장음표시 사용
81쪽
tius caro nonnunquam Xerescit, quae vix coerceri potest. Si ulcus proserpit, in vicinia nouus tumor inflammatorius nascitur, qui tamen pus bonum 1:on et hibet, sed saniosum. Interdum haemorrha gia ex vasis varicosis ruptis, Vel carne putrida oritur interdum aqua hin pida visa, sed acerrima, ex vasis lymphaticis vicinis erumpit, et morbum ad tempus leuat, ulcus tamen ad hanc deprauationem progressum, cum carcinomaticum contagium iam ad humorum massam transierit, vix unquam depurari potest.
In hac viceris deprauatione aeger per interualla, vel prurientibus, vel lancinantibus, vel urentibus doloribus, asscitur, qui postea saepius acerbissimi et continui fiunt, labris lenta accedens tandem in tabernCOnUertitur, quae aegrum absumit. Interdum haemorrhagia insignis vires et simul vitam aufert; interdum languidus aeger in somnolentiam et stuporem coniicitur interdum conuulsionibus tentatur,
donec post multo cruciatus vitam cum morte commutet. g. EI 2.
Scirrhus recens vix formatus, mobilis adhuc, qui nec in se malignus est, nec ex humorum deprauata indole uniuersali malignior redditur, aut medicamentis tentari, aut, si his resolui nequit, scalpello exscindi potest. Maior attentio requiritur, Cum malignitatis notas offert nisi enim iam maiora mala praeuideamus, tentandus non videtur. Malignitatenata, et cum corporis humoribu Communicata, nullum nisi forte palliatiuum affertur auxilium vidimus enim, et in hoc genere exstirpationem breuissimi temporis leuamen exhibuisse.
82쪽
Medicamenta, cirrho recenti applicanda sint emollientia, ea tamen, quae simul discutiant, it putredini resistant, implastra potissimum ex gummisa ponaceis, malacticum inprimis cum diaphoretico malaxatum, vel aliud ex sapo nato cum balsamo sulphuri RVLANDI paratum, quibus omnibus puluis cicutae admisceri potest Haec spissa cataplasmatis instar applicantur Sapo, cum aqua vulneraria in pastam redactus, in principio morbi non inutilis est. Epithemata sicca frictione, cataplasmata ut plurimum humiditate nocent. Nocet interdum aceti Vapor, o Cent alia reprimentia, quibus nonnulli vehementem discutiendi vim adscribunt.
Si resolutionis spes affulget, et scirrhus sne noxa frictione tentari potest unguentiam neapolitanum, et in eo vis resoluens mercurii non sine fructu applicatur hoc enim remedium magis essica videtur, quam emplastrum v IGONI cum mercurio, vel lamina plumbea, quam argentum vivum permea uit, externe applicata in omni tamen externo mercurii usu ad effectus internos quoque respiciendum est, quo iidem apto medendi modo adiuuentur. f. IS. Ac interne quidem non ea tantum danda sunt decocta m. c. g. 36.), quae humores diluunt et blande resoluunt, sed diaetae quoque regimen ex omni parte accurate seruandum erit Fortiora medicamenta resoluentia interna, inprimis mercurialia, in caussa venere magis, quam in alia, adhibentur;
sed et in his obseruatio medicum eruditum dirigit. Cauendum tamen semper est, ne his tumor, qui resolui neuuit, moueatur et peior reddatur, et sollicite
83쪽
PARS I. R. L INFLAMMATIONES. Ir
licite attendenda sunt omnia monita, quae de sume dicamentorum mercurialium alibi proposita sue runt m. c. f. 36, seqq.).
Si resolutio non succedit, cum suppuratio vera in nostro tumore haud expectanda sit, ad curationem per scalpellum deueniendum est. Antequam vero ea suscipiatur varia, omni attentione adhibi ta examinanda sunt. Sedes Cirrhi et vicinae partes inprimis vasa et nerui, accuratius considerari debent quo cognoscatur, an tumor radicitus exstirpari
positi si enim hoc non succedit, labor inanis est.
