장음표시 사용
41쪽
NXII ' mi Onem explicetur. Coηtrariae aliquorum sentestiae υaIidissimis Scripturaetextibus exploduntur. His non faυent, ut fassio putat Peraυius , S. s. Augustinus , ct CbUsostomus , alitis Patres: quorum genuinus sensus uisi exponitur. P. 2 I.
Scripturarum loca explieantur, quae a refus dogma Catbolicum opponunt Origenistae: ac praesertim textus Apostoli I. ad Corint. Cap. Is . , in quo potissimum caussae suae praesidium collocant. Germanus hujusce sensus alius Ionge est ab eo, quem ipsi appingunt: quemadmodum N υerborum αυi Petri Actuum Cap. 3. quibus eumdem confirmare nituntur. P. 289.
Somnia disiaiuntur Anovmi Authoris Bat I, quἱ praecipuum Origens nae caussae salumen deprebradere sibi visus est in libro Apoeabpseos. Deisdem laris, quae opponit ille, locupIetissima extant aeternae poenae testimo. nia . Duplex resurrectio , de qua loquitur S. Ioannes , ad Iustos Electos referenda est, non ad scelestos ct damnatos, ad quos DIum spectat duplex mors, prima es secunda. De caetu quoque Beatorum , si is Acessa triumphante dicta sum, quae ad omnes prorsus etiam impios bomines Angelas nuperus Aurbor detorquere conruur. p. 298.
Marentia Origen Is ab Ecclesia tanquam Caibesicae Fides αηtraria, sensis per resecta est . Concilia, quibus proscripta fuit, Alexandrinum maxime, oe Oecumenicum ConstanIinopolitanum II. . His consonant decreta Patrum , qui eam vitati Christiano dogmati inimicam damnant, ac sugillant. Nodum Ecclesia Romana , sed etiam caeterae aliae quaecumque ab ipsa sbiasmate sejunctae , poenarum aeternitatem ut fide certam, continxti fuerasmis retinuerum, retinentque. p. 3OS.
Patres omnium saeculorum in dogmate de poenarum Inseria aeterastate concorder. Plurium eorum , qui Des ante , υA circa aeυum origenis floruerunt , series contexirur: sicut m fidelium, qui Cbristi doctrinam, profuso sanguine , consignarunt. Tum subsequentia saecula perrustrantur, eamdemque veritatem ubique ab Ecclesiae Patribus constantissime traditam ostenditur . p.33 3.
Noraalli Gelasiae Patres vindicaηtar, quos eum origeae eonsentienter
42쪽
Rx II risdueunt Grotius, Petavius, ct Huetius, JUiso, es Brevi, alii αν secviai saecκli Patribus injuria affetitur opinio de temporario imploram cruciatu, quem MLius aeternam credidissie prolatis ipsorum textibus perspe- Etam fit. Gregorii Niseni opera ab Origosis aIDubi visata fuisse S. Germanus, ct Photius testa tur , quibus fides adjungenda est . Nec Grogorium Naetianetenum , nec Ambrosium, b Ambrosiastrum Origeniana Iue
afflatos fuisse jure ullo a mari po G. P. 322.
Prieter Cbrsia nos , aIiae quamplures nationes dogma de aeterno Impi ram supplicio tenuerunt, ac tenent: Judaei in primis, a Mubammedant. Mus notitia, ac fide perfusi fuerunι tum Graeci, o Romani, tum CbaI- a. ei, aliique Septemptrionales populi. Eadem perseυerat inter pIures Asiae,
Generales quaedam anima ersiones in argumenta, quae cont- poenarum aeternitatem ab humana ratione depromum Sociniani , ct Origenistae. Consensus plurium iη eo dogmate nationum, satis eυinciι spectrMm eo ab illis o tum vertam, quam jactam, ejus repugnantiam cum Dei natura , ciperfectionibus. Adversariorum methodus omπia peffundat Cbrsianae Religionis fundamenta. Multa sunt is rebus ipsis naturaIibus certi ma , quae tamen repugnantiam imoisere videntur. Humana mens fide destituta fariis decipi potest in iis maxime, quae ditanam naturam, o operationem Deinctant. Deo aeternam impiorum miseriam perspicue revelanii fides adbibenda, rametsi ideis nostris adversari videatur. P. 34 I.
