장음표시 사용
361쪽
teu, si veneris turpitudine elimibetur homo 'tudonNliris, si iustitiae regulis non diritatus acti etsi hae duae virtutes sint&ad bellum ad paeem nredis riae, magis tamen cum studio ubilos ,- -
hum titi qyram omnia prospeia ac talicitet nobis suee . h, Bellum fla fenim videntur, si philosophia.s tem6- - . I
sine ratione,ςgrotus a mundus est, senio propὸζ i s. Inutat capit delirat animo,&non aliteria su nae oleo deficiente languet terrae motibus, sonis God ς', praeimonstrantibus suturum mahim eredereric a 'rusalem donee circumcincta ab hoste, pereussa nersit C eZNonne terra coiremuita Nonne apparuerun minλNonne cometae pridixerunt mala Fae Chπα- hon aegroti leuamen sine ratione, ut non seeuri oste sh, cautione sentiamus fac ut iri pace philosophi Cm Aia entiae,sicut iustitia&temperanti in eluit te, ratione ab exeinplo in textu probat Arist. negle fui,
demoni solamMartis virtutes amplaia& admirati, nob
362쪽
complexio in ipsa inantia uti,dietam eo A. , animi,dolor&eupiditas in ii, statim in sum, et
sunt;necesse est ut illorum id est eo oriso appetitus orim Cura habeatur,ne illorum malis affectioniinemvitam sol&luna nubibus obscurentur.Nihil hie dieamdea ilexemplis maiorum,qui ut passim narrant historiae omne su dium 'cogitationem eo contulerunt te pora itatium aptissima animorum organa&domieta fidiani hi ne iapaenam apud Cretenses& Romanos illiparente, et irces subierunt, quorum liberi per incuriam edueationis iis signem aliquam deformitate: corporis habuerunt 'nutroq; temperantia iustitia pro
Lter cultum virtutis obseruatione lem. Semn a Meet,quὁdprior Simili. eorporis&appetitus quam mentis lationis cura sit adhibenda,huius thesis M. Duuenta dueuntur a Quaestiorines duae sunt,qua rumvis natura Temporea
Probabili, ortu priore corporλών - - -urvirtutes. μ'ter in loco mur -ilina
363쪽
Summa eapitis in sex consistiti
lunt apti eis animi liberius a ana
gita Coniugium quid siti Quaestio I.
EX in hoe capite demonstrantur,
nempe aetas contrahendi matrimo- nq, qualitas contrahentium, maegrnantium cura,expositio infinitum, tempus generandi, adulteri,paena. ut ordine haec singula percurram, animaduertendum id eli quod in do dixerim, nimirum optimam disic P0nxionem corporis cuius Daeroeliora,eo aminus dum est actus corporis liber , ζ - agit 'tenam Cytharaedus qui lyram bene sonantem
dem' male sonantem habet absurdius videtur atere ita Mnimus, qui harmonicὸ quasi dispostis membris, partibus orporis utitur,magis splendescit qua qui in trunco &Imu- TQ β 2pς Wux Vtique igitur legumlatoribus compotis eo usquedum cura habenda est, donee per eiusdem figui am ac dispositionem sutura Platonis indoles ἡ ΕΟ- piro in ipsis crepundijs indicetur. Veriam eum hoe fieri non possit commodὸ nisi generantium a genitorum diligens' accurata habeaturratio:proximὸ de toniugio quod est sacra&indiuidua viri eum tamina con elatio,ia generationem prolis, ad conseruationem domus, ad sol uum vitae agitur.Hinc orta est quaestio, an liceat adolescentibus uxores duceret hae thesi spectantur duo, tempus
P . MMirat ientacum oculis caecutiat, cum
364쪽
eareant dentibus, cuni ex naribus Dore pus Ipuniam . et tis mittant, eum manibus tremant, cum Vacillent pedibus, cum totis natur viribus deficiant,de sponsa& libidinosa Venere somniare Natura hoc in belluis semper abhorruit,sapi- Adolescentu entia maiorum hoe semper prohibuit.Quid ergo,an adolesi iis non licet se centulis liceat uxores ducer Ne illud quidem licet Die κο ς. 40ςς ς causas.Dieam.Si placet argumenta confice.Conficiam;sunt ergo argumenta quatuor quae hanc causam probant, prima a comparation secundum ab effectu, tertium testimonio & exemplo, postremunt a tempore iopportuno duciatur. A comparatione, quia se est in hominibus quoad appetitum coniunctionis