장음표시 사용
131쪽
Iegatum Dei sanctificantis animam, ac pro inde haec peragendo in statu peccati mortalis, non videntur admittere novum Peccatum: ad id enim requiritur ricin solum, quod sit res sacra et sed quod illa actio sit per se Consecrata , & ordinata ad conferendam proxime sanctitatem animae, & insuper ail eam actionem sit deputatus ex ossicio : nollem tamen a peccato veniali immunem censere, Qui haec in mortali statu perageret: qui . min=stri sacrorum tenentur habere sanctitatem prae caelo is hominibus f debent enim conformari Domino , cujus sunt Legati. uantum ad Diaconum, & Subdiac Hurri, in peccati mortalis statu sibi proprium ministerium peragentes, non videntur immunes a novo peccato: Siquidem S. Paulus I. ad Timoth. monet, maconos similiter esse punicos, non bilingues, non multo Dino dirus, mon turpe luerum sectantes, habentes msterium 'dei in eonseientia pura . Hinc Alexander i s. ut legimus dist. St. cap. praeter, si statuit: Ouicumque bacerdos, Diaconus, is Subdiaconus, post constitutum beatae me- mora ae praedecessoris nostri S. Papae Leo-,, nis, ac Nicolai de castitate Clcricorum, ,, concubinam palam duxerit, vel ductam ,, non reliquerit , ex parte omnipotentisse Dei & aueloritate beatorum Apostolo,, rum praecipimus, & omnino contradi- cimus, ut Mistas non cantet , Necta Evangelium , aut Epistolam ad Millam H legat , neque in Presbyterio ad divinai, officia cum his, qui beatae constitutioni,, obedientes fuerint, maneat, neque partem ab Ecclesia suscipiat. Quamquam autem solum praescribat contra Diaconum , Ac Subdiaconum concubinarios, idem tamen dicendum videtur de ipsis quovis mortali peccatc leis, propterea quod rem sacram irreverenter, , indigne peragunt . Unde cap. suaestum de temporibus ordinationum Gregorius nonus ait, quod non Inoao Facerdotes , sed alii taeriei adisteri, hamicidae, periuri , falsi testes sint monendi, ac sub interminam tione divini iudicii obtestandi, ut in testimomum
luae damnationis in susceptis Ordinibus non miniFrent, si non. paenituerint. Censeo tamen, minorum ordinum actus exercere in peccato mortali, non esie mortale peccatum : Tum quia materia livis
est: tum quia actus i Ili non nisi remote ad sacrificium , & sacramentum & ordinantur, neque omnino cereum est illo,
minores Ordines habere rationem pers,ctam, & completam sacramenti. Quantum ad Conesonatores, verisimile apis paret suum ministerium in mortali peccato implentes, peccare mortaliter: quia rem justam , & sanctam exequuntur injuste et quippe ctim exorbitent a sanctitate , tum Evangelii , tum Christi D. cujus vicem is& ministerium obeunt. Unde etiam acriter eorum aud sciam sic redarguit Deus his verbis Psalmi . suare tu enarras Iustutias meas cyc.
Licet petere ,-aecipere. saeramenta misptismi, Poenitentiae a quocumque Mim ita in eam necessitatis. Lieet etiam accipere 1 quocumque malo Ministro , quaris tum rator in mel a , si aliqva nec sitas urget rsecus autem si praeeisus sit, nee ulla adsit uris feni necessitas. Haec conclusio tribus parti- ius constat, quarum prima traditur in Conacilio I rident. sest. Iq. cap. . ubi legimus
In Melesia Dei eustoditum simper fuit, ut nunta sit reservatio in artieulo mortis: atque ideo omnes Iacerdotes quosl et paenitentes adhibu
vis peceatis, is censuris absolvere possunt i extremo vitae discrimine . Idem statuitur in decreto Eugenii ad calcem Concilii Florentini, ubi decernitur, quod in casu nece litatis etiam Paganus, & Haereticus bapti-γare possint , dummodo formam servent Ecclesiae, Ac facere intendant, quod facit Ecclesia. Idem etiam docet S. Augustinus lib. I. dc Baptismo, cap. a. ubi ait: Si quidem sorti coegerit extrema nectistas, ubi Catholicum, per quem accipiat nou invenerit, bis in animo parem Catholicam custodiat , ut per aliquem extra uvitatem Catholicam positum , aereperit, si statim eum de hae vita migra. re contigerit, nora eum, nisi tam licum repu
Suffragatur etiam ratior Nam jurisdictionis
revocatio , de sublatio, quantum ad Confectionem, & ministrationem sacrament rum, non sit in poenam fidelium sacramenta suscipientium, sed in poenam ministrantium improborum . Deinde, inquit Doctor dist. s. qu. a. n. 3. Praeceptum superioris plus obligat, quam inserioris Deus autem praecipit Baptismum suscipi, nee determinavit a quibur tempore necessitatis: Ecclesia autem prohibet
communicare cum illo, quem praescinam. ergo
magis obeviendum est praecepto dioico , quam
132쪽
De Ministro Sacramentorum . I ls
raelem in risu illi. Hoc est, quando obligatio juris Ecclesiastici concurrit cum obligatione iuris divini; ius Ecclesiasticum divino cedit, & minus majori: sed obligatio suscipiendi sacramentum Baptismi, & Poenitentiae, est juris divinis prohibitio autem recipiendi sacramenta a Ministro ab Ecclesia separato, est juris solum Ecclesiasti. ci; igitur, &C. Denique, inquit ibidem Doctor, phas tenetur excommunicatus vitare alios, quam
alii ejus consortium debeant fugere, quia
vitare excommunicatum, est in poenam illius propter suam contumaciam, magisque ipsum obligat vitare caeteros, ouam alios obliget
ad ipsum vitandum et Sea, inquit Doctor,
O praecisus , vel excommunicatus in casuri illo , non tenetur vitare alium: immo,, tenetur non vitare; sit enim talis praeci-,, ius sciret parvulum aliquem non bapti-- Eatum statim moriturum, teneretur ne-ta cessario eum baptiZare, & itae eum noni, vitare in actu baptiZandi. Hoc probo, quia si inveniret eum expositum pericu- Io vitae corporalis propter famem , te- neretur eum necessario juvate ad sal- M vandam vitam corporalem l magis au-- tem tenetur diligere vitam ejus spiritua-,, lem , quam Corporalem et ergo quando
