M. Fabi Quintiliani Institutionis oratoriae liber decimus

111쪽

levem consequimur umbram Dadeo ut mihi sermo ipse Romanus non recipere videatur illam solis concessam Atticis venerem, cum eam ne Graeci quidem in alio genere linguas obtinuorint. Τogalis excellitis si xiii s utinam non inquinasset argumenta puerorum laedi amoribus, mores

licences et les irregulariisis dola m6trique de Ρlaute, que les

modernesint,ainement tente

do justiner par de rogie plus

sis de Plaute Pres p. V et SuiV. et Q UICHERAT, Trait aeversification latine 222 sit Auiv. Ciceron a dii beaucoupinieux Comicorum senarii, propter similitudinem fr-monis, sic δαπε sunt Uecti, ut nonnunquam vim in eis numerus et versus intelleol

100. Levem umbram. EX-

ression proverbiale qui vient

scriptae sunt securiclum ritus et habitum hominum to-ssatorum, i. e. Omanorum

DioM III, p. 489 par opposi

lium.

Afranius, L. contempΟ-rain do Terenco norissaltvers 130 V. J.-C. Quoique tran8portant surda cons dea Rivi et romatiis it imita e nundro : Dicitur Afrani tosta convenisse Menandro HOR. . Ii 1,57 . 'est do lui au'ostis mot Meuni par olisiro Prenare son bie οὐ on tetrouve. ACR. Sat. VI, 44 Sumpsi non ab illo Menan-aro moclo ea ut quisque habuit conveniret quo mihi quoaque me nonposse melius facere creatat, etiam a Latino Ciceron appello Brut. 4b, 16jὶ homo peramutuS, in fabulis quictem etiam, ut scitis, isertus. Foedia amoribus. s. USONE, Epistr. 1 2 resperit

obscenas veneres vitiosa

blaO... quam ossa facuncti scenis astitavit Afrani. 'tar utinam non diffsironi doutinam ne V K. II. 147, 5. I eu ete a destremque ... ne

112쪽

101 i non historia cesserit Graecis. ec opponere hucΡdidi S an lirari ii m verear, nec indignetur sibi erodotus aequario. 4, i uis, cum in narrando mirae jucunditatis clarissimique candoris, tum in contionibus supra quam enarrari potest eloquentem cita quae dicuntur

Omnia cum rebus, tum personis accommodata sunt adsectus quidem praecipueque eos qui sunt dulciores, ut parcissime dicam, nemo historicorum commodavit magis. Ide

10 que illam immortalem Sallustii velocitatem diversis virtuti-

liti3... ederit exoratum p cf. 86 naturae caelesti cesseramu3. Sin cesserim aVec histo

Sallustio istente, amputatae sententiae et verba ante insectatum cactentia et obscura brevitas fuere pro cultu.

temps que Quintilien Μartial

BARNH. 11 et uiu Vol plus haut 32 et M. LINE, Ep. II,3 8 donne uno reuus o lagrande reputation ora historis au tempsisti Quint. cri Vait: Nunquamne eoisti Gaditanum quemdam Titi Livii

nomine loriaque commotum ad visenaum eum btillimo uerrarum Orbe venisse statimque ut victerat

abisse' Clarissimi candoris. Cf. tu note plus haut 32 et plus bas 121. Eloquentem. Cf. UΙΝΤ. VIII, 1, 3 mirae facunaiae

viro. . . TAC Astr. 10 Livius veterum, Fabius Rusticus recentium eloquentissimi auctores. Ann. IV, 31 P.

Livius, Ioquentiae ac flaei praeclarus inprimis Caligula SUET. Cal. 34 le troia Vesta verbostim in historianeylessentemque . . Rine, dans Essa fur ite-Live, excello si stir en relis lo

quidem, vel illos mites etc. Dulciores oucunctioresve visu vel lectu. - ParcisSi- me. Cf. plus has, 4, 4 qui sarcissime et ceu qui en parientave est plus de modgration. Commoctavit. Halim; ausens de praestitit). 'autres commendavit, qui se rencontreavecto sena defatrem ἰOir, 5. 8.102. Immortalem. ome

113쪽

bus consecutus est. Nam mihi egregie dixisse videtur Servilius Onianus, pares eos magis quam simileS: qui et ipse a nobis auditus est, clari vir ingenii et sententiis creber, sed minus pressus quam historiae auctoritas postulat. Quam paulum aetate praecedens eum B a s sm s 103

Aufidiis egregie, utique in libris belli Germanici, praestitit, genere ipso probabilis, in operibus quibusdam suis ipse viribus minor Superest adhuc et ornat aetatis 104

late opus ut currat 3sntentia.