. Primum expenditur Adisrsariorum argumentum ex Dei Bonitate, re Pro videntia arcessitum . Illud sibi jam proposuerat, dilueratque Angelicus Doctor S. omas. Illustratur solutio ab ipso tradita. Inane est et ηaturale hominis desiderium erga beatitudinem , si eam consequi non possiet, ηοη πα- rem si actu non consequatur : neque optimi Propiforis munus iboc a Deo extingit , ut neminem in kternum perire sinat . Finiis argumentum Anovmi cuis jusdam ferimoris depellitur . Alia ejusdem baIlucinatio uotatur. Quod priis mo oe principaliter Dras extra se respicit in rebus ereatis, est bonum totius Uniυςs, is quod etiam pluriκm perpetua damnario conspirat . p. 3 7.
Sestatur alterum argumentum , quod ex Dei pietate , o elementia pro .mant. Falsa imaginatio Petri Baellii de Deo purieste dissipatis . Praeciapua
43쪽
TxI vis objectionis, quam urgeat Asiersarii, jam a D. Noma disjecta. Mus responsio amplius explicatur, roboraturque aliis rDoctoris doeumentis. Deus non desectatur in punitione Imploram , nec illam per se quaerit, sed debitum rerum ordinem , qui inde consequisur , S conferυationem Justitiae , quae accepta sibi es propter se ipsam. Damnati immobiliter haerent is pravi erga olpam affectu. De caussis obstinationis eorumdem in maIo. p. 33s.
Tertiam omniumque praecipuum contra aeterna supplicia argumentum, quia Dilicet cum dicina frititia pugnare Udeantur. Rejicitur quorumdam sentemtia , qui putant mmctum baud esse , ut poenam inter oe culpam aequaIitas in veniatur , atque adeo Deum punire possie supra peccantis meritum . AIiam prorsus ideam nobis ingerunt de supremo judice sacrae litterae , ae recta rario. Aserenum responsa , quae Origeasarum argumento adbibeat S. Augusianus, aliique Patres, ac o Iei. P. 353.
AEquitas mernae poenae cIarius manifestatur. Duplex pereati genus , aIterum , quod veniale appellant, aIterum quod mortale. Huic sesum per-xam nunquam desituram per se respondere docet Carbolica fides. Juste peccatum bocce puniri aeterna poena Damni ,siis priυatiυa , IucuIerier eυinciatur . sese etiam puniri aeterna poena Sensus , si υe positiva, duplici S. ο-mae ratione propugnatur. P. 369.
Tertis ratio S. Thomae ad aequitatem aeternae poenae a ruendam sumpta ex inordinatione irreparabili per ca am inducta . Principia illustrantur, quibus firma crevit: atque illud in primis: peccatum ex hoc inducit reais tum poenae, quod pervertit aliquem ordinem. Aliud deinde: inordinatio a culpa causata ex se irreparabilis est. Scrupulus excutitur D.Ioaninois Fectius Rostoehiensis, ct ad concordiam eum caeteris Neolegis r eatur. Di pantur ea, quae ad rationis robur infringendum obtrudunt Baetis .lius, aliique Scripsores . P. 374
maria N postrema ratio, qua aequitas aeternae poenae eomprobatur ex in finita gravitate offensae Deo per peceatum illasae. Ajuriae Dei prese dictα tabem peccatum continere ostenὰitur. H Ure injuriae me offensae rationes plures deteguntur. Exsufflantur, quae contra objicit recentior Author . Ex infinita excellentia per1onae, graυitatem offensa quadantenus infinitam haurit , adeoque sempiterna poena digna est. Eliquantur disscultates a Tiloisono propositae , ac Iotum opus concluditur. P.
