장음표시 사용
371쪽
3 6 Septima pars. De irregularitate circa asa.
num. 1 o. in fine,tamen mors non sequitur stationem postea factam reuocat volunta- ex eius patrocinio. Et hoc intelligo, si non tem mortis, quam visus fuerat habere,erfuit in culpa; at ver b si propter eius im- go liberatur ab irregularitate, sicut libera- peritiam vel incuriam accusator occisus est,erit irregularis, licet sit laicus, ut bene ait Villadiugo versiculo, de hoc limita.
DUBITAT vn laoiab, utrum accusator
excusetur ab irregularitate per protestationem , qua protellatur se non intendere, quod accusatus puniatur poena sanguinis,
te ilicet homicidi j vel mutilationis , sed tantum quod fiat sibi satisfactio, vel quod
impediantur mala imminentia De quo tractat optim P Couarru. par. 2.f. s. 5c Bernardus Diaet in sua Practica,
Sit prima conclusio. Praelati vel clerici, qui accusant aliquet in causa criminali, ex qua sequitur mors , excultatur ab irregularitate, si expresse faciant praedicham protestatio inem. ita Couarru. & Nauarr. cap. 2 .num. 2I 3. Caiet. 2.2. quaest. 3 3. arti c. 7.& communiter Doctores. & est text. cap. Praelatis. de homicidio: in s. Circa quam conclusionem notandum cst, quod haec protestatio excuset etiam in se irentibus casibus. Primo , non solum quando clerici deii unciant, sed etiam quando vere &proprie accus mi. ita Soto lib. s.deiusl.qu.
s. arti c. l. ad 4. de Gemini. dicto cap. Praelatis. qui ditiam citat Ioannem Andream. Secundo ctiam excusat, quamuis non fiat
simul cum ipsa accusuione, sed postea
coram Iudi ante prolationem sententi . ita Couarm. supra. numero i .dic Ο .& expressius P. HenriqueZ,cap. I I. num Cro S. Emanuel cap. I ' o. conclus 7. At Magistri,& est de mente Felini cap. c ma Ferrariensi de constitutionibus. numero sq. Vbi tractans de protestatione in communi scait. Si s sicit protestariqicvrdocumque, dummodo ante persetitam actum. δύ allegat Bartol. Ioannem Andream, alios. Et probatur: nam secundum Couari ratio quare clericis prohibita est accusatio in causa sanguinis abnque protestatione ost, quia per
acc. . lationem sine prorestatione coluntur
intendere mortem accusati, sed per protetur, qui mandauit homicidium , & ante
executionem mortis reuocat mandatum.
Tert id etiam excusat, quando clerici acclisant non solum pro iniuria vel damno illato suis personis, sed etiam suis rebus. ita Nauar. num. 6. est communis, & habetur ex dicto cap. Praelati ibi, Alias daretuwmrteria trucidandi eosiliem, ct ipsiorum bona libero depraedandi. Hunc autem casum limitant Sylvest. verbo homicidium. 2. quaest. 8. 3c Tabie n. verbo, irregularitas. 3. q. 8.quando alio modo non posset recuperare bona sua; sed P. Henriqu. cap. II. num ro . in glolIa , litera M , ait hane limitationem non esse necessariam. Et probornam ius absolute concedit hanc acultatem clericis, & irregularitas non incurritur nisi in casibus a iure ex prel Tis. Etiam excusatur clericus, si denunci et eos qui
damnifiearunt in sua Ecclesa; sic Em
n uel cap. t 7 o. conclus. 6. nam talis causa pertinet ad ipsum. Quarto excusat, noniolum quando clericus accusat, sed etiam quando reum detinet, de Iudici tradit ita P. Henri. cap. I 2 num. t.& expressius Na
verbo, homicidium. 3. quaest. s. pari. s.&Bernardus DiaZ, num .i T. Quinti, excusat
protes fatio, licet ficta sit, & accusator habeat voluntatem , quod accusatus occid tur. Hoc est contra Nauarriim modo citatum dicentem , quod licet i ste in soro exteriori excusetur ab irregul iritate, non tamen in interiori,& citat Ioannem Andream , & Gemini an . idem tenet Sylvest. verbo,homicidium. a. numer. I. qi ς t. 8. S Bernard Diag numero is . Scd nostram scientia in tenet Pag in sua Prach. I p.tOm. I.
