장음표시 사용
301쪽
E Corollarie sequitiar, si qui, in die ieiunii,
amen praeter intentum ioc est,no iniendos ieiunare illa tria opera seruet, talis quidem ieiunat,opere,no voluntate, Scis scienter id faciat, peccatvoluntate, non opere.
Sequitur etia,s quis in die ieiunii illa tria
ex intento seruet, di tame in unica resemone quam sumit,regulam temperatiae pergulam excedit,satisficit praecepto de ieiunando,quandoquidem sub illo praecepto n5 Odit quantitas resectionis,sed non vltra semel
comedere,quanquam talis ieiunado per ρο- tam peccet. Sequitur amplius, quod sumere aqua aut vinum ante aut post resectione,similiter electualia ante aut post per viam medicinae, noest ieiunium seluere quoad substatiam praecepti,siue in magna,siue in parua quatitate sumantur.Ratio nota est,quia sub piaecepto ecclesiae de ieiunado no cadiuat,nisi illa tria, quae dicta sunt.Igitur illa seruando, per reliqua praeceptum de ieiunando non soluunt. Sequitur etiam , quὀd sumere parii panis F per modum medicinae, ne scilicet, potus su- medus,aut sumptus noceat,idq; ante apostprandium,ieiunium non soluit. Ratio, quia quod per viam medicinae sumitur, non pertinet ad resectionem, nec refectione multiplis eat. Similiter si v eat alicubi consuetudo sumendi panem sidum in collatione, aut pane cum fructibus seu oleribus,aut etia alia quς-cunq; electuaria, siue in eis maneat cibus admixtus in s ropria manens specie, sine non, per huiusmodi no s.luitur ieiunium, quoad Pisces tum vel obligationem. Ratio clara est ex dictis,quia licitum est in his,sui loci con- sietudini se conserinare.Sed nec putandum
est,ecclesi intentionem tam rigorosam elle, ut post unicam resectione, iuscunq; come-
sibilis sumptionem intedat prohibere, hoc
enim multis hominibus esset in se valde onerosum.Vnde putadum est ecclesia in hoc ad hominum fragilitatem condescendere. Corollarie sequitur,quod per usum butyri, aut lacticini j, seu ouorii, ubi viget consiletudo ea in quadragesima conredendi, no soluitur quadrages male ieiunium, quoad obligationem,ex quo ecclesia huiusmodi co&ctudinem non reprobat, sed admittit. Secus
ubi no esset talis consuetudo, nam iunc stangeretur ieiunium. Et s contra hoc arguai u Ieiunia quatuor temporum S alia,quae intra annum ter uanis
da sunt, no soluuntur per usum lacticinioru,' e suorum:igitur, nec ieiunium quadragesimale, cum hinusinodi ieiunὶ avideantur esse Geiuslem rationis. Respon. ne do sequelam simul S sundametum:nam alterius rationis est ieiunium quadragesimale, Solia ecclesiastica ieiunia, ex quo alia est horu ct illius instituito, egula ecclesiastica, utconstat. Ac proinde sicut hoc nomen,castitas, genus est aliquas sub se species cotinensata hoc nomen ieiunium ecclesiasticum, nus est non spei ies. In his tamen illud aduertendum, qui id non solum contra praeceptum de iei
nio peccatiqui illatria supra posita in die ieiunii no seruat, sed qui alia, quae vel ex lege,
vel ex consuetudine concessa sunt,in fraude
legis sumpselit. In staudem autem ieiunii dicitiir quis electuaria,aut medicinas, aut etiavinum, aut fluctus aliquos extra resecti εsumere qui illa per modum resemonis, seu comestionis sumit, ut inde corpus nutriti nem sumat, vEtiis fames expellatur,tunc enim nomine resectionis venit huiusinodi
sumptio intelligenda. mi enim in fraudem
legis aliquid fac it,no minus, quam si contra legem faceret,peccat. Est enim disserma inter facere cotra legem,SIcere in fraud. t eis: Nam facere celtra legem,est facere, uod
lex prolii beta Facere autem in fraudem legi, Hest, cum quis saluis verbis legis, eius semetia circumuenit.s de ter i. Lcotra legem. Et lege sequent L Fraus enim legi fit, cum fit id,quod fieri noluit, seri autem no vetuit. Exempla huius est clarum. Si monachus habitum suae religionis non dimittat, sed superius habitu clericali tegit,& ita incedit, no minus apostata est,quam si habitum ex toto dimitteret,ut doctores cocludunt,iuxta regula iuris supra citatam, Non dubiu est in legem impingere, Sc.Aut si tutor, cui prolat bitum est rem popilli emere,aliam personam summittit, ut inmat,agit in fraude legis. Ac proinde, qui ultra unicam resectione alia comestibilia ali qui licita sumit per viam comestionis,aut re rectionis, ut dictum est, in fraudem imis de ieiunando id sumerevidetur. Sed de his hari tenus. Corollarie sequitur ex dictis testion sio ad aliam quaestionem, qua quaeri s
et,An patres similias,& hospites, S rerum comestibilium umitores peccent mortaliter
cibos vetitos in die ieiunii indisser&ertinis, ct robustis ministrado, aut post unicam resectionem cibos, per quos telinium soluitur, illis indistincte exhibendo.Eiquistio esti
cilis.Nam cibos exhibere indigentibus, aut infirmis,& Lis,qui ieiunare no tendtur, ctam constet eos causam fugaciemem ad notet irandum
302쪽
Si aute cibi me quos ieiuniu soluitur,e γLibentur talis & his,quos certum est ad ieiunandum teneri,peccatum est, ct maximepatrifanii. iuxta illud Pauli. Qui suom curam non habet, aiaxime domesticoru, fidem
negauit, d est infideli deterior. Aliis etiam
praenominatis peccatu est,tum,quia coopse
rati ad peccatumstatri peccatum est, iuxta illud Pauli ad Ro.L Vbi ait: non solum , qui mala faciunt,sed qui facietibus consultiunt, digni sunt intorte. Tum etiam, quia perinde est,ac si quis armanii vis iret furioso, qui se,
aut proximu vult interficere. Tum etia,non Iliinus pecc..tu in causam pri re peccandi, quam peccante post Peccatum no corrigere. Hoc autem peccatum est, Montra praece pium charitati id uangelicu. Tum etiam, peccatum est proximum scandalizare, quod
