장음표시 사용
51쪽
nemo potest seipsum, vel aequalem, vel superiorem excommunicare. ita Syli est.
mina. i alij quam plurimi. Probatur. Excommunicatio est actus iurisdictionis per modum sententiae coactivae, sed nemo potest cogere nisi sibi subditum, nullus vero sibi subditus elle potest nec aequalis,quia par in parem non habet imperium I ergo. Minor vela probatur ex Cap.a nobis.de sent.excommis n. cl l .ubi decernitur,qudd quando aliquis promi n-ciat, ut qui tale crimen comiserit, sit excommunicatus, hac sentetia subditi tanaum comprehenduntur. Idem habetur c. cuna in serior. de maiorit. & Obed. & can. inferior. 1 i. d. loquendo de potestate ex
commissio ire seu delegatione. Sit tertia conclusio.Bene potest aliquis excommunicare sibi aequalem, vel superiorem , dummodo sit inferior ei, a quo accepit potestatem : verbi gratia, simplex Sacerdos potest ex commissione Papae excommunicare Episcopum vel Patriam cham. habetur ex dicto c. a nobis. in illis verbis, nisi forte plus contrierit largior aADritru delegantis. Et probatur : nam tunc pei commissonem fit superior in hoc, Episcopo, vel Patriarchae. Dixi,dummodo sit inferior ei. a 31 o accepit potestatem, quia nullus potest alteri committere facultatem ut excommunicet ipsum delegantem, nec superiorem ipsius.verbi gratia, Eniscopus non potest committere Paro-cno facultat m,ut excommunicet ipsum Episcopum, vel Archiepiscopum. Probatur ratione supra facta, quod nullus per
se nec per alium potest cogere niti tibi
subditi M. Ex dictio sequitur primo, non elle pO- testatem in Ecclesia ad excommunicandum Papatri,quia nee in Ecclesia est potestas superior ipii Papae, nec ipse potest
alteri eommittere facultatem, ut e communicet ipsum, de quo latius disputatur in miteria de fide.
Sequitur secundb, qu bd s Pontifex,
verbi gratia, imponeret excommunic tionem latae sententiae contra Sacerdotes assistetes agitationi taurorum, quamuis ipse assisteret,non incurreret ex communicationem ; & si Episcopus ferat cxcommunicationem contra eos, ctui fece runt tale furtum. si forte ipse esset particeps furti, non incuneret, quamuis non restitueret. Sed contra secundam conclusionem
arguitur prim b, ito posset aliquis seipiam
excommunicare, maXime propter rationem factam, scilicet quia excommunicatio est actus iurisdictionis, sed haec ratio est nulla: nam concedere indulgentias etiam est actus iurisdictionis , & tamen
potest aliquis sibi ipsi indulgentias concederet ergo. Secundb arguitur contra tertiam conclusionem, in foro poenitentiae potest aliquis per commissionem absoluere sibi aeqvcilem, vel superiorem,ut patet in C
scissario , quem Papa eligit sibi ipsi; ergo
etiam 'potest excommunicare. Terti δ: nam Paulus ad Galat. I .excommunicauit Angelum dicens: Si nos auto vetus de caelo evangelira eris iobis aliarer dynam euangelqati m Vt a me anathema
sit di, sed Angenis erat maior Paulo, iuxta illud Matth. i o. sui minor est regno cal rum,maior est his, scilicet Ioanne Baptista. Ad ptimum respondetur, longe ὸ lucr-sam elle ratione ivinam concessio indu gentiarum non est per modum sententiae coactivae, sicut est excommunicatio, nutilus autem potest mediate, nec immediate exercere in seipsum iurisdictionem coactivam, ut patet cx dictis. Aliqui le-cundb respondent,qudd Papa potetico cedere libi indulgentias non per modum absolutionis, sed per modum solutionis, Je hoe non est actus iurisdictionis erga
illum cui conceduntur. Ad secundum respondetur, divcrsam esse rationei . nam abiolutio sacra inen- talis pertinet ad forum interius,dc in ordine ad Deum. cui quilibet homo est inferior, de ideo per peccatum fit inferior alteri Disilired by Corale
52쪽
alteri homini tanquam ministro Dei; at verb excommunicatio peltinet ad forum exterius , de m ordine ad ipsos homines, quibus Praelatus est superior,& quia haec pote stas non amittitur per pec Gaium, ideo in soro exteriori non subiicitur per peccatum alicui homini, cui ante peccatum non EIIet su b i ectus. Ad tertium respondetur cum Richard. in ε.d. I 8.art. 3.quaest. i. quod anathema non sum Eur ibi pro excommunicatione, sed pro vehementi quadam maledicti ne , vel execratione. Et patet: nam licet per impossibile Angelus bonus peccarer, non fieret subditus Ecclesiae militantis,si.
cui nec modo eth daemon An autem excommunicatus, vel suspensus possit excommunicare , commodius disputabitur in c. 6. Utrum vero laicus, vel scemina pota excommunicare, facile conflat ex his,quae tradidimus I. p. lub. 6 nam quae
dicta sunt ibi de poteltate serendi censuras in coinmuni,idem prorsus de excommunicatione dicendum est.
