장음표시 사용
61쪽
ergo non sequeretur illud inconueniens. Respondetur, qudd si tal is excommunicatio esset valida, sequeretur qubd innocens non probatus nocens puniretur, altem in foro cxteriori: nam haberetur pro excommunicato, quod tamen elI et contra uis naturae:& haec conclusio habet verum , siue excommunicatio feratur lubhac sorma Excommunico istam hanc Universitatem; siue sub hac , Excommunico Omnes st singulos huius Unit estatis. Proba-dur : nam ratio dudum facta militat eodem modo , livi, propter candem rationem etiam haberet verum conclutio, li-ect cxcommunicatio fer xtur sub hac sor-ma , Excommunico Praepositum , Decanum, Archidia mim , Gre. nominando singulos de collegio.ita Sylvest. verb. excommu
Tertia conclusio, si praecedente examine constaret omnes de singulos de tali
communitate esse nocentes, ex comm
nicatio lata ab Episcopo contra talem communitatem sumptam pro singulis membris,esset illicita, sed valida, lata ve-rδ a Papa non solum esset valida, sed etiali cita. Quod lata ab Episcopo est et illicita,probatur nam ellet contra tenorem illius cap. Romana.cui Episcopus debet e Lia subiectus. qu bd citet valida, probatur: n1m in illa casu constat singulos huius
communitatis esse nocentes I ergo nullusi nocens puniretur. Quod vord lata a Papa esset licita, probatur:nain Papa non isubiicittir iuri communi, sed potest in illo dispensare. Et haec dicta sint loquendo
de excommunicatione per viam. centemtiata nam si seratur per viam statuti, sit 'Quarta conclusio , qudd licite potest ferri contra singulos de.Vniuerstate,vembi gratia, quod nullus collega egrediatur noctu e collegio sub excommunicatione latae sententiae, & tunc quilibet delinquens ligaretur. ita Soti supr. dc Sylveil.
DUBITATVR septim Λ, utrum semel ex communicatus possit iterum excommunicari r Et videtur quod non : nam ex-
communicatio costilit in priuatione QR fiagiorum Ecclesiae, sed priuatio non succipit magis & minus; ergo. Secundb: nam plura accidentia solo numero difforentia non pollunt esse sumit in codem subiecto. Concluso tamen si assir tiua, quam
niter. Probatur cx can. Enget trudam s. l. .& can.excellentissi inus. I I.q. r. sed ego allego optimum text.c.ctim pro causa. de sententia excommunicationis. Et haec
concluso non solum intelligitur quando est nouum crimen, sed etia propter idem
crimen aggravatis censuris ad maiorem terrorem & confusione:aequum est enim ut sicut obstinatio crescit, ita etiam crescat rigor poenae. sic D.Tho. & Sol. & ad hoc facit dictus canon excellentissimus. Sed aduertit D.Tho. qu bd in primo casu,
scilicet quando est nouum crimen , toterunt principales excommunicationes, quot sunt causae, propter quas excommunicatur, unde iste potest absolui ab una excommunicatione manendo in alia , ut
habetur dicto cap.cum pro causa. De quo plura dicemus in cap. 7. Ad primum in contrarium respondeis tur ad minorem,qubd priuatio licet in se non suscip: at magis S minus, suscipit tamen in ordine ad suam causam . sicut tonebrae dicuntur suscipere magis & minus propter appositioncm pluriu corporum
opacorum, Sc eodem modo excolniri unicatus phiribiis excommunicationibus est
indignior suffragiis , & magis clongatus
ab illis,quam excommunicatus unica CX- communicatione. Et sicut quando sunt duo corpora opaca, sublato uno , requiritur Ulterius auferre alterum, ut aer maneat lucidus, sic ablata una excommunicatione. requiritur auserre alteram,ut homo possit frui suffragiis Ecclesiae. Ad secundum respodotur primδ,quddilla maxima intelligitur de accidentibus realibus:
62쪽
realibus: haec enim l unt quae vere S rea Iiter inhaerent subiecto. Secundd, quis dilla maxima non habet velum in accidentibus , quae dicunt ordinem ad aliquid
extriniectam , & hunc ordinem dicit cxcommunicatio ad actum cxcommunieantis , & ad causam Propter qua in CX-
DUBITATUR Octauis, utrum desunctus possit excommunicari Z Quam qu-stionem crudite tractat Caitro 1. de iusta haereti cortim punitione. cap. I 9. de Lo. Prima opinio tenet , quod licet non Omnes defuncti possint excommunicari, tamen ille qui mortuu* est in pcccato haeresis, licet non incidisset in excommunicationem ante mortem , ut si daretur casus , quo in iure non csset imposita excommunicatio contra haereticos, ut forte
non erat in Ecclesia primitiua, iste post mortem posset excommunicari propter
grauitatem criminis. Hanc videtur tenere Gratianus a l. quaest. 2. can. penuit. & vlt.
Eandem sequitur glosIa c. li quis Episcopus .de haereticis. verbo, post mortem. &Panormit. cod. cap. probat Gratian. ex s.