est occasione ruinae illi pribere. Tales sunt, qui cilias ad comededum praebent ter nis, quos constat ad Liunandu teneri. Et m con uenii, qui indiferenter sanis S infirmis, nulla inter eos discretione ficta, cibos, equos ieiunia soluam, ministr: nidi onduiau, Vin moria ther precent. Si autem inceri u aut dubium si eos qui cibos postulant,eausam cusam4habere. ω quod eausa nulla, talis apparet sus istienter, sed siqua apparet, dubium est, ii susiciat nec ne, tunc no dam narem praefaraspersonas, si ad petitione coriani qui comedere volunt,c eisdem hil antur,madi inae cu de prox imis no est pro sumendo,quill deterius est,quado talis ρος- si aptioni scissa oohabetur.Nee prssuin, 0 hi facile est,ium me suae salutis esse inime mox . Ad quia si rerum illam vendit res publisi reni venale petentibus aut eruere WJeptibus de Plini γb sola praemini in pavendito . qui pereera de emptoribus i icant,esset da redemtion Escandalo edit videretur esse timere,de proxbho -- eare. Ac proindς stante praelato dubio non mi ani pubilia vendit res,cibos illispers, D is vendendo. Npς tenentur maci Ediscute. causam saltant sussilientem, qua ni eiu Dio eXcusentur, nec lata Quam vide discus somm Bois specialiter cCumit patrifunubas reser v suenum domesticorum. I. ia simili, dubitatio moueri selet de his qui vendui vene pii,fucos, taxillos,&'alia intimin ima lasona, uibus ii omines silentadnia
Ium vii An cilicet, peccent, ea indis uirtumiden o. Ad ex in iis facilla eii respoῆμα
let de ecclesiasticoles nio, An sit virtus, quidelia habeat utilitatis.Et arguitur primo,* no st
virtus ex Aristo.Qui cumulta snt bona ab homine expetibilia,quoru nonnulla,inquit, pro .pter se, nonulla vero propter alia sum expetenda. Virtute ait esse de numero eoru,quet per se, di secundum se expetibilia sunt. Iesu- inlum autem ecclesiasticum non tale est,cum nec secundu se bonu sit, aut ratione sui, nec Propter se, sed propter aliud venit m petendum,puta Propter mentis puritate,& corporis spiritui subtemone. iacundo, quia vise, ins eκ eodem Aristo. tenet medii, inter duoeAtrema vitiosa, puta inter excessum,& desectum:Ieiunium auteno est liuiusmodi. quia stat, uod homo a ieiunio recedat absq; lio quoia vitium aliquod incidat, id quod tecta est. cndendo, aut ab eo desciendo. odinanifestus 3 eside iciunio, volutarie assum- --pto,quod eius, se rationis esse suppono, cum Deo,quod ab ecclesia litui tutu est. aut ei eiurium esset intus, cedere ab eo ellet vitiu. Terii vistus solum conuenit bonis, ieiunare auid comune est bonis S malis. irum patet,quia latus si vera est, vitium secu non admittit. Nain si vera est virtus quς inest,s la esse nonpptest, sed aliis virtutibus debet esse coniunm. 0d autem ieiunare cornu ne sit illi, talis apertum ς ει ι ario, imitibus nemo malu utatur vel em Aristat tradit. Et Au si de virtute loquens, estieamesse, qua reci cuiuitur, qua pei
mo male utitur . ieiunioautem continoi,
&saepe hominem male uti,ut ii, ponita, qui ieiunat loriam quaerens humanan, Sava rus, qui xtthesaurieet, si ἔμbi valet. , , In η'lositu i tamen es coiit dimis doctstirum seminia, turn, quia Paulus ichmium,
abstitientiam inter alias virtutes conuum i
in longanimitate Tum Mi qm, quia telum uti nil urceo inscriptura senoa con 'mendatum, Meo acceptui t eη dictis sa tu patet. D inde illaver limarana qu- u sum, L laudabilia, quae per ratisti ea, aliquis hemiphontaini Hirpinantur, hoc T autem
303쪽
E antem conuenlile; Io. Nam per ieiunium castitas conseritatur,caro spiritali subiicitur, mens ad diuam contemplatione disponitur, leuatur, corpus affligitur, unde d DemPro peccatis fit Latisfactio. I tur ieiunium, quod toti& tantas asseret viilitates, nu est, acceptum,S ita virtus, seu actus vi tutis dicendus est. Est aute actus virtutis a sinentiae uxta illud Isidori uel uniuest par- sinionia victus, abstinentiaq; ciborum. Prosollatione aure rationsi, quae ante Postum factae sunt, notadu virtute naultipliciter accipi. Aliquadoae habitu, cuius actus secunduse,d per se bonus est, ut iustitia, liberalitas. Aliquado pro habitu, cuius actus non rationesui bonus Saxpetibilis est sedcuatenus ad aliud bonum honestu confert. Sic paupertas euanaetica virtus est, non ratione sui, sed ciuiacisponit adreclectionem euangelicam, d persecte christunt imitandum.Sic etiam de comissisdolere non est secundum se bonum,aut expetibile, sed quatenus valet ad reordinadum voluntatem, dia peccatis postmodum abstinendum. Iam prima ratio probat, ieiuniumn5 esse virtutem primo modo, quandoquidem eius T actus non ratione ses,aut propter se est expectabilis, sed ob aliud, ideo est virius secundo
modo,scin Paupertas. . Prosecudo noto etia virtvrε quanda elle, cuius actus no modo rationi recte consenus est,sed debitus, iuxta ipsam recta ratione fieri,iui est iustitia,tastitas, e teperantia in to ta sua latitudinem ab huiusmodi vitretibus earumq; actibus recedere vitium, peccatum est. De huiusiuodi virtutibus pira editi quod dicitur,scisiacet, virtutetenere medium inter duo extremavitiosa.Sunt alis virtutes, quaru actus eoi rationi rectaec soni sint,
non tame debili inesse,aut seri, duos quide homini liberum est facere,ct ii si tacere absq; pricato,d Ab huiusmodi virtutibus recede..i non est vitis Oilpabile. Patet de liberalitate, cui in actus tratis S libere, non debitost. Patet decastitatevirginali ad qua litonaninae tenetvi , sed potest sine peream h rmo ab ea recedere, inorem ducere. Patre etiam depauperta evoluntariae assumpta , a ova potest homo,si vult, si nepeccatorecedere Tales ictute tenent quidemediurationis quae dictit quodHellus est,ho deo riuod fieridebita est.Talein i iunia sue si Acthsia iniunctum, sue voluntarie libum isthinim recedat,nonob id ilicis diciti inuet vides illi su Ret si ea lim
cepto sit, incidet In peccatum 1lterinae odientiam,vi constat.
