장음표시 사용
351쪽
ra mina fini aerepta Deo , , dena praemio i retur ad gloriam . vel per modum disposi- Pit tem . requiritur Maritas , b, gratia itionis praeviae: Det ut quis dicatur accepi quia sine ipsa impossibile est Niseere Deo, nonitus a Deo in ordine ad istud proemium conis tamen intentioni, sed aperi meritoris, quod i sequendum i inquatenus charitas, seu gra- eluitur serandum inelivisionem eius , eorrhitia est medium ad assequendum proemium sspondet praemium. Unis habens solam Mari- l sed nihil eorum evincit merita non posse r ratem fine meritis, O, bonis operibus , habe- viviscere, quoad solum promium essenti bit tantam de illoria, bis praemio essentiali , t Ie, quamvis non restituatur gratia deperdiis ficus habens minorem ebaritatem eum multis i ta . Non quidem per modum depositionis; quia meritis, meritas boniae et non tamen habe-igratia quae debetur merito reviviscenti, non bit tantam gloriam. habens solum Maritatem est dispositio antecedens meritum, sed p met'am fine operibus meruariis , Aut eum i litis enectus ipsum consequens. Nec o Hi, quia eis eorrespondet principaliter 'a' l stat, quod privis concedatur augmentum ilimium. Haee Doctor. l liusgratiae, quam donetur gloria: quia aug-Cujus sententia eonfirmari potest ex eo mentum illud idcirco prios conceditur,quo- quod odera meritoria habeant speciale jus i niam tribui debet homini viatori; gloria au- ad gloriam aeternam distinetum . gratia na- l tem tantlim conceditur post mortem. N bitualii si enim illa opera haberent illud l que etiam restitui debet gratia illa, ut opera si dumtaxat ex gratia, & tantilm ratione i mortificata prids fiant accepta Deo; siqui- ius, de acceptaremur a Deo in ordine i dem ad id ninil aliud requiritur, qvilm quod ad proemium vitae aeternae; id fieret vel me- illa opera facta sint in gratia , & habeant diante prima gratia , de hoc non e quia annexam gratiam, per quam homo fit acce- ipsa est ex dono Dei, nec tribuit jus adglmiptus Deo. Hoc autem fieri potest absque
Mam , tanquam proemium, ut patet in in- restitutionc deperditae gratiae: siquidem grafantibus decedentibus cum sola gratiaBaptio tia sanctificans, quam homo poenitens conis mali: vis acceptarentur mediante secundaisequitur, lassicit, tum ut opera mortifica- gratia, seu augmento gratiae, quod dici ne- ta reviyiscant, tum ut acceptentur a Deo
quit, com illud augmentum tit proemiumsin ordine ad vitam aeterna'. 1ecundarium ipsorum operum: adeo ut per Dixi in conclusione hoc quidem este pr ipsa opera, gratia accepta conservetur ,&lbabile,non vero quod si certum,quamquam consummetur. l Doctor videatur magis in illam assertionem Itaque non est impossibile, aliquem ha- propendere, non enim opposita sententia te plura merita in acceptatione divina, i probabilitate caret, nempe quod per 3 de consequenter jus ad majorem gloriam , nitensam non soldm reviviscant opera me- quamvis de facto non habeat s nec forte i ritoria in ordine ad gloriam: sed etiam quod post mortem habiturus sit intensiorem grais restituatur gratia habitualis prias deperditiam; nam potest manere jus tandatum in M. ta. Cui utique sententiae adstipulantur omnis operibus rei pectu gloriae, quae nondum nia Scripturae oracula, quibus supra pr
concessa fuit; quamvis non remaneat idemrbavimus opera meritoria reviviscere , maius ad gratiam, quae data fuit, & per Pecca- xime vero illud Mechielis 33. Impietas im-
