장음표시 사용
351쪽
creatura Cthlaliter Cliva St, et praeterea illa praedeterminatio seci dum explicitam doctrinam eorum, qui eam defendunt, est aliquid, quoCum Stare nequeat niSi una certa actio, illa Cilicet, ad quam Creatura Vi praemotionis reCeptae trahatur. Ergo theoria illa non videtur apte Componi posse Cum evidenti veritate, hominem esse vere dominum actionis suae, quoties in a vita usu persecto rationis in agendo polleat. Deinde b et Si Deus suo influxu creaturam rationalem immediate trahat ad unam Certam Ctionem, quaCum in Con Creto Spe Ctata pravita moralis deliberata creaturae infallibiliter conectatur, et si praeterea Deus eam ad eiuS- modi Ctionem ita trahat, ut ex natura influxus divini Se Cundum effectum suum physicum spectati illa actio Certi SSime Sequatur, sufficienter intellegi nequit, quomodo Deus dici possit non per acciden cauSare e CCntum, qua peccatum, eo ipso quod Creaturam rationalem eiusmodi influxu afficiat. Atqui praedeterminatio phySica, quam
trinam est eiusmodi influxus divinus. Ergo, theoria huius
praedeterminationis admissa, non satis patet Deum ad aCtionem physicam peccati ConCurrentem non per accidens CauSare PSum peCCatum qua pravitatem moralem. Ergo praemotio physica reiCienda, ConCurSUS Orosimultaneus tenendus eSSe Videtur. B. Statuitur sententia glomistica Thom istae vero via et ratione a prinCipio motus progrediendo ad ConChiSio-Item Uam Si deveniunt
Ouidquid moPetur, ab alio movetur. Si principium omnino universale, ut in Ontologia hiculenter probatum est Neque a Molinistis o principium negatur.
352쪽
At illi Omnes Creaturae, non XCJhlSa voltintate libera, in hii S Ctibus morientur transeunt enim onme de potentia agendi ad Ctum. Ergo omne Creaturae, non XCluSa voluntate libera, in suis actibus moventur ab alio.
Sed moveri ab alio idem est C educi de potentia adactum ab alio, vel in ipso transitu de potentia ad actum
intrinsecus dependens esse ab actione motoris, ita ut interaCtionem motoris et transitum de potentia ad actum sit priorita naturae. Quodcumque autem auxilium Collate-rale Vel simultaneum rationem sufficientem totius huius tran Si tu non affert, quia Semper supponit Creaturam in aliqua saltem parte actionis, e g. Cum Se PSam ad agen dum determinans efficit ut Concursus oblatus fiat collatus , sese ipsam opere, quod Si Contra princi l)ium Supra laudatum .
Ergo voluntas libera, Cum a Solo Deo moveatur p. 325), ad actum suum liberum a Deo movetur praemotione phySi Ca β. Ex hac autem praemotione non equitur, Ut voluntaS de necessitate moveatur, sed ut a Deo cons uuatur in actu aliquid libere polendi voluntas enim divina, ut ait S. DOCtor, non solum sese extendit, ut aliquid fiat per rem quam movet, Sed ut etiam e modo fiat, tuo Congruit naturae ipsius M.