Pro tertio iterum de ieiunio des inquatur quia vel accipitur pro illa exteriore abstin fila,& se de se non est virtus, sed potest bonis
divitii, sis conuenire.Vel accipitur tro interiore actu, quo homovult,ut debet,acibis abstinere,qusa, scilicet, ratio id dictat, caeteraν bonas circunstatias intendedo, Saalis actus bonus est,nec potest vitiosis hominibus conuenire,cum taciteincludat voluntate esssic cena,in nullo rectae rationi cotrauentiai, sed iuxta eam operandi&viuedi: cui actui rem gnat omnis actus vitiosus, secundum comat nem sententiam. Sed quia in ratione hac tantgitur alia quaestio de virtutum connexione,
quq prssenti materit videtur peregrina deo. ea nil aderaesens. Ad quartu, si de ieiunio exteriore loqua mur,siteor posse homine ieiunio malevt,Se ita huiusmodi ieiuniti de se virtus n5 est, sed aliquid ad bonu,S malu indisserens.Si auteloquamur de interiore ieiunio,quod praedia ximus, tali ieiunio n5 cotingit materii sicut nec caeteris virtutibus, salteinclinatiue,qualiter est accipienduid quod fuit allegatu, ciliis ocet, virtutibus nemo malὰ viiLSi enim bono Rinmo,quod deus est cotingit homine mal Evitabiecti urino mirris virtutibus, qui citra seminusunt, homines interdit male utantur.
Εκ dictis patet ieinnij ecclesiastici utilitas, eui si nil aliud coueniret,q et viri sit,inapse
secuasoretvtilitate cum tame, plures ensectus spirituales operetur,maxime si aliis par tibus .satisfictionis coniunctu sit. Ait enim Leo,sermone. . de ieiunio. Curandis igitur I sionibus, in quasstpe incidunt,qui cum inuisibili hoste consi sunt, titum maximere mediorum est adhibenda medicina . Inor tis,nis in statis,in castigat ione ieiunii, in eleemosi nae largitate:qus cum Paritetr exerce tui, Deus propiciarii culpa de eri nictator . eliditur. Et post In omni terebre, in omni vita huiusleculi, ieiunia nos contra vitia sienniis ruores.leiunia esi pis ias vincuti; tentationes repellunt, superbiam inclinant, trana missat,&omnes bonaevoluntatis ais αctusad illaturitate totiusvirtutis enutriunt Et semione. 8. ad abstinentiam exhortanti.
ait:Vt amrporeis cupiditati is siptu, libis iani nauta mentis piasti diuinae vacare si pientiae, bl onini strepitu silerite curatviri' in meditationibus sanctu. diari delitiis lae terer aeternis Sc. Culi:,' leniantiae utili
4M,inscclesiauses est praecipue constituta
304쪽
icluniri.Haec ille. Gre Hus etiam in praesitione quadragesimae ait: mi corporali ictu
nio vitia comprimis , mentem eleuas, virtutem largiris S pr*mi δ' . . PSed queadmoduleiuniit aliis satisfacti nis partibus coniunctu,praentas & multas alias utilitates assert, ita si caeteris sit destitu virtutibus,utilitate, quam habere debuisset, omittet,ut patet o eo, quod alias ex Esaia ultimo citatum est Isidorus etiam in de summo bono ait:ieiunia cu bonis operibus Deo sunt acceptabilia. Qui autem a cibis absinent, Saraue agunt, daemones imitantur, quibus nequitia semper adest. Chr, sostomus etiam ait: Qui peccat & ieiunat, non ad gloriam Dei ieiunat, nec se humiliat, sed subantiae parcit. Ait etiam Augustinus. IAM
nium verbositatem non amat tuitias superfluitatem iudicat, superbia spei nit,humsita
tem commendat. Verum cum animus non
fuerit, nisi ea, in quibus inter doctores nonnulla reperitur controuersia, tractare, in his supersedendum est.
inquirendii venit, quod nonullis solet dissiculta, tem facere, An, scili et, bonii sit, aut salte licituietum ii inedia, aliaq; a -- stinentia, per quavita ieiunantis notabiliter abbreviatur. Et dico notabiliter seu sensibiliter.Na si per ieiunia vita insensibiliter abbreuietur, non dubitatur ea bona didicita esse,non obstante illa insim
sibili vitae abbreviatione. Id pater, inia licitum est,ct saepe meritori u peregrinari,agros assidue colere,& alia exercitia corporalia facere,sine quibus est verisimile homine diutius vi ruodq; licitum est, propter luc maliquod temporale acquirendit: igitur,a sesetiori licitum erit frequenter ieiunare, pro pter spirituale bonum; no obstante, quod ieiunans alioqui diutius esset victurus. Idem etiam patet,quia licitum d diobellum est literis assidue incunibere, frequesiterpridica re, atq; docere, stire constat per huiusmodi literalia exercitia vita multis hominibus, saltem insensibiliter abbreuiari. Secundo itet exemplo sanctorum patrum, quius d Jersis, seu oleribus in aeremo utebantur, sperrimain vitam agmtessuquenter ieiunabant, unde necesse era ,lto, C tenuari, d radicate humiduni paulatii ii
mimpi, aer consequens vitam eorum abbreuiari, uos secundum natu talia certum
est diutius victuros, se abstinentiae asperitatem temperassent. Tertio idem pater, ilia quanuis ieiunia aliqua lam coiboris aegritii dinem inseram, non ideo oportet a ieiunii, cessare, in G tanta non sit, quae mentis sortitudinem impedia ut patet ex Bera ardotii canti. dicente Camis infirmitas, robur spiri tuaIe auget, o Sires subministrat.Fortitudo vero carnis, debilitatem spiritiis operatu simile quid ait Gr o. lib.ῆ. sitorima moralissi, iuxta illud Pauli: labeter gloriabor in infomitatibus meis. Et iterum Lernardus stipes cantica.Sermone 66. at . Optanda in sirini. tas, quae Christi virtute compensatur . Nani virius in infirmitate perficitur. Itaq; ob in sensibilam vitae breuitateni eX ieiunio pi, uenientem, non opus est ieiunium tanqicin