sic. s. Felin.cap. postulasti. de hom i idio. ita fine. Tabien verbo, irreg laritas. 3. f. s. P. Henri. cap. I r .circa fit m. Et probat r,irregularitas solum et 1 inducta iure eccle- saltico,& non incurritur per solum actum
interiorem, sed pet illam protestationem
372쪽
exteriorem excusitur secundum ius, cryo stiar ponit Nauarrus numer. 2r 4. f. s. non incurrit per intcriorem intcntionem: nam haec intentio non influit exterius in homicidium. Ex quo in sero cum Couarru. versic. p. quod si non protestatur exterius, quamuis interius habeat animum , quod reus non occidatur, erit irregulae A. idem tenet Ber- nardus Diaa ni inier. i5. Sextδ,praedicta protestatio etiam excusat laicum acculantem de crimine digno morte. Probatur: nam si excusat clericum , ergo a sortiori laicum ; solum eil disterentia, qudd si es licus omittat protestationem,erit irregularis ex homicidio iniusto; at vero si laicus omittat, crit irregularis ex defectu perfectae lenitatis, ut tenet Nauarr. num-χ I s. in fine. Et probaturmam clericis prohibitum est aecus ire in causa sanguinis sine protestatione, ut patet ex cap. Postulasti. de homicidio. iuncto dicto cap. Plae latis, ut aduertit glossa eod. can. postulasti. in fine. Dixi in conclusione ,si expresse fata mi protestationem, quia non susticit tacita ita
glosia dicto cap. praelatis. vel bo, protestando. Bernardus Diar num. 9.& est de mente Doctorum. S probatur ex ipso textu, ibi erotesitando exprese. Secundb notandum est, praedictam protestationem non elle necessariam in sequentibus casibus. Primo, si accusator accusat de crimino leui, quamuis Iudex excedens limites iustitiae , occidat accusatum . ita Couarru. versicul. 9. Bernarii. DI
num. I s. de aliqui Theologi. Hinc infertur cum Couarru. versic. S. & cum glossa dicto cap. Praelatis. tu aliis Docto subus, quoc a sortiori excusabitur accusator in isto casu , si praemittat protestationem. Et probatur, q ;od non requiratur protestatio, quia malitia Iudicis non debet nocere
SecundA , non est necessxtia , quando accusat de crimine leui, dc tamen reus in carcere detentus propter delicta ab aliis cumulata punitur morte. ita P. Hciari queacap. I a. num. 8. in fine. & utrumque ca- Tertio in causa ciuili,licet ex accidenti contingat, qudd Iudex secularis, vel eius mini liri accusatum contumacem S reli- stentem occidant. ita Coiiarr.Yer sic. s. B r- nardus Diaz num. i 2.δc fauet c. postulasti.
de homicidio. Quarid , quando accusatio fit in tribunali Inquisitionis, vel in alio tribunali ecclesiastico. ita Bernardus Diar nume. I q. RP. HEnriqu. c. i I. ia. s. Probatur, talis accusator non censetur concurrere ad mortem
magis, quam ipse Iudex ecclesiasticus, sed
Iudex relaxando reum non concurrit ad mortem, ergo nec accusator.
Sit secunda conclusio. Praedicta protestatio etiam cst necessaria, quando Prael tus vocat brachium seculare in defensonem Ecclesiae suae. sic P. Henriqu. cap. t 2. circa finem. DuBITAT vn decimo , virum excuset protestatio,quando clericus accusat criminaliter , S: petit vindictam citra deformationemὶ Et videtur quδd si: nam sicut non censetur causa mortis, quando agit ciuiliter si Protestetur, ergo nec etiam censebitu 1 , si accuset criminaliter,petendo,quod puni tur citra desormationcm. Conclutio , quod non excusat , atque adeo sequuta deformatione manet irregularis. ita P. Henriq. cap. a I. num. q. litera N , Nauarr. lib. s. Consiliorum,cons. 9.de homicidio numer. q. iuncto cons 6. in s lutione ad T. Didacus Pere2 ad Uilladiugo capit. vlt post finem. versic. quaeritur clericus. & citat Ancharanum dicto cap. Pr. P- latis. tenet etiam Felin. capit. postulasti de homicidio. ubi ait, lubd protustatio excusat, dummodb clericus ciuiliter, vel crimi naliter agens praetendu interulse. Probatur: nam cap. Praelatis,dicitHure lam; querela autem dicitur, quando agitur de crimine ciuiliter, ut notat ibi Gemini n. in princip. nec obstat praxis , qudd cleriei in principio libelli dicunt, accuso criminali termam in fine tandem praetendunt solum intercilς.
373쪽
3 3 Septima pars. De irregul. Circa alia.
Al.argumentum in contrarium negatur cora sequentia: nam si semel petit vindictam, non est in sua manu limitare poenam, mxxime ii sit iure statuta, atque adeo cum Iudex puniat tunc ad inflantiam a cusatoris,accusator erit causa deformatio-Dis, de consequenter protestatio nihil proderit tanquina contraria iacto, ut inquit Didaeus Per Z. Quae autem forma sit seritanda in ponenda ciuili accusatione,tradit Ant. Gom.
santem coram Iudice seculari pro iniuriis alienis dignis morte3Pro sonitione supponendum ea, qubdini ucia vel est iam illata, vel non est allata, sed imminet. Sit prima conclusio. Sicut potest clericus cum protestatione acculare males
chorem de iniuria vel damno sibi illato, ita etiam potest accusare de iniuria vel damno illato suis domesticis, vel propinquis.
ita Couarr. dicto f. s. n. . vers. I I. P. Henri
queZ, c. I i. in . .& aliqui Magistri. Probatur: nam damnum illatum domesticis de propinquis reputatur proprium- Secunda conclusio. Si accuset de iniuria iam illata, si talis iniuria sit aliena, quia nec cit illata sibi,nec domesticis,nec propinquis. quamuis protestetur,manet irregularis. ita Couar. vers modi, eitato. Fel in. p. postulasti .de homicidio Bernar. Dia Z.
cit, elle communem,eu probatur ex dicto
cap. praelatis ibi, de , messa torsim; de ibi, emendam sibi fieri. Tertia conclusio. Si iniuria non sit illata, ted immineat, vel cotra Rempublicam, vel contra priuatum homine etia in extraneum , potest clericus praemisIa protestatione de mmciare absque metu irregularitatis, dummodδ non possit aliter impedire tale dammi in ita placet Caieta. 2. a. q. 33. art. 7. Banneg ibide, lub. 7. Soto reiecit.
