장음표시 사용
61쪽
. . Ex ApMusic est scientia exponens ea quarim sunt supra Physicam. Agit enim de Ente generatim, de substantiis spiritalibus , quae corpo x omnia dignitate antecedunt. Unde Metaphysica non tantum est scientia , sed etiam sapientia, id est, sublimior quaedam scientia , - circa os oneratim ii seu alsamones per maentem abstracta deriatim vero circa sub tamar spiritalis --α- si ratione cognoscendas occupatur. Hujus duae sunt partes. Prima vocatui uos , quae deant gener tim disputat. Secunda dieitur Pneumatalma , sive spirituum scientia , quae Deum Angelum , lumiarum mentem conuderata
62쪽
HAEc prima pars eirca ens generatim versabit tribus capitibus. innui erit de Enee is oeantis generatim. Meundum de attributis tum ipsi Enti , tum E ais modo communibus. Tettium is attributis soli Enti seu substantia: propriis.
DUν Licε vulgo oti aeeeptionem SchoIam circumserunt. Nam aliquando Ens sumit pro participio praesentis temporis , α significaeis quod nune , seu praesenti tempore , existit. Aliquando sumitur pro nomine is signifiea rem seu substantiam, quae aut existit, aut existere po-aest. En igitur ho modo sumptum idem est in sinis Linantia.
63쪽
Dividitur Ens sumptum pro nomine , in Ens realeruans rationis. Encrationis vulgo licitur , quod habet tantum esse in mente is definiri solet in Scholis Impos-bile cognituam, ut chimera, ut hircocervus , vehircus qui sit cervus. Sed, ut verum fatea , hircocervus non habet esse in mente 'uia non magis concipi potest hircus qui sit cervus , quiam lapis ligneus , aut circulus quadratus. Unde omnes hujusmodi chimerae , sive rerum repugnantium compositiones , a sana philosophia procul sunt rejiciendae. Ens reale est res aliqua sive substantia quae vesexistit vel existere potestis sive est res percle subsistens quae vel spiritalis est vel corporea , c. ut diximus in Logica ad Categoriam substantiae. Modus Entis sive accidens est affectio seu d positio ipsius Entis. Cumque duplici generis sine Entia, nimirum spiritalia, corpoream duplicis quoque generis sunt Entis modi , scilicet spirit
let, ut perceptio , desiderium , recordacio, c. vel corporei ut mensura, quies, motus , positura, figuraω
De attribatis tam Ent tamantis modo
communibus. GEN rs , species, differentia sunt attributa essentialia rei cuilibet quia res sine illisis que esse neque concipi potest verbi gratia, Am. gelus est ementialiter spiritus , substantia , En Lapis est essentialiter corpus, substantia. Ens. Re cordatio est essentialiter modus spiritalis. F
64쪽
ero, modus corporeus. His attributa essentialia includuntur in categoria rei, vel modi, cujus sene
atributa, nec extra eam agantur.
Alia autem sunt attributa quae tum ipsi Enti,
tum euilibetantis modo conveniunt, nec in una duntaxat Categoria continentur, sed omnes C tegorias transcendunt unde attributa transcende ria vocantur ut sunt essentia , existentia entitur, singi ritas, actus, potentia, c.
Mentia dicitur id quod primum in re rancipitur; sives, id quod respondetur ad quaestionem faciam, quid res Unde etiam quidditas in Scholis no-nuuatur. Natura est quid idem ac essentia nempe id quod primum in re concipitur. Existentia est id quo res actu est sive id quod respondetur ad quaeitionem factam, an res sit 'Entitas est non tantum entis , sed etiam aliquam tenus ipsius modi Eneis realitas. singularitas est id quo res aliqua singularis is individua esse dicitur. Dicitur etiam haeretra quia res per singularitatem fit hac , non alia. In Petro dicitur petrenasci in Lentulo, Lentulitas. Potentia hoc loco dicitur tantii saeuisas seu e mei in aliquid reeipiendi, vel patiendi. Unde es sentia est potentia respectu existentiae aenus resepectu disserentiae, &c. Actus est rei perfectio aut consummatio,ut existenva reflectu euentiae disterentia respectu generis.