ut est in belluis sed si in teneriore aetate belluae congrediantur,impersecti nascuntur faetus,saepiusque laminat quam mares: ergo idem contingeret in ciuitatet adolescentuli uxores ducerent. Ab effet tu, quia hoc posito quod adolescentibus liceat uxores ducere, necesse est ut quanto virtus generandi sit imbecillior, tanto dolor pariundi sit aerior & laboriosor, immo hinc nani serpusilli homunciones nascuntur, hinc quod modo diximus genit res ac geniti prope aequales fiunt, hinc circa administratio nem iamiliae oriuntur querelae, hanc accretio 'ufiment tio corporu iuuenilium tollitur,hinc heminis crebrius quammatibus procreatis spes belli superandi hostis penitus doletur,hinc abortus, hinc mutilati, hinc mostra, hine alia se
centa malaeuenta fluunt Argumentum a testimonio ora
culi diuini narrationem habet, nempe quod Traeetenui cum multae mulieres apud eos partubus interirent iraculoso sulto intellexerint Dei iram inararetentos ant non posse placari quam fluctus serius Deus ipse perciperet quod or culum de immaturis nuptijsin nimis festinati filiorum proinereatione magi exposuerunt egeq: hinc faeta qua adoles centes Leonnubijs pellebantur tabes seu contagio penitus euanuit.Humana testimonia infinita sunt,Aegyptiorum,qui non ante triginta; Lacede moniorum, qui non ante triginta quinq;;Romanorum,qui non ante triginta septem suos ad
tuno ratio sic se habet,non conuenit mares aut sieminas alligare nuptus nisi in ea aetate in qua utriusq; vires corroborantur: seditas ea in sarminis icesimo secundo;in maribus, tricesimo septimo secundu Philosophu definitur: ergo ante id temporis ducere non liceret.Catteru pace Philosophi diaca quod cesto,nepe quantuuis eo seculo in quo ipse vixerit, adolescentia firmiorvi diuturnior fuerit,nunc tame in occasu mundi, cu omnia velocius consenescant,citius ducendum esse puto:vitis ergo eirciter trigesimu,seminis eireiter vice Viris eirciter
smumstatis annu matrimoniu contrahere liberu licitumq; '
esto:si etitsqualitas quodamodo temporis,cum si atteda. Vieesmum Demina citius per quodda spatium a conceptione qua vir annum aetatis generatione eesset &defietat. Hue addi potest qubd lex ista nubere licebit. plurimu conserat ad temperantiadi experientia ad temperantia,quia adolescentiores usu Veneris praematuro fiunt ii ihidinosi ad experientia, quia sedatis affectibus ratio magis di prudentia in hac aetate viget Ex parte liberorum aliud argumentu additarist scilicet quod si non ante hoc tempus animos ad nuptias homines appellant futurus ut ei uesa5-ge robustiores corporedi animo vigetiores nascantur, maxime si paretes tempus isodu Ueneris, si victus ratione & Tempus verra- religione observent parentes:tempus huic rei aptum hieme Uti potius quam aestatem,ver potius quam autumnu,nocte potius qua diem,mane potius qua sero,post concoctione potius qua statim a cibo,lpirante borea potius qua austro, hie alibi praescribit Arist. Modus est ut rarissimὲ congrediamur, Modus eiu*Lnam excessiis vires eneruat,exhaurit semen, accendit renes, consumit spiritus,ingenium tollit,pestem, tabem, morbuq;
Gallicum ut aiunt gignit. Quid multis Ipsum sepulchum
mortemq; praematuram adfert Victus rationeq; athletica, ictus rationeq; nimiu tenuis sarea esse debet: illa enim violenta est, in grauidi . laboriosum essicit partu haec nimis infirmavi valetudin ria periculosum saepe minitatu aborsum praescribit ergo Arist. vi mulieres grauid1ωprs gnantes cura suoru corporuhabeant,ve se desidiae non dedant, ut se mediocriter mou
ant, videnti alimentum non nimis tenue: subtile edant,
365쪽
