Syntagma variarum dissertationum rariorum

461쪽

LATINAE LINGUAE SΥUDIOSIUS,ac ardentius dedito,

Salutem a CHRIST Servatore, Liberatoreque decumana m litoraria μώ--- , quam

Licet aram a majoνibus nostris, retro fero cunctis seminafundamenta, inem ad illam Latinaem fuisiter Iasa -- ob ni--m Vaseam semiis di ultaris , qua in iis iam Moreulis sagaci sem quam diutissimo pos ramin ri, in , --Iaiaram; amuis intacta, in quin Spi egium svissum, isti relicta sum. Modem monos Merunt plurimi. Sic enim Augustinus m. nius qui vir tota monte, toto ae ianimo -- visis, in i η uuioam inam institit, in rapurgaret ab σ--- σα Feribit Nicod. His linus in Praesit: ad Strimim iEcquis,s ι' quis reluctis a tergo Prisciani, relictis Laurentii bonisino sinanteriora nitens, novi aliquid e tenebris eruit , cum trope innumera sint, quae servata optimis Auctoribus , ignorata superioribus Grammaticis , pro pudor, mortua, sepultaque jacent. Idem Saturnius lib. 6. c. II. In quo, inquit, simul etiam apparet nostratium Grammaticorum secordia : qui, dum Prisciani sapientiam , Laurentii ac linen attoniti suscipiunt, nihil praeterea 'uaerendum putant. Perinde in aut huic arti colophonem ipsi imposuerint aut ignorari necesse sit, quidquid issi non tradiderint. Unde a tot Philologi , in criticis Aodianu- doctissimis, in longe hinc dissitis regionibus , primis, ad Barώ-- pno ligandam, Latinamque Linguam ampliandam n tia insuper protracta, continuata, a W-mata sunt, in ciarere, vigere, Grere indis mascule inceperit sed disperse, Criniscinis disse inuas suis libris , involuminibus, ut sexta

conto

462쪽

eontis vix unus, in alte diocentium, ne dicam disicentium fingulos, o unioreses sibi eorundem librνs comparare, inspicere, in lingua UuFamepossit. Atqui timen quia illa erudite , sapienterque tradita essent dignissima non cedri, ut sunt ped G ut juventus literis dicata cognosceret, sciret, tenerei ne tam varii libelli ob ingeniorum disicrepantes siententias in Laistinis addiserendis sese ubivis locorum ingererent, obtruderentque. I eme oraeeuntibus aliis seu modo, ac modulo Disicendi, ac Dorandi Methodos undiquaque convasantibus praevio Varrone in Libris Fuis de Lat Ling. in aliis exicographis non contemnendis SI MODUM Ling. Lat. addisicenda ex Naturae principiis ex intima Analogias ex Usu praepollente in concinniorem formam deducere fui excitus. Sed privarum commodum ιαπιum quando propter multorum librorum invia am ct defectum, aliaque ἐμποδίσμωα mentis cogitata, METHODL mea incepta, atque proposita; non ut vellem, in deberem ad illam parvam C Uuram, quam si axe fled ad Helicen dirigere, o dispo

nere cogebar.

Perspecto autem conatus istius mei perqua elici progresu; quia is aut viderat, favebat, roossumue ex diseratissimis Mon unus volebar,

Pariem prima de VERBIS , ut potiorem, is Latinam Linguam faciis, ac feliciter addiscendam, Anno M DC XXI in lucemρriai, annui, in aquissimo Lectori aequissime dijudicandam msui maxime usEruditorum, Litteratissimorumque censu am , sententiam , a judiciam

xploratum cognoscerem, num nam

ΜODUS, METHODUS MVin ejuscemodi sit R ia, Plana, mitima pueltanquam Mercinulis statua viam praemonstrans citra omnem euntis aberrationem ad

LINGUAM LATINAM

docendam, atque discendam. Et an sit Con-vel uni- c, consonum, acra inans

FUNDAMENTUM

Illius Aut

463쪽

AMI mn bi errarim , errorum, atque opinionum admonitus , confodi. mentur vitiosa, in corrupta emendentur. Verum enim vero temporis interea nusti nisi Zoili, Theones venenati,

disicipuli Calpurniani, Hieronym in Apol. 3. c. 18 Apulej in Apolog.