Cf. supra P. 322, m. 2. Non desunt, nostris praesertim temporibus, Molinistae, tui exemplum duorum equorum a Molina allatum reicienteS, Ismen vero concursus Simulta ne nihilominu retinenteS, rem eodem modo,
quo hic nos, explicant. Cum his proinde non est nisi dispulatio de voce: quae quidem disputatio viro Q hilosopho digna non est. CL De Frado De veritate fundamentali 435 item althasar
de neceSSitate ab exteriore motivo, quod est Deus ad . Et alibi:
353쪽
Naturae autem Voluntatis OnVenit, ut libere moveatur. Dicendum proinde est e praemotione physica voluntatem humanam, Ut Si Cau Sa e Cunda, a De Ut a CauSa prima
constitui in actu aliquid libere volendi. Certo quidem, Si Deus movet voluntatem ad aliquid,
volimias ad illud movetur necessario ne CeSsitate Dpothetica vel consequentiae, non autem necessitate amolum e consequentis Sicut, quando videmus Petrum Currere, Petru ne CeS- Sario Currit necessitate consequentiae quia in propositionesi DeuS', inquit, movet quidem voluntatem immutabiliter propteres caciam vir Illis movesntis, quae deficere non poteSt Sed Propter naturam voluntati motae, quae indisserenter se habet ad diversa, non in ricctur necessitas, sed mane libertas, sicut etiam in omnibus providentia divina in Vibiliter operatur; et tamen a cauSi Contingentibus proveniunt effectus contingenter, in quantum Deus omnia movet proportionaliter, numquodque secun Ima Num modum y Demalom. 6, ari unico ad ). In Summa vero theol. I q. I9, a. 8 haec habet: Cum aliqua causa efficax fuerit ad agendum, effectu con-Sequitur cauSam, non tantum Secundum id quod fit, sed etiam secrenaeum modum flendi vel essendi . . . Cum igitur voluntas divina sit efficacissima, non solum sequitur quod fiant ea, quae Deus vult fieri, Sed et quod eo modo stant, quo Deus ea eri vuli. Vuli autem quaedam fieri Deus necessario, quaedam contingenter ut Sit ordo in rebus, ad complementum universi. Et ideo, quibusdam essectibus aptavit causas necesSarias quae deficere non POSSUnt, Xquibus effectus de necessitate proveniunt; quibusdam autem aptavit causa contingentes defectibile S, ex quibus essectus contingenter eveniunt. Non igitur propterea effectus voliti a Deo eveniunt
Contingenter, quia causae proximae Sunt contingenteS, Sed Propterea quia Deus voluit eos contingenter evenire, contingente cauSa adeo PraeparaVit. ni X. Thom. l. c. I 2, . O a. 4 ad 3: Si Deu movet
voluntatem ad aliquid, incompossibile est huic poSitioni, quod voluntas ad illud non moveatur; non tamen est impoSsibile impliciter. ο
354쪽
illa: Si videntiis Petriini Chirrere, Petriis Currit', neCOS' Saria est Consequentia logica ab antecedente ad con- SequenS, Si quidem Consequen logiC Sequitur ex ante
Cedente , non autem necessitate consequentis quia in ipsa illa propositione hypothetica non Si neCesSarium Con' SequenS, Petrum Cili Cet Currere, siquidem Petrus libere Currit, neque in ordine reali cognitio mea ullum influxum exercet in Pettum . Quae neCeSsitas Consequentiae dicitur
etiam a multis neceSsita scnsus compositi neceSSita autem Con Sequenti neceSSitas Sensus misi.
Quibus probatis ad difficultates Molinistarum Si re- Spondent I. Molinistae non ostendunt Cum praemotione physica Stare non posse libertatem humanam Etenim a Quoties Deus prae movet voluntatem humanam, PSamovetur quidem necesSario neceSSitate Con Sequentiae, Onautem neCeSsitate Consequentis vide supra . A prae motione enim physica voluntatem diximus habere, ut libere
possede te domat ne de se acies, mais non Pas a exclusion dela cause premi ere. 'il est necessatre que e libre arbitre soli Cati Se de Son mouvement, ii 'ost poliat necessat re qu'il on soli laserem iere cauSe Dieti metit out dans te Onde, et les cause naturede et e cause volontaires et Omine a motion 'emPeche Potnt que es acies de cause naturelles solent natureiS, de memeolle 'empeche pas que les actos de cause volontaires solent
volontaires. Que dis je Elle les ait insi, a Dieti opere nchaque tre Selon a propriete. Non seulement a volonte divinus ait satre ne hos a Petre u 'elle meut, mais elle la ait latrede a maniere qui convient a la nature mise en acie, de telle Sorte que 'i y avait quelque hos de repugnant a la motion divine dans acie u 'elle ait accompli a notre liberte, e Seraitque et acte ne ut a libre. En deu mois, a motion divineos infuit bomen efficace, ais olle 'est poliat necesSitante ν MonSab/e, O Cons. res Mercier, Trait clement de phil. II 3 3O).