44쪽
In quo firmissimis argumentis evincitur, alium necessario admittendum esse vitae statum , quo Impii homines pro meritorum suorum ratione puniantur.
Metus futurae poenae ad continendor homines is incla quam necessarius. Recensentur qui eam negarunt, aut negant, vel saltem in dubium Meant. suo ex fonte prinuat vesana persuam, decuratur. IH IL est in hae vita mortali, quod impro
horum animos vehementius exagitet, eosque a vitiis ad virtutem, a sceleribus ad pietatem a voeare validius possit, ac frequentius soletat, quam poenarum metus, quas Supremus omnium Iudex Deus in sutura vita commina tur . Virtus quidem nativa sua venustate &gratia amabilem se prodit, praemiumque ingens virtuti in caelo propositum, eam multo efficit amabiliorem atque gratiorem . Uerum eum pIerique hominum, tanquam pecudes, timore potius , quam amore ducantur , quemadmodum in humana Politia ad cives IdMelo conlinendos parum praemia prodessent, quae rectis ae honestis quandoque proponuntur, nisi carceres etiam exstareur, trirgmes, ac Pa.
45쪽
tibula, quibus sontes di facinorosi plecterentur; ita sublato suturi
supplicii metu , ad coercendas aestuantes malorum cupiditates, vitam ἀque ad amussim divinarum legum instituendam, exiguam plane vim haberent tum dignitas & pulchritudo ipsa virtutis, tum merces, maiaxima licet ac sempiterna, a summo bonorum omnium largitore Deo virtutum operibus repromissa; paucique admodum ob earum amorema pravis rerum carnalium oblectationibus ad bonam frugem tradueeis
rentur. Testatur de semetipso in libris Confessionum S. Augustinus sa) nullo se fortiore freno fuisse retentum , ne profundo carnalium voluptatum gurgite absorberetur, nisi memoria mortis, ac terribiligjudieii Dei reeordatione : quod nisi credidisset , comprehensumque habuisset animo, Epicuri dourina palmam in se facile praeripuisset. In hanc quoque rem disserit eIoquenter de more S. Iohannes Chrysostomus, s bὶ fuseque commonstrat nallam esse obscenae voluptati xttarpitudinem , nu IIum adeo monstrosum stelas ac vitium, in quod
Praeceps non rueret mortalium genus, nullum in humana vita ordiis
nem , nullam tranquillitatem dc pacem permansuram: sed omnia futura plena libidinibus, rapinis, fraudibus, rumultibus, flagitiis, nis omnium ratio aliquando a Supremo Iudice exigenda seret, digni sique supplieiis punienda delicta, idque Persuasum haberemus. Atque
inde colligit, tum mopere commendandam Dei Bonitatem, quae tam validum huinam licentiae frenum apposuit, ne in vitia ac scelera imis
II. Iugum libe tam saIurare penitusque necessarium excutere pIu. res moliti sunt , tum antiquis tum nostris hisce temporibus . Inter antiquos celebres sunt Epicurus, ejusque Discipuli, qui eum animum interire cum corpore putarent , consequenter nihil post hanc vitam superesse prχmii vel poenae dixerunt. De his ita scribit laudatus San
ctus Augustinus 'st: Hi fortissimos se jaolant, ει nibit omnino timere se