De eonditione requisita ad excommunicandum ex pane territoris.
DV s i T A T V R primδ,utrum Episcopus existens extra propriu territorium possit excommunicare suos subditos 3 Conclusio, qu bd non potest. ita
tur: nam iurisdictio colitentiosa l qualis est iurisdictio ad excommuni cadum)non
potest exerceri in alieno territorio, ut ait Couar. libr. 3. variarum .capit. 2 . nam. 8.& Doctores communiter esc est teXt. cap. nouit. de offic.delegati. & l. i. ff. de ossic. Proeonsulis. Facit ratio text. c. ut anim,rum.de constitutionibuS. in s. cum ext Ia
territorium ius dicenti non pareatur impune. Quae conclusio intelligitur etiamsi vi esset expulsus,posset tamen excommunicare in loco viciniori suo Episcopatui,
vel ha re adeo manifesta, quae non requirat caul, cognitionem: se Nau. ubi sit pr.& Sylvest. verbo, excommunicatio. .N.
6. in fine, vel etiam de consensu Episcopi illius d: oecesis,sed contra Praelatus sacerdos existens extra proprium tertitorium potest absoluere in foro poenitetrae suum iubditum ibi existentem I ergo etiam poterit excommunicare. Concello anice denti , negatur consequentia: nam iurindictio voluntaria & gratiosa , qualis est ad absoluendum in soro poenitentiae, pomteis exerceri in alieno territorio: secus i risidictio contentiosa,vi tradit Couar .lO
Du BiTATUR secundo, utrum Episcopus in proprio territoris possit excinmunicare suum subditum existentem sinalieno territorio Verbi gratia, Episcopus Cusquentis subditum existentem lanaae. Quaedam opinio absolute tenet Eei se
pum excommunicare non posse subditum existentem in alieno territorio. ita Gabr. in A. d. I 8. quaest.2. conclus. 6. Quae se illeluia probatur primὸν ex c. ut animarum de constitutionibus . in s. ubi Boni facius VIII .decernit statuta Episeopi excommunicantis eum,qui surtum fecerat, non comprehendere cum,qui furtum secit extra dioecesim ; de reddit rationem text. cum extra territorium ius dicenti non pareatur impune, id est,cum sit dignus poena, qui paret Iudici dicenti ius extra proprium territorium. Quam rationem sic explicat Tabien. ver b. excommunicati . 4. n. q. statutum proprie est lex territor ij, quae potest vires sitas extendere extra territorium , quia videtur ibi legem dicere, quae explicatio etiam cst de mante Panormit in cap. licci .de soro competenti. n. 4o. qui dicit, ubi ilatutum imponit poenam ipso iacto , cum incontinenti liget, fingitur ei te in illo loco, ubi committium est deli sthim. Secundo probaturmam scut Episcopus habet limites circa personas,ita habet circa locum; ergo non debet transgredi limites , iurerrae fixos. Tertib , Fr scopus non potest
53쪽
punire subditu existentem in aliena dice-eeli aliqua poena corporali, ut carceris, vel pecuniaria ; ergo nec poena ex communicationis. Sit prima conclusio. Episcopus non potest excommunicare subditum existe- te in alieno territorio, pro crimine quod commisit in territorio alieno, siue ferat cxcommunicationem per statutum , vel sententiam generat Lm , excommunicando omnes qui furtum secerint,vel qui secerunt, nisi restituant, vel per sententiam specialem, ut si exeommunicet Petrum, qui tale furtum fecit, nisi restituat, Aquamuis seratur talis excommunicatio, non ligabit. Haec conclusio est communis omnium, ut testatur Couar. c. alma mater. I . p. f. I O.n. . etiam Panorm .in c. a nobis .el I. de senten. ea commul Iion. Io.
