장음표시 사용
61쪽
γώμίαν δνm VH μνι ακίνηΓν. Sed nec ullus quidem me redarguere tentavit, quodsermones contra Deum Verbum, edi Spiritum Sanctum audierim , ct quod prae verecundia fortasse , aut loquentis timore
annuerim , ac ea, recta non erant, laudaverim; aut quod omnino unquam neglexerim eis pro virili parte ob ere , ct contra quam deceat, seors fuerim . Quin immo e eontrario dicent multi, me pro hujusmodi rebus in medium semper prodiisse magna voce, et sine perturbatione ad litem aut intentandam , aut δε inendam. Iona lucrum maximum ct aeternum puto mei ipsius , er eorum, qui ex me, eorumque , qui nobiscum funi, omnem laborem frenue, periculum , si opus fuerit , subire pro Patre, ct Filio, o Spiritu Sancto, qud nos fecis , er salvat, edi judicaturus, ae fui ipsius caussa benigne excepturus es . . . Supplicate peculiariter pro me . . . uς in mea
de hae resententia immobilis permaneam. Quis vero hic non videat, praeclari ejus operis Auctorem media ipsa in acie haec scripsisse; ade que in Lucium ibi invehere ξAt neque illud etiam praeteream , Eunomium quidem Anti chenum Diaconum sub Eudoxio fuisse; at non propterea Orthodoxae, O Apostolicae Decisae Diaconus dicendus is fuit: videt enim quisque eumdem Acatholici Episcopi in ea Ecclesia Diaconum fuisse. Atqueo hoc tanti ficiendum censeo, ut propterea de Aetio Antiocheno pariter Diacono Leontii Ariani, Philo Q. Lib. III. n. 16 , ac deinde Episcopo, Philomet Lib. VII n. 7. ne verbum quidem protulerim . Contra vero Lucius prius, quam cum Ario anathemate perculsus fuisset, Orthodo e revera, ct 'solieae Ecclesiae Alexandrinae Diaconus fuerat'. Ac tandem illud etiam commemorabo, videri mihi Eunomiam
62쪽
Mueedonianum dici plane non debuisse . Etenim quemadmodum amtea ex Rufino dicebamus, Macedonius a Sacerdotibus & populo Ariano expulsus est, quod Filium Patri similem fateretur; dum Eunomius contra di similem asserere non desisteret; Macedonianae igitur factionis censeri non debet Eunomius, licet ipse quoque in Spiritum Sanctum blasphemaret. Immo cum, Philosorg. Lib. VII n. 7, Eunomius atque Aetius, quorum opera Ariani plurimum utebantur, saeviente in Christianos Iuliano Apostata, h. e. iis temporibus', quibus Macedonius a Sede CPolit. expulsus palam in Spiritum Sanctum blasphemare ceperat, Filium Patri similem faciens, CPoli morarentur; magis idcirco censerem Eunomium Macedonii hostem, quam tactionis ejus fuisse. Sed jam hactenus de indiciis, quibus Anonymus ab Noysio B, tre quaesitus, innotescere debuit . Nunc vero alia adhuc adjiciamus . Etsi enim , quae huc usque protuli , Didymum Coecum declarant;
quia tamen alii ejus operis Auctorem, multo recentiorem autumant, quam termini ab Alosso Fratre constituti serant, atque ego determinaverim: sit vero, licet mea non viderint, aut ex me noverint, jam
tamen praejudicariant ingeniose magis, quam vere Didymum Auctorem operis nuper detecti de Trinitate statui posse; idcirco nunc ea momenta asseramus, quae rem plane conficere debeant, ut qui parte inaudita
altera sententiam tulerunt, videant jam, an aequum statuerint.
