장음표시 사용
251쪽
Tract. I. Disp. L Art II. Quaest. III.
nnica, triplex est consentiendi, vel disientiendi modus, nempe actualis, virtualis, &habitualis. Consentus actualis est ille, quo quis de facto vult, & consentit, ac determinat aliquid agere, vel suscipere: Hirtualis ille est, qui aliquando actualiter fuit elicitus, nec revocatus est, sed manet in virtute, quia nempe voluntatem excitavit ad effectum ponendum, per applicationem medio. rum, qualis consensus est in eo, qui distrahitur, dum id exequitur, quod voluntate
determinata faciendum susceperat: Habitualis vero est voluntas ineffcax, qua quis vult uidem effectum, non tamen applicat meia pro eo tempore , quo habetur , licet removeat obicem contrariae voluntatis, idque vel negative , per suspensionem actus non consentientis, sive contrarie per elicitionem actus distensus. Nam, ut docet Doctor praefata dist. q. qu. q. n. 3. aliquis potest dici non consentire duobus modis, nempe vel contrarie, vel negative. Negative, tantum negat actualem consensum: Contrarie D
ro ponit actualem dissensum. Cuius discriminis hanc rationem proscri, quia, inquit , non es idem, non velle, is nolle; nam non velle significat suspensionem actus volendi : nolle autem positionem actus non vo-Iendi.
Rursus, qui dissentit eontrarct, seu positivc, vel dissentit simplieiter, itaut ratione velit actionem; vel tantiim secundum quid,
itaui nollet quidem talem actionem, si non esset periculum cavendum; sicut, inqui tibidem Doctor . proficiens merces in mare ,
ut fugiat submersionem , simpliciter vult
projicere merces, nam potentiam suam motivam ad projiciendum voluntas movet imperando , & ipsa seipsam libere movet ,
quia cogi non potest: simpliciter ereo v lens proficit; sed secundum quid nolens , hoc est, sub conditione nolens, quia mallet si posset , alio modo salvare vitam . Quaeritur ergo, quisnam ex illis modis consentiendi, requiratur, & iudiciat ad valide recipiendum Sacramentum. Notandum tertio ex Doctore ibidem, qu. S. num. 2. aliquem pone rem intendere, &exequi ficte duobus modis; fictio enim-, ut in actibus numanis invenitur, consistit in
eo , quod aliquis exterius praetendat , aut Praeseserat, quod interitis non intendit: in verbis dicitur mendacium: in operibus autem simulatio at ex communi Iheologo-xum usu appellatur Dio, quae respectivc ad susceptionem Sacramenti, duplex est: 'Ama , quando revera recipiens Sacramentum
nullo modo intendit illud recipere, licci exteritis id se velle simulet: secunda respicit dispositionem praeviam ad debite recipiendum Sacramentum , quam utique dispositionem suscipiens Sacramentum simulat se habere , qua tamen caret, puta cum simulat se credere myseria, quorum fides exigitur, nec tamen credit: vel simulat se poenitere de peccatis ante Baptismum commissis , licet de facto non poeniteat, vets in ipsemet susceptione Sacramenti actu
mortaliter peccet per pravum internum as
His ita praemissis, quatuor supersunt determinanda: Primum, utrilm,. & quando adultus , qui non est rationis compos, Poc sit licite baptiEari: Seeundum, utrum adultus non consentiens revera cecipiat Baptis,mum: Tertium, utrum qui ficte accedit ad
Baptismum, suscipiat illius enectum: suam tum, utrum impcenitens debite Baptismum suscipere valeat.
ADulius ratione destitutus a nativitate, silueidum non habeat rationis usum, valiae, is licite baptietatur. Ita Doctor praefata quises. q. n. a. ubi hanc difficultatem ita luculenter explicat, ut non solum ejus doctrinam, sed & verba hic lubeat exscribere . Ait autem: De illo adulto idem dicendum esse, ac de parvulo, cum hoc solo ,, discrimine, quod si speratur ipsum ali- ,,
quando curandum, & usurum ratione, si expectandum est tempus illud, ut cum ma- , , jori reverentia suscipiat Sacramentum. bi si autem desperatur de eo, quod ad usum ,, rationis nunquam attingat, statim confe- Hrcndum est sibi Sacramentum: quia nulli si Deus excludit remedium ad salutem. De risecundo, scilicet nunc non utente, qui , , aliquando tamen usus est ratione, dico ,, quod supponitur nunc habitualite L con-
lentiens, vel dissentiens, secundum quod si se habuit in sanitate, ante istud impedi- ,,
mentum immediate, scilicet si tunc actua- , , liter consensi, iudicatur nunc habituali- ister consentiens; si tunc actualiter disten- si sit, nunc judicatur habitualiter dissentietis. HEt dixi, immediate, ita quod inter actum is illum di istud impedimentum, non in- ,stervenu et motus voluntatis oppositus .
252쪽
De dispositione Baptismi. et s
is Et sic universaliter dico, quod iste ha-- bitualiter se habens, potest recipere ba-M cramentum, sicut potuit prius, quando is actu sic, vel sic, habuit. Qualiter autem si actualiter se habens , possit baptigari, si statim dicetur in tertio membro . si Sed expedit ne talem bapti Eari 3 Muluis ta enim heent, quae non expediunt. I.Co-- rinth.6. Respondeo, si speretur eum rediri turum ad usum rationis, magis expedit M tempus expectare, quo utetur ratione , ,, puta de dormiente, tempus vigiliae ex-
pedit expectare et de furioso tempus Iu-- cidi intervalli. Si autem non speretur ,- Puta de eo , qui incidit in perpetuumn impedimentum usus rationis , eum exisri pedit baptigare, li tamen est capax Ba- ptismi ; quia alias exponeretur pericu- lo damnationis. Qualiter autem sit catata pax, statim dicetur de utente ratione . H Haec Doctor . Id ipsum colligitur ex Rituali Romanotit. de Baptissmo, ubi legimus: amentes, is furiosi non baptirentur, nisi tales a nativitate fuerint: tune enim de iis idem Jud eium faciendum est , quod de infantibus f atque in
fide Melesiae baptietari possunt. Sed si dilurida
habeant intervalla, dum mentis compotes sunt baptirentur, si velint. Si vero antequam insanirent, suseipiendi Baptismi desiderium semderint, ac vitae perieulum immineat, etiamsi non sint compotes mentis, baptietentur . Idemque dirandum est de eo , qui lethargo aut foranes laborat, ut tantum Det lacti, em imremgens baptietetur, nisi periculum mortis ima
pendeat , si in eo prius apparuerit Baptismi
Ubi primo prohibet baptirare amentem , aut furiosum, secun permittit, si sit perpetuo amens . Tertio , etsi non sit perpetuo amens , si dum dilucida habebat intervat la, Baptismum desideravit: tunc enim baptiZari potest, etiam in amentia , si nempe sit periculum vitae .
