장음표시 사용
331쪽
De efficacitate Poenitentiae. 323
dem illae etiam in nobis excitant pios motus , nec- non & charitatis fervorem: sed hoc videtur absurdum: ergo de illud unde sequitur. Nego sequelam maioris 3 & ad ejus probationem dico hoc intereste discrimen inter Sacramentalia, & sacras imagines, quod hein nobis servorem charitatis excitent solum objective, quatenus ad earum conspectum
excitatur recordatio meritorum, ac virtutum eorum quos repraesentant: Sacramentalia vero id essiciunt etiam impetrative, quatenus ex meritis Christi per preces Ecclesiae impetrant a Deo auxilia supernaturalia quibus homo ferventes actus charitatis eliciat.
GRatia babitualis praere abitur antecedenister, non autem 'maliter , ad pereati veniatis remissionem; actualis Dero uomitam ter. Haec conclusio tres habet partes, quarum primam indicat subtilis Doetor, cum ait dist. I S. q. I. n. . De potentia ordinata ,, Deus non disposuit alicui peccatori dareta Primam gratiam , nisi in virtute meriti si illius, qui erat sine peccato, scilicet Chri- sti: quia sicut tactum est supra, non di- , , sposuit sibi reconciliare inimicum , nisi M per obsequium magis gratum, quam OL , , fensa ejus erat sibi displicens et Ac tale M obsequium ejus est Passio Christi . vel, , meritum ejus, & sicut non disposuit da-H re gratiam peccatori sine Passione, sine,, qua gratia nulla poteit esse satisfactiosi s reconciliativa omnino, quia nec aequi- M valens aliquo modo , nec simpliciter s,, nec in divina acceptatione, ideo multos, Magi S de potentia ordinata non est pocri shile satisfieri Deo de peccato, nisi in ri virtute Passionis Christi. Quibus vel bis significat Doctor, non posse satisfieri, nec reconciliari Deo, nisi beneficio, & applicatione sanguinis Iesu Christi: ubi etsi loquatur dumtaxat de reconciliatione, , satisfactione, quae fiat propter Peccatum mortale , attamen idem dici potest proportione servata de peccato veniali et pietati enim ac Religioni conveniens est, credere quod non remittantur peccata venialia, nisi gratis, di intuitu meritorum Christi . Quod utique satis aperto indicat b. Joan-DeS epist. I. c. I. Si dixerimus, quoniam n Natum non habemus, ipsi nos seducimui, biveratas in vobis non est. Post quae continuo subjungit modum remissionis eorum peccatorum dicens: si confiteamur peccata notastra, Deus est, is iussus , ut remittat nobis
peceata nostra , is, emundet nos ab omni iniquutate; quod vero haec remissio fiat propter Christum, fgnificat, cap. sequenti , dum ait: aureatum habemus apud patrem Iesum
Christum iustum , is ipse es propitiatio pro
pereatis , ris. Hanc veritatem indicat Apostolus, climati I. Cor. IJ. Sa tradidero corpus meum, ita ut ardeam, charitatem autem non habuero ,
nihil mibi prodest : ex hoc enim inferre licet, quod homo non possit satisfacere pro reatu culpae venialis, qui lassicit ad impediendam , & differendam consecutionem vitae aeternae 3 alioquin multum sibi prodeste posset, si extra charitatem illam satisfactionem posset impendere. me obstat, quod, ut dicemus infra, po lit homo citra charitatem satisfacere pro p*na temporali; ex quo videtur inserri, quod sine charitate aliquid prodesse potest. Respondeo enim , quod non multum sibi proficiat qui solvit pro poena temporaliquod lege statutum est: quia quantum bonum est liberatio a poena, tantum malum est solutio aequivalentis non enim multum
prodest furi, quod suspendatur , licet per
lumendium satisfaciat pro poena temporali , vel potius satis patiatur: quamvis igitur status peccati mortalis non tollat potestatem satisfaciendi pro phna temporali, tollit tamen satisfactionem reconciliativam pro culpa: quoniam haec gratia est, & misericordia per Christum , quam non convenit concedi , nisi ei, qui per gratiam sanctificantatem est vivum membrum Christi.
Hanc autem assertionem expresse tradit S. Bonaventura q. dist. II. p. I. ar. I. q. I.
Didendum, inquit, quod aliquorum p risitio fuit, quod venialia sine gratia gra- ,, tum faciente deleri possint per gratiam is gratis datam. Et rationem hujus osten- ridere voluerunt pro eo videlicet, quod is veniale peccatum non repugnat gratiae Haratum facienti, sed gratis datae: nec oc ,, fendit Ma, stalcm. divinam, quia ibi non ,, diligitur aliquid supra Deum, sed aliquan- ,, tutum inordinate sub Deo, di ideo sicut is mortale potest deleri per gratiam , quia is et repugnat, & quia gratia Deo omenta ,, reconciliat, & quia inum Contempcum amare iacit super omnias lic veniale pin ritest deleri per gratiam gratis datam ,
