장음표시 사용
211쪽
unde sicut potest aliquis illam incurrere
innitus , ita etiam potest ab ea absolui. Verum est, qudd, ut ait D.Tho m. in add.
q. 24.art. 2. Sylucit, Uer.absolutio. φ. n. lo. P. Henriq. lib. I s. de excommunicat. cap. 29. nu. i. qui perseuerat in sua contumacia, non debet absolui, nisi immineat periculu,quod fici deterior. Sed nota, quddconclusio intelligitur de absoluente per
potestatem ordinariam,& absolutam, independentem a voluntate excommunicati,unde per Bullam Cruciatae, vel Iubilaeum, vel aliud priuilegium concessum iri sauorem poenitentis, no potest absolui inuitus ; ita P. Henrique et loco citato, &aliqui Magistri: nam usus priuilegii pendet ex voluntate viciatis illo, unde si non vult uti illo, non habebit Consessarios facultatem ab luendi virtute illius. Dico, concessum in fauorem poenitentis: nam si sit concessum in satiorem Consessarii, ut si sit Religiosus, qui absoluit virtute priui
legi j concessi ipsi Religioni, credo quod
absolutio erit valida. Duni TATVR tertio , virum qui est ligatus pluribus excommunicationi bus,absolutus ab una, censeatur ab omnibus absolutus Quam quaritionem tra-
2.it optime Couar. cap.alma mater. p. I. g. l l .num. I& Panormit. cap. esim pro causa. de sentcnt. excommunicat.
Supponendum est primὁ cum in Tho. in addit. q. 2 . artic. 3. & communi, quddpotest quis absolui ab una excommunicatione sine hoc , quod absoluatur ab aliis, quia excommunicationes non sunt connexae quoad remissionem . iicut pec cata mortalia; unde aduertit benc Palud. in A. l. I s. q. I. art. 3. concl. a. qirdd qui absoluitur ab una exc5mi inrcatione,& non ab aliis, non restituitur Sacramentis, riCC suffragiis Ecclesiae, nec communioni fidelium, lonec absoluatur ab omnibus.
Seciuidb supponendum est, qudd potest quis excomunicari pluribus excommunicationibus ab uno Iudice,vel a diuessis; praeterea potest quis excommunicari Propter eandem causam, vel propter
Prima conclusio. Ligatus pluribus emcommunicationibus ab eoaem Iudice, sue propter eandem causam, siue Propter diuersas, si in petitione facit mentionem
omnium , unica absolutione manet ab omnibus absolutus. In hac omnes conueniunt. Secunda conclusio. Quando excommunicationes sunt a diuersis Iudicibus propter diuersas causas, vel propter eandem , non potest ab uno abs olui, sed a quolibet est absoluendus, vel ab uno, cui reliqui suas vices commiserint. Sit Exemplum, quando excommunicationes sint propter eandem causam , ut si Clericus est cxcommunicatus ab Archiepiscopo Limensi propter concubinatum, & abiit Cumum , ubi propter candem causam excomunicatur ab Episcopo Cuetquens. Pro hac conclusone, quando causae sunt diuerse, est optimus text. cap. officij. de
Tortia concluso.Ligatus pluribus excommunicationibus,quamuis sint ab e dem ludice, si tantum facit mentionem unius, non manet absolutus a reliquis, etiam si se erit absolutus indefinit c, a solute; ita Sylvest v ib. absolutio. I. q. S.
lutio indefinita solum refertur ad eycommunicationem in petitione commemoratam. Utrum haec conclusio intelligenda est, nisi absolucias intendat ab omnibus absoluere: tunc enim ab omnibus manet absolutus, imb idem dicendum est cum Couarru. conclus 6. & Palud. su p.quando verisimili coniectura praesumitur, quod absoluens ab omnibus absolueret, si earum notitiam habuisset'. tunc enim tacito,& virtualiter intendit absolucre. Tunc autem erit huiusmodi pr sumptio, quam do Iudex dicit: Ego te absilus ab ο ibim
aliis excommunicationibus , quara m non re
cordaris,uel quando alia via habct notitia reliquarum , & ab itiit indefinite; vel quando excommunicatus, quamuis in particulari exprimit una tantum, nihil minas Dissili ed by Cooste
212쪽
minus petit se absolui ab omnibus illis,in
