장음표시 사용
301쪽
res que no complet in libris platonis qualiter igitur.dal ubi in fili
aurificis q) locutio de aggregatione nobili iam expedita erat in libro plar loqui de eo in quo iam locutum est dummodo inueniatur est sus
perfluitas: aut ignorantia: aut malitia : verumtamen non pauencrat ad ipsum complementum istorum tractatus. Et ego quide cxpleui determinationem istorum tractatusi quarto die 3ouis mensis qui arabice dicitur cadatim anno arabum.d.lὲ xii. Et grates deo multe del)oc. IU.transslator.Et ego compleui eius transsationem ex arabico in latinum tertio dieiouis mensis 3unxi .Rnno ab incarnatione domni m. cc.lx.apud urbent
Toletanam in capella sancte etrinitatis: νnderi benedictum nomen d mini qui est trinus et unus.
Em Ilicolaum Quintum pontificem maximum 2 mrcitaretini epistola. son nouum esse constat beatissime paten. sed iam
Inde ab antiquis frequentissime usitatum: ut qui literarum studiis insudat homines laborum suos rum opera ad principes scribant. uod mihi se cita videnturmon quo disciplinam aliquam illis proponant: sed quo amor ac beniuolentia sua bonis orincipibus innotescat: ac eorum ex auctoritae I ad quos libri scribuntur quedam ipsi libris accedat auctoi tas. Ego igitur horum secutus exemplum: vigilias quasdam meas non cometinendas:vt reor: sed quod sine arrogantia dictu, vel in nostiis hominibus valde utileo': cum omni reuerentia tuo nomini prescripsi.Nam cum per vacationem apostolice sedis nuper in Constanti si concilio subsecutam : ipse quom ab ossicio ouod in curia prestare consueui vacarem. multam eis varia quotidie insurgerent: quoniam nec exitum ullum nec finem pro spiscere volebant .retuli me ad studia literarum: talassim tranquillissimum aliquem portum turbationum cunctarum. Cunm ibi cu3 veteribus amicis ut inquit Cicero: idest cum libris rediissem in Gratiam multassi et assidua lectione uterer: placuit tandoni non solum legoedo mihi:verumetiam scribendo aliis in qua possent prodesse conariad cium precipuum studiosorum munus putans dum est:ut non ad propriam modo liud ad comunem utilitarem studia referant sua, tam Pristo. libros: qui de minoribus inscribuntur suauissimos quidem ac clogantissimos ret ad vitam no stram plurimum necessarios accuratiori diligentia in latin utraduxi .putas id usq3 adeo utile:ut nihil fieri possit utili'. Eos iste beatissime pater libros ad te mitto: no quo vacare eorum lectioonite yosse arbitrermoui em fluctus et estus pastoralium occupas
302쪽
tionum sed ut o innis mea opa in tuum nomen reseraso aspicor fore nullos 4 forsan grecap literaru fgnam et ob hoc defectus minime internoscere valetes huic meo labori fragabunἶ: prodiscussione rerum ipsarum quedam premisi. LMonardi Hrenni proh cinium in iis .iaboliticorum. snter moralis disciplinc precepta quibus humana uisu
tuitur vita et doceturiem incntissimum quod amodo lascum obtinent: que de ciuitatibus earumcd gubernatio 'TU' ne construationem traduntur. Quippe disciplina hu iusmodiolo felicitatem hominibus conficere studet. selicitateucro si uni acquirere plectarum est: quanto magnificentius intumuerse ciuitati beatitudincia adipisci: monumena Qto latius Iatet: tanto diuinius cst cxistimandum. Cuiud homo imbecilluit animat: et quam per seipsum no habet sufficientiam persectio; nem. ex ciuili societate reportetmulta prosccto conuententior disciplina domini esse potest: id quid sit ciuitas et quid respu. intel ligere:et per que conseruetur intercat* ciuilis societas non ignorare. mihi quidem: qui hcc ignorat seipsum paritcr ignorare videtur: ac sapientissimi dci preceptum despicere. Altam et 'Plato decem illis preclario libris qui sunt ab eo de repub. scriptiun hac parte ostendenda docendam plurimum nixus est. Et alnar. Cicero noster lax inclytis libris quos de repub. scripsit hanc ipsam inalma cst prosecutus. Et Pristo. in hoc volumine: quod nunc in latinum conuertimus nec ipsa complexus est: tanto quidem
