M. Fabi Quintiliani Institutionis oratoriae liber decimus

161쪽

- 125

nata digerere, soluta componere exultantia coercere, duplicis operae : nam et damnanda sunt quae placuerant et invenienda quae fugerant. ec dubium est optimum esse emendandi genus, si scripta in aliquod tempus reponantur, ut ad ea post intervallum velut nova atque aliena redeamus, ne nobis scripta nostra tamquam recentes eius blandia tur Sed neque hoc contingere semper potest, praesertim oratori, cui saepius scribere ad praesentes usus necesse est;

et ipsa emendatio finem habeat. Sunt enim qui ad omnia scripta tanquam vitiosa redeant et, quasi nihil fas sit rectum esse quod primum est, melius existiment, quidquid est aliud, idque faciant, quotiens librum in manus resumps runt, similes medicis etiam integra secantibus. ccidi itaque ut cicatricosa sint et exsanguia et cura peiora Sit ergo aliquando quod placeat aut certe quod sufficiat, ut opus poliat lima, non exterat Temporis quoque esse debet modus. Νam quod Cinnae myrnam novem anni accepimus scrip- apta unctura et cum hi nu

riantia compescet nimia αδ- sera an Levabit cultu; virtute carentia Ollet. 2. In aliquo tempus. Demsimemoraco A. P. 38M: Onum ... prematur in anni

Membranis intus positis aetere licebit otio non dias-

Recenιea fetus. f. 1, 16: nova illa velut nascentia et lamoim de momo: TQ omnia

3. Sunt enim. Quint.

plus haut 3 11 Sunt quisua

Cinna Smyrnam C. Helvius Cinna, unismi de Catulle, adversiare commoraui do 6sar, autour 'un posime epique imite de Alexandrina, doni Ph6 In est Smyrna OuΜyrrha, amant incestueuse

162쪽

- 126 iam et panegyricum Isocratis, qui parcissime decem annis

dicunt elaboratum, ad oratorem nihil pertinet, cujus nullum erit, si iam tardum fuerit, auxilium. Vro de Cinna, gnibis et ob

nae nonam postrisnique messem, quam coepta est, re namque edita at hiemen. . . Lemonum prematur in annum est plut-otre uno allusion

163쪽

Proximum est, ut dicamus, quae praecipue scribenda sint ἔξω parantibus. Non est hujus quidem operis, ut explicemus, quae sint materiae, quae prima aut secunda aut deinceps tractanda sint nam id factum est iam primo libro, quo puerorum, et secundo, quo iam robustorum studii ordinem dedimus), sed de quo nunc agitur, unde copia acri cilitas maxime veniat. Vertere graeca in latinum veteres nostri oratores optimum judicabant. Id se L. Crassus in illis Ciceronis de Oratore libris dicit lactitasse : id Cicero sua ipse persona requentissime praecipit, quin etiam libros Platonis atque Xo-

canaum est. - De quo nunc

nobis nostrum mus intueri sat est. Copia. s. 1, 5 πε quas-αam paranaas... eas constant copia rerum ac vect

copia verborum.

2. De ora ιOre ibris. I, 34, 155 Postea mihi placuit eo

que sum au adulescens, ut summorum Oratorum Graecas Orationes e lacarem.

Ouibtis lectis hoc adsequebar ut, cum ea quas sosram Graece, Latine reclusrem, non solum Optimi verbistiterer et tamen usitatis, ea etiam e rimerem quaedam verba imitanas, quas nova nostris essent, dummoa ea sent idonea. Sua ipse persona potirgon rvrs compte, et non pas

mandation doni paris ici Quint. mais i insiste surdos avantages de situdo du recen 6nsirat aurasibulis as

fletis et duie Finibus.

164쪽

- 128 nophontis edidit hoc genere translatos id essalae placuit,

multaeque sunt ab eo scriptae ad hunc modum orationes,

adeo ut etiam cum illa Hyperidis pro Phryne difficillima Romanis subtilitate contenderet. Et manifesta est exercitationis hujusce ratio. Nam et rerum copia graeci auctores abundant et plurimum artis in eloquentiam intulerunt et hos transferentibus verbis uti optimis licet omnibus enim

utimur nostris. FiguIas vero, quibus maxime ornatur Or Edidit translatos Lo i- me et te rotastoras de Platon. Economique de gnophon. V. RUFFEL 186, 9, 18 et 19. Ι est asse surprenantque Quint, 'ait pa suit mentio a cette place des discoursdo Demosthene si 'Eschine

nes... nec converti ut in te

Frea, as ut Orator sic Cepetit opusculo 'est quo aprsiface de la traduction et aseul surusicia. ais it rost donombreu fragmenta 'ou-vrages philosophi lues reosque tosiron a traduit ou libro-ment mitsis, an compter latraductio en vera de PMnOmenes 'Aratus, et 'autres

fragment poetiques. l est bien possibimque is frequentissime praecipit de Quint. De rien ne justisse, sol uno

Messalae. f. I, 22 et 113

sro Roscio juvenilis reclun clantia.