332쪽
31 Tracta. Disp. II. Art. L Seel. III. Quaest. II.
quae iIlam modicam inordinationem re-- movet , & illam Occasionem minus amandi Deum, ab ipsa anima tollit, nec ,, oportet ibi esse gratiam elevantem ani.,, mam ad dilectionem Dei super omnia , quia per veniale nihil amatur supra
,, Sed haec positio licci probabilis videa
si tur, a veritate tamen deviat, liquis in-,, spiciat: omne enim peccatum , eo ipso si quod est peccatum, aliquo modo animam, , desipdat, & aliquo modo ipsam deordi- nat, &necesse est ex hoc, quod aliquomodo Deo displiceat . Quoniam igituris nota displicentiae minima, quae esse possit, , sine habitu,qui reducit ad complacentiam, & ad amicitiam, auferri non potest, te-- nendum est omnino de omni peccatori gencraliter , quod nullum omnino poeta test deleri sine gratia gratum faciente 3 sic enim decrevit nos sanare divina mi-- sericordia, & hoc dicunt Samsti, & sin
nat Scriptura , quae maxime ponit gra, M tiam esse necessariam ad delenda pecca-,, ta. Bucusque Doctor Seraphicus. Qui confirmat suam sententiam auctoritate 3. Augustini 2I.de civitate, C.2A ubi ait: Verumtamen nec ipsa magna (peeeata a quibus omnino, mutatis in melius moribus
recedendum est , dimittuntur orantibus, ns Di quod ibi dieitur. Stetit Os nos dimitti mus debitoribus nostris. Si enim minima peccata , sine quibus non est etiam vita iustorum,
aliter Ron remittuntur; quanto magis multis,
In magnis erimanibus involuti, etiam si ea petraptarare iam de ant, nullam indulgentiam com sequvntiir, fi ad remittendum alias, quia in eos quisquam pereaverit, inexorabiles fuerint,cum ilicat Dominus: Si autem non sinistritia M. minibus peccata 3 neque Pater vester dimittet xobis p Ex quibus infert Seraphicus Doctor quod non alia Tatione qui non remittit offensam a s atre acceptam , non potest a Deo sperare indulgentiam offinis ipsi irrogatae , quam quia qui non vult dimittere est in statu peccati mortalis, in quo nullam remissionem meretur quamdiu in eo habet complacentiam. Probatu secunda pari, nempe quod nova
infusio gratiae habitualis, di sanctificantis
non requiratur formaliter ail remissionem peccati venialis: id enim requiritur formaliter , quod requiritur et forma totiens privationem , quae prius inerac; sed. gratia
sanctificans non est forma tolleni maculam peccati venialis, quippe com illud cum ea sublistat in viatores ac subinde ad peccati
venialis remissionem non est necenaria infusio gratiae sanctificantis. Petes , Utrum saltem concomitanter aut conis sequenter illa remisso venialium requirat
speetalem gratiae sanctificantis infusionem. Retpondea , id non esse necessarium taquidem cui peccatum veniale remitistitur, jam in eo existit gratia sanctificans:
ac subinde non opus est , ut ei de novo infundatur. Dices: Peccatum veniale imminuit fervorem charitatis: ergo ut remittatur nece
sum est fervorem illum restitui et sed non potest restitui , nisi per gratiam habitualem et igitur necesium est, ut aliquis illi gratiae gradus in hujus peccati remissionem infundatur.
Nego minorem. Nam ut restituatur ille ardor charitatis , susscit gratia actualis, quae hominem inordinate adhaerentem re bus temporalibus ab eis revocet , & ad
Deum per actum diIectionis convertat , Probatur tertia para, nempe quod gratia aetualis necessaria sit ad remissionem peccati venialis: Quia r. Jo: I. Sanguis Chrisfli emundat nos ab omni peccato et ergo tam a veniali, quam a mortali : porro Christi sangui absque gratia non agit. I. Jo. a. Si quis peccaverit; ad earum habemus apud Patrem. Et Arausicano a. Can. q. Purgam mur is pereato per operationem S. Spiritus , quia ex Salomone 3 Praeparatu Doeuntas a
Domino. Et ex Apostolo et Deus est, qui mperatur in nobis velle , im perseere pro bona Toluntate. Et Can. q. sui dieit per naturravigarem bonum aliquod ad sternae vitae salutem pertineni nos cogitare , ut expedit , aut
eligere posse sine illuminatione, is, inspirationet Spiritus sancti , non intelligit ouem Domini
centis in Evangelio Ioannis Is . Sine mendet potestis facere . Nec illud Apostoli et
Non sumus idonei eogitare aliquid a nobis , quasi a nobis . a. Corinth. 3. Canone I Nullas miser de quamaeamque miseria liberatur , no qui Dei misericordis praevenitur , ut dicitur Ps m. 8. Cito anticipent nos mi sericordia tuae, Domine. Et Psalm. 32. mur
meus misericordia eius praemeniet me . Canis
2 . Nemo habet de suo, nisi mendarium, O peccatum. Si quis homo veritatem, is, iusti
uam bapti, ab iis sonte ess , quem Hisma
333쪽
De effracitate Poenitentiae. Sas
sitire in hae eremo , ut non deficiamus in
odietes eontra primam partem . Veniale peccatum non includit privationem gratiae, & cum ipsa subsistit; igitur ad illius
remissionem non requiritur gratia habu
Distinguo eonsequens et Non requirit gratiam habitualem per modum causae formalis, physicae, aut moralis, concedo: Per modum praerequisitae dispositionis, nego et Dam, ut diximus, ut quis dignus sit consequendae remissionis peccati venialis quantum ad reatum culpae, debet esse acceptus
Deo, ac proinde debet esse in statu gratiae sanctificantis. quies seeundo et Peccata venialia remitistuntur per Sacramentalia, sed illa ex aequo applicantur tam justis, quam peccatoribus, ut patet de aqua benedicta , & pane benedicto, qui tam justis , quam peccat
ribus traditur: igitur ad remissionem peccati venialis, non praerequiritur gratia habitualis . DFingua minorem et Sacramentalia applicantur tam justis , quam peccatoribus ex intentione Ecclesiae in ordine ad remissi
nem peccati venialis, quali ex aequo utrisque illa competerent, nego: propter alias utilitates, quas ex ejusmodi Sacramentalium applicatione accipere possunt peccatores , concedo : aspersio enim aquae benedictae, v. g. eis prodesse potest ad abigendas, &removendas daemonum, & maleficorum infestationes. Obimus tertio; Peccatum veniale remittituri in inferno ; siquidem damnatis rela altar poena peccatis venialibus debita: sed . damnati nullam habent gratiam habitualem 3 igitur haec ad peccati venialis remissionem non praerequiritur . Distinguo majorem : Remittitur quantum ad reatum culpae, nego, quantum ad rea- cum pCenae propter rationes quaest.seq. su iiciendas, concedo.. Obseus quarto 3 Remissio venialium, quae fit simul cum remissione mortalium, non supponit gratiam habitualem 3 siquidem haec