Itaque Didymi Ihius O saliva docere nos poterit, ut verbis utar Hieronymi Ep. 61. an opus illud , de quo quaerimus, Didymo revera tribuendum sit. Inquit ergo Hieronymus sup. Num XXIII. Imperitus sermone es , sed non sientia . Ista quidem verba interpret tus benigne est Fabricius Bibl. Gr. Vol. VIIL p. 338. de swli simplicieitate , non de vitio . Uerum si tres Libri de Trinitate, de quo Alo
sus Frater, a Didymo Coeco elucubrati suerunt, veram sermonis imperitiam declarant. Non modo enim Frater meus Cap. III. p. 86. stirlabum exhibuit octoginta trium vocum , quae in Graeca lingua, vel novae accidant, vel a communi usu & notione recedant; verum etiam, expertus est varia loca ita esse constructa, ut nonnisi aegre eorum vis
disnostatur . Si haec igitur observamus in exiguo isto specimine , ab
63쪽
D men legere voluerit . . . . tantummodo consideret, qua mente quides dictum sit, non quibus expressum sermonibus . Sicut enim pietatisse sensum nobis audaciter, juxta nostram conscientiam vendicamus ;- ita quantum de eo loqui pertinet Venustatem rhetoricam, facundiam- is que juxta consequentiam, textusque sermonis nos procul abesse, si
is pliciter confitemur di studii quippe nostri fuit, de Scripturis Sanctis is disserentibus, pie intelligere, quae seripta sunt, & imperitiam, memis suramque nostri ignorare sermoniS. is Deinde Basnagius, qui antiqv. Lect Canis MLp. I97. edidit suas in Didymum Animadversiones, Num.V. pag. I 99. eidem Didymo vim
dicat Commentarios in Episolas Canonicas, qui ejus nomine circumseruntur, & a quibusdam nothi putantur. Inter cetera autem haec imquit : Certio subtilis nimium videtur Commentator ille ; qui saepius circa voces, O verba I rupulos movet; indeque miseria eruere e natur , quae fuit Didmi Alexandrini metbodus, ut ex inirio Hagmentorum adversus Manichaeos, unicuique legenti consabit. Porro
si Misagii temporibus tres Libri de Trinitate, de quibus investigamus, innotuissent; quam opportunum rei ejusdem confirmandae exemplum is nactus fuissiti Istud ego ex Epistola Aloysii Fratris huc transferam, ut istae quoque Didymi mei lineae appareant. Frater igitur meus Cap.III. producens Monymi sui opiniones pag. Ior. hanc etiam protulit : Lassa sembrami in pur me lacito a diru degna piti di un Cabbal sa Rabbino, ebe della graυita di tin Teologo Crisiano. Spieta egit nesin. 2. cap. 14. quelis parole det Genesi : Spiritus Dei serebatur super
64쪽
verι a, che semilianti cose s incontrano rite volte negli Serit tori an-ebe pia dotti, e prege viai di que' tempi, is quali non dubito ebe non avessero tralasciate, se in altro secolo Aristo avessero cosi cuto, e μ sopbico, come e u presente . Sed hic mihi videre videor Monachum senem , oculis captum, ingenio peracutum , zelo Divinitatis Spiritus Sancti aestuantem, digiti que numeros elementorum viis est tentantem, & hujusinodi speculatimnibus , quae arcana , & plane Divina imperitis hominibus plerumque videntur, rudioribus Arianis celestia illa insinuare mysteria: quemadmindum prosecto videmus rudiores Iudaeos, qui celesti delectatione percisciti Christum jam sequi proposuerint, cum gaudio intentos Ora tenere,
ta Ioannes Archinto, Praesul Amplissimus , ad quem Aloysi Fratris Epistola sem
65쪽
6 si a Catechista intelligant altera Legis voce ma perspicue T init
tem contineri, & arcana esse ejus vocis elementa , cum s sit dies seu
Pateν, di sit, seu Filius, ' sit rim seu Spiritus. Et quamvis horum nihil Viri Docti ex ea voce excalpere queant; admirantur tamen Cat chistam sese rudibus contemperantem , & altissima ac Divina persuadentem mysteria, innocua vel industria, vel, si malueris, inscitia . Ita ergo Didymus, cui hoc unum propositum erat, ut Trinitatis mysterium Arianis persuaderet, ejusmodi etiam arcanas subtilitates excogitabat, ut quodlibet Arianorum genus argumenta sibi contemperata nancisceretur ; licet non omnia aeque Blida revera cssent. Quamobrem de eo scripsit Rufinus iv. Num. I. Nos autem , qui vivae vocis ejus ex parte aliqua fuimus auditores , O ea, quae a nonnullis dicente eo descripta legimus , longe majorem gratiam , O Divinum nescio quid, ac supra humanam vocem sonans, ct in illis magis sermonibus,
qui de ore ejus proferebantur , agnovimus . Ac MEOmenus etiam
sv. Num. XXIX. advertit, Didymum persuadere facillime consuevisse, non sermonum vi, sed pro ea , qua valebat persuadendi facultate. Iam vero & Anonymi locum nunc asseram, quem edidit Aloysius Frater cap. I. Degli Angeli n. I .pag. 3 8. O 4 I. ex quo quaedam deduci sertasse possunt, quibus Didymus latens innotescat. Inquit enim ibi
ri autem optime, o illustres ac celestem lucem inhabitantes Angeli Dei, ,, quod vos utpote irreprehensibiles, ac persecti, irati non estis ob ea, ,, quae a me dicta sunt illorum Angelorum causa, qui secundum nas, turam, non vero secundum laudabilem mentem, vobis similes sunt, se qui ab initio reprehensionem meruerunt. ,, Ignoro equidem Omnino , an haec verba ex ejus operis contextu ad aliquem de malis Ang Iis sermonem referri debeant : verum nisi quidpiam in eodem opere occurrerit, ad quod hic locus reseratur, dicam ego, videri mihi reserem
dum ad absurdas de malis Angelis opiniones ex Origenis Operibus a DA dymo
66쪽
dymo haustas absque delectu , rebusque haud satis quidem perpensis.
