장음표시 사용
361쪽
PARS II. R. IV. PECTORIS MORBI. 3 9
initio non adeo grauia visa, paulo post increscere possint. Sub inspiratione spiritus ex vulnere exit, sanguis tamen ipse, nisi pulmone simul laeso, spumescens non est. Sanguinis color laesionem vasis declarat, utrum arteriosum, an venosum sit, et arte. riam, praecipue intercostalem discissam esse, praeter ipsum locum sanguis 'oridus significat. Em physema circa vulnus rarius oritur, si hoc pectus non penetrauit, frequentius in vulnere, quo pleura pertusa est.
'ulnere ex his signis cognito, quid in curatione sperandum, quid metuendum sit, definiatur. Vulnera grauisum protinus Ortem inducunt f. 966. ab tendendum itaque est, an grauior syncope ex haemorrhagia oborta tandem esset, et calor et pulsus redeaiat Uulnera ense acuto facta, etiamsi penetrant, interdum minus periculi inserunt, quam glande plumbea instita superficies pulmonum laesa non adeo grauia incommoda inducit, quam si vulnus altius penetrauit. Si pulmonis locus is, cui pleura accreuit, laeditur, sanguis in pectus non descendit, nisi eius emuxus, deligatione cohibitus, pleuram soluat, ex illius vulnere tamen ulcera relinquuntur, quae phthisin inducunt. Pectoris superiore parto perso illi, grauiora incommoda oriuntur, quam si inserior tantum pertundatur, ex hac enim sanguis facilius educi potest. g. II. Si nec sanguis nec aliud corpus peregrinum in pectore est, vel si illud protinus educi potest, nec illa respirationis impedimenta sunt, vulnus apte deligatur et uti recens consolidatur. Ut autem sanguis nondum coagulatus protinusessiuat, ita collocotur
362쪽
tur aeger, ut ipse stus anguini exitum concedat, qui, nisi prompte fiat, sanguis, non nisi assiuxti ex vulnere interno cohibito, educendus est. Symplomata quidem grauiora interdum euacuationem celerius praestandam urgent, sed inde magnum semper aegro imminet periculum.
Sanguis autem in pectore collectus, vel ampliato vulnere, vel alio nouo in apto loco facto, euocatur de qua re in empyematis operatione dicturi sumus; si ille iam eoagulatus est, lotiones ex decoctis emollientibus iniiciantur; a vero iam putredine resolutus deprehenditur, infusum agrimoniae vel scordii, cui me vel aqua vulneraria adiicitur, melius eligitur, quo nimiae putredini resistatur.
. cum suetio, tubulis et ore facta, vel putridam mate-rἱam, vel eius halitum, in os chirurgi cum magno eius incommodo inserat modum sanguinem et iniectiones abstergentes syringa lactioni apta educendi ANAL Lus docuit ). Cum tamen ne si quidem silesio bene succedat, tubulo, per quem ore sugitur, in medio lagenula assigatur, in quam humor educhis descendis, si nimirum tubulus in medio diaphragmate firmo obliquo instructus, ab anteriori huius parto lagenulam amxam, posterius autem foramen, quod simul in lagenulam hiat, obtinet. Quando itaque
aer eos genula suctione educitur, materia, in pectore contenta, per anteriorem tubuli partem, dia-phragmate tubuli viam dirigente, in lagenulamessuit '). I id. Vari de sucere e playes sans se servi de
363쪽
PARS T. R. IV. PECTORIS MORBI. Asi
uiNIQu ANEL. Amsterdam por in Ia et HEIA STERI Chirurgia Tom. I. P. I 18 rab. VI. I simili tubo lagenui instructo, et a BREUERO, celebri dum viveret Chirurgo Lipsiensi, mihi amicissimo, inuento, in Vulnere pectoris ad cauitatem huius repurgandam non sine fructu si fuimus.
