장음표시 사용
111쪽
lieete herbis discutientibus parata fuerint, saepe in hoc morbi statu aliena sunt, cum suppurationem facile moueant.
f. 99. Vbi materia stagnans ita mota est, et aliqua in-fammationis signa in parte glandulae vicina apparent et simul cum bona humorum indole febris excitatur, tunc abscessum formari, et Cum eo corruptas quasdam glandulae partes secedere posse spera. mus remedia itaque alibi proposita f. io seqq. applicanda sunt, quo pure moto materia stagnans educatur, et depuratione facta, cicatrix inducatur . I 76.9. IO . Cum autem materia stagnans non semper in pus bonum conuertatur, sed cum eo grumuli caseosae et spissae materiae excernantur, Cum in aliis acris et chorosus humor simul essiuat, et diuturna ulcera formet, curatio saepe dissiculter et tardius efficitur: apta vero medendi ratione quoad diaetam et interna medicamenta Continuata, adhibitis simul remediis externis in curatione ulcerum commendandis. tandem et haec ulcera cedunt, et cicatrice, licet saepe irregulari, clauduntur. f. HOI. Ac hae quidem glandulae induratae et scirrhosae factae interdum e1scindi possunt caue tamen, ne Operationem suscipias, cum materia morbosa, quae tumoris caussa est, adhuc in corpore Vaga oberrat, quae tunc saepe una etiam glandula remota, in aliam coniicitur et morbum reducit. In operatione ipsa veroea attendend sunt, quae de tumoribus tunica lim
112쪽
9. 3Ο2. Tumor paruus, nec in sede molesta haerens, non tangendus est . 72. Si porro, cum exscindi nequeat, applicatis emollientibus non cedit, sed crescendo durior fit, his remediis non nimis urgendus est 6. 74 internis potius remediis, g. 29 7 commemoratis, quibus cicutae sus iungi potest . ars, diu continuatis, tractari debet. Externe emplastra ex gummi saponaceis magis discutientia quam emollientia, adhibeantur, quibus et cicutae et hyoscyami puluis, praesertim si dolor nonnunquam urgeat addi possunt, quo carcinomatis certo subsequentis genesis, quantum fieri potest, caueatur.
Tamor arteriae neurysma dicitur. Si nimirum
ad arteriae cuiusdam tractum tumor oritur, qui eodem modo, ut arteria, pulsat, an eurysma subesse percipitur hoc tamen signo monitu chirurgus ad caussam, incrementum, atque ipsum situm tumoris respicere tenetur , antequam certum de
Ad caussam quod attinet, semper laesio arteriae praeces Iri, quae tamen varia est Si enim post validam quandam corporis et partis cuiusdam distensionem ad sede in arteriae, cui vis illa potissimum illata est, vel interdum post leuem incisionem arte-
113쪽
PARS I. R. I. TUMORES. Iorriae ad cauum non penetrantem, rotundulus tumor sensim paulatimque ritur, qui digitis pressus cedit. colorem uti non mutat, et praeterea euidentius pulsat, ipsam arteriam in volumine suo distentani perspicimus. Si vero post vulnus quoddam leue, v. c. in venaesectione inmoturn, tumor Oritur, qui eleuatus, bas tamen latior, inaequalis ' in principio cum strepitu quodam percepto cedit, ne vehementer pulsat, tunc eundem ex arteria leui quidem, sed ad cauum usque penetrante vulnere assecta inductum esse cognoscimuS.
I cchymo se a vena nonnunquam pertus et sanguine, in contextum cellulosum e so tumores quidem, sed longe planiores et minus resistentes sistiant.
Ex hac disquisitione distinctio neu smatis in
verum et spurium omnibus probata declaratur. Arteria enim tunicis sensim paulatimque distentis dilatata, tumor in ipso arteriae volumine Ortus verum an eurysma dicitur; sin sanguis ex arteria, leui vulnere laesa, quodammodo effluit, et in vicino contextu celluloso cogitur, tunc tumor praecipue prope arteriam Oritur, qui spurium an eurysma appellatur.
Caussae veri an eurysmatis occasionales variae sunt. Non tantum enim valida distensio partis cuiusdam, arteriam in eo tractu sitam simul afficit. sed, si ea, excitata vehementi sanguini circulatione et pulsu aucto, a vi externa percutitur vel valide comprimitur, euidentius quoque laeditur. Interdum Vehemens in vomitu et partu nisus arteriam laedit,
et ita subsequenti dilatationi occasionem praebet. Interdum os fracti vel instrumenti cuiusdam im-
114쪽
petus arteriae externam superficiem vel laedit, vel comprimit, et similem effemina producit ).
Iaxaris membranis et aposeurosi ,Us arteriae proximis neurysma interdum oriri perhibent, cum Vero hae membranae alias ob cauinas facile cedant, et praecipua vis arteriae in tunica musculosa posita sit, haec caussa vi probari poterit.