quas incurrerit. Sic Couarr supra, de T bie n. ver b.absolutio. 3.num. s. sed hoc intelligendum est,quando exprimit unam, vel duas excommunicationes tatum,quia de aliis non recordatur; at vero si dolose tacet reliqtias,& dicit se tantum incurrisse unam,vel duas,non manet a reliquis absolutus , loquendo in foro conscientiae; ita Sylvest. supra, de citat Ricbata. pro quoeli optimus text. cap. super litoris. de rescriptis. ubi dicitur, qu bd quando aliquis in petitione rescripti facit relationem falsatri ex malitia, non valeat ei rescriptum. Pr.et 8cea probatur, quia semper praesumitur, ludicem velle absoluere ab oblitis, de nolle, quoci flaus patrocinetur alicui. Qia tria conclusio. Quod dictum est in praecedenti conclusione, quando aliquis est ligatus pluribus excommunicationibus , dc unius tantum facit mentionem, idem proportionaliter dicendum est, quando Excommunicatio est una, quae tamen incursa est propter diuersas causas nutriero, seu propter eandem causana plinries repetitam , ut si percussit plures Clericos, vel eundem in diuersis temporibus: iste enim si in potitione tacuit aliquam
Caulam , non manet absolutus ab excommunicatione; ita Sylvcst. supra. Couarr. concl. r. de habetur cap. cum pro causa. dccap. offici j. de sentcnt. cxcomna. Haec autem conclutio intelligenda est, dummodδcaula tacita fuerit aeque principalis ad X communicandum , de quae si expressa foret , auertisset absoluentem ab absolutioneri at verb si non sit aeque principalis , vel non sit talis , quia expretia non auertilIet ab absolutione, manet vere absolutus; ita P. HenriqueZ lib. I s. de Ox-
citat Panormit. Folin. 5 stlios. Dixi,propter diuersas causas numero. Pro cuius explicatione sciendum est, controuersum elIcapud Doctores , quando aliquis propter eandem causam pluries rep*itam incurrit excommunicationem siue a iure, sue ab homine, utrum incurrat unam tantum
excommunicationem,uel pluresi Quidam dicunt,quod donec prior tollatur , non est nisi una tantum I alis dicunt , quod sunt
hoc iudico probabilius. Et probatur: nam si in hoc casu non t diuerst excommu
nicationes numero, ergo nec etiam erunt,
quamuis delicta sint diuersia, ut ex communicatio propter percussionem Clerici,
dc ex communicatio propter furtum bonorum naufragi. Probo : nam omnes eX- communicationes maiores sunt eiusdem
speciei; verum quidem cst, nullum est udiscrimen quoad praximmam siue sit una,
siue plurcs, ablata una, tolluntur omnes;
sic aliqui viri docti, & dicunt hoc seruare stylum Culiae. Idem significat P. HeriqueEnum. 3P. cap. 2. de duis regularit. . r clare tenet lib. 1 4. cap. 7. in fine. ut quando cxcommunicatus celebrauit pluvies id tenet P.Henrique a supra,& in glosi litera X. ubi citat Nauarc in add. ad Manuale Hispanum. Probat, quia ex eadem causa,& in eodem homine censetur moraliter una excommunicatio intensor , dc propterea dixi in conclutione, quando excommunicatio
est una,& etiam quia Doctores Canoni stae se loquuntur. Ex dictis sequitur resolutio cuiusdam casus. Haereticus ab Inquisitoribus comprehensus, ct interrogatus confitetur aliquas hari ei es, alias vero occultat ,& post sententi un est absolutus ab Inquisitoribus,& reconciliatus , utrum isto maneat absolutus 3 Respondetui, quod nianet eX-
Quid, si tantum incidit in unam hae resim,&eam manifestavit Inquisitoribus,
sed occultauit aliquos actus exteriores, quos circa eam secit Vir quidam doctus inclinat, quod vel e manet absolutus, ctia ab cxcommunicatione , qnam incurrit propter istos actus occultat OS. Contrarium autem visu na est multis viris doctis Societatis Iesu,quia inquisitores in sententia dic ut, si assi es que de cerason
213쪽
se conuierte , πο eoi ri, do desi, ni de Otro cosat et una contra trues fama De catholica,&c. Vnde constat non cile intentionem eoru eum absoluere,& ideo hoc iudico probabilius, iuxta dicta supra circa 3. conci . ubi alleguli cap. super literis.de rc scriptis. D VIM TATVR quarib, virlim ab lutio ab excommunicatioue obtenta ex falsa causa iit valida 3 Supponendum est tanquam certum, quod ii iurisdictio dependet ex veritato causae, absolutio erit nulla; verbi graxia,
excommunicatus excommunicatione reseruata Papae sing t se esse in articulo
mortis, de sic absoluitur ab eo , qui extra hoc periculum non poterat absoluere, novalet absolutio; ita Nauarr. cap. 27 .mam. yo. Vnde difficultas solum procedit, quan . do iurisdictio absoluentis non dependet ex veritate relationis. De quo Prima opinio est, quod, loquendo absolutE,& uniuersaliter, non valci absolutio; ita glosi cap. ex parte .de ossic. ordinari j. &
etiam Angel. verb. ab udiatio. s. num. I I. Sylvest. verb. absoluti P. r . num. I .Tabieri. verb.absolutio. s. num. T. Sed hi solum lo. quuntur , quando Iudex non intendit ab .s o cere.
