장음표시 사용
251쪽
252쪽
quo mea studia in conatus perpetuo prosecutus es, quem in tu eximii documentis jam dudum testatissimum reddidisti, eo confidentia me provexit, ut Tua Magnificentia vile basielagellas offerre veritus non fu rim. Infinita tua in me meosque merita insigne aliquod in luculenium gratitudinis mea monumentum pridem jure suo postularunt. Verum cum tale a mea sate ac tenuitate exupectatri nondum queat, hoc exiguum d votissimi animi, simulque ingenii ac fudiorum specimen ne asperneris siupplex rogito. Acerrimo tuo judicio qualemqualem hanc meam pro veritatis patrocinio lucubrationem venerabundus pubmitto , quam fi tu favore ac applausi non indignam judicaveris, praeclare de ea, deque me, actum putabo. Sic te summus ille rerum humanarum Arbiter pruria no- Ira diutissime servet acs pilet, ficque te omnigena prosiperitate cumulet, ut is tua, illustrisque familia tua incolumitate ac perenni faustisai assiaas ad eundem preces fundit,
Perillustris Tuae Magnificentiae
humillimus ac devotissimus cliens ,,
253쪽
IOHANNIS MANDA LINI DIATRIBE HISTORICO - THEOLOGICA,
CAP. I. Deus et Tim. II, 22 explicatur. εωτεροιο lari utini. quid ' Gratius notatur. εωτερικὴ ταξις apud Ignatium. Innovandi lilia noxia. q. Grotii laus. Eiusdem φιλοκαινία doctis invisa. Q Iis novitas improbanda milh. Lamuel ad novandum proelivitas. Quam insolens eadem in incommoda. Instituti nostri ratio.. Uando divinus Gentium Apostolus Timotheum suum, ac uniVesse, Christi fideses hortatur, ταὶς νεωτερικοις ἐπιθυριί- ας uti fugiant, a Tim. II, a. non quidem Iuveniles cupiditate principe instituto prohibet, quomodo id plarique Patres vulgus Interpretum communiter acceperunt; sed novas vel novarum rerum cupiditates , 8 vana innovandi desideria vitari mandat. Suadet hoc genuina Φράσεως Apostolicae vis, paullo penitius considerata. Vox νεωτερικο - νεωτερον, sicut ἐσωτεριγιος vel ἐξωτε- ικος ab ἐσωτερον ἐξωτερον, deducta, novum seu novaturientem melioribus Gradicismi auctoribus constanter designat ubi autem Juvenilem notet, nusquam reperio. Suidae νεωτερον idem est, quod καινον, unde νεώτερον κακc novum malum. α νεώτερα apud eundem res nova sunt,&Ῥhalaridi in Epist. νεώτερα φρονε, dicitur, qui πον meditatur Isocrati autem vice ersa apud Suidam καινοὶ vocatur is, qui τοῖς νεωτεροις ἁρμοτυ πράγμασὶ res consectatur novas. Hinc Verbum νεωτερίζειν, quod Hesyctio riuida est καινοι πράύειν, nova moliri, novis rebus fudere. Thucydides illud si 'oties proci ovare usurpavit, ut cum l. 7. anni tempus hominem εις elisiαν νε-ερίζειν dicit, nempe novis morbis in istis. Sic o. r. φαιοσαν μηδεν νεωτερίζειν περὶ τηι ξυμμαχιαν , i. e. rarum se nihil innovat ros ἰrca societatem militarem. Idem apud Suidamτῆ, τυχὸν νεωτερ ζέσαν τὰ θράγμιατα, i e fortunam res inno
254쪽
vantem appellat. Eodem modo Herodianus I. I. δεδεὼ ἔ δημω κινησιν, μήτι - πεε αυτοῦ νεωτεριγειεν, Le. populi motum veritur, ne incis ipsum aliquid innovaret. Et Philo l. 3. de vita 1 3: πὲρ τῆἈκη δοκῶ ἰδὼν
γνωμν νεωτερίζειν, ne videretur privatim nova consectari. Inde νεωτε- ιςης Plutarcho in hoc novarum rerum studiosius, νεωτερισμος eidem in Gas innovatio. Erunt ergo ubi procul νεωτερι- ἐπιθυμιι- αι, quae circa τοὶ νεώτερα Versantur, novitatibus afficiuntur, sicuti M.