eum deperdita. Et quamvis jus ad gloriamimi non nocebit ei, in quaeumque die comem tinpediatur in executione per absentiam sus fuerit ab impietate sua : noceret autein gratiae, redit tamen per quam cumuue mi- maxime, si per poenitentiam cum restituto Dimam gratiam: siquidem Conc.Trid. sess.ci iure ad gloriam debitam bonis operibus , Can. 33. hanc solam conditioncm requirit,rpariter non restitueretur omnis gratia san- si in gratia derasserit. Ex quibus omnibus etificans deperdita , cui titulo naereditatis inferre licet, quod possit recuperari totum ipsa gloria erat repromissa.jus, sive tota abio ad jus antiquum glo- Idem colligitur ex vettas Ioelis a. Recriae debitae, sive titulo mercedis, bonis , dam vobis annos, quos comedit locusta , bruisllribus, sive titulo haereditatis gratiae san- reus, is rubito, is eruca. Quae verba exisificanti retribuendae, absque restitutionerpendens S. Hieronym. ait: Sannos, quos gratiae semel deperditae. perturbationibus (id est, peccatis aate reis confirmatur iterum: Si necessario in revi- gnantibus perdideratis in vobis , quassan sp viscentia bonorum operum restitui deberet i ra vestra laeusta. bructus, emeaque consum
dc perdita gratia, maxime quia haec require- l pserat, Deus vobis perire non passui est. Et
352쪽
post pauca et si autem pes paenitentiam, taniam ubertatem Deus rerum omnium pollicetur,
quid respondebit Nomius, negans paenitentiam,
res rmari posse pereatores in prastinum sta-
. tum; si digna ferarint opera paenitentiae 3 Insantum enim Deus recipit Paenitentes, ut Do-eet eos Populum suum, is, nequaquam asserat
confundendos, bo. Non reformarentur autem in pristinum statum, si vel minima
gratia antea habita non restitueretus.
Ad idem servire potest Parabola Luc. IV. . de filio prodigo, cui resipiscenti Pater familias iubet reddi stolam primam. Dixit autem Pater ad servos suos: Cito proferte polam, O c. v. 22. Ubi per stolam Patres intelligunt Eratiam; per primam , illam gratiam, quamnabuit ante peccatum : nam S. Chrysost.hom. q. in Lucam sic inquit et Deinde mox rubeti ei stolam illam primam profarri, De prisyinam gloriam , i quam ex seductione diaboli nu- tus amiserat: reddi simul is annulum
sve lunaculum salutaris smboli , heu magis
dispensationis insigne, is nuptiarum pigetvs i Iarum, quibus christus Ecelesiam sponsat eum omnis aclima remiscens per annulum fidei iungatur Christo. Obiicies prim) rationem, quam profert
noeior, N.y. Inconveniens est, quod omniS resurgens a peccato mortali , resurgat
in ampliori , & majori gratia , quam fulcilla , quam peccamio deperdidit e sed ita eo set si restitueretur gratia depcrdita cum gratia de novo per juvificationem, &resurrcetionem a peccatis conccsiar igitur, &c. Frobat maiorem Doctor duplici ratione: HLma, quia si restitueretur gratia deperdita, &homo in sustificationeeam reciperet cum nova gratia: shqucretur, quod quoties rursum peccaret semper peccaret gravius 3 quia via
delicet caderet a statu nobiliori, & ampliores gratias deperdereis: secunda 3 quia inquit prima gratia potest ene major &minor se dc per consequens minima : sed per Poenitcntiam acquiritur prima gratia: igitur ficri potest, quod per Poenitentiam restituatur gratia minima ; ac subinde homo resurgens cum gratia per Poenitentiam
a coepta, non recuperat necessario omnes