Synodo generali, act. i. de 4. ex August. 3e aliis Sanctis dicentibus turreticos defunctos cile anathemati Zandos, prout resertur in cari. sane. et 2.24. q. a. Et confirmatur primo ex multis testimoniis Conciliorum relatis a Castro cap. i'. sc licet Constantiens sess 8. ubi anatheniati Za-tiit Uviclepti. iam desuncttim ; & 6. Synodus generalis act. r. anathematizauit l)ioseorum Je Pyrrhum,& act. vlt. anat humatizauit Theodorum & alios haereticos iam desunctos. Et urget multum c. a nobis. et 1. de sententia excommunicationis. ubi Innocentius i l I. determinat excommunicatum poste ab soliti post mortem;& r ddit rationem, quia scilicet Ecclesia potest solii ere& ligare defunctos. Confirmatur secundo ex usu inquisit rum,qui solent damnare sua sententia haereticos , eos anathematizando , de ex humando eorum corpora, ut comburantur.
Secundo probatur, Ecclusia concedit in-
diit gentias desunctis ergo Pstest illos ex
Secunda sententia,quae communis est, seneraliter tenet nullum defiictum poI-ie excommuiticari directe & immediate. Pro quo notandum est , quod dupliciter
possumus loqui de excommunicatione. Primo modo de cxconmunicatione pro-prie directe, de immediatcuecundo modo, large indirecte',& mediato,ad excom municadum .Primo modo requiritur iurisdictio erga ipsas personas excommunicandas ; ad excommunieandum autem secundo modo non requiritur iurisdictio erga personas excommunicandas, sed salix est iurisdictio circa alias , quibus p test praecipere quod non offerant sacrificia nec tuffragia Ecclesiae' pro tali, vel tali
persona. Prima concluso. Qui dum viveret incurrit excommunicationem , si ante ab . solutionem moriatur, excommunicatus
manet post mortem, & est priuatus e clesiastica sepultur1, & suffragiis Ecclesiae, nisi absoluatur post mortem, ut postea dicemus. Haec habetur ex cap. sacris. de sentcnt. excommunicat. Quae concluso habet verum,licut ante mortem ost
disset signa contritionis. ita Nauar. cons. 3.de sepult. Secunda concluso, loquendo de e communicationc primo modo, scilicet, directe de immediate , nullus potest excommunicari post mortem propter aliquod crimen quantum ci nque enorme, licet sit crimen naei ess, dato quδd in iure non es sci imposita excommunicatio
contra haereticos . Hanc tenent autores secundae opinionis,scilicet Anton. .par. tit. 1 f. C. s. Sylvcst. Verbo , excommuni
communicandum immediate & directhrequiritur iurisdictio erga pcrsonas excommunicandas , sed hane iurisdictio-
63쪽
num non trabet Ecelelia erga defunctos, orgia, Minor prob.ittir,in qua eit tota di Lsicultas. Primo: nam potestas at ex communicandum collata est Ecclesiae in illis verbis , Quaecunquetigaueritis fuZer Ierram, cyc. sed defuncti non sunt super terram, ergo. Secundo, Eccletia lotam potest excommunicare inobedientes & contumaces , sed defunctus iam non est contumax Ecclesiae, cum sit extra eius territorium; ergo. Contra, nam latis est qubd vivens, fuerit contumax. Respondeo, nego hoc est e satis , imo ut aliquis excommuniczitur,sCquirὲtur, quod pro tunc sit de iuris. dictione Ecclesiae: sed defunctus iam est extra iurisdictionem Ecclesiae militantis; crgo. Tettio, Ecclesia non habet iurisdictionem ad absoluendum dilecte defunctum ex continunicat uni,vi diccmus ; cr-go neque ad excommunicandum. Et haec
argumenta atques iter militant in haeretico defuncto. Notandum est , quod haec conclusio habet verum, licci homo ante mortem fuerit monitus ab Ecclesia, scilicet praecipiendo ei aliquid subpcena excommunicationis; hoc est contra nonnullos iuniores, sed alij tenent nostram sententiam,& meritbmam, ut diximus c. 3. disput. 2.dub. s.ssententia in continenti sumit vires,& ideo solum habet vim contra eos, qui tempore quo scrtur sententia sunt subditi. Hi ne sequitur quod si
Ioannes mandauit Petro percutere clericum ,& quando mandatum exequitur, iam est defunctus Ioannes, non incurret excommunicationem canonis , si quis suadUnte.