Secunda op nio dicit duo. Primum, quἐd si Iudex intendit absolucre , cognoscendo fallitatem , vel quamuis cmn cognosceret, valida erit absolutio, licet sit cum iniuria partis , ut si excommunicatus
Ll o dixit Iudici se iam satisfcoste, peccabit tamen Iudex:& ex hoc constat disterentia,quq versatur inter absolutionem,&
cxcommunicationem: nam excommuni
catio ex causa silist,est nulla quoad forum conscientiae, qirantia iacunque Iudex intendat excommunicare licet causa sit salsa, ut quando excommunicatus innoςens probatur nocens. Cuius dii serentiae ratio est, quod absolutio, quantum ad validitatem,totaliter pendet ex voluntate Iudicis
absoluentis , excommunicatio veris non,
quia non est potestas in Ecclesia ad ex-
communicandum innocentem, ut tradierecte Nauarr. cap. 27 .mam. 8. Secundiam
dicit, iubd si relatio est falsa circa causam principalem, ob quam incursa est excommunicatio,absolutio erit nulla , quia praesumitur , Iudicem non habuisse animum absoluendi;verbi gratia, qui occidit Cl ricum, allegat falso, lubd Clericus fuit aggressor , de quod i pie occidit illuni, defendendo te, vel si excommunicatus ob debitum , falso dicat se iam satisfecisse
parti. Haec opinio est probabilior,& tenenda, eam tenet Nauarr. supra. P. Henriqu. lib.
videtur tenere Angel. Sylvest. & Tabien. locis ubi supra. & probatur ex ι cap. ex parte.de ostic. ordinaris. Verum est, quod si propter aliquas circumstantias particulares praesumatur ludicem voluis Ie ab tu re,non obstante falsa insormatione, valebit absolutio.Verum est etia, quod sit fideliter expressit causam, propter quam est excommunicatus,& solum fingit aliquas causas accidentales, ut magis a iliciat animum ludicis, valebit absolutio; ita P Hen
DuBITATVR quinto,utrum abs lutio ab excommunicatione obtenta per vim, ut metum, sit valida3 Prima conclusio. Stando in sola ratione naturali, secluso iure postiuo , valida erit: supponimus enim, quod Iudex vult absoluere. Piobatur: nam ea, quae metu fiunt, stando in iure naturae, sunt valida,ut dixit a. in q. 6. 5 in mat cria de matrimonio. Secunda conclusio. Stando in iure positiuo , absolutio erit nulla: nam expresse annullatur in cap. unico. de iis,quae vi, me liisve causa sunt. in 6. Secus cst de excommunicatione,quae metu data, si adsit ivlla causa ad excommunicandum , valida est; ut ait Nauarr. cap. 17. num. 3 S. ubi citat gloil. 3c Panormitari. Tertia conclusio. Qui metu extorquet absolutionem , seu reuocationem a censuris excommunicationis, sulpelionis, vel interdicii, incurrit excommunicationen
214쪽
ipso iure , dicto cap .unico. quam ex com- nam in hoc casu non siciunt eontra li municationem explicant Angel. verb. ex- bertatem Ecclesiasticam , nec eam osten communicatio. 7. casu I 8.sylii est. verb.ex- dunt, immo defendunt ea in a tyranno, oc
Circa quam conclusionem aliqua notanda sunt. Primo , quod ad incurrendam haric excommunicationem non sussicit incutere metum , nisi detur absolutio, quia verba intelliguntur cum essectu ; ita glossverb.extorserint. Sylvest.Caietan. δίNauarr. supra. Secundo, quod haec ex commΗnicatio incurritur , quamuis censura fuerit lata
iniuile ; ita gloin vecb. excommunicationis. P. Henriqu. supra. Nauarr. Sylvest. &Caietan .qui probat iam talis extorsio est contra libertatem Ecclesiasticam; excipio unum casum , de quo statim. Verum est,qub l PMenti qu. iolam loquitur,quando excommunicatio est iniusta ex parte modi procedendi contra ordinem iitris; sed reliqui Autores citati , & alij loquuntur etiam quando excommunicatio est iniusta ex parte causae ;& Sylvest. ait, quod secundum Ioannem Andream absolutio dicitur , quando sententia tenu i uere uocatio autem , quando non tenuit, de quo videgio istin, verb. reuocationem. Dixi , excipio vnιim rsim : nam quango Iudices seculares viso processu Ecclesiastico, qui praetextu violentiae fertur ad illos; iudicant Ecclesiasticum Iudicem male processiste, scilicet in tu ste, & idee, mandant, & compellunt illum, ut tollat censuras iniust Epositas, non incurrunt hanc excommunicationem, etiamsi poenis adhibitis id mandent ; maxime si prius id petierunt ab Ecclesiallico Iudice per verba, de Rus , encargo, ut solent tern per facere in primis protrisionibus;& Iudex Ecclesiasticus non vult parere illis prouisionibus; sic P. Henriqueet stipra,& aliqui viri docti. Et prohatur quia in tali casu cessat ratio, propcerquam lata est praedicta excommunicatio iniquo Iudice, qui vult iniuste opprimere innocentem ἱ immo dico , quδd in hoe
casu non incurrunt excommunicationem
Bullae Coenae, quae est I . vel i s. quae est striction, sic iidem viri docti;vide Couarta
practicar. quaest.cap. I.& lib. I. variar. Cap.r7. Tertio,quod etiam alius tertius inserens talem metum, incurret hanc ex communicationem; ita Sylvcst. Nauarr. Anton. 3.p. tit. q. cap. λγ. Vnde glosi verb.exeommunicationis. in quatuor impresso nibus, quas ego vidi, est mendosa : dicit enim,
Si metum inferat, non excommunicat merit,dc tamen legendum est, excommuni istin erit; & Caietan . in Sum. in tribus impressionibus legit. Canon restringis se , 5ctamen, ut ex contextu patet, legendum
est,non restringit se. Sylvest. ait,quod etiam incurrit, qui mandat hanc extorsionem; sed in hoc loquitur consequenter ad suam opinionem, quod excommunicatio lata
contra facientes, comprehendit mandantes , &consulentes, quam tamen resut uimus supra cap. s.disput. 3 dub. 2. Petis, utrum in casu, quod tertius extorqueat absolutioncm,valeat absolutio Respondeo , si alius tertius incutiat metum, ipso excommunicato sciente,& non contradicente, non valet; ita P. Henriqu. cap. 3O.citato. Hi m. I .immd credo,qubd etiam inscio excommunicato erit nulla. Probo, quia textus absolute annullat absolution in metu extortam. Praeterea omnes
unanimiter conueniunt, quδd si alius tertius extorqueat absolutio nem, incurrit ex communicationem : crgo sicut verbum extorserit non limitatur ad ipsum excom-i inimicatum , ita nullitas absolutionis non, limitatur soluin , quando ipse cxcomm
Quarto nota cum Caietano,qubd si extimore innato,& non illato Pr.ulatus absoluat, non est locus huic poenae; verbi .
