장음표시 사용
331쪽
media me ea cognoscunt quatenus media sint, concedo Pea cognoscendo ut media , mora quaret nego consequentiam. Hirundo enim impetu naturae, non ulla ratione, vel electione nidum vernα tempestate comparat. Atque hae, similes bel-karum operationes in varios tantum affectus, motus , non in ullam ratiocinationem sent ret-dendae, ut variis operibus demonstrarunt nostrae
IA, textis moveta quaestio utrum quis posisit plures fines simpliciter ustisnos ira sibi pro-
Ponere . ut mi is alterum non reseratur ad cos autem omnia, quae expetuntur , dirigantur. Et quidem nemini dubium est, γε homo natura sua mutabilis , diversis temporinus habere possit diversos fines vitianos actinar- , pro varia aetatis ingenii conditisae Mosescentes enim Ἀ- ne plerumque voluptatem ac idoc viri hon resin gloriam senes divistas sectantur. Sed quaestio est, ast simul, eodem tempore , unus idemque homo plures sibi proponere possit fines simpliciter ultimos in toriatici qua de re sit CONCLUSIO. NEMO potest plures fines fimplicite ultimos& totalas sibi simul proponere , seu Deo,
Probatur. Finis ultimus dieitur is ad quem alii fines referuntur, ipse vero ad nullum refertur.
332쪽
DrapuT. IV. M T. I. QuumT. II. 29sAtqui nemo potest plures hujusmodi fines sim, plicitet ultimos simul sibi proponere. Nam ponamus ipsum v. g. divitiasis honores tanquam duos fines ultimos respicere tum vel divitias reseret ad honores , vel non reseret si primum , divitiae non erunt finis ultimus , quia ad alium finem referentur si secundum, honores non erunt finis ultimus, cum omnia debeant ad finem ullisum referri. Ergo nemo potest plures sibi fines simpliciter ultimos is adaequato , seu completos propo
Cum igitur Ethnici multos Deos adorabant, non eos sibi tanquam fines ultimosi completos seorsim proponebant id tantiu ut fines aliquos partiales. Cumque inter eos dividerent rerum dominia, ac Bacchum vitibus , merem frumen I, Martem armis praeficerent ; unumquemque Deum certi tantum boni largitorem aut defensorem non omnium bonorum auctorem concipiebant nec proinde unumquemque Deum veluti finem omnium extiemum spectabant quod certe naturae Divina omnino repugnat Nam illud i idei entis summe perfecti, seu Dei , contineour, ut solum unicum omnia nobis bona largiri, desiὸeria, vota nostin complere possit.Est enim ut ait Boetius libro . de consolatione Philosephiae prosari omnium summum bonorum , cunctaque intra se bonaeontinens, eui si quid abforet, summum esse non passet: quoniam reianqueretur extrinsecus, quod posset
Quamobrem in eo solo , non in ullo bono cre to,angustioribus scilicet finibus coarctato, felicitas nostra quaerenda est quaG definiente eodem Boetio ibidem.est copiosus bonorum omnium status , nec alie
333쪽
PAue a s etiam quaestionibus ire causam effectricem tum primam , tum secundam propositis satisfaciendum est. Quare sit
QUAESTIO I. Utrum Deus, qui est prima causa Fctrix,
Mandam creare potuerit ab Merno.s is τ M- sanctus Thomas I .parte quaest. 46 art. . Mundum potuisse creari ab aeterno 3 caeteri id negant qua de re sit
CONCLUSIO.MU, mura ab aeterno creari non potuit. Probatur. Quod initium haberes debuit, illud ab aeterno creati non potuit: nam quod est ab aeterno nullum habuit initium. Atqui quod creatum est, initium habere debuit Nam aliquo momento in ipsa Dei aeternitate al- signando creatum est Quodcumque autem sumatur momentum in aeternitate, ipsum infinita alia, menta praeeedere debuerunt alioquin aeternitas non foret infinita, quod absurdum est. Ergo Mundus ab aeterno creari non potuit. Deinde si dicant motum Solis v. g. aut alterius corporis fuisse creatum ab aeterno quaero quot dies insumpserit Sol, ut duodecimam Zodiaci pa
334쪽
DispuTAT qu. EcT II QuusisT. I. 23 tem percurreret 8 Si respondeant, triginta circiter dies , ut fieri nunc solet. Ergo motus ille Mittium habuit iam ante hos triginta dies nullus erae motus. Quod si per totam aeternitatem spatium illud duodecimae sere partis Zodiaci a Sole lustratum velint ergo etiam nune ad eumdem motum necessaria foret aeternitas , quod absurduri est.Sicque Mundus ab aeterno creari non potuit. Denique ut tritam in Scholis argumentationem adhibeamus , si tempus aeternum, aut infinitarer mundi durationem effluxisse concipiamus, jam infiniti dies elapsi sunt. Ac si unoquoque die Deus Angelum piocreasset,jam infiniti essent Angeli. Atqui infiniti dies non potant esse elapsi, cum ad rationem infiniti pertineat , ut exhauriri nun- cum his alii in infinitum addi possint. Ergo tempus , seu rei creatae duratio ab aeternqesse non potuit.