Religio paren. Religio quam hie requirit Philosophus superstitio est,nimia tum rumit ad quotidianum cultum venerationemque deorum eorum se conserant, quibus sorte obtigit gignendis anim tibus imperare, quales olim fuerunt Castor,Pollux, Iunoac Lucina. Loquitur Philosophus cu poetis, sed intelligit nuus Dei numen inuocandum esse,ut patet in omni loco ubi de Q3Rsti Deo ex instituto agit Sequitur altera pars capitis, in qua alia mouetur quaestio, nempὸ an liceat ad vitandam nimia multitudinem ciuium abortum saceret Praemonendus elihie lector diligens, quM Philosophus hoc loco de expone dis mutilatis,in de abortu iaciendo non secundum suam ipsius sententiam loquatur ut diuus ThomasaitPsed secundum morem kinstitutionem quarundam gentium quae, ne inultitudo civium in infinitum cresceret, barbare inclenienter membris orbatus eiicere, abortione'; crebriores facere solebant:si enim secundum suam opinionem locutus fuisset, quorsum alia remedia longe istis humaniora addiditiset' Exempli causa, in subsidium aliorum principum, ut misnuatur numerus, ciues mittere senesque atq; alios permuN tota nuptus celebrandis cohibere. Vt ergo re breuiter per- α u'εά stringam, dicendum est mancosin orbatos membris non abortinno inum negat parentum affectio,que saepissime in impenec DςiςR4η tos ardentius transiti alterum natura', ratio,religio negant,
'Τ' uia abortumfacere est homicidium comittere.Quid enim
tris truculenta occisio haec autem sic probo Contra natura est abortionem facere: ergo facere non licet Antecedens probatur, quia vitam sine lege per vim extinguere eu contra naturam sed infantulum in utero matris dormientem colocynthide occidere est vita sine lege per vim extingue te . ergo abortionem facere est contra naturam. PraeterqRLepsi mulierε hoc facere est contra rationemr ergo facere non 'et . A 8.ad LC0ym tecedens constat quia ex iure mulier quae visceribus suis dς siςρxij liti' intulerit, quo partum abigat, morte punitur qu qui
I ' demseueram poenam lex non praescripsisset, Matio x φοῦ
dum hoc facinus esse non persuasisset. Est quoque hoe se eis
ius contra humanitate:ergo no est inter homines tolerandu. Antece ciens patet,quia nihil eli immanius quani infanti na. tura eastris obvallato vitam tollere; si enim peccatum sit viruin qui potest obsistere,vio armis inuadere; quanto atrocius flagitium est innocentem in utero matris adhuc palpitan. tem obtruncare Postremo est contra religionem ergo non licet. Antecedens probatur intextu his verbis. Quid pium ciae religiosum sic Quid non sensu vitaque circumscriptum ae definitum erit λ Quasi dixisset Philosophus, impium a s contra religionem est vita ac sensu pridi tum infantem tollere satis si addam illud non occides. sed eheu qitalia sunt tempora in quibus vivimus Quot virgines stupratae, quot coniuges adulterae, quot ubique meretriculae mercedi
expositet labina colocynthidem Dibere didicerunt 3 Pau c cae admodum partem mandragorae eum Rachel, ut fiant N' fecundiores . petunt; sed nimis profecto multae pitulas faetidas seniunt ut grauidae factae abortionem faciant sed
quid nunc queror, praesertim cum multis digna quiῶm res dilaudanda videtur Asterim lectum concutere ais thorum'
Vbi ubi lex tua Cisar, csi ubiq; Aegystus adulter, ubiq; Ta quinius superbiis,ubiq; iudices sacerdotes luxuriosi vivati
Concludam iam tandem cum Arist. quoniam inquit aetas conciliandi nuptias tempus operam dandi liberis definitum est, suademus ut senio morbis consecti a coniunctione nuptiali des stant, utq; adulteri omnes' qui veneris insidiis student pro sceleratis ciuibus habeantur;audite Philosophum ipsum loquentem De concubitu inquit viri cum cealias emina,aut sceminae cum alio viro, esto absolute turpe ceti flagitiosum alium aut aliam ulla ratione ulloq; pacto tan ectere videri, cum est&appellatur coniux.Cum hoc doce cera sapiens Philosophe non credo te Phrynen meretricem
366쪽
unquam iniustὸ tetigisse, eamq; suem ieeum in ulnisvi amplexibus volutasse. Distinctio.