ti. de accusationibus. ibi, nisi pro pace. P. Molina tona. I.de Iust. trach. 2. disp. I o9. post I. conclus.f. illud etiam. dicit,qubd in isto casu non requiritur protestatio. Et optime probat: nam quod in hoc casti,in quo iure
non tenetur denunciare, non incurratur
irregularitas,uim habet anteca. Pr.elatis. quia hic calus nunquam fuit comprehensus legibus ecclesiasticis', sed protestatio solum est necessaria in casse,in quo illa seclusa incurreretur irreguliuitas,& cum in isto ca. nec in alio stati ratur , quδd in hoc casu adhibeatur protestatio ad effectum euitandi irregularitatem, fit consequens protestationem non esse necessariam. Sic noster P. Molina. Secundb, probant Caiet. Soto de Banisnez : nam licet Ecclesia aliquando prohibeat clericis, quod alias licite fieri possiet. nunquam tamen prohibet illis, nee laicis id,ad quod ipsi alias tenentur iure naturali vel diuino, sed in isto casu tenentur d 'nunciare,ergo.
Dixi, dummodo non posit aliter impedire tale damnum: nam si pollet impedire non
de nunciando delinquentem,debet tacere. Vltimδ nota,quod P. HenriqueZ, c. I 2. n.
8.dieir, qudii potest clericus accusare cum protestatione de dano illato Reipublicie, quod reputatur proprium; hoc autem ego intelligo , quando damnum est reparabile pecunia, ut si compilauit publicum aeralium nam tale delictum semper est veluti
in fieri,quandiu non restituitur damnum, non tarnen intelligo, quando damnum non est hoc modo reparabile, ut quando quis commouit seditionem in Rempublicam, & delictum iam cst finitum. Probatur:nam textus dicit, nisi pro pace, & Doctores citati dicunt, quod solum licet cis ricis accusare pro vitando damno imminenti Reipublicae vel personae priuatae. Duni TATUR diuodecina 3,utrum Advocatus de testis excutentur ab irregularitate per protcstationem Prima
374쪽
D t. quinta Dub. duodecimum s decimum tertium. 3 9
Prima conclusio. Ad uocatus non excu- Verum est,quod quamuis iste testis sit satur.tenet Graphis lib. r.eap. 62. num. s. clericus , e cusabitura peccato,& idcb& citat Abbatem in cap. de caetero. de te- crit irregularis ex defectu perfectae leuistibus.& Imol .in cap. i.de postul. P.Henri- tatis. queZ,cap. I 1. num. 8.& Couarru.numer . F. Secundum notabile,quod aliqui Theo versic. I a. lui dicit esse communem. Pro- logi dicunt, elle satis probabile, qubd in balucinam dictum caput, Praelatis. tantum calibus, in quibus testis tenetur iure natu- loquitur de accusatore, ne clerici iniuste rati se offerre ad testificandum, non fit ii patiantur iniurias; ergo haec eonstitutio regularis praemilla protestatione; idem si- non habet locum in Advocato,in quo nec gnificat P. Henri.cap.r 2. num. 2. in sine. ω verilicamur verba textus, nec intentio mihi etiam videtur valde probabile: nam Pontificis. ius concedens hoc priuilegium clerico a Secunda conclusio. Nec etiam testis ex- Cusatori, censetur consequentet conces satur.ita P. Henri. num. s. Iulius L larus silc testi in hoc casu, ne priuilegium redii. . q. 24. n. 8.Couar. n. vers. II. & uter- datur inutile. Exemplum est, ut quandoque dicit esse communem, tenet etiam tenetur testificari ad liberandum a morte Bernar DiaEnum. ri.&Pelin. in cap.postu- iniuste accusatum,vel quando tenetur telasti. de homicidio. Probatur tum ratione stis ri, ne ille,qui iuste accusauit machi facta pro prima conclusone, tum etiam: nantem contra Rempublicam , deficien ς
nam testis est unum de requisitis, ob quae in probatione puniatur poena talionis. Admors infertur, de ideo suo testimonio in- idem pertinet quod dicit P.Henri. c. I9.ii. fiuit in sententiam. 7. litera N , de clerico , qui compulsus a Ex quo recte infert P. Henriqucet,qubd Praelato testificatur in causa alienamam silicet sint multi testes,omnes manent irre- non loquatu I in casu, in quo clericus iure gulares,imo Bernardus Diar num. 2 r. di- naturali tenetur se offerre in testem , ma-cit, quod nemo est qui tantum coopere- gis inclino,quod erit irregularis. tur sanguinis iudicio,quantum ipse testis, Sed contra hoc secundum notabile est super cuius attestatione firmat ut sentcn- argumentum. Qilamuis iudex teneaturtia. Hinc etiam sequitur, qudd promotor occidere malefactorem, fit irregulatis .cm fiscalis non excusatur per protestationem. go idc erit in teste,quamuis teneatur se sic P. Henriq. cap. ix. n. 8. sed duo restant Vc testimonium. Respondetur,diu cri iuri notanda. esse rationem: nam ludex ipse se iniecit
Primum,quδd suaedicta habent verum, Voluntarie in eam obligationem,quando quamuis isti patrocinentur, testificentur, sponte sumpstonicium,secus est in tesse.
vel accusent coacti metu cadete in virum D VBiTATV decimotertio, utrum constantem. ita P. Henri .cap. 1 r. num . .& clericus licite possit serre testimonium in C. I 2.n. 9. Tabien. ver b. irregularitas. i. g. Causa sanguinis. 22. Armil. ver irregularitas. n. 37. & Beria. Prima conclusio negativa. ita D. Tho. Diaz c. 99. n. D. Quod probatur primδ: λ 2 q.7.art. I. ad 3. Sotoli. s.de iust . quae. 7.