nitore et copia et ornatu: ut vere increatur numen aureum vocitari. materia igitur huius operis talis est. Conuertendi autem interpretandicu mihi causa fuit ea de illa que iam decem et octo annis ad conuersionem Ethicorum induxit. Nam cum videre hos raristo. libros: qui apud grecos clogatissimo stilo perscripti sunt vitio mali interpretis ad ridiculam quadam ineptitudincm csse redactos: ac preterea in rebus ipsis errata permulta ac maximi pondoris: laborem suscepi noue traductionis quos nostris doυbus in hac parte prodessem. Quid enim opera mea utili'. Quid laude dignius efficere possinium ciuibus incis primum: deinde ceteria qui latina utuntur lingua ignaris Mecarum literarum facicultatem preberceut non per citismata ac deliramcnta interpre tationum incptarum ac falsarum: sed de facie ad lactem possintraristote. intueri. Et ut ille in greco scripstr: sic in latino perlege
retur. Excitauit me quom utilitas maxina quam ex interpreta tione Ethicorum prouenisse conspexcram .lDomines enim ingo triue erudiri: quos primo veteris interpretationis ineptitudo ac barbaries a legendo repellebat . ita postmodum eos libros coma
plexi suiu: ut in maximam lucem illarum rerum cognitissa per
303쪽
Tiber primus politicova Tristo. fo.cli.
ducta. Quod idem sore spero in his de quibus nuc agimus 'po
liticorum libris.Him eo magis quo hec materia ciuilis: et verbam in suis disputationibus scholastici vias
tur:et maiorem quedam efflagitant dicendi ornatum. Mue duo interpreo ille nodum consequi: scd ne suspicari quidem potuit raristote.certe tanta lacundis:tanta varietate et copia:tanta di storiarum exemplorum v emulatione hos libros relarunt: ut oratorio pene stilo scripti videantur. Sic enim argumentationes totas interdum explicat:vt cuncta diccndi ornameta in cis studio se coniuncta liceat intueret nec est in his libris qucstio ulla pati io uberiorique tractata ab illo sit absin rethorico pigmento atin colore. Quorum et si non expressione:attamcn abumbrationem quanda diligino lector in hac traductione nostra deprehendet. st Hri.studiosissim' cloquetie: os artes rethorice quo plurribus voluminib' explicate declarat. Que sit igitur horii libroruma et qua deca labore huc susceperim': etduales libri ipsi igreco
sint:De relatos eci sufficiat. loortamur aut oco vehemeta ad huius operis diligentissimam lectionem:utpote doctrinam uberrimam:ac rerum prope innumcrabilium cognitionem .et quidem rimam:ac rerum prope innumcrabilium cognitionem .et quidem necessariam ad vitam suscepturos.
ETristotclis Tiber minius politicolum ex fida Teonardi Hretin straductione. CCapitulum 'primum Moniam videmus omnem ciuitatem csse societatem quandam: et omncm societalcm toni alicur nius gratia constitutam. Nam cius gratia: Quod costi, bonum videtur omnia omnes agui: patet quod bonus se bonum aliquod omnes conica ni: maxime vo oes assitim principalissimum omnium que in principalis sima: et ceteras omnes complectitur.-autem hec illa,q ciuitas appellatur et ciuilis societas. Quicum vero pii Mectatistant gubernatoris ciuitatis et regis patrisq)familias is domini eandem esse rationcmmon ne dicunt. alnultitudine em et pauocitate: sed non specie illorum singulos putant differre: veluti si paucorum quidcindominum . si vero plurium patremfanulias: sint etiam plurium gubernatorem ciuitatis vel regem : quan ni hil differat magna domus et parua ciuitas. Dubernatorcst ciui talis et rex quandoquidem idem presidet et regit. Muando vero secundum rationem talis sciretie in parte presidenet in parte subest gubernator ciuitatis. Sed hec vera non sunt: quod manifes num erit secundum hancdoctrinam considerantibus. Ut enim in aliis compositum vR3 ad incomposita diuidae neccilarium
est he nam. sunt inmine totius particule ita ciuitatem ex quia