gratias deperdita Responso negari posse majorem: Siquidem id non assertive, sed dumtaxat dubitative protulit Doctor: ait enim I Videtur inconveniens, bc Unde negari potest prima ratio probativa elus maloris 3 inde namque non sequeretur rurbiis peccansem gravius peccare e quia peccati gravitas non desumitur. praecise a ilignitate, &. ma oti sanctitate peccantis; sed ex ipsamet actione pe caminosa, quatenus nobiliori virtuti, seu rectitudini, & conformitati, ac tendentiqin finm.baut objectum praestantius, ut ipsemet docet Doctor in a, dist.* . q. I. n. . ubi ait: Illud peceatum est, gravius ex genere , qpia opponituR rectitudini meliori illae autem es melior , quae es fini immediatior caelestii paribus loquendo autem in eodem genere Remeati mortalis, illud est gravius, in quo voluntas majori libidine pereat, Oe , Adde quod negari possit esse inconveniens, quod quoties homo labitur in riccatum it totiuS gravi uri peccet, propter videlicet:timuimsta tiam majoris ingratitudiois, ut .dicemus qu*
ad secundam rationem dico , concedi pocse, quod gratia, quae per Poenitentiam restituitur, post tessu minima, quatenus per
Penitentiam obtinetur, secus vero si sernio sit de gratia, quae partim de nou si utritur, partim restituitur . Quae clim a sint,
poterit subtilis Doctoris Discipulus absque injuria tanxi Massini alterutram partem
tueri; mmirum strabilirmantem, nempe quod omnis gratia labitualis deperdita per Poenia tentiam restituatur, ut docent etiam plurimi Scotistae recentiores, maxime Bosco disp. f. sed . . nu. I. vel negantem, in quam
magis propcndere vidctur Doctor , quem sequuntur Duranaus in J. dist yii, quaest.a.
Almainus dist.2 a. q. l. & omnes aiM quimres Scotistae, quibusi prae caeteris subscribis Hiquarus in Commentario ad dist. a a. nis p. Possent tamen , ut conticio , duae illis oppositae sententiae invicem conciliari , nen
.pe dieendo, quod restituatur gratia deperdita; non quidem in ene physico, seu ut est qualitas , & habitus constituens nos participes divinae naturae, & filios Dei adiptivos; sed in esie morali, sive in esse gratiae, quatenu, videlicet per Justus acceptatur ad gloriam median libus bonis peribus, vel praesentibus, uti praetcritis 3 sed remanentibus in diuina Acceptatione
Ita quod in reviviscentaa , gratia dicatur augeri, nori ut est qualitas supernaturalis, quo per additionem gratiae deperditae fiat major, , intensior quemadmodum omnis qualitas per additionem alterius esse dem speciei fit. intensior et sed dumtaxat quatenus habet rationem formalem grati C;
seu prout ehit hominem gratum Laco ,
353쪽
qui ejus 'merita acceptat in ordine ad gloriam aeternam sub titulo proemii, Ac mer cedis confercndam. Quod utique innuit Doctor eadem dist.22. n. s. ubi ait: Per quodcumove meritum
non augetur statim gratia , nee habens plura merita est semper in maiori gratia et Si igitur lassiciat sola gratia ad aliquam gloriam , , , tamen meritis correspondet aliquis gra-- dus gloriae saltem 3 licet majori gratiae
M sine meritis correspondeat major gloria, is quam minori gratiae; tamen in quocumsi que gradu eodem ponatur gratia meri-
, , to adjunisto, licet per illud non statim
H intendatur gratia et tamen correspondetis sibi gradus gloriae ultra illum gradum, O qui corresponderet praecise illi gratiae. Ita Doctor. Quibus significat posse gratiam
augeri in ratione gratiae , seu quatenus hominem reddit acceptum Deo, ratione adjunetorum bonorum operum, quamvis non intendatur in ratione qualitatis supernaturalis per adjunctionem aliorum graduum fimilis gratiae. Idem docet Doctor Angel. 2.2. q. II . ar. 8. ad 3. ubi ait: Quolibet