Porro quoque aetas, temperamentum, gradu morbi
et dispositio hominis ad sanationem vulneri praestandam, ponderanda sunt. g. IT. Cutis vero usque ad tumorem incidenda, paulisper separanda, et incisio futurae cicatrici formationi accommodanda est quo tumor ipse vel filis transmissis, vel hamulis, vel, quod optimum est, digitis adduci, et a sede sua nonnihil demoueri queat:
hac enim enchiresi et radices, et partes, quibus firmiter adhaeret, simul praescinduntur, et vasa quodammodo traita et praescissa melius constaeinguntur, quo haemorrhagia nimia uitetur. a I 8. Si haemorrhagia non urget, cauum, ex UOscirrhus exsectus fuit, digitis omnino disquirendum est, num aliqua durities supersit, vel particula callosae tunicae sciri hum inuoluentis hae enirn particulae relictae protinus exscindendae sunt. Si vero haemorrhagia urget: vel ligatura arteriae disci sue suscipiatur, vel alia auxilia, suo tempore in haemorrhagia vulnerum laudanda, adhibeantur, Vel.
84쪽
1 PARSI. R. I. INFLAMMATIONES.
nisi vehemens est, cauum linamentis carptis repleatur, et pannis iniectis, leniterque comprimentibus, et fascia circumuoluatur, continuata vero cura eo dirigatur, quo relictae partes suppuratione, vel causticis admotis, separentur, et depuratione praestita, consolidatio apta succedat. g. I9. Quod si porro tumor cirrhosus actiones consuetas impediat, nec in quiete seruari queat, et interea . I 3 seqq. resolutioni locus non concedatur, ille potius medicamentis externis motuS, iam Cancer occultus dici mereatur eo enitendum est, ut sectio scirrhi iam moti, vel etiam exulcerati, tentetur. Hac in re tamen maior attentio requiritur, quo omne parte corruptae remoueantur, quod quidem interdum succedit, si humores boni sunt, et suppuratio plenior excitari potest, per quam etiam malignus humor simul tollitur.
Si sectio . Σ16 seq. institui nequit, et scirrhus
benignus est, tunc is nullo modo agitetur, g. O 6, quin, si fieri potest, usque ad summam senectutem quiescat. Qua in re aegro exquisitissimum diaetae
regimen iniungendum est. Idem et tunc temporis accurate Obseruandum erit, si cancer occultus vel etiam apertus euadit, neque amplius veram medelam admittit.
Cibus constet alimentis bonae notae, Acile dige rendis, nec in corruptionem spontaneam, praecipue rancidam, proclivibus, vel simplicissimus sit ex lacte et pane albo, moderate tantum nutriens, ptisana ex radicibus demulcentibus, vel cum farinaceis com pro Potu ordinario eligatur, haustus potus sermentati bonad
85쪽
PARSI. R. I. INFLAMMATIONES. 73
bonae notae interdum concedatur exercitatio corporis, somnus et animi affectus intra limites sanitati conuenientes contineantUr, quo humorum circulus blande expediatur ille etiam validis euacuantibus, sudoriferis et catharticis non intendatur, sed, si necesse est, lenissimis laxantibus et clus malibus interdum aluus moueatur venaesectio moderata in plethoricis instituatur. Fonticulus in proxima parte eX- citatus palliatiuam curationem iuuat.