A Drumhui, qui eucatenus consentit, inval
de recipit Iaeramentum : seeus vero si saltem secundum quideonsentiat. Haec est Communis quantum ad primam partem, illamque expresse tradit innocentius, cap. Mamiores de Baptismo, & ejus effectu, ubi aiet Ille vero, qui nunquam consentit, sed penitus coctra mit, nete rem , nec characterem sustrumpit Saeramenti, quia plus est expresse contra, dicere, quam minime consentire . & probata simili: Sicut, inquit , nec ille notam aliaevius reatus ineurrit , qui contradicens penntus , is, reclamans thuriscare idolis , rastur
Idem decernit ibidem Pontifex de illo,
qui in somno, vel amentia suscipit Sacramentum Baptismi, non retractata priori v luntate de Baptismo nunquam suscipiendo; Dormientes autem, i nquit, is amentes si priusquam amentiam incurrerent, aut dormirent ,
in contradictione persisterent, quia in eis iste ligitur contradictionis propositum perdurare, is
fuerint si sie emersi c alias immersi ehara
cterem non suseipiunt sacramenti. Ratio autem hujus veritatis petitur a voluntate Christi D. qui poterat quidem absolute Sacramenta sic instituere, ut etiam prodessent nolentibus f ea tamen non sic instituisse colligitur ex sensu D. D. & E clesiae. Congruentiam vero assignat D stor .d Q. qu. . nu. 3. ubi ait, Si ergo iste sit utroque modo ( negative, & contrarie, ,,
simpliciter, & secundilm quid o dissen-
tiens, dico quod non recipit Sacramenis ritumi quia Deus per Sapientem dicit Prov. has. Fili praebe mihi cor tuum, nolens ali- quem omnino invitum adscribi familiae ,, suae: suscipiens autem Baptismum adlati- obitur per hoc familiae Christi . addit Doctor : Neque oportet hic distin- oguere de reclamante, sive protestante s- is gno exteriori suum disIensum, & de non ,, reclamante; quia in rei veritate si est dic si sensus, omnino idem est quoad Deum : istamen quoad judicium Ecclesiae judican- istis de manifestis, & eum, qui tacet pr*- Hsumentis consentire, non cogetur rectam Hmana ad observantiam Religionis Chri-
stianae; cogetur autem non reclamans . MNec in hoc potest argui Ecclesia, quod si
isti nolenti, tamen non reclamanti fiat is injuria . Minus enim malum est sibi , si quod invitus servet legem Christianam, ,, quam quod impune permittatur agere is
contra eam: quia minus malum est in- ,,
vitum aliqua bona facere, & mala fu- gere, quam Iibere & impune mala aigere,& bona dimittere . Dices I. Innocentius III. eodem cap. MaioreI , ait, Sunt nonnulli, qui dicunt, quo acramenta quae per se sortiuntur essectum, ut baptismus, is ordo eaeteraque sin ilia, non solum dormientibus, is amentibus, sed invisis , Q si con-
253쪽
eeviradieentibuI , eis non quantum tamen ad characterem conseruntvr I cum non solum pamvuli, qui non eo staetiunt , sed ob ficti qui
quamvis non stre , corde tamen adientiunt , reeipiant sacramentum . Igitur invitis , &renuentibus potest valide ministrari baptismus. Nero consequentiam. Nec enim ea est summi Ponti sicis Innocentii sententia. sed so-siim refert quid alii sentiant, unde continuo subjungit et Sed opponitur talibus , quod
qui fuissent ibiti , , reluctantes immersi,
saltem ratione suramenti ad iuris dictionem Ee-elesiae pertinerent ; unde ad serrandam regu- iam fidei Christianae, forent rationabiliter compellendi: verum id est religioni Christianae eon--arium , ut semper inditus, penitus con-pradicens , ad recipiendam , is, servandam Christiarumitatem , ahquis compellatur . Propter ouoa inter invitum , invitum , coactum , eoactum alii non absurde di inguunt 3 quod is qui terroribus atque suppliciis violenter at-rrabitur, On Re detrimentum ineurrat baptiseni suseipit sacramentum talis ( Aut is, is qui De aa baptismum aeredit Maracterem fuse a Christianitatis impressum . Quibus
verbis Pontifex concedit quidem invitum dumtaxat secundum quid posse quidem validc baptiγaris non vero eum, qui abolute ad baptismum suscipiendum compelleretur . M FemAda pars prctatur ab eodcm D M istore ibidem , nempe quod dissentiens M tantum secundum quid , hoc est tim H re alicujus mali incurrendi , si Sacram mentum non susciperet, revera bapti,, Zetur; Si autem, inquit, secundum quidis distentiat, scd simpliciter consentit s &- hoc non tantum in illam ablutionem , ,, tanquam in quoddam balneum , sedis in ablutionem eo modo , quo illam in-- tendit facere Ecclesia , ille simpliciteris recipit Sacramentum ; quia smpliciter H est volens, licet secundiim quid nolens, is & de tali loquitur illud Concilium To-,, letanum, quod allegatur Extrad. de. Ba- ptismo, & ejus effectibus, cap. Marores:
H Quod illi qui jampridem ad Christiani
is latcm coacti sunt, quia jam constat Sa-,, cramentis divinis associatos , oportet , se ut fidem quam necessitate susceperunt, is tenere cogantur , ne nomen Dominita blasphemetur, & fides, quam suscepe-n Iussi, contemptibilis habeatur .i, Exemplum hujus, qualiter aliquis potest consentire in illam ablutioncm suscipien- ,
dam, eo modo, quo confertur ab Eccle- Hsia, & tamen nollet, si posset evadere tor- ,, menta, quia non credit eam aliquid va- silere, sicut potest haberi de eo, qui non ,, credit verba incantationis posse habere is aliquem esse sitim, tamen concedit in Can- tanti, quod dicat illa verba super eum, Mea intentione, qua solet ea dicere, dicen- do in corde suo, valeant quantum valere tapoterunt: iste vere diceretur incantat US: Hetsi talis incantatio super aliqvcm dicem Hretur consecratio diabolo, ille esset dia- sibolo consecratus. Patet autem disteren-