SCHOL. ARISTOPH. Acharn.

traduit par ceteritas hanc vim et celeritatem in Pericle miratur Eupolis. Consecutus et a gale aupoint de viae de la renommee fur de qualites disserentea. i'expreSSion complete os cheg Cicero , Phil. XIV, 3b parem virtutis oloriam consecuta est tessio). Laphra sede Quintilien ne repondiu exac-tement a Sasen See. Servilius. De a celsitire Aous Claude, qui honora une de sesiecturo publique de is pre-Sence ΡLIN. D. I. 13, 3ὶ Tacite parte de gon eloquencedans le Dial aes orat. 23 et di datis 10 Annalos XIV, 19, qu'il ut aiu foro, moin tra-αendis rebus Romanis celebris Perse ravait Vonoro commerun perm i mouru en 60. - Et ipse Quintilis Pontendit e porsorino i avaitontre 204 25 an quandier viliu mourui. Sententiis. s. in sententiis ensus. 'antithes avecminus presus clatre les doux expressiona la seconde ἔ- signe a concision, a notisterigoureu8 dans la anter do rendre chaque pensee la re- iniere indique ne grande richesse de penSee morales de Sentenceου Εlle petivent doricallor uno an Pautre. V. plus haut M. 103. Aetate praeceuen8.

VI, 18 et 23 cito de lui oux

In libris belli Germanici. Commo it crivit uno histoirid'un me plus generat, i Sepelit quo es iure su la

185, 4. 104 La phras qui sui estpeut-otre de tout ouvrage de Quintillen celle qui a cause le

vagus des indications Iaisse

114쪽

nostrae gloriam vir saeculorum memoria dignus, qui olim nominabitur, nunc intellegitur. Habet amatores nec immerito Cimis it Pi libertas, quamquam circumsisi quae

ment a Quint. crit, Taciten' rien publie encore, et ilist douteux quo pendant te regne de Domitienci se ut avis dolire publiquemon nicia te α'Aoricola, ni une partie quel- conque de Annales; Huldouieu encore que te rudent Quintillen, qui 'est interdit

L tostamen de Dasumius V. TEUF. 330, 8 le nomme commo heritier a cote de a cito si de line te detine, e

est adresssie I seruit out aumΟinsistrange que Quint. ut omis de mentionne uniscri vain de colle importauc0. Olim. . . nunc intellessitur. Quint. III, 1, 21 avait declare Oarcere a nominibus viventium, venturum eorum laudi auum tempus. Il uiuuit encela exemple de grammatriens 1'Alexandri e SΑriStar

que et 'Aristophane qui nedgrogerent amaIS cette rogie,msime pota Pimpeccabi Apollonius, Pauleur de Argonautiques. Cf. SARPE, che Frol. 240 L sen tros clair de cottephraSe empsiche absolument de la rapportor si Cremutius qui est omni dan tu AuiVante. Cremutius, Coraus, hiato rien dii temps de Tibere, qui

Se montra Fune rure audace

34 pour auoi fait Pelogo de Brutus et appete Cassius ledernier Romain ilis defendit lui-momo devant is Senat

puis, en previSion 'uno con damnation, se latas mourir

au seu mais sa ille arciareussit a les cacher iis furent,

115쪽

dixisse ei nocuerat sed elatum abunde spiritum et audaces sententias deprehendas etiam in his, quae manent. Sunt ei alii scriptores boni, sed nos genera degustamus, non bibliothecas excutimuS. Oratores vero vel praecipue latinam eloquentiam parem 105

facere graecae possunt: nam Ciceronem cuicumque

eorum sortiter opposuerim. me ignoro, quantam mihi

ruS, remi en circulation Aous

Caligula, mala expurgsis de

lius epos, Trogue omΡee, VeΙleius Paterculus, Valere Μaxime et Quinte Curce; mais On aurait Voul que Cesar ut Sa place armi les historionsutilos sici oratour. Il est ratquo a sura et illustris bra

rem facere Ciosiron avait de a formule ne pretentionanalogue a propos cie Crassus et 'Antoine Brut 36, 138; in his primum cum straecorum loria latine uiuendi

copiam aequatam.

Ciceronem. 106 a 43 V.

lini, rure ave ce Sens che lea

... verear.

tempore Le talen d Ciceronsiluit contest diu do AO Vivunt TAC. Diat. 18 Asinius Pollionis jugerit seVerement, Quint dit etiam inimicos XII, 1, Mi son sit Asinius

Gallus avait crit uniuVrage refute par Pompereur Clauderae comparatione patris ιCiceronia PLIN. D. VII, 4 et SUET. Ulatia 41 ou orateurotait sortisalmene Ciceronem sarum inteor atque imprOsris atque inconatafrateri

cutum ΑULU-GEL. XVII, 13. Au temps msimo do Quintillatiun certui Largius Licinus redigea n Ciceromasti onla theso do Gallus sitiat repriss. Mais 'est dans o discours

chercher expression la plus vivant decla controverso si lamelle Quintilien ense 'ex pOaer en criVant coite page. Dominon rhsileur, par ouison enseignement, siugit contro Pecolo personnisses dans Aper et tente de ramener, Par