355쪽
b Praemotione physica destrueretii quidem libertas humana, si natura huius libertatis Consisteret in independentia intrinseca voluntatis liberae a motione divina, qualem homi Stae an eXplicant. Sed haec est ipsa
quaestio Solvenda utrum Cilicet natura libertatis et absoluta dependentia Causae seCundae a Causa prima an C dependentiam intrinsecam expostulet neCne. Quam quidem quaestionem Molinistae in favorem Suae Sententiae solutameSSe grati Supponunt Thom istae vero Solvunt, logica deductione, Stendendo absolitam dependentiam Creaturae a Creatore an praemotionem omnino Xigere, fatendo vero intimam naturam libertatis ipsis esse mySterium . a. Molinistae non Stendunt, Stante praemotione phy-Sica, Deum necessario di Ci debere auCtorem e Cati Ad difficultateni enim eorum solvendam Thomistae optimo iure utuntur responsione, qua ipSi Concursum Simultaneum Dei in actu peccaminoso Xplicant. Peccatum enim dupliciter spectari potest materialiter quatenu est actus phySicus, et formaliter quatenu est Cius moralis. Primo
Atqui Deus utique S cauSa actu phySiC SPeCtati, quia, quidquid realitatis ei inest, a Causa prima est Deu autem non St CaUS eiuSdem Ctu moraliter Spectati, quia illum reprobat et Vetat, et pecca a proprie loquendo Ion alet causam e ficientem, sed descienum. γ PeCCatum proinde,
Non raro Molinistae Thomistis crimini vertunt, quod hac in re ad mysterium coniugiunt. Cf. I grer, Enchir theol dogm. Speci 5 I, ubi fit disputatio de eodem concursu in ordine Supernaturali. si Cum tali motione', ait praeclarus ille auctor, liberta tam inexplicabilis est, ut ipsi adversarii illam mysterium esse fateantur. Mysteria autem Ecclesiae credenda sunt mysteria vero theologorum non sunt credenda. - felices homines, quibus non nisi Eccle- Siae mysteria sint credenda l Euer . c. I 89 ad bi. 3.
356쪽
tia tenus CCC attim St, a De nullo modo intenditur, sed tantum permittitur Mali ero morali permissioneu neque
Sapientiae neque sanctitati Dei repugnare vel ipsi Moli ni Stae Con Cedunt C. Conclusio. I. Ex natura huius disputationis facile intellegitur quaestionem de praemotione physica ob imbecillitatem mentis humanae cum certitudine Solvi non l)OSSO. Argumentationes 3roinde Circa an rem in longius pro trahi non debent nisi sorte ad exercisationem mentis . Sed tun Cavendum est a nimia subtilitate et a disputatione de vocibus alioquin haec quaestio potius in detrimentum quam utilitatem Cientiae Cederet. a. Sententia thom istica videtur esSe crior, ut Potes undata in deductione stricte logica est tamen durior, Jua Stupendum menti humanae praedestinationis myste-
de to ut e u 'il 'etre dans nos acies, mais e mal 'est pastin et re, 'est ne privation 'Cire. Cette Privation 'eire 'arrete: nous, qui omines de causes desectibi es, et ne remonte Pasjus tu' la premi ere cause qui ne petit desa illi r. Si e boite, cen 'est Pas a mora me, Principe dii motive ment, at a ma ambem a conformee, qu 'il aut attribue te desaut de ma marcho; si je eche, ce 'est Pas a Dieti, cause premi ere et in desectibi de me actes, at a mora libro arbitre desaillant, ii 'il aut attribuermon sicho. 'en a scul a responsabilite Dieii 'est responsabieque de comu 'il de bien dans ac te materi et u eche. Qui plura de hac re legere desiderat, adire PoteS Dum r-mura, S. Thomas et doctrina praemotionis physicae, Parisiis 886, ct alterum eiusdem auctoris librum, qui inscribitur: Defensio doctrinae S. Thomae de praemotione physica, ovanti I 895. Item De Trado, De veritate fundamentali 27 sqq, Thesim : Sicut ex
hoc, quod omnia entia componuntur ex potentia et actu in linea essendi, indigent causari a Deo, Primo Ente, ut sint, ita ex reali compositione potentiae et actus in linea operandi omnes auSae Secundae indigent physice prae moveri a Deo, Prima auSa, ut
357쪽