is parvulus expositus est periculo vitae spi- ritualis, tenetur ille ipsi conserre reme-- dium necessarium ad vitam spiritualem:
, , ergo multo magis alius non tenetur vi- tare eumdem, communicando cum eo
, , in tali actu . Secunda pars probatur, nempe quod sacramenta petere liceat a Ministro malo ab Ecclesia non praeciso, sed tolerato, cui cxo ficio incumbit miniurare sacramentum. Pr batur, inquam primo, ex decretis summorum Pontificum, maxime Nicolai primi, ut refertur qu. 8. cap. Sciscitantibus , ubi respondens ad consulta Bulgarorum, scribit:
senantibus vobis, si a sacerdote, qui sive comprehensus in adusterio, me de hoc famasta respersus est , debeatis communionem suscipetre, nec ne Respondemus . ab eo. nec Episcoporum sudicio reprobetur , communio percipienda est . Similiter Lucius tertiti, cap. ,, Hestra de eotabitatione Clericorum, O mv-,, uerum, ubi legimus: Alieubi dicitur. Nu
,, tui audiat Miliam Sacerdotis, quem icitis indubitanter eon binam habere. Aubi legi. tur: Non potes quantumeumque pollutus diva pocuere sacramenta. Sumuntur ergo i l
trepide ab omni saereddite Christi masteria. Caeterum aliud discrimen notoriam , aliud doretatum : Notorium definitur, de quo PPresbyter canonice condemnatur; occulis ,
tum, quod ab Ecclesia toleratur: aliud ,sest quando crimen notorium non diffic- ,stur Presbyter, vel de ipso canonice con- odemnatur. Item aliud est a talium ocficiis abstinere, ut peccandi licentia caeteris auferatur , & hujusmodi ad poenitentiae sacramentum trahantui. Aliud, utanquam in fornicatione jacentium ta- ,,lia misteria rcspuantur, sine dubitatione is igitur teneatis, quod a Clericis, & I rc- sbyteris tanquam fornicarii, , quandiu to- lerantur , nec habent operis assentiam licite divina mystem audiantur, & alia , , recipiantur Ecclesiastica lacramenta. Et is
ibidem Gregorius Nonus cap. sumitum es est, ait; Quaesitum est de Clericis in for-
nicationem prolapsis, si eorum lic ot- ficium priusquam poenituerint audietn- Mdum. Hemm, etsi quemlibet Pro mortali is peccato, quoad seipsum con et ene lu- talpensum , non debet tamen in ossiciis , , evitari, quia quantum ad alios, jam in Ca- ,,su propolito suspen sus non est, nili peccam istum hujusmodi sit notorium per lentantiam, seu confestionem factam iri Jure, is aut per evidentiam rei, quae tergiverratione aliqu5 celari non possit. Hanc autem veritatem luculenter explicat Doctor dist. s. qu. a. num. D ubi ait Quantum autem ad secundum membrum
distinctionis scilicet de malo non praecl-so ab Ecclesia , si est occultuS malu , Mira quod vita ejus non sit scandalo a PQ- puto, satis conceditur quod pomi FO- pulus aliquis a tali, imo debeat recipem tare Baptismum, si alias debcat: quia prinpter peccatum, quoil non est notorium, ,, non debet aliquis in actibus notoriis vi- is
Si autem est publice, yel notorie ma- , alus, utpote publice fornicariuS, aut nu- ,sjusmodi, aut incumbit sibi ex ossicio dispensare sacramentum Baptismi, ut te
uia est Sacerdos,. vel Curatus Parochia- isa aut si non incumbit, tamen congruit ,s
atione osticii, utpote quia est Sacerdos ,, liquis datus, vel vocatus tu adjutorium urati s si primo modo, non peccars
tui recipio Baptismum pro se a vci Pro
arvulo suo, quia non peccat , Elui a mnaici debitum petit :. ille autem Cura I - rus,
133쪽
tus debitor est Parochiae suae in sacrata mentis istis ministrandis .. Si . secundo ., modo; si possit habere alium , cui in-
, , cumbit ex officio baptiEare , aut aeque malum , aut meliorem Si. meliorem ,
,, peccat qui ab illo recipit: quia non in- si cumbit sibi sacramenta ministrare , & sin aeque malum, debet recipere a suo. Sed is si nullus. alius possit haberi Curatus , ,, vel Sacerdos, nisi aequc malus isti, pose,, sit tamen haberi bonus Laicus: dubium ,, est quis cui sit praeferendus in isto actu, H an bonus Laicus Sacerdoti publice ma-,, io, an Sacerdos malus bono Laico. Et M breviter , quia officium ministrandi Sa-,, cramenta in Ecclesia competit Sacerdo- , , tibus et videtur dicendum , quod quoad , , istum actum, magis est. eligendus malus,, Sacerdos.
Diees primo i Ex Apostolo ad Roman. r. Digni suut morte, non suum qui ea ( peccata faciunt sed etiam qui consentiunt
faeientibus . At qui sacramenta petit, aut recipit L malo Ministro, ei communicat in Peccato, nempe in administratione sacrilega sacramenti, igitur, &C.
Nego minorem, etenim qui sacramenta recipit a Ministro malo per Ecclesiam tori Ierato, non communicat illius improbi peccato, sed potitis sanctitati Ecclesiae, quae Ministrum illum exhibet , aut . tolerat ad res divinas peragendas, & inserviendum fidelium saluti. Instabis. Qui inducit alium in peccatum, ipse communicat ejus peccato, sed qui sacramentum petit a Ministro, quem novit improbum , inducit eum ad peccandum , nempe ad. committendum sacrilegium; igi
Negat minorem Doctor Ioco supra Iau-M dato numer. o. ubi ait: Dico quod il-M lei, qui petit Baptismum a malo Sacer-,, dote non cooperatur illi directe: ad ,, peccatum mortale , petit enim ab eo M actum debitum , & in hoc non delin- , ,.quit: quia nullius malitia excusat eum H a solvendo debitum , quoi tenetur alte ri. Ille etiam actus petitus posset solvi,, sine peccato, si baptiEaturus convertemta retur. Unde quantum est ex actu peten-,, tis, petens magis necessitat bacerdotemo ad poenitendum , quam ad actum pecta candi. Si autem ille non poeniteat, ni-,, hil imputandum est ei, qui petit illumis actum , quia non in quantum est pec-
catum petit, . sed, in quantum debi- , tum est. Petes, qualiter se gerere debeat quis erga Ministrum smoniacum, qui nollet sacramentum conferre absque accepto pretio.