Tertia conclusio. Loquendo de excommunicatione secundo modo, scilicet mediate &indirecte.bene potest Ecclesia Excommunicare deiunctum, qui decessi in peccato: huiusmodi enim excommunicatio nihil aliud est , quam praecipui esuis ministris, ne onerant pro illo sacrificia S suffragia Ecclesiae ; quod patet ex notabili supraposito. Quarta conclusio. Ecclesia bene potest declaratu , defunctum decessilia eΣ-
commanicatum . ita Sylvest.Soto, & C uarr. locis ubi supra: & patet ex practica Inquisitorum , qui solent iuridice deci rare aliquem decessisse haereticum S excommunicatum. Sed quoniam hic erit facillimum intelligere ea , quae dicuntur de absolutione ab exc5municatione post mortem, pro eius dilucidatione notai
dum;qubd dupliciter potest aliquis decedere in excomunicatione. Primo modo, cum vera poenitentia & signis contriti
nis,& desiderio obtinendi absolutionem ab excommunicatione cd cam obtinere non potuit ex aliqua causa acciactati. Secundo modo, sine vera paenitentia & s gnis contritionis, c absq; desiderio obti- Mendi absolutionem. Quo posito Quinta conclusio sit. Ecclesia non potest directe absoluere defunctum excom-nuini cmma,quamuis decesserit cum vera poenitentia & desiderio obtinendi absolutionem, bene tamen indirecte. Sic AG mil. verb. absolutio .n. 1 f. & 63. Couarr. loco citato, ubi hoc tractat ex pro se:A;&pro utraque parte concluscinis est text. c. a nobis .el 1.& cap. sacris. de sentent. yx- conranunicationis. Prima pars probatur eis de argumentis Lictis pro secunda conclusione: nam ad directe absoluedum requiritur iurisdictio in personas absoluendas, licui ad excommunicandum : & prae
terea probatur ex can. de communione. 2 q. q. 2.& canone nec quisquam .ead.cau
sa & quaest. Secunda vero pars etiam probatur ex tertia conclusone: hoc enim noest aliud quam Ecclesiam concedere facultatem, ut corpus possit sepeliri in loco sacro,etsi erat sepultum in illo quod non extra habetur; & etiam concedere faculutatem siti s ministris, ut possint offerre pro illo suffragia dc sacrificiamam ante huiuLmodi absolutionem non pol Crant , Ut constat ex textibus modo citatis. Vtrium
vero si de ficto applicarentur , essent illi
prolicua,dicemus cap. 6.Circa hoc aut cinguo sunt notanda.
64쪽
& sanum , S: non a quolibet Sacerdote, qui eii posset absoluere in articulo mor-
. Secundo, quod si defunctus sepultus
est in loco lacro,non est extrahenduS, Vt
flagelletur ante huiusmodi absolutione, sed fatis erit flagellare sepulchrum , si
autem esset sepultus extra locu in sacrum, tunc ex humandus est,& flagellandus. ita Nauar. loco citato,& Syluus .vcλ.ab
ablolutionis: ad hoc enim esset nece IIaria iurisdictio in ipsos de sanctos ; sed
tantum conceduntur per modum sussia-gij Sc solutionis, ut dixi in materia de indulgentiis. DUBIrATVR nono, virlim Episcomis postit excommunicari ab Arctn- episcopo λPrima conclusio. Per modum punitionis pro crimine commisso bene poterat excommunicare secundum ius anti quum, non tam on secundum ius nouum
Sexta conclusio. Quando exconamu- Concit. Trident. Primam partem tenet nicatus decessit sine vera poenitentia 5 Panormit. P. Pastoralis. de Ossi c. ordina signis contritionis, nis o modo est absol- rij, ruina. a .& Sylvest.verbo, Archiopi sic uendus ab excommunicatione, ne indi- pus . num. i.& est tex. cap. sicro.de senten recte quidem. Probatur, quia non est di- tia excommunicationis. Si opponas c gmis ut absoluatur, cum ipsam absolu- nonem ι 6. quaest. r. ubi dicitur, qudd sitionem contempserit. Episcopus crimcn imposuerit alicui ele-Ad argumentum pro sentelatia Gra- rico, vel laico, iubet illud probare in Spatiani cum confirmatione respondetur, nodo ergo a sortiori crimen ipsius Epi quod in illis locis anathematizare non scopi. Respondeo cum glossa ibi istum
ignificat excommunicare,sed maledice- carionem loqui secudum tempora Apo re,sicut haereticus cum cogitur abiurare stolorum, quando cause omnes defere- haeresim, cui adhaeserat, 'anathematizat bantur ad Ecclesiam, ut can. relatun .r i. illam, ut patet ean . ego Berengarius. de quaest. I.& iuxta hoc debet intelligi glo L. conse .dist. 1. & tamen non excoliamu- sa cap.pastoralis, verbo,exceptis.de ostie. ni tuam; de B. Petrus cum coepit anathri Ordilrar ij. Secu nda vero pars probatur:
matizare Sc iurare, quia no nouerat Chri- nam si cause criminales sint gratatores,stum,non excommunicauit seipsum. Et reseruantiir summo Pontifici; si vero sint dato qudd in aliquo Concilio vel textu minores, in Concilio tantum Prouincia inueniatur,qubd Ecclesia excommunica- li cognoscend .e sunt, & determinandi,uit defunctum, explicandum est duplici- vel a Deputatis per Concilium, vi statuit ter. Primδ,de excommunicatione indi- Tridenta seis 2 . decreto de reformatio. recte,& hoc modo explicat Castro stip. c. cap. s. 1 o. in fine, illud cap. a nobis. et a. de sciat. Secunda conclusio. Per modum praeia excommuni c. Secundo, quod declarauit copii b ne potest excommunicare, verbi illum decessisse excommunicatum: S per gratia, praecipiodo Epii copo sub excom- hoc patet ad secundam confirmationem: municatione, ut in Episcopatu suo tollat nam inquisitores quando declarant ali- talem consuetudinem prauam, vel ut ob quem decessisse haereticum, declarant de- si ruct st .ituta E esiae, denique quando cessisse excommunicatum ;& quoniam pra: cipit vel prohibet id , quod iure sibi Ecclesia hoc ignorans admiserat 'illum conceditur. Probatur, poterat secundum ad ecclesastica in sepulturam,ptaecipiunt ius antiquum, & non cst restricti im per eius olla ex humari & comburi. Trident.quod tantum loquitur de causis Ad secundum , concesso antecedenti criminalibus, atque adeo de excommutariegatur consequentia : nam indulgentiar nicatione per modum punitionis , pro non conccduntur defunctis per modum crimine iam csimillo; ergo. Maior pro b
65쪽
turniam Episcopus est subiectus suo Archiepiscopo, ut habetur can-de iis . I a.d. Scc.paitoralis.de ossi c. ordinarii. Quid li Episcopi in Concilio Prouinciali congregati vellent usurpare iurisdictionem Archiepiscopi, pol Letne Archiepiscopus procedere contra illos perccnsuraS. Tertia conclusio. Intra Concilium non pol set,belae tarnen extra. Prima pars probatur: nam in Concilio Archiepit corus,qtiam uis caput sit, est tamen pars, fleideo ipse solus non potest conciliariter determinare , nec procedere, nisi cum eo consentiat maior,vel qualis pars Episcopormn . Secunda vero probatur: nam recte potest illis prohibere sub excommunicatione, ne usurpent iurisdictionem illius,& inobediciates poterit cxcommunicare. Confirmatur, licitum cst Metropolitano, inad 8c neces larium , defendere suam iurisdictionem , & Ecclesia non habet alia arma efficaciora , quam censi ras ergo potest uti illis. Confirmatur secundo nam alias si in isto casu non possiet defendere suam iuri silictionem, sequeretur, quod gubernatio & iurisdictio Archiepiscopi esset manca δc diminuta, maxime quoniam si expectaretur recursus ad Papam,interim magna orirentur incommoda & se hismata, De caussa M occasione propter
quam sertur excommunicatio. Cap. V.
Se contumacia requisita ad incurrendam
IN pni Mis supponendum est excommunicationcm in serri non posse
nisi propter aliquod peccatum, & quod
non sit pure interius, ut vidimus p. I .dub. 9.dc a P. Quo supposito, DUBITATVR primδ.propter quas causas possit ferri minor ex conummi ca-
tio 3 ubi supponendum est , quod licet possit imponi a Iudice, tamen de facto
nunquam imponitur nisi a iure, ut diximus p. 2.disp. t. Quo posito, Conclufio sit. Licet antiqui tu' incti rebatur in octo vel nouem casibus relatis
ab Innocent.c. i. de sent. excommunicat. dc Sylvest. verb. excommunicat. q. n. 2. tamen iam unus sol iura est in usu , nempe participare cum excommunicato maiori excommunicatione in casibus prohibitis Hinc sequitur, excommunicationem minorem polle imponi pro peccato veniali
contumaciae. Du BiTATVn secundδ,utrum excommunicatio maior possit imponi pro peccato veniali ὶ Et videtur quod sc. Peccatum veniale cum sit malum culpae,m ius malum est, quam excommunicatio maior, quae est malum poenae; ergo eX- communicatio maior potest imponi pro culpa veniali. Sccundo , ex Concit. Casethaginens IV. cap. 1 . ubi dicitur, qu bd si sacerdote in Ecclesia verbum faciente quispiam exierit, excommunicetur, sed excommunicatio in dubio intelligenda est de maiori,ut vidimus pari. a. ergo. Sit
Prima concluso. Stando in ture positivo, non potest imponi pro veniali, sed
Cerdotum. II. q. 3. & in Tridendi sessi a s. c. de reformat. ubi statuitur, quod i .on concedatur excommunicatio , nisi pro caula grauissima. Secunda conclusio. Etiam stando in iure diuino non potest imponi maior excommunicatio nisi pro peccato mortali. Ita multi viri docti, & eolligitur aperte ex doctrina Soti art.citato. conclui. A. Et probatur, potestas Ecclesiae ad excommunicandum data est ei a Christo in aedificationem, non in destructionem , sed si propter culpam venialem posset imponere maiorem excommunicationem, esset
66쪽
in destructionem fidelium I ergo. C-- firmatur : nam si Christus contulillet E Elesiae hanc potestatem, aliquando ea via suillet. Secundo : nam quando Christus Matth. I 8. tradidit Apostolis potestatem excommunicandi, solum loquebatur de peccato mortali, ut patet ex verbis ipsius textus . praedixerat enim , non est voluntia PatrM,ut pereat; deinde dicit, Si te ai durat mariu es fratrem tuum, perire autem nemo potest nisi propter mortale, nec lucrari nisi qui propter mortale perditus erat,imb de nomen ipsum thniem, designat mortale peccatum. Tertid: nam si cundum ius diurnum & naturale scena debet proportionari culpae, sed excommunicatio maior est grauissima poena, cum per illa excludatur homo a participa, tione sacramentom,de sutri agiis Ecclesiae; ergo non debet ferri nisi contra eum, qui Propter mortale peccatum exclusus est a
regno caelorum. Confirmatur: nam cru-
