장음표시 사용
331쪽
E donilhilterum,sed usus tantum. Hoc dicunt qui putant Christum, secundunt quod homo, vere temporalem regem iudiorum si in se, rerumq; temporalium verum dominu habuisse,solumq; rerii sum abdicasse. A quorum sententia non immerito recedendum videtur,ut alibi facile probauimus.
DEWo vero, quod quinto loco quaerebatur,scilicet, An Claristus und medicauerit,ambigua res est. Et si 'uibusda visum sit, dicere, uta se,salte in illo triduo, quo cum duodecim est et annoru, cilin parentes sui in reditu de Hierusale perdiderunt, ut videtur sentire Bernardus,super Lucae cap.r. S iij.
Comuniter tame tenetur contrarium.Tum,
quia mendicare videtur in poena peccati introductu, si enim homo no peccasset, locum mendicitas non haberet:Christus aute nulli unq culpae subiacuit. Tum,quia Deutero.is. scriptum est: omnino indigens,d edicus non erit inter vos.Et ita non est putanduIudaeos permisisse Christu medicare, maxime tunc, quando conuiuia potius exercebatur, quam Eleemosynae, uti fieri solet in solenni. talibus prscipula,tam eundo,quam redeundo. Tum etia, quia apostoli no midicabant hostiatim, de hac enim medicatione nunc F loquor. Non enim erat egens quisq inter illos, ut habeturin actibus apostolicis . Deinde si Christus mendicassetigraue ossendiculum videretur euangelio ponere, ed quod videntes Christum medicare, facilὸ putarent
id ex impotetia Christiyrouenire, quisbi aps prouidere non posset, ac proinge n5 recte de Christi miraculis di irtutibus sensissenti Quicquid sit de rationibus his,quae nosunt a Deo efficaces, non tame legitur Christum hostiatim mendicasse, etiam si de oblotionibus multoru deuotoru ipse S. scipuli sui necessaria vitae haberent, adeὀ,ut de his possent aliis pauperibus subuenire.Illa auteuae ab aliis accipiebat, non tam ratione inigenitae suae, quam publici ossicij docendi,
Spraedicandi oc alioru publica utilitatem quaerendi eidem debebatur. Itaq; stipendiu onerces potius u eleemosyna dici poterat.
p. his patet remosio ad principale quisitum, cunisset tripliciter medicare, scilicet,ex indigentia,quando non potest homo aliter sibi prouidere, Sest miserada paupertas. Alio ni odo,ex amore biij, Soaec est
vituperanda. Tertio modo, ex amore Chri-
si cii desiderio illum imitandi, S rebus spiritualibus vacandi, distaec est laudabilis, de Praeivio digna, ait ex dictis pater, ideo licitu
est audabile huiusmodi voluntariis pauperibus per eleemosynas subuenim Potest tamen huiusmodi medicitas voluntaria per aliqua vitiari, scilicet, ratione finis, ut si h
mo operari recuset, otium quaerens. Secui
donatione scandali,ut si sit laicus, robustus, ullam religionem professus, quem cum alibideant mendicare, perq; iuperiores tolerari, facile alij vitios occasionem sument, ut perdit duiuant, ct vitium &otium quaerant. Tertio, ratione impedimenti, quod mendicando praestant operibns ad qui alioqui te nerentur, maximὰ si familiam Ἐabeant, cui Prouidere teneamur. Quarto,si veros miserabiles pauperes eleemosynis eisdem debitis,sua mendicitate priuant. His-aliis m dis potest voluntaria mendicitas vitiari,quet omnia nos in praesentiarum resecamus. Ob haec iura ciuilia prohibent, ne robusti ni mendicent, sos, quos vagabundos vo cant, Puniunt, di exterminant, d abor re coaunt.Secus de aliis,quorum vita est per
Po.. t Rc Patet ad rationes supra sectas Ad primum eκ Gen. sumptum: Insbdore vultus tui Sc. Dicendum, quod non restit praeceptiue dictum, sed in poenam 'cali, modum maledictionis: quemadmodum d Euam in poenam dictum est: IndoIore paries Sc. Itaq; perinde est, ac si ad Adam dixisset:Terra non sponte dabit --ctus,sicut dedisset si in innocetia permansis ses,sed sudore, diciaboretuo interueniente. Quod eκ psalmista citatum est: Labores manuum tuarum manducabis, non etiam dici,
tur praeceptiuo,sed per modum benedicti ni ac si dixi siet: Beatus vir qui timet dominum, non laborabit frustria, sed mictus sui laboris colliget. Quod etiam ex Iob citant:Homo natus ia labore impertinentius est,nam nec de Iabore manuali panis lucrativo accipitur,nec praeceptiud procedit, sed praenum ciat mala, quae comuniter homini post peccatum eueniunt, ac si dixisset: Sicut naturati est aut volare, ita distomini naturale est, multas miserias 5. ala in hoc seculo post peccatum pati. Quod dicitur eos agere contra praeceptum decalogi. Non concupisces alienum,nil probat. Na illic prohibetur rei lenae concupiscentia, per quodcunq; m dium etia nephariti. Qui aute rem alienam
optat per medium lisitum, gion a lias, non tangit contra tale praeceptibalioqui oporteret damnare omnes mercatores, omnes, qui
332쪽
A aliena sunt, sibi ipsis optent. Q ipd est
filium. Λ secundum dictis Pauli sumptum, dicendii, quod Paulus in locis illi,
loquebatur contra quosda homines otiosos, qui non solii victum, manibus non quaere tant,sed occasione ex otio sumpta, alios inquietabant, volentes contra aliorum voluntatem de alienis,seu de his,quae ecclesiae os erebantur,vivere. Hos arguit, & hortatur, ut in quiete vivant, anibus operentur, ut otium virent, leemosynas veris Parmeribus relinquant. Erat enim tunc ecclesia tonuis in fructibus, necpoterat omnium necessitatibus subuenire.