100 Cum sermo ipse Romanus non recipere videatiar illam solis concessam Atticis venerem et la noto. f. HOR. Art

m. 78 et 2, 19.

sui3.

des figures de mota et de gram- maire celissae sevies dans latraduction dolvent Atrerendues Aouvent par de equiValenta.

165쪽

- 12s

tio, multas ac varias excogitandi etiam necessitas quaedam est, quia plerumque a graecis romana dissentiunt. Sed et illa ex latinis conversio multum et ipsa contulerit. Ac de carminibus quidem neminem credo dubitare, quo solo genere exercitationis dicitur usus esse Sulpicius. amet sublimis spiritus attollere orationem potest, et verba poetica liberint audaciora non praesumunt eamdem proprie dicendi lacultatem. Sed et ipsis sontonitis adjicere licet

Oratorium robur et omissa supplere et effusa substringere. onsant dans Potudo exclusivo du grec: Cum oraecae fissuras arisiatia consuetuatne hae serunt cori), in cliversariu que loquenili ratione perti nacissime aurant Par oura Quint enten Conformatio quaeaam rationis, remota a communi et primum seo frenis rations IX, 1, 43. 4. E latinis conversio. Lesubstantis verba construit

position Do momo VII, 2, Bb Eae causis probatio. f. . Gr. L. 163 et suiV. Et ipsa poti Φεα quoque. Cf. 1, 4: multum et verae oloriam et plus has, 5, 20 et

plus haut 1, 87 et suiv. 55 et

Sulpicius Cf. I, 22 et 116. Sublimis spiritus. s. 1, 16stra ave les notes. De mome

61 spiritus mayniscentia; 104 elatum abuncte spiritum G, 22 beatiorem spiri

Poetica libertate. Sur es lianchises plus grandes de lalangue positique f. I, 27-30. Praesumunt a Sena defraecidere Cf. T. Liv. IV, 3 Fraeciaitur ses),''en ventsas α'avance a rechercheiere ression propre, qui con-vient uvant tout a Style ratoire. 'est poli cola que latraduction, qui est e Sol, par

Proprie dicenai. s. 1, 6 et

166쪽

- 130

Neque ego paraphrasim esse interpretationem tantum volo, sed circa eosdem sensus certamen atque aemulationem.

Ideoque ab illis dissentio, qui vertere orationes latina V iant, quia optimis occupatis, quidquid aliter dixerimus necesse sit esse deterius. Nam neque semper est desperandum aliquid illis, quae dicta sunt, melius posse reperiri, neque adeo jejunam ac pauperem natura eloquentiam secit, ut una de re bene dici nisi semo non possit Nisi sorte histrionum

multa circa voces easdem variare gestus potest, orandi minor vis, ut dicatur aliquid, post quod in eadem materia nihil dicendum sit. Sed est neque melius quod invenimus Paraphrasim. Quint. I, 9,

apprendre Paraphrasi au-aacius vertere Αosopi fabel Iasi, quia et breviare quae clam et eaeornare salvo moclo poetae sensu permittitur. Ilest attribu a ceti place et mis en site Our teuchap- per Patiention. Circa eosdem sensus et our P0xpression e msime pen- See cf. 3, 33. Dissentio Ceci Visi Padrosse

de Ciceron, qui parda bouched Crassus condumne la methodo consistant si reprendre

