장음표시 사용
291쪽
humanas traditiones seria cnt , ait enim. Sine causa colunt me, locentes doctrinas,
data hominum. Quod etiam citat Clitinus. Matth. is. Haec S ilia solent pro se heretici citare, praetendentes hominibus non esse necessarium liuniana seritare mandata.
Quicquid sit de his Solliis per eos allegari solitis, dicendum ad quaestionem,eam esse requivocam. Potest enim dupliciter intelligi. Pi imo, An praelati possint propria alii holitate ad aliquid sub poena peccati morialis obligare. Et dicerem et non, sed Dei autho-υ:ate illis in hac parte coniisse. Solius enimi est,aliquid sub tali poena institu re, sicut de ipsus est panam aeternam transgres Di bus infligere. Sicut Soeiusdem solius eqsacra meta initituere, cuius est gratiam sacrarmentale essicaciter Praestare. potest secun qqut o intelligi, An praelati ecclesii possint
Dei authoritate aliqua instituere, quinutiat gressores po nam sternam incidere mereantur. lit sc tio dubiu eos possie ad aliquid sit bPona sterna obligare, Nec dubiu oppost a stertione erronea, viretica esse. Id uxi leuiter ostendo ex illo Lucet.aris vos ': F dit: nie audit, quivos spernit,me spernit; qui auidine hiemst, spernit eu , qtii misit ni crii latili. ita ait Christus.Amen dico vobis quicu'm non susceperit vos,nec audierit sermo sies vestros, tolerabilius erit terrae Sodomo. imorreor uin die iud ii. Et Matth. is. Si ecclesiam non audierit, si tibi sicut ethnicus d publicanus.Et iterum Matth.H.Sure catliedia Moyssederui, Squscuq; dixerint vobiKfacite,ct seruate, Ex quibus pateti r latos ecclest habere a Chiisio authoihaia, qua positiit alicua instituere S pcipere, quael fidelibus sulari a reocari mortalis si in stivada. Hoc eruidem c5srmati iris illo Deutero. tr. Qui aute noluetit obed, re C erdotis hi peris,q eo tre ministrat dilo Deo tuo ex decreto iudi is mcrietur homo 1lle.Morte autem tuqencnam merebatur, nisi propeccato mortali. ὀd si hanc potestate
L lmeriit sacerdotes legis veteris,cur norari dehab bunt Lachrdotes lamini legis nouae. Hoc tistius apte teteX Paulo ad Rom.
Cmnis anima potellaribus sublimiorib suis dis, st. Na m oti nisi otinas i domino Deo est. Et qui potestarii essit, Dei ordinationites stir, aut autem restiterit udicium sibide iij in. Eriequitur, Qua Propter oportet iubditos esse non seli: in propter iram sedw- ct Uscientiam. nde aPcrte docemur,nos
teneri ad obedirdum supulor; busessam lab G cis ne dum praelatis sub poena iudicii dc daninationis.Ac proinde, qui in hac re contrariuatarunt,non sunt permittendi.Nec opus est rationes supra pro hereticis factas requinde re. cum facilis sit earum solutio.
SVnt autem alii doctores, catholIcl qns de
sed in hae re non longὰ a pinio errore recedentes, qui dicunt ecclesam posse obliga re sub poena peccati mortalis; sed cum moderamine quodam, tunc scilicet, quado aliqua statuunt,aut ius ent secudum legem diuina, scilicet, vel eam declarando, vel eam ad rem pus aliquod, vel modum aliquem limit ado: Saalis lex humana non erit ιn casu pure humana,sed mixta cum diuina, mod si aliqua talis pure liumana sit, illam dicunt non posese quenquam sub poena sterna oblisare. Huius rat ionem assignant, quia solus ille potes hietem facere sub aliqua pana obli pante, qui potest poenam illam transgresseribus initis zere.Cum ergo poenam iternam non homoesta solus Deus possit peccatoribus in fluere sequitur solum Deum suis legibus polle homines sub poena aeterna obligare. Ac pro- inde lex pure humana, aut Pure naturalis is
sub poena huiusinodi quenquem obligare se
quid si de sitiusmod; postice, qua
video doctores graues iueri videtur ad praesens vel ni in re nil a communi postione di isterre,vit falsam elle. De qua cum alibi latius qu0d x idet, iur dixerimus breuiter nue ius falsit spotes ostendi Tum, quia tributa Saectigalia sub poena peccari mortalislant dominis, quibus debentur, soluenda, ut docet Paulus ad Roma i subinserens, Reddite lorur omnia qui sua sunt: cui tributum, tributum, cuive ligat, vectigal. Esto quod itastalia tributa non essent secundum legε diuinam soluenda.Tum etiam, Praecepit angelii uxori Lois, cum incendium illarum quinq; ciuitatum fugiebat, ne retrorsum aspisei et . Respisiens autem, versa est in sta tuam salis. Quod tamen sitit illi non secun dum legem, sed praser legem mandatum
Tum etiam. l. regu ', i Praecepit Saul , neqvis comederet qui quom usq; ad vespera, siauit lonatas filius suus parum mellis, id eus iratus est: tamen n andatum Sa lis non secundum legem Dei ed p aetereatri datum fuit. Tum etiam Paulus ad Roma. i. inter cos qui diani sunt mortς, annume iratillio irarentibus inobedientes. In quo satis con sonat ei, quod habetur Deutero. ii. si genucrit
292쪽
Sigenue It homo situm cotumacem aut superbum, o audierit Patris aut matris imperium lapidibus eum obruet populus. Noigitur dubitandum est, errorem esse dicere non teneri subditos suis maioribus sub po Da peccati mortalis obedire, cu legis aut PCecepti matella post ulauerit. Sed nunc satis sit haec obiter tetigille. Ratio autem pro Gersonis sentetia supra adducta, qui fautor est illius sententiae facile soluitiir, od mini dictu est, Nemo potest terem facere sub aliqua pona obligantem, nisi qui poenam illam potest trans es sorisiis instigere, veritatem hal et de his, qui propria seu humana, o potius diuina authoritate leges faciunt. Praelati autem, imo Sprincipes seculares, e X quo legitiine sunt ad dignitatem promoti,. i Deo liadent authoritatem, qua leges huiusmodi luxnales posisint instituere, ut ex supria allegatis patet. Pro qlao S. empla faciunt. Nam Papa habet testatem institutat, quod qui tale,vel
tale opus fecerit, veniam omnium suorum peccatorum consequatur. Cuni tamen non