apparuerunt; γ' Laverna non furum: sita detrectatorum ad nos tradurea plurima , quibus impune ut eorum fert opinio uornicari lubitum tanquam ex veteri convitia de plaustro spargere , famamque alienam ereptum ire, officillos penes rerumsiumma, vel famem, ventosasiua lin eua Maronis verba addant. Quum tamen, DEO aliter disponente, Glaucia similes isti a quo C. Marius βlendidior, quum eum Glaucia Gratus vituperabat, quam qui eundem laudabat, factus Cicero l. de resp. Aruspicum, L . orator. 3. Posthabito igitur illo labore , Provincia Latii a me deserta dataque opportunitate ευκαιρὶ observitans , Orientalem inpresus , ejusdem Lin'guarum quid opera ob alias etiam rationes impendi non quidem paenia tenda, uti Specimina progressionis, iridem Docendi , ac Discendi, pro talentulo a DEO concesso , ad oculum ostendunt, quae partim in palam mei impensis , cum rei familiaris dissendi propalavici partim condita servare propter Musiarum famem adstor. Nihilominus Fato divinitus quasi monitus, ct illo Ioh. Ch si omi Ho . mil. q. Antiocham.)Fulgeas vita, nec Calumniamtumgeras curam. Non est enim virtutem curantis, non habere multos inimicos Proinde rei literaria ut meis qualibus quialbus inservirem, ante quinquennium puta Anno MDC XXXVI ubioos quietis, Urpacis melior aura, post Martis, est Mortis truculentiam desaevitam, a pirabat, de edundis iterum cogitans , nempe

PR. ECOGNITIS REGULIS, O METHODO: LEXIGO. PRAECOGNITA in praegustum estptis, itidemque pumptibus meis dispendiosis exirepassussium.

In quibus ea quae sicitu ranecessaria ad Latinam Linguam, quoad co gnitionem confusam, Crc. ut liquet.

Quae, REGULAS, METHODUM, in qua Docentibus, in D scentibus consiuitum itur , ut Ipontis siua Latina tractare, non adminis iante alio, possint cum

excepissent.

Dum tandem EXICO insequatur, quo LATINAE LINGUAE.

464쪽

A TIAE A eum suis omnibus inde ortis exIpsis Latina Liuua quambus, multor ue Critiram , Philal garum rastantium Aservation a secundu- ANALOGIA Μveram, facilem, cujus fimiamentum est re N I AL uae primaevae, exhibeantur. Cui o Barbara , C minus Latina inspersa alique Critico uiare, o studiis non indigna, aut inferiora. Quia vero nec dum voto respondisa me eventus, atque sublimidus de plurimis adhuc ambiguus harebam; quum oras unius humeros ad ommium sectionem propter alia expediunda in labefacta fulciendo non viderem, nec esset, qui intelligendo rem mecum aggressurus subadjuvas manus afferret, denuo labores istos manibus semovi. Praesertim remoras non unas inierim morosas sustinens a famis furiis, C turbis, aliquot annos tum bulentis ubi apud nos locus ἄμουσν, in quies, ac madacia nullastudiis dabatur condigna, nec occasio; Donec tandem Spiritus Sanm impetu, - non etenim sine Numine Jovα Auguror hoc factum, incitatus , atque cognoscendi studio illectus, Litteratissimusin.

CHRISTIANUS DAUMIUS

amiasae in publica Informatione Dissipulus ingenuus Q soler Pracognita omnasum iterum , atque iterum pubtiliter omnia limans tractando retractando mecum de pluribus conferendo, plura non aeno colloquio moveret in plura consulendo studiose im3uireret, multa ex veris fandamentis recte sientiendo aliter fieri vellet. Hic enim D. Augustini c. r. l. I. de Triniti dictum, optime locum habere puto , auando ait: si est iisdem de rebus plures a pluribus diverso stilo fieri mros, cis men unius videatur alterius teneisis. Ejusdem igitur cura, tanquam adminiculam manu, in admirarido, M

465쪽

ae incomparissi studio mirifice deIectatus sum, quo ipsium bonarum an um , toti que Antiquitinis emostendae flagrare videbam. Nam quod Classicorum Auctorum Iemonisque eorum impense studiosus, mihi cogo

tum Nessan etiam injucundum maifuit conspirare , illius Animadversones aliquoties ex placida συθρήσει reconcinnatas aut Explicatione tum Methodi, tum G mnasti, quas abhinc duobusferme annis adfectavit, tentamis , confecit, proficue satis. Quasique obsingularem dodis nam, doctrina fundamentum , atque λογον ingenium tanti feci, quanti sectores deinceps lectione videbunt, in imprimis facile intestigere pote

runt.