,, actu meritorio meretur homo augmen-H eum gratiae, sicut & gratiae consumma- tionem, quae est vita aeterna : sed sicut M vita aeterna non statim redditur, sed suo tempore, ita nec gratia statim augetur , is sed suo tempore , clim scilicet aliquis fuerit lassicienter dispositus ad gratiae M augmentum et ex quibus constat , quod habens plura merita , semper habet ma- ., jorem gratiam in gencre gratiae, hoc est acceptationis , non tamen in generes, qualiuatis. Dices : Albedo non potest intendi in ratione albedinis, quin intendatur in ratione qualitatis: igitur nec gratia augeri potest in ratione gratiae, quin pariter augeatur stab ratione qualitatis; ac proinde si restituatur deperdita gratia, & fiat major in reviviscentia sub ratione gratiae: igitur restituetur, & fici maior sub ratione qualitatis. Nego paritatem, & ratio disparitatis est, quoa illa qualitas, qua homo sit justus , &Gratus Deo, id non habeat ex natura sua ,sed umtaxat ex divina ordinatione, unde sit , Ut qui habet unum gradum gratiae habitualis, Possit acceptari a Deo vel ex mera sua divina liberalitate, vel intuitu operum meritoriorum ad decem gradus gloriae, secus autem est dealbedine, quae ex natura sua habet , suod constituat subsectum album . Subsumes: Igitur frustra conceditur augmentum gratiae in genere qualitatis 3 quippe clim Deus ratione unius gradus gratiae Iossit acceptare hominem ad centum graisus gloriae. Nego subsumptum: Gratiae enim non soldiu inservit, ut efiiciat hominem Deo gratum,& reddat illius opera grata, & accepta in ordine ad gloriam; quod utique pendet ex divina ordinatione, di institutione; sed etiam animam afficit, ut eam essiciat potentiorem, & vegetiorem ad operandum; maxime in ordine ad eliciendos actus supernaturales, qui sine ejusmodi gratiae auxilio, ae sublidio nullatenus possent elici: Et insuper gratia est internus animae splendor i qui eam venustat, & illustrat. Unde licci tantum valere possit unus gradus gratiae sicut decem respective ad acceptationem divinam,& in ordine ad gloriam; non tamen quantatum ad virtutem operandi, & animae decorem et quo enim plures gradus gratiae anima suscipit, eo ni potentior ad eliciendos actus supernaturales, ac etiam nobilius illustratur, & venustatur.
Utrum pereata semel ter Paenitentiam remis sa revisseantper suosequenI peccatum, denuo imputentur , tam quoad culpam , quam quoad yaenam.
Notandum primi, cogitari posse , quod.
peccata semel dimissa duobus modis redeant, nimirum Primo, quRntum ad entitatem physicam, si videlicet idem numero actus peccaminosus jam omnino destructus reproduceretur: Secundi , quoad deformitatem , & imputationem moralem, si nempe propter peccatum subsequens Deus revocet praecedentem veniam, de condonationem: ita quod peccata jam dimissa rursus in conspectum, de judicium revocet; quatenus eorum ratione peccatorem odio habeat, & poenam ipsis omnibus peccatis etiam dimissis debitam decernat. Rursus dupliciter cogitari potest, quod peccatum jam dimissum redeat quoad deformitatem moralem. nimirum sim laver 3 ita quod peccatum iu sequens rem illionem in se virtuaIiter contineat omnem deformitatem , & reatum , tam quoad culpam , quam quoad p nam praecedentium dclietorum , Et secundum quia, eo quod peccatum subsequens
354쪽
s s Tract. I. Usipui. II. Art. I. Sect. III. Quaest. v.