Neque vero, ut arbitror, ab ista sententia quemquam retrahere debet ominum Annalium Ecclesiasticoriam Parens, qui ad an. Ch 37 a. n. a s. scribit: Didymus .... qui sui Origenis amore captus, ita erga eum affectus es, ut quaecumque ille scripserat, veltit e celo delapsa acceperit, magnoque Ecclesiae detrimenιο aliis communicaverit; nec id quidem palam, vel omnibus, sed furtim in aures curiosorum amdientium insiliaret , quos facile omnis agitaret doctrinae ventus. Plura siquidem extant monumenta, quae plane ostendunt, furtivam non
iuisse Didymi alios hisce imbuentis operam . Hieronymus certe, δερ. Petim. XI. XII. XIII. XIV. O XV. nimis disertus cst, nec sinit quempiam suspicari, Didymum Origenis venenum clam Auditoribus propinasse . Immo enim inde intelligimus, eumdem Didymum Commentaria etiam evulgasse, quibus Origenis sensum edissereret, & quae ab Origene scripta erant, quasi bene dicta defenderet. Quid etiam est aliud Didymi Liber, sup. Num. XVI, quo sciscitanti Rufino, quare moriantur infantes, cum propter peccata corpora acceperint, respondit: non eos multa pe casse, & ideo corporum carceres tantum eis tetigisse selficere , nisi purus putus Origenismus Sed & in editis, quae supersunt, Didymi elucubrationibus, per spicua sunt Didymi loca Origenisinum redolentia. Duo autem praecipue ldus generis censentur. Primus itaque locus continetur Enarratione in I .P tr. C I. v. 12. super ea verba; in quem desiderant Angrii prospicere, 'tibi Didymus inquiti Si vero alium quemdam sta um quam qui in fine seculi futurus est viderunt Angeli Sancti beatum, per ea, quae reve lata sunt a Sancto Spiritu eis, qui Evangelium susceperuns, praeter eum, qui dictus es ; dicendum est, ct concupiscere in eum prospicere Amgelos, qui in tra gressione quadam inventi sunt. Nam licet quidam eorum pravi sint, attamen detenti supplicio resipiscentes unde ceciderunt, quod etiam sudiosis hominibus compromittitur , habebunt desiderium vel per fenestras ea respicere. Hujus loci quaedam protulit & Baseagius in suis Canin Lection.bus Antiquis Animadversionum
is Diomum Rum. Iri sed ipse sortasse lagit: attamen detenti furit plicio .
