장음표시 사용
401쪽
Osrici s primo Deus a creaturis non pendet. Ergo non sunt relationes transcendentales in
Respondeo distinguendo anteced. Non pendet
ut effectus a causa, concedes ut relatum a correlato , negoci quare nego consequentiam. De mdentia enim relati a correlato est tantum dependentia eonnexionis seu relationis aut connotationis,qualis etiam intercedit inter personas divinas,c ita nullam imperfectionem in Deo arguit. Objicies secundo. Relatio categorica est acci
Sed in Deo nullum est accidens. Ergo nulla relatio categorica. Respondeo distinguendo mayurem. Relatio est accidens relativum , seu connoratio aliqua jomeedoci accidens absolutum , seu adventitia perfectio , nego. Simili modo distinguo minorem , nego consequentiam Connotatio enim accident lis nullam imperfectionem , aut mutationem in Deum induci: sed tantum in res creatas , quae aut incipiunt, aut desinunt. Haec de subjecto
superest explicandus Termisus elationis,
De quo tria maxime quaeruntur in scholis. Primo , utrum terminus sit de essentia relati nius istica quam quaestionem, sit
402쪽
DIsPuT. V. SEcr. I. Quaesτ 1 36sC MCLUs SEXT . Sox termini connotatio est de essentia relationis, non ipse terminus. Probatur prima pars Illud est deessentia telarionis, sine quo neque esse,neque concipi potet
Atqui sine connotatione termini neque esse, neque concipi potest relatio nam relatio est ordo subjecti ad terminum , sive est fundamentum,
Ergo connotatio termini est de essentia relati
Probatur secunda pars Illud noti est de essentia relationis , quod non continetur in relatione. Atqui terminus non eontinetur in relatione sed eonnotatur tantum. Ergo non est de essentia relationis. Dices. Sine termino neque esse , neque eoncipi potest relatio. Ergo est de illius essentia. Respondeo distinguendo anteeed sine terminoconnotato, concedi sine termino incluso, nego: unde nego consequentiam Terminus enim con- notatur tantum , non includitur in relatione auts includitur , non in recto , seu nominativo casiainc luditu sed in obliquo tantism , scilicet in genitivo,dativo, c. ut clim dicitur , pater e filii putem, vel elephas est majον euliι ; vox filii est ingenitivo culte in ablativo. Secundo quaeritur a terminus relationis sit a solutus an relativus tae qua quaestione sit
403쪽
CONCLUSIO SEPTIMA.EL A Tio terminatur ad absiautum, non ad relativum. Probatur. erminus relatronis est prior reI riones siquidem est conditio ad relationem requisita, juxta illud pervulgatum , otii subrecto,
fundamento , ct termino ponitu relatio. Atqui si relativus foret, non esset prior rei tione , sed simul cum ipsa iam relatum sine relatione intelligi non potest , ac relata sunt μω naturari cognitione me fatentur omnes , postea dicemus in proprietatibus relationis. Ergo terminus relationis est absolutus.
o Byrcet E primo philippus, refertur ad Alexandrum quatenus filium , non vero quatenus
Ergo relatio terminatur ad relativum, non ad absolutum.
Respondeo negando anteced Alexander enim quatenus est Philippi filius , non est terminus relationis Philippi ad Alexandrum , sed hoc modo est correlatum. Siquidem filius , quatenus filius, refertur ad patrem. Sed ideo filius est terminus relationis patris , quia sanitus est a patre Terminus enim relationis est ausa aut saltem conditio ad relationem requistia. Sed causa cur pater res ratur ad filium spectata ex parte filii, ea est, ρή filius a patre sit genitus. Ergo terminus re lationis est absolutus sive est fundamentum ορ- ρομ relationis , v. g. filii ad patrem in allato jam exemplo. Ideo quippe filius ad patrem refertur, quia genitus est a patres ut pater ideo ad filium resertur , quia ipsum genuit.
