장음표시 사용
151쪽
tamen ut vir primas partes habeat , quoniam caput est mulieris. Non tamen de θοticum in eam habet imperium: cum ipsa sit consors non ancilla. Secunda hominum societas est parentum tuberorum , qui mutuis quoque tenentur officiis. Parentes quippe alimentum educationem libetis debent. Sed eos ante omnia supremi Numinis notitia informare,atque ad ipsius cultum verbo&exemplo excitare tenentur.
Vieissim liberos erga parentes gratos esse oportet,in ad obsequium , honorem , reverentiam, rutamentumque praestandum semper paratos.Nunquam enim parentibus parem gratiam referre vulent. Imo parentes suos sempor minus amant quam ab iis amantur.Unde vulgo aiunt amorem este,
luti quoddam pondus, quod in liberos sponte descendit, a liberis vero in parentes non facile ascendit.
Offiei Ominorum servorum breviter comprehenduntur Epist. ad Ephesios , cap. 6 his e bis. Servi, obedire dominis carnalibus eum timore tremore , in simplicitate cordis vestri , sicut Christo non ad oculum servientes , quasi hominibus Iacentes, sed ut servi Christi, faciente voluntatem Dei ex animo, cum bona voluntate servientes , sicut Domno non hominibus I, scientes quoniam unusquisque quρή- cumque fecerit bonum hoc recipiet a Domino si sedimus υ liber. Et vos domini eadem facite illis , remittentes minasci scientes qui ct illorum o vester Dominus est in coelis , personarum acceptio sins apud eum.
152쪽
Rempublicam. in 1 vivunt in civitate vel Republica, aut sunt personae publicae aut privatae. Persenae publicae sunt Princeps c optimates saeredos, ipsius Ministri , Marstratus, Ju
Personae privatae sunt mereatores , artifices, fa- .ri, αPraecipua mincipis ura in eo consistit ut honor Deo exhibeatur , suum tribuatur cuique salus, tranquillitas in Republica conservetur. Quocirca Optimates in consilium debet advoc re , qui sapientia , fides, in rebus agendis peritia omnique virtutum genere sine instructi , ut semper Dei honori , rincipis gloriae , patriae sple doti mpopulorum saluti consulant. Ut vero debitus honor Deo reddatur , Sacerdos populis constituitur , qui sit veluti Mediator aue Internuntius , inter Deum .homines. Praecipuum illius officium est orationi vaeareo minissario verbi , hoc est meum orare populum docere Deinde Ministros sibi subditos in o
ficio debet continere , ut res sacra rite peragatur , omnia charitatis munera erga omnes iungulos impleantur.
Magistratus Judices reddendo uri praepositos attendere oportet ad id quod Dei nomine praecepit Moyses Deur. r. cap. I. V. 16 Κυρή iustum est, inquit , ψι icate,su civis si iiis, quem judicatis sive peiuri us nulla erit distanti personarum
153쪽
ita parvo audietis ut magnum nec accipietis cujus quam personam, quia Dei judicium est. Quod spectat ad privato , ii debent eue Principi maxime subditi. Nam, ut ait Apostolus ad Romanos cap.I3 versu a. ut resistit potestati, Dei ordinarioni resistit. Deinde Sacerdotibus,Magistratibus,, aliis omnibus in aliqua dignitate constitutis , honorem ac sererentiam exhibeant necesse est. Denique in concives suos, maximo vero in consanguineos, propinquos, socios , vicinos , benevoli sint oportet, moremque gerant Apostolo sic praeeipienti capite jam laudato versu . Reddite ergo omnibus debita, cui tributum, tributum cui vectigal, mestigal eui timorem, timorem cui honorem, honorem: namini quidquam debeatis nisi ut iniicem diligatis,
qui anim diligi proximum, legem impis t. Im I S.
154쪽
praesertimque in Aristotelis Metaphysicam sive series Disputationum Ontologicaru naturali ordine dispositarum.
CVM motuic, quae prima est Metaphysicae
pars , circa ens generatim versetur , tum cire illius principia, causas in affectiones , seu pio-prietates ideo disputationes ontologicias, seu exercitationes quodlibetarias de ente generatim accordine trademus. Primo, dicemus de ente generatim : tum de ipsius principiis .causis ine tandem de illius proprietatibus agemus. Iis omnibus disputationem pria mamin prooemialem praemittemus de Philosophia universe. Igitur quinque futura sunt in hoc pete disputationes. Prima, prooemialis erit de Philosophia uti
Secunda, de ente generatim. Tettia, de entis principiis. Quarta de causis entis. Quinta, de entis proprietatibus.