Respondet Doctor num. T. Dico, quod si ille nullo modo vellet baptiZare, nisi pro ,, actu baptirandi recipiat pretium, & sic ,,
sit persecte timoniacus, quia vendens sam sis cramentum, nullo modo recipiendus est is Baptismus ab eo, neque pro adulto, quia Dpeccaret mortaliter , . & non obligatur is ad recipiendum sacramentum , quando Mnon potest recipere sine peccato mortam 3, lineque pro parvulo suo: esto etiam , , quod nullus esset, qui . vellet baptiZare ,, in Provincia. . D Et si arguai, tunc exponit parvulum risuum periculo damnationis . . ssa Respondeo; baptiEet ipse si possit, utpo- s, te si non est manc u S; vel mutuS, vel non ,spossit invenire aliquem in baptiEando is parvulum suum, nisi emendo Baptismum, ridebet dimittere parvulum suum mori sine; Baptismo, non sunt facienda mala, ut in-iride veniant bona, M. Rom. cap. 3. &qui s,
libet magis debet diligere seipsum, quam proximum , & per consequens magis seipso vitare. peccatum mortale, quam in is alio damnationem, . tamen ille casus de Hdissicili, velon unquam contingeret, quin is sine simonia committenda ex parte ba- ptirandi, vel offerentis parvulum bapti- is Eandum , possit Baptismus haberi . Si ,, enim ille Sacerdos, veFlet vendere aquam Hsuam, & nullo modo aliter concederet ,, eam, potest ipsa emi, esto etiam quod risit consecrata: sed nullo modo habendo , ,
oculum ad consecrationem, quia tantum Hvalerct, quantum non consecrata. Sic is enim licet vendere calicem non consem is cratum , nullo modo oculum habendo is ad emendum, vel vendendum consecram M
Si autem Sacerdos . nitatur venderet, actum baptirationis, potest ille, qui os is fert parvulum , emere, non intendens ,, actum emere,. in quantum est sacramen- ratale sed laborem Sacerdotis illo actu . H. Sicut conducuntur hodie Sacerdotes ad Hcelebrandum Missas, non ut ipsi ven- dant , & alii emant actum celebratio- , nis, in quantum est sacramentale, quod is
absit; sed ipsi vendunt laborem, & alii is
emunt eum : quia oportet unumquem-
134쪽
que de filo labore taliter qualiter victi.
M tare, & vitam acquirere. Probatur denique tertia pars, nempe quod non liceat petere sacramenta a Ministro ab Ecclesia praeciso; Primo quidem, ex Concilio Constantiense, Basileensi, & Lateranensi supra nominatis, in quibus decernitur poena adversiis eos, qui Ordinem , aut alia sacramenta a prohibitis Ministris susteperunt . Secundo, ex summis Pontificibus, maxime Innocentio I. epist. 22. C. 3. ubi scribit: Dirimus ab haeretieis ordinatos , vulneratum per illam manus impositionem habere eaput . Sancto Gregorio lib. 3. Dialog. cap. 3I. ubi refert, & laudat generosam animi constantiam S. Herme negildi, qui potius voluit cruentam patris imperio illatam necem subire , quam Eucharis iam ab Episcopis Arianis poriectam recipere . Similiter Nie aus I. ad consulta Bulgas, rorum cap. II. respondet: Qualiscumque,, Sacerdos sit, quae sancta sunt, coinqui-M nare non potest, idcirco ab eo usque- , , quo judicio Episcoporum reprobetur , ,, percipienda est Communio, ac subinde M censet, non esse percipiendam ab his ,
qui Episcopali sententia, & judicio ab Ecclesia praescinduntur.
Idem statuit Gregorius ULI. Iib. a. episto
Firmis 3 tene , is nullatenus dubites , M. eramentum Baptismatis apud haeretiras eis posse ; sed extra Ecclesiam Catholieam prodesse non posse. Et lib. I. de Baptismo , cap. 2.& alibi : Separati, inquit, firmam habere possunt, virtus in eis inesse non potes, quemadmodum sensus non sequitur membrum, qua do amputatur a corpore. Ex his omnibus sequuntur quatuor rem
gulae ex debito justitiae, Religionis, & Cha
ritatis servandae, quas tradit, & sic expendit noster Hiquarus in Commentario ad laudatam quassionem Doctoris num. I S. Prima est: In casu extremae necessitatis, sive propriae, sive infantis, Ministrum etiam praecisum, posse ministi are Baptisinum, dethoc posse ab eo peti, Ac accipi: quia ille ex
debito charitatis, ex debito etiam Religionis ratione ordinis ad hoc obligatur extreme indigenti, & sic ex praecepto tam charitatis propriae, quam pueri, & ex debito Religionis tenetur petens amplecti sacramentum a quocumque datum, & haec regulalaeponit praecisam necessitatem extremam, vel realem, vel moralem. Secunda regula est: Sacerdotem toleratum, qui sit Parochus, ultra debitum charitatis, de religionis habere etiam debitum justitiae ministrandi sectamentum suis subditis extra necessitatem, quando alius non
'ax'et 'i'. i. qua ' ad R Alulphum suppetit, & Parochianum licite etiam ab
eo petere Sacramentum, quando sine gravi damno non differretur. Grave damnum intelligo omissionem, qua lex, & consuetudo Ecclesiastica non impleretur , vel quando pateret ex omissione ejus detrimentum notabi Ie fructus spiritualis , aut periculum peccati. Hujus ratio habetur ex praemissis , & regula haec. perinde currit in petitione sacramenti ab alio , qui potest illud ex confessione Parochi, aut aloterius dare, non perinde tamen currit obligatio in Ministro, nisi sit ordinarius, aut certe ut Vicarius , & coadjutor a superiore constitutus , in quo casu habet d bitum ministiandi non solum ex charitate, sed etiam ex justitia , modo actumat Provinciam illam, & curam supplendi defectum Parochi.