Animaaverti hoc esse in hoc vitii, quo ea verba quae

mainime cujusque rei propria quaeque Ssent ornatissima atque optima Occupasse aut Ennius. . . aut Gracchus... ita, si iisae verbis uterer, nihil prodesse; si αἶiis, etiam Obesse, cum minus idoneis uti con3MeScerem. CraSSua nous embleaVOir aison auri potnt con

tempora damnamus. . . ut

nunc. . . nihil crescat. Ici nisi forte est employsi comm an vero, me uno propoSition, qui serati plus rigoureusement

tude sur loquello it repose sitant purement factice. Histrionum. Au temps de Quint me tormes designo de refereno te pantomime cici

oranae variet de oestes ea memes parotea. Ouidoutonsque e grand acteur SouScrivent si cotte maniere de Votr. Cf. ce que acrobe nous dit de Ciceron et de Roactus, Saturn. II, 10 Satis constat contenctere eum cum ipso histrione solitum, utrum ille saepius eamdem sententiam variis estibus emceret, an ipse per eloquentiae copiam sermone cliverso pronunti

truction che Horace Ep. I, 1, 8 : Esto, aliis alios rebus stuatisque teneri citaem ea-αem possunt horam aurare probantes Plus ouvent titave te subjonctis, o simple-

167쪽

esse neque par est certe proximis locus An vero apsi non bis ac saepius de eadem re dicimus et quidem continuas nonnunquam sententias nisi forte contendere nobiscum POSSUmUS, cum aliis non possumus. Nam Si uno genere bene diceretur, las erat existimari praeclusam nobis a prioribus viam nunc vero innumerabiles uni modi plurimaeque eodem viae ducunt. Sua brevitati gratia, Sua copiae, alia translatis virtus, alia propriis, hoc ratio recta, illud figura declinata commendat. Ipsa denique utilissima est exercitationi difficultas. Quid quod auctores maximi sic diligentius cognoscuntur' on enim scripta lectione secura

transcurrimus, sed tractamus singula et necessari introspicimus et, quantum virtutis habeant, vel hoc ipso cognOScimus, quod imitari non poSSumuS. Nec aliena tantum transferre, sed etiam nostra pluribus modis tractare proderit, ut ex industria sumamus Sententias quasdam easque versemus quam numerosisSime, Velut ment ne proposition ind0- Pendante, comme Sat. ΙΙ, , paribus formis aeceptum te patet. Esto: καθαα- tum senti etc. Prowimis, et non promimusque donnent de referetice les anciennes siditions ci formo ledernis terme d'une gradation

doscendant melius ... par. . .

sroinimis. Cf. I, 12 pares aut saltem promimos illi viro fleri. I. Nisi forte Nous continuons si notor a repetitiondes msime tour si intervalles rapproches che Quint. Cf. 1, 23. 'argument ne porte paSplus quo tout si heure de co

pratique de la declamation aegar la critique de Quint.

Fas erat; indicati apres une proposition conditionnolis si impar ait u subjoncti

erat. Κ ΙΙ, 929, 3.

tum icena oenus cf. anote 1, 44. Recta et simplemoratio 'oppos Aouvent a fl-ourata CLIX, 1, 3 Utragus res ffigurae scilicet et tropitae recta et simplici ratione cum aliqua dicena virtuteaeflectitur. - iotira est ici

rablatis, et foura aeclinata siqvivaut si flourata. s. 1, 126 la notorum mot Declinare in flectere, immutare. Quod imitari non possumus C dernier argument est

168쪽

10 eadem cera aliae aliaeque formae duci solent. Plurimum autem parari facultatis existimo ex simplicissima quaque materia Nam in illa multiplici personarum causarum, temporum locorum, dictorum laciorum diversitate facile delitescet infirmitas, tot se undique rebus, ex quibus aliquam 1 apprehendas Offerentibus. Illud virtutis indicium est, fundere quae natura contracta Sunt, augere parva, arietatem

similibus, voluptatem expositis dare et bene dicere multa

de paucis. et VIII, prooem. 2 institutionis tam numero3α atque

perplectoae. ais Quint. mploio ausSi numerosus auson de harmonteum. V. IX, 4 53 quo numerosum sit quaerere et XI, 1, 33 compo

ment de phraso harmonieux. Eadem cera. f. CIC. sorat. III, 4b, 177 Ea... sicut mollissimam ceram a nostrum arbitrium formamus

tur.

Ius moin correct Cf. XII, 10, 5, Umbra maoni nominis

delitescunt. Personαrum, causarum Il

tam civilem aut sm controversam in personarum nitimarum Ompleinu.