mi , ἐπι Θυριίη eidem Apostolo ad Tir. II, 12 sim illae, quae mundo&mundanis agglutinantur, & σαρκι, επιΘυμία Petro I Epi'. I, II. quae carni carnalibus adhaerent. Idem quoque erit, τὰς νεωτερικασε πιθυμι- φευγειν, quod των νεωτερων μὴ ε Θυριειν. Hoc autem quid sit, e tu Polluceum. 3. c. 7. patet, ubi post plura ιν λοπολεως epitheta , ejusdem quoque τα ἐναντta recensentur, ac inter haec νεωτερις,1 - νεωτk- ἐπιθυμιων, conjunguntur. Vitium itaque φιλο-ινιας ab Α-postolo his verbis damnari quis ambiet Grotium miror, tantum Criticum, qui Annot in h. l. νεωτερικας ἐπιΘυριέας idem quod d)'nya nam esse censet, ac fluveniles istas gloriolas notari credit, quas qui conseo Elantur, Graecis νεοανευε δεα dicuntur. Cur autem Grotius non ullo exemplo ostendit, eam vocis νε-τερικος sMiscationem, quam ipse vulsia Graecis admitti ipsi hoc αἰδεσπότως sinenti fidem habeat, cui via perest , nobis non licet esse tam credulis Certe si Iuveniles ejusmodi gloriolas vitare intendisse Θεό-ος Doctor, non νεωτερικα , sed νεανικας ἐπιΘυρωαι sine dubio dixisset. Sic enim Philosophus Bhis Niram. o. v II. c. q. νεανικὴν ἐπιθημίαν diserte dixit, Iuvenilem impetum desta laturus. Sic quoque νεανικον φρονηρον Demosthenes,, νεανικον ψοcον pides, νεανικην φορὰν Theophrastus dixere. Sed aliud est isti ν, aliud νεωτερικον. Hoc omnino novitatem completatur. de in L tium traducti voce Neoterici auctores Servio sunt novi ac recentes, qui opinponuntur antiquis, eodem sensu Hieronymus in 'i'. ad Pammachium Neotericos laudat. Insigniter nostiam expositionem firmat eximius I.
gnatii in 'i'. ad Magnesio locus, ubi in vetustissimo Bibliothecae La rentianae S. codice, quo recens Ignatiana Cl. Isaaci ossit editio e pressa est nova ista Episcopi unius supra Presbyteros reliquos in majore
gradu constitutio, quae tum in Ecclesiam introducebatur, q)οιινο ιένη νεοτερικη ταξις appestatur, quasi dicas novum ordinem , vellum institi tam Quem locum quam misere corruperit improbus Ignatii interpolator, quem edeli in Usterius in suis editionibus secuti sunt , dum pro
255쪽
pro νεωτερικην τάξιν substituerit νεοτητα, observavit nuper Ill salmasius in Anar ad rimatum Papa p. 7. 38 ubi, verum loci Paulini semisum tetigit verius, quam exposuit, atque alibi ulteriorem ejus explica
256쪽
ditos dari existimo, nanimem horum consensum esse puto, quod hic Vir ingenii Meruditionis humanae terminos propemodum transgressis, ita inter doctos caput extulerit, ut contra antiquitatis fiduciam aut unus, aut cum paucissimis, seculum nostrum abselvat. At quantopere immodiacum in ipso novandi pruritum omnes boni ac cordati detestantur Quantis ipsi in delitiis novitates fuerint, quam studiose novas circa dogmata fidei sententias, novasque Scripturae Sacrae interpretationes, pessimo cxemplo, captaverit, abunde leuantur, qui ab ipso publici juris ficti sunt, commentarii, illi praesertim, quibus Sacrum veteris novique Instrumenti Codicem explicare aggressus est. Ibi certe δε νεωτερικῶς ἐπιθυμίας hiculentius in se ostendit, quam loco supra a nobis notato interpretatus est. Quot autem quantisque hallucinationibus ipsum semiliare istud φιλοκαινια vitium immerserit, tum variae variis de argumentis Eruditorum contra ipsum lucubrationes loquuntur, tum cuivis, qui scripta Hus vel mediocri cum judicio legit, tacite patet. Id certe