludimus ab eo motum Sensu latiSSimo CCeptum, quatenus Cilicet significat ipsam activitatem, quae ClueXerCetur'. Hoc enim Sens Deus dicitur primum movens semper in motu.
Thesis nostra fide certa est Etenim
I. Initio', ait SalmiSta, tu, Domine, terram sun-daSti, et opera manuum tuarum Sunt Caeli. pSi peribunt, tu autem permaneS et Omne SiCut vestimentum vetera-SCent. . . . Tu Utem idem pSe S, et anni tui non de
a. Concilium vero Vati Canum Deum substantiam immutabilem esse deClaraVit.
324쪽
Thesis probatio. Ex Dei infinitate. Si Deus mutari
posset mutatione intrinseca, o fieret vel eo quod novam aliquam perfectionem actum acquirere posset, Vel eo quod perfectionem aliquam posset amittere. Sed neutrum fieri potest non potest novam entitatem C Uirere, quia, utpote infinite perfectus, omne esSe possidet ne poteSi quicquam amittere, quia posse amittere perseCtionem quandam includit imperfectionem. Ergo Deus non poteSt mutari mutatione intrinseCa.
DE AETERNITATE DEI. Thesis Deus SI curmIS. Statu qUaeStionis Aeternitas cum Boethio definitur e interminabilis vitae tota simul et persecta possessio . de St, iuXta ea, quae diximus in Cosmologia duratio entis, quod exsistit nodo perfectissimo, siue ortu, Sine inferim, Sine ulla mutatione, idem omnino in se permanenSy. - Tria elementa in illa aeternitate Dei distingui possunt esse Sine initio, esse sine interitu et id quod est elementum formale aeternitatis Dei duratio sine ulla succesSione. Sensus ergo thesis hic est Duratio esse Dei ex hiditi initium, a finem, ' omnem SucccSSionem. Thesis sic intellecta fide certa est Etenim Scriptura Sacra multis locis hanc doctrinam declarat, ut Initio tu, Domine', et C. P. 290 . Concilium vero Vaticanum in Constitutione dogmati Caiam Iaepenumero allata Deum esSe aeternum deClaravit. TneSi probatio. Veritas assertionis nostrae ultro de
fluit ex ciis, quae lucusque iam riunt declarata. Deum
325쪽
enim ' non habere initium sequitur e eo, quod Sten a Se fon omnis Sse 2 ' ipsum vero non habiturum esse sinem defluit ex eius necessitate et infinita perseC-tione 3 eius denique durationem in esse XChldere omnem Successionem patet e thesi de Dei perfecta immutabilitate .
DE OPERATIONIBUS DEL AD INTEA, . A natura Dei, id est, ab essentia divina, quatenu OStprincipium activitati eius, possumus, ratione Cum fundamento in re distinguere ipsam illam activitatem. Iam
Vero Creaturarum ac tione omne Scimus SSe Vel Irans euntes vel inmianentes immanentiae vero gradum per
sectissimum inveniri in operationibus in ellenus et voluntatis R. Quae Cum sint persectiones simplices' eo tribui possunt
De fructibus, qui ex consideratione aeternitatis Dei colligi POSSunt, essiris, De perfeci moribuS lue divinis l. 4 C. , haec docet I. Primu est maximum g dirima concupiscentiae. Cum enim consideramus totum illud bonum Dei aeternum nostrum esSe, nobis Promissum et a nobis in aeternum et totum simul OSSidendum, non OSSumus non maximo gaudio affici. Si enim dilectores mundi de istis infimis et momentaneis bonis ex inopinato oblatis saepe ita gaudent, ut vix e capiant quantum nobis gaudendum de bonis summiS, infinitis, sempiternis, tuorum Suavita tota inuit Percipietur l2. Secundus S maximaι timor aeternae damnationis, quia in hac Si a infiniti et aeterni illius boni iactura, et l, summi aeternique tormenti PerpeSSio. 3. Tertius est conumstus haιin mundi. Qui en in aeterna con- Siderat, clare videt, quam parvi et nullius momenti sint nania temporalia, si cum aeterni comParentur. Cf. Ι 8 et 36O, item Supra P. 23.
