장음표시 사용
341쪽
2. Vltimum possibilium fundamentium est essentia , vina, quatenus est imitabili ad extra. Et re quidem vera a In Deo fundamentum illud ultimum invenitur. Quidquid enim habet esse neque tamen est ipsum Esse ac tu Per Se XSiStenS, SSe Suum ultimo habet a Deo; aliis verbis ultimo fundatur in Deo. b In Deo vero fundamentum illud supra iam diximus non inveniri in volun ate aut in potentia divina, neque invenitur in Datellectu divino possibilia enim non sunt POSSibilia, quia Cognoscuntur esse possibilia, sed ideo CognOSCUntur, quia revera Sunt possibilia'. Relin luitur ergo ut dicamus fundamentum possibilium inveniri in aliquo quod prius Sit et potentia et voluntate et intellectu divino. Illud autem, quod tamquam prius Si Concipitur in Deo est ipsa Dei essentia, quatenus est imitabilis ad
extra. Deus etenim, Cum it rati ultima omnium rerum, perfectiones illarum omnes in se Continere debet tamquam Xemplar aeternum. Unde possibilia non Sunt os
sibilia, nisi quatenus sunt termini huius imitabilitatis Dei
ad extra . Unde efficitur etiam, ut non recte dici possit nos Deum immediate intueri, cum possibilia illa cognoscimus. Ad rem Hontheim' et Possibilia', inquit, eo ipso, quia in Deo sunt tamquam termini, in se ipsis et quodam
notarum convenientia, prout abstractione et analysi apprehenditur, rationem sufficientem possibilium ponit, supra iam satis dixi uriis, ubi de argumento exsistentiae Dei ex possibilibus sermo erat supra p. 33 q). En thesis a Mercie stabilita: Les obj et abstratis de experience et analyses par a pense sont, an I Ordre analytique, a raison suffigante derniere de possibies et de leur Proprietes La theorie 'apres laquelle Dieu prototype necessat re et eterne des tres, erat seul en Lui-menae, a raison suffigante despossibies et de leurs Proprietes, abolati logiqueinent a Ponto-
342쪽
modo secundum nostrum modum intellegendi extra Deum aliquod esse habent non actuale, Sed potentiale vel meta PhySicum. Nos igitur proxime intellegimus illud esse metaphVSi Cum prout est in ipsis possibilibus quasi extra
Deum, non prout est in Deo; cognoscimus autem illud triplici Via quam . . . indicavimus. Si deinde in naturam illius esse inquirimus et recogitamus actualitatem ei non ConVenire, ratiocinando intellegimus esse possibilium ab aliquo ente actuali per modum termini pendere debere et ulterius procedendo intellegimus illud ens actuale ne-CeSSario XSistere et esse ipsum Deum. Si igitur multiplex discursus a possibilibus ad Deum ducit. Quin illudi pSum, quod possibilia aliquod esse habent et non sunt omnino nihil, non habetur sine aliquo discurSU. Sotiolio II. Nonnumquam philosophi et praesertim theologi distinguunt inter potentiam Dei absolutam et potentiam Dei ordinatam, sed non eodem Semper SenSu. S. Doctor absolutam dicit Dei potentiam, quatenuSConSideratur antecedenter ad decreta divina ordinatam Vero, quatenu Sumitur dependenter ab illis. Sic Deus potentia absoluta mundum denuo diluvio perdere poteSt, potentia autem ordinata non potest, Propter promi SSionem quod non erit deinceps diluvium dissipans terram' Gn , IIJ. Alii vero absolutam dicunt Dei potentiam, quatenUS per Se Solam Consideratur ordinatam, quatenu Sapientiae, iustitiae Ceterisque virtutibus Coniungitur. Alii deni pie absolitiam dicunt potentiam Dei, quando
mira Cul OSe operatur ordinatam vero, quando ordini Cona muni naturae et gratiae Sese a Commodat .
343쪽
DE MEO MERUM OMNIUM CONSERVATORE. 3I9 ARTICULUS II.
DE DEO RERUM OMNIUM CONSERVATORE. TheSiS. Crea uras omnes conservat conservatione positiva eaque directa ipse Deus. Statu quaeStioniS. Conserpare aliquid generatim dupliciter dici potest negative scilicet et poSitive.
N a me rem aliquam Conservat, qui ipsam non destruit. Qui negative rem Con Servat, nullam reVera ponit actionem relative ad rem Conservandam vel non On Ser- Vandam Architectus . . negative ConSerVat domum, quam XStruxit, eo quod ipsam non destruit.