Papae, Dei sit veniam liuilismodi praestare. Similiter praelati potestatem habent a Christo aliquid statuendi sub Poena excommunicationis, lamen ei etiam eNcohimunicationis qui inter alios est, multis spiritualibus bonis hominem priuari no ad Papam, sed ad Deum es acere si iectat. Ita ibitur Dei authoritatest, ut ii ,ssit ecclesia statuta sacere obligantia sub pocna aeterna, etiam si reclesia per se talem poenam instigere non possit, te endiim est. Pro quo ultra ea quae allegata sunt, facit Augii stilius ad IJ ni facitam comitem, dicens. Qui legibus im-
Peratorum, quae Pro Dei voluntate seruntur, obtemperare non vult, acquirit grande
suppliciunt. Et idem ad Casulanum presby terum. Et lialietur distincti .u. capan liis ait. In his rebus, de quibus nil certi statuit diuina scriptura, mos Populi Dei d Instituta
maiorum Pro lege tenenda sunt. Et sequitur. Sicut praeuaricatores diuinarum leaum, ita contemptores ecclesiasticarum consiletudinum coercendi sunt. Facit etiam Leo λ- Pa , ubi supra.ca . Hoc vestrae, dicens, Inullum i ost hoc esse non poterit, si quis quam apostolicas regulas in aliquo crediderit esse
Superest tamen agnoscere quae statuta ecclesiastica obligani sub pa na peccati mortalis. Quod enim omnia sub hac poma obligent,non est verisimile,nec asserundum: quadoqui leni non seiat humana statuta magis CPriuilegiata, qu.ani statuta seu mandata dimina. Constat autem non omnia mandata diuina obligari sub poena peccati mortalis, sicut
nec omnia iurisnaturalis mandata, quale est mandatum,seiuex de non mentienuo, quae
naturalis est,ian literis sacris expressa. ui. i9. ubi Praecipitur,Non mentiemini, Neq; decipiet quis proximum, . Et tamen multa sunt mendacia,quae venialia sunt. Talis etiam est lex de non dicendo verbia ociosum, de qua Matth.n.dicitur. Omne verbii ociosum,qnod loquuti suerint homines, reddent rationem de eo in die iudicii. Omne etia peccatum diuinae legis, praeuaricatio est, iuxta illud psal. ii8. Privaricantes reputaui omnes Peccatores terrae. Vnde S peccati dilanitio, talis comprobata est. Peccatum, est dictuna, vel famam, vel concupitum contra legeDei.
Et tamen certum est, non omne Pecc.itu esse
mortale. Ac proinde si non Omne peccatum cotra legem naturalem &divin. a comissium, Dest mortale:nec omnis legis diuinae priuari,catio mortalis est. A sortiori igitur non omnis pretuaricatio humant letis erit mortalis: ct ita non omni, mandata, leti statuta ecclesiastica obligant sub tinna peccati mortalis.
Vt igitur cauo lanmodoagnoscamus, quando humana stituta seu leges obligat sub poena peccati mortalis, hoc dominetum potest deseruire, scilicet, recurrendum est ad intentionem legissatoris, d ad materiam legis, & 'ad verba ipsius, si sint praeceptiua, necne. Quod docuiuentum sumptum est ex Cleindrina, Exivi de paradiso, deverborum significatione. Vbi Clemens Papa exponendo resullam minorum,quando,scilicet, Sciret quae sub poena mortalis Peccati obligatilio. prininis Io,utitur docii meto. Si enim de intentione legislatoris constat ad quid, &Quomodo obligare intenderit: tunc facile est scire, quod qu. aeritur.Cuius ratio nota est,quia loges hunianae Samillatoris intentione vim obtinere vident utibi enim Legi sator legem serers, intentionem obligandi non habeat, lex ipsa obligatoria non eris. Visi superior
aliquid iubeat sub poena excommunicationis , animam tameia ligandi non habens, notat sui, litus ligains, si id, quod sibi iusium
est, praetem illi .at. Ad hunc modum de aliis. Si autem de legislatoris animo non constat. ad verba legis recurratur, liaec autem
possunt esse praeceptiva. 3 t si sonet lex pretcipimus, iubemus, sub poena inobedientiae iniungimus ut aliis nutusmodi vobis
293쪽
E utatur:&tunc ex conamini sententia lex illa oblisat sub poena peccati mortalis, possunteii alpi verba legis esse non fornialiter priceptiua sed praecepit vis squi polletia, ut si sonet
IeN,debet, oportet,non licet, aut aliis verbis utatur,quae necessitate denotent, ct tunc lex
obligat ac si pricepi tua formaliter esset. Possunt etiam esse verba imis communia , ut silex senet statuimus, vesumus, ordinanius. Scitunc videatur quae poena transgressoribus apponitur scilicet, leuis, aut notabilis, ut si illud statuatur sub poena mortis, aut Perpetui carceris,aut eXcomunicationis irregularitalis suspensionis, degradationis, priuati iii, ecclesiasticae sepulturς.Sc. Et tunc cu huiusnodi poemae non nisi pro moi talibus insigantur, satis notum erit, tales lehes obligarent, poena peccati. Quod s nec de intenti te
legi ilatoris lassici cnter constet, nec ex verbis legis,nec ex pona apposita , quia sortὰ nulla apponitur sed lex tantum verbis communibus utitur, ita ut dubitetur an obliget v sub Poena peccati morialis: tunc ad materia ς legis videtur recurredum inam potest essetatς importantie id facere, quod lepe liuiusmodi statutum est,ut omissis ipsus sit valde poriculo a. Et tunc puta lum est tale decretum seu statutu obligare sub poena peccati mortalis. Potest ὀcontra esse adeo leuis materia,
ut nullum quasi periculiam sit, id quod statutum estpr terniittere, Ounc non erit liu
iusmodi statuium taliter obligatorium.Haec in genere dixisse sussiciat, prout eX praefata Clei ventina S communi doctorum sententia colligi potest. Fateor tamen dissicile esse
de singitiis iudicare. Quod si quis post l,
omnia perspecta maneat adhuc de vigore ipsus legis dubius, an, scilicet,obliget sta poena peccati mortalis, an non et tunc ipsa conscientia dubia, quae temere deponi non debet,faciet ipsi dubitanti legem, tunc enim id agat Sc eneat,quod tutius esse cognouerit, ne consciciatiς propriet contraueniendo, aediscet ad gehennam.
