장음표시 사용
131쪽
Α septiesentat, nsitetur, tenetur omnia confiteri, & postqua fuerit ab illo a quibi.
dam peccatis ab lutus, si eat ad secundum. non teneturilli secundo costeri, nisi ea, qui
I ractatus secundus. De consessione sta
prior reliquit in absoluta , nec propter i occimidiabit costasione. Ideo stat primo ad
curatum,dissili integreconfitetur:& tamen curatus non vult eum absoluere, etiam nec inon reseruatis, sed eum ad superiore remit tit,tenetur tunc illi sit periori iterum inteste confiteri: quia a priore in nullo fuit absoJutus. Nec releuatur quis ab iteratione confessonis per hoc, quod semel integre ea fuerite5sessus, si no sit ab eisdeabsolutus. Interim enim quod non absbluitur peccator, manet in eode debito, in quo Prius. Inde est, quod si primo eostes integre curato, a quo abso
IutionE a no resematis obtinet, tenet postea consessionem iterare eoru peccatorii, a qui bus non fuit absolutus, scilicet, reseruatoria.
confessus, ct plene etiam absolutus,poterit postea ex deuotione, vel ex odio
Iet,an peccator quamprimum totest, teneatur sacerdoti confiteri Et pro assirmativa parte argui Primi qa quod debetur sine termini prifixione, ad statini debetur.s de re iudi. M.Leum,qui. uotis.ss. de verbo.obligatio.Ci in ergo peccator debeat eosteri ex iure diuino: nullus sit eidem iure diuino terminus ad confitendum praefixus, sequitur, quod statim tenetur. Secundo ad idem ratione poriculi, cui se homo exponit, si non illi eo ni dicinam ad salutem necessariam sumat,tenetur enim statim, quod potest, siue homo sit in periculo corporis, siue animae:alioqui perire meretur, iuxta illud Ecclesiastici. s. i amat periculum, peribit 3 e. Modo autem quorundam peccatorum iterum confiteri, dupleκ est periculu,si homo no illico, audd aec iterata confessio dimidiari potest h- potest, confiteatur. Alterum, ciuia nihil esstn ne peccato. Non enim est necessaria integri morte incertius. Vnde Ecclesiasti.s. Netariatas in confessione,nis de his peccatis qui des conuerti ad Deum, nec disseras de die inbus peccator non es labsolutus. Nota Lonses ionem etiam pec- catorum non remissoriam diuidi possse etia scuter, si sat sine anio assequedi, vel petessi absolution ut potest, qui multa habet peccata hodie invita hora aliquae rum costeri, Salon petita absolutione,relinquere alia in crastina die , ct alia in aliam confiteda: dumodo quado petierit abselui, omnia occurratia non prius remissa, sit iam confessus ei de illa enim consessio qui fit sacerdoti,d 'n cii spe,&voto veniae,seu a solutionis tinta proprie, Jrimnon est sacrametatis. An aute sit de necessitate celada, sicut ea,qui facti; metalis est, patebit postea.De quo vide Baiisaeofessio. . Notamia,quod remota poena ecclesiastica peccato p superiore annexa,etia s superiora pe
eato releruato no abzIuerit,manet peccatusimplex n5 amplius reseruatu,cum cessau rit causa, ob qua suerit reseruatu. Nota de
niq;, qu qnabo casus reseruatos simul, hon reseritatos, si primis se superiori praesentat, qui eum audire no vula, nin de reseruatis sibi:tunc sicut absolutio 1uidi psit,ita Sofessio,in quo no stat per mitentei sum, quominus integrὰ confiteat: sed per sui triorem, qui eum integre audire non vestidienii subito enim venit ira illius, ct disper odet te in tempore vindictis. Alterum, quia unum peccatum aliud inducit: si non illico per poenitentia tollatur, iuxta illud Grego. Peccatum, quod per poenitet iam non diluitur, moX suo pondere in aliud trahit. Tertio non minus neces Iariu est hominia peccato recedere, quam in peccatu non inciderer utraque enim repugnat saluti hominis, sed quoties quis in peccatu incidit, potens non incidere, peccat, tenetur non incidere: igitur quoties quis in peccato existens, potens ab eo recedere, Saon recedit,peccat, &wnetur recedere: igitur quaprimu potest se. Haec ratui patet a simili, quia eodem praece pio, quo tenemur non surari, tenemur rein furtiuam,quaprimu possimus,sito domino restituere: quandoquidem suetum idem est, quod rem alienam accipere, setinere. Igitur etiam in praesenti ad idem genus peccati reducitur in peccatum incidem,Sci peccato non recedere. Cum igitur sine sacrame in poenitentiae , quod secuda tabula est poshnaufrajum,nemo positi a peccato liberarusequitur firmatur hoc, quia in
peccata munere videtur contra charit tem ad Deum habendam,&contra charita
tem ad se ipsum habedam,dc est Deum odisii ι re,simi
132쪽
E re, similiter dueipsuiu:saltem pro toto tem
nec stipium. mod prcceptum eum ne ζatiuum sit, obligat pro semper. Quarto in Deutero.ra.d tibi iuisum est:&est praece Pium charitatis, ut si viderimus asinum proximitabonere iacentem, non pertrante
mus,sed eum lablevemus. Igitur cilin peccator labiaceat sub onere peccati, a sortioricum possit, tenetur ex charitate ad seipsum haunda,li illico subleuare. Remedium autem a Deo institutum, quo possit homo a