tia istius membri secundum quid, dissen- tientis a membro praecedenti et quia ille is simpliciter dissentiens, omnino non rem iscipit Sacramentum, & ideo cessante dis issensu es et simpliciter baptiEandus. Iste , vero, quia simpliciter consentit, lihi se- ,,cundum quid dissentiat, est baptiZatus, is& cessante dissensu illo secundiim quid, is non est iterum baptiEand US. Si quis autem non consentiat tantom ,, negative, dico, quod recipit bacramen- tum, si consensit virtualiter ; quia noluit Deus obligare hominem ad impossibile vel secundit in statum hujus vitae nimisdiiD Hficile. Nunc autem non distrahi, nimis , , videtur homini dissicile pro statu: quia is secundum Aug. 3. de lib. arb. Non est in is voluntate nostra, quin tam tangamur: Er- go noluit lueus salutem hominis pone re in ista conditione, si non rarabatur. Nec ergo voluit obligare eum , qui in suscipiendo Baptismum , non distrahe- ,aretur . Et ita est universaliter in aliis is
Sacramentis . Sacerdos etiam in conse- ,, crando Eucharistiam , non obligatur is necessario, dico ad hoc, ut non ut di- stractus. vcrc enim conficit distractus , ,, dum tamen prius induendo se , intenderet celebrare Missam, secundum mo- is rem Ecclesiae. Et si quaeras, esto quod non consen- ,, tiens actualiter, tamen consentiens vir- ,htualiter ( eo modo , quo positum est ,, exemplum de Sacerdote celebrante ) recipiat Baptismum , nunquid & ille qui solum consentit habitaraliter , recipit p Distinctio aulcm istorum , Uirtuam 3 uter , & habitualiter , patet a. lib. di- -
nct. qi. Et esto quod sic , nunquid in
ille , qui tantum negative non con- ,
sentit , negative etiam non disseu- alit 3 .
254쪽
,, p Quia nec actum , nec habitumis oppositum habet. is in primo posset dici, quod talis iudita catur, habitualiter conseruiens, quia alita quando habuit consensum actualem, non ,, interveniente dissensu; & talis, licet u-- tenS ratione, recipit Sacramentum et quia is non videtur propter aliquam conditiori nem mimis capax, si utitur ratione, quam is si prius usus, non utatur nunc: sed in se tali non utente nunc, prilis tamen uso, o lassiceret habitualis consensus: ergo Ac,, hoc .,, De secundo, licet dissicile esset aliquems, talem invenire, praeci Puc qui prilis alita quando cogitasset de Baptismos quia vel ri tunc placuisset sibi baptiEari, vel nonis placuisset, imo displicuisset; & secun-- dum ultimum modum judicaretur talis, habitualis consensus, vel dissensus esse H imposterum 3 tamen si quis esset omninori non consentiens, nec dissentiens, tamis actualiter , quam habitualiter, & tamen M utens ratione , non esset capax Bapti LM mi, quia ex quo utitur ratione, opori, tet quod habeat devotionem aliquam ad
se Sacramentum, si debet sibi valeres aliter
Quibus omnibus Doctor quinque potic
simiim determinat: Primum, quod dissentiens negative, aut contrarie non baptiZetur valide. Secundum, quod qui disientit dumtaxat secundum quid, revera baptiEetur, quia censetur simpliciter consentire. Tertium, quod consensus virtualis lassiciat,
ut quis non sollim valide, sed & debite baptiEetur: si enim intentio virtualis sussciat in Ministro, multo magis in suscipiente,
minor enim requiritur intentio in suscipiente, quam in Ministro, ut diximus agendo de necessitate Ministr r. suartum, quod consensus habitualis suffciat ad validam receptionem Sacramenti: quia voluntas prae-Mrita reputatur semper perseverare donec revocetur. Quod utique pariter docet Innocentius Cap. Maseret, ubi dicit, quod a-mcntes, & dormientes, qui jam consenserunt, nec postea disienserunt, valide bapti-Zentur. Quod utique pariter determinant Concilia. Concilium Carthaginense J. cap. 3q. ubi ait 3 in aegrotantes, si pro se responuere non possunt, cum Doluntatis eorum testimonium sui vixerint, baptietentur. Similiter es, de pae nitentibus a naum est. Idem decernit Consilium Arausicanum I. cap.D. alias II. Sumbito obmutescens, prout statutum est, hasti, rari aut paenitentiam aeripere potest Isi voluntatis praeteritae t 'imonium aliorum verbis habet, aut praesentis in suo nutu. sumtum demnique, quod qui indifferenter te habet, id est, qui nec consentit, nec dissentit, non
recipit Sacramentum. Diras: Innocentius praefato cap. Maiore ait: Tune characterem Faeramentalem imprimit operatio, Cum obiram voluntatis contrariae nou invenit obsistentem. Sed in eo, qui nec consentit, nec dissentit, non est contraria voluntas 3 igitur in ipso imprimitur character Baptismi, & subinde valide baptiratur. Deinde in Extrema-Unctione suscipienda nullus requiritur consensus: igitur nec in Baptismo . Res viso ad primum , Innocentium nommine contraria voluntatis, significare etiam illam, quae negativa est: ait enim. Ille vero qui numquam consentit, sed penitus contradicit, nec rem, nec characterem suscipit Sacramenti; ubi verba illa, sed pennius contradicit, non adduntur per modum
dubitationis, sed per modum augmenti, ut ibidem optime observat Hiquaeus, quia casus propolitus fuit de iis, qui ad Bapti mum inviti rapti fuerant, in quibus dicit Baptismum esse nullum: quia, inquit, plus
est contradicere, quam minime consentiare; ubi etiam lupponit hunc valide baptiZari, qui enim consentit, non censetur invitus. ad secundum dira, non esse paritatem Iquia Extrema-Unctio non supponit alium consensum, quam consensum universalem
hominis fidelis & poenitentis, qui in ipso
mortis articulo, non abs re supponitur vel- Ie omnia media ad salutem conducentia sibi adhiberi. Unde Rituale Romanum titulo de sacramento Extremae-Unctionis docet et Infirmis qui dum sana mente, is integris sen- fui essent, illud petierunt, seu verisimiliter petiissent, seu dederunt signa contritionis, etiamsi deinde loquelam amiserint, vel amellteI efficti flat, vel delirent, aut non sentiant, Rimhilominus praebeatur.
