장음표시 사용
361쪽
Os icis prim6. Ibi fit resblutio usque
ad materiam primam, ubi nullum accidens sensibile remanet. Atqui in corruptione mixti nullum accidens sensibile remanet, saltem univoce, proprie sed tantum aequivoce in improprie iam genera tio substantialis ex Aristotele libro et de generatione di corruptione eap. . est mutatio totius is totum minime remanente sensibili subjecto , ut eodem. Ergo in corruptione mixti fit resolutio usque x materiam primam cita ut in novo componio sola materia prima supersit. Respondeo negando minorem Licet enim inmixti corruptione multa pereant accidentia, non tamen omnia pereunt nec quidquam magis idiculum dici potuit a Thomistis , quam citatricem,
aut naevum, aut caetera accidentia, quae in homi-De mortuo supersunt , non esse eariem univore:
sed tantii aequivorea quasi a serma cadave cisse cens fuerint producta similitet ubi lignum ita cineres abit, fieri dicitur mutatio totius in totum minime remanente subjecto sensibili ut eodem :quia ubi plura periere aceidentia , ibi dici non potest idem superesse subiectum Quis enim lignumae cineres idem corpus esse sensibile dixerit3 Sales
tamen Mrsan alia miseibilia , quae prius ligno
inerant, in cineribus remanent. Adeoque ut faemulatio totius in totum non remanente subjecto
senfibili ut eodem,quemadmodum definit Aristoteles , neeessatia non est resolutio usque ad mat
Objicies se undo. Omnia aeeidentia Qinnes Rirma ubstan alia AH ncori uetione mixti perit sonat fulm
362쪽
DIsPar. IV. SECT. III QuuEsT. V. 31s stantialis in nova succedit v. g. intereunte mmio recedit forma hominis in succedit forma cadaveris , a qua profluunt accidentia , quae cernuntur in cadavere.
Ergo omnia pereunt accidentia, nec quidquam sepere praeter materiam primam. Respondeo negando majorem Nam illa accidentia , vel in corpore vivente,vel in corpore vitae experti considerantur. Si in corpore vivente spectentur , a sola forma , ut aiunt , totali non oriuntur cum multae in eo partiales formae v g. forma ossis in nervi in animalibus, formae solii,
.corticis in plantis occurrant , quae intereunte toto superstites manent , non tantum aequivoce, sed etiam univoce , ac easdem materiae dilpositi nes , aut qualitates in partibus organicis conser--vant. Nam homine mortuo remanet os cum suo, candore, sua duritie caeterisque accidentibus modis. Item intereunte plant remanet cortex cum sua ieritates colore. Adeo ut corrupto
toto , non semper singula partes corrumpantur ;nec pxoinde omnia omnino accidentia pereant Quod etiam in artefactis liquet. Nam soluto horologio rotae, lateria vel pondera supersunt, nec suis qualitatibus aut modis exuuntur. Quod si accidentia in mixto vitae experti considerentur, a forma pariter substantiali non profici Lcuntur, cum forma substantialis hujusmodi mixto tum nihil aliud sit , ut diximus in Compendio Physico, parte i. cap. quam dispositio materiae, seu congeries , accidentium , quorum unum ab αlio non pendet , quorum proinde aliqua caeteris destructis superesse possunt. Nam odor, in spiritu Vini, in aqua Reginae ungaricae exhalatis supexstes remanet, tamet si caetera eorum quoxam accidentia intexierint. Quare sorma
quidem substantialis dici potest principium a
363쪽
arium proprietatum , aut functionum, quae a toto, 3am constituto, perfecto pronciscuntur; non singulorum accidentium , aut qualitatum , ex quarum ipsa confluxu prodit. Praeterquam quod qua titas seu extensionis mensura,quae est accidentaria corpori , non a forma . quae in majore vel minore eruantitate semper eadem perseverat sed a mat xia sola pendere dicenda est. Unde pereunte forma substantiali mixti, vel mixto corpore in aliua converso, eadem remanere potest quantitas. Urgebis. Si accidentium congeries foret ipsa Drma substantialis , ubicunque esset accidentiun vcongeries cibi extaret forma substantialis. Atqui falsum consequens nam in hostia consecrata superest accidentium congeries , non tamen
serma substantialis panis. Ergo seima substantialis non est aecidentium'
Respondeo 'istinguendo majorem. Ubicunqueresset aecissentium congeries in subjecto quod informarent, ibi extaret forma substantialis, concedor ubi esset accidentium congeries extra subjectiaris informationis cibi extaret forma substantialis nego. Simili modo distinguo minorem , leg
consequentiam.Accidentia autem Eucharistica,qua panem vinum sensibus exhibent, non habent forma substantialis rationem , nec panemae vinum constituunt, cum nullum informent subj vi um , ac panisi vinum in corpus 3 sanguinem Christi revera fuerint immutata. objicies terti6. Plures eidem materiae inem nota possunt formae v. g. eadem materia non potere
Atqui plures essent formae in eadem materia,. nisi fieret resolutio mixti usque ad materiam prumam nam aliquae formae, seu accidentia ex 2 6
364쪽