fiat gravius intuitu praecedentis remissionis, de ratione aggravantis circumstantiae ingratitudinis . Certum est autem, quod homo non possit
revocare actus peccaminosos praeteritos, nec consequenter renovare peccata Praeterita quoad eamdem numero entitatem phvsicam, ac subinde que etiam quoad eamnem deformitatem moralem, quae consequitur ad
ejusmodi actum: imo neque hoc postremum
videtur fieri posse etiam de potentia Dei
absoluta; quamquam enim poliet Deus eamdem numero entitatem actus peccaminosi reproducere, sicut & colorem, ac quod libet accidens 3 tamen cum non possit esse peccati auctor qua peccatum est, evidens fit quod per eum non possit restitui extincta per Poenitentiam eadem numero deformitas, di malitia moralis. Restat ergo determinandum, an redire possit virtualiter, seu qu ad imputationem, necnon & quoad obligationem ad poenam luendam,
meandum secundo, in peccato mortali duo distingui , nempe avertionem a Deo , &conversionem ad creaturas. Aversio a Deo fecundiim se mortalibus omnibus communis est; quia per quodvis mortale Peccatum , homo separatur, & avertitur a Deo. Unde macula, quae exurgit ex privatione gratiae , quaeque poenam aeternam inducit, omnibus pcccatis mortalib us convenis: secus est autem de conversione ad creaturas, ratione enim illius peccata mortalia diversa sunt;siqu dem alius est motus voluntatis , quo homo fertur in creaturam astectu libidinis; aIius, quo in eam tendit affectu avaritiae , invidiae, dic. Unde quantum spectat ad convertionem ad creaturam, sequens peccatum Mortale non restituit praecedentia per Poenitentiam expuncta 3 alioquin per peccatum avaritiae restitueretur homo in habitum, & dispositionem prodigalitatis; sicque unum contrarium esset causa contrarii ,
quod naturaliter implicat: at quantum ad id , quod est ex parte aversionis, videtur redire per subsequens peccatum; quia per illud
homo privatur gratiaini; fitque reus aetern qPCenae, sicut erat ante acceptam remissionem, quo sensu dixit S. Jacobus
pecca* in uno , factus es omnium reus. Quoniam vero aversio a Deo in peccato mortali vitatur causa s ex convertione ad creaturam, nora quod malitiam, & deformitatem ex ea conversionc mutuetur 3 si
idem potest esse conversio ae creaturam absque ulla deformitate, seu desectu quando non est contra divinam Iegem
& voluntatem: sed quia praedicta convertatio est materia , vel occasio aversionis a Deo, ideo ilIa, quae sunt ex parte hujus aversionis , fiunt aliquo modo diversa per comparationem ad diversas comparationes, ut diversas causas; ita quod alia sit aversio, & macula, aliusve reatus, secundum diversam illam conversionem , & diversitatem actus peccaminosi, Hinc quaeritur , utriim macula , & reatus aeternae poenae , prout oriebamur ex actibus peccatorum prius dimitarum redeant per peccatum mortale subsequens veniam , & remissionem et ita quoa is, qui jam furti admissi per
Poenitentiam fuerat remissionem consecutus, si postea recidat in peccatum mortale ebrietatis, non sollim sit damnandus propter Plaesentem ebrietatem p sed etiam propter Lurtum jam dimissum. Notavdum tertio, quantum ad praesentis controversiae definitionem , variam, ac multiplicem esse Theologorum sententiam et fuerunt enim aliqui ex antiquioribus The logis, qui putarunt, peccata dimissa rediare virtualiter quantum ad deformitatem moralem , & reatum culpae, & pinnae , quibus subscribere videtur Hugo victori noli b a. de Sacramentis P I'. c. s. NOUUulri , ut resert Serapita Doctos in q. dist.22. ar. I quaest.I. docuerunt , maxime Praepositivus
quidam, peccata prius dimisia redire, non per quodlibet peccatum generatim; sesstantum per quatuor peccatorum genera , scilicet per odium fraternum , apostasiam a fide, contemptum confessionis , & revocationem Poenitentiae praeteritae, ita quoahomo doleat se poenituisse: Unde composuerunt istud disticon ..