Peccato resurgere,est consessio sacramentalis: igitur dis, Quinto, si non esset peccatum i reccato ad lepus permanere: igitur non es let peccatum velle in Peccato permanere enim potest quis licite osere facere licitum est hoc ipsum velle facere.Quo dato: igitur a sortiore licitum est velle proximo, quod in peccato, saltem ad tempus,&sine gratia Dei, ct id Dei inimkhia permaneat: hoc autem est odire proximum,ut constat:igitur non est licitum id velle proximo: igitur multo miti licitu est id velle sibi ipsi,
eum ex ordine charitatis non minus tenea
tur quis seipsum diligere,quam proximum. D AG rie, His non obstatibus, videtur
rationes non minus imo magis vi JEtur probare, esse homini necessariu conteri quamprimum potest, quam consteti, quamprimum potest: ideo de utroq; idem dicamus, scilicet, neutruesse homini sub poena noui peccati necessariti, scilicet,nec conteri quam Primum potest nec confieri quam primum potest. Vtriusque ratio una est, quia Praec Ptum de conterendo,d se conlit Edo est as- firmatiuu: aissi aliua autem non obligant ad statim, etia oblata oportunitate, sed tempore praesxo, si tale quid praefixum sit, vel
ouado necessitas expostulat, si tempus prae ivunt non sit.Exemplum clarum est, de suscipiendo baptismum, de danda eleemosyna,de praedicanda fide. Ad hunc modum de aliis, quae quidem digerri possunt ad tempus, quo necessitas huiusmodi amis expostulauerit. Secunddidem patet eκ Augustino primo de ciuitate Dei, dicente: quod
non tenemur fratre reducere ad statim post lapsum,quin possimus maiorem oportunitatEexpectare: igitur nec tenemur nosmet ad statim in statu pratiae reponere:cu teneamur iratus sicut di nosipsos diligere. Eicur
rithi ratio,vbi nullum periculii fratris, nee G proprium ex huiusmodi dilatione timetur. A I primum igitur in oepositum add elum, dicendu , quod multis modis potest aliquid deberi, vel per viam restitutionis, ut si praetessit rei alient inhista detentio, seu ablatio, ut sit in suris, S sura, aut etiam rei aliensium receptio ex domini voluntate ratione contractus, ut in commoda
to, deposto, mutuo. Aliquado debetur pecviam satisfationis m damno iniustὰ dato iami quando debetur per viam vindictae, se emedae,ut pro iniuria verbis illata cura dam. num omne in corpore, fama, Saebus, ut G quis animo iniuriandi dicat alicui, quae publica meretrix est,meretricem esse. Aliqua in do debetur aliquid ratione voti,aut promis sionis, aut pricepti superioris. Et resula d u. cquod deiatur absq; termini prinxi oties ad statim debetur, & statim soluendum est, non procedit de omi debito: sed de eo, quod debetur alteri per viam restitutionis, seu sa iis fictionis pro dano iniuste dato, siue in rebus, siue infama,si in persona. Culturatio in clara,quia alien ii detinere, inuito domino,peccatu est: ideo ad peccat a vit adum, x non in eo perseuerandu, necessarium es hdiatu solui, quaprimit mode potest. Se raeus si quid debeat per viam contraditis: tatune res aliena, aut alteri debita,no inius M. sed in voluntate domini retinetur. Ideo pro tunc currit necessitas eam reddendi, quan-ido, scilicet,dominus petierit: nam si tue noti reddatur, postea dicitur non reddens esse in mora. Et ideo si in cotractibus terminuisuid
praefixus'pso termino incipit debitor esse
in mora: ideo ex tuc tenetur quamprimum potest. Alia vero debita ex lege, vel statu-to,si terminus a lege non sit definitus, debre solui, quando is, cui debentur, exegerit, ut in decimis, duiliis tributis ex lege soluendis, &antequam exigantur, non vidEturde necessitate loluenda. Ratio, quia cum dominus non exigat, cilin possit, non videmuxeo inuito retineri, sed prisumitur eum in detentione cosentire:nis alia concurreret causese, perquam aliud esset praesumendum. lndebitis autem ex promi sione, io,& p cepto,si is qui vCuit, promisit, aut praecepit,
terminum non pri fixit, novi deo, quod itatim currat obligatioillud adimplωi, sed pro
loco,&tempore, quado.sneces,itas postulauerit,ut in eleemosyna promissa, vel iussa.
133쪽
Α pta' i Nerit terminu adinapi Edi siuperest homiliena nogeneri ad statim coiiterendia, vel confitendu, nisi quado articulus necessitatis postulauerit cilicet,quando tenetur homo se in statustatis reponere, siue ratione reticuli mortis, siue ratione sacrametiti mi nistrandi, vel recipiendi. Et esto illa debeanturper viam satisfactionis, sue poenae, aut vindictae pro ossensi contra Deum cc minissa, talia debita non sunt in conscietia statim soluenda , sicut nec poena debita ex actione iniuriarum, antequa ad eam soluenda con
demnetur,ut constat. N. 2. Fraternitas.
secundum eX periculo sumptum, dicendum, quod si tale periculuerit probabile,vel mortis statim venturae, vel alterius peccati,cui,scilicet, periculo per naturam,aut voluntatem non test saltem sindmagna, Seiotabili dissicultate occurrit,occurreretur autem per contritionem, bon-ssessionem, tunc ratione talis Periculi, necessirium foret conteri, disia fateri. Attamen Deccator no sena per eost peccatu est in probabili periculo mortis statim euenturae. eccatum etia,in quod is,quem no monilet,incidetitale est, quod non contra voluntatem ipsius eueniet: nam tunc peccatu non esset.