IAm ad id, quod principaliter quirebatur
de necessitate seruandi ieiunia ecclesiastica sub pocna peccati mortalis, video nonnullos doctores ad id declinare, ut dicant, non esse peccatum mortale ea non seruare nisi ex contemptu omittatur. E quibus videtur esse
Caietanus, qui ad id dicendum inde mouetur,quia ut ait in iure nullum ponitur verbuPreceptiuum respectu ieiunii ecclesiastici. Quam sententiam nonnulli post ipsum dosendere sipe conati sunt. Contra quos vidertur oppositum esse tenendum. Pi; in5MA- Getis sanctoria,ut supra citauimus. Dixit Ambrosius de ieiunio quadr.a smaliloquens,
quod qui illud soluit, lege Dei Diuitidi scii dit.Di itidem simul S I heophilus Almadrinus,&Ianctus maximus,quod ieiunium quadragesimale no est ab horninibus adinuenium,sed diuina maiestate prsceptum. Et iterum. Qui quadragesimam soluunt, no tasacerdotes, quom Deum commuiunt:D in autem cotemner peccatum nior tale est. Dis
xit Augustinus. in aliis temporibus anni i iunare, meritum est,in quadragesii ira tamen non ieiunarc:graue Peccatum est. Secundo idem ratione patet ex eo, quod habeturi. liui. M. Omnis anima, ouae se non afflixerit
die Iiae,peribit de populo suo. Et loquitur de. ieiunio seu au ictione,quae per ieiunium sit. Si igitur ieiunium legale obligabat ad siti obseruatiam subpama peccati mortalis: igitur
etiam ieiunium noue legis,cum nec minoris utilitatis, aut necessitatis,aut authoritatis sit,
qu in illud. Tertio,Aa prppositum documenti propositi loquendo,ide apparet, quia decreta ecclesiae deiciuniis seruadis, si e
maliter verbis praeceptiuis non utatur,viun- Htur tamen verbis eisdem aequipoletibus, P iei hoc de consecra.distinci. y.cap.Non licet.
disp.Non oportet. Vbi duitur, qu id non licet soluere ieiunium quinti serit hebdomadae sanetae,sed totam qnadragesimam ieiunare oportet .Et infra ait. Oportet totos dies ieiunare, Saridioribus cibis uti. Verba autem haec, scilicet, non licet, ct oportet, necessitate important,ut videtur, Saap.Qu dragesinam de consecra.distincti. idem innuitur. linis illic utitur decretum verbo pro cepi tuo, seu imperativo. Nam ait quod quadrage sinis summa obseruat ione seruada est, Staddit quod nullatenus luatur, nisi ii cessitas infirmitatis compellat. Ecce verbum praeceptiuum. Et infra dicitur. Ieiunia a sacerdotibus instituta non soluantur, nisi propter necestitatem rationabilem. in quibus omnibus susscienter significatur praecep tum est necessario seruandum de ieiunam
do. Hoc idem ait Clemens in Clementina Exiiii.Quaerit ei in An religios deobligentura caeteris ieiuniis, si ieiunia regulae seruent. Respondei quod non inde liberantura iciuniis ecclesiasticis, quae caeteri Christiani seritare obligantur. Vbi declarat fideles obligari ad obseruamiam ieiunii, i ait, loquens de his,quae obligant subpona Peccati mortalis. :
294쪽
A Quarto hoc idem ex c&ἱliis colligi posse
videtur: Vnde in concilio Bracharen.anathei natigantur,qui in seria quinta hebdomadae sanctae veniunt ad ecclesiam , luto ieiunior cum tamen maior occasio esset illa seria ieiunium seluddi, quam aliis diebus, eo q, Christus illa die ea ita secit cum discipulis suis.Similiter in cocilio Gangre5.anathematizantur,qui dicunt, ieiunia ecclesiae no est e de necessitate servada. Similiter in Clemetina de haereticis.Ad nostrum. inter alios errores Bepuiuarum S Begardorum ilic est unus,' ieiunia ecclesiae non sint de necessitate a viris perfeciis servada. Si igitur merentur anat laematiaeari, qui ieiunia ecclesiastica n5 seruat,
eaq; no esse seruada allerunt:consequens est mortale peccatum este ea no seruare, ubi causa legitima violantem non excuset.
quis, An liuiusmodi ieiunandi necessitas tollatur
percotrariam consuetudinem. Et pro parte negativa arguitur, quia talis consuetudo cotra regulam ecclesiasticam
inducta,est irrationabilis 1itiosa, vitiosis atq; gulosis hominibus introducta talis autem corrupicta est, non consuetudo,&ita nodebet habere vim contra ius, sicut nec
lex aliqua vim liaberetini si iusta esset, a-tionabilis. In lioc enim non consuetudo esse magis priuilegiata,quam lex. Hoc patet ex cap it. Ex parte. Et cap. Cum quanto.extra. de consuetudine. Vbi dicitur, quod nulla eo suetudo nisi usta,& rationatalis sit, potest iuri positivo praeiudicare. idem etiam videtur ex dili initione. ii.capit.Consequens. ubi in stamina liabetum No potest in statutis p tisicum consuetudo cuiusu restagari. Et cap. Consuetudinis. ibidem in summa dicitur. Non potest usus diaconsuetudo lesem dc rationem vincere. Et ita videtur, quod soluentes ieiunia,quae ab ecclesa iam sancte S religiose statuta sunt non possunt percontraria
Secundo pro eadem sententia iacitin. distin. In liis rebus, ubi dicitur. Sicut scruaricatores diuinarum letum,ita contemptores ecclesiasticarum connaetudinum coercendi sunt. Et .i9.distin i .Sic omnes, dicitur. Omnes cinctiones apostolicae accipiendae sunt, tanqu in ipsiux petA diuina voce firmatae. Cta quibus apparet, ecclesiasticas sanctiones ita debere ab ii ominibus obseruari, sicut diuinae leges. Ergo sicut qui diuinas leges violant per oppositam consiletudineta iii
sana rasi excusantur,ita nec qui ecclesiasticas institutiones pr. aricatur. Vnde.2s. q.i. de cernitur,ut execranduanathema sities vel uepraeuaricator fidei catholicie apud Deu reus existat,quicunq; reaum, vel episcoporii, seu potentum deinceps Romani potiscis decreterum censuram in quocunq; crediderit, vetpromiserit violandam. Tertio facit ratio: Nam demus consiletudinent illam contra legem de ieiunando paulatim introducta esse,
quodq; ab initio suerit vitiosa, uti fuit, eὀ in contra legem iusta: iam sequitur,quod si primi actus, per quos lex violatur sunt vilioli, similiter ergo,ci secundi amis erunt vitios similiter S teriij,S sic consequenter.Id pater, quia posteriores amissunt similes priorib
ut suppono. Sunt aeque contra legem deieiunando,ut suppono: ergo sunt aeqvd viii
si sicut priores, cum eadem sit in vut'; malitiae ratio. Confirmari hoc potest, quia nories rati , nabile dicere, qudd homo cu primucotra legem peccat,no excusetur,&quod in Deodem peccato perseueriado excuseturiquandoquidem perseueratia in peccato, S in pretuaricatione contemptu auget,d culpa non