Dispum IR ECri III QuulisT. V. ME Ergo sit resolutio usque ad materiam primani Respondeo distinguendo majorem Plures eidem materiae inesse non possunt formae totales , irincipes , concedo plures formae partiales , nego. Simili modo distinguo minorem, nego consequentiam Equidem non sunt plures tamae tota-ks principes in eadem materiaci V. g. non potest eadem materia esse lapis, lignum sed pocsunt esse in eodem toto plures formae partiales V. g. in corpore humano sunt formae narium , di litorum , nium, quae , separata hominis forma: anima rationali, supersunt in ipso cadavere alioqui Sanctorum reliquiae nulla veneratione diagna viderentur , quod absurdum esti
DICO RH ET A TE emis saltem eae quaecim oomplexa vulgo dicuntur, id est , quae unico vocabulo exprimuntur , tres numerari solent in Scholis , nimirum unitas, veritas, is bonitas. Sed eum ea sint abselutae iis addi possunt relativae, scilicet ipsa relatio, quam sequuntur oppositio, dura io, oran in ali quas recensuimus in Compendio Me, Phisico pare. I. aB. . Sit igitur
365쪽
TR E ut modo diximus , numerantur,xdgδproprietates entis absolutae de quibus multa quaeruntur , ruibus faciendum est satis. Sit igitur
De unitate , veritate , ct nitate
gem rati UN definitur in Scholis ditam re in se , ct di: io a quathbet alia re. Veritas est rei consensio seu conforanitas cum nix
princi ris. Bonitas dentque est rei intestritas aut persectic'. Circa has proprietates entis multa quaeruntur ira Scholis non magni profecto momenti. Quaerunt primo, utrum num prius concipiatur indivisum in si , quam divisum ab omni alio. Resipondeo ita videri. Nam prius res concipitur absoluteis in se , quam relative is comparate ad aliam rem. Cum autem Unum concipitur quali indivisum in se , tum absolute in se consider turri cum vero ut divisum ab alio intelligitu , lative spectatur.
Quaerunt secundo,quid ipsi enti Unitas adjiciat an siit forma quaedam positiva Dan sola negatio 'Idem quaeritur de forma numerici an ea sit posit, a quaedam entitas a rebus numeratis distincta.
366쪽
DIspuTAT. V. EcT.I. Q gsT. I. α' Respondeo nitatem nihil positivum addere ent , sed esse ipsum ens , quatenus est indivisum in se in divisum a quoIibet alio, tametsi nemine cogitante omni enti unitas competat. Vide S. Thom.
Idem ferri debet judicium de forma numeri.
Nam nemine cogitante in rebus numeratis existit numerus , cum nemine cogitante sint septem v. g. Planetae Ea tamen forma , quae a mente non pendet nullatenus est entitas ipsis rebus numeratis superaddita. Si quaeras autem quid sit illa forma' An ultima
unitas numeri , an determinata collectio unitatum Respondeo numerum quemlibet per certam unutatum collectionem constitui. Sic quaternarius et quaternitatem, seu quatuor unitatum collectionem constituitur.
Verum inquies. Quarta unitas determinat, ac constituit quaternarium iroindeque ultima unitas est forma numeri. Nam quarta unitate Dosita ponitur numerus quate1 narius , ea sublata tollitur. Hinc Aristoteles libro . Metaph. cap. 3. docet essentias rerum esse similes numeris , quibus si addas vel detrahas quidpiam, prior numerus mutabitur is novus exurget. Respondeo ultimam unitatem non magis conferre ad numerum , quam primam aut secundam. Nam in exemplo allato quarta unitas non constituit numerum quaternarium, nisi quia trium unitatum collectio praecedit decus enim non esset
Quaerunt tertio , an numerus in categoria quam litatis proprie raricte contineatur.
Respondeo ita esse. Nam quod respondetur ad quaestionem quanta vel quotuplex sit res , iliud ad categoriam quantitatis pertinet. Atqui numerus
367쪽
respondetur ad quaestionem quotuplex sit res. Ggo ad categoriam quantitatis pertinet. Quod si opponas eum non esse ens per se, sed emper accidens. Respondeo ad categoriam quantitatis non requiri, ut aliquid sit ens per se sed ad categoriam substantiae tantum cum sola substantia proprie loquendo sit ens. Quaerunt quarto an conceptus entis , sit prior notior conceptu unius , Vel veri, vel boni. l. tonici enim afferere perhibentur unum esse prius ac superius ente contra negare dicuntur Peripatetici quidquam prios a nobis percipi quam ens ipsum , cujus idea seu noxio prior est ac simplicior
quacumque alia notione. Respondeo conceptum entis priorem esse con. ceptu unius, vel boni , Vel veri. Nam cum rem
concipimus, prisis eam esse intelligimus, quam esse talem Pseu prius a nobis concipitur ut existens quam ut indivisa seu una , aut perfecta seu bona, aut suo exemplari conveniens , - - . Vide
S. hom. I. p. quaest. . art. . Quaerunt quinto, quo ordine emis proprietates inter se disponantur. Respondeo rem omnem ex arbitrio pendere videri Communior tamen sententia est, unitatem priorem esse veritate in meritatem bonitate Vertim haec attributa non re, sed cogitatione tantum inter se distinguuntur.