Fratres odit, apostata fit, spernitque fateriet Paenituisse piget ; pristina culpa redit-
Et ratio eorum est , inquit Seraphicus Doctor , quia Dominus remittit culpam
sub quadrupIici conditione, scilicet si ipse dimittat proximo, si perseveret in fide, si
confiteatur culpam, si perpetuo detestetur culpam commisiam : & quoniam pactio frangitur , non existente conditione , idcirco quando aliquis pe cac aliquo genere horum peccatorum, dicunt culpam redire, Gratianus dist. . de Poenitentia quaestionem hanc expendit in utramque partem v at ira a stirmantem propensior est. Magister sen
355쪽
que partem , & affrmat utrique parti favere Doctores probatos 3 Unde non audet
quidquam decerneres ait enim: Ideoque alieui parti non praeiudieani, studioso lectori iu-ilirium relinquo, addens misi tutum fore, ae saluti propinquum sub mensa Dominorum mi- eas edere. Communior vero Theologorum jam sententia est , peccata semel dimissa , numquam redire quoad,culpam absoluto,
di simpliciter, sed tantum secundum quid;
nempe ratione circumstantiae ingratitudinis et quapropter duo hic sunt statuenda iPrimum , quod revera peccata non redeant quoad culpam: Secundum, quod redeant penes aggravantem circumstantiam.
PEccata semel per Paenitentiam dimissa novredeunt simpliciter, quoad reatum mys, is, paena per uilum subsequens pereatum mor, tale. Haec est communior, de veriori cinius quidem nulla proferri potest alia ratio a priori, quam quod ita Deus ordinaverit: quae utique divina ordinatio colligitur ex Scriptura , & ex communi sententia Doctorum. Quod probe intelligens Doctor subtilis in A. dist. 22. num. 6. ait :H Dico, quod Deus disposuit peccata pe-ta nitentis post Poenitentiam esse tecta, se- cundiim S. Augustinum exponentem il-,, lud Psalmi 3I. Beati , quorum remigaeis fant iniquitates , , quorum tecta sunt pec-M cata; id est , non amplius videntur adia vindictam. Rursus probat Doctor ex illo Nahum I. tibi vulgata habet et Non eonsurget prima
tribulatio. Septuaginta Interpretes vertunt: Non vindicabit Dominus his Mirium in trubulatione. Quod utique testimonium quamvis ad litteram intelligatur de populo Judaico, quem Deus afflixerat, tradendo decem Tribus potestati Astyriorum, reservata Tribu Iuda, &Beniamin, quibus spon det Deus, se illas non traditurum Astyriis; nihilominus SS. Patres communiter interpretantur de punitione peccatorum :ita enim lanistus Hieronymus, Remigius , Cyrillus, Rupertus , quibus praeiverat S.
Cyprianus sermone de Passione Domini , ubi ait: Neque enim his in idipsum iudicat Deus, sta impinnitentes ipse iudieat, is damnati, paenitentes vero , quia a seipsis susc/pit faedicatos absolvit, neque iudieio , quoa p VLuatiae humana severatas protulit, a iura ju-
stitia raelestis apponit. Hucusque spectant stre-ees fidelium, qui rogant , ut precata eorum in hae vita puniantur, ne paniseda serventu in altera vita. Unde S. Paulus ad Cor D. Dum Iudaeamur a Domino , corripimur utaeon eum hoc mundo damnemuν. 'Confirmari potest haec sententia ex illis Serl-pturae textibus, quibus superioribus quaestionibus probatum est , peccata per Poenitentiam omnino expungi, ac penitus ab Ieri, nec Deum eorum amplitis recordari . Eam etiam veritatem aperte tradit Gelasius Papa, ut refertur dist. q. de Poenitentia , cap. snali'. ubi ait: Divina elementia dimi sa pereata in thionem iterum redire non tam titur. Illam etiam expreste tradit S. Prosper in reip. ad 2. oblectionem Gallorum.