Ad tertium ex dictis patet,quod velle vivere M eleemosynis in praeiudiciuverorum pauperum, non caret culpa ob ci cunstantiam illam.Quod autem ex ecclesiastico citatur,nil cotra propositiam agit, quia Ioquitur contra mendicantes, sed contra avaros, qui cisim teneantur ex debito pauperibus subuenire, vel non subueniunt, vel dis minute, on quantu debent elargiuntur. Λ a quartum dicendum: Si ratio valerer, probaret,quia omnes deberent operam dare diuitiis acquirendis,quod clarer B pugnat evangelio, per quod docemur, peris tectionis esse, omnia bona pauperibus er gare, diuitibusq; ad regnum coelorum adiis tum disgcilem esse, atq; in domino non in diuitiis esse fidendum. Quod de tentatione Dei dicitur, haberet locum contra illos, qui
nec laborare, nec mendicare curant, omne,
quod eis neces Iarium est, diuinitus sperantes: qualiter videmus multos ex indiscreta deuotione se totos Deo dimittere, Spassim cadere. Quod deinde additur,quod tales eκPonunt se periculo furandicte. Dicendum, quod non est tale periculum obruens, cui non possit homo per Dei gratiam, duarbitrii libertatem si velit reiis iere. Non enim permittit Deus hominem ultra quam Potes tentari.
Λ a quintum dicendum, quod ad men tem euangelij nil refert legatur coniunctim,aut dies sim, quod illic dicitur, scit, cet, voca pauperes debiles &c. Nam Chrisus illic intendit nobis significare, quae sit
eleemos) na, quam Deus ad aeternam merce
dem acceptatalla,scili et tuam homo homini indigenti propter ipsum Deumfacit, de non propter retributionem,quam ab homine,cui ea facit,sperat. Ac proinde locus ille, quem magnifaciut,raium illis suifragatur.
Λ a sterctum ex Paulo citatum, satile sol, Cuitur si attedamus ipsam epistolam ad Timotheum, quando ait , quoci Verae vi duae sunt de bonis ecclesiae alendae: loquitur enim in casu,& pro eo teinpore,quo ecclesia erat inops,ct paucas habebat facultates, viris de posset pauperibus omnibus subuenire, ob quam quidem ecclesiae inopiam,& ne ecclesia rauaretur.Dixit Paulus iSisidet sita bet vidua,alateam, ne ecclesia grauet. Ideo de bonis ecclesiae non erat alenda, nisi quae omni subsidio humano erat destituta.
citum, ita etiam sit neces ,rium, e praecepto elethrosynas dare hoiusmodi pauperibus voluntariis validis. Ee iuxta ea,quae supra dicta sunt,qualido quae rebatur,quibus sit ex praecepto eleemosi naeroganda. Non video,unde cogamur sub tana peccati mortalis praetextu vcilutariae Paupertatis illis subuenire. Sicut enim illis voluntarium est a labore manuum abstinere Rmeudicare, ita Saobis voluntarium vid tur, eleemos nas illis erogare. Nec videtur nobis necessarium illis subuenire ad hunc finem, scilicet, ne spiritualia eκercitia relinquant, oderari coacti. Nam huiusmodi fi-
non, ii bonus, Sciaudabilis si, ipsi sibi- Dipsi' raetendere non tenentur, cum illis de consilio sit, perfectorum vitam imitari. Aerroinde, nec nos tenebimur illos in tali periectione conseruare, de bonis nostris illis necessaria ministrando: quae si illis denegemus,ciani sibi ipsis,si velint, possint operando subuenire, nullum praeiudicium illis fa
cere videmur. Dico notat iter, praeteNtu vo
luntariae paupertatis, quia sorte alia ratione tenemur in communi illis prouidere Pro eo, quod pro nobis orant,sacrificant, distrituale verbum seminant, aliaq; spirituα opera, ct inicia ecclesiastica pro nobis exemcent. Naturale quidem videtur,ut noliris nefactoribus grati simus & spiritualia seminantibus, corporalia nostra praebeamus. Diagnus namq; est operarius cibo suo die. Sed de his hactenus.
Explicii Codex de eleemosj na.
Codex de oratione. De oratione, & ra
333쪽
Codex de oraclone. EE oratione Va
. ias disinitiones assignariant doctores, te non proprie dissiniisiicies sunt, sed potius descriptiones quaru dam proprietatu, seu conditionu ipsius orationis. Oportet enim orantem contepuri Deum, ipsiusq; bonii tem simul&potentia Sc. Oportet etiam ad Deum,tanqad bonoru desideratorum largitorem,assinii dirigere. Interdu etiam orans pelit a deo sermaliter, quod desiderat.Interdum, non nisi interpretatiue,ut quando desiderium suum pandit,etia si nec ore,nec mente,dicat:Domin da mihi hoc,vel illud.Pr terea aliquando orat quis eκ compunctione cordis, ut si pro remouendis malis deprecetur. Aliquando ver4 ex amore & dulcedine, qua sentit,Deo adhaerens,& ipsum contemplans,cupiens ad persectione peruenire. Iim de in describenda oratione,quida attendunt
ad hoc,quida ad illud, alii veris ad aliud. Dis
xit Damascenus.Oratio est ascensus intelle-- Eius in Deum. Notat coni latione in ora-
tione requisitam. Dixit Augustinus. Oratio est pius mentis assectus in Deu direms. tat desideriu orantis,in quem debeat dirigi
Dixit Grego. orare est amaros in compun-etione gemitus,d son coposta verba res nare. Notat, unde procedat Imperfectorum, seu peccatoru oratio, quia ex poenitelia commill bru. Dixit Bemardus. Oratio est hominis deo adhaetriis assectio,&familiaris quς-dam,&pia alloquutio,&statio illuminatae mentis ad fruendu Deo, quandiu licet. Notat unde procedat, ct quo tendat perfectoruoratio. Dixit glo.t.ad Thessa. s. orare est vota nostra Deo pandere. Notat quid sit interpretatiue orare,ut solet homo homini suam lignificare indigentiam,& si formaliter non
Pet adpetit tamen virtualiter. T Damascenus. Oratio est petilio
1 imit desentiva Deo. Notat quid sit
formaliter orare, quia scilicet, petere, quod aliud est,q desderare. Et haec desciiptio potest pro dissitatione accipi, stridie de oratione loquendo,ut scilicet, ad iusta d onesta
oratione restrinsatur. Et quod dicitur a deo intelli satur medixe, vel immediate.Nam aliquando petitio nostra dirigitur immediatὸ ad sanctos mediate tamd ad Deum,tansi ad Histore notu, quae desideramus. A qua divinitione non multu dis renat Guillo. Parisienan de diuina rhetorica, dicens. Orat Io Gest petitio, quae ad deum dirigitur,vel ad persona eupersona propter ipsum .Quidi iam
nitio etiam ad oratione inhista extenditur. potest dis mill oratio, magia
Venisti utiliter.&scholasticeloque-dd. oratio est expressio desiderii, facta Deo
propter bonu adipiscendii, vel malum remouendu,sormata per verbuinterius,vel exterius. Et quod dicitur facta Deo, intelligatur mediate, vel immediat ut supra dicebam. Et datur de oratione honesta, extendit se ad mentale oratonem S vocalem. Et significat quid in oratione si petendu,& a quintanea largitore petendii sit 'uia pro ingigente, vi bonu deest, vel malu adiacet. ExtEdit etiast ad oratione persectorii S poenitentium.