aetas esset Chirurgus, qui pro leui morbo membrum amputaret. Contra: nam hoc argumentum etiam probat,qubd excommunicatio minor non possit ferri proveniali, siquidem priuat receptione sacramentorum', quae sunt emaei ora ad O
tinendum regnum caelorum , quam Or
tiones de suffragia, quibus priuat maior
excommunieatio. Respondetur cum S to, quod non sunt caetera paria : nam or
tiones - ΩΨ agia sunt continua quaedam praesidia, & ideo priuatio illorum graui csime hedit, receptio autem sacrament mm raro est necessaria. Ad primum respondetur negando com sequentiam, sicut non valet, maius malum est peccatum veniale quam mors cor
poralis; ergo potest aliquia pro veniali damnari poena mortis. Ad seeundum respondetur, qudd, Vt diximus par. r. ille canon intelligitur de
minori excommunicatione secudum sormam antiquam, secundum quam excom--nicari non erat aliud ,quam priuari S
c mento Eucharistiae. Secundb , dato quod ille eanon intelligeretur de maiori,
hoc ellet quando aliquis praemilia monitione contemneret audire concionem: nam tunc exire e concion iam cstet mo tale iatione contumaciae, vel etiam rati
ne sciandali. Ex dictis sequitur primo, qudd prius
saltem natura debet homo incidere inmortale, quam in maiorem excommuniacationem. Secundo sequitur , qudd lieet aliquis Praelatus, etiam Papa, intentet sesere excommunicationem incurrendam pro solo veniali, non tenebit factiim. Tertibsequi tui,qu id qui cu que excusatur a mortali, liber erit ab excommunicatione maiori , ut latius insta dicemus. Quat id sequitur,qubd quandocunque lex , vel Praelatus praecipit vel prohibet aliquid sub
excommunicatione latae sententiae, oblugat sub mortali: quamuis eius rei trans. gresso de se non sit mortalis. ita Soto aria. itato,cOlum. 2. corol. t. Castro I. de lege poenali. c. s. documento 4. in fine. Co
uari .c. alma mater.p. I.g. 9.la. I. versiculo,
primum sane. v bi ait quod vel lex liabet da est pro iniusta, vel praesumendum est, quδd legissator habuit intentionem obligandi ab mortale. Eandem sententiam
tenent communiter omnes Doctores,imo autores citati loquuntur absolute non
limitando de excommunicatione latae sententiae. Ratio autem huius corollari, est , qu bd cum excommunicatio maior non possit ferri pro veniali, eo ipso quod lex, vel Praelatus praecipit aliquid sub excommunicatione latae sententiae,satis ex primit intentionem suam esse obligandi ad mortale, sed hoc corollarium intelligendum est, nisi materia sit leuis, ita ut neque in se, neque in ordine ad finem fiat grauis , ut magis explicabitur insta : tunc enim non lassicit constituere peccatum mortale , quantumuis praecipiatur vel prohibeatur sub excommunicatione; ut si Praelatus praecipiat subdito sub excommunicatione latae sententiae, ne loquatur verbum otiosum, vel qubd recitet unam salutationem Angelicam. Probatur ma- niseste. Ecclesia non potest obligare ady mate
67쪽
materiam tam leue sub peccato mortali; ergo non obligabit,quamuis imponat excommunication dira maiorem. Antecedens
probatur, lex diuina de naturalis de non furando licet ex se obliget ad mortale, tamen ex paruitate materiae obligat ad venialein votum de materia leui obligat adveniale tantum , sed piaeceptiam Ecclesiae non potest esse maioris emcaciae, quam diuinum; ergo. Vnde vel talis lex erit iniusta. , vel, ut ait Mexic. difficult. 6. de excommunicat. talis excommunicatio magis dicenda est comminatio , quam ex comin unicatio non enim credendum est, Praelatum habuisse intentionem excommunicandi pro re leui. Contra, contemptus etiam in re leui est mortale, sed qui
violat praeceptum imponens poenam ex eommunicationis latae sententiae , contemnit legem; ergo quamuis materia sit leuis, peccabit mortaliter. Respondetur prim b , negando niai
rem cum Caietano in sum. ver. contemptus. Couar. f. y. citato n. 3. Medina I. 2. q. 96. art. ψ.reg. 6. Secundδ, dato, qu id
quando iste non obediret legi ex contemptu formali, peccaret mortaliter, tamen non loquitur in isto casu,sed in casu quod
non obedit alia causa. DUBITAT vR tertiδ, utrum non sol tan maior excommunicatio lata, V rum nec serenda seu comminatoria, ponsit imponi pa o veniali; quod aliis verbis quaeri iolet ; virlim quotiescunque lex praecipit vel prohibet aliquid sub excommunicatione serenda , obliget ad mortate 3 Conclusio, alis lex obligat sub mo tali. Pro hac conclusione pollent allegari autores citati dubio praecedenti , qui absoluth loquuntur non limitando ad excommunicationem latam, sed sunt alij,
qui tenent nostram conclusionem ex precsc de excommunicatione ferenda. ita Syl
Sum. Vc ibo, praecepti transgressi. Nau. c. 23. n. I s. Petrus de Soto lech. 3. de ex-
communicat. Armil. verb. praeceptum. l. s. Praeterea: nam Medina Cod. de restitui. q. 3o.Conrad.de contractibus.quaest. I 2. Angei. Ver. clericus. 9. num. 3.Sylvest. eodem ver .n. I. Tabien. eodem ver.& n. ideo dicunt clericum in sacris negotiantem per propriam personam peccare mortaliter stando in iure communi, quia in extra-uag. ne clerici,vel Monachi. de statu M
nachorum. est illis prohibitum sub excommunicatione comminatoria.