Et probatur argumentis factis pro prςc denti opinione, imb est expresse definita
in drio c. ut animarum . nam quamuis ibi solum sit sermo de excommunicati ne posita per statutum generale, tamen ratio textus aequaliter militat in excommunicatione lata per sententiam specialem. Vbi notatur pri md cum Sylvest.ver. excommunicatio. l . n. 6.circa finem,quod haec excommunicatio non potest rati ficari per proprium Episcopum , etiam si lata sit in eius territorio , quia ab initio fuit nulla. Secundd notatnr, quod haec conclusio etiam habet verum, quamuis Episcopus exprimat suam este intentionem, excommunicare subditos existentes in alieno territorio. Hoc est contra Bariolum &nonnullos Iuristas relatos a Couar. Sed haec sententia Barioli non potest iure defendi, ut testatur ipse Couar.& alij multi relati ab eo, & probo ratione desumpta ex I anormit. loco citato: textus enim non dicit illum lubditum non ligari ex desectu voluntatis statuentis, sed potius ex defectu iurisdictionis, ut patet ex illis verbis, quia extra territorium ius dicenti non paretur impune, ergo parum refert qudd exprimat tuam et Ie intentionem il-
Secunda conclusio. E iscopus bene potest excommunicare subditum exist te in alieno territorio pro crimine quod commisit in proprio territorio Episco-
, ut si subditus Episcopi Cusquensis committat illic furtum, & statim fugiat, bene potest excommunicari ab Episcopo
iv. solum loquitur de subdito delinquente in alieno territorio; sed iste deliquit
intra proprium territorium ergo non CX-cusatur per hunc textuna.Secundomam si iste non posset excommunicari in territo. rio, in quo deliquit , cum non possit excommunicari in alieno , ad quod se contulit , facile posset subterfugere excom n unicationem,& per consequens ecclesiastica iurisdictio in multis casibus co temneretur, dc defraudaretur quantum ad forum exterius. Imb Sylvest.n. s. Cit to.in casu .ait hanc conclusionem etiam habere verum,quando iactum principi tum est in proprio territorio, licet libi sit completum; prout ipse latius explicat,& idem habetur ex Nau. p. 27.ir. 6. Tertia conclusio , quando statutum principaliter respicit rem existentem interritorio statuentis,bene potest quis excommunicari, licet existat in alieno territorio. Verbi gratia , clericus dioecesis Cusquess existit Limae, & habet in dioecesi Culquensi beneficium , quod requiarit perlonalem relidentiam , bene potest Episcopus Cusquentis excommunicare illum , si non venerit ad relidendum . ita
rationem assignat, scilicet quia ista non residentia incoepta est in proprio territorio ; potest denique alia ratio assignari ex ipso Sylvest.quia iste fictione quadam iuris centetur peccare in proprio territorio, quia tenebatur ibi residere: nam ubi aliquis tenetur aliquid facere , & non facit, factum videtur, ubi id facere debebat.
54쪽
l.qui non sacit.Me regulis iuris.& c.I.deviaritan 6. Ex quo insere Sylvest. quia si Episcopus proipiat sub excommunicatione, ut omnes clerici veniant ad Synodum, clerici subditi licet existat in alieno territorio ligamur. Ex hoc nonnulli colligunt,quod si subditus deliquit in alieno territorio, & existens ibi conuenitur coram proprio Episcopo, potest Episcopus voeare illum,& si non compareat; potest illum excommunicare. Sed alij viri docti
tenent contrarium, unde dicunt, quod
Episcopus non potest compellere subditum existentem in aliena dioeces, ut c pareat, nisi quando ille alias tenebatur comparere ratione officit,uel alia via. sicilicet propter magnam necessitatem , vel utilitatem suae dioecesis,ut si valde necessarium sit ad rectam eius gubernatione, ut in ea si bus dictis deles dentia&Syn do, quos casus ego quidem libenter aia mitto.Sed ut clarius resoluatur haec dis
euitas,quae duo ccntur et puncta pilinum de citatione, secunἀum de excommuni
De primo puncto sciendum est , quod illud tractat latissime Geminianus in c.
sero competenti. in 6. Vbi ponit quMn- plurimas distinctiones. Panormit. autem in cap licet.de soro competenti. n. I .Cyωnus,5 alij, absolute dicunt, quδd Iudex Iotest citare subditum existentem in Mieno territorio. Sed mihi verior videtur doctrina Barioli in l. I.3. I. ff.de requirendis ress quam reseri de sequitur Hippolytus de Marsiliis super legem finalem. E. te
iii risis ictio omnium Iudicum. n. 34.& Didaeus Peres lib. ι. ordinamenti tit. 2. lcg. I. q. s. quod quando ciuitates sunt sub uno principe, permittitur talis citatio verbalis,alias non 'Mam doctrinam Iason testatur esse eommunem.. Unde secundum sententiam hane sit Quarta conclusio. Subditus, qui deliquit in alieno territorio, Sc existit ibi, quamuis conueniatur coram praelato sui
domicilii, non potest citati, si diceeeses
distinctae sint,secus si territoria sunt se iectaeidem Episcopo;verbi gratia, territoria duorum vicariorum foraneorum eiusdem Episcopi,como A Uicaris de Trux illo,st et Uicario de T . Et loquor in coi clusione de citatione ratione delicti . nam quando citatio est ratione contractus,