non praecedit illam mortalium remissionemr igitur peccatorum venialium remiseso non requirit necessario gratiam habi
Di ingua eonsequens : Non requirit prio-gitate tu oris & durationis , quia prius
tore, quam ei peccata dimittantur, concedo et non requirit per exigentiam , & simultaneam existentiam, nego: non potest enim de via ordinaria remitti peccatum , quin
adsit gratia habitualis , per quam restituimur in amicitiam Dei, & in jus ad haer
Obseries quinto contra ultimam partem Unum contrarium tollitur per aliud et veniale peccatum est actus naturalis , alicui saepe naturali virtuti contrarius, ut iocosum mendacium veracitati, excessus in cibo, &. potu, temperantiae. Nego minorem: In eo quippe statu, quo vivimus ad ordinem gratiae, gloriaeques pernaturalem promovendi, non solum v
niale opponitur naturali perfectioni, sectetiam su-ernaturali, puta fervori charitatis, de familiaritati cum Deo. Quare tolli non potest , nisi per divinae charitatis
fervorem, & actum supernaturalem, quo familiaritas illa Dei restituatur. limes denique . Veniale peccatum est tantum nimia quaedam ad creaturas adhaesio sed naturaliter , & absque auxiliis gratiae potest quis tollere hanc nimiam adhaesionem, per actum scilicet amoris Dei, ut creat ris : igitur naturaliter absque divinae gratiae,auxilio potest quis consequi peccatorum venialium remissionem. Major constat et Non enim peccatum veniale evertit ordinem ad ultimum finem, sed solum peccator per illud nimis inhqret creaturq, salvo tali fine. Minor etiam patet: nam in statu naturq purs, quem in secundo volumine disp. 3. diximus esse possibilem, potuissent esse peccata venialia: in eo autem statu non potuissent elui alio modo, quam per actum amoris Dei, ut Creatoris. Nego minorem. Illa enim nimia adhqsio creaturis , & retardatio ab ultimo fine ,
non solum est contra virtutem naturalem,
sed etiam opponitur alicui perfectioni supernaturali, nimirum fervori charitatis, de familiaritati hominis cum Deo, subindeque tolli non potest, nisi per aliquem charit
iis fervorem, aut alterum actum supernatum ratem aliquo modo avertentem hominem a creaturis, & convertentem ad inum: qu*utique conversio fieri non potest, nisi per aliquod auxilium supernaturale. Ad illius probationem dico, primo dubium esse, utrum revela in statu naturq pur* possent est equsdam peccata venialia, i iam status ille
talis dicitur, maximc ex eo quod sit imm
334쪽
3rs Tract. I. Dim. II. Art. I. Sect. III. Quaest. II.
nis ab omni peccato, & gratiae auxilio. Secundo dico , quod si foric in eo statu fierent venialia peccata , illa essent diversae rationis a nostris, eo quod tunc non fuissent opposita fervori chalitatis, & familiaritati nominis cum Deo, sicut ea, quae modo fiunt in
statu naturae elevatae ad ordinem supernaturalem et ideoque potuissent remitii per amorem naturalem Dei, ut CreatoriS, aut per actum cujuscumque virtutis naturalis .
R Emittitur pereatum veniale , vel st moria
tem , vel in instanti mortis inruitu me ratorum praecedentium , non autem ratione meis riti de novo eliciti. Haec Conclusio tres habet partes , quarum prima est, quod revera peccatum veniale quantum ad reatum cuI-pae possit remitti in purgatorio, & post
mortem, aut in instanti mortis: Iecunda, quod haec remissio sat ratione operis metitorii praecedentis. Tertia, quod non fiat intuitu actus meritorii de novo eliciti. Prima pars docetur non soItim ab omnibus theologis, sed etiam a bS. Patribus, illamque expresse tradit Doctor in reportatis dict. a I. qu. I. nu. 2. In ista quaestione, M inquit, conclusio est certa, quod pecca-,, tum aliquod potest dimitti post mortem, is non tantum quantum ad poenam, quiata scilicet poena illi peccato debita , non ,, fuit hic soIuta, sed etiam quantum ad culpam in se; Quod utique Probatur , H quia nuIIus faIvabitur cum aliquo pec-M cato, sed existens cum aliquo peccato,, veniali potest dormire, & dormiendo is mori, & similiter potest aliquis venia-,, liter peccare usque ad ultimum instans,,, quo anima egreditur a corpore. Consi stat autem, quod sic morienti nunquam si fuit dimissum peccatum hoc veniale :,, igitur vel intraret gloriam sine remissio-- ne culpae talis venialis, vel ibi remnte.,, tur ei et at non intrabit gloriam sine re-,, missione talis venialis T quoniam non in-- trabit in eam aliquod coinquinatum. Apoc.
Eamdem sententiam colligit Magister sententiarum is q. d. a I. ex illis verbis Christi, Matth. II. esui dixerit s verbum contra Spiritum sanctum , non dimittitur ei, neque in hoc saeculo, neque in futuro, ex quo, inquit, datur intelligi, sicut ,3. Doctores tradunt. quod quaedam peccata in futuro dimittentur, quaedam enim culpae in hoc seculo
relaxantur, quaedam vero parvae etiam in fututo, quae quidem post mortem gravant,
sed dimittuntur , si digni sunt , si bonis
actibus in. hac vita meruerunt , ut dimittantur eis.
Illi autem Doctores sunt maxime SS. Patres, praesertim S. Augustinus de civitate, c. 2 q. ubi ait 3 Neque enim de quibusdam veraciter diceretur, quod non eis remittatur, neque in hoc saeculo, neque in futuro, nisi essent , quibus etsi non in isto. tamen remitteretur in futuro. Idem colligit S. Gregorius Magnus lib. a. diaIogi c. gy. ubi expendens praefata S. Matthaei verisba , ait, in qua sententia datur intelligi, quasdam eulpas in boo Mevio, quasdam vero in futuro posse laxari , qvod enim de uno negatatvr , consequens intellectus patet: quia de quibusdam conceditur . Idem docent S. Isid rus lib. de officiis Ecclesiasticis, c. I S. S. Bernardus serm. Ig. in Cantica, &c.