I Si De ConServat rem is, qui positiva actione influit in huius rei permanentiam in esse. Quod dupliciter fieri potest directe et in directe. directe conservat, qui actione Sua removet et arCetea, quae rem destruere possint. Sic indirecte domum in eSSe Conservat qui impedit, quominus livia vel ventis
destruatur; si etiam in direCte virtutem Silam ConSerVat, qui removet CCasione PeCCandi. Directe vero rem Conservat, qui aCtione Ua PSum SSerei sustentat. Si directe virtutem aliquam ConServat, qui actus exerCet huic virtuti Correspondentes Si etiam, quando manu lapidem sustines super terram elevatum, direCteipsum Conservas in illo esse accidentali, quod est SSe sublevatum. Iam vero eviden est Deum Creatura ConSerVare On'Servatione negativa vel etiam positiva atque in direCta. Sed ulterius thesi nostra contendimus Creaturas omne conserpari conserPatione posis a eaque
directa ab pS Deo. Quae doctrina theologice inspecta certa est. Nititur enim apertis . Scripturae testimoniis
344쪽
Omnia per ipsium et in ipso creata sunt; et ipse est ante omnes, it omnia ii ipso Constant Col 1, 16sq): et Portans omnia verbo viriliti Suae Hebr i,
si In ipso enim vi Vinnis, et movemur. et Sumus' ACt
et est communis S. Patrum et theologorum Sententia. TheSi probatio. I. Ratione Manifestum e Stimnes reSCreataS, OStquam de potentia exsistendi ad actum transierunt, non deSinere esSe re ContingenteS earum enim productio ipsis dat exsistentiam Clualem, non autem necessitatem exsistendi. Proinde continuatio exsistentiae non minus quam initium esseCtus quidam est, qui Causam sui habeat oportet. Iam vero Causa illa non potest essere ipSa Continuata, quae, Cum Sit Contingens, XSi Sten'tiam non habet a se Praeterea non nisi Cum manifesta contradictione supponi potest rem creatam sese ipsam Conservare. Talis enim actio rem Conservandam in momento , simul sul, poneret XSi Stentem et non exsisten tem ipsam Supponeret exsistentem, Si Cut actio Supl)onit agentem, et Simul ipsam Supi oneret non XSistentem, quia eam ei si Ceret. Causa l)roinde Continuationi eXSistentiae est in alio, sicut causa eius initii. Quemadmodum autem res Creatae ab aliis rebus Creatis pendere POSSunt luoad fieri vel generari, i. e. luoad edu Ctionem earum firmae e potentia materiae, ita quoque viribuSipsarum illarum rerum Conservari possunt in Sua firma. Sed Sicut experientia teste, nulla res Creata aliam rem
producit ex nihilo sui et subiecti sormae et materiae ,
ita Singulite res creatae Secundum MDI. i. e. SeCundum materiam et formam Conservantur a Deo solo. Quae quidem Conservatio nihil aliud est nisi continuam rei creatio. I. Auctoritate S. Doctoris: Oportet , inquit, quod idem sit causa rei et conservationis ipsius, nam ConSCrValio rei non est nisi continuatio esse ipsius StenSum autem
345쪽
eSt, Ilo Deli est Catis essendi omnibus rebus. igitur
ConServat re omne in SSe. yNotandum est o Conservationem Creationem Continuatam , non autem rura amr dicere, siCut absurde
QUAERITUR UTRUM DEUS AD OMNES CREATURARUM OPERATIONES CONCURRAT NECNE. Status quaestionis XPonitur.
Concursu divinus dicitur actus ille, quo Deus insuit in omne operatione Creaturarum. ConcurSus ille est vel mediatus vel immediatuS.I. Concursus divinus media us ille est, quo Deu remote in Ctiones Creaturarum influit, qualenus illis ires larxi ur et conserva quibus ipsae actione Sua eli Ciunt. 2. Concursus divinus immediatus ille S actuS, quo Deus influit in operationes Creaturarum proXime, i. e. in ipsam operationem eliciendam actu Concursu immediatus generatim duplex distingui potest physicus scilicet et moraliS. a Concursus immediatus moralis ille St, quo quis in actionem alterius influit ut causa moralis, consiliis scilicet et suasionibus influendo in voluntatem liberam, qui tamen influxu physico illam Ohintutem OUCat.b Concursus immediatus gysicus ille St, quo quis in actionem asterius influit ut CaUS phySiCa, i. e. reali influxu physico ad productionem actioni alterius ConferenS .
S. Iom. Summa C. gent. l. 3. c. 65. Vide quoque OmParationem, qua S. Doctor rem explicat: Sicut aer, dum dies est' etc. S. theol. I, N. IO R. I). De causa morali et de causa physica vide L 362.