B Nec, quod ait Gregorius unum peccatu in aliud iratiere, procedit de tractione necessistante,sed de inclinante, cui inclinationi facile pol homoipse contrauenire. Adde, quod Grego.no lovitur nisi de peccatore, quem ut poeniteat, Deus Iongo tepore sperat: qui
tamen Dei benignitatem contemnens, poenitere non vult. Talis enim no mirum, si de uno peccato in aliud inuitus quodammodo traliatur,sic,quia unum ex altero in voluntate permanente necessario cosequatur. Sed
de hoc supra in tractatu de r nitentia. Ad recessu a peccato, dicenis dum. Aliud est recedere a peccato secundum actum, aliud secudum reatum. Ad primum tenetur homo,quamprimu potest, sicut d semper tenetur non incidere in peccatum secundum actum. Ad secundum tamen non pro semper tenetur peccator sub poena noui peccati. Discrimen notum est,
quia in peccatum incidere, Scin peccato secundum actum permanere, est contra praeceptum negati uu,ut constat: quia sicut nunquam est peccandubita nunqua est in peccato secundu actum permanendu. Ianere tamen in peccato secundum reatum tantilia , non ita est contra praeceptu negat illuni, sed
contra asi auuii, quo tenetur unusquisi
a peccato ad gratiam per poenit cliam resur- Cgere: tacita non nisi suo tempore obligat,ut dictum est. Similitudo aute de furto tenet, quoad primum membrum, ut patet. 'Ad consi ali iure siceiadum, quia nee agit contra charitatem Dei, nec sui,
qui an peccato secudum reatum ad tempus maner, pro tunc,scilicet, quando non lenetur ad actum positiuum, qui ad gratiam suffciat:talis elum amas non pro semper cadit
subprrcepto. Sicut Ergo ille Deum diligit,
qui madata eius obseruat: ita ille Deu odit, saltem virtualiter, qui mandata eius Praevaricatur,aut violat, quod fit, quado homo in Peccatum incidit, non quando solus reatus manet, quia tunc stat, quod nil committar, nec omittat contra legem Dei. Ille ei iam dicitur odire seipsuin, saltein virtualiter, qui aliquid committit, aut omittit, aut vult vnde dignus sit, qui aeternaliter puniat. enim ad tempus possit aliquis vclle carere gloria Dei , aut ab eadem retardari, alibi intractatu de peccato veniali ostreum fuit,nee peccatum este, nec contra charitatem sui ipsus este. Ita etiam velle ad tempus hic carere gratia Dei, non est peccatu mortale,nec contra charitate sui. Hoc tamen stat dupliciter D.s quia potest quisvelle carere gratia, aut glo1ia Dei per esimissione, seu omissionem, Perquam talem carentia mereatur, Saroc pGratum est, Gontra charitatem Dei S sui. Alio modo per sustinentiam huiusmodica renti seu priuationis gratiae, eκ suo in poenam peccati prius commisit auste huiusmodi priuatio inducta est: S ic non est niortale. Si in peccator gratia priuatus, velit aeternaliter ob peccatum prius a se commistam
gratia carere,moria lepeccatum est:quia ta-hs voluntas tactia includit volutatem nunquam poenitendi nec constendi,ut constat.
si postqua asinus sub onere cecidit, nullum ipsi asino, aut Domino periculu fit, si non illico subleuetur, risi tenetur, qui transit,se detinere,ut sublevet statim, centu alios, aut postea poterit illi succuri. Secu, si ex mora aliquod illi asino, aut Domino damnum eueniret:tunc enim necessarium est statim succurrere. ita de peccatore per omnia
dicendu quὀd ubi esset ipsi periculia notabile animae, aut corporis remedium disterre, teneretur ad statim resurgere, secus alias. .
ne tertii cum confirmatione. Non enim tenemur statim Proximulapsum eri
134쪽
E sere, seu excitare si nullum sit in mora periculum, sed possumus aliquod aliud tempus expectare, So'c non est illum odire.
tis, restat inquirendum, quando est necessarium confiteri3 Respon. Com- munis illeologorum sen
casibus currit conlitendi obligatio. Primus est quado peccator est in periculo probabili mortis,sive ratione infirmitatis, in qua liomines solent mori, siue ratione belli, quod homines breui suscipere Parati, determinati sunt siue ratione teni pestatis in mari subortae,siue ob sua ncunq; aliam causam. Ratio clara est,quia ci in iure diuino teneantur peccatores consteri, si volunt a Deo peccatoru remissione cosequi,&finalitet saluari: qui i articulo mortisai aias copia sacerdotis no vult costeri,dignus est, qui in peccatis sine remissione deceaat.Inde in.c.Cum infirmitas.de poenite. rei nisi io. iubetur medicis,ut imprimis faciat rarotan tem confiteri Et propter cosessionis necessitat diurecoceditur,ut quilibet sacerdos, etiam alioqui simplex,possit absbluere eos,
qui in huiusmodi periculis sunt constituit. Huic primo casui potest addi alius.s. si quis
cibum aliqud, aut medicina ob causam aliqua sumere copellitur:vnde verisimiliter timet, ii in perpetua, seu diuturna incidet dementia,tuc tenet confiteri, idq; iure diuino. Alioqui omittes pro tuc cofiteri, exponit se Diculo decededi sine cossessione, Sc sine benescio absolutiois, cui peliculo tenet obviare.
pore debito hac oportunitate non liabebiti tunc si peccata habet,tenet ca cositeri no ex metato tepore iure diffinito. Ratio hui' etiaclara est,qa qui habita huiusniodi oportunitate negligit cofiteri,exponit se piculo on itioli , id suo tepore deberet facere: maxime sit meat verisimiliter successu teporis periculu mortis incidere. Ille igitur,q pro tepore futuro ad aliquid tenetur, si velisimiliter timet se non habitum tepore illo oportunitat4d ad priscias habet, tenetur prouenire. Huius exemptu sumitur .caicet.ce seriis. Vbi conceditur,vidie senato, puta Don ni Gco,vel festo, homines capiant alecia tunc adueniente qu genusquodda pisciue in ausa .Lincertii est,an similis oportunitas se osteret postea. Similiter licet diebus seriatis. ob
lato vento oportuno, triticu in area Purg re, Eindemia, habitaoportunitate, facere
dis. quado similis opotunitas postmodum non speratur. Obiicietaliquis, quod tune homo sanus timensse postea in infirmitate casurum teneretur ieiunare, didioras dicere, d elebrare,& reliqua facere, cj timet in postea facere no poste. Resp. negado sequela. Pro quo nota, quod quaeda sunt homini certo tempore necessaria, ratione ipsius temporis: Miaec non tenetur homo P ueniis: ex timore, quo timet se suo tepore illa non posse facere, talia sunt ieiunare in certis vi