Dices; Nullus justus potest peccare post
mortem: ergo nec a reatu peccati surgere . Patet antecedens . Consequentia Pr batur: Tum, quia eadem est ratio de potentia ad peccandum , & refingendum a peccato et Tum, quia facilius est cadere , quam resurgere : Tum denique et quia resurgere a peccato non videtur ei competere , qui non potest mereri, sed qui non potest in aliquo statu cadere non Potest etiam mererit igitur, Negat eonsequentiam Doctor in q. dist. a I. qu. I. n. II. Intelligendo, inquit, resurge- re, pro liberari a peccato. Ad primam si autem probationem, ait, non esse simi- , , te inter posse peccare, & resurgere a pe* ,, cato: quia peccare est libere agere, & si pro statu viae s intellige de peccato de- ,, meritorio nam docet Doctor, is a. dF. - . qu. I. damnatos velle peccare , licet ,, per illud peccatum nihil de novo deme- reantur : resurgere autem, id est, im- ,, munem fieri a peccato , non requirit blibere agere etiam in via , quia: vel sae- cundum primam opinionem , non est , nisi sol vere poenam, & hoc est pati eam, is vel juxta secundam , non est nisi. per ,, mei ita prilis habita in via, & pro tunc Maccepta, culpam nunc dimitti- F,
Aa secundam probationem consequentiae , ait: Concedo, quod facilius est cadere inquam resurgere , prout resurgere dicit ,,acium .ordiuatum in potestate simplici- D. M tax
335쪽
, ter resurgentis: sed sic non accipitur re ,, sui gere in illa remissione peccati venia- , , lis. Ad tertiam probationem ait , falsum lapponere, scilicet quod resurgere tunc est per actum voluntatis meritorium, qui tunc insit, sed per actum meritorium, qui prios infuit in vita , juxta secundam opinionem, vel per nullum actum meritorium , sed tantum per pati poenam condignam pro illo peccato secundum primam opinionem. Diras secundo: Nullum peccatum morta-
Ie post hanc vitam potest remitti et igitur
nec veniale. Consequentia patet; videtur enim esse eadem ratio mortalis, & venialis , quippe clim dumtaxi dicterant secundilm magis, & minus. Negat consequentiam Doctor, n. I 2. Quia, inquit , merita faeta in vita non possunt . ,, acceptari in instanti mortis , ut per ea deleatur mortale , . quia Deus disposuit si mortale non delendum, nisi per susce- ptionem voluntariam bacramenti , velis per aliquam dispositionem , tanquam
per meritum de congruo, tunc vel usis que tunc inhaerentem , quando pecca-,, tum deletur, non sic est in eo. cui di- , , laedit in mortali. 'Adprobationem consequentiae respondet, quod
si etsi peccatum mortale, di veniale, quan-H doque opponantur eidem virtuti , &si de privent eadem bonitate in genere na-,, turae, aut moris, sed bonitate physica, aut si morali, non tamen privant eadem boniis tale morali Iheologica, quia peccatum is mortale ex divina ordinatione opponi-,, tur gratiae justificanti, & privat amicitia divina: secus autem est de peccato veniali: non igitur mirum si unum remittatur post mortem, non veto alterum. Di es tertio : Peccatum veniale remitti potest per quamcumque poenam , maxime vero per poenam mortis: igitur non remanet dimittendum post mortem.
Resymaet Doetor n. 13. quod potest bene concedi, quod mors voluntarie accepta sit poena lassicien ro poena cujuscumque peccati venialis, & borte pro magna Parte poenae debitae pro mortalibus dimiselis. Nec obstat, quod est poena necessaria: quia aliquis potest neccsiarium voluntarie acceptare , & sic consonat , quod dictum est in secunda opinione, quod peccatum veniale deleatur in instanti mortis. Unde addit in reportatis num.vit. quod mors posset imp
ni latroni pro latisfactione bacramentali: Et credo, icquit, quod si fur illam vo- luntaric sustineat, tanta posset esse illius ,, Contritio , & displicentia , quod sta- sitim evolaret in cinium. 3,
Secundam partem probat Doctor, num. 8. Quia, inquit, qui moritur in charitate, iselli post mortem non reseramur ipsius is opera meritoria ad veniale, in quo mo- oritur, dimittendum; nec ipse etiam ha-
beat aliquem actum novum meritorium, is
per quem deleatur veniale , tamen illa si opera prius facta possunt esse a Deo rela- sita ad remissionem istius venialis post mor- Hiem. Quod sic probat: Quia, inquit, si causa impedibilis, dum est impedita non taponit enectum, dum vero non est impe- dita, ponit, sed merita istius morientis ,, in charitate, essent causa susticiens dele- sitionis venialium istius , vel relata ab ,, ipso, vel a Deo acceptante in ordine ad si istud: sunt autem impedita dum iste vi- sivit, si semper actu manet in peccato ve- sin tali: post mortem vero tunc non sunt impedita, quia tunc non contrahit actum ,,
peccati venialis: igitur per illa delebun- ,, tur venialia post hanc vitam, hoc est, in ,, instanti separationis animae . Ex quibus is infert duo, primum , quod in instanti is
mortis remittuntur venialia, quia tunc Hnon manet actus peccati venialis, &per se consequens tunc cessat impedimentum,
Aliud , quod omne peccatum veniale is morientis in charitate, remittitur in hac tavita, nisi ille continuet actum peccati si venialis uvue ad mortem , vel ad instans mortis. . pyQuibos omnibus Doctor lignilicae, quod
sicut justus per bona opera meretur gloriam, si moriatur in gratia i ita etiam meretur, si decedat cum glacia , ut consequatur veniam suorum levium delictorum , sine qua non potest consequi gloriam, quam meretur: igitur habet jus ex meritis praecedentibus hujus vitae, ut post mortem remittantur ei venialia, aut in instanti mortis, si quamdiu vivit, in eis non complaceat, Tertia denique pars probatur ex illo Eccl. cap. II. Si ceciderit tignum ad austrum, aut ad Aquilonem, in quocumque loco ceciderit , ibi erit. Quibus significatur , nullum amplius esse locum meriti, vel demeriti post
mortem, quod ultro fatentur omnes Ineologi affrmantes statum hujus vitae esse dumtaxat merito, vel dcmerito praefixum. Hinc
improbatur sententia b. Thomae affrmanis
336쪽
iis quaest. . de malo art. n. peccata venialia rc mitti in purgatorio ver actus Conis tritionis, vel charitatis, quidus anima illa peccata detestatur, & retractat: inde enim sequeretur animas in purgatorio patientes posse adhuc mereri: cujus contrarium docent Theologi communiter.