Multum θ uocirca isti quia debeo pro tam ingenuo labore, pro vigila ιia, proque enodationea non potui non approbare ista , o aut deremihi mea Inventa non punitus ludibrio laesum iri sie esse qui varia doctrina, diligentia laboriosa, judicio solertiore, o ingenio excultiore, memoriaque fideli valentes, limam exactiorem illis inventis adhibeant. Quin persuasium habeo, multa etiamnum ad uberiorem ex assidua A sorum lectione quorumcunque inerri posse. Quippe qui facile inventis addi sietam. Ut in Auμnius ad 'mmachum Acribit Alius alio plura invenire potest, nemo omnia. Quum ergo a nonnullis nos Da hac nec ratione, in intestigentia rapientibusa neque cogitatione comprehendentibus insubide , atque in id pronunciarum, imo inique qua essent ab Evandri matre, in Aboriginibus istis ultimis Utinam autem essent in m ab his enim Latinitas vera; asequioribus, quas hodie volunt , Barbaries in suo loco videbitur Ino Origine repetita. Id quod inde contingit, dum corticem, nuriri intus latentis expertes, tantum limis a piciunt. Quum tamen antiqua verba quadam necessario adducenda, ut alibi demans bisum. Proinde cap sis,

Hanc DIATRIBENnostri C. DAUMID, eruditionis non protritae Adolescentis, tanquam Commentationis, ubi non reperies ullos Τῶν νοημάτων Hκους, in tumore vanos, aut argutiolas ineptao, de Latina Lingua: LI a re

466쪽

certas ob causas domi notas, propediem tamen revelandas quod damus; in quo non quidem indicatur, uti sciendae

his intcntel Spebus autem e interim nostri CHRISTIANI DAUMII iterate docti, purgentibus faveai cst a Me si studia nostra de Repiat Literaria non diplicent, etiam

ordinatius m cohibilius in quo G π αροδω, κατοπqρω universa L TINA LINGUA, ad oculum cui assona LEXICON nostrum, pro ponetur exspectes brevil que ad DEI gloriam CV fudiorum tuorum incrementum utere, ac fruere quam suamissime, felicissimeque lExopto tandem, ut DEUS clementissimus obsui verbi propagationem , hac studia humaniora non obfusicari, obliterarive concedat quin insubinsequenti tempore ingeniosos excite, qui Ea insui Nominis gloriam, conservent, defendant, pr agent. Quod duis ille qui omnibus menιem dat sanam, ex corde voveo Va-

Scholae Cygneae R.

Erasmus, lib. I de Copia Veis. ωRerum cap. x I. Irimum ex omm Scriptorum genere Verba quam optima set genia Demae artiaria que erunt, tamen in congeriem addentur neque vox ulla rejicienda qua modo apud Scriptorem non omnino pessimor repersatur. μυ- enim Verbum est, quodn salis is optimum. Proinde quantumvis erit hum,le, musitatum, meracum, ensum, novum, οὐ istum, durum, barbarum ac PereTrinum, tamen ius. Misit grege nidosue προ- ο , siqua τῶ venerit Oς, um accersitur.

467쪽

AMISSARUM

LATINAE LINGUAE

Uod VERBA potius RADICE 1 Latina Lingua snt habenda, quam Numina, multi sunt, qui neseant, duces secuti veteres Grammaticos, quorum vexillirer Priscianus eam sententiam tulit, libro ix. OLI 8 Edit Pus iana Movit eos potissimum ad opinionem hanc amplectendam, quod, vero originandi modo nondum a quoquam rite tradito, veritatem perspicere minime potuerint, adicumque verariim magna pars in vulgatis Lexicis desideretur, aut nec omnino in ullis aliis libris, qui hodie exstant, nedum Classicis Scriptoribus, inveniunda sit. Nam quae in Ecclesiasticis quibusdam sequioris aevi Scriptoribus reperiuntur, tantam apud tales fidem nulla inveniunt, ut notae censeantur probae Neque etiam attenduntur ab iis hominibus alia rationes,, tam firma, Epaene Achilla argumenta, ut roselli nequaquam possint quae ipsis longe aliud, etsi nolentibus, claris ime demonstrant. Quorum copiam, una alibi proferatur, hic minime recoquendam duco. Sunt autem amissae, vel inusitatae illae Radices Primi ita alias vocant aut VERE ales, aut OpiNioNE duntaxat. VERE tales, aut olim florente Latina Lingua, aut ea jam cadente, aut nostro aevo inusitatae. Ei ΜrLORENT ea, vel PLANE amissae sunt, ut praeter inde deducta illis ni-