155쪽
strones proponr, ae expendi solent in Scholis. Privis, utrum emet apud nos Philosophia Secumda, quae sint illius causa Tertia, quae divisio, in partes,inc sit imae
Utrum extet apud nos philosoplia.
PHilosophia, ut definivimus in prooemio Compendii philosophie , est diseiplinarum , seu
scientiarum omnium complexio. Scientia vero est Est autem scientia, euvitio era, cena, ct evideris rei necessaria , ct immutabilis Ire me s. propri seque causas, ut ibidem definivimus. Quaeritur aurem an extet apud nos scientia qua dam , vel Philosophia , ut Dogmatici affirmant: an tantum sit possibilis, ut Sceptjcis videtur an denique ne possurilis quidem te, ut Acataleptici
Possibilem Philosophiam pr6bant vulgo ex Philosophi:
156쪽
DIs PII AT. I. II aEs T. I. 2 appetitu omnibus h minibus ad eam innato. Nam omnes homines nam liter seire desiderant . ut ait
Aristoteles initio libri pruni Metaphysteorum. Hicque appetitus non potest esse irritus istae ad rem impossibilem concessus siquidem Dam ct Natura misi moliunoem fustra, ex eodem Aristotele libro primo de Republica capite secundo. Ex curo efficitur possibilam saltem dici oportere scientiam aut Philosophiam. Verum possibilitatem illam efficacissime demo strant , qui scientiam aut Philoλphiam actu extare asu homines contendunt. Nam , ut communi tertur axiomates, Ab actu ad posse valet eo hemio. Si revera existat Philosophia , utique eam mssibilem esse constat. Ut vero demonstremus existere scientiam , seu Bulosephiam , necesse prius est stabilire principium quoddam cereitudinis , quo judicia nostra nitantur, verumque a falso secernatur. Id autem non aliud est inris dentia , id est, is, ta iactis id να- adoo ut haec propositio tanquam aeterarum regula statui possieris, fi iniri ala in distincta re ali-- oonti- ηεω, id de ea re ore me poes q--ri. Ideam claram nomino eam quae per se lueet, ac sola mentis attentione innotescit distin in vero illam , quae quidpiam ita seiunctum ab omnibus aliis exhibet , ut minime cum iis confundi possit, ut jam definitum est in Compendio Logico, pari. I. cap. 3. Si igitur
PRIMUM certae cognitionis principium videtur esse illud : Quicquid in tria lara ct distinctari alicti jus comprehenditur , id de ea re certissime ρηs affirmari.
157쪽
Probatur. Illud est primum eriae cognitionis principium , quod certissimum, evidentissimam est, quod per aliud non probatur, ter quod C. tera possunt demonstrari. Atqui principium nostrum est jusmodi. Primo quidem certissimuris, evidentissimum est cum omnis certitudo .evidentia, quae circa rerum naturalium essentiam apud nos existit, ideis claris ac distinctis contineatur. Deinde non probatur per aliud : quia nullum assignari potest eo prius. Denique per illud caetera prorsus omnia possunt
demonstrari , ut inductione constat. Et nim curtam certo , tam constanter affirmant Metaphysici
impossibi e esse , ut idem simu sit is non At , nisi
quia in dea clara, distincta rei actu existentis includitur impossibilitas simul non existendio Curasserunt Mathematis omne totum assa majus su parte, nisi quia in idea clarat distincta totius par tem comprehensam intelligunto quamvis ingui
Ium enumeratio peragi non potuerit. Eadem ethreliquorum ratio.
Ergo primum ceret cognitionis prineiprum, prima veritatis regula , primum indicium , seu crisinum, videtur esse illud, me uid in tria Gract distincta rei alicujus continetur, ia de ea re ceris
H o e principium pertinet tantum ad rei L sentiam , non vero ad existentiam , nisi quando existentia est rei cuidam essentialis , qualis est existentia solius DeL
158쪽
DispuTAT. I. Q a s T. I. rotarium L -iΑ existentia possibilis continetur in ille rei , quam clare distincte percipimus , idcirco affirmare licet , id omne . quod clare, distinctes nobis concipitur, esse postibile.