304쪽
has componitur considerantes:et quid ille differant inter se: et siquid artificii recipiunt i singula ipsorum intuebimur. Si quis istur ab initio rerum originem inspiciati vi in aliis: sic et in istis optime discerneret. Prinaum igitur nectae est combinare illosiqui non possunt esse nisi simul: ceu marem et feminam gencrationis causa.et hoc non ex electione: sed velut in ceteris animalibus et plantis naturale est desiderium quale ipsum est tale alterum res uinquendi.Imperans vero natura et parcns propia colaruatio
nem. nam quod potest mente prospicere natura imperat ac do' minaturi quod autem potest corpore hoc facere: paret natura reseruit: quaproptor domino et seruo idem confert. Cnatura igio tur distincta sunt femina et seruus. Hidit enim natura facit tale quale statuarii delphicum gladium ob inopia.sed viru3 ad via u. Sic enim optime instrumenta proficient: si eorum stingula non multio sed uni deserviant. cimini apud barbaros femina et serauus eodem gradu habcntur. Causa vero thuius est: quoniam qi nature dominetur non habent: sed fit eorum societas ex seruo et serua. Quamobre3 alunt poete Mecos barbaris dominari oportere:* idem sit natura barbarus et semus. his duabus igio tur societatibus domus puma: rectem inesiodus inquit domu3 Pomm in.primis mulieremo et bovem aratorem. Hos enim pro scruo pauperibus est. Quotidiana igitur societas fini naturam constituta domus est: quos Carsidas quidem homost pros. Epimenis deo vero cretensis domocapos appellat. Sed que ex pluribus domibus constituitur societas prima utilitatis gratia non quotioisis. diane passus est. ainarime vero em naturam videtur pagus pior pagatio quedam essedomus eorum quos dicimus coaluisse: cinatos essenatorum . Quapropter punio sub regibus ciuitates
erant: nunc vero etiam gentes .riam ex his que suberant regno accreverunt. omnis autem domun regitur a seniore: itam et gesnera inde. propagata propter cosanguinitatem. Et iboc est quod inquit homerus.Iura dent singuli natis et uxoribus. sparsim nam etiam sic antiquitus dabitabant, Et deos obbocapsum pultant cuncti regem habere: quoniam et ipsi partim nun c :partim antiquitus sub regibus degebant. Quemadmodu vero larinasiumanas diis attribuunt domines: sic criam et vitas. LQuid Civitas:homo ciuile animat: partibus ciuitas prior. CCapitulum secundum. Ue autem ex pluribus pagis coniicitur societas: cilauitas est que quidem ut ita dixerim totius sumentie vitanti habet: constituta quidem gratia uiuendi: sttans autem bene vivendi gratia . Quapropter L omnis ciuitas natura est: siquidem et prime sociotat inam ecillarum finis esti natura vero stilis est. quale enae
305쪽
cimus:ceuhois equi domus. Insuper cuius gratia et finis opiminu. Sufficientia vero finis et optimu. Ex his igitur pri civitatem esse ex his:que natura sun et or homo natura ciuile est aiat. Et qabin ciuitate est py nanivno DP sortunam. aut nequa emaut pos γonssciuitior*h6:vt ab imo mcroycotumclia increpatur: sine tribu sine laestvit. iure sine domo.tiam simul natura talis cst et belli cupidus: vcli
ii qui nullo retinetur iugo ut iacm volarilis Ex quo pn sociale aiat esse hominem:magis G omnis apes:et o oegregariu ai. mihil enim ut dirimus frustra natura facit. Sermonem vero homo h3 solus omni u animalist. Nam vox quide molesti arm iocundi sisnsi est. Quapropter aliis quo peristit animalibus. IDuculm cinnatura in his processit: vi selisum habeat iocundi et molesti et decinter se significare possint. Tt strino ad hoc datus est nobis : ut ostendamus utilitatem et danum quare et iustumet iniustum Docenim preter cetera animalia hominibus proprium est: vi boni re mali: ac iusti et iniusti: et aliorum huiusmodi sensum habeant:soli: κώ- horunim societas facit domum et ciuitatem. Et certe sm natu . α ζ d. r1 prius est ciuitas ct