116쪽

- 80- concitem pugnam, cum praesertim non id sit propositi, utoum Demostheni comparem hoc tempore neque enim attinet, cum Demosthenem in primis legendum vel edis- 10 cendum potius putem. Quorum ego Virtute plerasque arbitror similes, consilium, ordinem, dividendi, praeparandi, probandi rationem, Omnia denique quae sunt inventionis. In eloquendo est aliqua diversitas densior ille, hic copiosior, ille concludit adstrictius, hic latius, pugnat

Non id is propositi. En esset; mais Quint. bis 'unelais diu, Our Virgile, Our

Sallust stulte-Live a obauchede parallelos avec te uuleuragrecS. e paradoles etaietit unde element ossentieis dolen- seignement de grammatriens Rome Sur e genit. VeceSSe V K. II, 31, 2.106. Virtutes plerasque Similes, ferait sau si Oile prenait d'uno sacon absoliis est Iimite par quae sunt inventioniS. Consilium II, 13, 2 res in oratore praecipua consilium eat, quia varie et a rerum momenta convertitur Cemotdesigno appreciation aiSOD-nes d'uno cause et des Oyens quio sont propres. Praeparanai. s. 21. Prae

C'ost que RoHin jurait furtout par Quintillen.

dique rue sim les tormes de

Orat. 63, 2123 membratim caesimque QUINT. IX, 4, 126ὶ

et carpere membris minutioribus orationem CIC. eorat. III, 49 1903. Puonat Sur Passimilation

117쪽

- 81 ille acumine semper, hic frequenter et pondere, illic nihil detrahi potest, hic nihil adici, curae plus in illo, in hoc

naturae. Salibus certe ei commiseratione, quae duo plurimum in adfectibus valent, vicimus. Et sortasse epilogos

illi mos civitatis abstulerit, sed et nobis illa, quae Attici

mirantur, diversa latini sermonis ratio minus permiserit. In epistulis quidem, quamquam sunt utriusque, dialogisve,

Curae. naturae. ΡOur Quint.

Cf. QUINT VI, 3, 2 sterique Demostheni facultatem e fuisse huic rei salibus cre-αunt, Ciceroni moaum et iln'accepto las ceti Herniere

QUINT. LIB. X.

restrictio : mihi uictem. . . mira quaedam in eo victetur fuisse urbanitas. - Commiseratio de pathsitique. In afectious On appelle

judicum animos VI, 2, 13

La pluisanterie quae risum jucticis movendo. . . illos tristes solvit adfectus ib. 3, 1i,

Athenis, ubi actor movere adfectus vetabatur, velut recisam oranai potestatem.

Celam'est Urai que dos discoum prononces deVant Areopage. Partout ailleur Porateu grecbouissalti'une nitor liberto; mala la moderation, qui est lelandis genie hellenique, nea'accommodat guere dos essetfviolenta Ouino complait Cic6ron. Illa, quae Attici mirantur. Cf. 100 illam solis conceδ-sam Atticis venerem et XII, 10, 35 illam oratiam sermOnis Attici. In epistulis. I reste Ru jourd'hui sicloitros attribueea a Demosthene istas olles soni apocryphes. Quint enconnaisSalbilla'autros' on enperit douter. Quoisu'il en soli,cette moon 'otabit Ia prece, lence de Ciceron est quotquo

toiros et philosophiques qui

118쪽

- 82 in quibus nihil ille, nulla contentio si Cedendum vero in hoc, quod et prior fuit et ex magna parte Ciceronem, 108 quantus est, fecit. am mihi videtur M. I ullius, cum se totum ad imitationem Graecorum contulisset, emnxisse vim 109 Demosthenis copiam Platonis, jucunditatem Isocratis. Nec vero quod in quoque optimum fuit, studio consecutus est tantum, sed plurimas vel potius omnes ex se ipso virtutes sextulit immortalis ingenii beatissima ubertate. on enim pluvias, ut ait Pindarus, aquas colligit, sed

vivo gurgite exundat, dono quodam providentiae genitus, in quo totas vires suas eloquentia experiretur. on revsitu 1 sormo dii dialogue. In quibus nihil ille est uno nu1Vete qui ait ourire. Ourquo ne pus citer aussi a cette lac tes oeuVres

poetique de Cicsiron Quint.