& virtutis sit. lectus practica, a st subditi si imperare, p. tere ab squalibus, S precari superiore, idq; per 'erbia imperativi modi idem videἰten
re Ricardan suo. Et Gabriel in canone lomone.6r.Cuius ratio videtur, quia orare metaliter,in loqui ad deu, tedo ab eoalio ab ipse orate, desideratii. Loquutio aute mentalis ad intellectu pertinet immediate& elicitiue,quanuis pertineat ad voluntate, qualen mouet intellectum, ut loquatur&oret.Tum etiani, cu saepe orans suadeat, Hoptatu impetret,erit oratio sita siua. Suadet eauterationuest,non'olutatis, cuiusest desiderare. Et ita orare erit potius intellectus,quamvolutatis. Pro quo etia facere videtur. Aristo.dicens ratio semperdeprecaturad optima.
inrisim videtur, instimmeiadiatus actus volutatis, dino intellectus. Tu, quia si imediatus esset actiuintellectus)gituroratioesset cognitio Quod tame non videtur,quia nec apprehensiva cognitio est, nec iudicativa, quandoquide qui actu orat,non plus cognoscit, nec iudicat, qs non oriret,caeteris de modo se habentiis bus.Tum etia quia ille amas, queliaee vetasgnificat,nchoe, da mihi hoc Sc.potius ad voluntate pertinet,et ad intellectu,na impo
est dubium primu,cuius potetiae si amis oratio, volutatis, an intellectust cuius etia virtutis st. Et
Tho. in ι. &. 22. videtur rare
334쪽
A raren5 est nisi volutati cita subsunt hi, quὼ virtus est voluntat Ino ipse&emeri faten- Cbus imperat. Est enina voluntas velut regina tur,sicut Mustilla,cuius paci latria es vise aliarum potentiam: tu est volciatis.Si igitur oratio est actus Li
orare,seu petere metaliter,est actus mere voluntarius, S immediate in potestate orantis existens, ut suppono,sed actus intellectus noest immediate, in se liberi igitur, oratio a Gis voluntatis, est potius,qu.im intellectus. Pro quo faciunt,quae alias adduximus, probando intellectum nostrum, no este in se Iistatum, sed voluntatem. Ad secundum, scilicet, cuius virtutis stactus orare, seu adqua virtute pertinet, nam recipere ab alto,non videtur ad vim tutem pertinere,cum virtus in actione consilit,non in passione.Igitur,desiderare, reci re,non ei it amas virtutis, S ita nec petere
bonum ab allio. Respon. Non semper actus laudabilis consistit in actione,sed aliquando in selo assectu,aliquando in passione voluntariὰ tolerata. Plinium patet de actu poenirendi,qui si propter Deum fiati bonus est &meritorius, etiam si solus habeatur sine se mali proposito recte vivendi. Secundu etiapatet, de passione mortis pro repub. pro roge, pro Christinvolutarie toleratae. Similiter
continentia virtus est, an actione no consistit, sedi proposito, seu ium - -
B carnaliter comiscessi.Itaq; suit aliquado in acti ancialiquado in passione liquado in no actione, aliquando in
Iuntatis est, si actus intellemis esset, ait rius virtutis intellectualis estet actus, scilicet, prudentiae elicitiuae. De hoc alias.
si in oratἱone a Deo potendum. Respon.Ex dise finitioneipsus orationis patet responsio: Duo em veniunt peteda, hic sunt. --- reniolio mali, Mollatici bona. Est tamen bonum, quod per se, do cundum se appetibile est,ut vita beatami et utra ad eam conducentes.Et talia semper &determinatὰ petere, licitu est Sconueniens. Est aliud bonumquod prodesse potest,&aliquando obesse,quo, scilicet, potest homo male uti, tali est bonum corporis,scilicet, sonitasante ritas,astilitas,pulchritudo, d ita. Tale eluam et bonum honoris S ainae. Tale etia est bonum seriun , seu externum,
sistit, ledi proposito, seu asseminose alicui soluida Deo petenda, nisi quatenus vel ne- Dearnaliter comiscessi.Itaq; virtus moralis co- cesssaria sunt,uel utilia aut eouenientia ad xi-suit aliquado in acti an aliquado in passio tam beatam, seu quatenus Deo placuerit, eane, iquado in no actione, aliquando in so- conserre,d prout ipse viderit expedireto affectu,utontare proximis beatam vitam, Phim quὀd vita beata,&laudabile est,&meritoriu,ita S eandem no- virtutes ad eam consectes WV-79bis ipsis optare, laudabile est, ct me itoriu
Orare et auro proximis,laudabile est S me qua petamus, Adueniat regnii tuit Se. Et inritorium.Orare etiam pro nobis similiter. scriptura, in qua petimus. Vstede nobis facia Resest unde huiusmodi oratio tua,S salvi erimus.Et iteru:Dirige me in se-
procedat, ad cognoscedum, ad mita madatoria tuoru.Et ex ecclia,que oratis in virtutem oratio pertineat. Si enim so Da nobis fidei,sipei,' charitatis augmentulum procedat exam're, 'ximi, vel proprio, scilicet,qui diana tem- ad amicitia, seu charitat epertinet. Si mans- UUM J)poralia licitum sit pete- p,rie, in mo recognoscedi Dei potentia dc m iserico re, quatenus ad vitam sunt necessaria Patete iam, qud potens est,¶tus dona sua hu- - - exenax
milibus donare, ad latriam virtute pertinet. Deum enim colimus, quado ipsum tanqabeo depedentes oramus, in quo S illius pote
tria aute ad vimit Eiustitit reducitur. Estem Ii etiam intelligendu est, ut dicit ibidem es ,rLattia,reddere Deo cultum: ipsi soli debitu. sa, ct octor Lnctus in praesenti materia.