11. Funaere in dilatare, copiosius ac latius erunctere. CL 1, 3 Fusus Herodotus. De sim CIC ae Fin III, 15

nsique a dii Latius virtus functitur; stllino dans Pmst. t. emptoto disiquemmoni: fundi in latitudinem. Austere parva V leighut dii Paneovrique 'Isocrate et la critique qu'en fuit Fonsionapres Longin Diamo sur PE- ἰος. I. Ces recommandationade Quint. Eon enlachees duVice capital qui est a fon dotous es proc6dsi declama

169쪽

- 133

In hoc optime lactent infinitae quaestiones, qua vocari thesis diximus, quibus Cicero jam princeps in re publica exerceri solebat. His confinis est destructio et confirmatio 12 sententiarum. Nam cum sit sententia decretum quoddam atque praeceptum, quod de re, idem de judicio rei quaeri

moneta CL SEN. D. M Frontem tantum novi et em- posita quae ostendit etiam transeuntibus Jamai RVec cesons dans la latinite antgrieure. Inflnitae quaestiones. Quint. dgfinit lui-msime comu'il en ton par o torme, III, 5 5 Inflnitae sunt quae remotis Osrsonis et temporibus et Octa, ceterisque similibus in utramque partem tractantur, quoa Graeci θεσι aicunt, Ciceropropositum, alii quae3tiones universales civiles, alii quaestiones philosopho

convenientes, Athenaeus pamtem causae appellat. - --

tatour ERNEAT, Techn Lat. Rhet. p. 316 appello disputationem universalem de rebus bonis et malis, de iusto stinjusto, de gloria, triumpho.

IX, 9, 1 θέσεις meas commentari non esino. e Para-αomes qu'il compos Vers lan de a te, appartiennent uce genre Iides d6finit lui-mὐ- me, orat. 14 46 sic. . . quaestio a propriis personis et temporibus a universisteneris Orationem tractucta appellatur θέσις Aristote, Mout t-il, almai sis exercertes eunos gens in utramque partem ut ornatius et berius ici posset. Cf. QUINT. XII, 2, 25 Perisatetici tu aio quoque se quoctam Orato rio jactant. Nam θέσεις dicere emercitationis oratia fers est ab iis institutum.12. Conflnis, a Sen metR-phorique, oujour a SenSpropre che Ciceron. Deg tructio. . . conflrmatio sent. Gestrae quo te insitsursgrec appetaient vασκεύη et κατασκεύη. Cf. II, 4, 18 Nar rationibus non inutiliter subjunoitur opus aestruendi conflrmanaique sa3, quoastvασκεύη et κατασκεύη vocatur. Destructio siqui vinat si romtatio Le sit simonis en Son em prunisi generalement si lama ration aliis dans e pro Milone. ais es hsileurS,

170쪽

potest. iam loci communes, quo etiam scriptos ab orat ribus scimus. Nam qui haec recta tantum et in nullos flexus recedentia copiose tractaverit, utique in illis plures excursus i)0cipientibus magis abundabit eritque in omnes causa pa-13 ratus omnes enim generalibus quaestionibus constant. Nam quid interest, Cornelius tribunus plebis, quod codicem legerit, rectene reus Sit , quaeramuS anis violeturne ma-jeStas, Si magistratus rogationem suam populo ipse recitarit hemito Clodium rectene occiderit a veniat in judicium an

Loci communes CIC. Horat. III, 27, 106 Ilia loci quiquamquam proprii causarum et inhaerentes in earum nervis esse ebent, tamen quia ae universa re tractari solent, communes a veteri bus nominantur. Quint en utraite ΙΙ, 4, 22 Communes lodi. . quibus citra personas in ipsa vitia moris est serorare, ut in aulterum, aleatorem, petulantem. ODOS... Scimus. II. 1, 11: Communes loci, ive qui sunt in vitia directi, quales estimus a Cicerone compsaltos, Seu quibus quae3tione steneraliter tractantur, quales sunt editi a Q. quoque mrtensio, ut 4 Sitne parvis amyumentis credenaum y et pro testibus et in testes. Haec tous es exercices enumere precedomment. Recta. . . recedentiae do lamanter lastu generale, SunSapplication directe u de per-SOnne O a de circonstances determineos : Citra Om-steaeum rerum FerSonarumque II, 2, 9 et 11i.

susceptibios 'applications di-

unus cuicumque cau3ae par

erat.

13. Generalibus est absolument lamsimo hos quo infl-nitae plus haut Cf. III, 6, 9 me autem, quas inflnitas voco, et oenerales appellan tum quod si est verum, nitae speciale erunt. Cornelius. Husion one