minuit, t suppono. Si igitur homines in initioieiunium ecclesiasticu violantes peccant: igitur, a sertiore peccabunt, si in eadem vio. latione diu perseueret, S ita consuetudo illa non excusat a debito ieiunandi. His non obstantibus aliter videtur dIcendum,sed quonia sermo de consuetudine di Glasor est, si praesens exigat dubitatio, ideo breuiter ad propositu loquedo dicendu,consiletudinem sepissinae lRem inualidare, seu homines ab obseruantialegis excusere.lnde enim doctores comuniter excusant fideles, qui iuxta morem S consuetudine patriae in die ieiunij longiores collationes faciunt, siue olera sumant, siue lemiaria sue etia mactus aliquos,aut etia pandvel solii,vssimul cu filictu alicuius arboris. Inde etia Mediollani excusamur a peccato,nsi ieiunates primis quaritor diebus quadragesimae, idq;, quia no est illis in consuetudine. Quod quide argunt tu est, pro eo, quod supra dixi, quadragesimale hoc nostru ieiunium no esse de iure diuino. Inde etia in diebus rogationia priualuit confitetudo,cum olim statutui uerit, ut illis diebus homines ieiunaret, de consecra. distin.D
295쪽
E ca Rogailanes.Inde ecla excusantur multi actuito aedeciniam qupranda reru, prout in diuersis regionibus aut locis sua viget consueti ido.Queadniodu ob eande coiisuetudine alicubi hontines ab obseruantia multorun istorii excusantur,iritallicr alibi non cu-
samur. Inde c. i. inexorsamur homines rectoctioneni inte liora vestieror ii sun e. ues: l μ-
centi enim anni . diluc non sunt,cN quo hora orandii in iehulio erat liorater. ia post me Iitaieni. Nili cautercligiosi aliqui etiamtibuonte metidie aestiuolet ore S in quadragesima videntur comedere, ut reseri Caietanus. Inde etiam ocii antur Britones,qvi in quadragesima butyrox tisitur,vbitalis viget consuetudo, luto Gliisq; eX carne origine irahelitibus, cum tanten oppositu sit iure statutum distin.4.ca. Deniq;. Inde clerici excusantur a ieiunio septe hebdomadarii . Addit. enim Thelesphorus otiadragesinit hedomadam sepi imam, ut liabetur distili. 4. Inde inn5nullis locis homines in die sabbati carnes
conaedentes excusantur,cu tamen olimGregorius ab illis abstinendii instituerit de coniecia.distinc .s.cas i. Quia dies. Sicut d beo
quartus, insi uerat. i carnibus abstinere in seria.ς. S. i. Et lainen in oppositu valet conr suetudo de consecra. distin. . cap. de uor nium. In quibus omnibus S multis aliis prc
sentem materia concernentibus,non tam ri
serem legis aut consit uti omina , lii. In Pa trix more Saonsuetudine seris are oportet. Facit pro hac sententia, quod ut ait Augustinus,& habetur in decreto.distin. . Leges non obligant, nisi sintvtemisi mori sus approbatae. ait enim: Leges in i litui intur clini
Promulgantur,firmaritur,cu moribus uten tium approbatur. Et sequii tir ad Propositu. Sicut enim morbus utentiu in contrariun
nullsi es hodie arrogatae sunt, ita moribus utenti inpla leges sirmantur. Inde iciuntium septem hebdomadarii ol ligatoriis non suit, uia ut ibi de dicitur, non fuit utent iu morius approbatu. lnde etia statutu de abstin do a carnibus in dominicis diebus quadragesimae olim obligato iii non iii, quia notatvtentiu moribus approbatum, 't ait Grego.
in epistola ad ei scopii Anglorii,Et hali eiuribidem capi.Deniq;. Cum ergo coiisuetudo populi non minore vim habeat ad lege post,
tam abrogandu,qu. in ad eius vigore impediendum sequitur legem de ita nando vim per contraria consuetudine amittere postri S ita intentum. Facit denici; ratio, uia humanae leges m intentione robur accipiunt,
ut supra tetigimus, at proinde si legissator cum regem facit, animii obligandi no haber, non obligat lex ita post lege instituta s animum obsigandi deponat: similiter non amplius obligabit lex. Ci in igitur inducta consuetudine legi contraria, sciente legislatore,
non contradicente, nec inobedientes Puniente, ii iste praesumatur legislatorem legis rigorem relaxare, perinde igitur est, ac si dis Pensaret,aut lege reponeret, dota stivi per huiusmodi consuetudinem hontines abhomanis legibus excusentur. Quibus piamissis facile est ad rationes priores resti dere.Adprimu, in quo quΠitiar de vitiosa consuetudine,qua habeat vim Sc. dicendu quia consuetudo duplicξ solethaboe vim, scilicet, nouam obligationem inducendi, Dricrem obligatione legis remouendi. Ad stoe quod oblitationem inducar, oportet, quia strationatilis Sua scripta, ct talis consuetudo squiparaturi egi,qus nis iusta sit, leκ esse non tu, test. Et haec consuet udo est,quae dici solet: ius quoddam esse in usu,tisi in literis contentu.De qua consuet dine loquutur sine iura, ct salibi ut est illud Augustini Shatitur. ii. disin.ubi ait: Ecclesiasticarum institutionii quasda in scriptis, qtias lavero apostolica traditione per succes
fores in ministerio confirmatas accepimus, quasdam vero consuetudine roboratas a
probati it ustis. Fi sequitur ad proi situm, quibus par ritus, i leni utrisq; pietatis de betur allectus. Ad hoc aute, quod consuetii do priore legis obligationem tollat, n5 opus est, qui id sit rationabilis durrat scripta, satis est,qui id lier tantii tempus sit huiusinodi cosuetudo inducta Sobseruata,vt ad notitiam
Raaioru ni peritenerit, qui ci ni eam sciant, minime contradicunt, ci in comodo, s vellent, contradicere possent, . Draeuaricatore Ponire, quod quia nos acii uit: iuste praesumitur eos legis rietorem velle anicuere. Virile siti quod ad tollen ii vim legis humanae, ini Pertinens est consue udine cotrariam vitiolam este, alit rationabilem suta quod per se facit ad legis amotione, noli tam consuetudo contraria est, rivim animus inis latoris consuetudini cosentiens. Quod aute ii ira dictit,scilicet,quod c5suetudo nisi rationabilis S priscripta stilegem vincere no potest, nec statutis pontiscum praeitidicare Sc. procedit de consuetud iue inducta S seritata, nescirie s periore, citius est legem facere, S reuocare: Nam eo id nescicte,necessarium est, consuetudincm cotraiiam iustam essedi rationabis Iema
296쪽
A Iem di per malus tempus p criptam, uti
gem vineat. Secus de consuetudine malo.