dicunt: quia nee quidquam Deum res bumanas curare arbitrantur, , consumta Ua sita , milam postea credunt futuram. III. In eandem impiam sententiam concessere ex Hebraea gente Sadducaei , qui & errorem di nomen acceperunt a Sadoc , non illo quidem ., qui in libris Regum memoratur , & Davidis ac Salomonixaetate vixit; sed ab alio longe posteriore, qui discipulus fuit Antigoni Sochaei, & Machabaeorum tempore claruit. De his constat ex cap. 23. Actuum Apostolorum negasse mortuorum resurrectionem , Angeislos & spiritualem omnem substantiam : quod fundamentum erat alis erius erroneae opinationis , quam exponit Iosephus lib. 2. de bello Jud. cap. 7. his verbis: Sadducaei Deum extra omnem mali patrationem inise onemque constituunt . Gunt autem electioni bominum vel bonum υeI viatum esse proposiIum: ct secundum υolamatem propriam MIerutrum unicu que
46쪽
que conlingere . Animarum aurem generaliter HI supplicia denegant υel bonores. Et Iib. 13. antiq. cap. 2. Sadducaeorum opinio cum corpore extinguit
fimuI cI Animas. ΙU. Ex Christiana etiam gente nonnulli referuntur, qui praecipuum hoeee Christianae, immo cujuslibet Religionis fundamentum subveriatere nisi sunt, negantes impiis subeunda ulla supplicia post mortem. Eunomianis in primis hic error tribuitur : de quibus Zonaras ait conetabantur futuras poenas , o gebennam non reυera esse , sed ob solum meis rum incutiendum denunciari. Idemque de iisdem tradit Harmenopolus sb inquiens: minas futuri supplicii, oegebennam non juxta υeritatem , sed ad metum prolatas dicebant . Atque idem pariter seribit de aliquibus sui sevi nomine Christianis S. Iob. Chrysostomus se) . U. Errorem eundem Gnosticis di Albanensibus Sanctus Antoninus μὶ & Fevardentius ce) adscribunt, damnavitque in celebri haeretico Almerico Concilium Lateranense 4 . Eum eum suis Authoribus cociis sepultum post modum exeitavit sub finem saeculi Is. Batavus quidam nomine Hermannus RuissiHeh , qui juxta Bernardum Lutrerburge nissem , di Prateolum s0 docere ausus est , quod anima simuI cum corpore intereat, nullusque adeo sit iUernus , in quo impii puniantur e ob quod aliaque a Fide absona dogmata Hagae Comitum igni traditus est.
VI. Hujuste quoque erroris Fevardentius idem reos compellat tum plures Anabaptistas , tum aliquos Sacramentarios , ac praecipue Birincerum, quem refert ex Conrado Schlussem burgio ab ipsis Lutheranis accusatum, quod nuIlum infernum esse crediderit. His accenset Auia rhores Catechismi Heidelbergensis, quod in dubium vocent, iuxta eundem Conradum, an ullus hi r era i renas , oe locus destinatus , is quo impii ct damnati post hanc υitam eum malis Diritibus poesis asciaη- Iur . Accenset etiam acolampadium, Calvinum, ejusque discipulum Bezam, qui in fidei suae eonfessione protestatur, se pro anilibus fabu- Iis reputare, S ex animo detestari quidquid bucusque de inferorum locis oerormentis commenti sunt Papissae. Λt , ut quod sentio, libere exponam, non ita hosce despuisse reor, ut poenam omnem ab impiis post moristem luendam de medio Eollerent. Et certe Calvinum, di alios ex recensitis haeretieis futura supplieia agnovisse, res est compertissima tum ex eorum scriptis, tum ex iis, quae melioris notae historici perhibent. Horum igitur error, meo facile judicio, non punitionis exstantiam spectae, sed tormentorum qualitatem , locique a Deo exercendae vi n- dictae suae deputati conditionem, ac situm ..