OBII cI E primo Tam Deus potuit Mu dum creare ab aeterno , quam sol lucem profu- litat, si fuisset ab aeterno nam Deus agit in instanti, ut vulgo loquuntur , non secus ac Sol lumen profundere dicitur in instanti. Atqui si Sol fuisset ab aeterno , lucem profudio fit ab aeterno. Ergo Deus Mundum condere potuit ab arterno. Respondeo negando majorem paritatem. Dis paritas autem in eo est , quod lumen Solis non sietes aliqua ab ipso Sole aut Solis natura distincta sed modus corporeus essentialis ipsi Soli quatenus est Sol , nempe est motus Partium , quae quoquoversus sebidioris materiae radios impellunt, sinem motu Ses non esset sol, Res autem creatae
335쪽
sunt quid distinctum a Deo. Quocirca minor aris gumenti propositio similis est illi. Si Sol extitisset ab aeterno , tuisset corpus lucens ab aeterno id est si fuisset Sol, fuisset Sol. Lux quippe seu luciditas est attributum essentiale Soli, non secus ac rotunditas est attributum essentiale circulo. Quod si lumen sumatur pro eo uuod est in aethereis spatiis expansum , id quislem a Sole distinctum est , non tamen est Solis effectus sed est materia subtilis ab
eo impulsa, quae quamvis celeriter moveatur, non tamen temporis puncto a Sole ad nos usque impellitur , ut norunt Physici Atque ita, quamvis Sol fuisset ab aeterno , non continuo lumen , pro aetherea substantia agitata aut pressa usurpatum extitisset ab aeterno. At vero Mundus est esse ctus Dei: quocumque momento creatus dic tur, innumeris anterioribus in Dei aeternitate Momentis anteverti debet, nec proinde potest ipsi Deo duratione adaequari.
Eadem est ratio alterius exempli, quod de pedis vestigio afferre solent. Si enim , inquiunt , pes ab aeterno filisset in pulvere, semper quoque vestigium. aliquod pedi subesse debuisset. Id quippe verum est, quia vestigium illud non est emitas , aut res, a Pulvere excavato ,- pede premente distincta , sed tantum est istius pulveris modus , sine quo pulvix ab aeterno dici non potuisset excavatus Ninitque his exemplis efficitur , quam id quod in hypothesi ponituri nempe lucem ab aeterno fuisse excituram, corpus ab aeterno fuisset lucens vestigium ab aeterno fuisset extiturum , ex hypothesi quod ab
Sed cum Mundus sit res a Deo distincta , quae ipsum duratione adaequare non potest, nullo mode, inferre ieet Mundum ab aeterno creari potuisse, inmetsi Deus in instanti agere QR datur. Argumentum igitur ex Sote petitum, utilis.