I linc videtumito sumi contraTho. in Fr idem etia os prov-r eo,quod ait, oratione esse actum immediatum intellectus,ut dicebatur in dubio praecedenti, cum tamen dicati psemet,*oratio est actius latriae elicitiuὰ. Lauia enim millo Salomonis, qui orando petcos,vimii meo tribue necessita. Et exoratione dominica, in qua petimus. Panem nostrum quotidian si da nobis hodie Sc. Quod non solum de spirituali pane, sed de corporali etiam intelligendu est, ut dicit ibidem ossa, socior cinctus in praesenti materia. Et idem etia patet ex letania ecclesiae,in qua Deum orat pro pluuia cOgruente, cur stu- eius terrae dare diconseruare digneturaet denis; generaliter licitum est in oratione petere liquod licitum est desiderare, ut ait Au
335쪽
E gustinus adproban. in ergo licitum stinon solunt bona animae,sed corporis, ct sortunae desiderare, consequens esl,licitum esse
scilicet, quod huiusmodi,1 ei tui na, bonata corporis, 'i sortu
ni, seu externa n5 sint absolute, d aetermi- rate petenda,sed cu remissione ad Dei bene Placitu. Patet tuni, quia sorte illa si dar&ur, Nocerent potius, et prodessent, de quo cerat esse non possunt us, ut ait Paulus: Quid oremus,ut oportet,ncscimus. Tum etiam exemplo Christi, qui cum patrEotaret, ut calicem eius transferret,suem tande voluntate patris voluntati sui iecir,dicens. Verumtame non mea, sed sat voluntas tua. Tum etia, ex dominica oratione,in qua petimus. Fiat voluntas tua, sicut in colo,5 in terra. Cui periit
ni contrarie idedur, qui absolute&determinate aliquid huiusmodi a Deo petit. Talis enim potius videtur petere suam fieri volun
repuls sunt, ei m abstitute mediante matre sua a Christo peterent, ut alterum poneret a dextris, alterum a sinistris in regno suo. Noscitis inquit Christus, quid petatis.
mtere in oratione xirtutes omnes morales. Patet, quia multae sunt virtutes morales, in
specie, quae sine bonis levoralibus, aut corporalibusta abcri non possunt:igitur,si talia bona corporalia Memporalia non sunt absolutes aeterminat epetenda:igitur, nec Praefatae virtutes. Antecedens patet deliberalitate S magnificentia quae sne bonis fotiunae habeti no potest. Patet de seri itudine bellica,quae sine armis S corporis robore haberi n5 potest. Patet de castitate coniugali, quae sine coniuge habeti uo potest. Patet de iustitia rei p. gubernatiua, quae sine diξnitate temporali nati et i no potes .Et ad litic modum de mullis aliis potest exempli scati. Jl - sequitur,non set si licitu
ralia, uaten' ad vita sunt necessaria, sed etiabona superflua, idest, diuitias, modo ad bonum sne ordinentur,eii a s periculosa sit huiusmodi petitio. Primu patet, quia licitu es , habete diuitias,ct meritori u eas in pias causas, S ploria Dei expendere . igitur, licitu est eas ad huiusmodi sile desiderare,d ex consequenti eas petere,coditionaliter tamen, ut
dictum est Dei voluntati propriu desideriti, S eius exequutioncm sumittendo. Secunduet iam patet ex Salomone petente Deo, db Guilias Spaupertate ne dedetis milii, ne sese te satiatus, alliciar ad negandum, d dicam, est dominus Idem patet ex rLI. Melius est modicum iusto super diuitias peccatorum. Christus etia coparat diuitias spinis, qui animam pungunt,&sspe impediunt, ne quis regnum Dei ingrediatur, iuxta dictum Chiis 1li, Dissicilius est hominem diuitem ingredi regnum Dei, quam Cametu Per soramen
ouis obiiciat dictum Christi Matth.
- Uilinum quaerite regnum Dei,d diamcmnia adiicientur vobis. Super quo Augur sinus ait: na temporalia non esis quirenda. Respcn. Christus corraeos loquitur, uiri incipaliterde crastino soliciti sunt, io, scilicet,cras comedent,quid induent, cum tameri haec no sint primo ct principaliterquαIenda,non tamenegat,quin secundario pos snt quaeri,di appeti, ct peti. c. rursus obiicias. psalm.6i. Diuitiae s as suant, nolite cor apponere Sc. Vbi
videtur prohiberi assectus, e Vesid eriu diuitiarum .Respon. quod no eos damnat,qui diuitias appetur,sed qui diuitiis cor apponuti quales sunt,qui eas appetunt, ut eisdefruam tur, seu qui totum aut pi incipaleas sectililli, adhibentisnem seu talicitatem in illis collocantes.Qui aute diuitias possidentidi petur, Sappetunt, vi illis debit ridi ortet vian tu non apponunt illis cor suum.
vel propriam vel alienam, non absolutὸ, sed conditionaliter,scilicet, si homo finaliterno sit corrigendus. Patct hoc exemplo Anasta-sae quae orabat Deum, ut suum maritum Publium de medio tolleret,ut daret locum sanctis,si non erat si aliter corrigendus. Et ci-rillus in quada epistola ad Augustinum crat Deum, t haereticum quenda resipiscere nolentem ccidatiidem etiam potest iusto op- 'tari, si timetur quὀd diu viucs. in peccatu cadet Iacitum enim est vitis iustis escium Dei optarritale est,eos de hoc seculo nestrapere, iuxta illud sapientiae.Raptus est ne ina. iiii a mutaret intellectum illius, aut scito dociperet animam eius. Idem patet de seipso exemplo Pauli, dicentis: Cupio distatui &esse eum Christo. Et Iob etiam mortem propriam desiderabat, nec in lioe videtur peccarsevir tam iustus, adeὀcommendarus. Proequo etia facit,quod dicitur.Melior est mors. quam vita mara. Deduobus te, quorum.