nam i deon currunt ad homicidium volu- st. i. in filae,& latius Bernard. Dira in suatarium ex parte Iudicis, qui sponte sumpsit Prac .cap. 99. num. 2 . ubi c:tat glossam in
officium. Hanc rationem tangit P.Henri. cap. testimoniti m. I I.q. I.& in cap. de cae dicto n. 9. Secundo probatur ratione quam tero. de testibus. Probatur. nam generali-
tangit Tabie n. scilicet quod Clem. si furio- ter prohibitum est clericis iudicium san-sus: solum liberat ab irregularitate eum, guinis. capit. bis a quibus. 2 3.q. 8. scd testis qui occidit ipsum aggressorem; at verb multum cooperatur ad sententiam san- hic testis occidit reum propter metum in- guinis,ut vidimus dub. praecedenti, ergo. cursum ab alio.& haec ratio magis placet. Et in tantum est vera conclusio,qubd licet
375쪽
3so ' Septima pars. De irregularitate circa alia.
de facto non fuerit sequuta sententia sta- Sit conchi sio. Non eo ipso quod cleriguinis, sed alia mitior arbitraria, nihilo- cus faciat aliquid deliberate, ex quo ma-
minus clericus imo modo culpae punien- neat irregularis , peccat mortaliter. ita P. dus est arbitrio Iudicis. Ita Bernam. DaaZ, qui dicit, ita se vidisse receptum. Praeterea est adeo vera conclusio , ut Praelatus non possit concedere licentiam ad tale testimonium , & quamuis de facto concedat, non est illi obtemperandum. sic Bernardus
dii tim. 26. ubi citat alios,non tamen procedit conclusio,quando in causa licet criminali, non tamen agebatur de poena sanguinis. sic Bernardus num. 2 2. Praeterea est intelligenda conclusio, quando clericus fert testimonium contra reum, secus vero si furat in eius fauorem, quia hoc non est prohibitum, & hoc quamuis ex tali testimonio,quod directe tendit ad probata iam
innocentiam rei. Ex accidenti tamen,quia detegitur accusatoris calumnia, punitur poena talionis. ita Bernard. numer 22. nam haec mors sequitur per accidens ex eius testimonio. Ut autem clericus pro reo testificetur, requiritur licentia Praelati. & ita seruari in praxi testatur Franciscus Maranta relatus a Bernardo Diaz, quae licentia ab Episcopo, vel crus Vicario concedenda est maturo iudicio,& praeuia caulae cognitione. sic Bernard. num. 2 3. Ex dictis insertur secunda conclusio. Clericus non potest cogi serre testimonium in causa sanguinis. ita D Tho m. se' Didaeus Perea ad Uill adlego cap. 6 nil. 9 C.& latius in additio. ad capit. vlt. pag. I 8 D. versicul. deinde dubitatur. ubi citat Innocentium& alios. Probatur,quia iacmo potest cogi ad illicitum, imb Ioan . Andreas, & Guicio Papae citati a Bernardo dicto cap. 99. in sine dicunt, nec laicum aspirantem ad clericatum cogi posse in foro seculari ad ferendum testimonium in caula sangui
nis. idem tenet P. Henriqu. cap. 12. num. 9.sed Bernar tur ait, non esse receptum in praxi forens. ω DUBITATUR d ecimoquarib, utrum peccet mortalitcr clericus, si deliberate faciat aliquid ,ex quo maneat irregularis3 Nauar.R. 226. solum dioit, qudd peccat. Hemiq. cap. i 2. num. η. litera T,& aliqui
iuniores, ut si dicat sitelliti, qudd properet , vel reo, quod admoueat caput stipiti,& smilia. Probaturi narri licet prohibitum sit clericis, ne se immisceant in causa sanguinis, tamen haec materia est leuis; at ve-rd si esset Iudex vel Advocatus: peccaret mortaliter , qaia violaret praeceptum in re graui; & Bernardus Diae cap. 99. num. 4. etiam tonit exemplum in clerico, qui accusat sine protestatione , de quo tamen dubius manet Didaeus Pcre E in addit. ad . vltaversi. sed quaero. pag. i8 3.ubi de hoc late agit. Praeterea potest contingere, qudd ratione damni sequuti peccet mortaliter,
ut si sit Parochus, & ex hoc qu bd fiat ita regularis , sequatur graue damnum suis
qui detegit Dialefactorem,vel clamat, ad-cisse latrones, fiat irregularis morte si quutaὶ Prima conclusio. Qui dctegit malefactorem iis , quos sciebat illum quaerere ad mortem , manet irregularis, secus est, si nesciuit, nec suspicatus est. ita Villadi ego Cap. 6. num .s I .vers qu bd si clericus. Nau.