ADultui, qui reus est allevius pereati moris
talis actualis, Meessario debet agere paris nitentiam, im revera dolere ae peccatis commisis
sis, ut ilignὲ, ae debite Baptismum suseipiat. Haec est communis apud Theologos, &Proin
255쪽
probatur primo ex Scriptura sacra. Mor. . ubi S. Petrus videns Judaeos , quibus fuerat concionatus, paratos ad id omne exequendum, quod ipsis necenarium praescriberet ad salutem, dixit 3 Paenitentiam agite, es, baptietetur unusquisque disrum, in nomine Jesu Crisi, in remisionem pereatorum Deforum, , reeipietis donum Spiritus sancti. Hinc Concilium Tridentinum sese. 6. caedi. declarat poenitentiam este necessariam in adulto accedente ad Baptaemum, ut digne ejus effectum percipiat, loquens enim de praeparatione necestaria ad justificationem,
ait. Propterea modentur adversus peccata per
odium aliquod, b, detestationem, Me est, per eam paenitentiam, quam ante haptismum agi oportet. Unde Can. 3. definit. Si quis diis. xit , se praedemente Spiritus fancti inspiratione, atque eiuI adiutorio, hominem eredere , sperare, dussere, aut paenitere posse, Iurat oportet, ut ei iustificatis, gratia conferatur , anathema sit. Nec abs re quidem, ad omnem enim justificationem hominis peccatoris, utpote rem maxime supernaturalem, praerequiritur dispositio supernaturalis, saltem in modo. Unde idem Concilium sese. I . Cap. I. ait. Fuit quidem paenitentia vemersis hominubus, qui se mortali peccato inquinassent, quovis tempore ad gratiam, O iustitiam assequendam necessariar illis etiam, qui Baptismi Facramento plui petitassent, ut perversitate ab-aecta, is emenaeata, tantam Dei oberabnem eum precati odio,=pio animi dolore dete-
Eamdem veritatem propugnat Doctor subtilis, nam aes. . qu. S. net. ait. Alio modo po
test aliquis esse fictus, ostendendo se esse in se
situm ad reeipiendum sacramentum , is tamen. non es dispositus interius : vel quia non habet rectam fidem, vel quia habet aliquod
peccatum mortale tunc in actu , Tu praeteratum, de quo nullo modo atteritur, Dei conterisDF . Loquitur autem de bacramento Baptismi, ac proinde supponit, Baptismum non justificare adultum reum alicujus peccati actualis, sine praevia attritione, vel
Dices Idem Doctor videtur assererelio . mini peccatori adulto non esse absolute Decetiarium dolorem de peccato , seA B-Iam voluntatem recipiendi Sacramentum, sine complacentia actualet in peccato, ait cuim in .dimiq. qi 3. art.3. Sicut ergo a Lim primam gratiam essentem originale potes
habere dupliei via, vel ex bovo motu dispo nente ad uetam de congruo, vel ex susceptione Faeramenti, ita D, in proposito, &c. Noe de-elaratur sic , quia ad primam susceptionem
gratiae, requiritur aliquis motu3 meritorius de congruo: ad secundam autem non requiritur,
nis voluntaria susceptio Baptismi, is sive fictione, hoc est, cum intentione fuseipiendi quod
eonfert Eeraesta, bone actu, vel voluntate peeis eati mortalis, ita quod in primo requiritur alio quod opus intrinsecum, aliquo modo acceptum, tamquam meritum de congruo; in secundo solum requiritur opuI exterius cum amotione inisterioris impedimenti, non solum ergo attritur per aliquod tempus, &C. Respondent aliqui his verbis, Doctorem non asi rere quod non requiratur poeni tentia ad dignam susceptionem Baptismi, sed quod non requiratur contritio perfecta, quae extra Sacramentum justificet, de qua contritione ut Plurimum tota illa distinctione. verum, inquit Hiquaeus in commentarin , non est necessarium ad hoc recurrere 3 quia clare loquitur, si membra discursus ejus discernamus, & scopum per
In principio enim illius articu Ii rejicit
sementiam Magistri in dist. I S. asserentis Sacerdotem Evangelicum non remittere peccata, sed ostendere remissa. Hanc impugnat Doctor, quia derogat Sacramento Poenitentiae, quia sic numquam remitteret peccata, sed supponeret remisia per veram Contritionem, & consequenter non esset secunda post naufragium tabula. Subdit sententiam Alensu, qui dicit ad bacramentum Poenitentiae adeo requiri dispositionem congruam, ut per Sacramentum remittatur peccatum, non tamen alligasse virtutem suam bacramentis, quin sine ipsis remittat peccatum per perfectam dispositionem extra bacramentum: quia est majoris misericordiae, duplicem viam, & medium remit icndi peccati institue te, quam ad unum
Subdit autem Doctor exemplum de Baptismo adulti, Ac remissione peccati originalis per duplicem illam viam, nempe vel per bonum motum voluntatiS , tam quam meritum de congruo, vel per rea- Iem lusceptionem Baptismi, excludendo fictionem, ut inde probet etiam peccat rem poli Baptismum utroque modo justificari, sive pet Contritionem, sive Arbaci amentum litanit taliae, supposita arisia
256쪽
tione, quod denotat illa clausula, ita biv pr ostro, &c. idest, de Poenitentiae bais
Et amplius subdit declarationem: Hoc, inquit, declaratur sic , &c. quia ad primam sese tionem gratis snempe ab adulto, quando iustificatur a peccato orisinali extra Sacramentum requiritur aliquis motus meritorius de congruo, &C.