Cum omnis humor non una euacuatione educi queat, sed interim nouus colligatur, vulnus apertum seruandum est. Turundae, inprimis crastiores et duriores, nec non canales ex metallo lacti, quod labia vulnerum callosa reddunt, non ingerantur limteolum potius vulneris latitudini accommodatum, cuius orae in fila resolutae sunt immittatur, et linteo alio superimposito puluilli humorem sugentes applicentur; omnes enim partes ita disponendae sunt, ne in cauitatem pectoris transeant, tandem apparatus omnis fascia apta circumducatur. Aeris accessus tandem inter deligandum, ut in omni vulnere,
g. 3S 7 73 . sic potissimum hic vitandus est, utra pulmones aere frigido admisso facile laedantur.
Emphysema est tumor plus minus tensus, in contextu celluloso sub cute oriundus, vulneribus variis, praecipue pectoris superueniens Frigidus et pallidus is est ideoque ab inflammatorio rubente et Calentes cile distinguitur, praeterea pressus stridorem aliquem singularem aeris in cellulis pressi edit. Oritur autem ab aere, inprimis frigido, labiis vulneris recentis admisib, et a calore corporis vel medicamento. rum applicatorum extenso adeo, Vt in contextu cellulos fluidum hoc elasticum longe lateque progredi
364쪽
3s PARS IL TR. IV. PECTORI MORBI,
Non tantum vero in recentibus pectoris vulneribus, sed in aliis quoque corporis partibus laesis, diu. turno potissimum morbo et macie consectis aegris, anterdum gignitur emphysema, inprimis si in illis eum summa imbecillitate inueterata humorum labes sit, si ulcera vetusta et sinuosa iniectionibus variis tententur, quo in casu etiam auxilia a nobis nune
proponenda saepius frustra applicantur. f. 977.
Tumor hic aereus statim a principio reprimendus et discutiendus est, ulterius enim serpens et increscens corruptioni contextus cellulosi g. io et ita gangraenae subdole obreponti occasionem praebet euissimique saepe vulneris sanationem perquam diffiicilem reddit oris vulneris blande et iterato pressas, aer protinus expellendus est, frictione insuper pannis laneis tentata, qui panni, libano, beneto et aliis roborantibus suffimigiis imbuti, discutiendi caussa quoque superimponendi sunt. Si vulneri in pectus penetranti accedit, hoc protinus ampliandum est, quo aer citius educatur. Nisi alia symptomata hoc impediant, lascia quoque strictior applicanda erit.
g. 978. Empyema est puris ex vomica rupta in cauitatem
pectoris effusio hoc vero cum saepe copiosum si ix resorbetur vulnere potius, cauitati pectoris apto quodam loco inflicto, educendum est Eadem
365쪽
quae in empyematis curatione, inciso pectoris io cum habet, si aqua in hydrope pectoris eo effunditur et stagnat; m. c. 9 469. si sanguis copiosus colle ctus ex vulnere superiori parti pectoris inflicto, eduei nequit; vel in omni casu, Vbi carpus peregrinum,
diaphragmati incumbens, molestum, ideoque remouendum est, . c. globulus plumbeus.
g. 979. Empyematis autem operatio, si pus in cauitate pectoris continetur non differenda est, ne illud
longa mora acre reddatur et ex parte resorbeatur; si tamen ulcera impura pulmones arrodunt, eductio
puris nil prodest, iam phthisis certes sequitur: m. Si seqq) Mutationes igitur, quae in
morbo pulmonum et pectoris praegresso evenerunt, accurate examinandae sunt, ut de tempore et copia
effusi puris iudicari possit. Ex situ etiam aegri, inlio vel illo latere plus minus molesto, perspicitur,
in quanam pectoris . auitate peregrinum corpus haereat. . . In vulneribus lectoris materiae educendae ratio facilius cognoscitur, ex iis tamen sanguis nouo vulnere inflicto educendus non est, nisi affuxus eius ex interno vulnere iam conquieuerit, S. II. Aegro itaque in ventrem incumbente, locus mcisionis definiatur, qui inter costam nonam et decimam ad tertium circiter digitum a processibus e lebrarum transuersis, optime eligitur. Incidenda tunc sunt integumenta vulnere transuerso, quo labiis eius diductis, intercos tales musculi et pleura caute pertundi, et apertura postea scalpello ancipite, in apice globulo munito, transversim quoque ampliari queat. Vti vero hac ratione pulmo vix lae-
366쪽
3ue PARS II. R. V. ABDOMINIS MORBIditur, sic quoque eo respiciendum est, ne arteria inter- costalis, quae sub nona costa excurrit, laedatur. Pure vel corpore peregrino educto, lotiones abstergentes iniiciantur, quo pectus prorsus depuretur, postea curati vulneris methodo alibi proposita ess-cienda erit g. 97
Vt in morbis abdominalibus, ad praxin clinicam
pertinentibus, multi omnino examinandi erant, . c. g.8o'. seqq.)sic non mim restillorum numerus, qui chirurgi auxilium requirunt: praeter vulnera enim, vel casu,vel arte illata, amplissima herniarum do. ctrina pertractanda erit. Morbi etiam in genitalibus partibus utriusque sexus obuenientes,nec non viarum urinariarum, inprimis calculus et alia hic connexa vitia, magnam exigunt attentionem, de quibus omnibus in hac tractatione succincte exposituri
VULNERIBUS . ABDOMINIS, AENTERO.