versicul. prim b ilhi d. ubi citat alios, secus ait Couarru. si solum det signa , ut crin scatur fur, qui comprehensus a Iudice fuit
mutilatus, & habetur ex cap. tua nos. de homicidio. g. vlt. Probat Couarru. nam iula signa non effecerunt aliquod geratas probationis, sed tantum leue quoddam
indicium . quod solum reputatur causia remota mutilationis. Et iam manet irregularis, qui quamuis non detegat directe,dc- tegit tamen indirecte, ut si sur non poterat ire nisi per duas vias, S: interrogatus qua via pergit, respondeo , non ivit per hanc: sc Angel . vel bo,irregularitas. qu. . Sylvest. verbo, homicidium. 3. qu. T. par t. s. P. Henrisecap. I 2. num. 2. litera A ,& Didacus
376쪽
dacus Perea post versiculum modo cit excessibus Praelatorum. Verum est,quod tum ex Villa siego. Et etiam ille, qui vi- non eo ipso quod talis Praelatus assistat, dens furem,cla mat, latrones,latrones, ex censetiri praebere autoritatem illi saluo,ut quo aduertit, imminere periculum , quod si intersit ad consolandulia , imo licet assi comprehcndatur a Iudice,aut ab homine stat ex curiositate,quatinuis peccet, non e- priuato occidatur.ita Nau. n. 1 36. nisi id sa- rit irregularis sitiem in foro interiori, siceret ob defensionem propriς vitς sic An- quidem non intendit praebere autorita
pari. . Henriq. c. I 2.D. 3. qui addit, non e. Secunda conclusio. Cleri ei assistentes .cusari, ex eo, quod saciat protestationem absque rationabili causa peccant. ita Vilia ad concurrentes nam protestatio non pro- laialogo su p. Panorinil glosia in cap. sen-dest, si fiat ad alios, quam ad Iudicem,& tentiam. ne clerici Vel monachi. quam uari. latam. r. ver sic. S. qui tamen addit, Nauarruanum. 2I .dicit esse communitet
rem esse sibi satis dubiam , de qua etiam receptam, qui eam meri id limitat ad ele . dubitant Ananias, Socinus & Felinus ab ricos in sacris, & beneficiarios. Et lieeteo citati, & ego etiam valde dubito , imo Villadi ego dicat, qudd peccant grauiter. multum inclino,qubd non est irregularis. ego tamen firmiter iudico, quod non pec-Primo , quia meri id potuit praesumere, cant mortaliter, sed venialiter, proptet
quod superuenientes , clim non essent in. parturiatem materiae. iuriati, non occiderent, maxime attenta protestatione. Secundd, quia ipse non pec- -- cauit clamando, Vt recuperaret sua, ergo
mors sequuta praeter, imo contra eius in- SECTIO III.
tentioneni, non est sibi imputanda. Notandum eli tamen cum Nauar. num. De irregularitate proueniente ex homicidio
1;s. quod si laicus faciat praedicta,exit ir- eausa defensionis. regularis ex desectu perfectae lenitatis; si
clericus, etit irregularia ex homicidio in- o . yiusto ' De quo tractat Anton. yl. titui. a .
Du BITATUR decimo sexto, utrum qui assistunt ad executionem sententiae mortis,maneant irregulares Prima concluso, quod non manent irregulares , nisi habeant temporalem iuris. dictionem. Est communis, tenet Sylvest. verbo , homicidium. I. q. I I. pari. 3.3 eam
supponit P. Henriq. cap. D. nu. C. litera B,& Villadi ego cap. 6.nu.48.Probatur: nam per assistentiam non cooperantur ad mortem ; quae concluso intelligitur tam de laicis quam de clericis. Dixi, nisi habeant temporalem iurisdictionem: nam si Praelatus illam habens assistat praebens sua praesciatia autoritatem suo Praetori, dum seri vclDVai TAT V R. primδ, utrum qui deis
fendendo propriam vitam cum m deramine inculpatae tutelae occidit inua-
solem, sit irregularis' Quae dii scultas potest procedere secundum ius antiquum, vel secundum n uuna. Et quidem loquendo secundum ius exequitur sententiam sanguinis,fit irregu- antiquum, erat magna controuersia: nam laris. sic bie n. veta irregularitas. 2. nu. s. prima opinio dicebat, quδd erat irregula-Villadi ego,Sylii est. de Henriq. locis modo ris .hanc tenuerunt quidam Doctores relacitatis. Probat Sylvest. ex cap. ex literis .de ii a glossa in c. sicut dignum. le homicidio. verbo
377쪽
3 1 1. Septima para. De irregularitate circa alia.
verbo,consilium.Caietanus 2. a. q. 64.art. gularis Occidendo propria manu,ergo nee τ .circa ad 3.D.Tho.& 3. p. q. 89.art. 3. Soto Occidendo per manum. alterius. Vtrum in A. dist. 2 s. q. I. art. I. & alij, pro eadem citatur D Tho in locis inodo allegatis. Secunda opinio cst,quod non manebat
irregularis ita glossa Clement, si suriosus. de homicidio . verbo,& idem. ubi citat Hosti ensem dicentem , qudd suo tempore Clemens IV. & curia sic teucbat ; tenet
etiam Nau. ia. 2S F. P. Henrion. a. litera L; eandem significat Soto l. s. de Iust. q. l. art. 8. ad 3. inquantum conatur declarare c. ci-i tatum pro prima opinione, ita ut non conis
tradicat huic secundae , & hanc amplectuntur aliqui iuniores. Sit prima conclusio. Secunda opinio estini hi probabilior: nam Cle in . si furiosus.