Quaerunt sexto , an verisas aut bonitas sit quid positivum enti iuperadditum. Respondeo non magis meritatem vel bonitatem esse quid positivum enti superadditum , quam uη ratem id nihil aliud esse quam ipsum ens quatenus in se perfectum est , vel cum suis principiis essentialibus coinurit.
368쪽
hinc Scholae, in quibus nullus quaestionaruaut disputatibnum finis est , quaerere coeperuns , an bonum, finis reciproce convertantur , id est , de se mutuo univers8 afirmentur : nempeiarum omnis finis sit bonus in omne bonum sis finis. Qua de re sit CONCLUSIO.BO Quis clinis non convertuntur.
Probatur. Ea non convertuntur , quorum
unum latius patet altero Verbi gratia circulus figura de se mutuo non affirmantur universe, quia figura latius patet circulo. Atqui.bonum latilis patet fine cum bonum tile non sit finis , nec finiat, aut terminet hominis desiderium: sed tantum propter aliud expeta
Ergo bonum, finis non convertuntur: sive quod idem est, omnis inis est bonus, non omne bonum est finis. Verum inquies. Si quid obstet quominus bonum finis reciproce de se mutuo affirmentur cidis xime est , quod bonum utile non sit finis. Atqui bonum utile dici potest finis , saltem in
Ergo bonum, finis convertuntur. Reipondeo negando minorem Licet enim finis intermediu , v. g. sanitas, ad alium finem dixi
369쪽
gaturri quodammodo tamen voluntatem sistit, bonitatem quamdam habet absolutam: sed bonismutile minime voluntatem sistit, cum nullam bonitatem habeat, nisi relativa. V. g. pharmacumspectatum ut bonum utiles, nullam habet bonitatem nisi relativam , nec nisi propter sanitatem expetitur. Ac si bonum quoddam utile propter se expetatur , ut certe pecuniam expeti ab avaro constat, non jam boni utilis rationem habere censetur , sed rationem finis inui avarus v. g. in pecunia , tanquam in fine suo ultimo conquiescit. Ergo bonum utile tanquam finis etiam intermedias spectari non potest, nec voinde bonum, finis
Utram tam bonum amari sit , nunquam
lum. CV, bonii omne in se suo moJo perfectum sit , aliis conveniens , malum vero imperfectum in se, aliisque disconveniens hinc sequitur bonum esse semper expetibile , nunquam malum.
sit igitur CONCLUSIO.MAL RQ, quatenus malum est , non potest
Probatur. Quod non est expetibile, seu aimbi te, non potest expeti, se amatici sicut quod non est visibiles, non potest videri. Atqui malum , quatenus malum , non est expe
tibile seu amabiles eum sit quid imperfectam,
370쪽
DasPuT.V. EcT. I. Qu9EsT. III. 33 Qisconveniens , quod proinde perficere aut juvare
voluntatem non potest. Ergo malum quatenus malum est , non potest expeti.
Oa II cI E primo. Voluntas amare potest id cinod intellectus judicat amabile. Atqui intellectus , saltem Nominalium, judicat malum, quatenus est malum .esse amabile Ἀ- quiJem amrmant malum, qua malum , amari posse. Ergo voluntas amare potest malum qua ma
Respondeo negando min.Εa quippe faculeas non potest judicare malum , qua malam esse amabile, ad quam non pertinet judicium. Sed ad intellectum non pertinet judicium, clim intellectus percipiat tantum , hoc est , rerum ideas in se suscipiat, qu rum conjunctio divisio , in quibus natura judicii consistit, ad voluntatem ipsam spectat. Ergo
intellectus non potest judicare malum , qua malum , esse amabile. Instabis Saltem intellectus apprehendere potest maluin, qua malum , ut amabile. Nam apprehensio seu perceptio intellectui tribuitur. Ergo voluntas potest malum , quatenus malum
. Respondeo negando antecedens. Etenim si intellectus apprehienda malum, quatenus malum illud percipit ut imperfectum Visconveniens. Sed quod intellectus percipit ut imperfectum, dis conveniens , id percipere non potest ut amabile cum amabile semper concipiatur tanquam pers clum, conveniens. Ergo intellectus non potest percipere ualum , qua malum, tanquam quiddam amabila.