Est tamen dubia, An quando vita per i
limia notabiliter aut sensibiliter abbr utetur, sit licitiam in iei iis perseuerare. Ferro parie assirinaliua arguitur priuid . quia Destin ieiunium deserendum breuitat iri rivitae, quam inducti, ideo esset, latet inuti ravel naturali iure, vel rationς charitatis ivltae long trudinem nobis procurare,quod Mn vἱdetu quia tunc sequitur, quod tenemur DE dicinae incumbere,aut semper medicos peritos cosulere, edicam&is salutatibus uri cibisti; delicatis, perquo ita possit proloim sari, idq; non sistum in necessitate,sed e trac in qui teneturad sinem , in consequena tenetur ad mediaud eundem finem ordinatia. Sequitur etia, quod tenemur pauperis cibos delicatos praebere, dc medicamina Didvita eoru notabiliter abi remetur. Et semula Patet, quia ex legecharitati tenemur proximos, sicut di nos diligere: hocautem ei statis
tam serinae multitudinent damnare. 1: Db
Secundo licitu est bella, ob iuxta causani
indiser de eadem tamittere. ontrari utildicere, est error damnatus contra Uuim es alios,sed per bella constatim soli in breuiari, sed saepisii md totaliter extin i morbosq;, seu vullaeta incurabilia inde eu nire: Igitur, etiam erit licitum ieiunare non
obstante vitae abbreulatione. . Astri
Terti licitu est mercatoribus bauigari similitet&cursoribus suu osvictu exerce non obstante vii periculo, atq; breuitate, quibus haec sunt,idq; propio lucrum rein
305쪽
E porale quirendii Elao a sortiori propter miriritale bonu,quod ieiuniu affert, licebit illa
damna corporis subire. Qigario, quia opposito dato, sequeretur peccare Cariusien. Perpetua a carnibus abstinentia obseruates, cum saepissime huiusna odi abstinentia cedat eis in damnu sanitatis εc vitae. Peccarent etia cerdotes aut praehati,qui graues pini telias confitetibus iniungui, ut tum ieiunia perpetua, carcer rpetuus, S interdu sectulcius, aut Perpetua intra monasterili clausura, quad quide lixe solet vita notabiliter abbreuiare. Quinto, pro bono corporis, aut animae pro
Nimi potest irater in se aliqua dura & as a
onera suscipere, ut pro fratre satisfaciat. Potest etiam quis cum metito memb ru, imo divi tam protratris saluteex nere. Sic Clitisus vita pro nobis posuit. Sic mardi res sancti saepe pro fratribus passi sunt. Sic Beatus Sanctulus pro diacono morituro, nec periret, se mortis exposuit periculo. Sic imperator quidam unius oculi iactura passus est,ne filius utroq; oculo,ut per iudice fuerat decretum,priuaretur. Quae omnia in sententia,&multa alia asseri Gersonin. 2 parie sui opem
ris, d probandu, quod sit abstinentia dese-- renda,etiamsi nota,iliter inde vita hominis abstinentis abbreuietur.
Verum quicquid de huiusmodi rationiubm sit, aliter videtur respodendum, scilicet, Quod si quis ob ieiimia, aut abstinentia conIinuata, aliqua notabile aegritudine incidit, mit vitam notabiliter abbreuiat,si non alitet iiiiii conrodis mederi potest, quam ieiunia, ct abstinem iam huiusmodi delerendo,indisceriasunt talia ieiunia, ct desereda maxilia si aegritudo inducta talis sit, quae sensus imogritatem, aut mentis puritate impediat. Hie lusio videtur certa.Quia certu est ex sententia omnia, quaeda ieiunia indiscreta esse,necvidetur quae alia magis inepta,u quae dicta sunt. Vnde Cassianus ait,Nimia lassit Odo ieiuni frangit orationis vigore. Et cauendum est nobis ne cu domare credimus carne eam enervemus, adeo, utina tens sit ad a-
nes bonas Solonestas. Hierony. elia de huὶ modi ieiuniis, quae corpori notabiliter
nocent,ait. Non rescrt, utrum magno vel patito thiore te interimas. Et de rapina holocauillam offertiqui ur ciborii nimia egestate, vel manducadi, vel somni penuria immoderat de pus asiligit, Et iterii. Rationalis homo dimittite amittit, qui ieiuni ucharitati vel viribas sus integritati praeseri. Et habetur. de
riperea arguit ad idem tinione. Religios Gpropter solariu superuenientius ratruiui, turabstinentia remittere: ergo multo magis
remitteda est propter aegritudinem, aut vii sensibile breuitateex huiusmodi abstinetia Proueniente,quadoaliter,q per abstinetis remissione haec dana vitari no possunt. Et nsequetia patet,quia salus propria, solatio fratrum est praesereda. Deinccisi ex ieiunio, aut abstinctiaverisimiliter timetur homine
moriturum,tenetur homo huiusmodi abstinentia deserere, nam alioqui esset homicida
sui ipsius. Et perinde est, ac si seipsum occideret,iuxta decretu Synia dicetis:Nil referemone inseras,vel admittas. Morteenim languentibus videturinsigere, qui hanc, cup test,no excludit.Si igitur verisimiliter timet aegritudo,cupossit esse talis, qu semel indacta curari non possit, sed paulatim morte est allatura,oportebit pro eavit ada,abstinentia deserere. Nec ad id est expectadus extremae necessitatis articulus,sed praeuenlandu est.