domus: et o singuli nostru3. Fla totu prius hecellaria esse Φ partem necessanu est. Perempto enim toto no crit pca nec est. manusmisi equivoce vcluti siquis dicat lapideam. co rupra quidem erit talio.Cuncte quidem opere distinite sunt et potentiastam cum amplius non sint tales no est dicendum illas esse calado . sed equivocas. Esse igitur ciuitate natura:et prius o singuli: manifestum est. Si enim non est sumticiis unusquisq3 separatus perinde se habet ac relique partes ad totum. Qui aure3 in coi so 2 cietate nequit osci quim nullius indiger propter sufficientia: nula ἡ hia pars est ciuitatis. Quare aut bestia aut deus. Natura igitur siuibestia omnibus ad l)mdi societatem est appetitus. Qui autem primus aut deus. instituit maximorum bonorum causa fuit: vi enim periectione sus Seuisnacepta optimum cunctorum animaliu3 cst domo. ita si alienus fias iniustitia a lege:et a iudiciis pessimum est omnium animaliu. Scuissima ciest iniustitia tenens arma. ldomo ucro arma renci per innata pru ciuili dena atque virtute qbus plurimu val3 in cotrariu uti. Itaq3 im= ino livdipissimu et immanissimu est sine virtute: ad libidinem cibation cu3 catio. deterrimo. Iustitia vero ciuile quiddam cst.Ram ius ordinatio est ciuilio societatis. Iudicatio aurem iusti iudicium. re familiari domino scruo acquisitione imperandi modie. E Capitulum tertium. Uoniam dictaratum cst quibus ex partibus sit cono stituta ciuitasmcccssarium videtur primum de re domestica diccre. Omnis enim ciuitas ex domibus constat. Cuci domestice rursus Ptes sunt ex qbus doni
est costituta. Domus aut perlicii ex scruto et liberis.
306쪽
Csi vero prima qu 3 sint in minutissimis perqreda .prime ver
ac minutissime pres domus cxitat diis et semus: maritus et uxor:
pater et filisve dio tribus utiq3 ptibus cosideradu fuerit 4dvnaum et ille esse oporteat.hoc est de dominica de coiugali de paterana disciplina. Est insuper uda pars u vr qbusdam esse disciplinam rei familiaris: busda vero maxima eius pars. Loquor aut dellata parte u versas circa acqredu:q et ipsa queadmodu se deat coli deraduerit Ut primum de seruo et duo dicamus: viq necessaria sunt intueamur:et si quid de his mclius copi edac possumus Oeaque nucetistimant Quibusda porro videt Rictia qda esse dominatio: cadeq3 esse disciplina domestica et dominatio guber natio que ciuilis et regia: ut in principio diximus. Hiis aut preternatura vidctur essedominatio:qm natura nihil differat:sed lege dutarat inductu siti vi alii liberi sint alis sui Eluam nem iustum violetu efii. Caesi igis possessio sit paro domus:certe et illa se qua acdrimus ps erit domestice discipline.Na sine necessariis impos: sibile est vivere:et bii vivere. Ut fido in artibus definitis neccssariuest subesse propria instrumenta si opus modo confici debeat Sic D etiam in re familiari.*nstrumctoiu vero qdainaiata .uda alata: veluti gubernatori nauis que qusdem inanimis est:qui vero pro ram regit animatus.Nam minister in artibus locum instrumeti obtinet. Sic et posscssio instrumetum cst ad vitam.Hes aute posa sessa multitudo instrumentorum:et seruus posscsum cIdda aiam: et ta* instrumetu ante instrumeta ois inister. Si possent. n. instra ad iussum vel nutum diti opus suum conficere: quemadmodum Dedali aut vulcani tripo deo: quo O inquit pocta spote sua diuinum prodisse in certamen: sic et pectines texerent: et picara citharam pulsarentmcc architecti sane ministris:neq3dni indigcrcnt seruis. Que igitur instrumenta dicuntur factiva sunt. Cru o d vesro possidemus activum est. H pectine quidem aliquid fit picto illius usum.Hvcst ero atq3 lectica usus solum. Pretcrea cum specie disserant facere et agere:et indigeat utrumq3 instrumentisaac cessarium,est et illa eandem habere differentiam. Usta certe' actio est et non factio. Quaproprer seruus minister est: adactionem. Sd autem quod possidetur dicitur quemadmodum et pars ad torum. Pars enim alterius non solum est pars:sed etiam omnino alterius:sist aute et det possidetur. Quapropter dias serin est dfissolu. 