bene potest fieri de uno Episcopatu ad
alium,ut habetur ex dicta Clement. R mana. g. contrahentes. quo raram citatio. quae fit ratione cotractus, non assicit immediate porsonam .sed rem, scilicet eius bona;at vero citatio ratione delicti, immediate assicit personam. Si opponas i X. in Clement. Pastoralis. de sententia&re iudicata. vel siculo,ut illud.ubi declaratur, citationem quandam ratione delicti factam in alieno territorio fuisse nullam. Respondetur,qubd ista facta est extra regnum , atque adeo ciuitates non erant sub uno Principe. Quinta cor clusio. Etiam in casu in quo potest fieri citatio extra territorium, non potest serri excommunicatio. Haae est contra Geminianum, cuius landarectum est , quδd excommunicatio non requirit execntionem iealem hominis, sed transit
inuisibiliterised certe hoc fundamentum
destruit rationem textus in cap. ut anim rum. scilicet , quia extra territori u ius dicenti non paretur impune: nam rexi. ibi loquitur de excommunicatione, unde no4stiam conclusionem tenet aliqui relati a Geminiano. Et probatur prim δ: nam excommunicatio est poena amictiva pers nae.Vnde glossa magna in .s.c. Romana g. contrahentes,dicit, quia sicut iudex non potest facere citationem realem , id est, quδd reus capiatur extra territorium, se etiam non potest faeere citationem ad hoc, ut possit ludex contractus excommvnscare, quia ex comunicatio est poena amictiva petibnae. Secundo, quia per excommunicationem magis perturbaretur iurisdictiones , quam per Halam citationem verba Icm. Tertio: nam tarm excomis municatio secum trahat executionem, Ccut index no potest exequi actualiter ex-
55쪽
tra proprium territorium, ita non potest
Nec obstat dicere, qu bd qui no potest
facere tecum iudiciium, non potest partem ἱ ergo qui non potest excommi inlcare,non potest citare. Non,inquam,obstat,
quia saepe licet in parte, quod non licet
Sexta conclusio. Quando subditus deliquit in alieno terri orio,& reuertitur ad proprium , dc ibi conuenitur, potest e communicari a proprio Episcopo; verbi gratia, subditus initensis commisit suctum in Episcopatu Cusquensi, &reuer Titur Quitum,ibique conuenitur ut restituat,bene potest excommunicari ab Episcopo Qui teli; ita Sylvest.& Sol. locis citatis. Henr. num. I. in fin. Et probatur. D
linquens ratione personae est subditus Quitensis, & causa eius agitur in proprio territorio ergo. Ex dictis infero cum Sylves. c. ut animarum. tunc habere locum,
quando delinquens, & res circa quas delinquit, dc ipsum delictum sunt totaliter
extra territorium excommunicantis. Ad argumenta in contrarium.
Ad primum de secudum dicimus,qubdsolum probant primam conclusionem. Ad tertium respondetur, concesso an tecedunti negatur consequentia, dc ratio diseri minis e simam illae poenς corporales non incurruntur ipso facto, sed per condemnationem iudicis, de ad earu execuistione necellario debet fieri aliquis actus iudicialis in aliena dioeces; at vero exis communicatio cum incurratur ipso facto,& secum trahat executionem, non requirit actum iudicialem in aliena dioec si,ad hoc quM incurratur, & ideo in ali quibus casibus potest comprehendere
existentem in alieno territorio. DUBITATUR tertio , utrum Epi sic pus possit excommunicare subditia ali num in proprio territorio De hoe bene tractat Panorm.c. nobis .el i. de sentent.
excommunic. num . . hoc enim caput est
fundamentu huius dubij. Notatur, qu Mcxcommunicatio potest ferti pro culpa
praeterita,ut propter fuitum, si non restia tuat; vel pro culpa futura , verbi gratia, quado praecipitur sub excommunicatione, ut qui scit, quis secerit surtum, vel contineat tales scripturas, denunciet iulum;& loquendo de culpa praeterica, Prima conclusio sit. Episcopus bene potest ex comunicare s)bditum alienum, qui deliquit in proprio territorio Episcopi,& ibi manet. Haec est certissima, D pro. batur. nam ut est textus in c.finali. de foro competenti. ratione delicti fortitur quissorum,& per consequens fit subditus; ergo poterit puniri poena excommunicationis, sicut& qualibet alia poena. Fecunda conclusio. Si autem iste ali nigena prosectus est ab ea dioecesii, ant
quam ferretur excommunicatio, non potest excommunicari. ita Sylvcst .ver.e.
Contra, iste iam factus suit subditus mtione delicti;ergo potest excommunicari extra illud territorium, sicut ille qui est subditus ratione personae, ut vidimus in secunda conclusiione dubij praecedentis. Nonnulli hoc argumento conuicti comcedui consequentiam, sed alij melius negant : est enim longe diuersa ratio in subdito ratione personae, vel ratione delicti nam subditus ratione personae, est subditus simpliciter & absolute;at vero 1 ubditus ratione delicti, no est simplicite e su ditus, sed secundum quid scilicet ratione
delicti,ut notat glossa Clement.quaintris. de foro competenti. verbo, indulgemus.