gratia, si absque hoc, quδd aliquis mineturci inortem,ipse timet, quod occidetur, si
215쪽
non absoluit. Probatur, quia tunc nullus extorquet VT, aut metu; sed ipse Praelatus meticulosus seipsium torquet minio nota , quod licet secundum Caietan.sussiciat metus leuis, quod appro-
tiae probabilius tamen est, qudd si metus
ed requiritur grauis cadens in constantem virum; ita glosrdicto cap.unico. vel b. excommunicationis. Angel. Sylvest Talauis non dicitur I ure proprie metus. l. is n)ζtus muL.Metum
t ii cap. teneat hanc constitutionem ii here locum, quando extorquetur abs lutio ab excommunicatione minori, sed Oppositum credo cum Sylvest. & Tabie n. qu Ia nomine excommunicationis intelligitur maior, praecipue cum haec constitutio sit poenalis. Septimδ nota cum Geminian. num. φ. hane constitutionem non habere locum an eo, qui per vim obtinet relaxationem cessationis diuinorum,quia textus non loquitur de illa,& cum sit poenalis, non est
extendenduS. Du BiTATVR sextδ,utrum excommu- meatus ad certum tempus, vel sub condi-ilone,nempe,donec satisfeceris,transacto term Ino,vel impleta conditione, maneat
ab lolutus sine alia noua absolutione 3 Prima opinio dicit necessariam esse nouam absolutionem , sicut quando ex communicatio est absolute lata; ita Panormitan.& Nauarr. cap. 27. num. 161.3c alii iurcitati a Couarr.cap. alma mater. p. I. I.num. F. Probant, quia in iure est som3na determinata ad absoluendum ab ex-
Secunda opinio est opposita; ita Couar. supra, ubi mutauit sententiam . quam tenuerat in A. Decretali si,de citat alios; idem tenent multi Magistra,candem tenet Syl-
uest. verb. interdictum 3. num. 9.p. 2.3c P. Henri quea lib. I s. de exeommunic. cap. 29. num. 2. in X communicatione lata a
Papa. Conclusio. Haec secunda opinio est probabilior etiam iΗ excommunicatione lata per inferiorem Papa. Sensus huius opinionis est, lubd quando Iudex hoc modo excommunicat,implicite absoluit, posita e ditione.Probatur primδ. nam ablolutio ab
excommunicatione non habet determinata verba.Secundb,quia secundum Omnes Doctores suspensio posita,donec satis. fecerabiequuta satisfactione cestat sine alia absolutione. Tertio , quando aliquis excommunicatur ad reincidentiam pro Certo termino, transacto termino manet excommunicatus sine alia noua sententia,
ergo idem erit in absolutione. Ad rationem Panormitani respondetur, qudd illa Arma ponitim pro excommunicatione pure lata. Praetcrea dico, quod non est de essentia absolutionis ab excom
Utrum vero defunctus possit absolui, diximus supra cap. . diiPutatione Unica.dub. 8.
De forma , cst modo obfouando in danda absolutione.
aliqua verba determinata ad absoluenchma ab excommunicatione Prima conclusio. Nulla verba determinata sunt de essentia absolutionis, uniae quibuscunque verbis, vel signis utatura soluens significantibus intentionem eius, valida erit absolutio. Secunda conclusio. Ut licite fiat, seruanda est consueta sorma verborum po nenda in dubio sequenti. Hinc tequitur cum Tabie n. verb. absolutio. 3. num. 8.
lubd soliis Papa potest licite absoluere salutando,vel dando osculum pacis.