filiis, d diebus statutis, similiter horas tali die tali, fessi dicere Alia sunt, quae ad
salutem hominis sunt instituta siletem ris deterivinatione: Soelia oportet praeuenire, habita oportunitate, si timetur eam postmodum defuturam talis est casus prae-lens. Addi etiam potest huic secundo casui alius. s. si peccator verisimiliter timet, quod
si conses,ionemvn; ad quadragesina disse Hrat,aliquod peccatu, seu peccata a memoria ipsius peccatoris excident: in tali casu ten tur praeuenire, Sapnsessi nem anticipare, nee debet tempus iure determinatum expectare. Nam cum peccator teneat licite curare,ut integre coiiteat, Scintegra peccat rum suoruni ab tutioitem a sacerdote obtineat, qui in huiusmodi casu quando potest. negligit confiteri, ponit se periculo dimidiandi consessionem, sκ consenuenti diamidiatam absolutionem obtinendi. T' A casus eli, ratione conscientiae
1 V, kι positivae vel dubiae, ut siquis
habet conscientiam, qua putat, vel dubitat, ruta teneatur liodie confiteri, tenetur ii te confiteri alioqui ageret contra conscientiam, Sod gehennam aedi ficaret, ut habet glos.super illud Pauli: Omne, quod non ςst 1 ci ,- i
ex fide, peccatum est In quo notari s letilliina iii casu non absolute teneri ad coit fitendulii tunc, sed ad unum de duobus, scilicet,ad deponendii conscientiam, vel ea stante, ad consitoidii. Sed forte quaeret aliquisian sit in hoc casu ipsi homini liberu conscietitia deponere, non confiteri sinὰ pincato3 Respo. Duobus modis potest quis conscieiatiam seme I sormata deponere, scilicet. remere ioc est sine causa rationabili,dccuin causa
135쪽
A causa rationarili,& iusta. Primo modo non est licitum consciem iam deponere, ct ea sic deposita non est licitum ala opere desistere. Ratio videtur clara,quia qui ilantecos cientia tenebatur confiteri,uel aliud quid arere:
sillud onilitat,peccat contra conscientiam: S si conscientiam temere deponat, similirer I eccat,quia ipsa temeraria depostio, no remat illum, quominus se periculo opus debitum omittendi exponat. Si vero causim habeat rationabilem deponendi conscisn-tiam , tunc licite potest eant deponere,&eκ consequeti se a debito consessic nis pro tunc liberare. Si quaeras quando liabebit causam rationabit. in eam de mendi 8 Resium. Si conscientiam temere, S sinc causa concepit , sine causa alia potest eam deponere. Si cum causa aliqua eam c epiticum alia causa sortiore potest eam deponete : alioqui si causas habet aequales ad habendum con scientiam prisatam, ad eam deportendit: latius est dubitare, quis, in partem minus tutam declinare.
ratione Eucharistiae si scipiendae. De quo eam est qilio inter aliquos,& lienet communis opinio,
Eucliaristiam sumpturus est, tenei ur prius conteri. Pio qua sententia faciut,qui sequutur. Primo,quod ait Hierony. super Amos. i. quod baptismus est plinia tabula, Ponitentia secunda. Igitur sicut non licitu est ad aliasicramenta transire,nisi suscepto baptis uio, qui prima tabula est: ita non est licitum sindvnia sacramentali ad alia sacramenta transire,ci ni secunda tabula post baptistrum sit. Et piimu de baptismo probatur ex capi. Veniens.de presbytero no bapilaato. v ibi do cretum ell, eum quicum non esset vere baptiZatus, ad sacerdotiu,d alios ordines promotus est,quod cum id constiterit,baptia tur, cissos ordines iterum suscipiat Sc.
in coma. Secundo Apostolus ad Corin
ipsuin homo, S sic de hane illo edat Sc. Et
addit.Nam qui indisne maducat, iudiciumsbi manducat Se. Ex quo sequitur peccare illum , qui indigne manducat, indignὰ au- rami inducat, i in Peccato manducat, Est homo in peccato, quandiu a peceato n5 Cest absolutus, quandoquidem peccata, quae a sacerdote no sunt remissa, noetiam sum a Deo remisia,iuxta illud Ioannis. Quoru retinueritis Sc.lgitur necessariu est hunc pa- I t. H. neni caelestem manducaturo, Prius peccata, quae recolit,confiteatur.
Se. Vbi praecipitur unicuiqὲ .sdeli Eucharisiam tempore Paschae sume re,ct praemittituri bidem praeceptum deco- sessione. Unde algumentum est,quia intentio ecclesiae ell,q.uod fideles conliteantur,ut postea Eucharilliam digne,sicut debent, sisescipiant.Cem igitur Ouem sit ratio primittendi contes,ionem quocunque tepore quis velit Euchari illam sumere,qui est tempore Paschae: quandoquidem eadem est Eucharistiae san titas, S reuerentia quocunque tempore anili, sinii liter S quocunque tempore,
quo sum irrer, digne sumi debet: igitur sicut tempore Paschae sumptionena Eucharistiae debet cosessio prs edere sequitur quia etiaquocunque tenapore debet praecedere.
m , inofA ca Phu. Ut ieiuni. decoUsecratione, di illam. Vbi dicitur, quod qui sacramentum conlirnia otionis debet suscipere monetidus est . 'uddprius confiteatur:i iur a fortiore, quuacra mentum Eucharistiae sumpturus est, debet prius confiteri Sci
iii infra ratio, quia qui sine preuia consessione determinat
Eucharistiani suscipere, exponit se periculo indigitii sumendi: auia si Praemitteret consessioneni,cerius esset se digne suscidere, seu ad Eucharistiani disne accedere et ii autem non praeimittat confesdoneni, Sad nigain Domini accedat,non ita certus est, se dignuaccedere igitur.
Vnde sunt, qui dicunt, quod si quis non habet de pra enii copiam confeGsoris, potest celebi are, di fucliaristiam accipere, modo contritus sit, es paratus pollea oblata copia, esisteri Sunt qui dicum,quia ei iam si talis habeat de praesenti copia con- selibris,n5 in talis,quale ipse vellet: sperasse postea alteri copia habitur ii,cui loge deuoti 'cofiteri putat. qu id in tali casu potest celebrare,&consessionem disserte,ob huiusmodi meliorem opori uilitatem, quam sporat habere . Sunt alij,qui dicunt, quod ello habeat de prssenii copiam idonei constiti- Iis, nec spuet Pollua continodiorem hab
136쪽
E re,potest celebrare, SEucharistiam accipe-xe,modo contritus sit. Et hi onines sui at d Aores catholici,Sprobati: igitur non eli de necessitate salut is semper quod quis vult co
municare,confessionena praen ittere.