0 illius no est.Seruus aut no solum diti servus: sed omninor illius. Que lotur sit natura serui et quedias . ex his patet. Qui me sit enim suispsius non est pni naturann sed alterius: domo hic natim romi ra est seruus. Hlterius aut homo est quicumq3 possideturndomo existens possidetur aut instrumetu activa et separabile.Utrum vero sit aliquis natura talio vel non.et vim melius ac iustius sit alissus seruire vel noti:sed omnis seruitus sit preter natura considerrandu postea
307쪽
randu postea erit. Rec sane difficile est Gne .plascere:et ex his qnunt cognoscere. Imperare em et parere .uo solii necessario*sur veru et viilsu. Rc statim ex gnatione queda distincta suntralia dde ad impandu: alia vero ad parendii.et spes multe et impantia et parentiu eris lat. Et v mcli' imperiu: melioru parensi esti ceu bois bestte. Na q6 a meliorib' pcrficis mclius est opus . Ubi vero aliud imperat: aliud paret est aliquod do* opus. nam qcuam ex plibus costant: et fiunt vitu qppia coe stuc ex colimus:siue discretis.motb'apyre: et q6 imput: et q) paret:et doc tota natura inest alatis. Nam et sit his que expua iunc vite est qddaim; penu instar harmonis. Sed dec forsan aliena sunt ab ista cosita .ratione. Unsmal vero costat primum exala et corye. Quoru altera iperat pinna3: alterii pet. Op3 assico siderare*nano i comi optis:s 3 in Visu magis se bfit fim nam. Quocirca in dolo qui et aia et corde optie disposit' sit inspicitati est in quo oerte id manis .inu. Fla prauoru quide aut praue dispositorii sepe inueniel cor τ' pus istare aie :ce eo qr puerse ac pler natura se diit. Est igiret di cim' primu in alati xspicere iperiu dfiicii: et ciuile. na aia quideFincorp' dilicum h3 impiu. Anens odo in appetita ciuile: et reglu. db' claruestrin natura et utilitate istari ab ala corpori: et ab ea pre que dy ronem ei parti que subiacet perturbatioi. aequalitatem vero ac vicissitudinem omnibus nocere. Hursus in homihe ct in aliis animalibus eodem modo. mansuera quidem me liora natura sunt Sistra' his autem uniuersis melius est ut bo mini pareant.nam salutem ita recipiunt. preterea autem mascu' ius et femina:alter melior secundum naturam: altera deterioriethic imperans. illa vero parens: eodemque modo necessse est in cunctio hominibus esse. ιQuicun d igitur tantum distant quantumota a corpore:et homo a bestia: per hunc modum se habent quo rucunm est opus in corporis usu:et hoc estsi eis potissimum : hi sunt natura serui quibus melius est ut imperetur hoc imperio: qucmadmodum in premissis. Etenim natura seruus qui potest alterius esse:quaproptet et alterius est: et qui tantum particeps cst rationis: vi sentiat quidentvat non habeat. nam ccccra quideanimalia rationem quidem non sentiunt: sed passionibus inserui mi. eet usus variar paruperi necessariorum enim corpore auxi Elium iit ab utrisin: a scruto videlicet ac mansuetis animalibus. fa xlia Uult crgo natura. et disserentia facit corpora liberorum:et seruorum. Tua quidem robusta ad necessarios usus. Plia vero recta Roci inutilia ad tales operationes. Verum utilia ad ciuilem vitam ruituli aut diuisa est in belli opportunitates et pacis. Accidit 'o se et cotra bosdde corpora his liberoruulios 'o alas. na id qdem in * st tm pcollat corpore solo: quantudeoru imagines: reliquioeo digni appara illis seruire.Id si vera est in coiporib' multo sto. lib. polιtico*. u
308쪽
sum' in ala ide putare.S3 no vi corpio:ita et ale pulchritudinε discernere facile est. Q a igitur sint pili naturam alis uberualis serui:pater: quibus et seruire prodest ac iustum est. II e duplici seruo potentia gubernandi imperio . dominatione
et gubernatione. Cap. quartum.