Si dicas haec,quae adducta sunt, procedere dei eiuniis voluntarie susceptis,qus quid. in casu desereri sunt, non aute de his quae sunt de pinepto ecclest, quia i obedicndu est, ta pricentia euangelicu. Contra videtur, quod incam nulla sit obedirita, ieiunia eccleae ob causam prolicta deserere, quadobe ecclesanemine intellit ad ieiunia oblisare, cu notabili dano viis corporalis,aut spualis. Vnde ampliusconfirmatproposta cocta so.Quia eccssa a debito ieiunaci excipitin- sirinos,ur, scilicet, ab infimitate curenDct vivam: Igitur, a Niori,vssali ea paritare rationis sunt excipi di,q ob ieiuniu aegi itudinci aut sensibile vitae ab reuiationε inciderent. Non ei A minus necessariu est,corpus abigritudine, Inorte praseruare,q pos inducta pitudine ab ea curari Itaq; tene tu est, pr fata ieiunia indiscreta esse, atq; deserenda in casu, sive volutaria sint, sue ab ecclesia pri cepta. Si tame aliter pristis danis corporalibus obuiari potest, n5 opus est a Ieiuniis eae Pr cepto necessariis desistere. Habeda tamε
est semp ratio stadali,ad quod vitandii, multa opus est dana tolerare, maxime si si stata Ium pusillo .quale est,qdis ignoratia, aut fragilitate sola simplicibus euenire. Secussi
sitscadatu phari ru, de quo patu esci cuddu diis docuit, tuado ditati:Sinite eos, a c ci sunt,ct duces et 'rii. Adrati 5esmplioris ima adductat dicend si ad primit, v faliu est, nos ideo in casu teneti ieiuniu deserere, a tenemur vitet lingitudinis urate. Aliud emes hvitam
306쪽
A vitam prolongare, ad quod per se non tenemur,aIlud vero vitani aut sanitatem notabiliter nobis aut proximis non adinaere,' did tenemur. Et consequenter concedendum est,nos teneri medicos consulere,& salicatis bus uti medicinis, prout necessitas postulauerit,idq; non in omni tempore,sed vel post inductam aegritudinem,ut curemur: vel cum verisimile est eam euenturam,nisi praeseruinmur. Quod de pauperibus illatum est, simis liter est concedendum,quando necessitas similiter id egerit, prisapposito quod nobis supersint,quae illis elargiamur, Qq; n5 ssint, qui de pauperibus curent, quodq; nostra O pera illis aci vitam ct sinitatem pruerit. His enim concurretibus culpandi essemus, si de Pauperibus. vidi est, cura non habemus. Ad secunduin,quod de bello dicitur, non est simile.Bella enim iusta esse constat,si auctorias,causa, Aebitum moderamen concurrant,in quibus bellantes, vitam porculo exponant, damnandi non sunt, quad
quidem iustitia haritas, d ubliis utilita,
id exposcunt Pro bono enim publico,priuat, invita postponenda est. Aduersarios expu- Dareoti ulli postinodum in pace vivant, iustum est. Vnde Ambrosius.Iimi.deos sciis. Fortitudo qui bello tuetur a barbari spatria, vel domi defendit infirmos, vel a latronibus socios, plena iustitia est. Augustinus etia ad propolitum contra Manicheos loquens,ait. Quid culpatur in bello, an quia moriuntur quandoq; morituri, ut dominentur in pace victurii Hoc reprehendisse, timidorum est, non religilasorum &c. Itaq; in bello iusto vitam periculo exponere, iusium est, sude dignum. Vitam autem peric o eXponere, aut notabilematitudinem laridere per inediam,vigilias ieiunia, aliaq; huiusnodi co poralia exercitia, non ita laudandumata vi- tuperandum, cum dicat Paulus. Corporalis. exercitatio, ad modicum villis est. Maximὰ cum per huiusinodi immoderata ieiunia sinis ipsius ieiunii potissimus saepissime impediatur,hoc est mentis puritas. 'Ad tertium dicendum in parte elle simile,quod de nauigatibus e mercatoribus allegatur. Nam si est verisiae,quod ex nauigatione, aut .alio corporali labore mors, aut
notabilis aegritudo sabsequatur,eui non aliter obuiari potest, nisi a nauigatione S labore huiusinodi desistedo, cessandum est: ali qui talis nauigatio temeraria seret, ct con amaritatem a se habendam,sicut d de iei nio in simili casu diximus. Non tamen inde
omnis nauigaiI6d cursus est damnandus; Ccu talia pericula no sim per verisimilia sint: Ad quartum de Carthusien .dicendu, ab stinentiam perpetuam .i carnibus de se gra . ues infirmitates non inducere, nec vitam notabiliter abbreuiare,cum constet quam Pl res sanctos patres & monachos diu absq; esiacamiu vixis Ie.Si tamen accideret, quod Carthusen. nil aliud quam me ad manducaridum haberet, aut talem incideret raritudinem,aqua sine camis usii operitvru mediacorum iudicio liberari non possiet, nsi dubi quin posset, in ὁ deberet carnes comedere; ad cuius oppositum,nec per stat ut nec Per votum potuit obligari Pro quo repula communis deseruit, scilicet, id quod impediret voti,seu statuit obligatione, si temtare emissionis adesset,hoc ipsiam post emi inina vota superueniens, tollit obligationem eiuslem. Vnde fit, si statutum vel votum de abstinen ndo a carnibus tale sit, ut casum pri filium ex tremae necessitatis includat, incautum est, &illicitivn. Et quinuis talevotum aut statuta absq; aliqua expressa exceptionea pertamen habet locum extremae necessitatis exce .ptio.De his enim procedit vulgare dictum. In male Promissis escinde fide, in rurpi vo
Ad kl autem,quod de iunctis poenitentiudicebatur,dicenau: Refert qualiter illaeon ra peccatori iniungantur,quia vel a confessi, re in sero rimitetiς,vel a praelato in sero dictal,Si primum, fiteor posse tales A tatas esse huiusmodi poenitentias, quae sint indisecretae&exorbitantes, ut si in scandalu ali trum cedant,aut viis periculu, seu tautis, aut,
lanit dispendium, d tales no sint obligato O, O pr emittendi. Siveo snt poenitentiae iudiciales, secus est, quia talia sorte delicta homo comisit, ob quae mortem meretur Et pro talibus tam asperas iniungere menserenitas,etiam si vitam delinquentis notabiliter abbreuient, nullum est inconueniens.
Non sic de ieiuniis vitam sensibiliter abbre uiantis cluet quidem no in supplicium, &, poenam pro delictis, nec ad carnem necandum, sed ad domandum sunt instituta. Ad quintum de satissectione pro altero di
cariat ut nuper dicebant, scilicet, eam esse dinbere moderatam dc discretam, sicut ea, 'uam quis pro seipso assumit. autem dicituri posse unum vita pro altero exponere,fateor, illud enim ordo charitatis expostulat, vivi tam corporale proseatris vita spirituali ex ponamus,quod eximiaecharitatis esse docet
307쪽
E Christus dlcens Malorem cha Itatem nemo habet, q anima suam ponat quis pro amicisSc. si Christus, sic imi res, aliiq; sancti sectile laguntur. Ita smiliter vista in corporale deberet homo pro suae antiaret salute exponere,si oporteret, aut necessariuesset. In casu autem non ita necessarium vibdetur per ieiunia corpus interimere, ut anima vivat.Ideo ratio nil probat.