Comparatione aliorum animanti 'Ab effemi dolorisis perieul in. Adolestentulis v laestimonio oraculi, pania, orea dueere Tempore opp.rtuno dueendi, Probatur DCommodis 4neommodis quaeia. lnhoe Ca 1 tueniles nuptias Aouuntur. pite quod Naturam, quae abhorreti non beeat Rationem, PAbortionem taeere, meligionem, Lquae prohibenti' hquia hoc est conua mumanitatε, a Iustitiam, quae hoc facinus siue bEeastigati opp. latrim-um est daturo naturalitergo uuluatatinera retur. Antecedem parat inprimo Politicorum ubi do ι Aristiar iminem esse animiariasile appetens naturaliter istatis coniugalis. Tinio obatur, quia quodissitum est a natura cutisse arati eo .uemi, perconse ensia sentia. Aliquideon Resp. liquidconueni naturaliter duobus modis, aut tutiat. uenit natara ut vini tuteo iste visenseu homini: imo modo matrimonium lix*xvςi in sis iure tura , quar. non est necesse in omni aetatico erat, eomaeiἱ ami uis omnitempore canuemred citur, quodabsolute est.
opp. In adolessentia est maxima vis ea iso robur naturarergo connubium licitum esset adinscentia Antecedens probatur, quia is adolessentia est duplex catarbor adnutritionemo adaut mentationem corporis. Resp. Uuaxima vis strobur .asu potius in iuuentute est quam iri ad sentia: nam residuplex cisiis inesse videatur adoles
centussi, duplicem tamen habet inem , ne enutritionem saugmentum, qua duop matura venerectis θιμ iamin inpediunturi 'n
p. Multi caste temperanter vivere nonpossem inard a ad sentia ergo istissaltetadis nuptiales accenderepermittere tu ac nas virginiae Naiuntsoluere. tecedent constat,quiad
num castitatis nonomnibus datur, nam omnes non ea univerium Marib.im hoc,ut ait Chrsem. Ratio tenet, quia meisu est nubere ariam uri, Res p. Omnes non capiunt verbum ho nonduitsaluatam inquit
diuincis stamin Mae sunt rapere, non rapiunt, hoc est non quo ηοηρο mised quod non velint , tentibus enim gratu ne drauatur gratia: siremedia hutu ardoris ab Aristotelepeta priam Ethirarum abstin/miam .. , eastigatimem eorporis συρ- ueras ciuitatis rarit,quibuUM drauma ad Christum Atreis
opp. Uuatrimonium est med umea evmendit ergoab eo Alaataseohiberi debet. Resp. Est matrimonium res quidem hararabilis, iusti pia, est quos medium east versandi cum rata fideissocia vita,stitio adu secundam ordinem 2praser tum iustitia Ampiatur.
Opp.eontra ieeundam quaest. Non est contra naturam excrementum natura expelleresdfatus vita, motu ,st sensus expers est excremotum natura ergosata expellere non scontra naturam. Miser constat, egurafatus adis huc motuu, vita, sensu expers est nihil aliud qu-οπηφα rumsum,ut medici definiunt. Resp. Primirum negocmeeptum semenes 4remotu, vita, ct sensis. tum duco tametsiactu hac non in em,quoniam tamen natu
ra adea tendit, contra naturam esse tam excellens natura opus de
fruere ac impedire, negenaeimsolam menstruorumsacram eum semine conceptos malu es activa tentiai copp. Uinus malum est eligendum estequatur malara: sed minus e Fmalum abortionem farere γam ciuitatem nimia turbae multitia ue opprimerea ergo licet abortionem Mammia facere. Resp. Minus malum est eligendumsimaim,quodinissequitur, honestis modis euitari non potest: sed nimiam turbam ciuium ali honestis modis, minuere licebit, exempo causa, ad escemex, pauperes, senes, infirmi,steris . aenubi arceantur, simatrespuos ipsarum fantulos enutrire cogantu , suffici na rumn
monum ac incipum ciues conferum tra nullantur, auident
367쪽