P - his facit etiani ratio, quia si confes- sio esset coniti unioni praemitten da,maxinae ad hunc finem,ut scilicet homo
se dignificet, vi dunei,ossit ad Eucharistia accedere:sed sic eis, quod potest homo se dignificare aliter,qui perconsessionem,puta percontritionem ex fiammo conatu, &dilectione Dei procedente,qui secundum omnes suspicietis ima dispositio est ad Dei gratiam, amicitiam impetrandum, igitur. T, ' I adsilutein no est necessariu, I cIniae nullo iure pr eptu ςst nec staturum: cum igitur ius nullum appareat,quod obliget hominem ad praeniit tendum consetaonem ante quam Eucharistia accipiat,nec ratio ad id conuincat, sequitur Sc.Quod aute ita sitipatet. Si enim per ius aliquod,aut rationem aliquam opposta sententia probari posset, maxime per ea,quq alligata fiant: sed illa non probant susti caeteri Patet hoc ad ea respondendo.
A I primum dicendum quia illa ratios deficit quia fundat se in hoc, quod baptismus S poenitentia ideo dicuntur prima, duecunda tabula, quia sine eis ad alia
sacramenta transiri non potest: cum tamen
potius dicantur tabulae, quia sunt remedia, quiae peccator inniti debet, si vult a naufragio peccati liberari. Et quia contra peccata veteris hominis primo es baptismus instiritius,c5ira posteriora vero poetiit Elia, ideo bapti sinus prima & poenitentia secunda tabula dicuntur. Quod ergo sine baptismo ad alia sacramenta transiri non potest, non est quia prima tabula est: sed quia ianua sacramentorum est,ut in dicio capi. Ueniens. dicit utiNon sic poenitentia dicitur ianua reliquorum sacramentorum , quod inde patet: quia bapti Eatus,si ad ordines promoueatur nondum sacramentaliter confessus, non venit reordinadus, sicui si non baptizatus suisset promotus' Si dicas,'iianuis reordinandus non veniat, quia ordines veia suscepit, attamen suscipiendo, sine prs ita poenitentia,Peccauit:&per conseques sinὰ poenitentia ad alia sacramenta licite peruenire n5 potuit.Respon.Imo ex sententia doctorum potest baptietatus alia sacramenta, etiam non priuia consessione, suscipere, modo contri. ius suscipiat.Et consili) est,um necessitatis, consessionem pWmittere, ut de susceptaone ciconfirmationis, Sordinis,&na atrimoni, aes communiter solet Scin I secundum ex Paulo sumptum, diis
V ei potest, uta di si pra requiratur
conscientiae exanianatio ante sumptionem
Eucharistis, ad id prirequiritur, ut homo di
ne ad hoc sacrametum accedat. Cum ergoonio suspicienter se digniscet per contritionem omnium peccatorum,qui ficta discus sione occurrunt, ut supra dicebatur , consoquens est, ex dictis Pauli,necessitatem prς- confitendi non colligi. Si obiicias, quia tunc non es Iet opus peccatori discutere conscientiam, quia ad reponendum se in statu
gratit satis est, Deum diligat:& si peccata in
genere occurrant, de illis propter Deum in genere doleat, cum tame Paulus necessariuesse doceat, prius conscientiam examinare. Respondetur.Primo illo concesse,non videtur aliquod inconueniens sequi: Saunc iula conscieritis probatio, examinatio, non esset, vitam totam ad memoriam reuocare,
vide singulis peccatis doleat, sed seipsum probare, d certificare, quod in pratia Dei sit, quia fieri potest, si homo in seipso experiatur,se Deum super omnia diligere, d solere,se Deum offendisse, Stae,&morum correctionem in posterum proponere, quae cum quis in se esse copererit, dice seipsum probasse. Aut secudis dici posset,esio Paud per probationem illam intellexerit peccatorum ad memoriam reduction adipnim homo potest facere, Sese singulis peccatis o
currentibus conteri sine confessione vocali.
Et supposito quia haec probatio sit necessiitia ad digne Dominicum corpus manducandum:tuncsola poenitentia in genere cum dilectione Dei sussciet,ut ipse poenitens in casu velit costiclia, ut deber,discutere: alioqiu
non sussiciet ad aralia,qua omissio psals dbscussionis impediet,quod suppono falsum. teritum ex capi. Omnis utriusque sexus.dicendum, quia quantas socii dum ordiιem literae prius in pristro cap. Ponatur prςceptum de cofessione, quam de Eucharistia sumenda,no inde fit,quod ideo id ecclesia secerit, quia intenderit fideles ad confessionem obligare ad hunc finem, ut digne Eucharistiam suscipiant,quod inde phtet. quia peccator non minus tenetur semel in anno confiteri non sumpturus Euchari, sitam,quam sumpturus. Stat enim peccat
redeobligaria sumptione Eucharistis rem Poις pastat, vel quia copiam non habet misenistra
137쪽
A esstrantis,uel quia patitur frequente vomitum,vel ob alia caulam, S tameno inde de obligatur a cosessione, leobligaretur auidsi ad finem sumendi Eucharistiam esset yra
opta consessio.Sicut deobligatur quis a correctione fraterna, quando emenda, vel non potest,uel non speratur euenire.Adde quod Prreepto de confitendo semel in anno lati Gracit quis quacunque parte anni confiteat.