Utrum , remissa eulpa pereati mortalis , is
venialis per paenitentiam , remaneat reatus
Dens temporalis, em quomodo hae sol piato Notandum prim) r certum esse , quod
remissa culpa mortali per poenitentiam, semper etiam remittatur reatus, seu obligatio ad poenam aeternam luendam: siquidem nunquam de via ordinaria remittitur mortalis culpa, Quin infundatur gratia
sanctificans, per quam nomo justificatur: Ipsa autem susseatio (inquit Concilium Tridentinum sess.f. capra. non es sola pereatorum rem p.: sed is, sancti alio, os renovatio inisterioris hominis per voluntariam suse timemorariae, em donorum , unde homo ex iniustost sustus, is, ex inimico amicus, ut sit haeres s eundum spem vitae aeternae . Repugnat autem, saltem de lege ordinaria, ut aliquis
si haeres regni coelestis, & simul addiausPoenae aeternae, alioquin simul esset dignus vita, di morte aeterna: ac subinde repugnat pariter , quod remissa per poenitcntiam culpa peccati mortalis, remaneat injustificato reatus poenae aeternae. Notannm secundo , controversam movemri inter Catholicos, & Haereticos utrum remissa per poenitentiam culpa tam mortali, quam veniali, supersit aliqua obligatio ad luendam poenam temporalem. Assirmant omnes Catholici Doctores cum Concilio Tri. dent. ibidem c. I . ubi asserens peccatores
rursus justificari posse per pinitentiam, qumn secundam post naufragium deperditae gratiae ta-hulam II. Patres apte nuneuparunt: subdit illa peccata solvi posse per dcbitam satisfactionem subeundam. Non quidem pro poena
terna, sus vel Sacramento, Des saeramenti voto , una cum evlpa remittitur 3 sed pro poena temporali, qua, ut sacra lutera docent, non tota semper, ut in Baptismo si, dimitti.8ur illis , qui gratiae Dei, quam acceperunt ingrati, spiritum S. contractaverunt, O c. Velum negativam partem tuentur haeretici hujus temporis , maxime Calvinissa cum nefario suo Antesignano, qui lib.3. Imstit. c. q. n. 23. ubi praemisit sententiam Catholicorum, de debita pro remissis peccatis solutione, subdit impudenter g Talibus mendariis oppono gratuitam peccatorum remissionem, qua nihil in Seriptura elarius praeccatur, quid enim est remissio , nisi merae ld ralitatis donum p Non enim remittere dieitur creditor, qui antapocha testatur sibi numeratam Meuniam ; sed qui nulla solutione ultro sua bene entia nomen expungit , eur deinde gratis additur, nisi ad tollendam omnem satisfactionis opinionem 3 qua igitur eonfidentia su satisfactiones adhuc erigunt, quae tam valida fulmine prosternuntur pNotandum tertio, triplicem esse Doctorum sententiam circa poenam peccato veniali debitam. Quidam enim cum Alens a. part. . qu. Ia . memb. 2. volunt ipsi deberi per se
poenam aeternam; per accidens vero temporalem : Aliqui vero cum Angelico D ctore Ioa. qu. 82. art. S. & Seraphico in a.dcl. a. art. a. qu. I. assirmant deberi poenam temporalem per sci aeternam vero per a cidens, quando videlicet aliquis decedit cum Peccato mortali , Ac veniali , inde enim iit ut peccatum veniale junctum mortali perpetuo puniatur, ciuia in inferno nulla est redemptio. At subtilis Doctot, dist.
I. n.6. expugnata utraque praemissa sententia contendit nec per se, nec per accidens poenam aeternam esse veniali peccato
debitam. Duo itaque hic sunt statuenda . Primum, quod remisio reatu culpae adhuc ut plurimum supersit poena temporalis per satisfactionem exolvenda . Secundum, quod peccatum veniale nIn sit puniendum p*
misso per pinitentiam reatu eulpae peccati tam mortalis, quam venialis, rem
manet in f nitente saepe futur reatus Hestemporaui. Haec est de ficie determinatam Concilio Horentino in Decreto Eugenii, ubi decernitur tertiam poenitentiae partem esse satisfactionem pro peccatis secundum arbitrium Sacerdotis, quae praecipue fit perorationes, jejunia, &eleemosynas et ac subinde supponit aliquam poenam remissa cuia pa esse luperstitem . Apertissimc eam definit Tridei itinum se G. Can. IJo. Si quis
post acceptam Iustificatimii gratiam , cuia hist
337쪽
tabet pereatori paenitenti ita culpam remitti ,
O, reatum aeternae paenae deleri dixerit , ut mullus remaneat reatus poenae temporalis exo
vendae . vel in Me saeculo , ves in futuro in
purgatorio, antequam ad regna caelorum adi-.tus patere possit, anathema sit. Unde se si . i.l. cap. 8. Sancta Dradus declarat, falyum omni no die, is, a verbo Dei alienum , culpam a
Domino nunquam remitti, quin universa etiam p cla condonetur et perspieua enim, lustria in saeris Litteris exempla reperiuntur, quibus praeter divinam Traditionem hic ereor , quam manifestissime redincitur. Haec autem . divina oracula , quibus cjusmodi veritas confirmatur, repetuntur praecipue ex cap.