& ideo solum poIest puniri ab Episcopo
alieno , quandiu manet in dioecesi ipsius Episcopi, in qua deliquit. Verum haec se cunda conclusio duas habet limitationes. Prima , quδd iste alienigena non sit praeuentus citatione, antequam discederet: tunc enim excommunicari potest, quia iam incoeptum est iudicium in tempore& loco, quo iste erat subditus ; ergo recte
potest finiri; idem est si ad tequi sitionem Episcopi eius territorij, in quo deliquit, citetur a proprio Episcopσ, ad quod Episcopus Dissili ed by Coos e
56쪽
seopus requisitus tenetur,ut notant Doctores.in cap. finali, de foro competenti, tunc enim tenetur respondere,& si non
faciat, potest excommunicari ab Episcopo territorij,in quo deliquit. ita Sy luest.de Armil. locis citatis.Secunda limitatio est, ni si ille qui deliquit in alieno territorio, habeat ibi domicilium. tunc enim potest excommunicari etiam extra illud territorium, quia est subditus ratione domicilii,& non tantlim ratione delicti. Has duas limitationes ponit Sylvester , sed ceve haec secunda non tam videtur limitatio secundae conclusionis quam distinctus casus pertinens ad secundam conclusionein dubij praecedenti s nam qui est subditus ratione domicilii, est subditus ratione personae, & non sollim ratione delicti. Loquendo de culpa sutura,
Sit tertia conclusio.Si ex communicatio seratur per sententiam iudicis , non comprehendet alienigenas , qui postea ibi deliquerint,& generaliter loquendo solum ligat eos,qui tempore latae sente tiae erant subditi iuri id ictioni serentis eam ψ non tamen eos, qui postea fiunt Obditi, siue ratione delicii, siue ratione personae; ut si Episcopus Cusquensis serat excommunicationem cotra scientes,
quis nam secerit tale surtum, & non mani se stantes, si Petrus originarius Limensis perueniat ad ciuitatem Cusiquensem post latam hanc sententiam,quantuis ibi acquirat domicilium , de cognoscat furem,S non manifestet,non ligabitur. ita Sylvest. 3c Armill. locis proxime citatis.
Tabiem verb. Excommunicatio. . num. 2.
in fine , de Couarr.loco citato. nun4.1. v bi allegat Innocent.Panormit.& alios, inter quos est Henr. num. I. in fin qui h inc rationem assignant,qubd sentctia reserenda est ad tempus, in quo pronunciatur, tunc enim in continenti sumit vires ad-ucrsus eoS, contra quos sertur; ergo tolum habet vim contra eos, qui tunc erat
subditi. Ex quo inserunt viri docti, quod licet tempore quo prosertur huiusmodi sententia, ille alienigena existat in eiu se
tate Cusquensi, si tamen nondum est factus subditus ratione personae, quia nondum acquisiuit domicilium, non ligabitur, quoniam tempore prolationis sententiae non erat subditus nec ratione delicti, nec ratione Personae. Quarta conclutio. Si ex communicatio feratur per statutum generale, ligat non solum eos,qui tempore quo statutu conditur,sunt subditi, sed et i eos, in i postea fiunt subditi siue ratione personae, siue
ratione delicti. Ita Couarr.num. 2. citato, & Tabie n. loco citato, ubi allegat Panominit. in cap. a nobis. et I .de sent.excommunicat. Et probatur ex eodem cap.iuncta glossa,verbo, nonnisi subditi. Secundo: nam lex de se est perpetua, nisi derogetur, Je semper loquitur, ut habetur in I. Arriani.C.de haereticis. Circa corollarium tertiae conclusionis notatur,qubd ut aliquis ligetur illa sententia, satis est qubd non existat ibi tanquam hospes per modum transtus, sed animo liabitassi per aliquod tempus,verbi gratia, per annum, vel dimidium. Et hoc tantum intendunt,qui inserunt ill9d corollarium, imb nec pollunt aliud inte-dere. nam sicut leges obligat huiusmodi
hominem,quamuis post latam legem v nerit ad habitandum,ut tenent communiter omnes Doctores, ita etiam obligabit eum sententia, si tempore quo ipsa
fertur,existat ibi animo habitandi. DUBITATUR quarto, utiam subditi Religiosoru exemptoru extra loca, In quibus degunt,delinquentes ligentur excommunicationibus suoru Praelatorum Respondetur,qubd ligantur , quavis opinpositum teneat Angel. Uerb. ex comm. I. n. i s.Sed nostram sententiam videtur tenere Sylvest. verb. excommunicat. 1. n. t F.
v bi refert Laurentium dicentem , quddtotus mundus est eis pro territorio; unde ubicunq; est per na lubiecta, vel potius relegata, illuc extendit se Praelatoru potestas ide probatur ei scacissima ratione, meo iudicio: nam alias sequeretur, quddsi Praelatus praeciperet sub excomunicatione
57쪽
tione latae sententiae, quod nullus Rilia giosus instediatur aliquam domum foeminae suspectae , talis excommunicatio non ligaret Religiosum violantem hoc praeceptum, quod tamen videtur abiur-dum,& probatur praeterea: nam Praelati Religiolorum non habent territoria divisa sicut Episcopi. Praeterea dico , quδd si Religiosus fugiat, potest Praelatus illu ubicunque sit,
capere propria autoritate,etiam non implorato auxilio brachis secularis. ita Nauar. lib. s Consil.tit.de sent. excommvn. con. 3 3. ubi citat Bald.l. I. C. si quis curi lis vel cohortalis. dicentem , o innes qui debent obedientiam perpetuam , si ab obedientia fugiant, pollunt propria autoritate capi in conui cti debent ad obedientiam reduci. Unde si Religiosius fugiat a monasterio, vel uxor a viro , propria autoritate potest cari,si non est qua stio de obedientia, secus est, si sit quaestio de obedientia,quia negat se ad obedientiam teneri, vel habere uxorem ἔ & hoc intelligo , quainuis teneremus cum Angelo,qubd non posset ibi eum excommunicare ; & ratio est, quoniam haec captio non tam est per via iurisdictionis, qaam per fiam domini, & rei vendicationem. Vnde glossiffide rei vendic. l. ro I. ve bo,vendicare,dicit patrem vendieare seu
filium,sicut Abbas petit Monachum sevi Et hanc doctrinam intelligo non solum quando Religiosus sugit sine licentia sed
etiam quando luit cum licentia per ce tum terminum,& eo transacto non vult redire ad obedientiam. Probatur : nam militat eadem ratio. DUBITATVR quintδ trum e communicatio lata per Epit copos comprehendat eos , qui delinquunt in loco exempto sto in territorio Episcopi A chidiaconus & alij relati a Sylvest. verta
excommunicati . 2.u.i 2. tenent quod sic.