67쪽
plicio resipiscent, unde ereverunt. An hane vim Didymi textus habere debeat, tamdiu ignorabimus, quamdiu idem ab Eruditis evulgetur. Arbitror tamen, verborum Didymi vim fuisse resipiscentes, non re piscent . origenes enim, si recte eum intellaxi, non ηebat Daemones PCenitentiam revera acturos, sed tantum, agere posse , si velint, & r hiscere, quemadmodum postea disseremus. Alterum vero lacum desumunt ex Enarratione in Ep. Iud. v. 9, ubi Didymus ait: Non est diabolus teννεκafinsantia . Habini enim aliquando Divisiam gloriam , O sanctam Dei scientiam, licet comversus de magnitudine tanta decidemit. Osenditur itaque ex comm Gi sensu , quem habemus de cunctis rationalibus , quoniam cum sumtiberi arbitrii, O eonviaso sit facta diaboli, natu a non mia a es, vom do nec ipse, qui cunctos malignitate reanscendit hujusmodi es, ocet adversasii hujus contemplationis praescribant praesenxi Epis iae. Ex hoc pariter loco ista deprompsit Baseagius, ibid. Osenditur
enim ex communi consensu , quem habemus de cunctis animabus , qum
iam cum sint liberi ambiisti , ct eonversso sit facta Misoli , good si sit malus. Atque hine deduxit, ita a Didymo dicta vitari de conversione diaboli, quasi jam facta. Sed quam immane distat ab errore tam crasso Didymi sententia i Non enim aliud ibi vult Didymus, quam ostendere Manichaeis, diabolum sit te origine & natura malum non Ge. Quamobrem propositi vessiculi ita exorditur Ennarrationem : Si subiantialitre malus es diabolus, fletiti putans terrenas subsantiasistroducentes cte. Quanquam si, quod sentio, fateri debeam, non m do in allatis Didymi verbis , nihil tale video, quale Baseagius sibi vi disse vitiis est; se neque Origenismum ibi perspicis . Licet enim si M nichaeus a Didymo quaesivisset, an diabolus inter cruciatus instruos adhuc liber existat, statim responsurus fuisset cum Origene, liberrimum Permanere, & in ipsus positum potestate, ut resipisceret; ex iis tamen, quae Udymus scripsit, in ipsum serendam arbitror sententiam, non ex iis , quae ita alia hypothesi dicturus fuisset. Seo revertamur unde discessimus. Ualidius ergo me urgebit alia
quia , quod productis Monymi verbis Origenisinum ibi latere posse pro
68쪽
39 nuntiaverim . Eumdem Anonymum, inquiet, gehennae aeternitatem agnovisse, negari non potest ι ubi igitur Origenisini vestigia e Haec re te ex Anonymo suo protulit Mingarellius p. io. 'Aratisvὐζει
tur Spiritus Sanctus in baptismo .... ct filios , ct haeredes Dei, ae Patris, θ' eonformes imaginis Fili , ct cohaeredes ejus , ct fratres conglarificandos, ct simul regnaturos cum sese; er pro terra rursum donat celum, O Paradisum liberaliter largitur , ct Angelis jam b noratiores facit , ct divinis piscinae fluentis tansam gehennae ine tinguibilem flammam extinguit . Non equidem respondeam ei, qui haec objiceret, ασβε- φ Hsgnificare magis inextinctam flammam, quam inextinguibilem; communiter enim de stamina inextinguibili intelligi ea consueverunt. Sed, quoniam iterum in hoc Anonymi textu Origenis mi indicia sese prodere
videntur, dum ait, pro terra rursum nobis donari celum ; idcirco duo haec respondere possim. Primum scilicet Origenem, non Omnem plane gehennae aeternitatem sustulisse: alterum , Didymum certe sentemtiam temperasse Origenis, si hic revera a quacunque gehennnae aere nitate plane abhorruerit. Origenes crgo ut Basilidianorum , Marcionitarum , aliorumque hujusmodi haereticorum perniciosos errores de necessaria praedestinaticiae hominum ad vitam vel interitum convelleret, in absurdas plan opiniones declinavit, quas exposuit in Libris vita . Vtique recte ebat Origencs, creaturarum rationalium nullam suapte natura ad i teritum destinatam; sed , addebat absurde, cum omnes simul rationales hujusmodi creaturae conditae fuerint, & per celos dispersae, unaquaeque autem in seipsa haberet caussas, liberum nempe arbitrium, cur
bona vel mala esset; propterea quae in illo initio permiserunt, Ordinzra H a se Diuili od by Corale
69쪽