ibus scientibus introducta & obseruata.Sicellam accipiendum videtur, quod ait Tho.
ad propositum dicens, si eadem legis
ruin pernianet, quae prius non vincitur per contrariam consuetudine supermeniente: sed nsi obitate huiusmodi consiletudine, manetim in suo vigore. Intelligitur, si legislatore ignorate sit taliscosuetuta introdulia: iram n eo sciente S consentiente,etia si eadem legis ratio permaneataex ipsa vim sua amittit. Ad secundum dicenisu, illa omnia pro cedere,humanis legibus aut consitutionibbus in suo robore permanentibus, quod sitis andiu lesiilatoris interio eadem obliganei manet simul ct ratio legis, tunc enim teneimur obedire, ac si diuina eslet lex, ut supra deduximus. In casu aute nostro secus, quia per consuetudinem a pretiat oscitam, tollitur vis Stobur ipsius legis. Ad tertium,dicendum,quod ratio procedit, si durante vitiosa insuetudine permaneret eadem ratio legissimul Megillatori sint Etlo,tunc enim quo diutior ct cossietudo,eo Peli resilit,d erconsequens non excusaret culpam, sed ag- grauaret. Attamen in casu,tam non maneatri eadem superioris intentio obligatoria, ut in distis apparet,ideo no mirum, si in consuetudinis initio homines no excusentur a culpa inobedientiae:excusemur autem, postus-ili consiletudo sufficienter continuata.
stio, ui sunt, ut ad ecclesiai stica ieiunia tenentur, &l qui non. Ad quod breui- terdicendu, quod de ii
re omnibus thristianis iunt ecclesiastica i annia iniuncta. Et ita omnes cuius nq; sta tus δέ oditionis sint, ad illorum obseruantiam tenentur,exceptis his, qui iustam h
bent excusationem.Causae autem huiusin di excusantes, reduclitur ad duas puta ad ne cessitatem S ietatem . Ob necessitatem
quidem ex tantur iustini pueri, senes, A. Pauperes, qui in hora prandi j no habent id, quoil illis ad viii in Solitegra resectiomem susicis. Similiter praegnantes,&la mines. Similiter dinorporaliter Iaiaran
les,quibus scilicet est necessiis utabcrare, ve Gisbidi familiae suae debit esubueniat, aut si tum suu seruentiaut ut notabilia danain persona fama, aut bonis temporalibus eui tenuid uilii huiusmodi, de quibus unica videtur est e raris,quia his omnibus necessarium est, Dequenter in die comedere, videbitu corporalia limemu prebeam.Pueri enim,Ssenes, ct infirmi. ob roboris aut caloris debilitate. indipet pluries comedere, quibus unicares ctio in die,aut non suissiceret, aut noceret, ut constat.Idem patet de pauperibus in casu diqo, e praeenalibus, atq; laetatibus, quae cibo pro se ct fretu seu paruulo, que larint, indirent. De piteris tamen ante completumnia septentu, no placet omnibus eos omni nos ieiunio ex sarcitum, quia in illa aetat et possunt& solent multa carnalia vina comitatere, ratione quoru opus est eis stercidu eo pro peccatis satisfacere, Sucatile spiritui subiicere, sicut& aliis adultae aetatis id opus eiu ac proinde debent, sicut illi ieiunare. Tum etiam,quia dot ieiuniu quadragesimale iu- Dtegrum seruareno possint,post unita me tis diebus ieiunare, sine corporis aut sinit iis detrimeto: alioqui doctores non consul rent, aut doceres, pueros este afluefactedos,
ut aliquibus, quanuis paucis diebus ieiune Quae quide doctrina si sana d vera est: posesiant igii is couenicter aliqua lo ieiunare. Et ita quibusda visum est, ψ tenetur salte ad ieiunia quatuor tepore,aut alia intra annu,&ad aliqua, ruis pauca, in quadragesima, etias tota quadragesima ieiunareno teneant ita Deinde senibus n5 est determinatu te la Pus, quo incipiata ieiunio ecclesiastico Deo obligari,sed attendenda est coplexio,' cor'
poris robur, S: qdiu his pinis rint sene illes dieiunare, tenetur m sente ita doctoruagitur, necetia pueris est determinandu tepui, post quod incipiat ad Iesuria obligari. Veru quo doctores p maiori parte ius de ieiunan do ita interprei siturivi ecclesia perillud non
intendat animae aut corpori detrimentu i serie, rec intendat obligare ad ea, quae con munem hominu facultatem excedunt,ccmmunem autem Puerorum facultate e ederet, ieiunia ecclesiastica obseritare, salte ante trinum septemtatu: similitereoru debitu augmentu ex relatu medicor is perito ru, vi Pharimu i ino indiget septennio, quod quidem
augmetsi per eccsallica ieiunia veris mittit impedireῖ, ideo putandu est tui iusinodi pueros adieiunia obligare minime intendisse, non solumad qua uagesinia ,stanee ad alia
297쪽
E ieiunia Intra annum, etia si accidat aliquos absq; damno posse quibusda diebus istunare.De senibus aute secus est, quia natura nodeterminauit illis lepus desectus, qudadna dum determinauit pueris tempus prosectus atq; augmeti.Et per haec iacile est ad ratides inop situ iactas respondere. Et quanil nona in rigore sit asseredu, natura terminum augmeta pueris ad certu tepus praefigere, sonidus, aut tempus desectus certum minime
praestitulise: aliquid tamen dandu est comuni in hac reperitorum iudicio. De his qui corporaliter laborant, ut sunt
artifices,d: hi,qui apros colui Sc.suem necessitate, siue ex volimrate laborent, sue ad damnu vit adum,siue ad lucru quaeredii, sue pauperessiat, siue diuites, iam n5 dubiu est,
eos ob huiusnodi labore ab ecclesiasticis ieiunijs Deo obligari, eX quo Eugenius quartus,omnes illos similiter laborates, a debito ieiunandi absoluit.ut refert Baptista, verbo ieiunium. 19. Et Rosella, distis summissae,
modo consuetudinε patriae laudabile obse F uent. Sic enim arbitror pra satas persenas alute ieiunandi Deo obligatas esse,ut consuetudini postea obseruatae,se conforment.