32. Exodi, ubi Israelitis in adorationem aurei vituli lapsis Deus peccatum ad preces Moysis remittit . nam ibidem dicitur: Plaeatus est Dominus , ne, faceret malum , quod locutus fuerat auersos populum suum. Nihilominus ibidem dicitur, Deum reservasse poenam infligendam isti populo Propter illam noxam; subditur enim : In die ultionis visitabo, is, hoc ob peccatum e rum: percussit ergo populum Dominus pro reatu vituli, quem fecerat AaroU. Similiter num. I S. Iq. iisdem Israelitis in peccatum murmuris lapsis intercedente Moyse pepercit Deus, ait enim I Dimisi
iuxta verbum tuum: attamen omnibus, qui ex AEgupto fuerant egressi, reservatur ultio , subditur enim . attamen omnes homines , qui viderunt Maiestatem meam, es, igna, quae mi ira a rapto ,-in s tudine ,
tentaverunt metam per decem Mices, nec obedierunt Loci mea , non Didebunt terram ,
pro qua iuravi PatrIbus eorum, nec quisquam ex illis, qui detraxit mibi, intuebitur eam . Unde Psal. M. Ovibus iuravi in ira mea, si introibunt in requiem meam p Eadem poenam ibidem cap. 2 . decernitur contra Moysen,& Aaron, ob eorum peccatum ad aquas contradictionis: legimus enim 3 suta non cremaestir nnbi , ut sanctificaretis me coram Flus Urae , non introducetis hos populos in ter-xam, quam dabo eis. Et infra pergat Aaron ad populos suos et non enim intrabit terram, quam aedi Flus Uraeἰ, eo qMod credulus fuerit ori meo ad aquas contradictionis. Et stallim mors eius ibi describitur et Moysi vexo Deuter. 32. dicit Deus. Ascenae in mon-sem istum Abarim , id es , transsuum , in monte Nebo . . quem conscendenI iungeris populis tuis , sicut mortuui es Aaron frater tuus m monte aer: opposivus populis suis, quia praevarieati estis contra me ad aquas contra-
dictionis in Cades deserti Sin : is, non sanctificastis me inter filios Israel: e contra Did bis terram, is non ingredieris in eam, quam dabo Flus Urael. Certum est autem, quo lillius peccati veniam obtinuerunt Moyses,
& Aaron; Abst enim s inquit Augustinus
lib. I 6. contra Faustum c. I s. ut credamur
Momen esse alienatum . qui cum S. Elia meruit clarifieato Christo assistere.
Patet eadem veritas ex I. Regum s.I2. Ubi
Davidi poenitenti remittit Deus peccatum adulterii cum Berlabea, & homicidii Uriae; cum enim dixisset David ad Nathan Prophetam et Precadi Domino statim reposuit Nathania Dominus quoque transtulit peccatum tuum, non morieris: quibus verbis sine dubio totam peccati culpam remita Deus 3 unde S. Ambrosius in priori apologia Davidis, c.2. ait: Dominum dolor intimi movit affectus , ut Nathan diceret; quemadmodum paenituit te , b, Dominus abstulit peccatum tuum: maturitas itaque veniae profundam Regis fuisse Paenitentiam declaravit, quae runti erroris offensam traduxerit. Nihilominus ejusmodi criminum temporalem poenam luit David morte filii ex adulterio suscepti, nam ibidem Nathan ait: Heruntamen quia blasephemare Histi inimicos Domini, propter Dembum hoc, filius qui natus es tibi, morte morietur . Quibus verbis significat Davidemiuine punitum non tantum ut caveret in futurum, vel ad terrorem aliorum, vel actvirtutis, & patientiae exercitium, Ut commminiscuntur naeretici, sed propter peccatum,& scandalum datum: inferre autem poenam
peccatori, quia peccavit, est proprie punii e peccatum, & non laltim infligere poenas medicinales: unde S. Augustinus in Psal. St. ait; Heritatem dilexisi, id es: impunita etiam eorum , quibus ignoscis, non reliquisi Ut haec divina distimonia elevet Calvinus, reponit '-3I.-32. Deum equidem interdum dimisso reatu culpae psnam peccat ri justificato infligere, non in vindictam, sed in emendationem . Duplex enim distinguendum est iudicium, unum vindictae, alterum calligationis: Porro (inquit judicio vindictae lic intelligendus est Deus inimicos suos ulcisci, ut iram adversus illos luam excrceat , confundat, cli stipet, in is nihilum redigat. id ergo sit nobis propinc ,, Dei vindicta, ubi punitio cum elus Indi gnatione coniuncta est. Iudicio castiga- ,, tionis non ita sevit ut etalca ur et iacet ,-- vi
338쪽
sso Tract. I. V . IL Art. I. Sin. III. Quaest. III.
M vindieat ut perdat, vel fulminet ad in- D teritum. Unde non est supplicium proprie a aut vindicta, sed correctio, & admoni- D tio. Alterum judicis est, alterum patris./3 Iudex enim cum facinorosum punit, inas ipsum delictum animadvertit, & de fa-- cinore ipso poenam expendit. Pater cum D filium severius corrigit, non hoc agit ut 's vindicet aut mulctet, sed magis ut do-M ceat, & cautiorem in posterum reddat.a, Paulo diversa similitudine Chrysostomus dis alicubi utitur , quae tamen eodem recis, dit. Verberatur, inquit, filius: verbera- ,. tur , & famulus: sed hic ut servus, quia D peccavit, punitur: ille vero, ut liber,& filius disciplina indigens, castigatur. Huic correptio in probationem, & emen
dationem cedit; illi in fla)ella, & pq
,, nas. Ut breviter & expedite rem notams, teneamus, haec ex duabus statuatur pri-
ma distinctio. Ubicumque retina est ad M ultionem , ibi maledictio & ira Dei se