Dubiuiri. σου adulteris it perse malumῖΩι meo in vir quanta mulier crat lopp. Natura Bappetit Mnme eccatu-sed natWalsis an irim Uu muffemina aut v i nonsatiatur ergosi saeresisAb at non est peccatum. CMajor est e rast in Ethicis, usu obat nos nessecundismappetitum, negFecumiam ectum rustos aut inimsos, bonos vel malos appetiari. Minor constat, quia appetitus est visua infinitus Hupositas ct conce sequitum adulterium quod est actus naturalis appetiiminon esse'ccatum. Appetitus ra Resp. vetitus co deratur bifariam, aut vissolumsen Ltioni subiectus bilis, qui est communis homimbus cum bellulae: aut ut rat/onis -- una inmm perio subiectis, cunius viri aut voris usu satiar 'resim lex rationis iubet ut homoseimselum astringat, nexumi nisu sum nuptialis societatis observet, quam legem violare estpeccaram is ergo adulteriumsinaturam Iemspersemiam : huc adissi placet,quodis adulterio iniuria immani at alter quodsit contrarium diuina legi, quodperniciosium sit ciuitati, quodprolis incera tudinem gnat,quod negligentiamparentum filiorum contem'rumpariat,quod contentuines Udias,homicidia,aliat infinitammia in ciuitate ereetiem igitur absolute turpe orsagitiosum virum sus viis verbis his vis 2 alium aut aliam adulterium quouucolore aut atextu committere.
Opp. Arist. in quinto Ethicorum adulterum eas quemposse a mauit , qui tamen nonsit iniustiu ergoadulterium omnimodo
Resp. Dixit ex parte assectus adiaterium mustum non nomina in ri,st exparte habitus, intemperantia adulterum ommumst gitiosi mum esse, Urhkct inseptimo libro Ethicorum concludu. Lib.Pro Opp. Umber est rigidisr complexione omni viro ergonis adultera magis peccat quam vir Intreedens est Arist. Ratior . net, quia frigus complexionis es med m,quo freti uin bivo rei obluctetur quodsinonfecerit,praesertim natura duce, magis quamvrrpeccatum habet.
Resp. prigus inf-nis non extinguissed tissperantipari a sis accendusare Midinis: nam hoc modo quarit natura desectioris
Eufrigoris metum nitas arcere:hinc iliadest Arist.quod mul renon aliter utrum quam materiasuamformam appetateseaevi, rum verbo attingam, vir in hocscelere magistriam mulierpeccat, vi mala, primis quia natura vi principatum in mulierem dedit:hinc quia peccat in virperfectio,mulier imperfectio natura distrin. Porro vir constati adulterio .
mingenium umirationis nobiliorem habet, undeprobabile est qu- is mina. quoa magis ex malitia quam infirmitatepeccet. Postremo mandarum est virecte vir praesit famina ergo camiliapucet nonsili- vim natu sed etiam legi diuinasarit.
Vtri lactesuum eodemipolias matris quam nutricis se rentur infantes loNI vGIvΜ procreationem liberorum sequitur eorum institutio, de qua in hoc cap. breuissima sedes.ficacissima traduntur praecepta Sin- .gula ordine percurram antequam ad quaestionem discutiendam veniam. Sunt ergo in educatione liber rum iam natorum praeeipue consideranda tria,victus, motus, cultus. Victus infantium copiosus esse debet, facilis concoetu, ad ipsam naturam atq; teneram aetatem accommodatus; copiosus,ut infans tum alatur tum augmentetur;facilis concoctu, ut ingurgitatione non suffocetur;accommodatus aditatem, ut consideretur complexio,& certa edendi tempora obse uentur Genus alimenti insantibus accommodatissimum lac est praecipue aternum, quod nihil aliud est quam sanguis in colorem alium vi naturae ad sustentationem infantium commutatus si adhibeatur nutrix prouidendum est vis moribus honesta,lacte abiindans, constitutione corporis
bona, a morbis libera, victu delicata ratio est, quia infans ab uberibus tam matris qua nutricis moreso morbos fugit. X Secundum
In edueatione liberoium spectanda sunt
368쪽
Motus. Secundum praeceptuni est de motu infantium, qui talis sen
per esse debet,ut eoruna corpora ac in embra a dii ortione atque curvitate fascij quibus dani cinifrumentis adhibitis
conseruentur, agitenturque huc atque illuc saepe per naanus nutricis,ne consopiti humores paralysim aut epilepsiam seu Cultiis comitialem morbum generent. Tertium praeceptum ei fide cultu, qui partim ad corpus, naxime ad ilientem spectat:
cultus corporis in infandia tenuis frigore penetrabilis esse debet, suescere enim oportet liberos ad tolerandum se gus, quippe illud ad valetudine in ad rem in ilitarem ci utilissimum immanis tamen&lbarbara fuit illa Celtarum consuetudo, qui suos infantulos frequenter in fluuios im- Culm animae merserunt. De cultu animae multavi insignia hic adhiben- quid sit tu priaecepta, hic cultus curaqii Sedani&disciplina qua nhabent parentes suorum liberorum definiri potest. Diuiditur autem haec disciplina in domesticam sublicam,illa a te annum quintum, haec ad quiigium incipit; illa nempe do-Domestiea mellica disciplina in hoc potissi in sollicita esse debet, ut disciplin aetas adhuc tenera&nondum ad studia laboresque idonea Medi rug=ς' inertia in fugiat, quod fieri potuit tribus med ijs, lusu, sermone, fabula lusus liberales atque honesto&, eosdemq; nec laboriolbs nimium, nec imium remissos esse oportet; sermones utiles esse debent, ad vitam sitturam accommodatae fabulae iucundae scis morales illis narratidae
sunt quales sunt apologi AE pi4 Hesiodi)t sic suturum
est ut ludicra haec initia vitae, nempe lusus, sermones fabulae prscursiones quaedam rimitiati νnes consuetudinis futurae habeantur, tum vero vel ma xini clim haec omniarim gines quasdam virtutum gera iit Stoicus non est in hac re Aristoteles,nam ad fabulas: poetarum conimenta audie da pueros admittit, sed ea lege ac omine ne eorum mores deprauentur. De istiusmodi loquitur orator, confidia sunt multa a poetis, ut effictos noli ros mores in alienis pers Pcieri debent iis expressamque imaginem vitae quotidianae videremus. aliquand Praeter lusus, sermones, TabuIas alia educationis
ri sit, spectanda sunt, primum est ut puerinon semper ludant
tria sunt. Lulus, Se monessFabulae. Pro Roscio
rideant, sed aliquando vocem contendan wplorent;
vocis enim contentio&ploratus membra distendunt, spiritus vitales attonitosin deprestas excitant, humores a caripitet quare maxime opus est in pueritia discutiunt&expellunt. Comprcssio enim animar&spiritus usqui in aliquo labore ersantur vires suppeditat atque amplificat,
quoci quidem pueris vocem contendentibus&plorantibus contingit Aliud praeceptum cst ut pueris ocerandis prε Pueri cum secti impente curent, ne cum seruis mancipij versen sciui S antur quippe id genus hominum exhalat nescio quam peta cis'ij 'cria sieni virus in tenera& quasi cerea pricordia puerorum, URVRdςbςn qui sunt adhuc quasi arundines leuis io quovis flatu inomiae partem ac viam flcxae Iertium est ut parentes Pueri areendi suos liberos diligenter custodiant, Marceant ab audien sunt ab audi. dis, videndis, spectandis, malis sermonibus, obscaenis 'ς
idolis Veneris, vani spectaculis leuissimorum listrio. . .essu '' num qui plusquam ridiculas ne dicam impias fabellas huc mal do ,
illuc vagabundi agunt. Hic opportune monendi sunt illi, obscaenis, speis qui suos infantulos iurarein conuitiari docent, qui simu staculis vanis. lachra Veneris intuenda, artemque amandi perdiscendam
suis filiolis proponunt, qui denique ad theatra plena Veneris, plena vanitatis illos non solum ire permittunt sed etiam alliciunt. Non hic omnes ludos omnesq; histriones prae restriones sertim hystoricos, tragicos, si placet comicos modo sint non VCrς faceti condemno: quippe Anis Tors L Ε, hoe loe si ηx φndς 'HEODORVM quendam peritum tragadiarum actorem laudat, C IcERo suum laudauit RoscIvM, nos ANGLI TAR LETONvM, in cuius voce vultu omnes iocosaia sectas, in cuius cerebro locapitelopidae facetiae habitant. Cursim in praesentia de his te hus mentionem fecit Philosophus, de quibus postea uberius disputabit verum quoniam modo disciplinam pucrorum in domesticam Spublicam diuiserit, illa iam satis exposita, terminum huius a quo S ad quem ut aiunt breuiter demonstrat Publica enim Dissiciplina disciplina a quinquennio incipere quidem debet, duobus lubit uis δ
369쪽
Lae alimentumaxime acincommodatum