ntequam vulnera abdomini in ficta pertractamus, de laesionibus diaphragmatis quaedam dicenda
367쪽
PARS II. R. U. ABDOMINIS MORBI ass
eenda sunt, quoniam septum hoc transuersum per vulnera thoracis quoque, et saepius quidem, quam per abdominalia, laeditur. Perennis septiliu ius musculosi motus leuiora etiam Vulnera, quae partem musculosam tangunt, licet eandem non perso-rent dissicilia reddit, cum diaphragma non facile laedatur, nisi aliae partes vicinae magis seriantur. Si vero vulnera septi partem tendinosam persoranti dissicilis respiratio, ne non dolores et spasmi cum singultu et vomitu, citius, quam inflammatio oritur, hominem e vivis tollunt.
Musculi varii, abdominis cauitatem cingentes, vulnerati, licet minora incommoda quam diaphragmatis vulnera inducant, ob continuum tamen respirationis motum attentius, quam vulnera, alii partibus inflicta, considerari merentur. Si carnes tantum inciduntur, leuiora quidem sunt si vero apo- neu roses, inprimis in linea alba et quidem ense acuto et vulnere exiguo perfodiuntur, stricturam si brarum, et spasmos, et inflammationem inde unam efficiunt. Si etiam vulnus peritonaeum illaesum relinquit, hoc certe, nisi summa cura adhibeatur, ita distenditur, ut herniae variae Oriantur.
vulnus peritonaeo simul pertus in abdominis
cauitatem penetrans, et viscera contenta laedens, grauius censendum est. Cognoscitur autem ex eo, quod praeter sanguinem humores, in visceribus abdominalibus contenti. v. c. urina bilis et chylus in ateria, exeunt, vel odore percipiuntur. Si in anteriori abdominis ambitu est, intestina tenuia saepe eum omento Xeundi, quae cuncta ex situ viscerum ab
368쪽
336 PARS II. R. v. ABDOMINIS MORBI.
dominalium et consideratione instrumenti laeden. tis patent, et ulterius circumspecte disquiruntur. g. 98S Cum nihil humoris alicuius e vulnere exis, et is, men suspicio laesionis altius penetrantis subest, symptomata, quae coniuncta sunt, accurate examinenturis enim nullum incommodum, praeter externi vulneris dolorem, percipitur spes affulget laesionem sine periculo fore , si spiritus difficulter trahitur, si abdomen vel ex parte, vel totum, durum et tumidum redditur, si cum febre inflammatio intenditur, si neruorum distensio, continuus singultus, horror et sudor frigidus cum animi deliquio superueniunt, tristis ornnino rerum iacies est.