Tertia regula est : Quando quis potest sine damno suo providere sibi aliter, sine damno spirituali sui Parochi , tenetur1 i Fn senat perfidorum Ba- ex charitatis praecepto astirmativo , non siti mus, non mundat, sed polluit. Et Sanct.ipetere sacramentum a Parocho improbo , Fulgentius lib. de Fide ad Petrum, cap.3 i. quem novit non ministraturum nisi sacri 1 a Ie- Bertiadum: Vos, inquit, e ficium eorum,.quor aut simoniace promotos. bi ordinatoI , aut in erimine Arnicationis sacentes cognoveritis , nullatenus percipiatis . Tandem hanc veritatem luculenter tradit Urbanus II. epistola ad Lucium , ubi de sacramentis a notoriis peccatoribus ministrandis, haec ha. bet: Proprias quidem habent virtutes , is, dignitates et sed agentibus , vel suscipientibus laee eadem sacramenta contra praefatorum Pontifieam instituta , nisi Arte sola morte interveniente , ne sine Baptismate , vel Communione quilibet humanis rebus exeedare his, inquam, agentibus, is, suseipientibus in tantum obsunt , ut vere idololarrae sint , cum talibus, is, ordinationum, On sacramentorum . consedis , aliter , quam Permissum es , scienter suseratio, vehementer a sanctis Caronibus prohibeantur.
. Idem docent Sancti Patres , maxime Sanctus Ambrosius lib. de Initiandis , cap. q. ubi ait: Non sanat perfidorum Ba-
135쪽
ra 8 Disp. Procmlatis Art. III. Quaest. III.
lege, qui ex frequentatione ministerii conis firmatur in malo, & datus in reprobum sensum', contemnit conversionem, quam forte subtrahentibus se aliis ab ejus communione non disterret; quia plerumque festinantes in malum ex ipsa confusione subsistunt , & convertuntur ad bonum . Et forte Parochianus etiam ad idem tenetur Praecepto religionis , & honoris divini , ac reverentiae Sacramenti et Guid autem horum concurrat in particulari hic&nunc, Perpendendum est ex circumstantiis casus applicando has generales regulas, ex quibus singuli casus in particulari resolvi Postunt, in quibus communicare potest Ministro notorae malo , sive praeciso, sive non praeciso, stiaria regula: Quoad Ministrum , qui occulte est malus, & publicc, dc privatim debit ab co petere sacramentum, salius non Occurrat, aut expectari non potest commode , si sic servetur regula claa-xitatis, quae praemisia est de scandalo l-haxificorum, procurando ejus salutem, & reverentiam debitam sacramento, prout fieri commode potest. Ita Hiquaeus.
Utrum Sacramenta valide conserantur ab HaereticiI.
Ninandum primo, Agri pinum Carthagi
nensem Epistorum , omnium primum censui ne ac dennine, rebaptiγandos esse eos, qui ab haereticis baptisma suscepe.rant; ut jam praemonuimus in hujus articuli praeludio. Quam uam enim ut ibi diximus, Tertullianus id m dogma professus fuerit lib. de Baptismo cap. II. ubi scri-hit; meretiei nullim habent consortium nestrae disciplinae, quos extraneos utique tectatur ipsa ademptio communicationis . Non debeo in il lis cognoscere, quod mihi es praeceptum, quia non idem Deus est nobis, illis, nec tinus Christus, est idem : ideoque nee Baptismus unus: quia non taem l quem cum me non habeant, sine dubio non habent, ,e. Attamen non est omnino probabile ertullianum antiquiorem fuisse Agripino : quia quo tempore vixerit Agri pinus , di quandiu sederit ,
omnino incertum est. Unde , non constat, an Agri pinus a Tertulliano hunc de rebaptigandis haereticis errorem hauserit : dam ipse Tertullianus paulo ante dixerat, Circa haeretiras sane quid eusto Aendum fit, digne quis retractet 3 ad nos enim editum est. Quibus verbis sisnificat jam ab aliquo Ecclesiae praesule definitum fui se Baptisma ab haereticis collatum prorsus eme invalidum . At certe ab alio dcfiniri non potuit, quam ab Agripino: si enim alius antiquior dogma istud tradidisset, haud dubie Iaudaretur a S.Cvpriano. Insuper si Agri pinus id hausisset a Tertulliano, non tacui sient Augustinus,&alii defensores Baptismi collati ab haereticis. Huic enim defensioni non modicum favi se set, ostendere Cypriani, & Agripini sententiam depromptam fuisse a Tertulliano plurimis erroribus laborante. Sed quidquid
sit, certum est Agri pinum primum omnium de iterando ab haereticis collato baptismate sententiam tulisse. Hic enim quodam pietatis praetextu, ratus quod quaecumque haereticorum enent, deberet Ecclesia Catholica abominari, collatum ab haereticis baptisenum convellere nisus est: ne autem solus id se tire videretur collegit Africae, atque Nummidiae Episcopos anno a II. & celebrato Conmcilio , ac omnium rogata sententia, de it rando haereticorum baptismate canonem edidit: cujus constitutionis meminiti S.
prianus epistola ad Quintum his vertam siuandoquidem is agri nus bonae memoria Dircum caeteris Coepiseopis suis, qui in isto te, re in Promineia Astieae, O, Numidiae Eeel fiam Dei gubernabant, satuit, is obrato cot filii commutis examine firmavit 3 quorum se tentiam , is reisissem, is legitimam, cys lutarem fides, O, Helem Catholicae congrue
tem nos etiam stetiti sumus. Veterum id ne recte fecerit Agripinus , haec Augustinus tractans lib. de Bapta . cap. T. aperit his verbis . Hanc consuetuennem suscipiendi ab haereticis baptietatos , credo ab apostoliea traditione venientem, Aut multa , quae non inWniuntur in litteris e rum. N. que in Conciliis posteriorum O, ,-men quia per universam custodiuntur Ne suem,
nonnisi ab Apostolis eredita , b eommendata
creduntur. Hanc ergo saluberrimam consuetu-ffinem dicit S. Curianus per uri num ' decessorem suum quasi ea isse eorrigi. Sed Acut diligentius inquisita veritas docuit quae pramagnos dubitationis fluctus ad plenarii Covcilii eonfirmationem perducta est , verius creditur per Agripinum corrumpi caepisse, rara
Similiter Vincentius Lirinensis D. Augustini contemporaneus in commonitolio
136쪽
De Minluto Sacramentorum. Illy
cap. g. eamdem tractans contentionem haec habet et suondam venerabilis memoria
ripinus Car haginensis Episcopus , primus
omnium mortalium contra divinum CaLonem , eontra universalis Ecclesiae regulam , contra sensum omnium Consacerdotum , contra morem , ac insituta maiorum , rebaptietandum esse censebat , quae praesumptio tantum ma invexit , ut nola solum haereticis omnibus formam Perilegii : sed etiam quibusdam Catholicis occalionem praebuerit erroris.