Probant: nam iste locus exemptus est de dioecesi & territorio Episcopi. Contrariuest probabilius. sic Tabien. verb. ex cominmunicatio. 4.n. circa finLm, Arint l. ver b.
lo. & multi, quos ibi citat s multi etiam recentiores Videtur etia de mente Nau. conss .de reg.ubi sequutus Decium Malios dicit,quod Iudici ordinario no p retur in loco exempto. Uerbi gratia, principit Epit copus sub excommunicatione, ne aliquis furetur rem sacram, si subditus
eius iaretur calicem in loco exempto,no incurrit. Probat urinam locus exeptus Sclocus extra territoriu aequiparantur qu
ad iurisdictionem;& sie patet ad fund mentum Cotrariorum: nam loeus iIle est de territorio Episcopi quantum ad situm, sed non quantum ad iurisdictionem ; nec per hoc manebit delictum .impunitumanam poterit conueniri coram suo ordianario. ita Geminianus cap.ut animarum. de constitutionibus, in 6.num. F8.
Ex dictis sequitur, qudd si Episcopus
ponat excommunicatione contra ingre,dientes monasteria monialiu ad loquendum cum illis, qui ingreditur monast rium exemptum,non incurret; secus est, si ferret excommunicationem contra a redentes ad monasteria et Iam exempta.
se Armil.& Sylv. ubi sun nam licet m . nasterium sit exemptum , tamen via quRpergitur ad illud, non est exempta Et ra tio discriminis inter hos duos casus est, quod in primo excommunicatio non ponitur propter accessum, sed propter pe catum,quod committitur intra monast rium ; in secundo verb imponitur Pr pter accessiam ad monasterium. Duai TATVR sexib, viris e communicatio lata ab Archiepiscopo c prehendat etia Sufflaganeos vel tantum dioecesi nos Respondetur, si ex comunicatio feratur per statutum,comprehendit etiam Suffraganeos ; si verb feratur petsententiam , comprehendit tantum dic cesinos. ita Geminianus in c.Romana.de sement.excommunicationis in 6.de C uarrumum. 3.1 .citato, ubi ait hoc esse receptum communiter; sed primus modus intelligendus est, quando statuturi factam est in Copcilio Prouinciali; alias
58쪽
tantum ligabit dioecesano s. sic glos d. . Romana. in principio, de etia verbo, sententiae. Et probatur nam Arehiepiscopus non habet iurisdictionem ordinariam erga Sufiaganeos Prouinciales,nisi in quihusdam calibus , relatis a Sylvest. verb. Archiepiscopus. Hinc inseri Couar.quδd nomine sebditoruni Archiepiscopi, pro- pr.e loquendo, non intelliguntur Suffraganei,sed dioecesini.
vltimb notatur cuni Armil. verb. e. communicatio. nuin. 2 9.& Tabi Cn. vcria excommvn. . I . i. quod Archiepiscopus
3e Mendicantes non set ut subditi rati ne delicti; sed quantum ad Mendicantes limitatum est per Trident. lusi ,. Decreto
de resorna. . . Is 1i . Decreto de reserm.
cap. 8.sesca 3. de Regularibus, c. I 4. quibus in locis d gnatur quidam casus, in quibus Regulares etiam exempti, si delinquant, posIunt puniri ab Epit copis. De causa materiali excommunica
tionis, nempe de subiecto, in quo
De personis,qua possunt excommunicari DV 33τAτVR primo, virum lieite possit excomunicari is, dc quo
ereditur, non esse corrigendum per excommunicationem, sed potius indura dum 3 ioannes Andreas , Dominicus, &alij retati a Coua cap. alma mater. p. I. in initio.num. i o. tenent, quod non debet Iudex hunc cxcomunicare. Quorum
opinio sic probatur : non debet quis staternaliter corripere peccatorem , si credat illum magis esse indurandum ; ergo idem dicendum est de correctione, quae fit per cxcommunicationem. Pro resolutione supponendum est prianad, qubd excommunicatio non est a I dice temcre sereda, sed maxima cum deine quida de censuris.