Sed pro maiori explicatione huius conclusionis notandum est , quod poena
excommunicationis comminatoriae dupliciter potest imponi. Primo modo, ita ut possi Iudex excommunicare transgressorem sine hoc quod praecedat alia monitio. Secundo modo, ita ut requiraturalia monitio. Si petas quando requirituralia monitio 3 Respondeo , quod si l quamur de praecepto Iudicis, ex verbis ipsius constabit; hi vero de canone vel datuto,duplex regula potest assignari. Prima eaque tertissima, quando canon vel statutum id exprimit, ut de facto exprimitur in can. administratores. 13. q. F. 6cc. non miniis. de immunit Eccles . & c. neclerici vel Monachi. de statir Monachorum. in quibus requiritur admonitio I dicis ad incurrendam excommunicati
nem impositam a iure ipso facto,& quod
magis facit ad rem , in Trident. sess. I 4. C. o. de reformat. imponitur suspensio comminatoria contra personas ecclesiasticas, quae praecedente monitione ordinarij non
gestaverint habitum decentem , & sessi.
24. c. 8. de reformat. imponitur ex communicatio comminatoria aduersus concubinarios , qui ter moniti ab Episcopo, non se separauerint. Sccunda rcgula est, quam rillibent aliqui viri docti; & colligitur ex Mexic. dim cult. 6. de excommunicat. post conclusionem secundam , scilicet quando materia , ut praecipitur sub excommunicatione, est leuis in se : tune enim quidquid sit de rigore iuris, tamen ex aequitate praesumitur non esse intentionem Ecclesiae, quod infligatur excommuni
68쪽
municatici ante monitionem Iudicis. His peccato mortali; m Summa vero dicit non suppositis est duplex opinio. peccare mortaliter, quoniam ante admOPrima est quorundam doctissimorum nitionem non fit dignus excommunica virorum, qui tenent conclusionem poli- tione,& quoniam haec secunda opinio est tam uniuersaliter elle intelligendam, it a nobis amplectenda, que quotiescunque pr cipitur aliquid sab Dicimus primo. Si materia ellet leui excommunicatione comminatoria, obli- sma, quia scilicet in se, S: in ordine ad figat ad mortale; siue requiratur alia mO- nem est leuis , licet praeceptu in comminitio,siue non , & hoc, qua inuis materia netur excommunicationem , non oblisit leuis in se. Allegant pro se Sylvest.loco gat sub mortali. ita Soto loco citato, de
citat ,& Sotum art. a. citato. corol. I. Et Medina I. a. quaest. 96. art. . post Rcqu-
quidem hi duo autores, praecipue Sotus, lam est de mente Caliri a. de lege clare videntur loqui , qua inuis materia sit poenali. c. s. ante documentum 3. ubi ait leuis , sed non expresse loquuntur in casu elle ignorantiam, qudd putet Praelatus se quod requiratur alia monitio, imo Syl- polle omnia, etiam leuissima, mandare uessi potius videtur loqui, quando non sub peccato mortali, &in hao conclusi requiritur.Sed quidquid sit de mente Syl- ne omnes debent conuenire. Dicimus se-uest. & Soti probatur haec opinio. Pri- cundo,conclusionem supra positam intel--γ, comminatio alicuius poenae non ad- ligendam cile iuxta secudam opinio non, iungitur ivlle alicui legi, nisi transgressio itaque quando lex comminatur exeom- legis sit digna tali poena, sed solum pee- municationem,& non requiritur alia m catum mortale est dignum poena excom- nitio,tunc obligat ad mortale, alias non, municationis maioris; ergo quotiescun- nisi materia esset multum grauis. Hoc dique lex comminatur talem poenam,obli- ctum habet tres partes. Prima scilicet, sat ad mortale. Secundo, legissatores ec- . quod tunc obligat ad mortale, probatur; clesiallici polIunt obligare sub mortali, nullus potest incurrere cxcommunicatio- quamuis materia alias sit leuis , sed quo- nem maiorem nisi pro peccato mortali; tiescunque ponitur excommunicatio ergo lex, quae comminatur maiorem ex- comminatoria, satis explicant suam elle communicationem , quae possit infligi intentionem obligare ad mortale; ergo sine alia monitione, Obligat ad mortale. vere obligant. Probatur consequentia Aram qui vult ali- Securida opinio dicit, conclusionem quid, censetur velle omne illud sine quo esse intelligendam , quando non requiri- fieri non potest. c. praeterea, de ossic. detur alia monitio. Hane tenet Caietan. in legati. Secunda vero, scilicet quod alias Sumina. Ioco citato. Nauar. loco citato, non obligabit ad mortale,probatur: nam& multi viri doctissimi, & per hoc ex- eo ipso qudd requiritur alia monitio, &plicatur doctrina Cater. a. a. quaest. 3 96. r. materia non est multum grauis , est signus. Contra ad secundam: non enim retra- quod legislator non vult transgrcisoremctavit in Sum. id quod dixerat a. a. ut qui- obligari ad mortale ante monitionem. tam falso putant, sed explicauit: nam in Praeterea, quia nunquam videmus Iudi-