rium aperte ostendit. - Sententia vero Molini starum est suavior, Cordi libertati amanti magi placens, quia mySterium quasi tegere Videtur.3 ECClesia neutram sententiam damnavit. 4. Utraque denique Suam probabilitatem XIrinsecam habet, quia e utraque parte defensores habemus philosopho et theologos praestantissimos Menum vero S. Doctioris quod attinet, auctore in utramque partem disputant. Banesiani mentem . Thomae in doCtrina propaganda physicae praemotioni ita apertam e SSea Contendunt, ut
nihil magis L Molinistae vero defendunt S. Thomam nulli bi docuisse praedeterminationem phySi Cam', immo
et ea docuisse, Cum quibus praedeterminatio physica Componi non pote St r. Cf. st ara, Summa philosophica II i 889 525 sqq. Dan si celebre question ' article ' de son opuscule is solenIM', ait Mercier, si Sa in Thoma reSume en e ternae Sa Penssi Sur actio providenti elle: Sic ergo Deu est causa actioni cuiuslibet, inquantum dat virtutem agendi, et inquantum con Servat eam, et inquantum applicat actioni, et inquantum eius virtute omnia alia virtus agit. 'apres es ense ignem enis, action providenti elle compren don uia quadruple element Dieu cree, i est, a cerat ire, Pauleur de tota te utSSanc operative Die co/rserve e Puissances creees par ut Dieii applique a Pactions es uisSance operatives ensin Diei est a cause principale solis action de laquelle toti te cauSe seconde est instrumentale. Il emble manifeste que, dans a pense dii Docteur 'Aquin, actio divine a totis escaracteres de celle que e commentate ur dominica in on appelee
nation physique Trai te elem de philosophie II 429 sq). Cf. Hont eis, Inst. theod. 79 sqq et 798 sqq, ubi inter alia
haec affert S. Doctoris verba, cum quibus praedeterminatio Physica componi non possit: Natura rationalis habet in potestate ipsam inclinationem, ut non Sit ei necessarium inclinari ad appetibile apprehensum, sed possit inclinari vel non inclinari et sic ipsa inclinatio non deIerminatur ei ab alio, sed a se ipsa De veritate
358쪽
5 Quapropter, aetii doctrina Molini Stamina magi pla-Ctierit. ille ipsorum sententiam nim imprudenter tenebit .
DE MEDIO QUO DEUS RES CREATAS COGNOSCIT. EX Parte rerum Cognitarum iam Supra diximus philosophos et theologos in Deo distinguere ratione Cum funda-
q. 22, a. ). - Deu operatur in omnibus, ita anaen quod in unoquoque Secundum eius condicionem. Unde in rebus naturalibus operatur sicut ministrans virtutem agendi et sicut determina u naturam ad talem actionem. In libero autem arbitrio hoc modo agit,
ut virtutem agendi sibi ministret et ipso operante liberum arbitrium agit; sed amen deIerminatio actionis et finis in potestate liberi arbitrii constituitur. Unde remanet sibi dominium sui actus, licet non ita, sicut primo agenti In Sent. . , diSt. 25, . , a. ad 3). - Si dispositio, per quam alicui videtur aliquid bonum
et conveniens, fuerit naturalis et non subiacens voluntati, ex necessitate naturali voluntas praeeligit illud, sicut omnes ii omines naturaliter desiderant esse, vivere et intellegere. Si autem sit talis dispoSitio, quae non sit naturalis, Sed Subiacen volitntati . . . non ex neceSSitate movetur voluntas, tui poterit hanc dispositionem removere, ut sibi non videatur aliquid sic ut scit ciuia alii luis quietat in se iram De malo l. 6, a. n.).
Ex his patet a Quanta sit hac in re Dei be/tinuas, qui
creaturas ad omnes actiones iuvat, illis ubique cooperatur et cum illis assidue dies noctesque veluti laborat.b α Quanta sit creaturae ad Deum subiectio, quanta in omnibus de Pendentia. Nam ratione necessitatis huius concursus, nihil omnino nec boni nec mali sine singulari Dei nutu sieri potest et omnes
causae creatae a Suis unctionibus absque ulla vi, Solo concursu denegato, Suavissime impediri possunt. c) Causas omnes secundas triplicem habere a prima dependentiam. Primo ratione virium acceptarum. Secundo ratione asSiduae Con Servationi S. Tertio, ratione concursus. Nemo litur in se ipso glorietur, nemo suam sapientiam, solentiam, virtutem, robur iactet, cum etiam in minimis a Deo pendeat, et sine ipsius ope ne manum
quidem movere queata Lessius, De perfeci moribusque divinis l. c. I in sine cli. I 65).