VII. Potiore titulo alterius vitae supplicia sustu Iisse dicendi sunt nonnulli ex Soeinianorum grege , qui improbos post hane vitam iamihilum redigendos effutiere. Neque enim consistere potest impiorum A a punitio,
47쪽
punitio, si nullus puniendus a morte supersit. Hinc COIIoeutores Ra-kovienses, sc qui hoc commentum amplexi sunt, consequenter diis xerunt ea, quae in Sacris Litteris memorantur de inserorum paenis, parabolica e Te planeque fictilia , neque iis absimi Ita, quae de Ixione, Sisypho, Tantalo confinxere Poetae. Sed de his, cum de poenarum
VIII. At enimvero pauei sunt hi omnes , si cum eorum numero conserantur , quos miserrima hac aetate nostra nimium succrescere cernimus, ac dolemus: eorum inquam, quos vel Albeos, vel Dessas, vel neredulos, vel Spiritus Fortes appellant: qui non Christianae so- Ium , sed cujusvis Religionis jugum abjicientes vel Deum negant , vel si Iuee splendidissimae veritatis perstricti Deum negare non audent, negant Dei Providentiam , animorum immortalitatem, aut ullam superesse post mortem recte vel male gestorum retributionem. Horum permultos tum inter Germanos & Batavos, tum praesertim inter Anglos reperias : ex quibus plures tum superiore , tum hocce seculo
erupisse vidimus, qui nedum voce , sed libris etiam editis Revelatae Religioni, ejusque omnibus veritatibus bellum intulerunt , & fundamenta, quibus immota consistit, suffodere conati sunt: Hobbesum, Balleum, Collinium , Tolandum, Tindalium , Woottonum , & alios. Atque utinam intra eorum fines sese continuisset pestilentis doctrinae lues: sed quod magis dolendum est, in Galliam quoque & Italiam
penetravit , & plurium animos vel infecit , vel saltem afflavit, ex eorum praesertim numero, quos severam Supremi Iudicis ultionem Pertimescere, scelerum conscientia compeIlit . Atque in his quidem regionibus nemo ex ipsis est, qui vesana placita, quae animo imbiberunt, publice evulgare audeat: sed neque possent, si id maxime vellent: clanculum tamen vel in privatis colloquiis, veI inter amicos &criminum socios, ea quandoque disseminare non verentur , non sine magno auditorum scandalo. IX. Si ab iis omnibus scisciteris, unde moveantur ad negandam , vel in dubium revocandam veritatem , quae non a Christiana solum Religione , sed etiam a quibusvis exoticis , barbarisque nationibus tanquam certissima semper est habita; obtendunt ii Ii quidem saepenumero ratiunculas quasdam , sive futiles ac Ievissimas conjecturas , quas
specioso verborum apparatu contexere solent : nihil enim, ut optime
advertie S. Augustinus b) quamlibet copiosissimis argumentis suaderi potest, cui ex parae contraria , si adsit ingenium, non resistatur. Quaestiones etiam frequenter accumulant de obscuris quibusdam & a viau nostro Ionge semotis rei circumstantiis, quibus expedire se neutiquam posse garriunt, remque ipsam implicare pertentant. Verum si in eorum dicta
Dam elem Classenivm Tomo ν. Gronovianae Collectionis.
Lib. s. eont. Academici cap. 13.