336쪽
DispuTAT. IV. MeT II QuuasT. I. assamidem adhiberi potuit a sanctis Ecclesiae Patribus adversus Arianos , ut ostenderene Verbum diavinum esse atri eoaeternum quemadmodum lux Solis fore tosi coaeterua, si sol esset aeternus quia quemadmodum lux Solis non est natura aliqua a Sole distincla ita Verbum divinumest Patri co substantiales, nec habet naturam a Patre distinetam. At si quae natura a Deo distincta sit, qualis est natura Mundi e certe momento aliquo creari debuit me unquam duratione sua Divinae aeternitati coaequari potuit. Sed inquies Deus non est minus potens eum agit liberes, quam cum agit necessario. Atqui si egisset necessario , Mundum ab aeterno produxisset. Ergo libere eum ab aeterno producere potuita Respondeo distinguendo maj. Deus non est minus potens dum agit libere , quam dum agit, cessario δε tamen absurda fit hypothesis , quae ipsius naturae repugnat, dum dicitur agere necessario , concedo neque hypothesis , qua ponitur Deus agere necessario , est absurda, nec naturae Diavinae opposita , nego quare concussa minore,nego consequentiam Equidem si Deus iner agens no cessatium , necessario Mundum produxisset, idque ab aeterno ut si Deus esset ignis , assisset ab aeter no Sed ea hypothesis absurda est, maturae Diavina opposita. Nam Deus est eos summe pers ctum. Ad summam autem perfectionem pertinet libertas in dominuam in proprios actus. Quare sine destructione idear divinae supponi non potest Deus agere necessatio . nisi dum circa seipsum agit,v. g. dum seipsum cognoscit, amat, quia non potest a sui cognitione δε amore abstinere. Sed dam circa res alias versatur, quae ipsum necessario movere non possunt , absurdum omnino est Deum Pasi
agens necessarium in hypothesi ponore. Facta vise
337쪽
tem hypothesi absurda, mirum videri non debet, si alia ablurda consequam mg. Mundum potuisse creari ab aeterno in alia brsan hujusinodi Qu circa omnes hujus generis conclufiones ex absur da hypothesi deductas nihil est quod urgeant ad versarii. Instabis. Nullum est instinc, seu punctum temporis, quo Deus Mundum ereare non potuerit uera omni instanti, quo est, potest operari. Ergo Mundus ab aeterno reari potuit. Respondeo distinguendo antecedens. Nullum est punctum temporis seorsim in sensu distributivo , ut vocant, acceptum , quo Deus undum Kreare non potuerit, concedo di nulluni est instanx insensu coltissimo , quo Deus Mundum creare non potuerit , negora quare nego eonsequentiam. Itaque nullum est instans per mentem assignabile in tota aeremitate , quo Deus Mundum creare more ruerit: nam singulis momentis seorsim, distribumve sumptis id potuit. A nullum est hujusinodi instans seorsim sumptum in Dei aeternisates, quoa infinis ainte se non habeat momenta per mentem cogitabilia in aeternitate. Unde Mundi duratio,Mmnibus instantibus aeternieatis simulo collectivolati , Haesernitati ninit adaequat coextendit texi, sed otiaque magis, magis potest partici pari , utque in infinitum , e tamen ut nunquam
Urgebis A sensu distributis ad collectivum valet consecutio, ut omnes fatentur. Ergo si nullum sit instans distributive , quo Munmis non potuerit creari potuit omnibus. Respondeo distinguendo antecedens A sentainstributiVo ad collectivum valet consecutio in his: viae finit avi , concedin in his quae sunt ostenti --umst Metapaeaniaso ania aut h
338쪽
D I s r. IV. SECT. II. II E s T. I. oraeternitatis momenta per mentem humanam cogitabilia sunt tantum potentia, non actu. Igitur siquis dicat, Petrus est Philosophus , Paulus est Phil sophus, M. Ergo Petrus, Paulus , c. sunt Philosophi, valet consecutiori quia Petrus, Paulus actu existunt. Sed si quis dicat, Deus ponere potest hunc hominem in rerum natura, ct istum , is illum Deus infinitos actu di non valet consecuti, quoniam ii omnes non existunt nisi potestate. Omnia autem aeternitatis momenta per mentem assignabilia existunt tantum potestate , non adtulari est non toreoncipi possunt a nobis instantia quae nostro comeipiendi modo in aeternitate praecellerint , quin plura adhue anteriora concipi possint quemadmodum non tot secutura concipere licet quin adhuc plura in infinitum concipere valeamus. Quamvis enim aeternitas sit tota simul in ipsa tamen ex mentem considerata tuccessionem concipimus.