liberatione, tentatis prius aliis facilio ii-bus remediis instar prudentis Chirurgi, qui prius quam resecet membrum, adlid-bet alias faciliores medicinas. se decrctum est in can.ecce autem crimina. 2 .P3.3c in Trid.scisas .c. 3.de reformat. Secundb supponendum est, hoc mul- id magis obseruandum elle, si timeatur, PQccatorem potius esse indurandum excommunicatione , quam emolliendum: tunc enim temperantius debet proced
re Iudex, adhibendo plura remedia faciali ora. Quod si haec non sui sciant, dicendum est quia licitE & prudenter Dolet
fulminando excomunicationem. ita CO-uarru.sup.& Palacios in η.d. i 8.disput. 3. ad 4. Prob.uur,quoniam licci excommunicatio non sit medicinalis huic prΘpter eius proterviam, erit laincia aliis, ut timeant. Secundo cx August. vi resertur can. corripiantur. 24.q.s.& cx Hieronym. Vt rcfcrtur can. resecandae. eod.tit. ubi dicit Resecanda sum putrida earnes,ersabisse oves a caulis repellenda, ne tota domus, missa, corpus, Pecora ardeant,corrumpantur, putresiani or intereant. Sed notandum est, quod non intendimus modo uniue
saliter definire, quod licite possit Iudex
excommunicare peccatorem, licet credat illum obduranduciunam quaestio est valde controuersa, utrum hoc liceat, qua do proceditur via correctionis fiaternar quam quaestionem tractat Sol. s.de iustit. quaest. 6.artic. 1 in Banes 2.2.q. 3 3.arti c. 8.dub. 4. lud solum intendimus non esse uniuersaliter verum, quod quando peccator est indurandus, non possit. excommunicari liciis. . Ad argumentum in contrarium, cor cessso antecedenti negatur consequentia: nain fiaterna correctio principaliter omdinatur in bonum ipsus delinquentis ;at verb correctio iudicialis,qualis est excommunicatio , principaliter ordinatur in bonum commune membrorum Ecclesiae, secundum doctrinam D. Thom. 2.
59쪽
non subditus possit excomunicari Z Conclusio, nemo potest excommunieari ab
aliquo, cuius non sit subditus. textus cst cap.a nobis. de senten.exc6mimicat. Ut i.& cap.cum in seriori de maiorit. & obedi entia. Hinc sequitur non baptizatum, licet sit catechumenus, non Poste communicari. ita Sylvest. vest excom ninni c.
est subditus Ecclesiae, iuxta illud Pauli: De iis qui foris sunt, quid ad nos 'Dv DITATUR tertio, utrum locusta possit excommunicariὶ Respondetur quod non. ita Nauari loco modb cita
quia est incapax culpae. DUBITATVR quarto , virlim Princeps, verbi gratia, Rex vel Imper tor, pol sint excommunicari 3 Prima conclusio. Stando in iure diuino & etiam in iure communi antiquo,
bene potest excommunicati, non solium a Papa, sed etiam ab Episcopo suo. Probatur primo de iure diuino: nam stando in iure diuino, Episcopus in sua dioecesi potest omne illud, quod potest in tota Ecclesia,excepta potestate infallibiliter definiendi res fidei. Secundὁ , probatur de
iure cori uni antiquo : nam, ut habetur can.duo. 96. dist. Innocentius excommunicauit Arcadium Imperatorem de Ambrosius Episcopus excommunicauit Imperatorem Theodosium. Secunda coclusio.Stando in iure eommuni minus antiquo, potest quide Papa excommunicare Regem Sc imperatore,
sed panicularis Episcopus id non potest
Propria autoritate. Prima pars probatur: nam Papa semper retinet suprei in autoritatem, in soro interiori & exteriori, super omnia membra Ecclesiae. Secunda verbest recepta communiter a Doctoribus, scilicet Anton. 3. p.tit. 2I. c. 7 S. circa finena. Sylvest. verb.excommuni c. 2.n. I O. Tabie n. verb. excommuni c. q. paulo ante quaest. 3. Armill .verb. excommunicatio. mim. 18.Syla est. allegat g. cum humana.
2.quaest.7. sed ille s. uon inuenitur ibi.
Tabicia. Sc Armil. allegant can. nos si incompetenter. f. Baalam. 2. q. . sed certe
nihil probat ad propositum. Sulliciat nobis tantorum virorum autoritas.
Tertia conclusio. Loquendo de priuilegiis particularibus , certum videtur, quod Imperator & Rcx sunt exempti a iurisdictione Episcoporum, ita ut no possint Episcopi eos excommunicare aut ritate propria.