Nisi igitur aeger sub praecipit symptomatum
augmento moriatur, vulnus disquirendum est, suspensa tamen manu et specillo obtuso, ne partes suppositae violentur. Cum praeterea situs corporis et ideo etiam abdominis, nec non viscerum in hac cauitate contentorum, nonnunquam variet; cum
vulnus et sub inspiratione, et sub exspiratione insigi possit cum abdomini cibo et potu distento, et alio tempore vacuo laesio inferatur, ad has mutationes omnes attentus sit chirurgus, et situm aegri in disquisitione ita dirigat, quo vulneris naturam et grauitatem melius cognoscat. 9, 987 Hoc facto chirurgus ad unitiones viscerum, quorum laesiones praeuidet, attendat Si ventriculus et intestina pertus sunt, vomitus et singultus tantum non semper aegrum excruciant: si vomitus cruentus et biliosus succedit, si assumta alii nenta vix
369쪽
PARS II TR. V. ABDOMINIS MORBI. Is
mutata ex vulnere efferuntur, ventriculi laesio certa
est Si hylosa materia vel stercora per vulnus exeunt, si sub dolore, colico simili, sanguis per aluum euacuatur, in intestina vulnerates iudicantur In utroque casu venter tumet et durus est, et febris cum intlammatione ingrauescit. 988. Eodem serme modo reliquorum viscerum abdominalium vulnera diiudicantur Magnum hepatis vulnus subito haemorrhagia oborta vires exhaurit, leuius superficiem tantum stringens et hepatitidem mouet, et non raro iterum Viis biliariis, inprimis vesicula selle laesis, nonnunquam bilis ex vulnere
manat. Ex magno senis vulnere etiam haemorrha-gia haud compescenda oritur Mesenterium et pan- creas rarius laeduntur, ' nisi aliae partes vicinae, quae maiorem attenti0nem exigunt, simul pertun
Renum vulnera, licet superficiem eorum tantum tangant, attente tamen disquirenda sunt, cum cruor saepe in adipem emittatur: si vero ren ipse vel ureter pertunditur et urina Ruit, tunc non solum in- 13ammatio et ex ea gangraenae metus, sed dolor quoque et spasmus acerbior breui sequuntur; accedit
non raro mictus ruentus, laepius tamen parum urinae emittitur Vesicae laesiones ex urinae profluuio per vulnus, et ea per rethram parcius reddita, cognoscuntur. Vteri, abdominis vulneribus
laesi, rariora exempla sunt, nisi in grauidis, in quibus interdum foetus simul vulneratur. f. 99O. Ex hactenus propositis satis apparere videtur,
disseilia immo saepius lethalia esia vulnera, quad 3 altius
370쪽
3s PAR II. R. V. ABDOMINIS MORBI.
altius in abdominis cauitatem penetrant,eaque haud rar omnem chirurgi attentionem eludere. Si enim et in iis vulneribus, quae mortem non accelerant, defectis verae cognitionis, impori ubilitatem appli. candi auxilii et euacuationis effusorum humorum, qui breui in corruptionem ruunt, consideres, saepius accidentales curandi dissicultates accedunt. Avulnere autem graui nterdum casu sanato, ad omnes curationes arte praestandas concludere, et prognosin inde sormare, temerarium esset. In prognos tamen formanda ad singulas partes respiciendum est. Diaphragmatis vulnera iam diiudicauimus. 9. 982. Ventriculi vulnera utrumque parietem penetrantia sanari nequeunt sanationem tamen interdum admittunt vulnera, prope curuaturam magnam inf3icta, nec adeo magna. Intestina
prorsus praescissa aegre curantur, non tamen omni
no desunt prosperae curationis exempla Maior spes curationis assulget, si ven intellinum ex oborto abscessu ruptum, vel certe vulnere longitudinali in parte mesenterio opposita inflicto, laesum est: tunc enim curatio vel tubo intestinati pervio 3 nente, vel nouo quasi an inprimis in parto abdominis inferiori facto, essicitur,f. 992. In reliquis abdominis visceribus vulnera, superficiem leuiter laedentia, saepe sine magno periculo fuerunt, inprimis ii humor extra vasa missus vel sponte exi uerit, vel in arc o spatio collectus, abscessu lar-
mat6 educi potuerit quod si tamen maiora vasa,plexus neruorum duitus excretorii, sauciati fuerint, et magna humoris copia emissa, ea, quae supra indi.