, , exerit , quam semper a fidelibus continet. Castigatio contra, & Dei benedictio est, & amoris habet testimonium, ut docet Scriptura . Hoc discrimen satis Dei verbo passim notatur . Quidquid enim afflictionum in praesenti vita sustinent impii , nobis depingitur ceu quoddam infe-- rorum atrium: unde aeternam suam.damna-- tioncm eminus jam prospiciunt: tantum-- que abest , ut inde emendentur, aut fru-M ctum aliquem percipiant, ut potius ta-- libus praeludiis ad dirissimam, quae tanis dem eos manet, gehennam apparentur. Herum haec Calvini respontio mera est elusio, & illusio; quam enim perverse, Npraepostere divinam Scripturam interpretetur , apparet ex praefatis divinis oraculis, quibus apertissimis vcrbis significatur Deum plagas, & calamitates hominibus jam in gratiam receptis inferre in vindictam, & ultionem dimistarum criminum; non autem in s Iam emendationem, & patientiaeexercitium. Hujus veritatis nulla quidem proferri potest ratio a priori, quippe clim hoc pendeat ex sola ordinatione Dei, qui sicut pinnam aeternam una cum mortali culpa gratis semper remittit: ita posset, si vellet, semper omnem poenam remittere. Varia S tamen Congruentias hujus divinae ordinationis proferunt SS. Patres: Primo quidem, ut peccati gravitas magis innotesceret , & ab o sensa timore poenae induendae peccator re. moVeretur. Quam utique rationem subis
ministrat S. Aug. Tract. II . in Joan. dicensem eulpa putaretur parva, si eum ea finiretur is, poena: prolixiorem voluit esse poenam, quam culpam, temporaliter enim detinet sta nam , quem iam reum ad damnationem non detinet culpa . Secundo , ut debitam Deo satisfactionem peccator exolveret, intelligeretque quam benigna fuisset Dei misericordia poenam aeternam condonando. Quod utique luculenter explicat S. Augustinus lib. 22. contra Faustum c.6 . ubi ait. Quando correptus s D vid per Prophetam, dixit: Peccavi, comtinuo adhuc verbum audire meruit, quod receperit veniam: ad quam rem, nisi ad sempiternam salutem p Neque enim praetermissa est in illo secundum Dei comminationem , flagelli paterni disciplinas ut,& confessus in aeternum liberaretur, &aidictus temporaliter plecteretur. Haud vero mediocre fidei robur fuit, aut parum mitis, & obedientis animi indicium, cum audiueta Propheta, quod sibi Deus ,,
ignovisset , & tamen quae fuerat com- ,, minatus, consequenter evenissent , non se dicere deceptum esse Prophetae mendacio , nec murmurare adversii, Deum, quasi falsam peccatorum indulgentiam esse pronuntiaverit 3 intelligebat enim vir alicsanctus, & non contra Deum , sed ad Deum elevans animam suam, nisi Deus esset confitenti, paenitcntique propitius, quantum poenarum aeternarum elus essent digna peccata, pro quibus clim temporalibus emendationibus ureretur; videbat erga se , & manere veniam , &non negligi disciplinam. Tertio , ad fraenandam peccandi licentiam, quae certe Iongc malor esset, una si cum culpa omnis pinna relaxaretur. Quam utique rationem profert S. Chrysostomusi homil. de Poenitentia, dicens: Ne peccaram tes, inulti manentes esceremur deteriores i
non remi siet nobis supplicium , sed vidit Me
manifeste, quod peceatis ipsis non minus d mnosum sit, non pumri; propter hoc imponis poenam.1uarto , dec ens erat, ut vitiosos habitus male vivendo contractos, per contrarios actus tolleremus: id autem fieri non poterae efficacius, quam poenam temporalem luen do: Unde S. Augustinus lib. a. de pecca torum meritis, & remisi . cap. 3q. Propte hoc, inquit, Adam eiectus de Paraddo con
tra Eden habitaviis id est, eoatra sedem Que
339쪽
iarum s ut Avi aret quodis laboribus qui sunt
laetis eontrarii erudienda est caro peccati, quae in deliriis obedientiam non servavit. Denique , conveniens erat, ut esset quaedam proportio membrorum cum Capite. Cum igitur Christus pro nostris peccatis acerbissimos cruciatus temporales subierit, pari ratione decebat, ut pro eiusmodi peccatis poenam aliquam pateremur . Has omnes rationes dissertissime explicat Concilium Tridentinum sess. I . cap. X. his verbis et San) is divinae isatiae ratio evigere videtur, ut aliter a Deo in gratiam recipiantur, qui ante Baptismum per ignorantiam deliquerint s aliter vero, qui firmes h peccati, is daemonis servitute liberati in accepto F ritus S. dono, scientes templum Dei violare , O, Spiritum sanctum contristare non formidaverint. Et divinam clamentiam decet, ne ita nobis absque ulla satisfactione peccata dimita tantur , ut occasione accepta , peccata ted ora putantes, veluti inburii , , eontumeliojSpiritui jancto, in graviora labamur, thesaurietantes nobis iram in die irae. Proeul dubio enim magnopere ora precato revocant, is quasi frano quodam eoereent bae satisfactoris pinae, cautioresque, is vigilantiores in futurum par- nitentes effieiuni 3 medentur quoque peccaurum reliquiis , is vitiosos habitus mati visendo
comparatos contrariis virtutum actionibus tot
lunt. . . aeredit ad haec, quod dum satis fariendo patimur pro peccatis , Chim Iesu , qui pro peccatis nostris satisfecit , ex quo omnis nostra sufficientia es, comarmel efficimur, certissmam quoque inde arrham habentes, quod F compatimur, is conglorificabimur. Obiiciunt primo Haeretici, Deus EZechie.
Iis 18. testatur se poenitus obliturum peccatorum ejus , qui pinnitentiam egerit, Omnium, inquit, iniquitatum eius non recor dabor . Similiter c. 33. Impietas impii non norabit ei, in quacumque die conversus fuerit ab iniquitate sua . Quibus concinit Apostolus ad Rom. 8. Nihil ergo nune damnationites in iis, qui sunt in ChristoJesu Sed Deus
haud dubie iniquitatum peccatoris recordaretur , ipsaque impietas noceret impio ,
& aliquid superesset damnationis in iis , qui sunt in Christo Iesu, si dimissa culpa
superesset luenda poena temporalis: igitur remisso reatu culpae, nullus poenae luendus reatus permanet.