Aod aut et contra dicetes quodamo recte ditanno dictile fuerit intueri. Dupli eni dr seruire et seruus. Est efii aliqs sim leges seruus: et seruies.Na lex consensio udaF est per qua bello capta illoru steri disq ceperunt. id autem ius multi eoru qui circa lcgcs versant accusant: tal oratorem * contra leges decreuerit quasi sit graue si eius quivi afferre potestet potentia precelli seruus fiat et subditus is qui vispani. Et qbusdam hoc mo xs: quibusda illo:ctia sapientu. Causa 'o ambiguitatis et variatidis sermonii dinoi est :qr quodamodo vire' freta potena vim pol marinae afferre: et v idqo inpatri excelletia alicuius boni ex quo sitivis iid absque 'tute esse vo, deas. Ss de iusto solum esse ambiguitate . xpter doc sane:* ali squidem beniuolesia vr esse iustin aliis hoc ipm vr iusta potentiorem dominari. Discordanti inuicem h moi sermonibus cst alteri nec validum quicqp .nem persuasitium contineat:* non opor teat meliorem sin virtute preesse ac dominari. Omnino usurpa res quida ut aiunt aliquod iustu Ilam lex iustum quid esti ser uitutem que ex bello amensi iustam posuere: atm simul no iusta. esse alunt. nam steri pol vi belli pncipiu nequam sit iustu:et indignit seruire nemo ditaret ce seruum.Hlioquin cotinget eos qui nobilissimi vident seruos esse atq3 ex seruis si contingat eos capi atque venundari.Itam istos non volui struos dicere: l3 barbaros. Ut qui cum ista dicunt nihil querunt alnid cp na sermos: ut ab initio diximus.nccesse est efii dicem alios ubi P ee seruas: alsos necubi. Eodeni modo de nobilitate. non solum enim apud seipsos nobiles: sed ubi id existimant. Barbaros vcro domi sola nobiles. quasi existat alia simpla nobilitas:alia non simpliciter: ut D eo cis loclena uiquit. Ex diis ab utram stirpe prognata quisque appellabit seruam. Sed cum hoc aiunt nullo alio quavirtute et vitio distin ut seruuet liberii mobilem et ignobiles. pvitat enim ut ex o ibit odorem c e bestiis bestia: sic ex bonis bonu generari. S3 na quide thoc vult: atin plerum no t. s af igii d dubitatio hue ronem quanda: et ς' sunt alii ita smii. alii libocinans sestu est. Et * in quibusd1 determinatu est tale alid dop'qui ob idipsum Idcst: et iustu est alium seruiret. altu esse libera. et coire iuratio imperare: altu parere: eo imperioq6 innatu est: quare etdnari. Quod aut male vitis P inutis r stt na idem pdest ron et P . ii et aio et corpori. at seruus parsqda est diu quali alatu ciddam
309쪽
seruo et domino inuicem piri natura ita dispositis.Illis 'o d mlege et per violentia contrariti. Paret aut ex dis cr non ide est dominatio et gubernatio scipia. nec ota simul principia: ut quidam aiunt. na aliud libero u scfirmaturaim aliud servoru est. Et i re familiari imperium est vilius. lam ab uno rcgitur omnis dom 3n repub.autem liberorum et equalium est gubernatio. Uno ergo non dicitur scrini scientiam:sed qr est talis. Eodemque modo et seruus et liber. Scientia vero in et liberaliset seruilis. Seruilis 4 Gdem qualem Siracusis ille docebat. na ibi quidam mercede pueros docebat seruiturenix u coqu nariam: et alium huius gene ris famulatum. sunt autem ministeria aliorum quidem honestiora:aliorum ψo necessaria magis. Et ut est in prouerbio seruus preseruo. et dominus predomino. de igitur omnes scientie seruiles sunt. Uni aut scia est per quavist seruis. Nam diis in no i pos sidendo seruos: sed in utendo nunet aurem dcc scientia non magnu aliquid neque gloriosum. Que enim scrusi scire facere op3iusi op3 scire iubcre.'ta m qbustu in cst facultas a laboribus cessandi vicarius qui de duc Vonore suscipit. Ipsi vero aut reip. ad. ministrade: aut studiis phie inredutiricquiredi vero disciplinantia est ab utram istarum: ceu bellica qda iusta aut venatica. I Destruo igitur et dilo in huc modii determinatum sit. Coe possessione: acquisitione: hominum vitis.et verso diuitiis. apitulum quintum. Tiotaliter autem de uniuersa posscssione et de inquisi itione intuebimur secundum antecedentem modum quando quidem et seruus pcnkssionis erat pars. Dumum igit dubitaret utim aliquis utra illa disci