a. r. loquutus est quando non requiritur ces sine alia monitione excommunicare alia monitio; ui Sum. verb loquitur,quam transgredientes legem praecipientem in do requiritur, ut patct ex ratione, quam teriam leuem in se sub riona excomm utrobique assigna ; quoniam in a. 2. pr nicationis. Praeterea, quia non cst crede bat transfretiorem praecepti continentis dum , quod pia mater Ecclesa velit obi incommunicationem comminatoriam gare ad mortale, quando materia est leuis peccare mortalite , quia eo ipso meretur ante monitionem Iudicis. Petis, quando
communicationem , qdod non stat sine peccabit mortaliter tra ressor huiusm
69쪽
di legis . Respondeo,quando non obedie-1it vltimae monitioni Iudicis, post quam monitionem poterit iudex illum de facto
excommunicare: tunc enim iam est eo n-tumax de dignus,ut excLmmunicetur.
Contra arguitur ad probandum, quδd quando lex praecepit aliquid sub excommunicatione , semper obligat sub mortali, licet materia sit leuis: nam alias s queretur, nullum ei te discrimen inter is gem ecclesiasticam non imponentem scenam,& inter legem imponentem foenam excommunicationis. Probatur sequela: nam quando materia est grauis, licet lex
non comminetur excommunicationem,
obligabit ad mortale. Respondetur, negando sequelam. Et ad probationem dicimus magnum esse discrimemi iam qua-do lex non comminatur excommunicationem, nunquam obligabit sub mortali, ii materia si leuis,at vere, quando comminatur excommunicatio aem, aliquando obligabit , ut quando praecessit iam admonitio Iudicis , Verbi gratia, in c. siquis. de vita & honest. clericorum . de incan. si quis. 23. d. est imposita excommunicatio comminatoria contra clericum relaxantem comam , de contia eum , qui Sacerdote verbum iaciente in Ecclesia, si transgreditur post talem monitionem, peccabit mortaliter, at vel , fi non es et imposita excommunicatio, non peccaret mortaliter.
Tertia verb pars, scilicet quod quando materia esset multum grauis,quamuis requiratur alia monitio, utpote quia lex ita statuit,obligabit ad mortalc,quanulis nulla imponeretur poena, ergo laaec obligatio non tollitur per hoc , qudd ad infligendam excommunicationem requiratur alia monitio. Sed luc maxime aduertendum est eum Couar. c. alma mater. I. p. f. 9.nuio. s. versiculo,trina verδ. quod quando post canonem comminant m cxcommunicationem requiritur monitio, sufiicit una. Petis, quae materia erit grauis Respondeo . quando hic de nunc attentis omnibus circunstantiis conducit ad con-
sequendum aliquod magnum bonum, vel vitandum aliquod graue malum, siue res illa sit alias praecepta, siue non. Verbi gratia, praecipiunt In qui stores sub excommunicatione, ut omnes confluant in templum ad audiendum edictiun fidei, obligat iub mortali, quia est ad exaltationem fidei, 3e ut sciant homines, quae sint de- nuncianda ab Inquisitoribus;idem dico, si saeuiente peste vel bello praecipiat Prael
tus sub excommunicatione , ut omnes
confluant ad processionem pro salute &pace Reipublicae .ita Sol. art. 2. citato corol. . denique in particulari arbitrio boni viri relinquendum est. Haec autem Praecepta intelligenda sunt comprehendere illos, qui sine incommodo ire possum: nam verba generalia ciuiliter & politicὸ intelligenda sunt cellante impedimento,
ut tradit Sylvest. veri excommunicatio. 2.num. I . Casu I a. Iam ad argumenta primae
opinionis. Ad primum respondetur, illam mes rem solum esse veram , quando poena taliter adiungitur legi,qudd post transgressionem possit infligi sine alia moniti
Ad secundum respondetur, concedo maiorem, di ad minorem dicimus, quod quando requiritur alia monitio, non it tendunt obligare sib mortali, quantum est ex vi poenae, secus esset ex parte materiae, ut si sit multum grauis. DUBITATUR quarib,quid secundum praedicta assimandum sic de illo motu proprio Pij v qui incipit, De salute gregis Pominici, ubi clericis in sacris. & religiosis prohibet sub excoli municatione