ubi ait: Omnis homo , qui credens in ta Patrem, Filium, & Spiritum sanctum re- l. generatur in Baptismo, tam a propriis,,
peccatis, quae mala voluntate contraxit,
quam ab originali , quod a parentibus traxR absolritur 3 sed relapsum post Baptumum ad infidelitatem , & impios mores , qui negat originali peccato fulsese purgatum, tam falsa opinatur, quam si qui eumdem asserit non aeterna morte veste damnandum qui enim recedit 1 .. Christo, & alienus a gratia finit hanc vitam, quid nisi in perditionem cadit pSed non in quod remissum est, recedit, nec in originali peccato damnabitur qui tamen propter postrema crimiDa ea morte assicietur , quae ei propter illa , quae remissa sunt, debebatur. Haec sunt verba S. I rosperi , ex quibus non sollim habetur clare concluso, sed colligitur ejus certitudo, cum dicat , non mimis falso posse negari, inquam li negetur Apostatam a fide esse damnandum r quare in eodem gradu certitudinis videtur utrumque Col
Suffragatur etiam ratio : Siquidem , quod omnino extinctiam est, & abolitum, nul- Iatenus potest redire: sed peccata per Poenitentiam omnino extinguuntur , & ab lentur, ut dictum est et igitur redire non possunt .
Dis D, s peccata per Poenitentiam remissa
iterum redirent per subsequens peccatum , teneretur homo, quoties confitetur aliquod peccatum morcale , etiam omnia peccata mortalia per totam vitam commissa similconficeri , non enim potest peccatorum
ablatutionem , di veniam obtinete , nisi
356쪽
ea confessus fuerit: sed consequens est absurdum , & a Benedicto XII. in Extrav. Inter evnctos damnatum: ibi enim definit, absurdum esse , ut quis peccata per Paenitentiam dimissa rursus debeat eonfiteri 3 is videbitor liberatus adhuc maneat ad solvendum
Denique, si peccata actualia per Poenitentiam remissa redire possent, etiam rediret peccatum originale sublatum per. Baptismum, eadem enim est ratio de peccato
originali, ac de actualibus: sed hoc dici nequit 3 si enim rediret peccatum originale , de-- heret tolli per aliquod Sacramentum nempe, vel per Poenitentiam , vel per Bapti mum; neutrum autem dici potest; non quidem per Poenitentiam, quia haec non est instituta in remedium peccati originalis 3 sed
tantum peccatorum actualium commisso
rum post Baptismum et non etiam per B ptismum, quia ille non debet iterari: igitur neccstum esset, quod peccatum illud maneret. indelebile, quod est absurdum. Obilaus primo varios Scripturae textus , quibus fgnificatur peccata reviviscere , Siterum restitui, maxime illud Psalmi ita. D memoriam redeat iniquitas Patrum eius in conspectu Domini. Quem Psalmi textum S. August. explicans de Iuda traditore, ait: Si ergo Iudas teneret illud, ad quod vocatus est, nullo modo ad eum, vel sua praeter ita , vel parentum iniquitas pertineret: sed quia non tonuit adoptiunem in familia Dei; sed iniquum rem vetus generis, rediit iniquitas Parentum eius in eo pectu Domini, ut in eo etiam ipse puniretur. Similiter 3. Regum c. I T. Mulier Sarreptana Eliam alloquens, ait: suid mihi, tibi vir Dei 3 Ingressus es ad me , ut
rememorarentur iniquitates meae , o, inter, cerei fetium meum .