non continet ver b.i inducentia ius nouum,
sed explicantia ius antiquum, ibi,cr idem
Loquendo de iure nouo , si secunda conclufio, qu bd non manet irregularis Quae eonclusio est certissina amam est determinata in dicta Clemen. sed in contrarium est argumentum.Concilium Triden sessi I . cap. I. de reformatio. loquens de homicidio, quod eontingit vim vi repellendo , dicit, quδd di sipensatio com mitta tur ordinario, ergo supponit, quod tale homicidium inducit irregularitatem. R spondetur,Concilium loqui in casu, luddexcessit moderamen inculpatae tutelae, quia scilicet aliter poterat se defendere. Vbi maxime aduertendum est , quod si excessus in sui de sensione non sit mortalis,
sed tantum venialis,non induceret irregularitatem. ita P. Henriq. cap. 3.n. r. iuncta olora, litera B. Et probatur: nam ad irregularitatem,quae est poena, requiritur culpa mortalis, ut diximus disput. I . praetere, notandum est , hanc conclusionem etiam
habere verum in sequentibus casibus. Pri- md , quando aliquis non potens per seipsiim se defendere , praebet arma alteri
tertio, ut ipsiam de sendat: non enim tuu net irregularis , quamuis tertius occidat aggressorem. ita Nauar. n.1 I 2. P. Henri. cap. I O. num. I. P Obatur, non manet irr
vero iste tertius maneat irregularis 3, infra dicemus. Secundb habet verum, quamuis admisceatur animus sumendi vindictam. hoc est contra Villadi ego Eap. 6. nume. II. versic. circa se defendentem. sed tenet P. Henriqu. num. a. in fine: nam occisio ex terior est necessaria,ut suppono ad defendendam propriam vitam, sed actus interior non sufficit ad inducendam irregularitatem , sicut diximus sect. praeced. de protestatione ficta, ergo. Tertio habet verum , quando occidit inuasorem ad vitandam mutilationem membri. hoc est contra Villadi ego. n. 7 s.vcrsic. secundus ergo. Sed nostiam sententiam tenet Dida cusPerez ibi. Cardinalis Clement. si iuriosus.
P. Henri. num. 3. & alij communiter: nam in iure mors & mutilatio aequiparantur in Suorem patientis, vel in regularitate. P. Henri. addit idem esse, si occidat inu sorem ad vitandum periclitosum vulnus, vel grauem deformitatem vultus ; aliqui iuniores tenent contrarium. Mihi videtur vera opinio Patris Henriqu. quantum ad vulnus periculosum, fi quidem est medium de se tendenε aliquo modo ait mortem, A idem dico. si timeret debilitationem bt cliij, quia in fauorem patientis potest aequiparari mutilationi,at vero quant sim ad
deformirarem vultus , oppositum teneo. cum Nauar. in Hispan. num. 224. nana talis
deformitas potius inducit ignominiam, quam mutilationem. Sed petis, utrum conclusio habeat v rum in eo,qui verbis vel factis iniurian. do alium dedit occasionem rixae Nauar. l. 3.Consiliorum,cons. 3 3.de homicidio,tenet, qu bd manet irregularis; sed
contrarium credo verius cum Mercaclo li. 6. de contractibus,c.Α.pag. I l. Ver.este pria
378쪽
DLOM. quinta. Sest tertia. Dub. secundum. 31;
tur non posse aliter vitare mortem, nisi potuit diladere mutilando,& occidit;con occidendo inuasorem , vel squod idem trarium tenet Tabien. verb. irregularitas. est) quis dicetur occidere in uasorem curri a. S. 26. in sitie. ubi citat Cardin. Clement. moderamine inculpatae tutelae 3 si furiosus. Sed probatur nostra sententia: Prima cocluso. Quantum ad effectum nam deficit moderamen in culpatae tute- vitandi irregularitatem , ille dicitur non lae, nec Cardinalis clare tenet contrarium: posse aliter se defendere,qui nec fuga, nec solum enim dicit, quod pro vitanda muti- clamore, nec alia via potest se defendere, latione potest occidere, quia quantum adnisi oecidat, vel mutilet inuasorem. ita contrahendam irregularitatem aequipa-glo ita dicta Clem si furiosusi cap. susce- rantit r.