468쪽

bi amplius superfuerit, quales sint Apere, Crere, ere, Frutere, Hire, Germine, Honere, Odere, ere, εre, ere, lire,erc. qu rum non ita magnus est numerus ves exparte, superstitibus, puta, in tum quibusdam Persenis aut Temporibus c. ut Ori, ubi Oritur superest in usu Poli ubi Potitum, apud V il. 3. OEn Manil. l. I. Nam το Potatur a Potire est. Ab oriri non adest Oritur. Sic Alare, inde Autus: Ferrare, unde Ferratus Guare, in de Gnatus vel Ninus γυ-gnare , Nancire, unde Nanctus vel Naisus Laurare , unde Lauratur, apud optatum Afrum Fure, unde Perfectum Fus Tulεre, unde PerfTuli odire, unde Odi: c. Harum in sermone styloque usu nobis ipsis aliis interdicimus. Retinemus autem in vera Vocum Originatione ex plicatim necessario tradenda, quemadmodum cin Graeca, Hebraea, ceteris Linguis usu venit, ut statuantur Radices, vel Themata, uspiam tamen in lectione Auctorum obvia, aut scriptione usi anda. CADENTE IAM LATINA LINGu sunt inusitatae, quae in ejus aevi Scriptoribus vix ac ne vix quidem usurpatae reperiuntur, ut M'rere, pro quo admiserunt Ourescere Gemre, pro quo Gumre adamarunt. Sic Purare&c. Non autem is mali sunt optimi Scriptores. Nam 'rere usurpavit Lucretius, similius Gemre, Cato, Varro, Lucretius, Censorinus c rimare Varro Hulius Caesar. Nostro amo quae inusitatae, sunt PROBAE partim,partim DUBIIE RADIC . De Barbaris jam non loquar, quibus nihil cum Latio est. Videmus neminem usurpare Scari re, ostere, Mire, quere, dcc quae tamen olim

in usu fuisse, Auctoritas superstes probat. Duni sunt, Asinare, quod Luiturandus in Legatione habet, barbarie vigente Jacobus Magdalius audensis in Memoriali Biblico: Ramare, quo seculo suo Doctor Univinatis nominatus Alanus Ins lensis in Parabolis usus est, tales aliae, quae apud non puros Scriptores habentur, ubi incertum est, utrum ipsi in antiquorum libris iam amis. sis legerint eas, an noviter finxerint. His accenseantur illae, quae in Latianae Linguae Idiotismis hodie supersunt, ut Momine, Dis, Rema e

Quae OpiNIONE tales sunt vel VETERUM , vel NOSTRA OPINIONE. VRTERuin, quando ipsi olim Grammatici ignorariant et Tum Me , quod Varro havet Galeare quod Hirtius Mimia habent, Dec τὸ nere, quo Catullus, doctissim nomen meritus Scriptor, usu, agnoscere voluerunt. No.

469쪽

RA DIC LATI NAE LINGUAE. 4s

NosTRA, vin vulgi, tum Doctissimorum Maximorum Viror n. VuLGI, Mando mare, Senere, regare, Titubare, Serare, Longare, Verare Comare Baubari, o uti reformidat, a quibus tamen M Da nostri Seculi Lumina non abhorrent vel doctorum, qui etiam ab iis se abstinent, quas laudant tamen, aut explicant, illustrantque,&q-rum auctoritatem apud bonos Scriptores non ignorant, uti sunt: Mens- Mais, Pennare, umerare Ravire, Marare, Pilare, Lanam , δε- tire, Amarama, Pina e Anere, Frust re, Nihilao Lar re. vere. Oculare, Calvare.&c.