comminatoria , ne interunt agitationi tau Issum. Dico , comminatoriae nam qua in-ui ν nonnulli viri grauissimi dixerint hanc
Ucommunicationcm eiselatae ientcntiaci, tamen reuera solum cst coli uni natoria,&ita tenet Ludovicus Loeea infra citandus
Nec obstat quδd postquam Pius V. posuit
excommunicationem latae sententiae contra Principes seculares Magistratus, dia
Gubernatotes, qui permiserint agitatio
70쪽
nes taurorum in suis terris , & prohibuit peccabunt mortaliter ratione filateriae seeularibus huiusmodi agitationes , ait, gravis, S post monitionem citra omnem elaricis quoque tam regularibus quam se- controuersiam peccabunt mortaliter. eviaribiti beneficia ecclesiistica obtinensibus, Ego verbriri, sacris ordinibuι constitutis, sub excom- Dico primδ,ubi motus proprius rece--ticationis poena, ne eisdem steunculis in- ptus est Praelati admonent clerieos, ne serpi , similiter prohibemus , non inquam. als stant huiusmodi spectaculis , qvi non obstat, nam illiud adverbium ,similiter,noin obedierint,peccabunt mortaliter. resert excommunicationem latae senten- Dico secundo, clerici in sacris vel Retiae,sed prohibitionem immediate praec dentem,per qua interdicit secularibus, ne agitent tauros, est ide ac si diceret,Cl ricis etiam prohibemus, addendo poenam
excommunicationis , quam non imposuerat contra seculares agitantes tauros.
Cui explicationi multum fauet canon excommunicatos. II. qtiaest. s. ubi dicitur , quod participans cum excommunieato similiter excommunicationi subia iacebit, ubi non est sensius, quδd incurret excommunicationem maiorem, sed sensus est, subi acebit etiam excommuniis rationi , minori tamen. Itaque aduerbium , simi luer, resert excommunicati nem , sed non maiorem.
Hoc supposito, aliqui absolute tenent,
quod peccant mortaliter non seruantes hunc motum proprium ita tenet expresse Ludovic. Lopez in instructorio conscientiae. E P.C. 3 I .q. . Ignatius Lopea de Mendosa in pract.criminali canonica.G 72. in fine,& Nauar.lib. a.de restitui. p. a. p. 3. dissiculi. ι num. 3o1. Idem etiam tenent
omnes qui in dubio praecedenti, in opinione prima dixerunt, quod quotiescunque praecipitur aliquid lub excommuniricatione comminatoria bligat ad mortale. liue requiratur alia monitio, siue non,& hoc quamuis materia si leuis in se. Ex his vero autoribus, qui in secunda opinione tenuerunt legem comminant cm excommunicationem non Obligare ad
mortale,si requiratur alia monitio . aliquitenent quod peccant mortaliter clerici de Religiosi, quamuis assistant in occulto,&secluso omni scandalo,quia iudicant materiam hanc esse grauem;alij vero dicunt, quod tartassis ante omnem monilionem
ligios publice assistentes huiusmodi spectaculis mortaliter peccabunt,etiam ante monitionem Praelati : nam assistere hoe inodo est materia grauis huiusmodi persimis , quae profitentur abrenunciare s
cularem vitam:nam , ut bene ait Medina .I . 1. q. yc .art. post regulam s. multa praecipiuntur clericis& religiosis, quae licet secundum se videantur levia, tamen quia maxime conducti ne ad decentiam & h raestatem requisitam clericis & Religiosis sit grauis, & piae ter autorcs citatos
scripsere huic sententiae plures Theologi& Iuristae huius Limensis Academiae, de Doctor Valcasar, Prouisor huius dioec sis, dixit hunc motum proprium esse receptum hic in hoc Archiepiscopatu.
Dico tertio, qui occulte assisteret, non peccaret mortaliter. Probatumnam huiusmodi assistentia non est tam indecens st tui clericali,sciit asIistentia publica. Dico quarto,etiam stando in opinione illorum, qui dicunt omnem legem comis minantem excommunicationem obligare ad mortale , siue requiratur monitio, siue noti, si aliquis clericus vel Religiosius ex loco di itante , ita ut mortaliter non ceu seretur intexesse agitationi taurorum, pollet videre tauros secluso scandalomon rcccaret mortaliter. ἰmb nee venialitet contra motum proprium; ut si videret exturii. alta S distanti ab ipsa platea, ubi agitantur. Probatur: nam quando locus
ei ita distans. qui ibi est non censetur a Dsilere huiusmodi spectiaculis ; & ita tenent aliqui viri docti. Dixi, nec venialiter centria moIum proprium: nana aliunde poti-rit peccare venialitei ex una curiositate. vel alia de causa.