pimus. de homicidio. quas sequitur Naua. Ex dictis sequitur, ludit qui potest mordicto num .r tr. 6 alii communiter. Quae tem euadere fugiendo, incurrit irregula- conelusio intelligatur, supposito quod ag- ritatem mam licet fuga non semper sit ne-grellio sit iniusta:de hae enim intellisen- cellaria ad euitandu peccatum, ut ait N da est Clem. si furiosiis. vi bene ait Sylvec uarr.num. 21 Iin P. Hentiquo num s. Et dicta quaest. .part. 3.& Tabien. vel b. irre- patet in viro nobili aggresib, nihilominus gularitas. 2.3.16. unde si aliquis inuasus a tamen ad euitandam irregularitatem re ministris iustitiae, illos occidat, ut se de- quiritur,quod non possit euadere fugien-fendat, fit irregularis. sc P.Henriq.n. . do. ita Panomit.cap.olim .el a. de restitui. Sed notandum est , non requiri , quod spoliat. Sylvcst. Verb. excommunicatio. s. arma sint omninb aequalia inuadentis & q. 9.glos la dicta Clement. si furiosus. ve inuasi, sed debet attendi qualitas persona- bo,non Valens. Imol.ibid. Couarru. suprarum, ut benedicit Uilladi ego sui'. nu.7 r. num. 4. Villadi ego num. s. versic. sed in-& citat glos.l. 1 . C. unde vi. tCllige. Et probatur: nam texta dicit, oui Secunda coclusio. Licitum est uti prae- aliter mortem vitare non valens, sed iste
uentione : non enim requiritur expectare no tam occidit pro defensione vitae,quam
primum ictum, sed eo ipso quod est in honoris, ergo. Hoc intelligitur,dummodbprobabili discrimine mortis, potest occi- fuga non esset periculosa, ut si probabilidere. Vnde si quis videat inimicum con- ter dubitat de casu,vel de velociori curitra se venientem evaginato gladio, potest insequentis, vel quia aggrestor audacior illum sagitta vel alio instrumento e lon- factus iacilius occidet sugientem. ita Syl-ginquo em illo occidere; & si quis unum, uest.dicta quaest. A. pari. 1. Couarru. num . . vel ptii res latrones inuadentes illum, oc- Villadi ego & ibidem Didaciis PereΣ,&cidat sagitta, vel stlopo, non fit irregula- P.HCnriq. non enim requiritur, quod seris, inad per foramen potest occidere in- eX ponat tali periculo, cum qualitas tem-uasorem . sic Vill adlego num. 73. & citat poris no patiatur plenius deliberandi conia Abbatem in cap. significasti. et r. de ho- stium,ut inquit Pere2,5 Fe Iin. in c. susce-micidio. pimus. te homicidio. Dixi patet in viro
Tertia conclusio. Qui potest euadere nobili aggresso, quia monachis & clericis
mortem vulnerando tantum , si occidat, non licet interficere aggressorem , si pos-st irregularis, quia excedit modum incul- sunt euadere sugiendo. ita Soto lib. s. depatae tutelae'. ita Sylvest.dicta quaest. Α .part. iustit. q. J.arti c. 8.circa finem corporis. P
. & P. Henriquca qui bene limitat cum 7.colum. I 3. Probatur, quia fuga non est Sylvestro,nisi adhibita sufficienti diligen- illis ignominiosa, cam eorum honor nontia occidat preter intentionem cum enim in armis, sed in patientia consistat. Nec
det operam licitae rei, non fit irregularis. etiam licet homini plebeio. sic Atagon. suila de censuris. Υy qui
379쪽
3s Septima pars. De irregul. circa alia.
quia fuga non est illi adeo ignominiosa, Consequentia patet ex dicta Clemen. quae ut liceat occidere in uasorem. Sed hic est generaliter loquitur de omni homine,qui maxime aduertendum discrimen quod- iuste se defendit, non valens aliter vitaredam,quod si quis occidat inuasorem, qui mortem. Antecedens probaturni icci enim quamuis pollet euadere fugiendo, non ta- maritus in soro exteriori impune occidat, men tenebatur fugere, incurrit irregulari- tamen in foro conscientiae peccat, Zc in-tatem ex defeetii persectae lenitatis; at ve- fert vim, ergo adulter iuste se defendit. rd si in sui defensione excessit modera- Idem dicit P.Henriq.cap. i ci. circa finem. men , incurrit irregularitatem homicidii De iure etiam nocturno,qui inuasus a do- iniusti voliti non in se, sed causa defensim mino latum Occidit illuni. ut se defendat,nis,ex Trident. selisi A. cap.7. quod caput
ponderat optime Nauar. num. 2 3 9. Duni TATVR teri id, utrum adulter , qui inuentus cum adultera invaditura marito, & occidit eum propter neceti
riam sui defensionem, sit irregularis
Partem affirmativam tenet Nauarr.nu. 238.3c cap. I S. Πum. 7. 3c Anton. 3.par.tit. . cap. 8. f. I. Probaturmam dat operam rei
illicitat 6e periculose ad homicidiu. Confirmatur. Si quis probabiliter credat,qubdiali loco δc tempore dormiendo occidit infantem, est irregularis morte sequuta: nam licet dormiuns excusetur ab irregu latitato, Clement. si furiosus. hoc tamen
intelligitur, quando adhibuit susscientem diligentiam, quam ille non adhibuit. Ergos militer licet per dictam Clement. excusetur ab irregularitate,qui iuste se defendendo occidit in uasorem, debet intelligi, quando adhibuit sufficientem diligetiam' ad vitandam causam, quam non adhibuit qui praeuidens periculum , accessit ad
Sit tamen prima conclusio. Probabilius est, quod non manet irregularis. ita Soto
lib. s.de iustit. q. I .artic. 9. colum s. Medi. I .2.q 7 q. artic. 8. P. HenriqueZ num. 3. in fine, Sc lib. t 1.de matri. cap.Vlt. num. I. lit. L, Nauar. lib. 2. de resti cap. . p. s. d. b. q. Sylvest. verb. komicidium. s. q. q. pari. 3. Tabien.verb. irregularitas. 2. g. 29. Mercado de contractibus, lib. s. c. . verseque diremes de multi iuniores. Et intelligitur conclusio , quamuis clericus praeuideat periculum. Probatur conclusiomam licet peccauerit adulterando,tamen postea inualus lieitc se defendit, ergo non fit irregularis. quod ego solum credo verum , quando dominus non cessaret ab inuadendo,qua- uis fur relinqueret res: nam si cellaret, iam fur posset ab sique occisione euadere mortem,& per consequens si occidat,erit irregulariS. Sed obiter est aduertendum , quod si adulter fecit praegnantem intrare per loca periculosa , ut per tectum domus , dc mortua est, vel abortivit, manet irregularis. ita Nauar. cap. 27. num. 2 3 1. P.Henriq. cap. I F. n. . Secus dicendum est, si fabrum lignarium expertum fecit incedere per tectum,ut illud reficiat. sic P.Henriq. Secunda concluso. Quamuis maritus occidat uxorem propter adulteri u , adulter non fit irregularis. ita Couarr. p. 2.f. q. num. I o. Castro lib. a.de lege poenali. cap.