De infirmis autem,Scienibus, ct pauperibus, ct praegnantibus,di servitoribus, caeterisq; causam aliqua ad no ieiunandu habentibus,rmula haec videtur ponenda, atq; seruanda.Quod tales no excedant rvulam e
clesiasticam de abstinentia in die ieiunijota
seruand , vltra quam exigit causa, ob quama ieiunio recedunta Alioqui si ultra exceduli videntur peccare. Ratio huius reriae est nota,quia si quis necessitate a regula ecclesiastica recedit,excusationem habet, si autem voluntate,nsi ita: igitur qui ob causam recedita regula plusqcausa ipsa postulat, in illo pluri non necestitate , sed voluntate recedit, ac
proinde illud plus ipsi videtur imputadum. Nam in illo plurian quo ultra exigentia causae a regula recedit, perinde est, ae si causam recedendi n5 habeat. Ita dici solet in disperi- satione voti ob causam aliqua facta, si dispe-
satio causae exigentiam excedat, nsi tenet in
illo pluri huiu odi dispensatio. Inde fit, ripraefatae per nae non sint omnino a ieiunio excusande,sed causae exigentia est attendenda, ut si infirmitas sit talis, quae exigat infr-mum bis, aut ter in die comedere, no tamen causa illa Gigat, ut carnes comedat: poterit quidem pluries comedere,non tamen carnibus vii. Aut e cotta, si infirmitas talis si,qui usum carnium exigat, eonpluribus refcmonibus,potest carnibus sem lus, non in Gmen pluries comedere.Si enim in primo c iii carnes comedat, aut in secudo pluries amid non ob causam agit,sed ob voluntatem, dc ideo huiusmodi excessus venit eidem impotandus. Unde fit stiri in re hac medicos non carere culpa, cum in solum debeant infirmis in diebus ieiunii concedere,quod infirmitas
postulauerit, on indistincte eisde indubgere: maxime cum multae sint infirmitates,
quibus abstinetia no solom no nocet, sed notabiliter auxiliatur,ut de se satis costat,& habetur ad hoc propositum de conscidis lin. s. capit. Legimus. Idem de caeteris supra dictis posset Sinctius exemplificari. De mere toribus,qui saepe iter agunt ad nudinas & loca varia, si huiusmodi labore suscipiat ob necessitatem,quia no possi int aliter se & familiam sibi comissam sus ictare, iam santura ieiunio, modo seruct regula politam, quia si cum suo itinere ccmode se copatitur ies
nium tenentur ieiunare:alioqui intantua regula ieiunii recedam, inquantu laboras lumptus exegerit. Si tam e laborct,aut iter agant absq; neces, itate, cu alloqui sint diuites, sed luctum quaerunt, aut iter possent differre, quousq; ieiunii dies transeat Sc. dicendu, et illi etiain laborantes, peccant ieiun tu soluendo,quia tales no necessitate,sed voluntate ieiunium soluiit. Si aute ex itinere notabile luctum sperat, quod verisimiliter amitteretis in ipsa die ieiunii no iter faciant, aut no i borent, videretur alicui,quod peccat solvem tes ieiuniunt, quod alioqui sint diuites,tum quia tales ii 5 necessirate,sed voluntate ieiuniunt soluut, quadoquident lucro illo, quod pranendunt, no indigent.Tumelia,quia i Ies videmur temporalias ritualibus proure Tum etia,quia quae Praecepta sunt,yre renda sunt his,'quae sunt voluntaria.Sicut de consilia intelliguntur,saluis praeceptis.
Hoc tameno obflante, si in die ieiunii t lis se illis offert opportunitas ad luctu acquirendunt, qualeno alias pro cerio Drat,meusandi sunt, nec deberent consessiores ob id illis absolutionem deneg re, si ab huiusmodi labosibus tineribus abstinere nolint. Id apparet, quia ecclesa ieiunia institues, si intendit homines ad ea obligare in talorigore,ut causa ieiunij, vel damna notabilia sentiant, vel lucra alioqui licita di iusta amittar. Id patet a siniti, quia no minus tendtur ii mines ad obseruantiani sestoriam iii ieiuniorum, sed occurrere casu , quo obsesti ob seruatiam, vel damnu Patercaminvellucrum
298쪽
A ain terent excusannara sessi obstruentia ut Patet. Dinet. de seriis,ubi coceditur hominibus iura in diebus festiuis, oblata opportunitate secta capi di, qualis no senaperitaberiar,ea capiat. Similiter no obstat hibitione iudicibus facta in die seriato iudicadi, e editur eisde, ut tue in simili casu iudicent. Vt si res equa iudicatur,talis sit, quae ali quiesset peritura. ob id etia conceditur his, qui in area toti in habet,ut in diebus seri iis oblata opportunitate ea faciant, quς alio tubore n5 seriato facere potui flentiu timeat alioqui rem perituram: ita igitur in proposito. Et reducitur casus hic ad nece Litate. Tueisitur dicitur necessitate ieiunius alui quanistis id necellari uni est ad sui S duoru susten
ratiotid, aut ad famae, honoris, status, reruq; habitarum conseruation ξ, aut etia ad bonualiquod notabile acquirendu iustu, ct honestuod quod no alias opportunitas speratur. 1d hanc causam necinitatis reducitur casus, o quis non potest conrodedebitu sinesta ne ieiunii persoluere. siue sit debitum
reale, siue personale, siue c5iugale. Cuius ratio aeque nota est, quia ecclesia ieiunia instituens, no ita obligare intendit, evin damnon notabili proximi,quale fieret in casu creditori,ut patet. Et valet hoc pro filiis, ct parentibus,viris & uxorib is dominis Soeruis aeterisq; osscialibus,aut hominibus rei p. oblis iis. Valet δέ procathredaticis S lector,
us conduciis, seu obibatis. Ad eunde casum reducitur, si maritus priespiat uxori, ut no ieiunet debet quid Epar re, si ieiunia est voluntariunt, ut marito complaceat. Si autem sit ieiunium ecclesiasticu, Parereno tenetur, nisi ob causam, si sorte inde standalum mariti timetur, aut odium contra inor aut aliud huiusmodi, erit tunc necessitas ieiunium disserendi. Secunda causa luddi ieiuniu est pietas,
vi si quis aliquid ficiat ob publica utilitat:
vii est, praedicare etia voluntate, aut peregri
arari pro publica pace procuranda aut inimicis reconciliandis, aut pro alio bono notabinti procurando Sc.Tunc licitu est ieiuniit soluere,praesupposito, quod bona illa norit
runt per alium aeque comode procurari,iq;