404쪽
DIspuTAT V. EcT. II. DE sT. I. 367 Objicies secundo. In divinis Pater refertur ad Filium, quatenus Filium. Ergo in creatis. Respondeo primo distinguendo anteced. Refertur ad Filium quatenus Filium , si spectes Lliationem, prout constituit personam Filii, concedo si spectes filiationem , prout personam ialii jam constitutam ad Patrem refert , nego 'uare nego consequentiam. Itaque filiatio dmina licet sit simpleri, duo tamen in scholis Theologicis habere dicitur mania Nam primo constituis per tiam Filii , in ratione est ' terminus paternitatis. Secundo , juxta nostrum concipiendi modum, personam Filii jam constitutam ad Patrem dicitur referre δε hoc sensu non est terminus relationis, sed correlatum. Unde paternitas divina terminatur adsiliationem divinam , sub ratione absoluta, selisce quatenus siliatio Verbum constituit, non praecise quatenus est relatio. Respondeo seeundo dato, non concesso antec dente, negari posse consequentiam. Non enim ulla inter relationes divinas creatas institui potest comparati , cd illae sint substantve hae laceicidentia. Tertio quaeritur, utrum mallistretur relatio pro multiplicatas ne numerica terminorum totalium & minime subordinatorum qua de re sit
MUL . a Lac Aτu relatio categorica pro mulaificatione terminorum totalium ε minime subordinatorum. Probatur. Relata categorica sunt simul naturi cognitione , ut dicemus in proprietatibus relationis omnes fatentur. Atqui non essent simul natura , nisi multiplicarentur numero relationes pro multiplicatione nu-
405쪽
merica terminorum totalium minime subordia natoram paternitas enim hominis esset prior filiatione secundi sui filii. Ergo relatio multiplicatur numero pro multiplicatione numerie terminorum totalium , cminime subordinatorum. Die totalium θ' -- me subordinutorum. Nam vulgo dicunt patrem referri per eamdem relationem ad filium suum , adflios sui filii quoniam ii termini sunt subo dinati. Similiter volunt filium referri ad patrem mmatrem eadem relatione, quia termini fune partiales non totales. Qua de re qua nullius in momenti, non puto acriter esse decertandum.
DE II cI E primo Si homo multas hab xet paternitates ob multos filios , esset multiis tres quod absurdum est. Respondeo negando propositionem. Non enim esset multi patres sed multoties patera ut homo qui multas calle arres , non dicitur multi artim ces siquidem , ut vulgo aiutit, ad multiplicationem nominis concreti substantivi, V. g. atris requiritur multiplicatio sermaeis subjecti forma, inquam , v. g. relationis in subjecti nempe minis Patris. Est autem idemiater tametsi multiplex fit relatio. Nota ergo hoc ioma scholasticum. Ad multiplieationem nominis coneret substantiis requiritur
multiplicatio tum subjecti seu suppositi tum forma.
Ad multiplicationem vero onereti adiectivi requiritur tantum multiplicati suppositi, non vero forma. Verbi gratia , Pater QFilius in sanctissima Trini tate sunt duo supposita , sed unam rantum habent relationem ad Spiritum Sanctium , scilicet spirationem activam. Unde Pater adius dici noti
406쪽
possunt duo Istratores , sed unus irator. At dici possunt duo spirantes. Quoniam spirator est nomen substantivum , spirans vero est adjectivum. Vide
S. Thom Ilarx quaest. 3'. art. 3. in corpore.
Objicies secundo. Non possisnt esse plura aecis dentia solo numero distinctae in eodem subjecto. Respondeo distinguendo propositionem Plura
accidentia absoluta , transeatis retari , nego. Relatio autem est accidens relativum , non absoluse tum Nunc sit
Divivio vulgo relatio in transcendentalam, cntegoricam, de quibus diximus. Rursus relationes categorica , vel sunt aquiρ
sentia , ut aiunt , id est, ejusdem nominis in sub jecto aermino, ut aequale dicitur aequali aequale, fimile similici vel sunt diis uiparantia, seu diversi nominis in subjecto aermino, ut pater filii, dominus servi. Hae voces aquiparanturi di quipar mpia barbarae sunt, sed in Scholis usitatata
Praeterea vel sunt ejusdem generis , nempe mae in eadem categoria fundamentum habent vel diversi generis, quae fundantur in diversis categoriis. V. g. relationes identitatis, aequalitatis, similitudinis sunt diversi generis. Nam relationes identitatis fundantur in substantia relationeqaequalitatis in quantitate, cretationes similitu- diciis in qualitate fundamentum habent. Sed relationes identitatisin diversitatis , qua fundantur in substantia sunt ejusdem generis. Item relationes aequalitatis minaequalitatis, qme in quantitate F vel relationes similitudinis, dissimilitudinis, quae in qualitate fundamentum habent , sunt ejusdem generis. Relationes vero identitatis diversitatis sunt diveris speciei. Item relatione ,
407쪽