1, 24. 108. Nam Elabiit da transitio fur ideo 'imitation. Cicsiron dolide meilleur de sontalentis Demosthene, cur ilra imitsi, et non seulement tui

ple, lato dii style sublimo et Isocrato du stylo neuri Tout cela est hie lactice. 109. parti de s endroitPMoge devient lyrique et ex cessis It convient de appro cher sisar, qui dans io traiia ae Analooia adrosse a Ciceronlui roridait justice en e te

ines ai, ut cossitata praeclare et quipoasent, nonnulli stultio et usu elaboraverunt,

hujus ' te paene principem

copiae algus inventorem, bene e nomine actionitates populi Romani meritum esse

existimare aebemu3... Brut.

72, 253 Cf. LINE, Η Ν. ΙΙ, 30 Facundiae Latiarumque

litterarum paren atque. . .

Omnium triumphorum oloria major, quanto plus est inoeni Romani terminos in tantum promovisse quam imperii.

st la sollicitudo de empereurA,s occupant d'assurer te honheurdi monde. De la Proviclentia Auouat ou Austustorum. Divi Caesaris etc. a signification concrsito qu'il possedoici est galement posterisure RAuguste et appartient au Ocabulaire toΙcien. f. LINE, Pan. 10 Iamis Provictentia Deorum primum in locum

119쪽

Nam quis docere diligentius, movere vehementius potest 110 Cui tanta unquam jucunditas adsuit ut ipsa illa, quae extorquet, impetrare eum credas, et cum transversum visua judicem serat, tamen ille non rapi videatur, sed sequi. Iam in omnibus, quae dicit, tanta auctoritas inest, ut dissentire pudeat, nec advocati studium, sed festis aut judicis 111 adserat fidem, cum interim haec omnia, quae vix singula quisquam intentissima cura consequi posset, fluunt illaborata, et illa, qua nihil unquam pulchrius auditum est, oratio prae se fert iamen felicissimam facilitatem. Quare non immerito ab hominibus aetatis suae regnare in judiciis die 112tus est, apud postero vero id consecutus, ut Cicero jam non hominis nomen, sed eloquentiae habeatur. munc

110. Ocere... movere On

forenSi. . . Non hominis . . . Sed ἰο-quentiae. Volt te fondis lapenses de Ouintilion sur Iacomparuison de Ciceron Vec Demosthene i se dolandalido a mire, et ii a fatis en

sacriliant orateur altique, cedon Ciceron et se ami Seson bien ardes. Cf. Brut. 73, 25ν Ous ... uno incebamur a victa Graecia, i autereFlum ab illis est aut certe nobis cum illis communicatum. 'i en aut croire lu- tarque, Brutus dans celassagen'est quo Psicho demolon unde mattres do Ciceron: hμεv c Κικέρωv, ἐπαιv d καὶ θαυ-

120쪽

- 84 igitur speciemus, hoc propositum nobis sit exemplum, ille se profecisse sciat, cui Cicer valde placebit ulta in 113 Asinio Pollione inventio, summa diligentia, adeo ut quibusdam etiam nimia videatur, et consilii et animi satis a nitore et jucunditate Ciceronis ita longe abest, ut videri possit saeculo prior. Α Μ erara ad amitidus et candidus otquodammodo praeserens in dicμd nobilitatem suam, vi-

nier terme est attribui te prOnom par attraction est mi augenr0 dolattributiour en prepare la notion E . Gr. L. II, 22, 1. Se profecisse. Imite par

113. Quint. ' cit aucundos oratour latins anterieura a Ciceron, Our ne a re uiret Brutus. En e qui concernΘ

habet, quo insolenti Graeciae aut opponat aut praeferat, circa Ciceronem efπο- ruit omnia noenia quae

lucem tuaiis nostrix attulerunt, tunc nata sunt. De

momo Velloius I. 17, di que ante eum aelectari paucis-εimis, mirari ver neminem

possis nisi aut ab illo visum aut qui illum viderit. f. TAC. Diat. 25. Quint a te moin rigoureu et ussi de molns bon jugement. Asinius Pollion. f. pluS haut 22 et la note Le jugementis Quint. est e partiedici par Sensique te philosophe, p. 100, 7 Compositio Pollionis Asinii salebros eteoesiliens et ubi minime em- pectes relictura. Denique omnia asu Ciceronem est nunt, sua Pollionem ca-αunt, eaeceptis paucissimis quae a certum satim et ad unum eme larviastricta sunt. Duris ceti mome letire,

Senequ0 te place immediate , ment aprea Ciceron is Quint. plus as 2, 17 tristes ac jejuni Pollionem aemulan

tur.

Saeculo prior. Cf. AC. Diat. 21 Asinius usque, quamquam propioribus temporibus natus sit, videtur mihi inter Menenios et Appios stuavisse, Pacuvium certe et Attium non solum traooeatis se etiam oratio nibus suis e ressisse Μαθοαurus et siccus est Lea frag

70, 246.