ut pueri sint earum disciplinarum quas eos discere oportebit solum spectatores, a septennio autem duplex incipit disciplina, una usque ad pubertatem, altera ad vigesimula primum aetatis annum: hic non per hebdomadas in quibus est error, sed per annos naturae diuisionem secuti, quid sit optimum in quavis parte aetatis, quid pessimum facile inueniemus. Haec summa est omnium, quae in hoc capite dicuntur: superest ut unamiquael iunculamia toto quasi cumulo decerptam paucissimis enarremus. Quaestio haec est, An laeti solum eodemque potius matris quam nutricis sint alendi infantei Natura prouidain sagax perpetuo fuit in conservandis ij quae in lucem edit, ut constat in plantis, in belluis, atque in rebus minoris pret ij, in quibus sollicita non solum est, gignantur bene, sed ut genita veluti nutricis manu foueantur: Si ergo sit tam benigna materin quasi propitia belluis, quanto magis ho-niinibus in quibus totius naturae globus, speculum Martificium cernituri Aui plumana, leoni pellem, pisci quam-
mani tanquam arma natura dedit, istorum matres tamen
lege devinxit, ut suos pullos, catulos atque Cetus ad tempus alerent. Quid ergo An hominem nudum inermem, vagientem, impotentem peperit, ut matres lacte , oculis,&vinis non uerent multis profecto sunt delicatulae matres nostroruin temporum, aut si magis placet sunt ni- nais fert crudeles, quae mantillis suis exhaustis exsiccatis suos infantulos otiosis nutricibus passim & ubique tradunt ut tandem huic malo pro viribus occurram, primum infantes lacte, tum potius lacte materno quam n tricis uendos esse probabo. Quod lac sit alimentum omnium infantulis maxime accommodatum multis rationibus probari potest, quas hic solum digito attingam, ut ad alteram partem quaestionis accedam Lac est alimentum a quo natura ipsa in utero matris infantem per inbelicum nutrit ergo est huic aetati maxime accommodatum. Quod
enim genus cibi magis placet quam illud quod natura paratῖPraeterea lac maximam proportionemo similitudinem
sanguinis quo insans alitur augetur habet: ergolae infantibus alimentum maxime naturale dicitur. Porro lac est nutrimentum concoctu facilimum, ut omnium medicorum consensu constat ergo lac praecipue huic aetati conuenit Insuper ac velocissime in omnes regiones corporis tras. uehituri ergo ac corporibus infantu aptissinae accommodari turn ostremo aliud genus cibi, utputa carnes,aut pisces non postulat infantes naturae vi conficere et ergo lacte solum ad tempus alerentur. Huc adde si placet,quod lac alias animalculis natura dederit ergo nouerca esset holninibus si id ip- sutia ut optimum pernegaret.Altera pars quaestionis nempe Oh n
quod matres potius quam nutrices suos scelus alerent mul pὼssidunda. t argumenta habet, quae sic breuiter Philosophorum more conficio. Natura matribus lacte distenta ubera ideo dedit, 'ut ipsae suos infantes alerent: ergo si naturae legem imperium sequantur, ipsae suos scelus enutrirent. Praeterea naa tres idipsum lac habent quo infantes in utero alebantur: res ergo salubrior erit infantibus si eodem nutriantur. Porro ardentior affectio' amor in matre quam in ulla nutrice m- est quippe infans vereos de osse, caro de carne matris: ergo mater potius quam nutrix infantes aleret Insuperpericulosa est mutatio lactis cum eadem non sit sortasse nutricis ac fuit matris complexio 2 ergo optandum magis est ut matres quam ut nutrices suos seuerent infantes.Deinceps quoniam mores boni vel mali saepὸ ex uberibus hauriuntur, rationi consentaneum est, potius matres quam ut nutrices hanc curam susciperet. Postremo reginet eastissim polim hoe apium fecerunt, leges ac instituta maiorum hoc ipsum fieri russerunt, quid ergo in malum obstat quo minus nostrae iam
picta 'mintho ipsum pristent Nimis sunt profecto molis
Ies, nimis vanae Vesicatae, perdunt sobolem ut sugiant in fronte rugam, imo perdunt sobolem ut statim a partiam lplexentur venerem: generatione capiuntur plurimum, sed nutritionem genitorum ac institutionem abuceresidentur. Ρ,lcaen', lygi es hoc non faciunt, puderet ergo matres nidipsum faciant.