Notandum feeundo, quod defuncto Dona. to Episcopo Carthaginens anno a So. NFabiani Fapae ia. Carthaginensi Ecclesiae praefectus fuit Sanctus Cyprianus 3 his enim scit bens ad Cornelium Papam epist.S s. anno secundo , ex quo ille sublato per martyrium Fabiano factus fuerat Romanus Pontifex, quartum annum tunc elapsum sedis suae testatur et cum autem Coronelius Pontifex post biennium suae sessionis martvrio fui siet coronatus sub Imperatoribus Balbo, & Volusiano, ci suffectus fuit Lucius, qui similiter biennio cum sedistet, dum ad martyrium duceretur omnem Ec-clisiae potestatem dedit Archidiacono suos hano , qui ei in Pontificia sede successit . Eo autem sedente anno sui Pontificatus II. reddita Eccletiae pace per extinctos praenominatos errores , occasione Novatianorum , & Κataphrygarum magna inter Catholicos praesules orta est
Cum enim Noatiani , & ante eos Rataphram , quos ab Ecclelia Catholica divulsislant , ut immundos denuo baptiZare essent soliti et id provocavit ad aemulationem quosdam Episcopos in Africa potissimum consistentes; eorumque Primatem Sanctum Cyprianum, ut ipsi quos ex Novatianis ad Ecclisiam susciperent, tanquam haeretico Baptismate potitis maculatos , quam mundatos denuo baptiZarent : ne secus facientcs, apud haereticos vera sacramenta , proindeque veram Ecclasiam esse robare viderentur , neve liberam ansam vaeberent haereticis Catholicis insultandi, i Catholici haereticorum sacramenta prin arent et a Catholicis vero collata ut immunditias haeretici aspernarentur et Iis accedebat , stimulumque adaugebat , quod omnes Propemodum Scripturae divinae tum ex veterii tum ex novo Iestamento petitae in hanc ipsam sententiam conspirare vide
rentur, dum quae ab impiis facta essent quo lacratiora, eo execrabiliora Deus habeat, ac improbet. At non primum in Africa ejusmodi conistrofersia coepit agitari , sed primi tempestatis hujus fluctus , moti sunt in Oriente, ea nimirum occasione, quod ex Ca padocia, Cilicia, Galitia, aliisque vicinis regionibus Iconium convenientes Epita pi, statuerant nihil eorum, quae ab haereticis facta essent, ab Ecclesia Catholica esse recipiendum, non ordinationes , non baptismum nec aliud quodvis sacrum .
Meminit hujus Synodi Firmilianus epist. ad Sanctum Cyprianum , his verbis pritis
recitatis subjunctis. si viam quidam de eorum baptismo dubitabant, qui etsi novos Prophetas recipiunt, eosdem tamen Patrem, , Filium nobiseum no se videntur, plurimi simul eonvenientes in Iconio diligentissime tractavimus , Os confirmavimur repudiandum esse omne omnino haptisma , quod sit extra Eeclesiam eonstitutum . Quibus verbis indicat hanc collectam Synodum fuisse adversus Nataphrygas , qui Patrem quidem, & Filium , ut Catholici amrmabant: Spiritum veto sanctum non alii praeter Montanum suum Auctorem assirmabant. Verum arbitror dicendum, non solum a Nataphrygis colIatum baptisma repudiasse, sed etiam ab omnibus prorsus haereticis snullum siquidem Nataphrygarum baptisma, ac irritum fuisth aperte colligitur ex Concilio Nicaeno Canone is. Si autem tantum invalidum ab haei elicis collatum baptisma propter formae defectum repudiassent , in eaque sententia repudiandum esse firmiter stetissent, quid causae fuisset Stephano, ut eos excommunicaret, uti fecit pNam Dionysius Alcxandrinus Episcopus in epistola sua , quae legitur apud Eusebium lib. I. cap. q. Stephanum Pontificem excommunica ne hos omnes Epis pos in sententia persistentes assirmat his verbis . Stephanus antea seripserat Epistolam de mi no , de Firmaeano, de omnibus Episcopis, qui erant ex Cilicia is, Cappadoria , b Gai tia, ex omnibus Gentibus , quae erant Ditimae, quod neque cum iis quidem commvnieare vellet , nam illi c inquit haereticos re
Idque Stephanus ipse facto comprobavit. Nam cum Orientales illi Patres, qui haec statuentes Apostolicae sedis communione primvati erant, Legatos Episcopos ad ipsum Ste-
137쪽
rso Disp. Proqmlatis Art. III. Quaest. III.