336쪽
A alterum est eligendum illud videtur praeeli
autenil possumus Deo padere, qui ab aeterno omnia nouit,etia ea, lus nos intus desderamus,prout disit Sirillus. Scit enim pater vester ca lesiis,quid vobis opus sit, anteil petatis.I itur superfluum videtur Deum or re, sed susicit desiderare.
oecuncio id agendum, quod petimus,sectamus, sed volui atem dei
nos no postamus flectere, aut mutare, ut ait Iacobus in Canonica cap.i.Apud quem non est transmutatio, nec vicissitudinis obubratio. Et Numeri .is. Non enim Deus ut homo B ςst,ut metiatur,nec filius hominis, ut mutet.
I 'offici superfluu omnino videtur ora pro eo, quod necesse est euenire, vel imposit,ile sed id, quod a Deo ped-mus,est huiuisiodi. Nam vel Deus ab aeter no decreuit id facere,quod in oratione petimus, ct si se, necessse eli illud euenire,cu Dei volutas ob siti impotentia frustari, aut impuditi no possit. Vel Deus decreuit illud n5 L cere,& ii sic, impossibile est illud fieri, quod
Petimus. Dicere aut Eui Deus ne decrevit ab aeterno unum nec alterum,sed suspensam habuit voluntatem,quousq; quis eum oret, noel rationabiliter cictu, quia Deus sicut nil eκ tempore scis, sed omnia ab aeternosciuit, ita nil ex tempore vult, sed omnia quae vult, ab aeterno vosuit, alio uinouitas aliqua videretur esse indei volutat quod est falsum. T, VIPUM primum enim quadoargui tur, quod orare, est ridere Sc. Est, id ita sit, falsum tame est,quod nos n5 possumus deo nostra vota pandere. Aliud enim est quenqdocerealiud ad eum loquendo id,quod ortamus epresentar Igitur ex quoDeus omnia scit,non possumus,nos eum quicq doc re. Possiimus tamen ei vota nostra representare.ut nos illi humiliares, digni essiciamur, vi quod petimus sequamur.
Ad secundum filium videtur, quod nos Cnon possumus sectere volutatedes, aut quod amodo mutare, si indistitiste dici. tundiam constat deum sententia ni suam ob
oradus est e an alii sui dii 3 Et primo arguitur,lDeus no sit oradus, quia
nostrum delideri u Pan dere, ut illud copleat,nos opera nostra bona,aut mala DP mutare.Si enim ob peccata eramus in ira Dei,ad selim
nam ordinati, si tamen per Poenitentia res- piscamus, mutat deus sentia, iux ra illud Hier i6. Noli subtrahere verbum, siserte a diat,& conuertatur unusquis'; a via sua ma-lλος ornit I me mali, quod cogito facere eis Propter malitiam mi aioru suorum. Vbi glo. Et poenitentibus di mutatis ipse poen tens mutat sententia. Sic etia in beatus Grego.Nouit Deus mutare sententi situ noueris corrigere delictivn. cap. Comutabilis. q.M. Sicut igitur per opera poenitruae & virtutum sumus causa,quisdDeus sententia mut'& nos in sui gratia admittat,ha Sperorationem possimus es Ie causi,ut deus ad vota nostra codefendat. Quod fit absq; omi in
tatione reali ipsius De quod facila est intes vere, posita distinctione comuni,scilicet,et D us determinat aliquid ficere dupliciter.
no modo simpliciter ita ut ad Did volenduino determinetur ab operibus nostris, amen voluntate nos non possumus mutare,nec in aliam flectere.De quo proce dii illud,quod dixit Samuel. Porro trisiph tor in Ista inon parcet, . enitudine non secteti sinec ut homo,ut agat Poenitentiam. Et scprocedit,quod supra in ratione hac citatum est. Alio modo vult Deus aliquid si .cere, iuxta exigentiam nostrorum operum,
ut si bona sint, labit praemium, ὀ cotra si mala supplkium,S hanc voluntat eduiturni tare secudum nostra mutationem. Sic enim ut secundum praesentem iustitiam ordinat ho- die Petrum adtehennam, quem cras pomistentem ordinabit ad gloriam. Ethuiusnodi Dei volutas seu decretu magis videtur Sinconditionaturitiam absilutum. Et conici citur Deus mutarepropositum, seu sentem sam,constat,quia mutatio realis no in Dei vo tale est, sed in imbis, vel intempore, uralias ad longum explictumus.Ita Imrursar, quod Deus determinet no dare nouis
optamus, sinon oremus,&nobis orantibus.
sectatur, Dei, quod petimus, idq; absq;
omni mutatione reali ipsius DA . t tertium. Si ratio aliquid probaretiose .ae ueprobaret,quia omnino lapersuum S. inutile est homini opera bona facere, aut mandata seruare,quodq; nil noceu homini perpera vivere. Pater, quia vel in
337쪽
E ab Herno decreuli hominesaluare,vel damnare. Si primum, necesse est illum saluari, uici id a pati Si secundum,impos, ibile est Om laluars, quicquid agat. Dico igitnr, ad-niissoqi md Deus ab aeterno decreuit altera illoru, scilicet,vel dare nobis,quod petimus, vel negare, non tamen inde fit, ut vel necessarium sit, vel impossibile, quod timus, Io- quendo de necessitate & impolii bilitate c5- sequentis. Patet hoc, quia hoc, quod peto, scilicet, quod Deus liberet me a certa tentati
ne,in se mere coiit ingens est, in plena Dei libertate consistens, etiam si alterum ex contradictoriis Deus ab sterno decreuerit.Si utenini Dei priscientia rebus euenientibus necessitatem non imponit,ita nec Dei decretu.