De his, si Commentationem meam instituerem , rationesque illas ob quas putarim hasce obsoles as, Lexicis non inditas, aut in nullis libris amplius inveniendas, hisce chartis commendarem, non usque adeo inepte me facturum putavi. Benevolus cialium vinosus Lector perpendat eas velim, sicubi scopum non tetigerim, aut humanitatis lege peccaverim, lubens ignoscat. Erasin Lectio, si Deus volet, suppi Dit quod audaciae modo juvenili denegatum Patri certe omnibus V ritas, nondum est occupata: multum ex illa etiam futuris relictum est,

dixit olim praeelarus Sapientiae Magister Epistola 33.

Pleniorum Dictionum Studium. Qi eo tempore , quo eum stant & maxime florente Republica,

etiam Latinae Linguae flos cumprimis nitebat, doctrinam uiam per libros ad posteros propagare nitebantur; plurimum suavitati, comptui elegantiae Dictionis studebant, omneaue suum studium Ἀμ-ram collocabant in Eloquentia sibi comparanda, ad quam si Produce Antesignano Cicerone impense incitati serebantur. Em tum imitatione sui Ducis , tum ipsius rei narura adducti, ut orationi suae majestatem aratiam, undecunque possent, acquirerent, non 'uamvis Vocem admiserunt Sed quae nimis curta , auretque facile transiens habebatur, vitabatur ut plurimum, alia in illius locum surrogata.

Hinc est , quod multae genuinae Radices , quae paucissimis constant Litteris Syllabisque sprete obsoleverint. Si Fere antiquatum est, pro quo Frequentativum quod vulgo dicunt Friare in usu mansit. Sie Lere, pro quo Letare dixerunt, inde autem Delere, Eure. Si Fire ι pro

470쪽

pro quo S re Poti, pro quo Potirs; ori pro quo oriri dixerunt. Hine

apud Lucretium lib. 2. v. 989. Denique caelesti sumus omnes siemine oriundi.

Legendum ajo: rundi. Nihil enim peregrino pedi hic negotii. Sed de

hoc alibi. Sic Lare pro quo Ferre, unde remansit Supinum ium. hujus autem ferium, obsolevit, a quo tamen in usu superstant, Fertum, Subst. Fertilis, Ferculum, infertorium. Sic lare, cujus vice Plicare placuit. Ita 3 Plere, unde letare in Compositis, ut Locupletare, Repletare. Quod verbum restituendum Drepani Poetae, in cujus Hymno ad Michaelem Archangelum a Fabricio primum edito, a Zetaero

pag. II. Meditat Patrum repeti O, gitur,v. s. Quam tantus numerus hominumque gregumque repletam, Nullius ut mur cingier orbe queat.

Nullo cum sensu. Lege, repletant. Miror Zehnenim, qui eum Hymnum alio loco correxit, non vidisse Bibliothecam Patrum hic inspicere per paupertatem Hortunam invidam non licuit. Sed ad rem Sere, aut Sare Germ. Harm. Θeest pro Serere, quod ejus Paxagogum libet etiam restituere. Ejus Ratio talis est. Ut Neo , nevi, nexum Sic eo, inus sevi, sit fetum, inusit. Vide Priscian l. Io OLio I. quo

semen, Seminare, Semenιis, Sementare dcc d mutata conjugatione M.

inus sevi, inussatum, quod in usu mansit. A quo tus, Sator, c. a Paragogice Sero serui, sertum. Inde Sertor. Sic olim dictus fuit, qui per sationem natus erat Epitomatorem videlim, Valerum ximi. Futilis autem est Grammaticorum logicorum quorundam distinctio, qui omnino alium sensum alteri affingere laborant. Quae enim seminantur, ea seriatim quasi disi emi solent, non in unum cumulum aut globum terrae mandari. Huc tacit quod a nostris Grammaticis quibusdam annotatur, etiam strui desertum, pro sevi de satum inveniri. Vidit idem acutissimus Franc. Iunius , qui ad Tertullianum de pet iaculis, cap. 8 inquit Sejo, ex quo deinde per Epenthesin literae liquidae enim plurimum omnibus linguis sunt πενθετοι factum est verbum Sero Haec ille. Nescio autem quarina logiae Sejo dixerit pro Seo. Nostram satis comprobat et Confvus, quo usus caliger versione Orphei, hy m. 33. v. 3 ubi uus est λῆξi: Ut JCtorum ejus, Ac Seja, apud Plin. I 8. c. a. Et apud Α gustinum . . de Civ. Dei. c. 8. Deae nomen, ubi ejus est terminatio, ut in labejus, ioculejus. Solum S Radicale est. Pergo