Unitas definitur indivisi rei in se o diis ab
Distinctio definitur idomisatis negatio. Nam ea discinguuntur quae non sint unum quid Midem. Aliud tamen est quaedam esse distincta : aliud quaedam esse diviseri aliud esse diversa. Ea dinia sunt, quae sunt separata ea vero dinversa sunt, quae diversas habent naturas. Quaecumque igitur sunt distincta , ea non sunt semper di-
65쪽
visa ut duo globi media , distincta sunt, non tamen sunt divisa. Item quae sunt divisa non sunt semper diversa sutietrus saulus sunt divisi, non tamen diversi. Sed Petrusis Bucephalus sunt simul distincti, divisi,4 diversi. Distinctio duplicis est generisci altera distinctis
Halis haltera distinctio rationis. Distinctio rationis est ea aua a mane excogitatu in iis qua revera non sunt distincta. Rursusque duplex est scilicet distinctio rationis ratiocinantisu cistitustio rationis ratiocinata. Distinctio rationis ratiocinantis est a pras sine fundamento in re qualis esse dicitur inter M. Tvlitumis Ciceronem. Distinctio rationis ratiocinatae , diei ur ea 'ast eum alia' funda-ut, qualis intercedit intermisericordiam, justitiam Dei , quae propter diversos effectus,cum legitimo fundamento distinctis conceptibus percipiuntur. Hujusmodi distinctio etiam virtualis appellatur , quod hujus benefiet una, eadem res muLtis virtute aequivalere concipiatur. Verbi gratia , misericordia justitia Dei, quae sunt una eadem res , nempe Deus ipse , duabus virtutibus evera distinctis aequivalent. Distinctionem formalim statuit Scotus inter disitinctionem rationis, distinctionem realem d cetque eam esse per quam quaedam distinguum tu non ut alia & alia realitas sed ut alia, aliabula divina tum inter se tum a chvma essentia. Sed inutilis est hujusmodi discinctio sormalis , suffici
Distinctio realis dieitur a qua multo actu nemine cogitante non sunt uαὶ eadem res. Iterumque vel est distinctio realis major, vel est distinctio reatis
66쪽
Distinctio realis major est ea qua intercedis intreres qua Dei separata sunt separari possunt. E dem admittitur inter personas ianctitrumae Trinitatis. Adde distinctionem dici adaquatam . qua duo tota inariauatam vero , qua totum pars distinguuntur. Distinctio realis minor, sive modalis, e qua interfodit in ν rem aliquam , - modum : v. g. inter digitum, digiti inflexionem. veritas transcendens, Metaphsica est conve--ntia rei vel modi cumsuo examiari, id est, cum idea divina. Bonitas est rei vel mori suo genera persemio. Duratio est permansio rei in alba . eaque vel estaternito vel tempus.
Aternitas ex ratio qua principio In earet. Tempus est duratio qua initiam habui ct finem habere potem Ord dicitur quo quadam priora , alia psariora, alia simul posito rancipiuntur. Quinque autem modis aliqui in Scholis dicuntur priorat posteriora, au. eciam simul posita. Tempore natur prim ordine die O honorarCα aqua causato dicitur esse prior. Relatio est rupectus mel habitudo unius ad aliud quae vel essentialis est , vel accidentaria. Relatio essentialis est a sine qua quidpiam eoneLρ non potest e ut modus entis non potest concipi sine relatione ad ens quod connotat. Unde ista relati etiam connotatio Vocatur.
Relatio accidentaria est ea q- aeridentario ad venit : in eaque spectari debent subjectam, funda
Subjectum relationis est id quod refertur ad
Terminus est id ad quodsi relatio. Fundamentum est a prvis quod fit relatio.
67쪽
Fundamenta autem relationis ab omnibus Categoriis petuntur. Nam in substantia fundantur relationes convenientiae, discrepantiae in quantitate fundantur relationes aequalitatis, inaequalitatis in qualitate relationes similitudinis, dissimilitudinisci in actione, passione , relationes causae ad effectum, effectus ad causam, c. oppositio demum est pugna duorum entium με modorum, qua sibi peculiariter adversantur. Opposita quippe dicuntur qua is secum pugnant,nt eum aliis eodem modo non pugnent : ut lux 4
Diversa sive disparata dicuntur , qua ita secum pugnant, ut eum ullis eo/em modo pugnent, ut na. tura equi ita repugnat natura bovis , ut eodem modo repugnet cameli naturae. Oppontorum quatuor distinguuntur genera in Seholisci scilicet relativa , contraria, privativa contradictoria. Relativa seu correlata sunt ea qua ad se mutu referuntur rat paterin filius. Contraria sunt ea qua sub eodem genere qualis iis sto maxime a se distant : ut , virtus, vi-
Privativa sunt forma seu habitus is ejus privatio rut visus caecitas , scientia rignorantia. Contradictoria dicuntur en qua pugnant ut ens non ens.