Secus s loquamur de necessitate aut impose sibilitate consequentiae, nam sic necesse est si deus decreuit aliquid facere, quod sat, ct impos, ibile est, si decreuit illud n5 facere,quὐdsat,S ita patet, quod stante necessitate, vel impossibilitate consequentiae, seu condiri natis,remanet in seipsum consequensc5iingens, quod in nostra orati a deo 1 etimus. t a contra videtur re lica, quod orans petat,quod necellarium est,nam iux omni oratione ponunr, vel subintelligitu conditio,videlicet,si Deus vult, non enim debemus petere absoluic a Deo aliquid, etiams ipse nolit, itot enim esset diuinae voluntatiςreni i,cui tamen nostram tenemur voluntate conssit mare. Igitur si peto aliquid a deo, Ditelligo,si ipse velit. Cuius exen i tu Chri-inis i iobis contulit, quando ad patre orans dixit:Pater si vis, transfer a me calice hunc. Sed posita hacconditione in oratione, con- sat esse necessarium, quod petimus,scilicet, Deto domine,ut des mihi gratia, si vis, ut des mihi sanitatem,s vis.Necessarium enisu est,
quod det, si vult .l est n. quod illa conditiota 5 apponitur ex parte obiecti petiti, sed est
concitiis orationis seu petitionis, non rei petitae,ita scilicet, ut oratio sit coditionalis, n5xes, quam petimus.Et ita sal,quod di x i, stibii et,contingens esse id, quod in oratione petitur, non necessarii iii, quale esset, si petitio tenderet in conditionalem illam, sit hcet, si vis Christe fac hoc. Aut dicaturaliter , quMilla conditio non ponit ur in oratione, ut oratio sat cc nditionalis, nec ut res conditionΘεa petatur,nec ponitur illative, sed submisit ut, ita, scilicet, ut orans sub illa conditione Non intendat consequentiam facere,seu condit Ionaliter loqui, sed suam voluntatem, &rem ipsampetitani giuini voluntatitere, qualis submissio de humillias in orati Gne requiritur.Hoc satis significauit chrisius,
quando dixit. Transeat a me calix iste, veruntamen non mea, sed tua voluntas fiat.Siceliam quando virgo dicit: Contraham tecu, si patri meo placuerit. li.si. non illative , seu consequentialiter accipitur, sed submitata
indictum est. Et tunc nulla est necessitas nec consequellae in re,qua in oratione petimus. ultra insurges. Esto saluetur contriperitia rei petitae, non tamen via tur superfuitas orationis excusari , cum ne- .ctile sit impleri quod Deus ab aeterno decreuit, S impossibile, quod non decreuit. Reia pon. Sicut opera sona superstuansi sunt ad
consequendum vitam beatam,ita nec oratio
ad eundem finem superilua est. Sicut enim Deus ab aeterno decreuit vitam hominibus dare,sed non nisi mediantibus operibus Dis,ita ab aeterno multa bona largiri homini decreuit sed no nisi mediante oratione,quae amas virtutis est, dcci eo grata. Et sicut ab aeterno praevidit uniuscuiusq; opera, secundum qui unicuiq; retribuere decreuit, ita ab
aeterno praevidit uniuscuiusq; orationes,&petitiones, secundum quas etiam vota complere decreuit, prout sibi eas acceptare plo Heuit. Et Ita sicut seclusis bonis operibus tollitii 4Deum decreuisle gloriam dareata seu
sis erationibus, tollitur Deum decreuisse dosderia complete, o alias latius inde praedomnatione explicuimus. Vnde aperiEpatet, opera nostra, e rationes, quas ad Deum dimus, nsi esse superstua, aut imperiinentia,qualia essent, si Deus absoluia altersi e rum facere decreuisset, dion secundsi exi,
gentiam nostrorsioperum Sorationum.
Colligitui si lubilierorandum.
Nam rophetae orauerunt Deum. Chrisnus orauit, Christus nos orare docuit:
Eccles a Christi Donsa quotidie, S stequentissime orat,&liuiusmodi orationes sanctas, ct salutares esse deteiminat. Et naturalis r
ito hoc idem dictat,esse scilicet, orandum superiorem,in cuius potestate est, nostris sib- uenire miseriis. Hic autem Deus est. Esto igitur Deumrandus sit, An conueniat orare singulas persenas. Quod quaeritur, de spiti tu sancto specialiter, nam de patre, lio non dubitaria quin orandi sint. De spiritu sancto tamen esset ratio dubitandi, quia, ut ait Erasmus:antiqui. Sesancti doctores orationes suas non sole
bant ad spiritu sanctu dirigere, sed ad Patre,
338쪽
A ct filium. Italarius errana nullam in hac redisserentiam videtur ponere inter duas prismas personas ct spiritum sanctiim,qui tertia persena est.Ait enina. itide Trinitate. Conserua, inquit, hanc oro fidei meae religione, ut quod in regenerationis mes synabolo erosessus sunt,sena per obtineam,te patre S illium tuum una tecu adorent, spirit uim sanctu, qui ex te per unigenitu tuu est,sinerear.In quo videtur innuere spiritum sanctu magis Pr merendum este,quam orandum.
D dpiritus sanctus sicut patcrct filius venit oradus. Id patet ex ecclest ritu.Orat enim ecclesia ipsum spiritum sanctu immediate, sicut & patrem, quod apertu est in litaniis per ecclesia prolatis stitutis,in quibus oratio ad patrem. Oratio ad filium. Oratio adspiritum sanctu immediat edirigitur. Patet etia de multis aliis orationibus,quae in missis,quae ab ecclesia ci lebrantur, ad spiritum san in immodiat ὀ diriguntur. Patet etiam ratione, quia qua ratione pater & filius, eade spiritus san, cius orandus est, si quidem oramus patrem, quia largitor est bonorum , a quo i militer omnia pendent: quandoquide unius potentiae S essseniit est cum patre & silio, eiusdem etiam bonitatis Sariisericordiae, eade etiam adoratione colendus. Omnium etiam trium B opcra ad extra omnia sunt indivisa. I obstat, quod antea dictu est. Nam si veteres orationes solebant immediate ad patrem S filium diri re non ita ad spiritum sanctii, non ideo id hebar,quisd spira: us sanctus orandus no ellet,sicut alis persent,sed proprietate spiritus sancti attendenter , congruentia quandam in orando seruabant. Propriu enim est spiritu sui io esse donum patris & si iij. Et congruit magis donua largitore doni petere, st ab ipsbmet dono.
Ideo congruentia hanc seruantes, a patre &sso donum sibi elargiri petebant, plana
donum, quod spiritus sanctus est, promereri curabant. Et id sonant verba Hilari j. Nos autem sciei tes, quὀdnoselus pater& filius dant spiritum stinctu nobis, sed ipsemet spiritus sanctus dat seipsum nobis, tam in se, qin suis donis, ex quo hoc, quod est spiritum sanctu dari hominibus, sit opus ad extra, qd necesse est omibus tribus comune sit. Ideo veritate sequedo, dimissa prsiacia clam ita dicimus spiritum sanctum cum patre S. filio adorandum, di cum patre S filio orandum.