359쪽
mento in re diversas scientias et diversa media Cognoscendi in determinanda vero nati ira mediorum illorum ipsos non Consentire. Et re quidem vera hae quaestio Cum doctrina de Concursu arte Conectitur, unde duplici quasi acie instructa de hac re sicut de Concursu Cerrime pugnant
negio et Molina ducibus Thomistae illi et Molinistae, de quibus iam supra diXimus. Quae quidem Controversia ad mentem infirmandam hi breviter est deClaranda. I. Declaratur Sententia nomistarum. Thomis ae cum S. Doctores duplicem Dei distinguunt
scientia/n scientiam visionis et scientiam simplicis intellegentiae. I. Scientia pisionis ea est, qua Deus CognoSCit res omne actuales i. e. eaS, quae Vel fuerunt actu vel sunt
in praesenti vel futurae sunt a. Scientia vero simplicis intellegentiae ea est, qua DeuSCognoscit mere possibilia, ea Cilicet, quae sunt in potentia
Dei vel Creaturae, quae tamen ne Sunt, ne Orunt, OCsuerunt.
Quoad medium vero, quo Deu re diverSa CognoSCit, sic distinguunt i obiecta simplicis intellegentiae, i. e. more OSSi bilia, Deus videt in ipsa Sua essentia Simpli Citer, quatenUS illam videt tali vel tali modo imitabilem ad extra.
a. Obiecta vero Cientiae visioni Deus videt, non praeCiSe in Sua SSentia, quatenuS Si essentia, sed in Sua voluntate, i. e. in decreto Suae VolintatiS, quo decrevit
illa futura esse, i. e. Deus videt illa fuisse vel esse vel futura Sse, quia Poluit ea esse tali vel tali tempore. Quod quidem sic probant
360쪽
Medium, hi Deus res ab SSentia Sua distinctas Cogno-SCit, non poteSt esse Xtra Deum; alioquin Deus in sua
Cognitione esset dependens ab alio, quod repugnat eius infinitae persectioni. Sed in ipso Deo medium illud non l)otest esse aliud nisi il)sa ratio, propter quam res illae sunt id inne quod sunt. - Porro quando agitur demere possibilibus, bene Concipitur SSentiam, quatenUS simpliciter est essentia tali vel tali modo imitabilis, esse rationem, qua possibilia Sunt possibilia; sed quando agitur
de rebus actualibus, haec ratio non sufficit. Actualia enim non Solum Sunt )OSSibilia, sed etiam Ctu XSistunt. Cuius Ctualis exsistentiae ratio non potest esse ipsa Dei essentia qua talis. Si enim ipsa Dei essentia, quatenus est exemplar omnium rerum esset ratio Sufficiens actualis exsiStentiae rerum Clualium, omnia possibilia aequo iure exsisterent. Dicendum Si ergo in Deo rationem, qua actualia sunt actualia, esse liberum decretum voluntatis divinae determinantis alia possibilia aliquando futura SSe, alia non Proinde Deus videt in sua essentia omnia sutura,
non quatenu OSSentia est, Sed luatenus est determinata
per liberum decretum divinae voluntatis determinantis alia possibilia aliquando futura SSe, alia non . Quae Cum ita sint, Dei cognitionem, qua sutura libera
Cola Spicit, eodem modo Si explicant THura libera absoluta, dicunt, Deus cognoscit scies tiavisi is in suis decretis, litibus pro talibu actibus On-CurSum suum ab aeterno decernit'; et ad explicandam suam sententiam utuntur a formula Quae sutura sunt, a non praeVidet Deus, tui futura sunt, Sed ideo sutura Sunt, quia Deu ea I raevidet. Tutura per libera condicionam item Deus scientia I Sionis Cognoscit in suis decretis praedeterminantibus On
i CL supra Thona istamina sententia in Circa Non CurSum, NUCIU eus praebet homini ad actus liberos exercendoS l . 32 et 27 qq.