326쪽
formaliter et eminenter Cum liue non necessario habeant actiones illae terminum ad extras, de illis hoc priore capite dicimus, ubi disputatio sit de Deo, prout Consideratur maxime in se ipso . Iml,rimis vero illi hic intendimus, ut Stendamus Deum re vera esse intellectu vel oliuatate infinitum' Dicendum est ' de scientia Dei, et de olim late Dei.
TheSis. Deus co noscit se ipsum, item omnia uualia prout uni, Singularia, prae crita, futura, me nec Saria sive libera, me absoluta sive condicionum, tum omnia mere possibilia. Statu quaeStioniS. Deum esse en summe intellegenSConStat ex iis, tuae diximus in probatione exsistentiae Dei ex ordine mundi, item X eo, luod Deo nan CS PCΓ'seCtione Creaturarum eminenter trit uendae sunt. Ut autem lutius intellegentiae divinae naturam persectili CognOSCI'mUS, quaerimus lai C, ad quaenam obiecta sese extendati' ei cognitio. Iam vero sutura quod attinet, triplex distingui potest SP CCte obieCtorum. Sunt enim futura neceSSaria, suturali l)era sed abso ita sutura libera Condicionata. a Tutura necessaria hic OCamus ea, clune Vel opera' tione Dei solius vel operatione entium neCOSSari si C. Sine libertate agentium ali luando re ipsa fient. tales
Sunt C. g. Omnes terrae motus, tui tempore suturo erunt.
Cf. supra P. 279, De operationibus vero Dei ad extra i licetnus infra, altero callite, ulli tot liqpulatio de Deo prout consideratur influxus eius
327쪽
b J Iura bera absoluta ea sunt, quae a Voluntate Creaturae liberae aliquando elicientur, sub nulla CondiCione, vel si pendeant a Condi Cione, hae Supponitur Ponenda. Exemplum prioris futuri hoc est Petrus negabit Christum. Alterius vero suturi Xemphim Petrus Convertetur ad paenitentiam, si ChriStus patiens eum reSpeXerit. c Eutura libera co=Idicionata ea Sunt, quae a Vol tale Creaturae liberae aliquando elicerentur sub quibusdam CondicionibuS, quae tamen Supponuntur non Ponendae.
Exemphim huiusmodi futuri habemus in o eventu Condicionato Tyrii et Sidonii convertentur ad sidem, si ipsis praedicatum fuerit evangelium. Thesis sic intellecta de certa est Etenim
et Non est ulla Creatura invisibilis in ConspeCtu eius', ait S. Paulus ad Hebr. Cribens 4, 3 , omnia autem nuda et aperta Sunt Culi eiuS.' In Specie vero quoad sutura libera abso ita salmista hae testatur et Domine, probasti me et cognovisti me
tu cognoviSti sessionem meam et reSurreCtionem meam.
Intellexisti cogitationes meas de longe Semitam meam et funicultam meum investigasti. Et omne via meaS praevidisti, quia non est Sermo in lingua mea. ECCe Domine, tu Cognovi Sti omnia, novissima et anti tua'
Quoad futura autem condicionata hanc inter Ilias habemus Domini nostri declarationem et Vae tibi, Coro-Zain, Vae tibi, IBethsaida, quia, si in Tyro et Sidone factae CSSent Virtutes, quae factae sunt in vobis, olim in cilicio et Cinere paenitentiam egiSSent' Mi I, 2Ι . Concilium denique Vaticanum declaravit Deum SSe intellectu infinitum'. TheSi probatio. I. Argo im enerali Deo, quippe qui sit infinite perfectus, tribuendae sunt omne perseC tiones possibiles. Atqui cognitio earum aerum, quae in
328쪽
thesi numerantur, est persectio possibilis persectio, nana melius est esse quam non SSe possibilis, quia, luidquid habet de esse est CognOSCibile. Ergo . . . 2. In specie vero quoad lotura libera et possibilia thesis sic breviter probatur a Futura libera absoluta, Cum aliquando decursu tem poris eliciantur, conspectu Dei revera sunt praeSentia. In Deo enim, propter eius aeternitatem, nulla est in X- sistentia Successio. Ergo eodem immutabili intuitu, quo Deus videt praesentia, ConspiCit etiam futura, non XCeptiS suturis liberis absoluti S. b Futura vero libera condicionata ab aeterno habent Suam Veritatem obiectivam. Ab aeterno enim verum est obiective etsi huius veritatis cognitionem nos habere non possumus ad hunc potius quam ad alium actum Crea turam in tali temporis momento se revera determinaturam suisse, si condicio posita esset. Si ex his duabus propositionibus: Tyrii et Sidonii conversi fuissent ad fidem, si ipsis praedicatum fuisset evangelium et Tyrii et
Sidonii non conversi fuissent eicis, una Si neCeSSario Obiective vera, altera neCessario obiective salsa, quia duae Contradictoriae nequeunt Sse Simul verae neque OSSunt esse simul falsae. Cum vero Dei cognitio sit infinita, ad omne Verum SeSe extendens, illa veritas obiectiva ipsum latere nequit.