Sta an sancti, qui cu Christo regnant, sinta nobis orandi 3 Et dixerunt aliqui limc-
se non possunt. Pro qua sententia arguunt prinid ex Paulo.1.ad dimotii. Vnus Almodiator noster Christus Iesus. Non igitur sancti pro nobis utiliter interceduli alioqui plares essent nostri mediatores apud Deum. ς Di, AA Ioan. in Canoni. Aduo CUI UO cat uni halremus apud Pa trem Christum Iesum, qui propitiatur pro nobis. Si igitur ipse pro nobis propitiatur. supersuae Iunt aliorum sanctorum Preces, quas pro nobis landunt.
a Deo non exaudiuntur: igbtur,nec si pro nobis orent. Antecedens Probant ex illo Apocalyp.6. bi dicitur, quddmartyres clamant ad domin diceres: usq;- quo domine non iudicas, d a indicas sanguinem nostrum de his, qui habitant in terra Vnde patet eos non exaudiri, alioqui n5 ita conqueremur de Deo.
tes,non sum in statu merendiniit demetendi sibi, igitur ne vobis. iii 'fri quia Deo soli est exibendii,)cultus latriae, iuxta illud Pauli: Soli Deo honor Saloria in secula seculorum, sed oratio est species latriae, ut supra dictum est: igitur, citusDeus ora lus est, non ollonio, etiam si sanctus sit., oppositum est veritas, scilicet, quόd. iii sancti sunt a nobis orandi, itauocaridi, qui suis intercessionibus possunt nobis multa bona impetrare. Et quia hoc aliis in Codice de sus rariis ad longum ostendimus,
authoritate scripturae, authoritate tinctorii. cecclesiae determinatione, ideo approbationibus supersedeo. Itaq; ad praesens satis es breuiter soluerepraefatas rationes. Λ a primum dicendum, quod christus est unicus principalis mediator in tercedendo pro nobis, cum quo stat, alios esse mediatores intercedendo similiter pro nobis, luanuis Christo insiliores. Nam ct domina nostra,a sanctis nostra mediatrix num patur. Com autem Christus dicitur unucus mediatoriunicus, test accipi pro praecipuo. Si autem ore iuuὰ seu exclusiue accipiatur, diciturCnrisius unicus mediator participatione ripturae diuinae, umanae. Si
militerviaicus est in opere redemptionis. Λ I secundum ex Ioan. nil mouet, quia
'0 5 si Christus pro nobis intercedar
non inde excluduntur alij interceilbres, imo
Potius sequitur alios sanctos similiter pro
339쪽
E nobis intercedere,volctes in hoc Christo copii iis consor mare. Nec sequitur esse superfluas sanctorum orationes, quas pro nobis suntlunt,quia tunc similiter est i dicendum, superfluas esse otii iiones ecclesiae, quas Pronolbis,di pro defunctis ficit. A I tertium ex Apocalyps, sellam est, quod mari aes in suis votis non ex audiantur,quandoquidem primam liolam, corona triumpi illico recipiunt, vindictam etiam,quam petunt,obii nebuli quae eisdem etiam ibi de promittitur. Namdi itur ad eos, ut requiescat, Adhuc tempus modicu, donec
Spleatur numeriis coseruoru suo ru.In quo
apertὰ illis spes dur vindictae,'uana petui. Λ quarturi uis no sint in flatu me rendi, sunt tame in statu liberaliter Spervia gratitnobis aliud a deo impetradi.
A a quintum,Oratio quatenus dirigitur in Deum mediate vel immediate in recognitione omnipotentiae Dei quo omnia pendent, pertinet ad lal Ham, taorare aliquem tanu sia premum omnium lar itorem, ne stas est,nisi is, que oramus,deusnt .Et qui illo modo aliquem sanctum orare idolatraret. Oramus igitur sanctos, non
v tenil bonorum larisores, sed tanet interces fores & aduocatos. Et li et in hoc eos quoda modo colamus Sc honoremus, attamen talis honos illis conueniens est,&non Deo debitus, sed primus.
Ea Sset tamen dubium, Ansupposito,quod
sancti sint a nobis viiliter orandi, an possit haec veritas per solius scripturae sacrae testimonia aperte dicitisvicienter probari, seclusa determinatione ecclesiae. Quae inquisitio valeret ad amplius confundendum hareitcos, solis scriptulis adharietes.De qua que mone, cum nonulli coniederent, videbatur. vibusdam pars negativa probasilis. Ophonium tamen ten&um videtur, scilicet, quod ex scriptura sola sus incient et colligitur, san ctos,utiliter a nobis inuocari,ct orari, sum do orationem iam ut ad deprecatione, seu sui luationem se extendat. Hoc videtur primo, quia in scii plura legii de Angelis, quod orant Deum, seu intercedunt pro nobis , ut veta nostra a Deo compleantur. Hoc patet Tobi .n dixi tangelus ad Tobiam: Quado orabasculachumis,&sepeliebas mortuos, Saleemosi nam dabas, ego oratione tuam obtuli domino. Et quid est angelum orationem nostram deo offert nisi nupplicare illi, ut eam adimplere dignetur. Non enim eam domino offerebar, 1 i ipsa oratio domino in notesceret,omnia em aperta suntoculis do- Gmini. Igitur ad hoc offereba t oratione domino, ut dominus eam copleret. Nec hoc aliter seri videtur, lusi ipso angelo supplicante, ut
dominus votis ora iiiiii condescendat. Et nec
angelus id ipsi Tobiae narrasset, scilicet, or tioliem eius domino obtulisse, nisi ut significaret modum, quo ipse Tobias vota suoverit consequutus, mediate, scillaeti ope ipsius angeli. Itaq; hinc aperte costar, angelos pro
nobis intercedere.ta utiliter. leeitur Zachariae. s. anmui I A LUCCH a ictioni populi Dei mi uratum, sic dominum rogasse, Domine exercrtuum vi; quo tu nomisereberis Hierusale, d arbiti Iuda,quibus in iratus es3 Vnde diobtinuit a domino clemens, consblatoria responsum , quod ipsi populo annunciaret. Intercedunt igitur lancti angeli pro nobis, Stape, vel in tot vel in parte exaudiuntur.