Praefatis itaque verbis nil aliud innuit Doctor, quam quod adultus, qui nullum admisisset actuale peccatum, non aliam ad recipiendum effectum Baptismi dispositi
nem exigat, praeter voluntatem sinceram recipiendi- ejusmodi Sacramentum, loquitur enim dumtaxat de modo, quo remittitur peccatum originale, ut constat ex ejus
verbis; non autem sermonem ibi facit de peccato actuali, ad quod delendum, ultra voluntatem recipicndi bacramentum Baptic mi, requiritur etiam poenitentia, seu dolor de commissione ejusmodi peccati.
Petes, Utrum illa paenitentia debeat esse actus contritionis perfectae, an ver) sufficiat
dem Sacramentum Baptismi per seipsum habet vim remittendi peccatum , ®enerandi hominem, ut docet Concilium Tria entinum sese.6. cap. . ubi postquam dixisset, justificationem impii, eine translationem ab eo statu, in quo homo nasciturFlius prismi adae, in flatum gratiae, O, adoptionis suorum Dei per Iesum Christum Salvatorem mismum, statim uibjungit: suae quidem translatio post Evangelium promulgatum sine lavacro regenerationis, aut eius voto seri non potes . iauibus verbisConcilium attribuit vini regenerandi , vel ipsi Sacramento realiter suscepto, aut voto illud suscipiendi: v tum autem istud aliud non intelligit quam contritionem perfectam 3 igitur cesset Concilium , Baptismum in re lusceptum habere vim juilificandi, non autem necessario supponere hominem jam justificatum per contritionem.
Corarmatur ex eo quod idem Concilium, in prooemio sessionis A loquens de Sacramentis ait. Per quae Omma vera iustula vel incipit, vel caepta augetur , vel amissa reparatur: justitia autem non incipit per aliud bacramentum, quam per Baptismum, qui Primus est omnium bacramentorum , di
eorum janua , sicut & Ecclesiae aditus rigitur, &c. Accedit Concilium Florentinum in deis creto Eugenii, ubi loquens de effectu Baptismi, ait: Effectus Baptismi est remisso omnis culpae originalis, actualis, ac subinde censet Baptismum ex se vim habere remittendi quodlibet peccatum 3 non autem n cessario debere supponere illius remissionem virtute contritionis perfectae . Quam utique doctrinam pridem ante uistrumque Concilium docuerat subtilis Doctor in A.d i. Iq. qu. . num.6. ubi ait: Dientur ergo, quia ita Deus requirat dispositionem de congruo ( scilicet contritionem persectam
ad brum, ut peccatori conserat gratiam per Smcramentum Paenitentiae, hoc non quod a liget potentiam Iaam Sacramentis 3 quin ta
men sine dispositione illa praevia, b, congrua, qua sufficeret , conferat Ier Sacramentum gratiam , es, Me est madoris misericordiae 3 sedleet duplicem viam inclituere , per quam
iustificetur pereator, quam ad unam Diam aractare. Sicut ergo adultus primam gratiam de
lentem originale potest habere duplici via , vel ex bono motu disponente ad illam de eo
gruo , vel ex susceptione Baptismii ita is, in proposito, &c.
Dices: Homo per peccatum avertit se a Do, ut ab ultimo fine et igitur ut liberetur a peccato, necessarium est , quod ad Deum se convertat, ut ad ultimum finem , adeoque per actum charitatis, recontritionis.
Nego ultimam eonsequentiam : enimvero per contritionem imperiectam , sive Attritionem , si voluntatem peccandi excludat cum spe veniae, peccator suffcienter se conis vertit ad Deum, tanquam ultimum finem,
ut per bacramentum peccati remissionem obtineat. Quod utique Iuculenter explicat Doctor in a. dist. 8 . qu. I. num. 8. ubi ait: uando aversio a fine ultimo potest in- ,, telligi dupliciter, vel formaliter, vel vir- , , tualiter; formaliter , vel contrarie, vel ,, negative, sic quod voluntas nolit illum ., finem, & tale nolle est odire; vel non si velit cum deberet velle, & tale non velle , est omittere illud praeceptum. Diliges Domi- ,, num Deum tuum. virtualiter sic, quod ,, quando aliquid est necesssarium ad Con- ,, sequendum finem ultimum , voluntas , , aversa ab illo, in hoc virtualiter a fine is avertitur 3 sicut intellectus negans con- is clusionem virtualiter avertitur a Prin- iscipio,
257쪽
,, cipio, & sic infirmus dicitur averti a sa-,, nitate, quando avertit se a potu amaro,
is sine quo non potest haberi sanitas. Prio ma aversio secundum se est ejusdem ra- tionis 3 nec includitur formaliter in quo. Iibet peccato 3 est enim odium Dei spe-H ciale peccatum. Secundo modo aversiori est communis omni peccato mortali, se quia in omni tali peccato mortali viis Iunias inordinate se habet respectu ali-- cujus necessarii ad finem. mee Doctor. Subsumo: Atqui per attritionem statim descriptam, voluntas antea a Deo per peccatum aversa ordinate se habet respectu omnium necessariorum ad consequendum finem ultimum: ergo talis attritio proxime disponit peccatorem ad remissionem peccatorum in Sacramento Baptismi impetrandam. Consequentia est evidens. probatur subsumptum ex verbis Christi Mati. IO.v. II. i vis ad vitam ingredi, serva mandata .
OG ficta pietate aeredit ad SaeramenIum
Baptismi, valide quidem baptietatur, non tamen recipiet gratiam sanctificantem, nusi dum fictio illa , seu obex sublatus fuerit.