Sed insurgeret aliqui, dicens: Si ad vita
dum corporis notabile infirmitate, aut vitae. breuitatem oportetabstinentiae rigore deserere, ob eande igiturcausam oporteret cleri- eos S religiosos alic'; homines commentiam deserere quandoquidd per longa continentiam, non minus contingitviros δι-- ruinas fgritudines notabiles incidere, quam per assiduam abstinentiam, S ita liceret et ricis S monachi salteo res ducere, ut peri
temperare clericis S reliriosis ab ecclesia iniunctu inest. Et scutalictu eorum n5 est de numero eoru,quae per se bona sunt, sed propter aliud, ita nec alterii .Et sicutab alteropo F test homo sne vitio recedere,ita di ab alio. Respondet quida negado senuelam , quia non pol est homo per media illicita vita aut
ancolaimitatem procurare:clervisame ins
oli& religiosis illicitum est uxores ducere, ex quo per ecclesiam sunt illegitimati. Promio enim S sacer ordo impediunt R dirimunt. Secus de comestione cibi, aut carnis, qui non est de se illicitu medium ad salutem quaerendam Synseruandam. Verum resei ponsobaec valet de clericis S professis, non tame de aliis, qui virginitate simpli iter v
uerunt, aut perpetuam coiinentiam seruare Proposuerunt, his enim saltem necessariu laret continentiam deserere, ores ducendo, ut per earum usum vita seruarent, si alioqui
eamseruaren5 possunt, quod tamen negari silet. Ideo dicendum, non esse simile, tum, quia continentia non ita aegritudinem inducit de se sicut abstinentia a cibis. Imo quaia diuturnior est continentia, tanto magis ad corporis,animiq; salute consert. Tum etiam, quia d si accidat homineob continent lam
agrotare,cu id ex humore intus genito eueniat,quem natura nil itur expellare, non do sunt alia remedia, seu medicamina, aut alia corporalia exercitia, per quae humor ille vel consumatur, vel per alias vias a corpore in
i syna iacere solent,breuit ter expediamus,si prius
musaest enim opus ad releuandu indigentia hominis ex copassione, & propter Deum tachim.lia dissinit A lexander.Tno. et alij. Datur auteno de quacunq; eleemosyna, sed de Perfecta, quae meritoria est apud Deum. Ex ipsa sequitur no esse propriὰ eleemosma, iaquod clericis pro missae celebra ita, aut pros i ultura, aliisq; ossiciis e esiasti is exercendis exhibetur,ia quod omni ininistrora
ecclest indigentia seclusa, de iureis ob haiusmodi officia, sini ministeria ni liu silii.
ut patet ex eo,quod Christus dixit L pi Dignus est operarius cibo suo. Et Paulus.ia ad Cor.9. micto probat, nistris ecclesitiua debeti mercia dicens.Quis militat unqsuis sipendiis. Quod κ lege veteri Pr
bat, quae ait. Non allirabis os uitrituram ii Et rursus ex Christi ordinatione conssemat, ens. Ita dominus ordinauit his, qui. euangelium annunciant, de euangelio uiu re. Mude rursus fit cleruos, etiamsi alioquis utens habeantpatrimonium, non teneri graiis ecclesiae ministrare, sed nosse comos retum compleuerint, iudicis ossicium im-
tra eos, ad quorum instantiam oscicium fecerunt,habent, iura eisdem debita exigere In de herem fit , ut beneficiati ecclesiae ministrante domini v acquirant fluctuυ.& obta' rionum, aliariamq; rerum,quas ob pristium ministeritam accipiunt. Sed de his alijs. Sequitur ex eadem descripi lone, tria esse requisis ad eleemosynam, scili et, ex parie
dantis, quod habeat alisuid iuperfluum, quod dae possit: simul si de his, quae sibi
necessalla sunt, saltem ad indui Iduum, esse
ni charitatis c sit ueniret, ideo propter mavere fieri non potest. EN parte eius, cui datur,requiritur indigetiam. Nam quod si iei ter diuiti datur,no est eleeniosyna, quiqui, deri opus misericordiae est. ει parte eliam ipsis quod datur,requirit ahqudd silviile ad praesitam indigentiam releuandum. Quae omnia satis nota essesuppono.
308쪽
laverbis, aliqua lo niseus. Et sicut duplex malis propter corporaleni praetermittenda, est proximi indigentia,scilicet,eorporalis, de quod aute melius est, no venit propter min Diritualis .ita duplo est eleemosina,siilicet bonii dimittendit igitur. Dicendii, q, nil in-l irinialis,&eo ratis, illa ad animae, haec eouenit aliquado quod de se melius est, pro autem ad corporis indigentia releuadum.Eemonia eorporales indiscitae dicuntur comuniter esse tril deo tollae sunt eleemos nae corporales. Solent enim homines indigere, eum vivunt, cibo, potu, velut v, habitacido, etiam si sani sint. Solent S infirmi, aut incareerati indigere recreatione, atq; subsidio, veabas lictione liberctur. Si autε mortui sint, indiget sepultura, ut corpus terri, unde sumptum fuit,reddatur,& ne laomi nis corpus in morte dehonesteriir , cui in vita suus fionceerat eκhibendus. Hi, igitur indigentiis respondent septε eleemosynae corporales, quae in hoc versu notrtui. Visito poto,eibo,redi-nim, tego,colligo,condo. De sex primis videtur Christias mentionEfecisse Matth. α . De septimo alit Rhoe est de sepultura, Scit non illic mentio fiat, alibi tamEcomendatur, qui hoc beneficium mortuis imp ebant,eos, scilicet, sepeliendo,ut Tobias loseph, disicodemus, ut patet Der Augustinuim in libro de tura pro mortuis. Et ex lib. biae. B Solent praerea homines aliis septem eleemosynis Li imitatibus indirere, quae ad tria ordin intur,scilicet,ne proxamus in peccatulabatur,ne lapsus perseueret, di ne deterior euadat. Potest enim homo in peccatum labieκ desectu dominae, aut conlilli, sinestiat,
quid illi credendum sit, quid ue agedum, ad quod indiget doctrina ct eo filio. Poteste: talabi ex nimia tristitia,in desperation E cadendo, ad hoc indigeteonsetitione. Potes cilmiapsus fueritiob desectum disciplint, aut roctionis in peccato perseuerare, ad hoc indiret correctione. Potest etia deterior seri, vel ruta illi os si in aliquem remissa non cononatur,vel suta illum non paticter ferunt,
ct ad hoc indiget alioru remissione, atq; pa sentia. eter haec aut Epotest homo ex voluntate peccare, Sad hoc indiget oratione iuuante. Haee aute septem eleemos) n spiris tuales in hoc versu continentur.Consule,castiga, solare,remitte,setiora. Et si ultra pressita quatuordecim ora misericordiae alia sinti quibus homines in par: iculari soleant indigere, ad haec, ut presidia sunt, reducantur. Inter has auid meliorest spiritualis eleemo'ria, qu In corporalis, quod o fine ipsaru D- tis apertu est. Nam spiiitualis ordinatur adsuutem anniue,corporalis aut dod salute corcouenit aliquauo quod de te melius est,rr pter minus Donii cimittere. Nain no dubiu,
quin vita epnteplativa melior sit, quam acti ua, iuxta sententia Christi, quIde Maria, si tam contemplativa tenente,dixit, Maria optimam paruelegit M. Et tame si proxim
rem necesillas corporalis exposcat, ratem
platsone dimisia, opus es facis' a vita exercere.Sicut nodubium, quin contii Aia melior sit secundum se, i uxori comisiceri. tamen ore petente, dimis lacontinentiaoxori opus est satisficere. Hulus ratio aperta est, ea
ea qui sent de eoncilio, dimittenda sunt propter ea,quq ssint de Pr pto, quado se simul compati normant. Siquide concilia intelliguntur,saluis praeceptis, etia si alioqui concisa sint de meliori bono. Eiquado necessitas postulat minus bonu exercere, Saliud pH-t remittere, id quod i r ermittitur pro tunc, non ei let bonum, sed illicitum, ut eos lat. Ita igitur in praesenti caeteris paribu hoc est,cu raeque ad viramq; astrictus sit, praeserenda est
spiritualis comorali,ut constat,& tame si W-tera paria no sint,sedia cessitas copellat cor . Poralem exercere, ct no spirituat Z tune spiritualis dimitteda est. Nec tunc dimittitur maius bonu propter minus,ut ex dictis patet.