Osricias primo, Illud non est primum certae cognitionis principium , quod non est certis
Atqui hoc principium, quicquid in tria ista non est certissimum. Ergo non est primum certae cognitionis primcipium. Respondeo negando minorem. Etenim illud principium est certissimum , a quo omnis certit do naturalis derivatur. Atqui omnis certitudo, turalis ex idea clara, distincta repetitur. Nam v. g. ideo certum est Geometris omnem circulum esse rotundum, quia in idea clara, distincta circuli rotunditas continetur. Ergo principium illud est certissimum. Probabis minorem. Illud principium non est eertissimum , quod a quibusdam in dubium revo
Atqui hoc principium a quibusdam in dubium
Ergo non est certissim unuRespondeo distinguendo majorem. Illud principium non est certissimum, quod a quibusdam in dubium revocatur justa de causa eoncedo inuoδ quibusdam in dubium evoeatur immerito &eontra rationem nego.
Suruli modo disinguo minorem. Atqui hos v
159쪽
principium quicquid in idea , c. a quibusdam insedubium revocatur, immerito contra rationem, concedes justa de causa , nego.
Ergo non est certissimum. Nego consequentiam. Itaque illud non est certissimum , quod a quibusdam in dubium revocatur justa de causa mempe post debitam mentis attentionem, remotis pra judiciis, Momni pertinacitate deposita. Sed nihil vetat quominus certissimum sit illud, quod a quisbusdam in dubium revocatur sine causa. Nostrum autem principium non potest nisi sine eausa solo eontradicendi animo , vel alte tionis defecti, in dubium revocari. Etenim si d brum est nostrum principium, certe Abisare licet, utrum bis bina sint quatuor : nam ideo tantum,
eerto stimus bis bina esse quatuor , quia in idea clara, distincta binarii bis sumpti, includitue
Instabis. Atqui principium illud revocati pomtest in labium etiam merito busta de causa. Ergo nulla solutio. Respondeo negando fit umptum. Nihil enim certum erit , ino principium quicquid in idea &e.revoeati possit in dubinmci quod absurdum eu Probabis subsumptum. Illud principium merito revocari poeest in dubium , quod aeque convenirfalso ac vero
Atqui prineiphim nostrum aeque convenit Slso ac vero : etenim quod talsum est , id quandoque est evidenter falsum Ergo revocari potest in dubrum justa de causa. Respondeo negando minorem Etenim quod non convenit sed se , nisi admota luce veritatis , id non
aeque convenit Falso ac vero. Sed evidentia non eonvenit false nisi admora luce veritatis V. g. non cognosco falsum esse materiam oritare , nisi
quia clares& distin, concipio quid se miseria Lac
160쪽
Dis p UT AT L MFusis T. I. 13 et quid fit eo latio : ex qua conceptione intelligo repugnantiam , quae inter materiam, cogitationem intercedit. Unde sanctus Augustinus p.ris. num. m. cognitio veritatis , inquit , mimia simia, refloranstur, ii m qua Arias inaudita erant, ct --dieare res overtere idonea est. Ergo princia pium nostrum non aeque conveni falso ac vero. Probabis minorem. Illud principium aeque o venis falso ac vero, quod est errori obnoxium. Atqui principium illud , inclina in dea clara, M. est errori obnoxium. Ergo potest in dubium revocari Respondeo negando minorem. Illud enim principium non est errori obnoxium , quod est praeei puum argumentum , quo verum a falso secerniamus. Atqui hoc principium est praeeipuum argumentum , quo verum a falso secernimus , sive est prima veritatis regula,ad quam judicia nostra circa res naturales expendimus. Ergo principium illud non est errori obnoxium. Probabis minorem. Illud principium est errori obnoxium , per quod multi in errorem indu
Atqni multi ex ideam claram, distinctam in
Ergo principium illud est errori obnoxium. Respondeo negando minorem. Si enim prin-eipium illud homines in errorem indueae , nihil
omnino tanquam certum affirmare licebit. Atqui tamen plurima licet affirmare tanquam certa : .g. ιν evium omne tribus inres contineri r mentem
se substantiam unantem . bis bina es quatuor, dic Ergo per ideam claram Vistinctam in erro
xem nemo inducitur. probabis minorem Multi sunt formitantes' 'arresti amentes niniri paralogi o, seu falsae ratio. cinatione decierum .