consecutus videtur, ut 1cut ejus quondam manus omnes oppugnarunt, ita ipsi jam omnium manus adversentur, quod de Ismael olim dictum accepimus. Nemo autem existimet, me illud novitatis nomine designare, quod multis, quos Oax fucatae vetustatis opinio fascinavit, novum ac insolens videriit , cum vere antiquum sit, temporumque saltem prolixa injuria oblivioni datum. Insanus enim essem, si eorum non laudarem indum iam, qui priscam veritatem, quam longa dies sepelivit, e tenebris in lucem revocare conantur. Illorum saltem institutum accuso, qui antiquissima veritate, quam constans ac indubius tot seculorum consensus stabilivit, explosa, resque suas sibi habere justi, novas opiniones ficulneis ac ruinosis si amentis sinultas introducere, nobisque tantum non invitis obtrudere, anniti tur. Quam vellem, ut ex ejusmodi Φιλοκοιινων censu se exemisset Doctissimus Vir, ILHELMUS LANGIUS eruditi tractatus, de ΑNNis CHRisTi inscripti, ac nuper in Belgio ciliti, Auctor, cujus moacre ac florentissimum ingenium, subactum judicium, felicissimam memoriam, atque eruditionem aetatis mensuram longissime superantem, nec non insignem in studiis tractandis diligentiam, uti semper tum penes me maximi aestimavi, tum penes alios dignis laudibus exomavi, idque etiamnum facere non desisto , ita quam primum istius libri inspiciendi mihi copia facta fuit, multamque in eo Auctoris ad novitates minus selidas
amplectendas propensionem animadverti, non exiguo me dolore assectum stru Novitates dum memoro, non novas illas in Chronologia temporum
258쪽
stianae pietatis Antistitibus dicam scribat, is nec alteri de suis, quas f vet, novitatibus libere judicanti succensere jure potest. Quod enim ipse sibi in tantos viros licere arbitratus est, id aliis quoque in se licere potabit Ipsi cene in me idem licebit, modo ea utatur modestia, quam a me experietur Sine cunctatione igitur illud, quod tractare constitui, a redior. Eam autem praecipue quaestionem, quae de seria Dominicae
pallionis est, pleniore accuratioreque consideratione dignam existimo. Circa hanc enim & operosius ac considentius, quam circa ullam aliam, versatur Langius, tiam Scripturae Sacrae, quam universae Ecclesiae comtradicit, quod liquido ostendemus Quid quod haec etiam veluti basis est totius tractationis, quam de Tempore pallionis Christi parte libris cundi altera prolixe instituit Huic enim hypothesi, quod dies passi
ius fuerit seria quinta , tota ista tum Anni passionis σωτκίου, tum Annorum ministerii Christi, a quinque Paschatum ejusdem, operosa d monstratio, tanquam immobili fundamento, innititur. Hoc autem fumdamento concusse ac verse, omne id, quod superstructum est, molestia ruet, nisi aliunde suffiiciatur. Equidem meus in Langium amor vix id esωxi me permittit, quod sentio. Illud tamen tacere non possum, quantum i
credibilem ipsius confidentiam detestatus sim,dum salsam hanc de seria quinta passionis opinionem non προβλημισιτικῶς proponat, tanquam rem non Plane a vero abhorrentem, de qua ulterius cogitandum esset eruditis, sed tanquam dogma ἀποδεικτικῶς verum ac irrefragabile, cui sine piaculo con tradici nequeat, nobis obtrudere praesumat. Sane si eam, ut problema aliquod probabile, doctis dijudicandam exhibuisset, veniam facile apud
bonos meruisset jam vero, cum hoc dogma ut plane ἀναντίλεκτον t