charitate sat,sed ad satis facieii dii pro peccatis,& ad iram Dei placandam, Primu manises lues ex nati l .is.Vbi Christus promittit regnii cotioru his, qui Christo opera misericordis pitiata impenderint. Dicuntur aute Chris o impedi, quado si is pauperibus propter Chri luimpendutur,prout
ait dominus ibid' hod uni ex minimi, his fecistis, mihi fecisti, Et Matth .io. Quicunq;
potum dederit uni ex minimis litis, Olicem aquae frigidae tantum in nomine disipuli, Amen dico vobis, no perdet mercede stram. Ecclesiastici .etiam dicitur: Fleemos maviri gratia hominis quas pupilla conseruasit. Et iterunt. Perde pecunia propter fratres, de proderit tibi magis,quam auraim. Secuduni
309쪽
ret test hironiis,ait enim Daniel ad Nabuchodonosor.Peccata tua eleemosynis redime. Et
Tobit. .dicitur. Fleeniosyna ab omni peccato S morte liberat,d in on patietur alii malae in tenebras.Et Christiis in euangelio. Dare eleemosynam, Sc ecce omnia munda suntvbbis. Et laco in Canonica. Sicut aqua ex . Inguit senena, ita eleemosyna Gringuit precatum. Quirit Sardentem eX tinguit aqua, ct eleemosyna r sistit peccatis. - Dubitant quidam,An eleemosyna,quain pauperi extremam necessitatem pallanti an quis elargitur,st illi satisfactoria.Cuius dubitationis ratio aperta est,quia talis eleem syna n5 iam voluntate,quana necinitatest,
cum sit alioqui debita,satisfactio auterii dicitiar voluntaria redditio aequiuainis, alias imdebiti &c. Dicend si,hoc n6 obstante, huius Dodi eleemosyna satisfactoriam esse, nec ob
id, quod es prccepto sit, suam perdit viilitatem. Quod patet ex his, quae supra in similiquistione diximus.Et etiam,quia eleemosyna,quae homini extrema pati cnti necessit tem impenditur, melior esse vidctur, st alia,
- qu extra necessitatem extremam filaum,
k quia seclida est propter prima prstermittenda.Tuin tuta omittens prima grauisis Pe cat, i si secundam omittat: i tutia coira
ptima faciens meretur magis,' iaciens secudam.Qu. nil protervire volenti non deesset,
quid ad hςc respondere possiet. Quod enim
vita propter altera sit rellitquedaiarguit illa, quae relinquenda est, pro tum non esse binnam, alteram vero sic. Vbi tamen ambae it inuisieri possunt, non probatur illam esse
meliorem, quae ex necessitate sticum opera de concilio videatu agis meritoria, quam quae de praecepto sunt,ut est communis sententia. Inde etiam patet aliud, quod secundo dicebatur, scilicet, it Iud est melius, cuius oppqsitum est inius, non esse uniuersaliter verum, quia fornicatio, quae castitati coniugali opponitur, peior est, quam ea, qui vironitati opponit uti Peius enim est adulteriit, quam stuprum . Non tamen inde sit, ut ca sitas coniugalis sit melior, quzm viminalis: Similis erodire amicum peius elhquam odire iniimicum, sed non inde se uitur, quod diligere amicum si melius,quam diligere inibmicum, cuin hoc secundum constet eximiaeci aritatis esse. Sed de hoc vide tractatum de haritate. Ad rem autem redeundo, dicenis
sim aliud esse eleemos γ na in e trema neces. Ossitate factam mel Ioram, utinas, satissim actoria esse, i ea, quae citra extrema sit. quo ad prisens no discutitur,Aliud ver5 eleemo synam meritoria esse, ac satissa bitia. Et tenend si q, scelia si ratione praecepti de in
quandoquide Deus non solum acceptare gnatur opera, quae homo o voluntate facit , sed etiam vitam aeternam, his qui mox data eius seruauerint, frequenter in sacris lis iteris promisit. An auid eleemosyna sit villior aut magislatissaetoriastieiuni uct oratio, viden et L. Tu, quia eleemosi nalia scriptura sacra tam veteris, i nouelegis plusu ieiuniit, o statio
comendatur.Tum etia, quia eleemos au
detur esse tum ieiunii in se continere, quies corporis asilictio. Haec autem dupliciter seseri potest, positive, scilicet, riuatiuῆ. Pri . naum si per flagella,peregrinationem, S milia. Secundum verJ Pervi liam, nudita, tem, atq; abstinentis, in quibus di sint libur, corpus quodam o suis voluptatibus priotur.Ci in ereo per eleemosina factam priuetur homo rebus sitis,per Iuas Pon corpus. si vellet recreari,S O vult, apparet eleemosi nam de se esse corporis salteiiipriuati af
niost na ultra ieiuniu addit benescisi, quod proximo st, quodad charitatem p nere dignoscitur. Et simili ratione continet in se
virtuti morationis,ccius sinis est, a Deo si quid optai u i inpetrare.Hoc aute non minus Per eleemosynam,quam perorationem ii
petrati potest. Nam satis orat, qui Deo, hoc est Dei pauperibus , aliquid donat. Vnde &inter homines ita videmus accidere, ut fac lius per munera,quam Perprece . qus voli
Adde, quod ultra quia eleemos a ipsi pro a me interpellat , ipsi adhuc pauperes
suis precibus multam elargi mi benedicti nem impetrant, iuxta illud domini: Facite taee G. vobis amicos de mammona iniquitatis. Sicut e contra pauperum male lino solet eleemosinam negantibus Oenire, iuxta illud Ecclasastici: Ab inope ne avertas oculos tuos. Et addit. Ialedicentis enim tibi in amaritudine animi exaudietur deprecatio illatius, audiet autem eum, qui stat illum. Itam doctorii sementia haec est, ut inter palates latisfactionis potiorem locum obtineat eleemosyna. iNec valet ratio quorundam,qui in oppostum arguunt,eὀquddieiunium est mamprenat quam eleemosyna: igitur, magistii tiosactoclina.