set orabat assidue dominu pro populo des, dedissseq; inde gladiu dices:Accipe sanctum
gladiu, munus aded, in quo deiicies aduersarios populi istas.Sicilici factu est In quo aperte docemur,sanctos defunctos,&dciami cos,pro nobis intercedere,& eoru orationes. quas Pro nobis ad Deum sun sunt,eXaudiri. Dim ro, oris i nctis vivis te ineum pro aliis crauerint,eolq; exauditos esse, ut paulo post patebit. Ac proinde ut cocludit Hiero hoc idem a fortiori crede tu est de sanctis destinctis, cum Christo regnantibus, quod pro nobis orant &exaudiuntur. dica 'ex his no colligi,nis sanctospro nobis intercedere,ct interdum audis, non tamen inde fit, ut nos orationes nostras ad sanctos dirigere debeamus. laudenim faciunt sancti ex charitate, qua ad nos habet.. quod no miniis facerent, no oratibus nobis-BUp5. Ita est, quὀd aperte ex dictis no ost ditur,sanctos esse a nobis orandos, sed ipses deum pro nobis intercedere. Inde tam apex colligitur,illos pernos esse orandos, Maomnis sile potest couenienter per nos orari, qui sua ope, aut precibus, potest nostra vota honella coplcre. Tales sunt sancti cum Christo regnantes, ut ex dictis patet. Ilitur. Pro quo etia facit, quod lethut Iob. s. voca ergo alique, qui tibi resi deat,& ad aliquem san
clusionem prisatam. Deniq; hoc idem vibditur ex Pici'. is si steterit Moso dc Samuel
340쪽
pro eis,n5 eos silirarentiEt tune constat, san
ipsae similitesper viventes iacinia A crant. Et haec generalis cognitio, sus t mo
LM, uere eas, ut orent pro his, qui se iliti coninimictus illos prophetas destinctos esse,& tamen cuntiarim etiam,quia polubile est,quὀd in inde aperte colligitur, sanctos illos solitos es parti uri sciant, quis is illis coimmendesili se Deum orare, Deo exaudisi Asom c non inpruprio genere,nec inutilia, sala uorsum illud dixisset Deus. Itaq; ex sta tem ex angelorum,qui nos custadiunt,rela Miptura aperie colligitur sinctos Dei pro sone d scire possi Lin 'quis multias- nobis lutercedere, ct multa bona persuas in firmant,nonnullas animas interno, purg tercessiones nobis impetrare, conis: Ad inter nos habitate, speci et in loci,quenti,quὀdsunt nobis utiliter orandi. Alis,in quibus aliqua notanda scelera coinuanimabus etiam,quis tinpingat misserunt.Etali trado ad nosperuenire petrio solet dubitati, An sint a nobis orato mittutu nobis diuina dis satione lo . Ratio dubitationis est, quia sancti, ut quuntur,cttilenil obstat,quominus in proasunt in hoc secuto,possunt a nobis couenien Prio genere nostras oratides audiat, si ad eas ier orari ut patebit diibio sequenti:igitur,& sequat nur.Aeproinde nil inconuenit eas,&anisaepurgatorij, quandoquide non minus no inuice auxiliu seu opε in nostris neces,ueharae sunt Deo p ttasimi, quam qui in taribu poscere,cu proximi nostri sint,sicut
natiquia saneu viuentes saepe sunt in poenis hoc postea. actu. earia modian peccatis saltem -- Cimilitersolet de tintili, qui sunt in Hadu nisibus,& tame possunt nobis apud Deum Obitas,An sint per nos conuenienter oran .n prodesse. Nec obstati γω non sint instani di quor seinper de oratisne Ligdsum v merendi, nam sancti in coelo non sunt in sta pis,ut ad deprecationem se extetat. Verum tumerendi,tamenem utiliter oramus,&ip- de hoc minimὸ videtur dubitandum. Nam 'si nobis saepe succurrunt. Cum igitur illos certum est, quὀd sancti invia existetes, ponPossimus utiliter α. couenienter orare, qua sunt iuuare nos per ruintercessionedia
verbis , aut opere rima ad salutem prodesse patet Ioan.ii ad preces Philippi Gildreae possunt,&animae purgatorij possint sequis gentiles quidam cupientes vicure tristum. tur,quod eas possumus nuenienter orare. ad ipsum Christum adducti sunt. Et ann. rim feri se ii in No qnvicio RG d preces virginis, ristus aquam invis 1 ιιι teneri, quia hi num eonuerili. Et ad preces apostolorum
t y statu sunt,quo magis conueniathro illis Magdalena obtinuit, via est isto audiretur,
orare, quam eas orare,ut patet. Et ena, uia dolentam consequeretur. Rogauersit enim
ora ad aliquε erudeterdirigino potestari Christum dicentes: Dimitieissam, quia cla- Mail issimquEoramus, inteluat, seu fit, quod matris no .EtExodi. n. Moles venia in ab eo petimus,alioqui inepta di de avio petrauit socentum millibus amatoruma
detur oratio huiusmodi. Sed animae in pia se Minumera suntscripturae exempla.νω, existetes de lege ordinata nomaso ph, oh hoc idem aperieparet G rationes, maxime mentales,audire non pos- - Α VH ne. m. Dixis dominui ad summeeintelligere, quia nec in proprio ge , Abimelech, qui uxorem Abrahae acceperatinere,ut suppono,obcustantia, quae internos Nunc redde vΝotem viro sub, duorabis proci illas dicitur, nec in verbo,quandoquidem te,&vives. Similiter Iob.vltimo )ixit domi non nisi beati vident in verbλquaeliacum nus ad eos, qui ipsum Iob increpaverant,tratur, ita non sunt a nobis orandae. tusest furor meus in vos cte. Et insta Iob see V .Hiri, novi detur bosvsic urpis um meus orabit pro vobis, faciem eius sus DV Crum baium.Tum,quia licet inpar piam, vino vobis imputetur stultitia vestra. tieulari nesciant,quis, Suomodo foret, rapost.Dominus aut Ecouersus est admeni Possunt tamen intelligere, aut veris liter tentia Iob, csi oraret ille pro amicis suis. Ialtem in genere coniectari,quὀd miseri via- quibus aperte patet,domino id attestante, ptores sine ρ manimaru precibus cupiunt sanctivi uetes possimi nobis prodesse eorum in suis necessitatibus adita ri,scutὰ contra. domino, mediis eorti intercessioni P. Si diui