phanum Romam misississent reddituros rationem de iis, quae, in Synodo gesta erant, eos Legatos nec excepit, nec ab aliquo excini permisit Stephanus, ut queritur Firmi- Iimus, qui cum Apostolica communione
fuisset interceptus, plura Episcopo, & viro Chi is iano indigna obloquitur in Stephanum Papam in laudata sua Epistola, ubi haec per ironiam habet. suid eo humilius
aut lenius, quam cum tot misereis permundum dissensisses pacem cum singulis vario discordiae genere rumpentem, modo cum Orientalibus , qvod nec vos latere confidimuI, modo vobiseum , qui in meridie sis, a quibus Legatos Episcopos patienter satis, , lenite u-scepit , ut eos nec ad sermonem saltem eolloquii communis admitteret: adhue insuper allectionis, , charitatis memor , praeraperet fraternitatiumWrise, ne quis eos in domum suam reciperet , ut venientibus non solum pax, b communio , sed tectum, is hospitium negaretur . Hanc autem Iconii prius celebratam fuisse bynodum, quam quidquam hac de controversia in Africa definirctur, aperte testatur Dionysius laudatus apud Euseb. lib. . cap. s. in fine. Hoc tamen, inquit, didi.ci quod non Episcopi in Afriea solum clam
consuetudinem de haereticis rebaptietandis sanxerunt i verum etiam Iongo tempore ante, Episcoporum memoria, qui antegress junt in Ecclesiis maxima hominaem frequentia celebraris, unodis fratriem, tum Iconii, tum ahis multis in locis condocatis, Fudiseretum fuit ;quorum iudicia, is sententias condemnare non
Unde infero latam illam excommunicationis sententiam non in Africanos, scd in Orientales futue 3 spretosque legatos eos esse non qui ex Africa poli 3ynodum Carthaginen sena, sed qui ex Oriente Post absolutas illas bynodos Romam adibant ,
Caeterum dum Cyprianus Carthagine Synodum cci Cocpiscopis cocgislit anno as S. t btephani I. rogatus fuit a quibusdam umidiae Episcopi, , ut patet ex cpiliola ,
quam Icripsit ad Januarium caeterosque diu.midiae Episcopos, quae apud eum cst TO. Ut apertici, quid cum sui, sentiret de baptismo ab haereticis collato : ad quos ita scribit. Cum simul in Concilio essemus, fratres Coari mi, legimus litteras udiras, quas ad nos Iecistis, ae iis , qui apud haere reos, is smismati eos haptietati videntur, an ab Ecele
sit carbolica, qua una es , baptietari deditant. De qua re quamquam illie ipsi veritatem, ,
firmitatem Catholicae regulae teneatis , tamen quonim consulendos nos pro communi dilectione existimastis; sententiam nostram non noDam
promimus, sed iam pridem ab Anteefforabus x. ris flatutam , a nobis observatam vobiscum pari consensone conjungimus , cen rates hciliacet , is pro certo tenentes neminem foris ha-ptriari extra Ee lesiam posse , cum sit baptisma unum in I ancta melesia constit
tum , is Cum autem animadverteret plures Episcopos quas acceperant ea de re malorum traditiones illibatas velle servare , eos errore seduci arbitratus Cyprianus , majori remedio conatus morbo (quod putabat) occurrere Cupiens , novam, sed Cclebriorem Carthagini bynodum Ti. Episcoporum cogita cujus meminit ipse scribens ad J ajanum cpist. '8. his verbis. Ouid in Concilio eum plures adessemus , decreverimus , quid item; sca suinto collegae nosro de eadem re quaerenti reicripserimus, is nunc quoque cum ira unum convenissemus, Provinciae Oricae, quam Numidiae vise i numero septuaginta unus , hoe item dentio sententia Bostra sirmavimus . Ut autem quod in hoc pleniori Concilio omnium calculo fuerat stabilitum, hujusce controversiae adhuc inscium Stephanum summum Pontificem certum faceret et ommnia ante edita decreta , rescriptasque hac
de re ad Numidiae Episcopos, de ad Quintum epistolas, ad eum per emissos Romam legatos direxit; ut constat ex Epistola ad eumdcm Stephanum quae est num. Ta. uid vero responderit. , & rcscripserit Stephanus, licet ipsius litterae Non cxtem et attamn facile colligi potest ex iis, quae ipse Cyprianus habet epist. Id. ad Pompeium Episc. babratensem in Africa, ubi ait. Guia desideram in notitiam tuam perferri , quae mihi ad litteras nostras Stephanus Pater nostr rescripserit: amsi tibi rescripti eius exemplum et, quo lecto magis, ac magis ei&s errorem denotabis , qui haereticorum eatissem contra
Chrsianos, is contra Ecelsam Dei asserere cossatur: nam inter caetera vel superba, vel ad rem non pertinentia , vel sibi ipse eontraria , quae imperite , atque improvide scripsit, illud etiam adiunxit. Si quis ergo a quacumquenae icit venorit ad nos, nihil in novetur nisi Quod traditum est, Sc. Quam quidem rem
scriptionem pluribus objurgat , N L cessit,. Cyprianus in ea epistola; quam paulo ar-dcntius, di miniis reverenter in Stephanum
138쪽
criptam cilm Augustinus Iegisset, nec de singulis in Stephanum prolatis conviciis Cyprianum excusare posset , maluit eam obvolucre silentio , quam ipsam nondum obductis cicatricibus refricare . Unde lib. s. de baptis cap. as. meminit dumtaxat
prioris epist. S. Cypriani ad Stephanum, in
Clim igitur Cyprianus obnitentem sibi
Stephanum cernerct, haud cunctatus convocat ex Africa , Numidia , Mauritania , Episcopos ST . cum eis lite Synodum tertiam Carthagini cogit 3 ubi exceptis omnium calculis statuitur, ac confirmatur prior sententia de rcbapti Zandis ab haereticis bapti-χatis. Hujus autem Concilii acta integra habes apud eumdem S. Cyprianum,&,. Aug. I. f. de T. de baptism. contra Donatistas, ubi singulas sententias apprime refellit. Hoc autem Concilium celebratum fuisse post duo praedicta exceptamque Stephani Epistolam exinde patet; I. quod Cypriani ad Jubajanum, & Episcopos Numidiae, earumque ad Cyprianum Epistolae initio Concilii leganturet, hae autem post duo priora fuerant editae. Tum quia commotus in Stephanum ejus animus satis apparet initioujus Concilii, ubi Stephanum tacito ejus nomine arguit, quod se Episcopum Episco. rum nominaret. Superest, inquit,' ut de hae re singuli quid sentiamus aperiamus, neminem iudicantes, aut a jure commvnionit aluquem si diversum senserit, amomenter. Neque enim quisquam nostrum, Episcopum se Episcoporum constituit, aut rarannico terrore ad M.