Haec est communis, & primam illius paristem docet Doctor dist. q. quaest. . ubi ait, is n.2. Dico, quia nolentem Deus non ju-H stificat, secundum iIlud Augustini: Qui
si creuevit te sine te, non justificabit te si-- ne te. Iste, qui habet actualiter obicem se contra gratiam, puta infidelitatem, velis aliquod peccatum, quod tunc actu vota is luntatis Committit, vel quod prius comis misit, & nullo modo sibi displicet, nuI-- lo modo recipit gratiam secundum Au-,, gustinum ubi supra: Omnis, qui suae v si laniati arbiter constitutus es, bet & de,, isto intelligitur illud Sapient. I. spiritus
is sanctus disciplina effugiet Num. Quibus
verbis subtilis Doctor tisnificat perversam voluntatem illius, qui hcle accedit ad Baptismum, este obicem ne gratia sanctificans accipiatur, de quo certe nulla est
Porro hanc veritatem Iuculenter explicat S. Augustinus lib. I. de Baptismo, c. I a. ubi non solum docet fictionem obicem ecse, ne baptiEandus gratiam sanctificantem excipiat, sed etiam quod recedente fictione, Baptismus reviviscat ac baptigatus gratiam sanctificantem virtute baptismi pro-
ducendam excipiat. Ait autem: Quid si ad ipsum Baptismum fictus accessit, dimissa sunt ei peccata, an non sunt dimissa p Eligant quod volunt, utrumlibet elegerint, sufficit nobis. Si dimissa dixerint, quom s, modo ergo Spiritus sanctus disciplinae ec is fugiet fictum, si in isto ficto remissionem Goperatus est peccatorum p Si dixerint non Heste dimissa, quaero, si postea fictionem si
suam corde concusso, & vero dolore fa- teretur, denuo baptiEandus judicaretur ,, Quod si dementissimum est dicere, fa- Hleantur vero Baptismo Christi baptigari is posse hominem, & tamen cor ejus in is malitia, vel sacrilegio perseverans, pec- iscatorum abolitionem non sinere fieri: at- ,, que ita intelligant in communionibus ab QEcclesia separatis posse homines baptiZa- Hri, ubi Christi Baptismus eadem bacram ,, menti celebratione datur, & sumitur: is qui tamen tunc prosit ad remissionem ,, peccatorum, cum quis reconciliatus uni- tati, sacrilegio dissensionis exuitur, quo is ejus peccata tenebantur, & dimitti non si sinebantur. Sicut enim in illo, qui fi- Heius accesierat, fit ut denuo baptigetur, Msed ipsa pia correctione, & veraci Con- ,, fessione purgetur, quod non posset si- ne Baptismo, ut quod ante datum est, Mtunc valere incipiat ad se Iutem, cum il- ,,la fictio veraci confessione recesserit: Msic etiam iste, qui Baptisma Christi, quod si
amiserunt, qui se separaverunt, inimicus ,, charitatis, & pacis Christi, in aliqua hae- ,, res aut schismate accepit 3 quo sacrile- ,, go scelere peccata ejus non dimitteban-,, tur, cum te correxerit, & ad Ecclcsue si societatem , unitatemque venerit, non Miterum bapti Eandus est; quia ipsa recon- ciliatione, ac pace praestatur, ut ad rem Mmissionem peccatorum ejus , in unita- te jam prociesse incipiat Sacramentum, is
quod acceptum in schismate prodesse is
Similia habet lib.3. cap. I S. & lib.6. cap. S. unde in collatione sq. Carthagine habita contra Donatistas Iegimus: Ideo adChristum
venire debent, qui extra Communionem Bamptismum eius Moent, non ut quod deerat, assii, seu ui quod inerat prosit , nempe ad salutem, Peccatorum remissionem, & animae justificationem.
Et subscribit auctor, quisquis est, sermo nis de Passione apud Cyprianum, ubi inter
caeteIa haec habeti Dcti in gni sint, qui
258쪽
ueelphinis Iaeramentorum tamen reverentia, si propinquiorem ad Deum parat accessum, is, ubi redierint ad eor, eo tot ablutionis donum , im redit effectus munerum. Consonat Gregorio lib. epist. 6I. &refertur de consec. dist. q. can. qq. Sanctum, inquit , quere sunt apud haereticos constenti,
tune in ras vires emundationis recipit, cum
illi per impositionem manus Spiritum sanctum acceperint , vel isti propter professionem verae fidei sanctae, is, tinnuersalis ista de via peribus fuerint uniti. Similia habet S. Isidorus Hilpalensis lib. 2. Offciorum, cap. 2q. Habet quidem Baptissimum Christi baereticus , sed quia extra unitatem fidei, nihil ei prodest: tit ubi ingressus fuerit , statim Baptisma, quod habuerat foris ad perniciem , incipit illi Jam prodesse ad
Petes , sulpham fit ille effectus revivis emis Baptismi, sublata Fctione, On remoto obnce ina positionis illius, qui Baptismum susceperato D Espondet Doctor praefata g. s. n. q. Et I si objicitur, inquit, quomodo habebit iste gratiam Bamismalem , vel esse-M ctum aliquem Baptismi Uno modo po-,, test dici , quod illa fictio non dimitti-- tur, nisi per veram Poenitentiam sed ea si dimissa habet Baptismus estectum suum
D respectu omnium peccatorum praecedenta lium Baptitarum, quae tamen non erant
,, causa fictionis in Baptismo . U. g. aliquista ante Baptismum commisit septem peccatas, mortalia, de veniens ad Baptismum sex,, attritus septimum autem actu placet, vel M deeo nullo modo atteritur; illud septi-M mum sellim est causa positiva fictionisti, erus in Baeptismo: oportet ergo, quod vereis poeniteat de isto septimo, & in se, &inis quantum fuit causa fictionis ejus in Baptista ino. Quod pro tanto dico, quia larte pec-M cavit novo peccato mortali s ait tarte, quia di, potuit excusari per ignorantiam faciens,, irreverentiam Sacramento Baptismi, reci- piendo iliud cum tali fictione: sed tece-,, dente illa fictione(quae fuit impedimentum ,, effectus Baptismi I Deus confere gratiamia baptismalem in remedium contra alia pec-M Cata , quae fui inni deleta in Baptismo, nisi ,. fictio occurrisset. Et pspauea: Sicut Deusia ligno suo prius adstitisset ad causandumia essectum elus, veli dandum , quando su-