Ad caussas praedis ponentes plethora et ea cochymia referri merentur. Illa non quidem absolute, sed per alias accessoria v. c. suppressiones haemorrhagiarum consuetarum, luxus menstrui inpri-mis et haemorrhoidum, inducitur; haec vel uniuersum systema arteriarum debilitat, cum Omnes vitisti et morbosi humores partium corpori compagem relaxent, vel id in partibus praestenti si ad vicinas arteriae sedes materia acris ulcerosa partiales erosione essiciat. g. 3o8, Arteriae sanae subita ruptura rarius , nec nisi in partium vicinarum dilaceratione obseruatur. Ea autem interdum in omni ambitu lente distenditur, V. C. Orta a polypo Cordis et impedita inde circulatione sensim dilatatur Sunt aliae quoque caussae, arteriae ab uno tantum latere appliCatae, quae tumorem eius inducant, ita ut aneurysma in ea deprehensum, herniae quasi simile, tumorem lateralem sistat. Ut vero laesio arteriae externa, ad Ca-uum eiu non penetrans, neurysma verum essicit f. 3o 6 sic, si quando omnes arteriae tunicae pertunduntur, laesio caussa unica aneurysmatis spurii iudicanda est . 3Q .
115쪽
g. HOO. Aneurysmata vera crebrius in internis, quam externis corpori partibus reperiuntur. Doloris sensus in lento eorundem ortu et progressu lenior
est, hinc ad solam in loco quodam perceptam pulsationem ut signum respiciendum erit. Attamen si in magna quadam arteria, inprimis in pectore sita, aneurysma ortum fuit, pulsus inaequalis, insolita anxietas et spirandi dissicultas obseruantur. Haec autem symptomata, a polypo aliisque pectoris in
commodis non raro Oriunda diagnosin dissicilem reldunt, neque, si an eurysma in arteria a corde remota oritur, haec incommoda semper percipiuntur. . IO. Aneurysma verum lente quidem increscit, et saepe in insignem molem assurgit, attamen humor per tunicas arteriae non exsudat, potius stagnan-ὸ corrumpitur, et partes vicinas arrodit exclymphaticis quoque vasis compressis et ruptis copiosior nonnumquam humor effunditur. Hoc ipso autem, nisi curatio accedat, quae in internis sedibus nulla est, distensio ita augetur, ut tandem, ruptis tunicis,
effusio sanguinis lethalis sequatur.
g. HII. Aneurysma spurium celerius increscit,sanguis vero in vicinia arteriae effusus et stagnans, cum pressione nimis condensetur, nec assiuxu humorum bono-Tum diluatur, nec calore vitali resoluatur, in suppurationem bonam non abit, sed tandem putridus redditus , gangraenam inducit, quo facto curatio
dissicilis et medela haud raro prorsus desperanda es,
116쪽
g. 3I 2. Aneurysma et verum et spurium celeri compressione interdum compescitur; quod si vero hoc auxilium applicari nequeat, arteria laesa deliganda est, quas quidem medendi rationes nunc breuiter indicaturi, paulo post vero an eurysma brachii accuratius examinaturi sumus. Quoniam vero auxilia chirurgica, nec in internis sedibus, nec tum applicari possunt, cum unica arteria ad partem nutriendam vehitur, nec denique amputatio partis ubique locum inuenit, quomodo morbus, qui curari nequit, protrahatur, simul ostensuri sumus. f. 3I3. An eurysma recens, sue verum sue spurium sit. dummodo eo loco ortum fuerit, ubi apta fascia contineri potest, discusso per frictionem sanguine, et compressione per plures dies facta, ita coercetur, ut arteria distenta robur acquirat, vel eadem vulnere laesa, cicatrice inducta, confirmetur. Haeo tamen medendi ratio non nisi in hominibus de reliquo sanis applicanda est, qui constrictionem, cucochymicis magis molestam, ferre possunt.
Arteriam loco venae, quae secari debuerat, pertusam esse cognoscitur, si sanguinis rubicundi et per interualla salienti essiuxus, compressione supra Vulnus applicata, sistitur. Antequam itaque fascia comprimens applicatur, largior fatiguinis effusio admittenda est, quo circulatio eius in aegro languidior reddatur. Si vero eadem caussa existente, tumor ad a teriam oriundus percipitur, eam tantum incisam esse et ideo neurysma verum oriri posse perspicimus;
hinc secta in alio loco vena, et sanguinis copia a
117쪽
PARS I. R. II. TVMORES. Iosxime imminuta, tandem fascia comprimens circumducatur. In sex cubiti, ubi neurysmata haud raro oriuntur, curationis ratio Optime declaratur. An eurysma verum, etiamsi quodammodo adoleverit, ita digitis alternis premendum est, ut 6mnis sanguis, partem arteriae distendens, intra limites coerceatur; postea charta masticata et super eam Corpus durum, linteolo obuolutum, ad tumorem nunc discusrum applicandum, fasciaque sursum et deorsum ducta ita firmandum est, ut per quadraginta et plures dies membrum in situ tranquillo retineatur, quo hoc temporis spatio arteriae tunicae denuo robur iustum accipiant.