310쪽
ratiostra de se pro peccatis faustae toria non sunt si quatenus a Dcoacceptantur: Deus autem magis eleemos3 nam, quam ieiuniunt sc piat, ut nolunt eis tappono caeturis Pa- .ui.
bitari , An sit necessiriad Guando eleeniosi nacorporalem erogare subi poena peccati mortalis. De iisces,itate qui dein
eam erogandi, nulla viis detur esse dubitatio, quin adeam teneantur ire naturali, diuino,d diuinat .o. De natura
B, πλret, lex enim natura ili est,thaec aliis fa iamus, quae nobis in simili casu iuste fieri vellemus. In qua leae videtur Christus lese decalogi seu cliaritatis fundare. Cum autem Meteliitatem patimur, in qua statris auxilio: indigemus, non dubiunt, quin iuste velle por . simus huiusmodi auxilium nobis impendi: itur.Idem etiam probat Ricardus, hia ad B legem naturae pertinet, ut fiat res diligamus aerentera autem dilectio non est, si in s Io assecti, sis latinis ad essetfiu deducaturitiaeta illud Ioan . in Canonica.i. cap. 3. Filioli,n5 diligamus verbo, nec lingua tantum, sed ope
Quod etiam sit de iure diuino, patet in
Deuterono. is,Non deerunt pauperes in terra habitationis titie, idcirco ego praecipio ibbi, ut aperias manum fratri tuo egeno &paumri, qui tecum versatur in terra. Quod priceptum constat ad moralia pertinere. Patet etiam ex e lesiastici. .Vbi dicitur,Eleemo1 nam pauperis ne defraudes, sed redde ei: bitum suum. Vnde S Ambrosius ait, Nominoris eriminis est habenti tollere, quam cum possis, bundans sis, pauperibus denegare, Idem patet in Salomone dicente, Qui despicit pauperem depraecantem, susu-
isti n t Penuriam. Et iterum. Qui obturat au- rem suam ad clamorem pauperis, ipse clamabit, non ex audietur. idem etiam patet
ex lege noua in parabola de samaritano,qui alligauit vulnera, ct ii sericordiam prox, mi, sauciato impendit. Quam parabolam Christus adduxit a posuit, ut si nisi caret, quis esset noster proximus, nobis
militer, Salues. Heth apertius ς' plicuit C
Chiillus Matth. . Vbi docet, quod qui e fiant a sinistris, ibunt in ignem aeternum, eo
quod ait Clii illus. Esurivi, o on dedi susniihi manducare. &c. Et cilm icta obiicerent, Quando te vidimus esurientent, non dedimus cibum Rcspondit Chiillus, od uni
ex minimis ii eis sectilis,milii iecistis. in quo illud considerandum, quod cum paupetres membra Christi sint, quod pauperisus impenditur, Christo in penditur: o uod pauperibus denegatur,Christo lenes urilc crimereὰ docet i n. in sua canonica, dicentiqui habet sullantiam huius mundi,&viderit proximum suum neces le habere, quomodo charitas Dei manet in illo 3 quali di
. Quod etiam sit de iure humano necessa
rium eleemos, nam elaigiti, apparet eκ eri
solis pauli, 'i non seiuni diuitibus eleemosinas in suΓsidium pauperum fidelium ii iun ebat S per seipsum eas exigebat sed de
discipulis suis mandabat, ut diuitibus praeciperent, quod eleemosynas faceWntvt p tetat .ad Thimoth, ultimo, licens, Diuitibus huius seculi praecipe facile tribuere Saommunicare. Apparet etiam idem ex cap. Fr Dtrem nostrum. disductio. 86. Itaq; de necessitate dandi eleeli syna , novidetur dubitandu. Dub tari in apud doctosset et,quando sit neces Iarium ea erogate. o quo notandum e X parte dantis triplicia esse sona,Quaedam neces Latia ad sustentandum naturauisui, Mamiliae suae. inaedam necessaria ad sustentandum statum, Quaedam voro quaeiaec ad lioc nec illud sunt necessiria, cuntur superflua. Ex parte etiam pauperis est triplex indigentia,tuta extrema necesillas, tua extrema cilicet, archa,S d niq; communis. Et ut certa ab incertis distinguamus, ton dubium est hominem noten ri ad dandum eleemosynam de his, qui sibi, familiae suae quoad naturam sent necessaria.Na iuxta ordin charitatis magis tenetiae homo sibi & suis subuenire, tua auis. cce pto, nis illi alii adeo rei p. sunt necessarii, ut nisi illis subueniatur, resp. peribit:tuc rsona priuata sh ct sua debet periculo eXPonere,ut resp. subueniat.Nec etia ὀst dubiu,hominent non teneri ad dandum eleemosynam de his, quae sunt illi necessaria ad statu,quando pauper non est in extrema necessitate, nec in ar-
ω, etiam si sit in comuni, ut communis est: deciorum sentetitia. Nec iterum dubium est homine teneti ad eleemosinam erogandum