I S. Aragon. 2.2.quaeli. O .art. 8. colum. II. haec est contra Nauarr. cap. 27. num. 2 8.
Sed probaturmam adulterium,ut tenet se ex parte adulteri, non ordinatur per se ad homicidium adultera . Ad argumentum Nauar. patea ex dictis, satis esse nostrae opinioni, quod ipsa desensio sit licita. Ad confirmationem,
concesso antecedenti negatur consequentia,& ratio disparitatis est : nam dormiens in illo casu fuit totalis causa homicidii, de iniusta quidem,adiit ter vero iton, sed ipse aggrediens censetur causa suae mortis,chm cessando ab aggressione sad quod tenebatur in soro conscientiae ) polliet illam vitare. ita respondent aliqui iuniorcs, de reserunt sic respondisse Sotum consultum de hoc. DUBITAT vn quarto , virum sit irregularis, qui occidit inuasorem non valens
380쪽
valens aliter defendere proprium bonorem , vel diuitias, aut vitam vel diuitias proximi Et nota , qudd modo non loquimur,quando tenetur defendere, sed solum
quando defendit licite sub consilio.
Couarru. videtur tenere, quod non est irregularis : nam in dicto S. unico. num. Iavidetur tradere regulam generalem , scili cet quod cx homicidio facto ab homine priuato, si nulla sit culpa, nulla erit irregu-lλrita, ,& num. 1. id tenet expresse de illo, qui non potest aliter defendere vitam proximi , & num. 6. post longam disputati
nem,tandem orca finem f. tenet idem deco, qui aliter noli valet defendere proprias diuitias. Uerum est quod num. 6. versi c. qua Ito deducitur, circa medium, t Enet,
quod qui occidit defendendo proprium
honorem , manet irregularis, quia credithunc peccare. Probatur ergo sententia Co-uasi .quod in reliquis casibus non maneat irregularis. Primo, talis occisio in praedictis calibus non est voluntaria,iuxta mentem Caietan. a. a. quaest. 6 atri. T. ergo non
inducit irregularitatem. Secund qui percutit clericum ad defendendum proprium honorem,vel diuitias, vel personam proximi, non incurrit excommunicationem, Ut diximus c. s.de excommuni c. disput./.Qub. I 3.ergo nec in his casibus incurrit irregularitatem.Tertio. nam in c. a de homicidio.
dicitur , qu bd si aliquis defendens propriam vitam,& res proprias, occidat alium si suerit presbyter, non deponatur, ergo non est irregularis. Sit tamen conclusio. Occidens inuas rem in omnibus praedictis casibus manet irregularis, quae conclusio est ita certa , Utvpposita opinio parum probabilitatis ii beat. Conclusionem hanc, quantum ad defendentem proprium honorem,tenent Autores citati in quodam corollario posit se post s.conci . dubi j r. Quantum ad defendentem proprias diuitias, tenet Villadi ego cap. 6. num. 2. vers secundus ergo. δίDidacus Perea in fine ca. num. 9o. Vbi citat Antoni. 3. p. tit. q. capit. 3. f. a. de alios;tenet
in num . . bene limitat hoc, nisi in extrema necessitate fur raperet id , quod actu est mihi necellarium ad vitae sustentationem: tune enim defendendo panem,defc ndo vitam. Eandem limitationem ponit Tabien. verb. irregularitas.f. 23. Armil. num. 4 l. Sed hic notandum est obiter cum P. Henri .dicto numer. 3. quod pro defensione bonorum temporalium magni momenti, Iieitum est in utroque foro, etiam sacerdoti,occidere illorum inualorem,etiam clericum , in flagranti delicto , quando non pollet aliter defendere res proprias a rapi na.idem tenet Didacus PereZ shIp. num. 9 I.& alios citat P. Henri. litera T, videte Co
Denique quantum ad vitam vel diuitias proximi,tenet Villadi ego cap. 6. num. 76. versc. quia textus. & ibi Dida. pcrce num. 77.qui citat multoS , inter quos refert Pano imitanum dicentem e sse communem. Tenet etiam P. Henri.cap. Ir . num. s .litera
D, ubi quod magis est) loquitur de de sendente patrem, Rempublicam , vel Principem. Et quamuis probabile sit,non incur-Iere irregularitatem, qui occidit inua tem patris,uel si ij, vel uxoris,quod tenet Couarr. num. 3. quia pater S filius reputantur in iure pro una & eadem persona, l. fin. C. te impuberibus. & vir& uxor dicuntur una caro; nihilominus probabilius est, quod manet irregulatis. sic Villadi ego,& Henri.& Sylvest. ver bellum. 1. quaest. 8.ver. homicidium. I. q. 9.Nau. num. 2I3.quia
physice loquendo non eadem persona. Clementina vero solum loquitur de defendente propriam vitam, ut patet ibi,qui suum occidit inuasorem. Probatur conclusio, quoad omnes partes. Quicunque inuoluntarie occidit hominem, manet imregularis,nisi in casibus a iure expressis; sed dicta Clementina solum excipit eum , qui non potest aliter defendere propriam vi
Ad primum in contrarium respondetur primo cum Henri .cap. I O. num. 2. quod illud homicidium,licet non sit voluntarium tanquam finis, bene tamen tanquam me-