ulina aue ad acciuirendum impctat eadem sit quod
reo famili uis . vel pars aliqua eius: vel ministra et si ministravi quemadmodum pectinaria textorte: aut quemadmodum eraria statuarie.non enim eodem modo subministrant: sed altera qui: adem organa prebet: altera materiam. Dico autem materiam: ceu id quod subiacet er quo aliquoa perficitur opus: ii textori la: na:statuario es. Quod quidem igitur non sit cadem rei familiaris disciolina illi que perimet ad acquirendia immanifestum est. Nam huius qnidcm parare est illius vero uti. Que enim utitur his que sunt in domo . nisi rei familiaris disciplina. Sed utru3 sit eius paro vel alia species . dubitationem dabet. nam non est diu gentis patristantilias videre quomodo pecunie et posscssionesas undi possessio autem et pecuine multis complectuntur partes. gliam primum agricultura virum pars aliqua sit illius diligenstician aliud quoddam genus:ctrotaliter circa alimentum cura elacquisitio.Htqui species alimentandi mulie sunt.Nam et vite
ploreo sunt ansaultu et dotum. non em fieri potvi vivatur sine ra
310쪽
alimcto.Itam diuersitates alimento* diuersas lacessit alatium
vitas. lam feram qdealae gregales sunt alie solivage.ut hoc urillo modo illis coducit ad victu. cisti alie uso aialibus:alie fructibus:alie cunctis pascunf.Qua ad facultate victus eo)si vitas natura distinxit. Cumisnon idem cuim dulce sit fim ira3 13 aliis alia. Et illaru queatalia:et illam que fructus comedui vite inter se differat: ide est in botb': multu cin differsit eoru vite. 'na' q pigerrimi sunt:pastorale vita sequutis: qm a malactis aiali sine labore educatio ipsis xuenit ociosis. Cum sit necesse mutare
iota aialib':et ipsi cogunt una sed qsi agricultura quanda uiuaFcoleres. Hlli quide ex preda vlusit:et preda qG3 alia alii ceu alii
ceu alii venates:alis piscato: ut d paludes:et stagna: et flumina:ete mare ac olui. Hlis ab auibus et feris. Sed maxia pars thoium a terra vivit: et a fructibus non siluestribus.que igit ferme tot sutquot sim ypria et innata diuur opatione. no se coniuratione etcomercia sibi preparant alimentu pastoralis: agricultura: predato ria: piscatoria: venatoria. Sunt et qui ista miscentes ioinde vivat suppletes deficaente vitam qua deficiens est: vi sufficientia adsit ceu pastorale simul et βdatoria: alii agricultura et venatione. seodemo et circa alias:vt indigena copellit in hac moda degunt. si lis igitur acqsitio ab ipsa vr ita holb' data:ut statim post senituramcet ad periectione deductis.Raab ipso gnationisin tio qucdSalalisi sirexpumsitim alimeti: ut sufficiat donec potes rit sib ipsi ac rere os generatum est:ut quecum ex putredine urer ouis gignutur. Que vero pariun t vivata alimentum babent in setipsis ad natorum educationem usq3 ad tempus quoddam: quam lactis naturam dicimus. Quare similiter est de perfectio quom existimandum plantasin animalium esse gratia et cetera animalia hominum causa. mansueta quide pst viilitate et cibasera vero et si non omnia at plurima illorii xpter cibum:et alia odiumenta:vt vestes ac cetera instrumenta ec illis stat. Si igi v tur natura nihil nem imperfectum faciam 3 frustramecessariai G-; est illa omnium hominum gratia fecisse naturam. Quapropter
re det bellica secundum naturam quodamodo acquisitiua erit. nam
citi et venatoria pars illius est qua uti oportet contra bestias:et contra eos homines: qui ad parendum nati sui .nec volunt parere: ut natura id bcitum iustum cxistarnira igitur acquirendi specis eo secundum naturam paro est rei familiaris quam oportet subsesse iam aut illam parare quo ea subsint quarum cst comparatio. rem invita necissaria*etvriliu ad societate ciuitatis:et doni'. Et videnr vere quide divitie ex his costare nam sussicientia huius. posscssionis ad vita bonoru non inlinita est:vt Solon carminib' inquit. diuitiam nullus est finis costitutus dotb'. Certe costitui tuo e vim aliis artibus. nullum enim in arta curus ab artis inn