scipicbatur, nisi fuisset impedimentum in se, suscipientes ita paratus est sempre post is susceptionem ejus signi assistere ei, qui is
suscepit, ad causandum effectum ejus, ,, quando cessat illud impedimentum . Uo- modo evidentius, & illustritis potuisset is Baptismo, recedente fictione, concedere remissionem omnis culpae, & poenae Porro quia hic modus dicendi non carebat dissicultate , quam ibidem objicit , &probabiliter latuit, hinc talito sui intellectus acumine rem ponderans , secundum,& tertium modum excogitavit. Secundum inquam n. . ubi ait: AIl- ,,
ter potest dici, quod quando vere ali- , quem poenitet de fictione illa, gratia in--,, funditur sibi perfectior, quam esset illa, ,, quae praecise virtute poenitentiae infunde- ,, retur: ita quod illa includat in se perfe- ctionem gratiae poenitentialis, & Baptis ,, malis; & hoc modo Baptismus habet ef- fectum; quia gratia aequivalens gratiae ba- ,, ptismali datur poenitenti de fictione, si- rimul cum illa, quam meretur de poeniten- odo. At satim obiicit: Sed contra hoc ar- luitur, quia tunc ille haberet commo- ,,um de fictione sua, Majus quam si tunc is non fuisset fictus, & Post in peccatum ce- cidi siet, simile illi fictioni: nam si cecidis isset, Ac modo poeniteret, non haberet mo- ,-do gratiam, nisi tantum virtute poeniten- ,,
tiae. Tu autem dicis, illum qui tunc fuit is fictus in Baptismo, habere in poenitendo ,,
quasi duplicem gratiam. Itaque propter has inconvenientias ex illa sententia sequendas, non censet ablalute standum huic rationi: quapropter n. 8. aliam proponit sententiam ad explicandam ejusmodi reviviscentiam Baptismi. Tertio mos, inquit, principaliter c boc ,,
est ad principalem quaestionem ) potest dici is
quod ille poenitens de fictione tantum ,, recipit gratiam virtute poenitentiae : & ,, ita non majotem , quam si non fuis- ,,
set fictus in Baptismo, & post Baptismum cadens resurgeret per Poenitem ,,
Non est enim verisimile , quod aequu is poenitenti de aequali pereato, vel minori, tanon detur aequalis gratia: iste autem laP- ,, sus post Baptismum, licet quantum ad ali- quid, gravius peccaverit, quam fictus, , , tamen hctus quantum ad aliquid gravius
peccavit, quia Sacramento irreverentiam
fecit : Et tunc illa Rerba, qNT dicaucur isde
259쪽
., de effectu Baptismi, quem sortitur poeta nitens , de fictione , intelligenda sunt, non quod in poenitentia illa recipiat gra-M tiam aliquam virtute Baptismi (quia su-M sceptio ejus mortua fuit , & mortuus, , reviviscere non potest sed absolutus estri a praecepto de Baptismo suscipiendo, quia ,, illud implevit : illa autem impletio nil si sibi valuit ad salutem ante istam poeni-
Quibus omnibus Doctor tres modoS proponit, quibus intelligi posset Sacramentum Baptismi reviviscere, quantum ad eflectum, in eo, qui simulata pietate illud susceperat: Primus quidem modus est, quod per Poenitentiam, quam agit ille, qui ficta pietate Baptismum susceperat, remittatur quidem peccatum illius simulatae, & fictae pietatiS : caetera vero peccata , quae ante susceptum Baptismum commiserat , remittantur
virtute Baptismi suscepti, cui assistit Deus, hoc est, qui semper est praesens Deo, ipsumque movens ad producendum enectum incmpe rc missionem peccati, de infusionem gratiae sanctificantis, quem revera produxi selet in ipsa reali Baptismi susceptione, si non obfuisset obex simulatae pietatis. Quem utique modum impugnat ibidem Doetor, Eo quod, inquit, nullum peccatum mortale, quod
mes post Bapt=smum , potest deleri sine Paeeitentia ; quia illa est secunda tabula es naufragium , serandum ueroramum : illa autem es a peccata , quae non sunt causa fictionis, in-funt post Baptismum: ergo non delentur , nisi per Paenitentiam et veI si 'gas illa deleri per Baptismum, quando tollitur impedimentum effectus Baptismi, quare non potest ita illa F-mo, quae fuit eausa impedimenti, tolli, quando cessat impedimentum per ipsum Baptiis mum e Proponit autem ibidem duplicem is, Iutioncm hujus instantiae. Primo, quod Poenicentia , & Baptismus simul concurrant
Per modum unius caul, adaequatae, ad remission m omnium peccatorum, tam eorum,
quae praecesserunt Baptismum, quam ipsius fictionis; ita quod si ille, qui ficte accester at ad Baptismum , antea commisisIet sex peccata mortalia, quibus septimum per illam fictioncm in susceptione Baptismatis adjiceret, sex illa priora peccata remitterentur a Deo intuitu Baptismi suscepti: septimum aulcm intuitu Poenitetiae. Unde, inquit Doctor num. 6. Secundum hoc esset dicendum , quod illa sex delentur , cps quantum ad culpam , is quantum au paenam , nec de his oportes
habere eontritionem , nec confessionem, nee satisfactionem , sed plum de illa septimo , quod uit eausa fictionis.