Sub prouida hac attentione in iis, qui etiam in senectute validis vitae viribus instructi sunt, exempla carcinomatis, per plures annos sine grauissimis symptomatibus . II, subsistentis, annotantur alia quoque, licet rarissima, occurrunt de carcinomate. per spontaneam suppurationem secedente, vel de partibus tumoris Carcinomatici exsiccatis et sponte separatis, vel facile remouendis. 5 a 23. Si vitium sub cute delitescit, vix medicamentum applicari potest, quod non laedat: vel leuissima enim partes has irritant. Curandum itaque sedulo, ut
tumor nec agitetur, nec Comprimatur concedunt
tamen nonnulli in doloribus intensis ceratum cum herba hyoscyami paratum, vel emplastrum saturninum YN SICHTI. Um vero cancer apertus est,
isque modica humiditate turget, saepe susscit, si linamenta sicca, quae humorem acrem sugunt, applicentur, et ideo saepe mutentur. s. ' 224. Excrescentem carnem compescunt leniter exsiccant, et putredini resistunt spiritus salis, aqua plantaginis valde dilutus, vel lenior aqua phagedaenica. Haemorrhagiis obortis, et sero copiosius assiuente,
86쪽
linamenta seca lassiciunt. In nimia sccitate muci-lago cydoniorum cum aqua plantaginis parata prodest, et dolores non niti l temperat. Si dolor urget, unguenturia nutritum, quod ex lithargyrio, aceto et oleo paratur, proficuum est. Alia quae passim commendantur, pinguia digestiua, et depurantia medicamenta, aliena sunt g. 227.
Insus aquoso herbae hella donnae, sed exigua quantitate hausto ), aliisque narcoticis plantis
adhibitis, et dolorem et carcinomatis progressum consopitum et refrenatum sui sie, recentiorum obseruationes testantur. Tutior longe videtur extram et pulueris herbae cicutae sus in pilutis, quem alii commendant '). Dabunt forte caute instituta experimenta in tristi hoc morbo solatium, et animum
eorum confirmabunt, qui hae medicamenta, neruis forte inimica, timent.
hvid. 1 AERII LAMBERGEN Ephemeris persanati carcinomatis Groningae, I 7S to, et Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis. Vol. IV. Part. II p. 26 I. vid. ANTONil TOERC Libellus,quo demonstratur, cicutam non solum usu interno tulistime exhiberi, sed et esse simul remedium valde utile in utris moris his, qui huc usque curatu impossibiles dicebantur. Vindobonae, I 76o. 8. Eiusdem Liber secundus, quo idem confirmatur ibid. I 6 Ι 8. et Supplementum necessarium de cicuta, ubi simul cicutae imago aere excusaest ibid. eodem,8.
87쪽
g. 226. In praecedenti tractatione de tumoribus, qui cum inflammatione coniuncti sunt, vel eam sequuntur, egimus. Praeter eos ver multi alii tumores in corpore nascuntur, qui, quoniam sine inflammatione oriuntur et procedunt, vel eam tantum, ut symptoma, coniunctam habent, frigidi dici possunt ' et peculiarem tractationem exigere videntur. Frigidi in oppositione inflammatorii caloris appellan
tur, sed inflammatoriis ut acutis consideratis, hi tuis mores chronici forte dici merentur.
Dissicile quidem videtur, diuersos hos tumores ex generali aliqua idea, quae particularibus disquisitionibus praemitti possit diiudicare magna enim
eorundem et ratione caussarum, et symptomatum est Varietas non incongruum tamen erit, Considerationem aliquam generalem pathologico therapeuticam praemittere, et postea in hac tractatione quosdam tumoreς, in uniuerso corpore et varii eiusdem
partibus simili ratione obuios diiudicare, alios vero passim in particulari disquisitione subiungere.
g. . 228. Fluidum inter partes continentes collectum et stagnans tumorem essicere . inflammationis
88쪽
exemplo cognouimus. Quemadmodum autem in ea sanguis, potissimum vi propulsus et condensatus, tumorem essicit, sic lentae quoque fiunt collectiones humorum, qui sensim paulatimque spissiores sunt, et tumorem sine inflammatione sistunt, nisi, quod
interdum euenit, parte vicinae a tumore presiae insanamentur.
et et O. Fluida ipsa diuersa, lente collecta, disserentias tumori essiciunt aer enim serum tenue, plus minus corruptum et ichorosum, vel etiam viscida et spisitor pituita, sanguis, vasa arteriosa et venosa nimium distendens, variam omnino tumorum indolem nobis sistunt, qua in re semper ad partes etiam continenteS, Vasa, contextum cellulosum, et caua varia
corporis respiciendum est. 9 23 o. Non tantum autem sui dae partes nimium collectae, sed firmae quoque e sede sua motae, tumoresessiciunt intestina enim et omentum hernia varias formant, aliaeque partes molles interdum vicinas partes distendunt, et ipsa ossa, in fractis et luxatis e situ suo secedentia partes vicinas tumidas reddunt tandem quoque solidarum partium excrescentiae et callus, tumores praeternaturales in corpore obseruandos exhibent.