opus ad id opposii ii tale si,quta secum ieiunium no compatiatur. Ad id reduci ur petegri iratio etia voluntarii in cultu, ct honorem
alicuiusciam assumpta, quae secu ieiunium non compatitur, caesa quide est solutat ieiuitium, mod5 illa peregrinatio sine ieiimi
halione fieri no positi,aut si disierit n5 ponsitcsimode. Huius causae rat Ioeli inora est, cquia ecclesia no in tetidie clim ieiunia praecipit nipedire homilies ab aliis piis o iuribus melioribus &viilioribus, ideo causa pietatis stlantieiunia solui. Ambaei itur causa, scilicet necessitas, S pietas, lassiciunt ad humana Praecepta fiangendu, ut etia aperte habitur cap.Conquestus. de seriis. ubi isti duae
Quaeret hic aliquis, An aliqua ex praefatis causis existetibus, possit homo sine superioris LGlia aut dispensatione icinniti soluere. Respon. In hoc teneda est comunis regula aedoctoribus comuniter approbata, scilicet, si causa praefata est homini euidens, aut certa, certuq; sit eam esse una de his, quae a debito ieiunadi excusantin5 opus est alterius licentia aut dispensatione ad recede sua ieiunio.. Si aut E causim lassiciente subsistere certumno sit, satis est homini se dubitati viros peritos adire, atq; fide dignos,&re illis exposita, si declarauerint causam sufficere, poterit sine superiorii dispensatione, illorum se iudicio cons mare. Si aute huiusinodi diligetia facta, res maneat sicut prilis dubia, i unc si periore adire oportet, ab eodem dispensationem impetrare, S. illi poterit in casu ho. Dino tute se conformare. Citra praelatum aut a
viri si de digni, quoris iudicio poterit homo,
se in casu cosormare,sunt, proprius sacerdos,
si doctus sit, aut mecicus, si causa morbi sit, aut vir doctus ac literatus in huiusmodi casibus instrua taec in his est multu insiste tu. De aliis aut qui in diebus ieiunii illud obseruates se ad luxuria procliuiores senii ut, siue eX naturali eoru coditione, siue ex vitio, An ob liac causam incusentur a debito iei nandi Similiter de aliis,qui vel ex natura, urvitiosa cosuetudine adeo ad comededit inclinati sunt,ut notabile&magna disiacui: ate in ieiunado i vii tur,ita ut facile ad assueta tuc redeant, An obli ac causem sint a ieiunio de obligati, ab aliquibus quaestu est. Propri . nam excusati te facit, quia 'uod P chiuinato institutu est, quale est ieiunita, edtra charitatem no debet militare, sicut militaret, si ieiu-ntu eoru in casu cederet eis cor ra intentionssecclesii ieiunia statu diis. Pro alioru verδα- cusatione facit, quia eccles intentio ieiunia statuetis n5 est homines ad ea, quae c5mund hominum facultatena excedunt, obligare: si autem omnes homines tam vehemEtem dis ficultatem in ieiunando sentirent, ut in casa Postum est, nunq ecclesia ieiuniu de praecepto hominibus iniunxissis,csim id potius in
299쪽
E laqueum quam InsiluiEcedem animariam . Istriar, in casu praeiati homines excusantur. Ad hoc breuiter dicendu, praefatas causas non siislscere illos a ieiunio incusare:&skere tamen, ut cuiu illis in ieiuniis dispensetur. Id pater,quia ieiunium de se,nec primos ad malum inducit sta potius cohibet, com per se ad eam subiicienda ordinetur, nec per sedissscultate latam ingerit, quam homo,s vinlitieuadereno possit quadoquide Deus non Patiturquen' ltra quam potest tetari. Accidit igitur, ieiunati has inclinationes ad ma Ium,S dis ultates ad bonii pati, ob ea aut Equae accidunt,no opus est ab his, quae per se sunt, recedere, saltem in casibus dubij. Alioqui nec clerici, nec religios, nec alii castitatε
voventes,tenerentur continere, ci m accidat
eos vehementes camis inclinatioires atq; di Pscultates in coiitinedo sentire. Cum illis tame expediret dispensare,& eos paulatin adieiuni, abstinentiam assii efacere, ut domitis .rnis passionibus, facilius possint regulam ecclesiasticam eustodire. De his autem,qui iusti,&persecti sunt, an ob id a ieiunio Osentur,ut nonnulli dix rimt,moti ex eo, quod ait Paulus, Iust monis est imposita leGraiicium. Vbi seiritus a
x mini, ibi libertas cte. Veribit hi audiendi
non siint,cum in eo,quod asserunt errent, &textus, quos asserim perperam interpretentur talias inedimus. Quanto enim aliquis iustior est S perlectio tantὐ magis sollicitus est in obediendo Deo, qui inter alia, hoe di-s ctepraecepit, ut maioribus &proatis obediatur. Error est damnatus.cap. Ad nociv. de haereticis. Et alibi.
pore side nee sitate ieiunandum.CG nsi iii Nnorem locum consiletudo teneat, quam ius, his autem in diuerss regi nibus S locis constat ese hoc regula penendis dari non potest sed ad patriae consuetudine recurratur, t incolae loci : patriae consuetudini se debent in hoc consorinare. Advenae autE seu serenses aut peiurini transeuntes, d reliqui,qui in locum illum csiueniunt,non animo illic habitassi, sicut loci legibus no astrin
tu ita neccosuetudinit, loci, opto nisi invia viliadis data, aut alia vise ie ratione. Vnde corollariu sequitur, uniuersitatem non teneti stare consuetudini loci, sciit nee legibus eiusdem, nec E contra, ct m diuersarsntc5munitate diuersisq; legibus gubernatur.Quemadmia si nec religiosi tincturi a
consuetudinem obseruare,nec econtra M.
His omissi, occurrit dubium, An si licituin diebus dominicis ieiunare,sue in quadrigesima, siue extra. Et dixerunt aliqui quod non. Ad quod mouentur ex decreto Melchiades Pap de consecratio. sistin.3. Ieiuniudominicae diei,ubi prolii betur in diebus do minicis ieiunare.Et cap. Ne quis ieiunet die dominica, Sest concilii C saraugustani, ubi idem videtur prohiberi, etia sub anathemate,scilicet, ne quis in dominiis diruiuiu, propter timor&Idem etiam in concilio Gatryen. prohibitu est, ubi dicitur. Si quis tanqcontinentiae couenire indicans, in me domi nica ieiunaverit, anathema. Non igitur licis tu in dominica ieiunare nec in contemptum diei ut ait XIelestiades,nec propter timorem. vi ait Concilium Caesaraugustanu, cpro pter continentiam,vt ait Concilium Gari. yen.igitur.