Non lotur ad sine digne sumendi Eucharis stia in pascitate iusta est ab ecclesia cossessio.
quartum eκ capi. Vt ieiuni. sumptum,breuiter dicitur,no inde collisi necet,itatem praemittendi consessionE, cu textus dicat,quod tales moneam confiteri,quod verbum necessitatem no importat, sed congruitatem confitendi.
conuinctimana si loqueris de certitudine euidentiae,vel fidei, nec cofessus accedens,nec non cofessiis,est certus se in gratia accedere, ut costat.si vero loqueris decertitudine morali,& probabilis coiecturs, per contritionem propter Deum habita, est certus,quia in pratia accedit se accedes
cum hac certitudine, sine conisessione, no se
exponit periculo indigne sumendi. n ita rationes illae pro communi opinione factae,non omnino conuinculeontra eos,qui opinantur contrat tu, ut sunt
Gerson, Ricardus, Panormitanus, Caietanu Adrianus Salis. .
aut etiam in ratione non conuincamur opinionem cCmunem tenere, consuetudo tame
vbiq; inter viros bonos seruata, habet vim iuris: In tota enim ecclesia Latina, sacerdotes antequam celebrent,si copia habet sacerdotis,confitentur: 'ph situm a lites, sedelinquere putant. Similiter & laici anteucoimi unicent, liciti sunt confiteri pilust nec aliterad mensam Domini accedere audent. Quod autem huiusmodi consiletudo vim habeat iuris obli antis,costat, quia consuet ndo rationabilis,d agm approbata, s Iet iuri de opposito prpi alere, quod certum est,igii vim habet mo maiore, quam ipsum
humanu ius. Hugo etiam vir magias aut horitatis, ait in libro ecclesiasticae potestatis. Audacter dico, s ante sacerdotis absolutionem ad communionem corporis, d insuinis Christi quis accesserit, pro certo tibi iudicium manducat & bibit, etiam si eum multum p iuuat, sit vine ten&ingemiscat.Et id veram est, si babealcosam G- Cniseris. Si autem copiam non habeat, Oelebrationein, d cpmmunionem sine standalo disserte potes tenetur disserre:secus iis ii datum ex dilatione timetur, ut ait Sc tus & alii. Et ita tenedum videtur, quod semper quod quis celebrare vult, aut comulaicare,teire orius c5fiteri,habita copia cos esseris: copia no habeat, debet expectati, vel quoi, si commode potesimi si necessitas cogat, quia tunc ius stest contritio, cum proposito confitendi. Est autem multiplexnecessitas, scilicet vitandi infamia, vel scandalii. Est etiam necessitas satissiciendi ossicio sibi iniuncto,si curatus est. Est etiam necensitas ex pricepto superioris,quando aliqua urgens causa celebrandi concurrit. Ita, Salias hinsii epiheias admittit prast ala cosuetudo de constendo ante comunionem Sta
quapropter in huiusmodi necessitatibus potest quis ad celebrationem non Praemisia casemone procedere Sc.
quando consessio venit . agenda, ratione statuti ecclesiae. capitur. Omnis utriusque sexus. de Pornitentias,d gemissionibus
M. Circa quod est et dubium, an illud statutum obliget ad confessionem, an eam δε-lum exhortetur Dixit Florentinus quod obligat: probat is pcrna in fine capiti apposita , ae non nisi contra mortaliter pec-
cantes solet imponi. E contra diκerunt alii, ut Durandus, quod illud statutum non est praeceptiuum constationis: quia in illo nec
Ponitur verbum praeceptiuum: cum nec discat manducamus, iubeuius, praecipimus,
aut aliud huiusmodi, quod vim videatur habere praecepti. Nec etiam ex poena illic apposita potest deduci, consesionem ei Ie ibidem praeceptam. Poena enim illic posita est,ut vivus arce tur ab ecclesia, cinoriEscareat ecclesiastica sepultura. Quet poena no videbotra no confitentes imponi,sed contra eos, qui Eucharistiam in Paschate no suscipiunt.Ratio, quia talis poena videretur sui erflue, Sinani ter posita cotra eos, quia omnia sea peccata iuxta statui u suo sacerdoti no cositemur.
138쪽
E eator omnia sua peccatae5sessus sit, nEctae,
quod scit ipsi peccatori constare rotest.
Tum,quia seriis ille secretus est, nec con fessor potest aliquid in hoc articulo contra confitentem testificati & si testifices, no inde poterit ecclesia constente punire. Unius enim testinionium non valet ad puniendureum. Tum etiam, quia sunt peccata eo dis,d alia occultissima, de quibus sciri per ecclesiam non potest,an peccator illa omnia
sit confessiimvel non: &oeteonsequens Ua poena minime potestiussu in quenquam inflis,ob id,quod non omnia pectata suo fuerit coietas sacerdoti. Si dicas, quia quouis peccatori consesiionem omittenti, pc
na illa infligi non possit ob desectum cognitionis:attamen peccator eam incidet in conscientia,si non,in debet,cofiteatur: scut ex communicationepotest quis in consilentia
incidere,ob peccatum de quo ecclesia n5 habet, nec habere potest cognitionem. cintra stat ratio, quia haec poena, scilicet rivivens arceatur ab ecclesia,& moriens careat ecclesiastica sepultura, non est de his, quas delinquentes in conscientia eo ipse incurrunt,quales sunt,qus absolute in eorum sunt potestate,de iacto eas subire,ves no , ut F patet de suspensione, excomunicatione, iis regularitate . Haec autem poena talis est, quam alij debent insigere cotra delinquentem inuitu, hoe est, illum vivum ab ecclesia arcere, . riuum ad ecclesiasticam sepulturam non admittere. Itaque concludunt ibiam poenam non contra non confitentes se mel in anno esse impositam: sed contra eos,