Cum itaque vel fluidi praeternaturalis collectios ar9, vel solidi e sede sua recessio, et augmentumg. 3o, tumore essiciant caussam proximam praecipue in errore loci ponere possumus, ad quam essiciendam aliae remotae, et praedis ponentes, et occasionales, in solidis et fluidis partibus accedunt. f. 232.
89쪽
. 232. Solidae nimirum partes aut solutionem unitatis patiuntur, per quam fluida ex limitibus praescriptis secedunt, colliguntur et stagnant, vel nimia. partium laxitas essicit, ut auitates variae, praeter modum distentae, plus humoris suscipiant in utroque genere partes firmae etiam e sede recedunt. Nimis rigidae quoque fibrae, vicina parte prementes, has ad duritiem et callum disponunt. Fluidae autem partes vel ob copiam molestae sunt et solidas dis fendunt, vel idem praestant, postquam acrimonia sua, in vas lymphaticis praecipue, erosiones effecerunt, vel nimis spissae et ad circulationem et resorptionem ineptae redditae, colliguntur hinc stagnando magis magisque condensantur. ob siccitatem inde oriundam a corruptione putrida
nonnunquam praeseruantur, et tantum quiescendo
vicina caua comprimunt, ideoque augmenti tumoris caussa sunt.
Occasionales caussae variae sunt tensio partium solidarum varia, indeque Oriunda nimia earundem distensio et ruptura quies nimia humorum invita sedentaria victus viscidus, lentescens potus spirituosus vel vappidus coagula humorum ex semio calore et frigore, omnesque caussae, quae deprauatas fluidorum mixtiones, sanguinem, serum et lympham inquinantes, essiciunt, ideoque liberam cir-Culationem et aptam elaborationem humorum in pediunt.
Praecipua tumorum symptomata sunt, dolor et immobilitas. Ille quidem in lente coam tumoribus vix obseruatur sed in subito oriundis, euidentior
90쪽
est, praesertim si vicinae partes neruosae sint, spasmo excitato, tensionem molestam efficiant; Ucirculus sanguinis et humorum porro impeditur, et tumores oborti augentur Immobilitas vero exitu partium vicinarum et magnitudine tumoris ipsius diiudicatur. f. 236. Ex his quoque signa tumorum petuntur, prout nimirum illi ex partis cuiusdam laesione oriuntur, vel iam formati, unciliones laesas Uciunt. Attendenda potissimum sunt ambitus, incrementum, tenso, dolor, pulsatio, mollities, durities, Pratas, Obilitas et aliae conditiones, speciali exam me sigillatim et accuratius diiudicandae. Prognosis ex caussis pertinacioribus, vel facit remouendiS ex Constitutione aegri, quoad solida et fluida, ex sedet amoris, vel in parte nobili, vel in eius vicinia, ex symptomatibus simul oriundis, vel leuio Tibus, vel vi gentibus, ex celeri vel lento incremento, aliisque cauisis et effectibus desumitur, quae omnia speciali tumorum examine accuratius definiuntur.
Indicatio curatoria repositionem solidi, e sede moti et discussionem Isuidi, praeter naturam collecti ac inspissati, exigit quo fasto robur partium exter- ternis internisque auxiliis restituendum erit, ne noua partis dimotio vel fluidi collectio eueniat. Evacuatio quid stagnantis et separatio tumoris, vel per medicamenta externa et interna, vel saepius ferramentorum Ope, praestandae, et tunc temporis suscipiendae sunt, quando lenta discussio locum non habet. Pallia tua indicatio dolorem compescere iubet.