216쪽
Dilput. tertia. Dub. secundum. I9 t
DvBITATVR secundδ , de iis, rie eleisen,& Pater noster, aliquos vertaquae praemittenda sunt ante absolutio- culos, scilicet:Saluum faueruum tisum,&cinem ab excommunicatione 3 Esto Domine turris fortitudinis.Nihil prosi
Conclusio. Tria sunt praemittessa. Pri- ciat inimicus in eo, Scc. Domine, exaudi or mum est iura metitum de parendo man- tionem meam. Dominus vobiscum. Oremuiridatis Ecelesiae, p. ex tenore, cap. de cae- Deus cui proprium est misereri semper. toro .de sent.excommuni c. Secundum est parcere,&c. dc deinde dicata.Autoritate Do
satisfactio realis, si debitum est publicu, mini nosDi Iesu Christi,2 Apomlorsi Petri& manifestum,vel cautio iuris, si est d, cst Pauli mihi concessa absoluo te a vinculo
bitum,cap. ex parte.de verbor. signific. de excommunicationis , quam incitrristi proptὸν quoplitra dicemus postea. Tertium est, hanc,vel illam causim, ct renituo te Sacr quid praemittatur psalmus cum oratio- mentis Ecclesia ct communioni fidelium 1 Iurae,iuxta cap. a nobis. ol a.de iciatent. ex- nomine Patris,&c. cuius sermae mentio fit Coanna uia. Circa quae sunt aliqua notada. in cap. a nobis.el 2.de sciat. excommunie.
Circa primum notandum est,quod li- Circa flagellationem notandum est, cet nonnulli absolute dicant ante absolu- qudd s est mulier,non debet habere nuationem ab excommuilicatione retendum datos humeros i quia est indecens ; imbesse iuramentum de noli committendo neque hoc est necessarium, quamuis se amplius illud delictum , & de parendo vir,quia iam non est in usu, etiam quan- mandatis Ecclesi , vel ipsius absoluentis, do absolutio fit publice,& solenniter ab quod idem est; ita loquitur Nauar. c. et s. ipsis Iudicibus I imb, ut ait Nauarta cap.
num. 27.Couar.cap.alma mater.p. r.g. I I. 2 s. num. 8. nullus est textus, qui id praenum. s. & II. nihilominus non requiri- cipiat. Ad tollendum aute omnem seruiatur in omnibus criminibus, sed tantum pulum, Leo X. indulsit Fratribus Mino- ira grauibus, & horrendis, ut in falsariis, ribus, ut quando absoluunt ab exeom- incendiariis S aliis huiusmodi . ita Sylv. municatione in foro conmentiar, non
Verb.absolutio. 3. numeris. Caietan .verb. teneantur flagellare; ita refert Nauarci absolutio. cap. 4. Anget .verb. absolutio. s. ibidem. num. I. Anton. 3.p. tit. 24.cap.77. P. Hen- Petis, unde habuit ortum caeremoniariqueZ lib. I 3.do ex commimicat. cap. 18. haec ξ Respondeo,quod Olim omnes P die mi m. q. Iedin. in Sum. lib. 2.cap. I 2.Vnde tores,& domini,quando manumittebant non est exigendum a quocunque percu D seruos, caedebant eos virgis I Sc quia e
fore Clerici;exigendum tamen est a qua- communicati sunt serui satanae, id ed uti Cunquo exeommunicatione Bullae Cc tur Ecclesia hac eae remonia ad significanianae , sic aliqui Magistri; exigendum est dum, quod redduntur liberi a seruitute etiam a mulieribus , ita Sylvest. supra. satanae. Vtriuri vero sit exigendum a pueris, re- Praeterea nota,quod defunctus eodem Iinquendum est arbitrio Episcopi; ita modo est absoluendus scut vivus, hoe Sylvest. & dicit ita placere multis;& no- excepto, quM si sepultus est in loco sita, quod tale iuramentum non est de suta cro, non debct exhumari, ut flagelletur. stantia absolutionis , unde sine illo vale- sussicit flagellare sepulcrum; at vect si sebit absolutio; ita Sylvest. & communis pultus est in loco prophano, exhumadus tra Hostiensem. est,& flagellandus, cap. a nobis. ct a. de
Circa tertium notandum est,quod ab- sent. commvn.Nauar.c. 2 3. num. 32.
soluens debet dicere Psalmum Miserevis, Vlti md nota,quod praetermittere prae- , vel alium ex paenitentialibus,& intcrim dicta caeremonialia, etiam sine causa ra- flagellet excommunicatum in humeris tionabili, non esset mortale, sed tantum cum virga,vcl corrigiatos lea dicat: Γν veniat ei ita Caietan .supra.Ledeta. 2. p. 4.
217쪽
q. 26. art. I. dub. antepenuit. & Magistri. Dixi, caeremonialia riam lectis est de satisfactione, tu. e pertinet ad militiam. DUBITATVR tertio, viritin qti do aliquis abloluitur ab excommunic
tione in foro poenitentiae, seruanda sint
caeremonialia 3Partem assirmativam clare videntur supponere Caietan. Medita. & Nauar. locis citatis: dicunt enim,quod verberatio
debet pr termitti in mulieribus,& etiam in viris,quando consellio fit in loco p blico. Dico tamen primo, quando Consessor abioluit in consessione,nullum peccatum committit non utendo illa soran. longa,& caeremoniis,exccpto iuranaento; ita P. Polanco in Directorio , & alij viri docti, imo idem dico quando Confestor absoluit extra conse monem in foro conscientiae tantum. verum est, ludd si consessio fieret in loco secreto, I pollet commode seruari praedicta forma, expediret ita fieri , ut excommunicatus concipiat timorem,& reuerentiam circa censura S.