370쪽
Consuetudinem vitae, Facili atem eoncoctionis, Velocitatem motus, quo cito in omnes par- Qv Id insantes lactenu trirentur,id.' tes hoc alimentum rapitur, que proeter I Similitudinem ac proportionem quam habet Lcum sanguinProban
tra mater- nutricis alerentur,
dem suos infantes alant, Matres lacidem habent quo in utero alebanis tursno quam Affectio maior est erga prolem in matre qua innutrice, Periculosa est lactis mutatio, Cum lacte saepe boni vel mali mores ex b tibus hauritintur.
Lege ae instituta maiorum hoc fieri imper Lrunti lopp. Ex lacte obstructiones generantur. ergo lac non est alime rum infantulu accommodatun . Antecedens est II nocratis, qui febricitanti lapitet dolentibus ob hanc causam ac tareprointi t. lResp. Lae muliebre, quod blaa Philosopho intelligitur,tenue estes aquosium abstructiouesi non facilegignitelac vero caprinis aut vaccinum cri sorem materiam habet , sis inflammatio maior obstructioi fiat, febricitantibiti ct capite dountibm usumere imterdixit f/ppetcrates. opp. ac vi placet med eis fabis immitis humores vertituri se ipueri crassint m. ζω mnoribus abun-nt: ergo viris ac me tum illis nou est, η in tales humores commutetur. hesp. Ut in malos ita λου bonos humores iacfacile commutatura se in pueris duo remediasunt, natura quaproptersimilitudinem id alimentiassetit,c ιuor alui qua omnia plers quotidie insent
opp. minum maiorem mihi inem eum sanguine quam lacapusum habet ergo vinum i/fantes bitirent. Resp. Imum maiare imilitiainem non habet, quiapim iustocis m
olidam est, 2 non aliter quam flammasammis adiectastramine.
um corpuι ι antis vrito accendit.
O8 p. Musteres pueripe parιm laboribus μ' admodum d νάes infirma factae rergo opus est nutricibAu. Resp. Raro aesunt tam debiles infirma qu/n lactis habe--tsatis, quo unum infantem nutriant; unum si partu laborioso valde elumbessiant, necessitati cedendumputo, moia nutrixA-lumae complexronis comparetur. Opp. Indecorare es N plane indigna vi regi suor infantes iactare cogantur ergo nsemper requiridebet ut materno lacte in intuti nutriantur. Res p. Res indecora non est, nec omninὸ indigna visant reginae matres si eryo placeret His mul o melius essetfilsa etiam in hac re naturae nutumsequerentur Glasenm olimpersuasum nobius faminat isuams liamproprio situla te nutriret, hanc ratronem dixit, si inquit agniculus lacte nutriatur caprino lanam contrahi a feram Phirsutam, versa autem vicesicapri m lacte bidentiae si eruetur pilos leviores habet:ita quidem infans qui iactenutricis aistur, saepe aetriores; rvi vero lacte materno alitur,saepe moreiama niores habet.
sume mergunt;nes illorum consiuetudinem approbarepossum, qui ci puerisomvem tum 2 aeris motum timevirmediocresiluimembra' 'ulissimum mim constringit, calorem adprecordiapellit,stiritus vitales auget, valentiores redit, adrem militarem aptiorra escit,nimia vero is dulgentia contraria essecta igni
Dubium. permittendum sit vispeplorentpures opp. Fletus ex dolore nascitur: at dolor est contractis praecorια oran est is nuti. Iirituum ergosetuspueroram non est utilis.