Ne autem plethora molestast, venaesectione instituta vel repetita, copia sanguinis imminuatur, et Victu parco tantum nutriatur aeger. Eo praeterea respiciendum est, ut arteriae princep ramus, bra chialis scilicet, vel fascia tortili, vel, cum hoc non continuo fieri possit fascia ipsa, an eurysma muniente, sursum ducta et splenio supposito adstricta coerce, tur ). I vid. LATNERI Instit Chirurg ratis. 43I. et 43 Cum autem fascia arctius adstringenda sit, mtuendum omnino est, ne ea diu relicta, a stagnantibus et inde corruptis humoribus gangraena Oria tur quo igitur circulatio sanguinis in partibus late-ralibus libera relinqueretur, machina tumorem tam tum comprimens inuenta est iamina nimirum
118쪽
quadrata et plana quatuor angulis vincula annexa habet, quibus circa cubitum firmari potest, si lamina haemisphaerium versatile elasticum collocatur, quod tumorem cochlea plus minus adducta com
I vid. PLATNERI I. C. n. ab. II. . Io haec praestantior est ea, quam EIS TERvs Inst. Chirurg. Tom. I. ab. IX. delineauit.
f. I 8. Si verum aneurysma his auxiliis coerceri nequit, vel spurium ipsum iam adoleuit, arteria laesa detegenda et deliganda est. Etsi enim arteria brachialis, ante diuisionem in sex cubiti ligata, nutritionem partis anterioris tollit, et arteriae paruae collaterales huic praestandae vix sussicere videntur: tantae tamen arteriae brachialis interdum altius diuisae, et aliter in ramis suis excurrentis, obseruantur varietates Vt hoc tentamen permitti posse videatur, praesertim si situs arteriae laesae, paululum a media parte recedens, quaedam signa arteriae duplicis in hac parte inueniendae praebeat. Arteriae igitur brachialis trunco, in superiori et interna humeri parte iniicienda est fascia qrtilis, quae globum comprimentem, splenio applicato et fascia circumducta super arteriam ita adaptat,ut sa-stia, nodo eius a latere externo facto, super laminam densam bacillo eo usque contorqueatur,quo sanguini nullus accessus ad arterias in brachio distribu
119쪽
g. 32 O. omnis hic arteriam brachialem comprimens apparatus in machina quadam composita, surni et siue torcular ditia, ita coniungitur, vi mdem bene adaptata effectum compressioni commode consequi possimus. Arteria enim ipsa et opposita humeri pars tantum premitur, et ideo aliquis per reliquas partes circulus admittitur. Huius machinae fabrica et correctiones coram demonstrandae ex variis
quoque conibus declarari polliunt P.
D ΕΥi Tr torcular delineatur in Commentariis A. R. S. Parisinae ad annum I7Ι8. Edit Amstet. p. IS . tab. p. varias quoque cones dedit E ISTE Rus in Inst. Chirurg. ab. . . . 6. p. ab. I. M. I. vid. quoque LATNERII C. r. ab. III. D. I.
s. I 2I. Arteriae brachialis compressione suo loco facta, supra tumorem incisio obliqua scalpello recto facienda est, quae super specillum sulcatum ideo introductum, vel forfice, vel scalpello introrsum versus humeri condylum, et extrbrsum versus radium Continuanda est, quo facto etiam si necessitas id ita exigit, membrana bicipitis musculi tensa transversim incidenda est, quo arteriae tumentis ambitus detegatur. f. 322. Ab arteria itaque separetur vena neruuSque bcinus, et enchiresi hae dissiciliori peracta acus inuersa, vel instrumentum hiate sui magis accommodatum ' sub arteria immittatur, tribus silis, iisque satis sortibus singulis quo duplicatis instructa, quo
arteria via filo supra tumorem, altero infra eun
dem constringi queat, tertio libero relicto et ita demum
120쪽
mum adstringendo, si sorte vinculum, quod supra tumorem est, impetui sanguinis non satis resistat Arteriae vero panniculi applicandi sunt, in quibus repositus sit nodus, in quem fla colligata sunt, quae ita fortius, quam super arteria nuda adstringi possunt.
Tumor arteriae in neurysmate vero tunc incidendus est, quo contentus sanguis eximatur, et praeterea, quidquid vel ex arteriae tunicis, vel ex vicinis partibus callosum et vitiatum est, caute separetur. Chirurgi enim attentio eo dirigenda est, ne, quod in operatione ipsa praestari potest et debet, ad futurum tempus disseratur: . quamobrem praecipue in deligatam arteriam caute inquiratur, eaque rite constringatur, ne fila circumducta resoluantur.
In an eurysmate purio omnis sanguis congrumatus caute separandus est, antequam enim arteriae ligatura iniiciatur, in vulnus eiusdem attente inquirendum est Hoc misi protinus detegatur, fascia tortili non nihil relaxata, et sanguinis impetu paulisper admisso, se certo prodit, quo facto fila modo supra descripto, . ra accurate circumducantur et adstringantur.
omnibus itaque caute separatis, et arteria ligata, vulnus spongia alliolio vini imbuta abstergendum, brachiumque paululum Jectendum est. Fila, quorum in ligatura usus suit, nunc apte disponantur. duo minora splenia ad latus arteriae ponantur, et linamenta in vulnus ipsum ingerantur, additis postea pannis