Dico secun id, quando Conscisor ab soluit ab excommunicatione in conseΙ- sone, sussicit, ut utendo forma consueta dicat: In primis te absoluo a vinculo excommunicationis , quam incurrim propter furia mihi dictum, vel propter aliam causam: de prosequatur dicens Et ab omni vinculo e communicationu ,sultensionis, ct interdicti, in quantum possim, , iudies. Dixi, excepto iuramento, quia hoc semper est petedum, quando delictum est graue, ut dictum cli. Dico tertio, quando Consellarius absoluit ad cautelam,quia excommunicatio
non est certa,omnes conueniunt in hoc,
quod non sunt seruanda praedicta caeremonialia; sed sufficit dicere absoluti mnem conditionalem, quae solet praemitti
ante absolutionem a peccatis; ita Nauar. cap. 26. num. 9. Verum est, quod si sit dubium,virlim poeniten, incurrerit excoma municationein habentem annexam Ω-thsactionem is exigenda est cautio, qudd Ltisfaciet , si in aenetit se ad id teneri.
Reliqua de absoliatione ad cautelam videin Nauarr. cap. 27. num. 273. dc P. Hen rique E lib. I s. de excommunicat.cap. 29.
DUBITATUR. quared, quis modus sit seruandus, quandio aliquis in articulo mortis absoluitur ab excommunicatione per eum, qui non poterat de iure absoluere 3 Prima conclusio. Quando aliquis r tione articuli mortis, vel alterius legitimi impedimenti, absoluitur ab excommunicatione per eum, qui de iure non poterat absoluere , tenetur, cellante tali periculo, vel impedimento, quam cito commode poterit, se praesentare ei, a quo de iure abioluendus erat; alias, si fuerit inmorate praesentandi, reincidet ipso iure in eandem excommunicationem; ita Syl
Circa quam conclusionem aliqua senenotanda. Primδ,quod Consessor debet ei iniunge te, ut cestante tali impedimento se praesentet ei, a quo de iure erat absoluendusiit a Sylvest. supra, & alij, textus
optimus cap. se caetero. & cap. Ea noscitur. de sentent. excommunicar. Cordub
in Sum. q. a 8.puncto i .post dictuma .est, quod omnibus excommunicatis iniungendum est hoc sub iuramento, exceptis minoribus qua rordecim annorum. Sed alii Doctores nihil dicunt de iuramento, unde non videtur necessarium hoc eis iniungere sub iuramento, exceptis szγcussoribus Clericorum, quia de illis e presse id determinatur dicto cap. de cintero.& cap.ea noscitur. sic aliqui viri d ehi. Praeterea minoribus quatuordeci annomim,etiam in casu percussionis Clorici, non est iniungenduin , quod i e praesentent Papae; sic Sylvest. supra,& est text.
cap. I. dc cap. quamuis. de sent. excomm.& hoc intelligo,etiamsi post pubertatem
petant absolutionem ab excommunicatione in cura ante pubertate ; quod apertia probo ex cap. linali,eOd.tit. Verum est,
218쪽
quod si absoluatur a Consessore, qui quidem extra mortis articulum, vel absque alio legitimo impedimento non poterat de iure absoluere, iniungendum est illi sub iuramento, qudd impedimento cessante se praesentet Episcopo. Probo: nam Episcopus iure communi potest absoluere ab excommunicatione incursa ante pubertatem, dicto cap finali.de sententia
ex communicat. Plaeterea sceminae non tenentur se praesentare; ita Nauarta lib. s. Consiliorum. de sententia excommunic.
Secundb nota, quod haec praesentatio non est ad procurandam iterum absolutionem, sed ut obediat mandatis Superioris,& ut constet virum satisfecerit parti,
unde ait Nauarr. in editione noua , cap. 26. num. 27. f. an autem. quδd s eonstetiam satisfecisse parti, non tenetur se praesentare Superiori, quia haec est mens illius cap.quae magis est attendenda, quam
Tettid nota, quδd non tenetur se praesentare personaliter, lassicit per procur
torem,ita Caietan . ver. excommunicatio. cap. 69. dc Nauar. p. 27. num 46.
Quartδ nota,qubd tempus, intra quod quam citδ commode potest, tenetur se praesentare in foro exteriori, pensandum est arbitrio boni viri, sic Nauarr. cap. 27. num. I 3. nempe ita ut ce flante impedimento,concedatur sibi aliquod modicum tempus. Vt nbi prouideat de neces lariis, nabita ratione personae,temporis,& locorum ; in foro autem interiori relinquitur conscientiae absoluti; ita Nauarc ibidem,& num. o. ubi citat Caietanum, idem aliqui Masistri. Qudd si Sedes vacat,non po test differre, donec si prouisum de Papa,
quia Sede vacante, semper est Poenite tiarius Papae, habens eius vices,cui tene tur se praesentare; ita Sylvest. verb.abs
Quintd maxime nota, quM haec obligatio se praesentandi solum intelligitur, quando aIi quis absoluitur illo solo titulo articuli mortis,vel legitimi impedimenti vita de censuri
ab eo qui alias non poterat ab luere &hoe licet absoluatur ab Episcopo, ut constat ex dicto cap.de caeteroδ at vero si absoluitur per Bullam Cruciatae, vel Iubilaeum,etiam extra mortis articulum, non
tenetur postea se praesentare, tenet Medina in Sum. lib. 2.cap. I 2.