Contradictio definitur Urmatio ct negati eius
dom de eodem secundum eadem omnia r ut cum dicitur, eas non ens , homo non homo, c.
68쪽
sive est ens jam quod per se non subsistit, non est Us, sed modus entis. Substantia autem vel spiritalis est vel eorporea, ut diximus vel etiam mixta.nempe composita ex mentes corpore, ut homo. Rursus vel complera est,in vocatur totum , ut homo i vel est incompleta is dicitur pars , ut pes vel manUS. Praeterea si completa sit, vel est completa inis xione na σε sim essentia tantum . ut corpus humanum, anima rationalis naturam seu essentiam humanam complent vel est completa in ratione
suppositi aut personae se istud complementum subsistmiis vel hypost sis vocatur. Subristentia igitus seu hypostasis est ultimum suta stantia complementum eam, deis incommunicabium alteri tanquam supposito adeo ut 'fas principium totum terram suarum functionum naso rationum si quas habet. Suppositum est substantia singularis ultim c--μα , quae nempe est principium totum Wint
Persona est suppositum rationis partibus in desumitur a Boetio, natura, rionalis individua subnam tia. Omnis igitur persona est suppositum , non omne suppositum est persona Arbor enim est sudipositum , non personam Socrates est persona, suppositum Soemtis mens non est persona , eQue
69쪽
etiam Socratis corpus persona est aut suppositum equia non est principium totum desintegrum op rationum Socratisci sed corpus mens Socratissimul sunt suppositum. In Christo autem corpus Mens non sunt udi positum seu personaci sed hypostatice seu personaliter uniuntur Verbo divino. Neque operationes Christi a sola natura humana , sed a Verbo simul a natura humana sunt oriundae unde thea.-driea , hoc est , divino-humanae nominantur. In Christo igitur duae sunt naturae , scilicet divina, humanari sed unica est persona , seu suppositum, aut principium totum integrum operationum
Christi. Jam vero substantia singularis, sive sit pars, sive
sit totum , Oeatur Wrevera est subjectum accidenrium , seu modorum.
Subjectum autem triplicis est generis: scilicet subjectum inhasionis , denominationis is informa
subjectum inhaesionis est illud in quo haret aemdens ut digitus est subjectum inflexionis : mens est subjectum recordationis. Subjectum denominationis est illud quod ab alia qua forma seu perfectiona vel defactu vel actione aut assectione denominatur iit homo denominarur Phi-Iosophus a Philosophia. De minatio enim est tuiti
Subjectum insormationis est Hud in quo recipiturissi aforma substantialis aut essentialis a qua info matur ad constituendum totum aliquod , -- informationis respectu animae rationalis. Quartum est subjecti genus quod attributis is vorant : sed illud in Scholis saepius vocaturis,
70쪽
PARS URI M A CAP. III. Πobiicitur:sive,id circa quod potentia vel habitus oecupatur: B duplex est scilicet materiale formale. Objectum materiale est illud circa quod ρotentiam habirus occupatur ut visus circa colores a gica circa mentis cogitationes: Metaphysica circa ens generatim versatur.
Objectum Armale est modus quo objectum mat riale attin tu qui modus exprimitur his particulis prout quatenus , c. ut Logica mentis cogutationes attingit, prout ad Verum dirige M. Ex objecto materiali 3 formali exurgi obiecitum totum seu totale.
Praeterea ex substantiis aliae dicuntur ea se aluerisinus. Cau a vulgo definituris ei um influens esse in a d. Dicitur prine'ium , hoc vocabulo evomitiae illius genus Nam omnis causa se principium, non omne principium est causa , ut infra videbiamus in compendio physicori siqvidem privatio est principium , non tamen causa corp.ris naturalis. causa igitur est species principiLAdditur inquans si in --, id est , in aliam naturam facem numero a se distinctam. Ut pater in hominibus dicitur causa filii, quoniam influit: esse in filium is alia est natura filii, alia patris. Sed in sanctissima Trinitate pater dicitur tantum principium filii, non causa quia eadem est utrius que naturai divinitas. Unde filius quidem alius est a patre , id est , alia personari non aliud, id
Hare causa definitio soli effectrici proprie con- enit. Quatuor tamen, imo quinque recenseri solent causae , nimirum finalis , sciens, materialis formalisac exemplaris. Causa finalis seu finis est id cujus gratiast ali quid rut videbimus in Ethicae compendio.