DUBITATVR quinto,utrum Vniuersias possit excommunicari Prima conclusio. Universitas,vel collegium immed Iate non potest ex comis municari,ut dicendo: Excommunico talem communitatem,vel collegium. Haec recipitur ab omnibus,& habetur in c. Romana. de sent.excomna unic. in 6.8c ratione probatur ; Excommunicatio maior non fertur
nisi pro peccato mortali , sed peccatum est actus personalis Vniuersitas enim nopeccat,niit quia singuli peccant;ergo excommunicatio no debet immediate serri in ipsam communitatem. Confirmatur ratione , quam tradit texta quia non est
probabile, quδd omnes & singuli de aliqua communitate peccent; ergo ex communicatio no est ferenda in totam com-- unitatem : nam coprehenderet aliquos in nocetes. Contra primo uniuersitas potest interdici; ergo etiam excolu unicari. Concesso antecedenti negatur cosequentia: nam interdictum non semper ponitur pro culpa eorum, qui interdicuntur, sed in odium illius, qui in ciuitate est excommunicatus , quare interdicti si non habeant culpam , licet arceantur a diuinis officiis, non tamen priuautur Ecclesiς suffragiis. Secun d b,aliquando puniuntur poena temporali innocentes pro nocentibus ; ergo etiam tota Vniuersitas potest excommunicari pro aliquibus eiu deni iuersitatis delinquentibus. Negatur consequentia , nam in bonis temporalibus unus dependet ab alio, & ideo poenae temporales unius derivantur ad alium.
Verbi gratia, Pater haereticus punitur in filiis, at vero quoniam spiritualia bona Diqitirco by Corale
60쪽
-t propria vinus cuiusque, ideo nullus & praescindit a singularibus membris, est; punitur in illis,nisi pro peccato proprio. nulla,sue praecedat examen , siue non, si-
Secunda conclutio. Si excommunica- uu seratur a Praelato in seriori . siue ab tio feratur contra lingulos nocentes de Universitate, licita erit.ita Nauarraib. I. Contil.tit. de sentent .excommunication. consit .ao .dicto .&alij. Probatur , quo niam nec punitur aliquis innocens , nec remanet impunitus aliquis nocens ; haec autem Excommunicatio duobus modispoteit ferri, scilicet generaliter,ut dicenuo, Excommunico omnes σ*sstitis nocentes de tali Votaersitare,qui comm serunI tale,vel tale desiettim. ita Nauata supta, vel speci liter dicendo . Excommunico Petrum GrPaulum , c II bonom, σc. nominando singulos de tali Universitate, quos comstat elle nocontes haec conclusio solum intelligitur de nocetibus mortalitcr, non venialiter. ita Nauar. t upra,consit. 2 4. Du BiT A TvR sexib, si de facto excommunicatio feratur immediate in ipsam Vniuersitatem, ut ruin talis excommunicatio non solum lit illicita,sed etia nullaὶ Prima opinio tenet, quod eclut valida, sic glossa dicto cap.Romana, verbo,penitus. Anget .verb. excommunicati . I. I. . COuar. 2 Variarum cap. 8. 11. 9. dicit hanceste tutiorem.
Secunda opinio dicit, quod esset inualida, hanc tenent Doctores infra citandi pro secunda conclusione, & Couari ait esse veriorem secundum rigorem iuris, quamuis primam dicat et se tutiorem. Pro resolutione notatur primb, qudd
iuersitas potest dupliciter sumi. Primo modo absolute,ut abstrahit & praescindita singularibus membris: secundo modo pro omnibus singularibus membris simul
sumptis. Secundo notatur, qudd excommunIcatio notest serri nullo praecedente examine, viruin ibi Ieperiantur aliqui nocentes , & nulla iacta restrictione ad nocentes, uu i praecedente examine & facta restrictione ad .olos nocentes. Sit priivii conclusio. Si excommunicatio sciatui in Vmuursitatem, vi abit hi ipso Papa. Haec est Sylveit. vel b. cXcomis
ter. rram communitas hoc modo semipta non est persona vera, sed repraesentata de ficta. st.de fidei ulloi ibus. l. mortuo. nequet est baptizata, sed sententia excommunicationis tantum ligat veram persona habentem animani rationalem ergo. Minor pio batur I communitas hoc modo sulrapta non communicat susstigiis E clesiae : communicatio enim consistit in
actibus singularibus. Sumendo autem Vniuersitatem secundo modo; scilicet pro omnibus singularibus membris si . nisi sumptis, sit Secunda conclusio. Si excommunic tio seratur contra Vniuersitatem, nullo LXamine praecedente,& nulla facta restia-ctione ad solos delinquentes, esset nulla, taliter quod non ligaret cliam cos quisuerunt in culpa, siue seratur ab inseriori Praelato , siue ab ipso Papa. Haec est demente secundae opinionis, δc tenet eam Richard. in .dist. F8.art. s. q. 3. Soto dist.
Conlii .titui. de sentcntia excommunicationis,consi. Eo .dicto 3. & alij. Probatur primo: iram contineret errorem intolerabilem contra ius naturale & diutiau, quod prohibet puniri innocentes , qui nulis modo sunt probati nocentes; uod dico: na Eccletia & Respublica ciuilis aliqua-do punit innocentes probatos nocente Secundo; nam licet in illo cap. Romana. non annulletur expresse talis excomm nicatio,sed solum prohibeatur,tamen a tendendo rationem textus , quae talis est quoniam alias sequerctur hoc inconu nicias, quod talis cxcommunicatio comprehende tot innocentes) sequitur quod Ponuisex intendit annullare tu l. usi nodi
excommunicationem, i natauab non eui
tare ir istud inconueniens. . S obiicias, quod innocentes in soroinde Ilori non manerent excommunicati;