Secunda conclusio. Quod dictum est in prima conclusone,etiam habet locum in eo qui absoluitur a Papa, vel Legato eius, S: iniungitur ei,ut se Praesentet suo ordinario, vel cuilibet alij, ut recipiat ab eo poenitentiam, vel quδd satisfaciat iniuriam passis : nam si haec chin primum
commode potuerit, non curauerit adimplere,reincidit, dicto cap. eos qui. Circa secundam autem,quod in secundo dubio diximus praemittendum ante absolutionem, scilicet sitit actio, DUBITATVR quint quando excommunicatis habet annexam satisfactionem partis, verbi gratia, aliquis percussit clericum, vel est excommunicatus propter debitum, vel furtum, quomodo sit danda absolutio ZImprimis notandum est,qudd illa distinctio quam ponunt Doctores , & text.
in cap. ex parte. de verborum significatio.& cap. solet. de sentcntia excommunicat. in ε. 3c cap.venerabilibus, g .porro. eodemtit. de lib. scilicet quod satisfactio realis tunc est exhibenda, quando debitum, vel offensa, vel contumacia est manifesta ¬oria ; cautio verb quando est dubia, solum habet locum in foro exteriori, non in interiori: fieri enim potest quod in foro exteriori debitum,vel ostensa sit dubia ex defectu plenae probationis, δέ qu bd poenitens cerib sciat se teneri ad satisfaciendum ; vnde ibi cessant omnes prinsumptiones, & quod ipse dixeriturabetu tibi pro notorio , ita Nauar.cap. 26. num. p. &Ledeta. a. p. 4.quaest. 26. arii c. .circa finem. Quando autem contumacia sit m nisesta, videte Couarru.cap. alma mater.
Secundδ notandum est, quod vel a solutio datur ab habente potestatem o B b dinariam
219쪽
dinariana,verbi gratia,ab Episcopo,vel ab habente delegatam, scilicet per Bullam, vel priuilegi mo, vel alia via, Sc in hoc dubio loque nriir de absoluente per potestatem ordinariam. His positis, litPrima conclusio. Licet excommunicatus petat absolutionem ab Episcopo, vel ab alio habente potestatem ordinariam, non est absoluen lus, nisi prius latis faciat realiter parti, vel si hoc non potest , det eautionem luiseientem, scilicet pignora- titiam, vel fidei u libriam; quod si nec hanc potest praestare , det iuratoriam sit is faciendi cum poterit; ita Sylvest. verb. absolutio. φ. num. 3. in fine. Caietan. vel . absolutio. cap. . Nauarr cap. 26.num. 7.Co dub. in Sum. quaest. I S. Couarru. supra, Seest communis.
Ex hac conclusione sequitur primδ, qudd si excommunicatus potest exhibere realem satisfactionem, non sufficit praestare cautionem qua tumuis sui Scientem; hoe est de mente Autorum citatorum, &tenet Nauarr.cap. 2 . num. 273 ubi citat
dictum cap. solet. quod ciscaciter probat
hanc sententiam , ibi prius fusticiens
Secundo sequitur, quod si potest restituere partem debiti, dcbet restituere partem, & pro reliquo praestarc cautionem suffieientem. Probatur eis caciter ex cap. Odoardus. de solutionib. & ex dictis su p. cap. 3.disputat. F.dub. i. causa 4. ubi diximus cum Soto, lubd qui fecit furtum magnum, Je potcst restituere partena,quae sit alicuius momenti, si non restituat, incur
Tertio sequitur, quod quando satisfactio est spiritualis, vel talis conditionis,ut . ab excommunicato praeitari non possit, nempe collatio beneficis, receptio in Canonicum,& similia,absoluendus est praestita cautione; ita Couar. num. I I. citato, ver sic sed etsi ex com numicatus. ubi citat gloLPanorinit. de communem. Sed circa conclusionem sunt aliqua notanda. Primo,quod quando excommunicatus
non Potest statim satisfacere sine graui
detrimento famae, vel status, vel suorum ibonorum, scilicet vendendo ca notabiliter vilius, licite pq test absolui praestita suis cienti cautione, dummodo creditor non patiatur aequale detri nactum; ita NM
uarr.cap. 27. num. 7.Cordub. sup . & Magistri. vide dicta su p. cap. s.causa 4 citata. idem tenet P. Henri l. lib. I s.de e X communicatio.cap. 28. num. I. ubi ait, hoc habere verum in utroque soro, dc quod compelletur Iudex, inuito etiam creditore,abloluere rcum. Verum est,quod in foro extortori non stabitur dicto excommunicati assirmantis se non polle soluere ; sed necessarium erit id probare, ut ait Cordub. Dp.puncto I. licto I. Sccundo nota,quod qui non potestJatisfacere, si potest praestare cautionem pignoratitiain, vel fideiussoriam, non suῶ-cit praestare iuratoriam : suffici ci tamen praestare fideiussoriani,quarnuis possit dare pignoratiliam ; ita P .Henriq. num. l .cblato. & multi Magistri. Idem videtur sentire Doctores, qui communiter loquuntur disiunctive, scilicet pignoratiliam, vel fidei ultoriam, quamuis oppositum teneat Caictan. ver. excommunicat.cap. 7. Quid