mandi necessitatem, colligas suos adigit. Quibus alludi videtur ad id , quod Stephanus more Majorum in suo decreto diuxerat se Episcopum Episcoporum , de quod aliter quam quod definierat , sentientibus
Oxcommunicationis poenam era acriter comminatuS.. Notandum tertio , post qs. annos a consummato Maityrio sancti Cypriani, qui passius est anno acii. ortum fuiste schisma Donaristarum, anno vidclicet go S. quod postmodum in haeresiim apertam declinavit : duo namque praecipui notantur Donatistarum errores: primus quod dixerint Ecclesiam
toto orbe terrarum contagione communi
nis cum Traditoribus este extinctem , &canitim in Africa penes Donati sectatores integram remansisse : Seeundus quod adversiis Ecclesiae universae definitionem restaurarent dogma de rebaptigandis,, non se, litin qui ab haereticis bapti Eati fuerant, sed
etiam a Catholicis: quos ut sacrorum codicum, de vasorum traditores infamabant: quamquam a jebant se non baptiZare accedentes ad partes Donati, sed dare Baptioma, quod antea datum non erat: quia nullum ene apud Catholicos, ut nec aliud sa-Ci amentum, existimabant: nam itertim ungebant, iterum manus imponebant, non -ltim inferioribus Clericis, sed etiam Sace dotibus, & Episcopis, quorum nonnullos ad I aicorum ordinem redigebant. Porro clim instigante dissensionis principe , agitetur, ac foveatur omnis haeresis, unitatem , ac concordiam servare nequit: unde non mirum si , ut observat S. Augus haeresi m. secta haec Donatistarum varias in partes scissa fuerit, quibus etiam, ut diximus, diversa inerant nomina; nam alii dicti sunt Mammianime, a Maximiano Carthaginensi Pseudo Episcopo ; alii Primianistae a Primiano ejuslem urbis Pseudo. Episcopo snonnulli Retatistae a Rogato Episcopo in Mauritania Caesariensi s caeteri Montenses , seu Rupitani, qui circa Romam in speluncis montium, & rupium hiatibus suos conventus agebant, dicuntur etiam Campine seu Compenses. Huic haeresi amnis fuit illa , quae appellata est Circumcethonum, genus hominum agreste, qui nedum in alios, sed Acin seipsos insana feritate saeviebant i nam per varias mortes, maxime praecipitiorum, aquarum, de ignium seipsos necabant, ueMartyres viderentur, & alios ad ejusmodis urorem provocabant. Caetertim clim illae sis ctae veram apud se duntaxat Ecclesiam subsisterc jactitarent, accedentes ad se, etsi alibi baptiEatos , iterum baptigabant, quod clim alios ut haereticos haberent , collatum ab eis Baptisma ut irritum, Ac inane repudiabant: omnes autem perversum illud dogma fulciebant, ac tuebantur auctoritate doctrinae S.Cypriani, quem universalis Ecclesia pro sanctissimo Martyre venerabatur. His praelibatis , majoris Haritatis gratia
rerum dicendarum,. unum superest , videlicet ut probemus fidem non esse conditionem requisitam in Ministro, ut valide sacra menta conferat , ac subinde collatum abi haereticis Baptisma non esse reprelandum ..
139쪽
Is et DIO. Prooemialis Art. III. Quaest III
menti. Haec est de fide determinata in variis Conciliis maxime Arelatensi primo sub Sylvestro primo celebrato an . 3Iq. Can. 8. ubi Iegimus de Afris , quod propria lege sua utuntur, ut rebaptietent, placuit, ut si ad Eec Dis aliqui de hae haeresi venerint, interrogent eos nostrae fidei Facerdotes Ismbolum; ipssi erediderint in Patre, Filio , , Spiritu S.
manus eis imponatur, ut accipiant Spiritum: quod si interrogati, non responderint Dane Trinitatem , baptirentur. Cuius quidem Canonis vim, & sui erroris damnationem, ut declinarent Donatistae, creduntur pro ea voce de Afris, supposuisse hanc de Arianis 3
quae utique suppositio colligitur ex eo quod Ariana naeresis Occidentali Ecclesiae nondum innotuerat an. 3Iq. quo verisimilius est celebratum fuisse primum Arelatense Concilium , quam an . 326. ut ferunt aliqua
Acta ejusdem Concilii. Afri autem Coeciliano Carthaginens Episcopo adversantes facti sunt lanismatici, e schismaticis Anabaptistae ex Anabaptistis Trinitarii, qui paulo post orti dictique Ariani 3 qui idcirco jubentur rebaptiZari ,
quod in corum baptismate servata non fui bset debita forma, & Trinitatis invocatio. Ita enim constat ex praedictis verbis : Si ad Melestiam aliqui de haeresi uenerint, interrogeni eos ne irae sisi Iacerdotes Smbolum, bis perviderint eos in Patre , is, Filio, 'Ip. Sancto esse baptietatos, manus eis tantum imponatur ut accipiant Spiritum: quod st intem rogati non responderint hane Trinitatem , b
Peleaenum primum idem statuit, nam, referente S. Hieronymo in fine dialogi contra Luciferianos circa finem, prohibuit rebaptiZare lineticos , exceptis Paulianistis quia necessariam , di servati solitam formam non usurpabant, ita enim statuit can. IO. Si quis confugerit ad Melesiam Catholisam a Paulianistis, lan Nataphragis, saturum est eos rebaptietari debere : qui vero Chrici erant apud eos, si inculpati fuerint, o, irrepres en-sbiles , iterum etiam ordinentur ab Episcopo Ecclesie Catholieae. Et Can. 8. si qui voluerint ad Ecelesiam Catholieam ex Novatianis venire, placuit, ut eis manus imponatur, bis maneant in Chro. Non lubet autem Concilium ut iterum baptiZentur ; quoniam bapti Zabant indobita forma, & materia. Rcfert etiam ibidem S. Hieronym quod
Episcopi, qui cum S. Cypriano in tribus piaeced tibus. Conciliis .aIchai,inensibus, senserant baptigatos ab haereticis, &schisematicis denuo esse baptiZandos , ad anti
quam Ecclesiae consuetudinem reversi prio rem sententiam deponentes , novum emi erunt decretum de ipsis haereticis non re baptigandis
bimiliter in Caribaginensi primo , tempore Iulii primi , ctim Episcopus Carthaginensis qtiaesivisset a suis Collegis, utrum in aqua semel tinctum iterum tingere liceat a Episcopi universi dixerunt: absit,illicitas sancimui esse rebaptietationes, is, alienas a suera fide, Camuea disciplina. Insuper in Arelatensi a. celebrato anno So. Canone I S. decernitur Datinianos, seu Paulianistas secundum Patrum instituta ha-Hietari oportet. Canone autem IT. decernitatur Banosianos autem ex eodem errore venientates , quos ut Arianos baptietare in Trinitate manifestum est , dum interrogati fidem v stram toto corde conses suerint, cum chrismate . is, impositione manus in Eeclesia reeipi