qui Eucharistiam tempore Paschae non su-ripiunt. De hoc enim bene potest ecclesiae eonstare. E quod ibi dede consessione eruntissum est,dicunt exhortareri tesse politu, . ut cui conuinicaturi sunt in paschate, per e5 fisiton priuia disponantur. Teperariusi qui turThomas, qui ino dist. 17.q. . tenet, consessionem non perse iuberi ab ecclesia, nisi per accidens, ratione scilicet Eucharustis,quam omnes sideles in Paschate tenent accipere, antequam necesse est costeri M. tamen est communisThe M V k, rissorum,dc iuristarum con-eors sententia,quod illud statutumest oblupatorium ad confessionem, Aucharistia humendum.Contra etiam est ictas ecclesis consuetudo, 'uae ex vi illius statuti id habet' inconsuetuduie,ut omnis peccatorsemel in anno constratur,quiquidem est optimati
resibus scities quis non fiterit illo anno con Gsessus,eum non seldm poena pecuniaria Pinniunt, sed etiam excomunicatione seri t. Contra etiam est ratio: quia si non esset illi e statuta confisito semel in anno, nisi ad hunc Gem,ut scilicet qui communicaturus est, semelius disponat: tunc sequitur Quod prius, scilicet quod si quis impeditus ut, ne commodὶ valeat in Paschate eomimicare, quod non teneretur confiteri quod est sillam. Od et Iam in suae assertionis tantamento citant, nullum illic poni verbum praeco Ptiuum, non suffragatur eisdem, qina & si formaliter nullum ex dieiis ponatur, ponitur tamen illud verbum, confiteatur, quod Imperandi verbum est. Consuetudo etiam, vae optima legum interpres est simul eum octoris price iue statutum esse traduci Sed quod de poena illic apposita dicuntiari parentiam habet: quanquam dicere, quod non potest ecclesiae costare de omissiqne coses ionis, non omnino verum est: quia pose set conflare,quod peccator aliquis publicus non se sacerdoti suo prassentavit. Posset etiae stare, quod non sit plenὰ confessus per propriam ipsus consesdonent. Posset etiam costare pet testimonium sacerdotis, qui ab- solutione res ei denegauit, videns eum no integre confiteri. Add quia poena illa videtur super totum statutum cadere, a 'n s Iὁm super partem:quia statutum de eonses sone, Mucharistia,non ponitur pes ue,sed Aegorice. No em dicit, sutaei atq; .Sed suscipi ct reuerenter Eucharistia Aliam possent proseratione sacere, quia Asiae pineptum ad interiora cordis non se extendit, ad quς tamen se extendit illud Asiae pineptum ad interiora cordis non xtendit, ad quς tamen se extendit illud utum ecclesiae: igitur exhortatorium es
I I ian haseat potestate, maxime eum
hic n5interioraiubeant, exterior consesso. Secundaest, uia hie ecclesia non lubet ebsessione simpliciter: sed determinat tempus,in quo iubetid repleri,quod De sui, fidelibus sine teporis determinatione pcepit.
DRaesupposito ergo quod proarum stat
1 tum oblinatoriusitiesset dubium, an peceator illi satisfaciat, si quacunq; parte anni eonfiteatur, etiam si in quadra; ma non eosteatur. Respon.Sistemus inloto iure apparet, quod quacunque parte anni confite tur qui hiatisficit praecepto ecclesiae r quin,
quidem in ipsis minis nulla conata
139쪽
A anni proconsessione designatur, sicut pro Eucharistia :maxime clam de cJsessione ibidem pricipiatur, quod quilibet, salid seni et
in anno dcc. In quo diccns, saltein seinci, videtur non tradi praeceptum de consitendo determinate in quadragesima, sed per totumnum. Ita tenet Baptista. confesito. . si . Si autem stemus consuetudini,d ommuni hominum intelligetitis,vel opinioni: similiter & statutis p uincialibus poenas contra non confitentes stituentibus, apparet pine' pium hoc obliξare ad consessionem in quadravsima.Qui enim tunc non confitentur,
se prFaricatores esse putant: Sat tales, poena pecuniaria puniri bolent.Et curatis imponitur necessitas tradendi praelatis in matriculis eos,qui in quadragesima uniuscitiusq; anni fuerint, aut non fuerinteonsessi. Itaq;
consuetudo interpretatur statutum, quantuad tempus. Ideo tenci Thomas in. . distin. 3Pq.3.ad primum. arti c. .dicens,idem tempus simul est ab ecclesia institutum pro con Iessione, ucharistia, cepto, qu0d confessio debet praecedere. De quo supra. C AI an qui in quadragesima omisit co
fiteri,teneatur ea tralaeta, quapri -- mum poterit, confiteri: an possit sinὰ nouo
B Peccato consessionem usq; ad aliam quadragesimam differre. Florentinus dixit, quod
trafacto tempore anni, non tenet ur de necessitate ante aliam quadragesimam confiteri, secus de cogruitate.Idem dicit de eo, qui omisit sumere Eucharisba in Paschate. Cum
eodem tenet Baptista verbo communicarecte Mouentur ad id a simili de aliis praeceptis ecclesitivi de ieiunio, Is horis dicendis. Si quis omittat ieiunare vigilia alicuius suim,vel quadragesimam,no tenetur pol bea desectum per simile ieiunium siti plere. Et si omittat horas canonicas unius sancti, elapso die,non tenetur eas postea dicere. Igitur, qui in tempore debito omisit confiteri, aut Euchalima suscipere,nsi tenetur pollea desectum supplere, antequa simile tempus anni sequentis adueniat. Potes id confiseniari, si quis in periculo mortis erculens, siue ratione belli, siue in firmitatis, siue tempesta
tis Scinon confiteatur, ut debet, Spost ab illo periculo liberetur, non tenet illico quod liberatus est,confiteri loco . aut vice consese sonis omillaessitur nec in prisenti casii. Praeterea si csericus curatus, aut capellanus est specialiter obligatus aὸ celebranduin certo loco, uri carina ceriis diebus, S illis diebus non potest in destiuato loco cela,
brare: qui aso et 'ecclesia est violata,aut ali- Cter impedita, talis non tenetur in alio loco non sic sacro celebrare, loco initiae, tuae in
destinato loco non celebratur, eri cepto nisi voluntas institutoris alia fuerit M. Igitur
etiam in praesenti casu. M omnino certa vide-
quod idem volunt ei te iudicium de ieiunio, o di oris dicendis,dc de cosesilone, & Euchoirillia Sc.Nam no tam verba prscepti videntur attendenda, liram praecipientis intelio.