48쪽
cta vel facta diligentius inquisieris , animique recemus penitus introisspexeris , facile perspicies non alia eos ratione permoveri praeter illam, quam quidam ex ipsorum Coryphaeis, ceteris candidior, luculenter ex. premit: nimirum, quod inferni timor nimium. divexet animum suo genio servientem , dulcesque sensuum illecebras ac voluptates amariore felle conspergat. Sie enim seribit ille sa)Et metus ille foras praeceps Acherontis agendus Fundisus , humanam qui OIam tartat ab imo , Omnia suffundens mortis nigrore , ueque ullam Esse viIuptatem liquidam puramque reIinquit .X. Non aliam plerumque esse huiusce pessimae persuasionis origiis nem , quam emenem vivendi licentiam, nullo negotio deprehendet qui attentius eonsideret aliquem solutioris vitae hominem, cujus vel unica veI potissima cura sit delicias mundi captare, cupiditati genio. que continenter obsequi , Omniaque ad suum commodum & oblecta tionem reserre . Ut finem hunc, quem sibi praestituit, assequatur, opus est , ut a se prorsus abjiciat quidquid molestiam creare potest , animumque curis angere atque terroribus, qui affectui dominanti in primis adversantur. Nihil porro mentem adeo commovere ae perturisiare valet, quam memoria justi judicii Dei, qui unicuique iuxta opeara sua redditurus est , ae nocentes ad terribilem cruciatum damnat uia rus. Quid igitur Ne cura ae solicitudine agitetur animus , placideia=ue in voluptaria vita conquiescat, excusso Religionis jugo, in eam acile sententiam descendit, quae nullam credit post mortem meritorum retributionem , & supplicia , quae improbis Christiana Fides de- nunciat, veluti puerorum terriculamenta projicit atque irridet. Rem hanc sapienter exponit Salomon, dum perditos quosdam ac dissolutos, tia secum cogitantes di colloquentes inducit : Exiguum, o cum taedio est tempus υitae nostrae , ct non est refrigerium in fine bominis , ct non est qui agnitκs sit reυersas ab isseris: quia ex xibilo nati Isemus, oe post baee erimus tanquam non fuerimas. . . :. Cinis erit corpus nostram , ct spiritus disefundetre tanquam mollis aer , ct transibit vita nostra tanquam υestigium nubis , ct sicut nebula dissolistur, quae fugata es a radiis solis .... Um hra enim transitus in tempus nostrum, ρο πω es reυersio finis nostri. Veniso ergo , ct fruamur bonis, quae sunt , is utamur creatura tanqnam in jκυμ- ture ceIeriter I υino pretioso, ct unguento nos impleamus , ct non prHereat vos flos temporis. Coronemus nos rosis, antequam marcescant: nullum pra tum sit , quod non pertranseat Iuxuria nostra. Nemo nostram exors sit luxuriae nostrae, ubique relinquamus signa Iaetitiae e quoniam haec est pars nostra, o haec est Drs . opprimamus pauperem justum , o non parcamus vi uae ScoQuibus verbis designat primum SaIOmon pravae de animorum mor La litate persuasionia originem, homines repraesentans voluptati & vitae
49쪽
LI AER PRIMUS ADVERSUS DE ISTAS ET C.
Proponitur primum argumentum ad asIruenda aIterius υἰtae supplicia impiis parata , ex Sant Iitate, Iustitia , ac Dei Proυidentia desumtum. Noanulla ad illud illustrandum principia praemittuntur . Humana mens naturali υi cognoscit bonestatem , ct ordinem, si custodiat , Dei approbationem meretur ; si pe ertat, indignationem I adeoque S praemium aliquia υes supplicium. Utrumque exigis recta totius uni in administratis. Quod tamen in bac υisa minime rependi, certum est . Quare superest, -.ut illud is futura rependatur . Eliditur oliquorum resis sio , nostraeque potius causae favere demonstratur.
I. R Dversum itaque De istas praesertim, & incredulos tueri qui pe Athei vix ulli sunt qui veritatem certissimam , dice terarum, quae Religionem spectant, fundamentum, supinplicii videlicet post vitam hanc impiis parati existentiam inficiantur ,
vel in dubium vocant, primam hanc disputationem instituo i di eos quidem in antecessum enixius rogo, ut sepositis paulisper praejudiciis,
compressoque earnalium rerum ac voluptatum affectu, ad ea, quae a me proferuntur, momenta accuratius expendenda animum adjungant,
di ad ingenuum veritatis cognoscendae studium moveri se patiantur, fallem ab ipsa proprii boni consideratione & amore. Neque enim agi istur de ala muscae, aut quot Acestes vixerit annos , vel Quot Sieulus Phragibus vini donaυerit urnas ain, sed de re omnium summa, de aeternae felicitatis jactura . Agitur non de alieno , sed de proprio ipsorum periculo, de incurrenda omnium maxima, certa di irreparabili miseria , quam si vel solum dubia foret , nonnisi stolidissime contemnerent. Tribus autem duntaxat ad veritatem demonstrandam, & impiorum errorem reis Ilendum argu mentis utar, sed iis invictissimis penitusque decretoriis : quorum alis terum ex Dei Sanctitate , Iustitia, ac Providentia depromitur: Alterum ex consensu omnium ab orbe condito ad haec usque nostra tempora, nationum atque gentium: Tertium denique ex Divina Revelatione.