sineti tram potest praestaret De hoc dicemus dubio sequenti. Tortio nota , qudd quando pars laesa, cui debetur pecunia,est valde distans, licet excommunicatus habeat pecuniam ad satisfaciendum, non est nec ellarium quod prius mittat eam ad partem , sed susscit eam deponere in loco tuto, ut postea detur parti, de sc licite potest absolui. Pro. batur : nam per hoc censetur sitis secisse;
ita P.Hentiq. supra, mina. . idem dico, si via certa mittat ad creditore literas cam-bij, ita responderunt in Hispania multi viri docti mini consulti de hac re; idem
tenet P. Henriq. supra , num . a. inao dico,
quod licet pars laesa sit in eodem loco, fiexcommunicatus det necuniam Confessori, vel alieti viro probo, ut eam postea commodius restituat parti, potest statim absolui. Quid si excommunicatus non habet
220쪽
Dis Q. tertia. Dub. quiuium Ssextum. 193
hic unde satisfaciat, habet tamen alibi3 tiam, siue absollicias sit Episcopus, siue Iu Respondetur, considerandae sunt circun- dex de legatus, huc virtute alicuius priuiti stantia: nam si cst in periculo infirmitatis, legij; ita Caieta. ver b. absolutio. cap. 4. P. vel instat tempus Paschae,praecipue si non Henriqucet sup. num. 1. & in glois litera possit relinquere communionem sine no- N. Medina in Sum. lib. a. cap. i a. & estta , bene potest absolui praestita sussicien- communis. Hinc sequiturti cautione. Probatur, quia tunc non po- Tertia conclusio , qudd sic absoluens test aliter satisfacere, imb idem dicen- tenetur restituere parti damna inde sedum est , quamuis velit confiteri ex sola quia ta; sic P. Henriquo.& Magistri. Proba- deuotione, si locus ubi habet pecuniam, tur,quia ex officio & iustitia tenetur condistaret tam longὲ, qudd non posset fieri sulere bono partis, & sic censetur causa reali finis factio, nisi expectaret per lon- talis damni. gmn tempus , quia tunc moraliter cens Quarta concluso. Si absoluens habeat tur non polle aliter atisfacere, clim sit potestatem ordinariam absoluendi, vale- valde disti ei te; at vero si locus ubi habet bit talis absolutio, ut infra diccmus. pecunias,non longe distaret, S: facile posset ipse illuc accedere, vel realiter satisfacere per nuncium , & ex alia parte non instat praeceptum consessionis,non est absoluendus , nisi prius satisfaciat realiter. Sie aliqui Viri docti probant, quia tunc censetur moraliter posIe restituere , quod pra: cipue obseruandum, quando debitum est magni momenti. Quarto nota, ea quae dicta sunt de satisfactione, vel cautione , non solum habere locum, quando quis absoluitur extra mortis articulum, sed etiam intra:nam tunc etiam est exigenda satisfactio , vel cautio. Solum est discrimen qu bd aliquando potest ita instare articulus mortis , ut nulli satisfactioni, nec cautioni detur locus tune sine illa debet absolui ; ita
t 8. puncto 2. Hinc sequitur, certum cile, quod licet excommunicatio sit reseruata in iure , vel in Bulla Coenae, & dicatur quod nullus praeter Romanum Pontificem possit absoluere ab ea, nisi in mortis articulo, & tune nisi praemissa satis Actione , si ex comunicatus est in articulo mortis,& non potest realiter satisfacere,potest absolui, praemissa sufficienti cautione , sicam potest praestare. Sit secunda conclusio. Qui absoluit ab excommunicatione sine reali satisfactione, quando fieri potest, vel quado non line
cautione, poccat mortaliter contra iust, D vBITATVR sexto , quando CX- communicatus non potest praestare cautione mi pignoratiliam, nec fideiussi, riam, utrum sufficiat cautio iuratoria,vel tene, tur ad amplius ZDico primb. Omnes conire niunt in hoc , qu bd si debitum est occultum , Rex communicatus amitteret suam famam
faciendo publicam scripturam, non tenetur cam sacere, imo si siequitur illud detrimentum ex hoc qu bd praestet cautionem pignorat itiam , vel fideiussistiam, non te netur cam praestare, quamuis alias eam praestare posset, sed satis erit piae stare cau
tionem iuratoriam. Dicunt tamen non
nulli iuniores,qudii quando ex reali satisfactione, vel scriptura publica, vel ex cautione pignoratilia, vel fideiugoria, sequitur detrimentum in Dina,vel honore, erit bonum medium , qudd poenitens faciat. Consessori obligationem quandam coram
testibus, & Tabellione, si potest fieri sine detrimento , vel schedulam proprio nomine subscriptam , in qua se obliget Consessori soluere intra certum tempus, intra quod credit se posse soluere, ut ille Consessor det illam summa cui scit ipsum poenitentem teneri in conscientia. Alii dicunt, qii bd haec obligatio fiat ipsi ereditori, sed qudd maneat penes Con sellarium , ut si debitor non satisfecerit te mino design.uo , possit eam tradere psi