Ad seeundam partem instantiae , nempe quod illa septem mortalia peccata sunt in ipso homine post Eaptismum 3 Re pondet , non tamen omnia debere per Poenitentiam expungi et quia , inquit , nullam eorum fuit causa, quin essent iam deleta: illud autem se Iimumfuit causa, quare nec issum, nec aha sunt deleta s , ideo rationabile est, quod respectu eius non habeat Baptismus eseaeiam, sed respectu aliorum: quia ipsum formaliter impedivit essectum Baptismi, alia non. Et tunc illa propos tio speccatum mortale post Baptismum non deletur, nisi per poenitentiam) debet inte tigi de peccato commisso post Baptismum; vuomnino inhaerente , se scilicet, quoa de ipsa non fuerit Contritu , nee attritio in Baptiis mo, nec post Baptismum . Quoniam ad temhaec responsio varias adhuc patitur ditii- cultates, & instantias, idcirco Doctor proponit secundum modum explicandi ejusmodi reviviscentiam. Secundus itaque dicendi modus, quo fictio illa deleatur, est , quod gratia baptismalis restituatur, non quidem in se, sed in aequivalenti ; ita quod homini illi, qui ficta
pietate ad Baptismum accesserat , ubi per poenitentiam resurgit , conferatur uberior gratia, quam habuisset virtute solius Poenitentiae praecise; quia gratia illa aequivaleret simul gratiae Baptismali, & Poenitentiali: ita tamen, ut nullam gratiam recipcret virtute Baptismi ex opere operato, sed tantiim per modum dispositionis praeviael itaut Bapti mus eo in casu se habeat per modum di politionis ad gratiam illam uberiorem per Poenitentiam ex opere operato Producendam; non quidem ex sola virtute propria ipsius Poenitentiae; sed ratione suscepti Baptismi, tanquam dispositionis praeviae. Ideo autem Baptismus eo in casu dicitur se habere per modum dispositionis ad gratiam , quia baptiZatus per suceptum characterem insignitur nova dignitate, ratione cujus adscribitur in familiam Christi, quin fit ut adceptetur ad illam gratiam magis, quam alius, qui non estet baptiZatus. Nuod etiam significat author sermonis de Coena Domini apud S. Cuprianum , ubi Ioquens de accedentibus ad Baptismum, ait: Licet indigni sint qui aeeipiunt , Sacramentarumtamen reverentia , , p, inquiorem au Dcum parant accessum, is ubi rediorini ad Ccr ,
260쪽
ranstat ablutionis donum, is redit essectus munerum ; nec alias quaeri, aut repeti necesse est salutiferum Sacramentum. Verum huic dicendi modo opponit Doctor ipsum non posse admitti; quia, inquit, sequeretur, quod ille, qui ficte accesserat, haberet commodum defictione sua magis, quam
si ture nou fisset fictus post in precatum raeidisset simile illi fictioni: nam straeidiset, i
modo paeniteret, non haberet modo gratiam , nisi tantum virtute paenitentiae: tu autem dicis
illum, qui tune fuit fictus in Baptismo, habere in paenitendo quasi duplicem gratiam. Huic instantiae respondet Doctor duobus modis: Primo, falsum est e, quod ipse commodum habeat ex sua fictione, imo magis habet detrimentum g suta tempore Baptis,mi, is sequenti usque ad paenitentiam est F.
lius gehennae , b omnia opera eius mortua
sunt: hi autem non fuisset fictus, fuisset tunc, is post usiue ad lapsum filius regni, , opera eius visa, quibus meruisset augmentum gratiae gloriae. Secundo, negat quod lapsus post Baptismum rite sulceptum, & per p*nitentiam resurgens, reportet aliquod cona. modum ex suo lapsu ; Iicci recuperet etiam
gratiam baptismalem, & aliquid amplius,
ut praeclare docet esse. 22 . ubi agit de reviviscentia meritorum per Poenitentiam, ubi eamdem veritatem nos etiam aperte propugnavimus. Tertius tandem modus, quem proponit
Doctor de reviviscentia Baptismi, per sequentem Poenitentiam, est quod poenitens
recipit quidem gratiam virtute Poenitentiae, per quam remittuntur ei peccata, ipsa qoidem fictio directc, caetera vero incli- recte et nullam autem gratiam recipit virtute Baptismi; quia illud indigne recipit. Nec inde sequitur, Baptismum non valere converso ad salutem , licet enim non valeat quantum ad gratiam, valet tamen quantum ad impletioncm praecepti: quae utique praecepti observatio proficit ad salutem, quando ille fictus poenitentiam agit; siquidem per susceptum Baptismum fit filius regni, & membrum Christi, nec tenetur de novo ad Draeceptum Baptismi: unde ibidem observat Doctor, esuod actualiter prccans mortaliter potest implere praeceptum affirmativum,
etiam in illo actu: Praeceptum enim amrmativum determinat actum quoad substantiam, non vero quoad finem extrinsecum ,
aut alias circumstantias, quae separari posse sunt a substantia actus, prout cadit sub praeceptum. Quoniam autem haec quaestio de reviviscentia Sacramentorum iterum agitanda cst ubi erit sermo de Sacramento Pq- nitentiae idcirco ab ampliori illius examine hic supersedendum judico.
De Baptismi esse Iibus , , Ritibus servari solitis in solemni illius administratione. Foelix sacramentum aquae nostrae (ait Tertuli. initio lib. de Baptis.) quia ablutis
delictis pristinae eaeritatis in vitam aeternam liberamur . Nec unus est hic baptismi mirandus effectus, alios enim decem egregie delibat S. Chrysostomus Homilia ad Neophitos, scribens: mee libertatis serenitate perfruuntur, qvi tenebantur paulo ante eaptiviris cives Melesiae sunt, qui fuerunt in peregrinationis errore, is iustitiae in sorte versantur , qui fuerant in confusione peccati. Non
enim tantum sunt liberi, sed is sancti et non tantum sancti, sed is iusti : non solum iusti, sed is filii: non solum filii, sed is haeredes:
non solum haeredes, sed is fratres Christi: nec tantum fratres Christi, sed is cohaeredes : non solum cohaeredes, sed , membra; non tantum
membra, sed is templum '. non tantum templum , sed is organa spiritus. Vides quot sunt
But alis largitates, is nonnulli deputantea tem gratiam in peccatorum tantum remissove eo Rere: nos autem honores compu
Alias similes, nec equidem his inferiores Baptismi praerogativas sparsim invenies apud
caeteros SS. Patres, maxime apud S. Augustinum, qui plurimis honoris titulis admiranda foecunditate Baptismum commendati maximc vero quod lit spiritalis hominis regeneratio, ac resurrectio 3 ait enim ser. Irig. de tempore, Resurrecturum humanum genurin Deuti eonsummatione post mortem, nunc reis
surgit in Baptismo: suseitandus es tune Dei populus pus soporem , nune suscitatur post insidelitatem : liberandas est tune a mortali conditi ne , nune liberatur ab ignorantiae caecitate: re nasciturus tunc ad aeternitatem, nunc renast
tur ad salutem. Verum, quoniam omnes illi mirandi Baptismatis effectus, maxime sunt appendices gratia: sanctificantis per Baptismum divini. tus in fusae, necnon & characteris per eumdem impressi, de quibus jam multus fuit sermo in priori Disputatione: idcirco ne acta