346쪽
Concursus vero I)e physicus duplex distinguitur Con-CUrSu phySiCUS praevius et ConcurSus physi Cus Simul
α Concursus physicus praevius Vel et praemo Sicas est influxus ille realis et physicus, quo Deus movet et applicat potentiam agentis ad agendum prioritas naturae
i, Concursus physicus Simul aneus Collateralis, parallelus est auxilium quoddam vagum et in determinatum, Creaturae blatum a Deo, ut ipsa eo utatur ad actionem Suam XerCendam' SiC, ut eXemplo utamur a Molina allato, duo equi viribus iunctis simul currum trahunt'. Iam ero aliquem ConcurSum Dei, Saltem mediatum, requiri est sententia ab omnibus philosophi admissa, qui
Deum rerum omnium Creatorem et OnSerVatorem CSSe confitentur. Praeter mediatum autem OnCursum alium insuper
requiri, illumque immediatum et phySi Cum, Si sententia a Durando, Meldensi episCopo SaeC. XIV, et a pauCissimis philosophis impugnata, hodie vero a philosophis et theologis Catholicis communiter ut Certa admissa et Cripturae SaCrae Omnino confirmi S. Sine me', ait Chri Stus, nihil potestis faceres Io 5 5 , et Apostolus ad Philip PenSe SCribens et Deus est , inquit, qui operatur in vobis et velle et perficere, pro bona voluntates Phil
Cf. ecter . Vesus ircheni exilion, art. Daner, I I948 et Praecipue I952 S l. Concursum illum simultaneum explicatum invenie apud Lehmen ch Lehrbuch de Philosophie II 48 sq; item Kirchen lexilion, art. Molina, VIII 739. Distinguunt Molinistae inter concursum flatum .eine itere it chas Hethil se rurae istens et concursum eo arum die uir licii vertie liene Boihilscu).
347쪽
Utrium vero ille Concursiis immediatiis et physi Chis sit Similitaneu an praevius, est quaeStio inter philosophos catholicos libere agitata. Molinis ae enim, a Molina si appellati, Con CurSum Dei immediatum simultaneum Suffi Cere affirmant, On-
Thomistae, qui S. Doctoris do Ctrinam hac in re se
tueri autumant, OnCursum praevium omnino requiri Contendunt. A Molinistis vocantur etiam Banegiani, a Baries', ipSorum Sententiae propugnatore, tempore Molinae. Quae Cum ita sint, duo nobis erunt praestanda 1. Contra Durandum probabimus concursum Dei esse immediatum. 2. Circa doctrinam, quae a Scholasticis in contentione ponitur, diversa diversarum partium argumenta reseremUS, non ut Controversiam diiudicemus, sed ut, quod verisimi
lius apparebit, id unusquisque amplecti poSsit.
Lndovictis de Molina e Societate Iesti, anno 335 natuS, 6OD mortuus St. Propter eximiam in scientia theologica Praestantiamsi celeberrimus scholaSticus est vocatus. Sententiam Suam in opere Propugnavit cui titulus: Concordia liberi arbitrii cum gratiae donis, divina praescientia, Providentia, praedeStinatione et reProbatione etc. De Molina plura invenies in Nirchen lexilion, art. Molina, VIII 4734 sqq. Laues, 52 Mondragone iuxta alios Vallisoleti in i
Spania natuS, anno 15 44 habitum S. Dominici Suscepit in monasterio Salmanticensi S. Stephani Magistros habuit Melch. Cano, Dida cum de Chaves, Petrum et Dominicum Oto. Ipse OStea ProseSSor atque Salmanticensis academiae praeclarum decus fuit. S. Theresiae consessarius fuit atque in spiritualibus moderator. Eius praecipua opera ad sacram theologiam pertinent Scholastica commentaria λ; de rebus philosophicis scripsit In Aristotelis libros de generatione et corruptione Institutiones minoris Dialecticae . . Summulae In Aristotelis Dialecticam. Mortuus est Medinae de Campo a. 6O4.