6o sortiuntur Angelicum, aliae Virtutum, aliae Principatuum &c. At vero quae de statu primae beatitudinis motae quidem sunt, non tamen irre. mediabiliter , humanum statum sub bonorum Angelorum regimin sunt nactae; quae autem daemones postea fuerunt, tunc in tantam delapsas esse indignitatem & malitiam, ut indignae habitae sint ea cruditione , qua per carnem humanum genus adjutorio celestium Virtutum instituitur, atque eruditur; atque immo hominibus adversantes, repugnantesque existant. His explanatis Origenes metuens, ne haeretici, quod ita viderentur daemones arbitrio destituti, inde inserrent, ne ceteris qui' dem mentibus reliquam esse arbitrii libertatem, absurdissime adjecit Lib.Ie. 8. de Angeιis, eum ordinem rationabilis creaturae, se ita prao cipitem nequitiae dedisse, ut revocari magis nolit, quam non possit,
dum scelerum rabies iam libido est, & delectat: Quin posse eoaem
daemones per majora , & graviora supplicia, nec non & diuturna a e-rioribus emendationibus reparatos , ac restitutos subjici primum bonis AngeIis imbuendos; deinde graduum virtutibus ad superiora provectos posse ab uno in alterum ordinem transire, & per singulos in omnes de ab omnibus in singulos pervenire . Atque en Summa Origenisini hac in re, omnibus, qui Libros αμών legerint, reploratissima. Porro intelligit quisque, gehennae aeternitatem ex his nonnisi illatione ad summum excludendam fore: Origenisque absolutum dogma non suisse, nubia in hypothesi creaturae cujusvis gehennam aeternum duraturam. Sed quaecumque demum fuerit Origenis ea de re sententia: non enim Origenis Advocatus in Forum accessi, aut Actor in eum a Didymus certe eam ita complexus non est, quin pro aliquibus saltem aeternum gehennae ignem admitteret. Quamvis cnim Didymo Manichaeis oppugnandis Origenisnus peropporiunus visus fuerit, eumque propte rea sit sequu ns lubenter ἔ aeternum tamen ignem , certe pro quibus dam admisit. Etenim Didymus Librum de Spiritu Sancto ita exorditur: Omnibus quidem, quae Divina sunt, cum reverentia ct vehememti cura oportet intendere, maxime autem his, quae de Spiritus Sancti Divinitate dicuntur, praesertim cum blasphemia in eum sine venia
A: ita ut blasphemanti poena tendatu non filum in omne praeseπι
70쪽
6rseeulum , sed etiam in futurum . Ait quippe Salυator, blasphemanti in Spiritum Sanctum non esse remissionem neque in iso seculo, neque
in futuro. Eidem pariter Libro prius , quam extrema adderet verba , quae nuper attuli, ita disseruit: β uicumque, inquiens, in eum blasphemaverit, non solum in hoc seculo, υerum etiam in futuro non dimiti tur ei ; nee ulla misericordia ct venia reservabitur illi, qui conculeaυerit Filium Dei, O injuriam fecerit Spiritui gratiae ejus , in quo sanctificatui es . auod quidem O in Deo Patre es intelligendum. Nam qui blasphemaverit in eum, O impie egerit, Me venia eruciabitur, nullo pro eo Dominum deprecante , ficut scriptum es :ἡ Qui autem in Dominum Deum peccaverit, quis orabit pro eo ξ is Nec non &: is qui Filium negaverit coram hominibus, negabitur ab cois coram Patre, & Angelis ejus. ω Ergo quia nulla venia in Criniatatem conceditur bl inphemantibus, omni sudio ct cautela es proviadendum , ut ne in brevi quidem parυoque sermone de ea disputantestabamur . Hoc idem repetit Didymus Enarratione in Ep. Iudae eit. Bibl. PP.TIV. p. 3 37.F; idemque inseres ex Libro contra Manichaeos, eit. Onyρ. a I 3. Quare ob aliqua saltem scelera novit Didymus, quoiadam homines in suturo seculo aeternum sere cruciandos , nulla miseriis cordia & venia, talia peccantibus reservata . Quamvis igitur Didymus ipse revincendis Manichaeis Origenis opinionibus usus fuerit, ac licet Origenes, gehennae ignem pro nulla rationali creatura aeternum unquam futurum putasset; Didymus tamen ab errore tam grandi longius
abfuit. Quapropter si Anonymi locus, quem in Origenismi suspicionem
antea adduxi, revera origenismum sapiat, invalescere oportebit meas de Didymo ejus operis Auctore conjecturas, quamvis του ἄσβε ν φλ γα
de flamma vere inestinguibili dictam esse velimus. Iam vero & alterum nunc afferam locum Monymi, quem hie detegendum suscepi, origenismo infectum . Edidit hunc locum Alo'sus Frater Epistolae suae cap. II. p. 83, ubi ostendit eumdem Anonymum Divinam agnovisse gratiam . Haec autem , quae habet Auctor ille Lib. I. e. s. sunt ejusmodi r Πε, ηιόνι ue m πινἀ AO G Θιου ἐνεργείας ' τινα δὲ - τῶ ἐφ' μιν λ ἔχειν -s s βουλη a