II. Primum itaque Argumentum, illudque emeacissimum sumitur ex Dei Sanctitate, Iustitia , ac Providentia: quas perfectiones & ipsi De istae Deo negare non possunt, nisi Deum ipsum, quod ceteroqui
noli audent, de throno deturbent. Illud autem communiter a Theologis nostris ita ferme proponi solet. . Non possumus admittere Deum esse, nisi ipsum quoque admittamus Provisorem rerum omnium, ma
50쪽
Timeque humanarum, atque adeo sapientem justumque Rectorem ae Iudicem. Neque enim aliter concipi Deus potest, sive ens summe dc undequaque persectum, si hisce careat attributis tam praecellentibus , quibus non carent optimi quique Principes, rerumque publicarum Reis ctores. Quod si judex hominum ac Rector Deus, lammaque pollecsapientia , potestate, ae justitia, necesse est, ut & praemia virtutibus parata habeat, di vitiis supplicia: cum nulla omnino Respublica, nisi duabus hisce rebus, contineri recteque administrari valeat, Praemio videlicet di poena. Porro si ea , quae in hac vita mortali plerumquaeontingunt, attente consideremus, perspectum statim erit, bonos sae- Penumero vexari, di affligi, nullamque hie virtutum justarumque a-etionum mercedem percipere: contra vero impios ac facinorosos homines Prospere in omnibus agere, suisque libere indulgere cupiditatibus, quin ullam male gestorum operum poenam patiantur . Igitur portet, ut in a Itero seculo & praemia justorum fateamur, dc injusto. mim poenas, quibus justissimus ac sapiens Provisor Deus di illos reis maneretur, & hos juxta merita puniat.
III Hujusmodi ratio vel ita solum proposita firmissimam se prodit.
Nilsilominus ut ea magis declaretur, totaque & integra vis & efficacia eidem constet, limpidissima quaedam principia praemittere pretium operta censeo: quae quidem non me latet a quibusdam tempestate hac nostra in quaestionem adducta suisse ; sed praestat ea tamen tanquam certa & otnnibus explorata supponere, nec propter perditorum quo rundam technas in iis probandis immorari, quorum exactior discusso nos a proposito scopo longius abducere te praesertim cum jam plures eximii viri adversantium offutias adeo strenue depulerint, uς eo in Tum veritas nitidissime splendeat. IV. Illud itaque primo loco conssi tuo, naturalem quandam iness di humanae menti id eam , aut praenotionem ordinis, ac perversionis ejusdem, honestatis sic malitiae, virtutis & vivit. Id nemo, nec pervicaX quidem in dubium verterit, qui solam conscientiam suam aut ratiornis lumen consuluerit Clare si quidem e vestigio perspiciet, multa esse, quae ration Ii creaturae conveniunt, multa itidem , quae eidem dissentium di adversantur, idque non sua a Itorumque opinione duntaxat , sed stabili & si formi naturae impressione , sive institutione. Neque enim quantumvis vim sibi inferat aliq uis, persuaderi unquam poterit, crudelitatem, iniustitiam , perfidiam, ingratitudinem non
esse vitia quaedam, seu res odio & vituperatione dignas: contra vero mansuetudinem, justitiam, fide Iitatem, temperantiam, animum beneficii memorem non esse affectus homini consentaneos, quique Iaudem S aestimationem jure mereantur. Hinc experientia compertum est , nullas esse tam barbaras & efferatas gentes, quibus haec anticipata judicia non affulgeant, passionum quidem nebulis, pravarumque causae iudicium aliquando obducta , sed non penitus detrita. Quae natio a