aequalitatis, inaequalitatis , vel relationes simila tudinis diffimilitudinis sunt diversae speciei. Igitur relationes suam unitatem specificam de sumunt non a subjecto seles, in quo sunt siqnidem in eodem subjecto potant esse non solissplures relationum species , sed etiam plura genera : ut in eodem homine iunt relationes identit iis, divessitatis . aequalitatis, inaequalitatis D militudinis, dissimilitudinis e Non a solo fundamento remoto 2 nam eadem v D substantia ea natura , puta humana Gundare potest in Petro relationem identitatis cum Paulo is diversitatis cum Bucephalo. Item eadem quantitas fundare potest relationem aequalitatis cinaequalitatis exdem qualitas puta albedo vel Philosophia fundare potest relationem similitudinis, dissimilitudinis
dic. Non denique a fundamento, termino simul Ac materialiter sumptis, proud sunt v g, quantitates Vel qualitates e Nam quamvis Philosophia, a bedo sint qualitates diveris peciei fundant tameae Hationes ejusdem species nempe relationes similitudinis. Igitur superest ut unitas specifica relati, num sumatur a fundament ac termino formaliter sumptis , hoc est, a fundamento, quatenas obit
manus fundandx is a termino , quatenus fungi tur ossicio terminandi. Et consequenter omnes re lationes identitatis sunt ejusdem speciei, non secus ac omnes relationes diversitatis. Item omnes re lationes aequalitatis , omnes relationes inaequalitatis omnes relationes similitudinis , omnes relationes dissimilitudinis sum ejusdem speciei. Exempli causa, relatio identitatisi intre duos homines,ac relatici identitatis inter duos Leones sunt ejusdem, speciei quis utrobique eadem est ratio misis undaudiae terminanaia Item relatio similitudinis inter diruchmmines doctos. relatio fimilitudinis
intex duos parietes albos sum et lam 2e , quia
408쪽
D 14 P mT.V. Ecτ.IL I. 3 et Aeet doctrina albedo sint qualitates diverse speete , tamen eadem ratione fundant relationes, ut homo, paries eadem ratione illas terminant. Denique unitas numerica relationis repetitu ab unitate numerica fundamenti quia est ipsum fundamentum , prout connotat terminum Jam sine Proprietates relatioms. QuATuo numerantur ab Aristotele. a. Relatio suscipit aliquando magis minus aut Petrus habere potest majorem similitudinem cum Paulo, quam cum Polycarpo. E. Relatio est aliquando alteri contrari , ut similitudo est contraria dissimilitudini. 3. Relaea de se mutuo dicuntur , ut pater est filii pater in filius Oatris filius. . Relata sunt umul natura ,- cognitione rnam pater non prius est , nec cognoscitur pater,
De opposiuione. QVAτuo . oppositorum genera, ut dees ratum est priori parte Compendii Metaphymaes cap. z. scilicet relativa , privativa , contraria,
Mntra ictoria r quorum definitiones cum ibi sine i allatae, facile determinari potest quae sitimnium marinia oppositio. Sit igitur
409쪽
OP post Tio Nu maxima est contrada estoria. Probatur. De relativis nulla extat ontroversia. Inter privativa autem v. g. inter diem, noctem datur aliquod medium , nempe antesucanum tem pus. Item inter contraria datu medium , ut inter virtutem, vitium datur status medius , quem Tacitus Galbae tribuebat, dum eum aiebat essemus extra vitia vium eum virtutibus later con-rradictoria autem nullam omnino existit me m. que participarionam , aeque Iaer exclusionem. Ergo oppositionum maxima est contradictoria. aere quid sit medium per participationem , quid madium per exclusa m. Respondeo primo, medium per participationem esse illud , Quod aliquid participat de extremis , ut a telucanum tempus aliquid de lucet tenebris par
Re1pondeo secundo . mediam per exclusionem esse illud. quod removet utrumque extremum quomodo virtus ab Horatio dicitur esse media intersio vitia per amborum exclusionem ut homo picis neque est superstitiosus neque irreligiosus. Virtus es medium vitioram ct utrimque rediam
QUAESTIO ILBe invione , ordine, O sateris proprieta tibus seu attributis relatim minia
DURA νον is ordinem in aetera e tis attributa relativa, seu proprietates deniam imus prima Paene Comest dii metaphruc
410쪽
Dispur. V. SEcT II QuuEsT. I. 373 cap. . Hic tantum quaerendum superest utrum dinauro , ordo, Micatis caetera hujusmodi attributa sint recula quaedam , sive entitatula a rebus. durantibus, ordinatis, locatis distinctae. Qua de re sit contra Modistas
CONCLUSI DURA τ io, indo , ubicatio, c. non sunt
entitatulae quaedam a rebus durantibus , ordinatis, locatis , c. distin . Probatur. Quae neque esse , neque concipi posiisne, quaeque aliunde omnino inutilia sunt , ea admitti non debent apud sincerosi candido PhilosephoS. Sed quicquid obtendant Modistae , hujusmodientitates a rebus ordinatis , durantibus , cloeatis distinctae, neque esse neque concipi possunt ut satentur quicumque veraces se profitentur aliunde omnino sunt inutiles, cum nullus hactenus earum usus assignari potuerit. Ergo duratio, ordo , ubicario , c. non sunt euia quaedam , sive entisaeuia a rebus ipsis durant huc ordinatis, locatis, c. distinctae.
OBF 1ε primo Substantia QMeldenxxeipsa distinguuntur Miliret , ut entitas ab utv
Atqui ordo Mutatio , ubicatio , caeteraequc M. 3 modi proprietates entis sunt accidenti Ergo suae entitates a suis subjectis revera dia Respondeo istinguendo maiorem Subitantinwaccidens absolutum , transeat accidens, et