Et quia,ut communiter tenetur,intentio G.
clesis ieiunium certis diebus prccipieti ,est praecipue ad honorem sancti alicuius habere respectum, quem taliter, Stali die voluit colere,habito praecipue respectu ad leni pus tale determinatum: ideo elapso illo tempore, non est neces Iarium alio die sanctu in illa illo modo colere, quo statutum erat suo die
esse colendum. Idem dico de horis dicendis talibu,,& tali die: quia pricipue habetur α- speetiis ad diem certum:si tunc horae non dicamur,non est necessisium ponea easdere- dicere,quan loquidem intentio ecclesiae ad
huiusinodi obligantis, ptaecipue tendebat in tempus e siem : quo elapso, non est intentio eius ad eadent obligare. Secus in aliis praeceptis, dyatutis, in quibus non tam habetur respectus ad tempus determinatu. quam ad salutem,& bene esse fidelium, ut in Praecepto de constendo semel in anno, in quo non intendit ecclesia tenipus alicui saricio, vel sacro mysterio specialiter dedicatum celeb are. Quod patet in eo,quod nullum certum tempus ad confitendum praesi-xit: sed semel in anno.dixit confessionem agendam esse, volens occurrere negligenti. artiunians, de confitendo. Nam si hominibus relinqueretur liberum confiteri quando velint,vix confiterentur homines , nisi inarii culo mortis. Daretur etiam eis occasio nubta peccata obliuioni tradendi. Id ergo intendit ecclesia cum pincipitiquὼd sciliet in anno sat confinio,scilicet quod non vltra annum protedatur, seu differatur, ut dicit Thonias P. ideo dixit,Litem semel Ac proi de elapse anno, necesse est, homine cosite iquaprimum potest, ut se ecclesis intentioni
conformet. in praecepto vero de Eucha
rillia sumenda, aliud videtur: quia ecclesia in illo videtur Principaliter hal ere r spe-etiim ad tempus Paschς, cum ipsunt specialiter commemoret, d ntendit Dominicam coenam,quam Christus cum distipuli, -- hctuit
140쪽
v habuit,celebrare, aut illam, qua cum eisdem in regno suo iacturus erat, hoc est, postquaestet resuscitatus, sui se hoste, gloriose aibM. triumphans.de qua dixerat. Amodo non bibam de hocgenimine viti s , quousq; bibam illud vobiscum in regno meo St.Et ideo elapso tempore Paschae non ita videtur mane re obligatio ad communicandum,saltem ex
vi statuti proti nisi aliud exigat statutum
aliquod particulare, aut consuetudo. idem etiam videtur de capellatio, qui ex institutione fundatoris tenebat pro defunctis certas latissas in sua capella dicere, cum erinciliabus intenderit missarum fructum sibi , Suis destinctis applicari, quam loci venerationem:ideocapella impedita .tenebitur ali
bimissas illas dicere, sicut elapsis diebus in
quib'capellanus celebrare tenebatur, &omistaenetur postea totidem dicere ne dotator defraudetur.Idem videturde curato, quis in sua ecclesia,quia destructa, vel impedita est, missam celebrare non potest, diebus quibus populus missam audire tenetur, d
bet eam in alio loco commodo celebrare, ne
populus, a quo debitum accipit stipendiu, suo fium1 spirituali defraudetur. itaque in similibus statui is,aut obligationib', in qui-F bus principaliter habetur respectus ad ii
norandum locum,uel tempus, seu sanctum, aut my Ilerium aliquod tali loco, aut tempore celebrandum tunc extra locum, Saem
pus signatum non currit obligatio. Secus si principalis intentio prccipiet is fuit osaciuapsum,vel opus intulicium facere quia tunc si loco, empore debilis non citia tum, non cestit obligatio illud pollinodum, aut alibi supplendi. Aliud vero quod arguebatur de eo, qui cum in Periculo moriis es
set constitutus confiteri neglexit,si a periculo liberetur, fiteorquia non teneturillico lococonsessionis omissaeconfiteri.Ralio clara est, quia cesssante periculo, cessat ratio, ob quam tenebatur confiteri, iuxta vulgare dictum, celsante causa, cessat essectus. cari. Cum infirmitas. de poenitenti Is& r missi. Non sic quando elapsus est annus, in quo homo non fuit consessas, im5 quanto magis quisconsessionem differt, tanto ma- is currit ratio statuti pr fati: cum magis in damnum cedat peccatoris, S agis tradet obliti ioni peccata comissa. Quorum viriq; ecclesia voluit in piata decretali occurrere.
ra modii constedi quiri, An si licitum plures uni confiteri u pluribus, an sit licitu confiteri per interpretem, dccoram tellit,us aliis, ct Publice.Secsidis, sunposito quod hic licita sint, an si necessariusccofiteri, uando aliter c5fessio fieri non potest. nid, an in huiusmodicas cota soneta sit sacramentalis,ita ut absolutiove rum si sacrametum, etiam si in striptis fiat.
Γ clam dicere, quod non est licitum illo modo confiteri, eoquia per cle-sam priceptum est,ut peccator lus, tali sacerdoti confiteatur. pi. Omnis utriusque
sexus. Sed in casibus illis, in q uibus plures
interueitiunt,non id seruariar, quod ecclesia iussit,& per coiis quens cosessio tacta. ut dictum est, nec licita est,nec necessaria,nec ve re sacrametatis,ct m peccaminosa sit. Sic te net Angelus verbo confessio. i. 29. autem dixerunt, licitam quidem esse huiusmoda consessionem, notamen necessariam,nec sacranicialem, ut te- renet Scotusan. .distinct. 17. Quia enim lici seta sit,ideo est,quia quod dictum est, peccatorem set diu soli sacerdoti debere confiterion fauorem ipsius peccatoris ita institutu est, non iussiim: potest autem peccator huic iiiseri cedere, si velit mraxime u causa rationabi lis subsit.Qiod autem necellaria non sit soris eatet,si peccatornolit praefato iuri ced re. Qim vero sacrametatis non sit, ideo est, ut dicunt: quia consessio sacramentalis a n tura debet esse secreta, qualis iton est ea, de qua quaeriissed patula,&per testes, int scriptu in foro humano probabilie, ut constat. A vero aliter visum est, quod licita,
Sinecessaria, dia crametalis sit
ptielata confinio. De licentia patet, obra tionem factant. Quod autem necessaria siti si aliter fieri secrete non potest, probat multipliciter. Primo, quia absolutio sacramen is talis a sacerdote inuinnia, est peccatori ad
eius salutem necessaria, quia sine ea, Deus peccata non remittit, iuxta dictum saepe tatum Ioannis . . igitur necessarium est,
per media alioqui lista illa procurare: cum ergo in casu praestiati consevio non omnino secrete licita sit, igitur necessarium erit