Objicies secundo Tempus fictilium, infiniurum concipi potest , cui aternitas Dei respondeat :ut ejus immensitas respondere dicitur spatio im
Respondeo distinguendo propositionem. Concipi potest tempus infinitum abstractumi separarum a rebus , quod nostro eoncipiendi modo sit quid idem aeripia aeternitas , in quo quidem tempore mens nostra partes anteriores in infinitum finia sit, est, concipi potest tempus infinitum a rebus 3psis durantibus minime distinctum in eum iis ab
aeterno creatum, nego. Nihil enim ab aeterno p tuit creari cum momentum quo quidpiam crea, tum est , innumera ante se habeat momenta per mentem nostram assignabilia in aeternitate , cui
proinde nulla res creata potest sua duratione ada, quari, ut siepe diximus. Instabis. Nihi obstat quominus Mundus abaetrano creari potuerit, neque ex parte Dei , MA
339쪽
semper potuit agere neque ex parte Mundi , qui
semper potuit crearici nec demum ex parte cre trionis, quae momento perficitur.
Respondeo negando prorositionem. Repugnat
enim Mundum creatum fuisse ab aeterno, non quidem ex parte ipsius creationis , sed ex parte Dei, me parte Mundi. Primo quidem ex parto Dei quia licet singulis momentis , quae in aeternitate intelliguntur. seorsim ac distributive sumptis , Mundum creare potuerit ue tamen quodcumque temporis puncturnelegisset , illud semper infinitis aliis antevertita bulliet invia haec , quae mente concipiunturium cta in aeternitate, exhauriri nunquam possunt. Secundo, repugnat ex parte ipsius Mundi eum ab aeterno fuisse conditum quia ut Mundus non potest exaequari immensitati Divinae , ita nec aeternitati. Adde ea absurda, quae jam memorata sunt, ex eo ducta, quod mutatio omnis aut motuς principium iuccessionem requirat. Nam si homo, v.ν fuisset ab aeterno conditus ambulans, quaeri potest quandonam primum passum absolvisset Dan primo momento aeternitatis 3 Sed jam non fuisset aeterniatas, primum habuisset momentum. An indiguisset tota aeternitate, ut primum passiim issetvisset sed illud videtur absurdua, Simili modo quaeri potest an mulier praegnans ab aeterno creata per totam aeternitatem praegnans remansisset,priusquam pax ret3An gallina ovis suis ab aeterno incubans,per te tam aeternitatem ea vere debuisset,ut exclusi suiΩsent puli 3 An potius mulier post aliquot mensegpeperisset in gallina post aliquor hebdomadas e clusisset pullos Quocumque modo respondeatur, nihil nisi absurdum ex restonsione sequetur. Ergio
Mundus aut motus creari non potuit ab aeterno. Objicies tertio. Deus in tota aeternitate , quam
vocant a parto ps, semper poeta, agra
340쪽
Ergo semper potuit ab omni aeternitate , a parte ante , operari, Mundum ab aeterno creare. Respondeo distinguendo antecedens. Semper poterit agere per totam aeternitatem subsequet
tem , sive a parta post , in sensu distributivo, id est,
nullum erit momentum determinatum , quo non possit agere , concedo semper poterit agere iosensu cottictis , ita ut omnibus simul momentis agat, & ipsam aeternitatem exhauriat, nego. Sumili modo distinguo consequens semper potuleagere per totam aeternitatem ante dentem , sivea parte ante , in sensu distributivo , concedo cita sensu collectivo , nego. Nunquam igitur Deus poterit tot acrius produeere per totam aeternitatem, qui plures in infinitum produeere valeat , quia nunquam poterit aeternitatem exhaurire. Similiter potuit prius in infinitum creari Mundus a Deo sed non potuit ab infinito tempore ; quia aeternitas tam antecedens . quam subsequens est quid infinitum potentia , non actu. Ad rationem autem infiniti potentia pertinet ut nunquam exhauriatur. Exhausisset autem Deus aeternitatem , si Mundum ab aeterno produxisset.
Urrum causa efectrix corpore ager pusuin distans.
OMNis actio corporis in aliud eorpus motaemio perficit imo nihil aliud est quam
motus unius corporis in aliud incurrentisci ut cum pila in aliam pilam impingstur. Quare in omni actione unius corporis in aliud , eontactus quidam