c Possibilia denique nihil aliud sunt nisi diversi modi,
Secundum quos essentia divina est imitabilis ad extra. Proinde, si hanc imitabilitatem Deus non OgnOSCOret, Se PSum persecte non Cognosceret, quod repugnat eiuSinfinitati. Ergo possibilia Deus cognoSCit.
I. Certum est, et ab Omnibus lillosophis Catholicis admiSSum, Deum omnia Cognoscere unico et Simpli Cissimo
329쪽
aCthi et inico medio, tio est ipsa Dei essentia. Hoc sponte defluit ex summa Dei simplicitate et independentia. Insuper, Cum Dei Cognitio sit infinita, admittendum est eum Se ipsum tam perseCte CognoSCere quam Si CognOSCi bilis, ita ut cognitio divina sit essentiae divinae adaequata aliis verbis Deum se ipsum coxnoscit comprehensive . II. Quodsi illa Dei cognitio consideratur, non iam X parte ipsius Dei Cognoscentis, sed e parte rerum Cogni tarum, philosophi et theologi in Deo distin uunt, et quidem ratione an um, sed cum fundamento imperfecto in re, diversas Dei scientias et diversa media CognosCendi. In
determinanda vero natura harum Cientiarum et mediorum illorum non sunt concordes. Sed de a re ratione et via rectius infra disputabimus, Cum de Concursu Dei sermo fuerit.
De obiecto voluntatis divinae.
TheSiS Deus omnia et ult et amat Se ipsum et alia. Statu quaeStionis Deum habere Polun alem Constate iis, quae diximus de auctore mundi sapientisSimo, qui inter tot entia possibilia illa elegit, quae huius aspectabilis mundi ordinem constituunt. - Constat insuper e in sua ita Dei perfectione. Sed hi ur hic de an huius voliintatis divinae Iam vero illium actum in sua entilare spectatum UniCum et SimpliCissimum esse, ab ipsa essentia divina nullo modo realiter distinctum, sponte defluit ex iis, quae diximus Circa Simplicitatem Dei. Considerata autem Dersi aD obiecforum, ad quae SeSe extendit, recte in ratione multiplex distin
330쪽
guitur et quidem cum fundamento in re. Quare actus divinae voluntatis saepenumero dicitur entitaris unus, Ierminative multiplex. Quaeritur proinde hic, quinam sint diversi illi termini, ad quos sese extendit uni CUS Ctus divinus, et ad propositam quaestionem respondemus Voluntas divina sese extendit ad omnia, quaecumque habent aliquid entitatiS. Tnesi probatio. I. Deus avia se ipsima. Cum enim actus voluntatis divinae sit insanite perfectus, Deus, dum amat aliquid debet imprimis amare id, quod est ratio et
Causa omnis SSe. Sed ratio et causa omnis esse est ipsa essentia divina. Ergo Deus amat suam essentiam Vel SeipSum. 2. Deus ama omnia alia a se distincta.
a Omnia entia ac ualia non exsistunt, nisi quia Deus ab aeterno non solum intellexit ea esse possibilia, sed et decrevit ea exsistentia actuali donare. Quae omnia in Cludunt actum oliuitatiS.l, Quoad possibilia vero Constat Deum ea amare Coipso, luod amat imitabillitatem suam ad extra
et De libertate voluntatis divinae.
I. De XSiStentia et ambitu libertati Voluntatis
divinae. I. Dcu amat se ipsum necessario. Velle enim in Deo neCeSSario est in actu se Cundo, alioquin in Deo Sset Potentia quaedam. Ergo Deus necessario amat aliquid. Sed nihil potest amare nisi ratione sui, i. e. quia amat se ipsum. Ergo necessario amat Se pSum . 2. Deus res alias a se ipso dis luctas amat libere. Etenim