348쪽
I. De ConcurS immediato Contra Durandum. TneSis. Deus in omnibus actionibus creaturarum δε- medias concurrit. ProlJatur ex absoluta omnis esse mundani a Deo dependentia. Etenim si Deus non immediate, sed mediate an tum in Creaturarum Ctionibus Concurreret, i. e. largiendo tantum faCultatem, esset motus quidam independen a Deo motore. Transitus scilicet facultatis ex potentia
agendi ad actum fieret sine motione Dei, qua DeuS X ipsa hypothesi nihil aliud intenderet, nisi ut daret potentiam. Sed hoc omnino repugnat, quia tun Creatura, dum ageret, vel ipsa sibi daret quod non haberet, velaCtum Suum ab alii reciperet, tui esSet Primu motor immobilis Ergo admittendum est Deum in CreaturarumaCtionibus immediate Concurrere, eo quod aut ipse Sine Creaturarum actione potentiam ad actum applicat Con cursu vel simultaneo vel praevio aut, si Creaturarum intervenit influxus, eo quod hi Creaturi eo momento, quo agunt, non Olima SSe OnServat, sed ipsam vim agendi, pSum actum agendi vel motum tribuit. In serie enim ab alio motorum primum movens, diximus, ita Strati motu uniuSCuiusque, Ut, Si PSum deeSSet, nulluS
Qua quidem motione Deus recte dicitur immediate
ConCurrere ad Ctiones Creaturarum omnium, S VOCOSemediate et immediates Sumuntur SenSU, quem SVPra p. at explicavimus. Deus enim, Si Cut StenSUm St, non Solum dat potentiam agendi, non olim Conservat formam, qua procedit operatio. Sed et ipSam Iolen
i Rationem huius repugnantiae perspectam habes ex iiS, quae in priore libro diximus de Deo rerum omnium primo motore Su Prat'. 23 sqq).
349쪽
tiam ad opus applicat, ipsi scilicet tribilendo, ut sit agensaCtu, ita ut in omnibus intime operetur Alio autem sensu harum vocum hi ConCurSu Dei in mum rebus mediatus esse non minus recte di Citur eo SciliCet Sensu, quod Deus, e ConStituto Ordine, re illas ad operationem praemoveat mediantibus auSi SeCundis, SiCut re materiales in esse earum formae viribus Creatis Conservat uae omnia experientia vera SSe CimUS. Voluntas auum humana, Cum sit potentia Spiritualis, naturaliter tendens ad bonum univerSum, quando tran Sit
de potentia ad Ctum, a Iullo bono nil moveri potest ad actum, id quod experientia, praeSertim interna, item evidenter probatum habemus . Dicendum est proinde
voluntatem humanam in Ctu suo libero a solo Deo immediate moveri ad actum Concursu Saltem Simultaneo, niSi admittenda sit praemotio phySiCay. II. De ControVerSia Circa naturR ConcurSUS
Dei immediati in actionibus, praeSertim liberiS,
A. Declaram senuntia Molistis arum Molinistae ad tuendam libertatem hominis, quam Cum praemotione phySiCa Stare non posse autumant, OnCurSum Dei immediatum, in actionibus praesertim liberi Creaturarum, non nisi simultaneum esse Contendunt. Quam quidem Sententiam argumenti praeCipue in directis Confirmare Student, hoc modo arguendo i. Argumento negativo). Praemotio physica homi- Starum nulla ratione evidenter probatur. Totissima enimi S Thom. S. theol. I, . IOS, a. c. Utrum Deu OPeretur in omni operante. Cf. supra P. II PSqq. S. Thom . . . I 2, . , a. 6 C. Utrum VoluntaS OVCatura Deo solo sicut ab exteriore principio.
350쪽
ex iis rationiblis est, Ut appareat Deilua SSe primiliti motorem Omnium agentium. Sed sine praemotione physica lio sufficienter apparere poteSt. Etenim Summa
uniuscuiusque rei a Deo, primo motore in agendo dependentia sufficienter patet, Si docemus haeC sia omnis Creatura esse suum et facultates agendi sibi naturales debet Deo. b Nulla creatura de potentia ad agendum nondum persecta ad statum, in quo ad agendum in suo ordine perseCte Xpedita St, transire potest, nisi Deus vel per
Se Solum Vel per Creaturas a nutu voluntati suae in CSSendo et agendo Pendentes eam physice PraemoVet. ec Creatura in suo ordine ad agendum pers CCte X- pedita nullam actionem ponit, niSi Deus realitatem positivam huius actionis eodem, quo Creatura agit, momento in ordine Causae primae Coefficiat . . . quatenu Simultanee
coefficit auualem applicationem famisatis creamrae in ordine suo actioni perfecte proportionatae Volendo actionem
Ergo non evidenter probatur praemotionem PhySi Camthom isticam necesSario requiri. - Praeterea
2. Argumento per ali surdum. Praemotio illa physica Cum hiribus veritatibus evidentibus difficillime componitur, quales Sunt exsistentia liberi arbitrii et in inita Dei sanctitas. Etenim
a 4 Qui vere est dominus actioni suae, tantibUS m nibu ad agendum praere tui sitis, debet actionem omittere POSSe. At bii non videtur intellegi posse, quomodo homo omittere possit actionem ullam, stantibus omnibus ad agen dum praerequisitis, si admittitur theoria praedetermina tionis illius physicae. Nam secundum eam ad omnem actionem illa praedeterminatio praerequiritur, ut aliquid, quod in creatura natura prius passive recipitur, quam ipsa