Secundo beatus Gregorius in saeundolis obro dialogorum resere sacerdotem quEdam ad beatu Benedictum frequeter ieiunatem, fuisse diuinitus missuin,' iis quadam dominica eidem dixisse, hodie dies resurrecti νnis donlinicaeest,non liceriibi abstinere aut ieiunare. Vnde sidorus ait, quia sancti patres in desertor re paschali ieiunabar,
ea tria die dominicae resurrecticinis. Beatus etiam Thom. in. ait: id minini econuenire
Christianis, quia, ut ait Augustinusiti libro
constatio. Turpe est parii, quae suo toti mon uenit.N O autem tota ecclesialatiuii semodi diebusieiunium deserit igitur. Tertio facit ad idem,quod habeturapta, Esdram,Sanctiis dies domini est,nolit econtristari, sed comedite pinguia. Si isetur tunc cu tepus esset umbrae, in alebus, qui dies domini vocabantur, non erat licitum iesimare, no igitur erit hoc licitum in lege veritatis in . diebus domini
Respon. His no obst tibus videtur, suta ieiunare in diebusdeminis isde se nota illicitum, nec secundum se prohibitinn, etiam si,
olim ob causam aliquam id prohibitum
risi tmodo etiam ob candem causam uilis
deretur hiihi si di ieiuniium illichum. Vnde notadu, Molim fuerunt haerellii quis
dam, no crederes dominica resuriectionem
Hi aute videntes, quod catholita venerabam
300쪽
A turdiori dominicam, abdominicam resurrectionem ipsi e cotia ex odio resurrectionis, ct in contemptu dominicae dies, die domini- ea ieiunabat. Cui errori volens ecclesia occurrere,statuit, nec catholici in huiusmodi di bus ieiunarent, ut es Iet disseretia inter catholicorum d diaereticoru ieiunia. Et haec causa apertὰ datur in praefato decreto Melchiadis Papae. Idem etia in s nuat Conciliu Cisara gustania ubi supra. Et eum addit, ob causam timoris, insinuat, ouὀd satius erat illa die notet mado pati, stob timore haereticoru eisdecotra ecclesiasticam regula consentire. Itaq; vigente illa laaeresi, habuit vim ecclesii decretum.Hodie etia ob eande causam ieiunare esset illicit ., quia superstitiosum d iraereticu. Attamen si ex deuotione quis velit indominica ieiunare, sentiens inseca me adhuc contra spiritu rebellare,n5 est illicitii, sed bonu, modo absit scandalu. Hoc patet ex decreto. Hierony. Et habetur distin. 76. cap.Vtinam. bi dicitur: Utinam omni tempore ieiunare Pollemus, sicut apostolos ieiunascietiam in
diebus dominicis in actibus apostolorum legimus. Haec ille. Igitur certa est conclusio. Et per haec ficile est ad obiecta respondore. Quod enim in Melchiade citatu est,procedit, qua do quis in cotemptu diei domini-B eae ieiunat ad modii haereticors, quos dixi,
mus illis peccatu esse, tunc ieiunare. Eodem modo dicatur ad Concilium Gagren. quod etiam ob hanc causam tanti in videtur damnare ieiuniu huiusmodi, si scilicet,sat in contemptum dici dominicae, etiam si pra textu continei lae quis illa die ieiunet mod4 in contemptii faciat, Peccat, Nec valet replica Martini, qua argilii, quod turre non selum in dominica ieiuna repeccatii esset,sed in quacuq; die quis ieiunet in contemptum diei peccabit.Non,inquam, valet, quia ello id veru st: Ecclesia tam specialiter de dominica die loquitur, quia tunc haeret lai non ita alios dies cotem nevant,sicut diem dominicam ob causim dictam. Adde quὀd si decretu Melchiadis faueret Nanino in I, ,et non sit licitum
in dominica ieiunare, eode modo inde concluderetur,quod non si ullo modo licitum sola quinta ieiunare,cum Melchiades aequὰ de seira quinta S de dominica loquatur.
Ad secundu dicendii, iuὼd illud no dictu
suit ad beatum Benedictu per modum prae cepti sed consolationis, qua voluit dominus, ut sanctiis ille recreatione aliqua accipere ieiuniu interrumpendo, salie dominicis diebus. Nec o. ait ad id esse necessarium, sed
conueniens, Iropter reuerentu diei me Au Cgustini dictu contrariu probat. Turpe enim
est parti,quae suo toti no couenit, qua do mc
pertinacia,vel inobedidita,vel superbia a suo toto vult disicrepare. Secus si causa subsit.
Ad tertii, dictau, illud dictu Esdri no pretcepti sed indulgetiae esse videtur, sicut aliud, quod ad beatu Benedictu diuini esse dictu.
clesiastica. Ad quod breuiter dicendit,quia multis, scilicet, voluntate, &opere. Et rursus opere tripliciter, vel quoad meritu,vel quoad intello nem prscipientis, vel quoad substatia prscepti. Et iterum tripliciter, vel comededo pluries in die, vel cibis vetitis ut edo,vel hora notabiliter priueniendo. Voluntarie dicitur
quis ieiuniu seluere,qui S si citera in re ipsa
servet,quae de rati5e ieiunii sunt, comederet tamen pluries s haberet aut carnibus uter
tur, si posset.Et potest id scis taeter urign ranter. Opere quoad meritu frangit quΙs i iuniu,quado S si omia servet,qus iusta sunt
in ieiunio seruari,ieiunat tam eii,vt videat ab
hominibus, aut in ipsa unica refectione regulam teperaiis excedit. Quoad int&ionevcrapricipietis dicitur, que ieiuniustagere,quado ct si e tera,qui de ratio e iei uitii sunt, seruer, comedit tame pisces exesitos,u magis ad caenis incediu coducut, aut in collati de elemi
ria calida quirit ad id desiducetia. oad iu-bstantia vero pricepti is dicii ieiuniu frangere,qui aliud ex tribus supra dictis,quae de ratione ecclesiastici ieiuni j sunt,no seruat. EXEpla fiant clara unc aute dicitur, quis pricopto dei eiunando cEtrauenire,seucotra ieiunium peccare, quando aliquod illoru trium, qui sunt de ratione ieiunii nostruat: Eco travero si illa tria se ructur, dicitur ieiuni si ecclesiasticu obseruari. Vnde sicut interio dei alia qua praecipientis non cadit sub praeceptrivi arus telisimus,lta in praesenti intelio linalis ecclesiae sub obligatione no cadit. Ac Proinde si quis cotra ecclesiae intentione aliqua in
die ieiuni j sumat alio licita 'si peccat corrapriceptu ecclesiae, quis possit alia via peccare cotra lege diuina aut naturau,qua omnes impes circunstantiae in opere prohibentur