Idem definitum est in Concilio Capuensi, seu Capuano celebrato circa an. 3T cujus fit mentio apud S. Ambrosium epi. stolarum lib. I. epistolis s. & se. Similiter& in tertio Concilio Carthaginensi celebrato an. 3 se . Praeside Aurelio Cart.Epila Decernitur enim Can. 38. Illud quoque suggerimus mandatum nobis , quod in Capue splenaria Duodo videtur statutum : non liceat fieri rebaptietationei , icti reordinamnes , vil
Tandem haec veritas definita est in Comciliis Florentino,. di Tridentino, Tridentinum se T. T. Canone q. de Baptismo sic definit: Si quis dixerit Baptismum , qui Givae ab haeretieis in nomine Patris , O, Fulis, O, Spiritus sancti , eum intentione faetendi quod facu Ecclesia , non esse Uerum manath:ma sit. Priamur primo haec veritas . S. Aug. &Optato, ex variis figuris veteris Testamenti , quibus praesignatur sacramenta extras Ecclesiam valere. Primo namque Ecclesia figuratur per Paradisum terrestrem, & aqua baptismalis per famosum illum fontem ,.& fluvium, qui egrediebatur de loco vo luptatis ad irrigandum paradisum , & inde dividebatur in quatuor capita: nam, in quit S. August. lib.2. contra Cresconium,
caD. I S. Sicut aqua in aliquo eae illis memorabilibus , negari non potest quod sit aqua par aura
140쪽
De Ministro Sacramentorum. Ira
extra inde manavit: ita aqua Baptismatis , etiamvis mclesie fit, tamen etiam foras pro fluit; eum apud illos invenitur , qui ex nobis exierunt , sed non erant ex nobis . Seeunda figura petitur ex aquiS diluvii: nam, inquit S: Augustinus lib. f. de Baptismota c. 3y. Aqua diluvii constitutis intra ar-- cam salutaris fuit, extra arcam vero mor- , , tifera I eadem tamen fuit . Cur ergo ,
si inquit , non suscipiunt aliquid coeleste , se vel schismatici, vel haeretici sicut spinae, M sve Ziγania pluviam, sicut ipsi, qui extra, , arcanam fuerunt, aquam de cataractis meis
si ii venientem susceperunt quidem ad per-M niciem, non ad salutem p Tertia peti potest ex filiis Iacobi, quorum aliqui ex legitimis uxoribus, alii autem ex ancillis nati, ad eamdem tamen haereditatem vocati sunt: Unde S. Augustinus quaest. super gestis cum Emerito: De Iacob, inquit,
novimus in unam haereditatem addoratos, simul numerati sunt omnes Patriarebae duodeeim , nullum ab ahero uteri diversitas separavit: quia omnes charitas sociavit: quid interes ergo tibi
Baptismum acceperis p Noli superlare, veni adhaereditatem .saearta petitur ex illo n. Id. ubi legimus quod cum terra absorberet Core, Dathan,& Abiron cum aliis schismpticis adversus Moysem, & Aaron rebellantibus , thuribula, quibus incensum Domino onerebant, ron sunt absorpta, sed praecipiente Domino ex eis ductae sunt laminae lepositae in angulis arcae Testamenti. Quod utique signum est , quod licet reprobentur schismatici, non improbantur tamen collata ab eis sacramen is D ta: unde Optatus lib. o. Cum , inquit ,
si eosdem peccatore absorberet terra, reri manserunt de manibus eorum excusia thu
ri positae in angulis arcae Testamenti: quia se nomen Dei illic invocatum fuerat, itari licet reprobandi sint schismatici, non ta. H men sunt repudianda sacramenta ab eis si collata, quia illic invocadum cst nomenis sanctilIimae Irin itatis. suinta denique peti potest ex Samaritanis, qui erant intcr Judaeos sicut haeretici, &schismatici inter Christianos, & apud utrol-que vigebat Circumcisio quemadmodum Baptismus viget apud nos : sed. Circumcisio
Samaritanorum non repetebatur,. cum aliquis ex eis accedebat ad Judaeos: Nam , inquit S. Aug. ep. 2M. quae est ad Maximinum
Episcopum Donatistam , ct vi et Famarita
nus , quem Samaritani circumciderant , fieri
Iudaeus, vacaret certe iterationis audacia ,., id quod apud haeresim factum erat ,
quod praeceper i Deus , non repetere , seae approbare cogeremur. Unde concludit. Ouoast in earne eirevmeisthominis, non invenirent locum , tidii circumcisionem repeterent, quia unum est illud membrum s multo minu r invinitur lacugin uno corde, ubi Baptismus Christi repetatur:
ideo qui duplieare Baptismum vultis, necesse est
omnino, ut corda duplicia requiratis. Probatur secundo, authoritate summorum
Pontificum, qui veritatem illa d uerunt: imprimis vero ex Stephano primo in epist la , quam rescripsit ad S.Cyprianum, & collegas Episcopos Aricanos, qui definierant rebaptiEandos esse ab haereticis baptigatos et quanquam enim illius epistola integra non extet , tamen illius partem legimus apud Cyprianum in epistola ad Pompejum, ubi refert Stephanum scripsisse; Si quis a qua-eunque haeresi venerit ad vos nessit innovitur,
sed teneatur quod traditum est ; ut manus illi imponatur in rinitentiam 3 eum ipsi haeretici proprie alterutrum ad se venientes , non bamplietent, sed communicent tantum: Quam uti que sanctionem sic egregio commendat vi nccntius Lirinensis c. s. ubi scribit et Cum undique aZ novitatem rei cuncti reclamarent nempe rebaptigandos esse ab haereticis , baptigatos atque omnes quaquaversum ,- Sacerdotes pro suo quisque studio reni. terentur, tum beatae memoriae Papa Stephanus Apostolicae sedis Antistes cum caetcris quidem coIlegis sui,3 sed tamen prae . , caeteris restitit, dignum, ut opinor, exim , stimans si reliquos omnes tantum fidei de- is votione vinceret, quantum loci autho- Hritate superabat Dcnique in epistola, quae tunc ad Afri- ,, cam mista est, idcm his verbis sanxit, N.- ,-hil novandum, nisi quod traditum est: in- telligebat enim vir sanctus, & prudens, nihil aliud rationem pietatis admittere, nisi ut omnia, qua ficte a Pallibus susce- ,, pta forent, eadem fide consignarentur fi- ,, Iiis, nosque religionem, non qua velle-mu, ducere, poti iis qua duceret illa sequi ,. oportere ; idque essu proprium Christia- nae modestiae, & gravitati S, n suap lteris tradere , sed a maloribus accepta ,sser vare. Quis ergo tunc universi negotii , exitus p Quis utique , nisi usitatus, dc is solidus p Retenta cst sacramen i aut isqvitas , & explosa novissis ni Mena,