eatur, idque sub ea necessitate omnibus tenendum proclamet, quasi non extra perfidiae 4jeratae Christianae pietatis periculum esset, qui contra hiscere auderet, ac omnes simul eos, qui ab ipsis Ecclesiae Christianae incunabulis, annis amplius mille sexcentis, seriam sextam sine laesitati ne Passioni Dominicae assignarunt, enormis erroris ac delicti reos peragat, quomodo excusari queat non video. Ecce enim verba ipsius Langit, quibus hanc assertionem commendat. Dicit lib. 2.p., 7 s. quod nostibilis ac ἀναντίλεκτο passionis character sit, quod incidat in feriam quintam e diem Jovis, non feriam seriam , seu diem Veneris, laut hactenus perperam creditum fuit Pag. χΙχ. Quis Scriptura se opponeret, aut certissimas istas demonin ationes ejiceret, qua ex manife s Scriptura verbis petuntur: at jam e Scripturis demonstravimur, Christum in
260쪽
seria sexta crucem adscendissi liret ea non obscuros quia characteres subministret, e quibus hoc per modum bonae ac satis certae conseque tiae concludi queat, ut in sequentibus probabimus. Idem de Domini cae Conceptionis ac Nativitatis tempore dici poterit, nisi quod minor lux ad illud indagandum e SS. literis assulgeat. Interim si quis ex ips1-us Langit hypothesi pensiculatius examinata inertionem istam aestimave rit, videbitur sorte gravius incommodum in recessi habere, quam quod prima fionte pollicetur. Nam si verum est, quod ipse in Pra fatione ad Lectoreis dicit, rihil eorum , qua ante nos gesta sium , pro certo ac indiantis haberi posse, nisi temporum charactere fit confirmata- , in necessarium plane e fle, ut istud, quod omnium longe certissimum sed beat, ac de quo nemo sine aterna salatis dispendis,ubitam ausit, tempus suum aream accuratissime demonstratum habeat si quoque certa est Tatiani sententia, quae adeo ipsi placuit, ut eam non tantum libri vestibulo inscripserit, sed, post p. 13. denuo laudaverit, πα οὶ ἀληθευειν δυνατω sequitur prosei , quod veritas passionis Servatoris nostri apud majores nostm non fixerit omnium longe certissima, aut pro indubitata Historia ab iis haberi potuerit, quia tempus diu quam accuratissime demonstratum non habuerunt. Falsima enim characterem ex Langit sententia, seriam nempe sextam, omnes Passioni ininxerunt. Nee magis jam apud plurimos res certa esse potest, cum excitata in animis eorum per Langium de charactere temporis dubitatione, eaque nondum justo argumentorum pondere exempta, fluctuare etiamnum necesse habeant, Heut de tempore, ita de re ipsa fortassis, ambigere cogantur. Et solet non deerim inter rudes ac indoctos, nisi fama fallat, quives quaestionis statu perperam concepto, de re ipsa, non tempore, comtroverti putent, vel ex incertitudine temporis sibi ostentata rem ipsam
certiorem non esse suspicentur. Quod si tangi intempestiva novatio essecerit, habet is inde sibi egregiam laudem spolia ampla promiittat. Quanto consultius fuisset, ut quod Langius in Theologis innatibus laudat p. 23.su id ipse secutus fuisset. it, istos id maxime semper
misso, ne teneris imperitisrem hominum conpiemiis scrupulum iis in re--s injicerent , qua a vulgo ne salutis distendis tuto nesciri poterant. Cumque juxta pervulgatam Ecclesiae opinionem omnibus perfluastum esset, mristum XLV. Anno Iuliano exeunte natum esse, me hoc eos immu in nolui , ne simplicioribus, qui momenta rerum non confiderant,