Nego minorem, & ad duo priora Scripturae loca dico, quod ut iniquitatum peccatotis obliviscatur Deus, satis est, ut eum in suam amicitiam recipiat, & ei poenam
aeternam condonet, sic enim Deus oblitus est perduellionis Adae, quia Sapientiae io. dicitur eum de delicto eduxisse: & tamen ei reservavit, Ac posteris poenam mortis , Num. Io. Mariam Moysi, sororem, ad ejus orationem absolvit a peccato murmuris, & tamen eam extra castra septem diebus separari jussit. Similiter 3. Reg. IJ. Vir Dei seu Propheta Domini propter inobedientiam occisus est a leone 3 videtur tamen antea , peccati veniam obtinuisse poenitendo: nam in argumentum sanctitatis illius, Ieo nec ejus cadaver, nec asinum attigit: Et alius Proph ta senex, qui praedixerat ei mortem istam
in Bethel, corpus ejus in suum intulit seis pulchrum , & planxit eum , & moriens prope ipsum sepeliri voluit. Respondeo secundo , Prophetam in illius
oraculi comparationem instituere inter justum, & impium in ordine ad vitam aeternam I unde eorum sensus est, quod quemadmodum si justus avertit se a justitia sua,
ipla ei non proderit ad stelicitatem aeterisnam; ita quod Deus illius videatur obliviscis sic peccator, dum agit Poenitentiam, cum per restitutam gratiam habitualem obtineat jus ad vitam aeternam, Deus non videtur recordari illius iniquitatis , nec ipsa ei nocebit in ordine ad beatitudinem obistinendam et quanquam debitor remaneat poenae temporalis luendae. Ad textum Apostoli dico, quod Iiret reis missa per Penitentiam culpa, & poenae ceternae reatu , perseveret aliquando reatus poenae temporalis , nihil tamen damnationis est in justificatis , tantum enim abest, ut ipsa poena temporalis luenda dicat ordinem ad damnationem , imo ab ea revocat; siquidem peccandi licentiam cohibet,& peccatorem cautiorem ediit, ne rursus in peccatum praeceps ruat, Urget Calvinus proferens alia Scripturae testimonia . quibus Deus dicitur nullam amplius habere rationem peccatorum semel dimissorum illaque projicere post te gum, Isaiae 38. delere instar nubis: Delevi ut nubem iniquitates tuas, is quasi nebulam peecara tua . Ea prolicere', & deponere in profundum maris, ut illud Micheae . D . ponet iniquitates nostras, is pro eiet in fundum maris omnia precata nostra. Tandem illa non imputare, & tecta habere, ut iIlud Psal. 3I. Beati quorum tectasunt peccata. Beatus vir, cui non imputavit Dominus peccatum
340쪽
catum. Unde colligit, si punit Deus peccata, imputat: si vindicat, recordatur: si ad judicium vocat, tecta non habet: sis examinat, post tergum non projecit: si inspicit, non obliteravit instar nebulae: si ventilat, non
Proiecit in profundum maris. Atque, inquit in hunc moilum interpretatur Augustinus in Psal. sa. scribens: Si texitpeccata DevI, noluit adverterer si noluit addertere, noluit animadvertere : si noluit animauertere, noluit punire, noluit agnoscere, maluit ignoscere. Respondeo perperam, & insulse haec ab eo in sui erroris patrocinium advocari, enimvero his, aut similibus oraculis nihil aliud significat Deus, quam quod ita ad intuitum l Cenitentiae peccata dimittat, ut illa amplius non revocet in conspectum , &memoriam ad damnationem peccatoris , nec non ad reatum culpae , & pomae aeterrier quod ultro fatemur.
Ob iciunt se uxdo : Remissio peccatorum fit in Poenitcntia per virtutem, & meritum Panionis Christi, ut testatur Apostolus ad Roman. 3. dicens: Ouem proposuit Deus propitiationem per sdem in sanguine ipsius adclien- ovem iustitiae suae propter remissionem praete dentium delictorum : Sed Christus in sua I- ac sione plenissimam satisfactionem exhibuit
Pro omnibus peccatis, non tantum pro reatu culpae, sed etiam pro poenis omnibus peccato dcbitis: igitur superfluit quaelibet nostra satisfactio Nam , inquit Calvinus Num. SC. Quid, qu*so , nobis praestiti siet Christus, si adhuc pro peccatis poena cXinei et ur 3 Nam cum dicimus cum pertulisse omnia peccata nostra in corpore suo super lignum, non aliud significamus, quam defunctum poena, & vindicta, quae peccatis nostris debebatur. Distinguo minorem : Plenissimam satisfactionem exhibuit, &sumcientem remissioncm omnium peccatorum, quoad culpas, & poenas, secundiim dignitatem, & virtutem, concedo: Christi cnim meritum valet
ad exolvendum omnem reatum cuiuslibet
peccati, quoad applicationem, , modum, quo ab homine participatur, subdistinguo :Plenissimam satisfaelionem exhibuit quantum admodum applicationis aliquando, ut fit per Baptismum , , Martyrium, concedo;
bapitiatus enim participat totaliter virtutem
Christi Pastionis, utpote per aquam, &Spiritum Christo commoriens peccatis, &id ipso regeneratus ad vitam aetetnam . idem,
proportione servata, dicendum de Martyrio : semper & per ordinariam ejusmodi Pacsionis applicationem, qualis fit in Poenitentia, nego: Christus equidem satisfecit pro
nobis ut causa universalis applicanda singulis per propriam cooperationem, & juxta mensuram illius cooperationis, maxime in
poenitentia: modus autem proportionatus
liberae naturae est, ut, sicut libere, & propria voluntate deliquit, peccando actualiter; ita liberc sibi applicer causam satisfactionis, & rc missionis peccati.
Obiiciunt tertio: Remota causa, removetur
effectus: sed reatus culpae est causa reatus poenae 3 ideo euim aliquis poena dignus , est, quia culpam commisit: igitur, sublato reatu culpae per Poenitentiam, aufertur etiam
Dimetuo maiorem: Si causa illa sit revehra causa rei secundum este , & conservari, qualis est forma respectu compositi, puvia anima rationalis respectu hominis, concedo: si tantum sit causa secundum fieri,
ut Architectus est causa aedificii : & simili
modo distincta minore, nego Consequenm tiam, nam reatus culpae est quidem .causa reatus poenae ut fiat non vero ut consermvetur: quare moralis poena manere potest
remota culpa, sicut aedificium subsistit mortuo Architecto. Objiciunt quarto: Omnes poe lae, quaSJusti patiuntur, sunt exercitationes virtutiS, dc eorum certaminal non autem satisfactiones pro peccato , ut docet S. Augustinus in
Psal. 138. Flagellat vos , inquit , in istis languoribui , set eruit nos. Tota ista miserua generis humani, in qua gemit mundus, dolor m
die alis es, non sententia poenalis. Et lib.2. de peccatorum meritis , & remissione, cum dixi siet c.33. revera Deum homines a peccatis mundatos adhuc ex Dei sententia damnari ad pqnam , quod probat cxemplo Adami manducantis panem in sudore vultus, & Evae
filios suos in dolore parientis , subdit c. 3q. Ante remissiqnem esse illa supplicia peccatorum,
post remissionem autem certamina, exerciIationesque iustorum: igitur poenae a justis luendae post remisia peccata non sunt satiSfactoriae, sed dumtaxat vel medicinaIes, vel
Nego consequentiam, & ad antecedens dico, quod quanquam ibi S. Augustinus non meminerit satisfactionis; attamen alibi pluries docet, poenas assumptas, non solum esse exercitationes justorum, sed etiam satisfactiones: biclib. I S. de Civitate Dei c. s. ali'.