Respondeo, his, & similibus Scripturae oraculis, nihil aliud significari , quam quod
parentum iniquitates redeant in conspectu Dei in memoriam Dei pro filiis, non quidem quantum ad culpam , sed quantum ad poenam temporalem, qua Deus solet visitare , & casti sare peccata parentum in
filiis. Unde Tobias. c.3. praecabatur: Domine memor esto mei, ne vindictam fumat de peccatis meis, neque reminiscaris delicia mea , vel parentum meorum. Non autem ibi sermo est de reditu peccatorum, quantum ad reatum culpae, & poenae aeternae. O laus secundo, Parabolam Matth. I 8.ex
resiam, ubi scri Dinmnus servo nequam omne debitum dimisisset, postmogum a
dita ejus in conservum crudelitate , illud revocavit, & servum illum tradidit tori, ribus mittendum in carcerem, & crucianis dum, dicens: Non exeat inde, donee reddatu versum debitum. Ergo clim ipta Domino ibidem teste , Pater coelestis sic faciet vobis, si non dimiseritis unusquisque fratri suo de cordibus vestris, consequens est , iuod saltem per admissum Peccatum cru-
esitatis, redeant caetera alia peccata,quanis tum ad eamdem imputationem , & obligationem ad poenam. Confirmatur ex S. Iacobo, qui C. I. ait
Gui pereat in uno , factus es omnium reus Respondeo primo , quod in Parabolis ea tantum applicanda sunt rei propositae, quae
scopus earum requirit: in ea autem Parabola Christus intendit sollim declarare squod perperam peccati veniam a Deo postulent, qui proximo veniam exoranti concedere renuunt. Certum est enim , quoa
omnia, quae in ipsa Parabola esseruntur , Deo convenire non possint: nam ille Dominus dicitur ignorare illius servi crudelitatem in conservos; quod utique de Deo dici non potest. Unde per illam Parabolam Christ. Dominus tantum significare voluit, quod Deus gravissime ossaendatur ab eo, qui non vult condonare ostensas sibi illatas; quod- 'que illud peccatum immisericordiae severiosime sit puniendum, juxta illud Q. Jacobi: Iudietum fine misericorum illi , qui non Deum ericordiam .
Respondeo seeundo, clim Doctore, quod si
haec Parabola intelligatur de reditu peccati, debitum illud debeat intelligi de damnatione, quantum ad durationem poenae , quae per peccatum subsequens reviviscit in aequivalenti: quia poena ei debita aeterna est quoad durationem; non vero redit p*na prioribus peccati, debita, & jam dimissa quoad intensionem; ita quod ille propter dimissa peccata gravius torqueatur : Quod enim ibi dicitur, inquit Doctor , dist. aa.
n. o. Tradidit eum tortoribus, donec taredderet universum debitum; intelligo ad ,, propositum; quia tum non redderet uni- versum debitum , nisi solvendo poenam ,, damnationis, pro eo mittatur in illum is carccrem damnatorum , & ita ad pro- positum, recidivans eidem poenae damnationi, adiudicatur , quam habuisset propter peccata priora, de prius dimiseia , di Rqualim quantum ad durati ,,
357쪽
hem . quia donee reddat , dec. sed non se-,, quitur, quod aequalem quantum ad in-,, tensionem.
si ad eonfirmationem responde/ eodem modo num. II. Isto modo, inquit, est in ,, telligenda auctoritas sancti Jacobi; quanta tum ad damnationem, quae est generalis
D Paena Omnium peccatorum mortalium: vel
A aliter, factus est omnium reus , quan- , tum ad aversionem a fine ultimo; quae uti- que averso communis est omni pecca. A to mortali et sed non est intelligendum, si quod factus sit omnium reus, quan- tum ad gravitates singulorum pecca
Obilavi tertis omnes illas M. Patrum auctoritates, quas profert Magister sententiarum pro affrmativa sententiar quarum prima est S. Ambrosii super vi caput epistorum hae ad Ephesos, ubi ait: Donate indicem , , aher In alteram pereat, alioquin Deu/ repetit dimissa et si enim in bis contemptus fuerit, 'e dubio revocabit sententiam, per quam mi serieordiam debeat 3 Hat in Evangelio at servo nequam legitur, qui in conservum suum impius deprehensus est. Idem docet tu Augustinus homil. ii. de verbis Domini: Dixit Dominus, inquit: Dimitte, b. dimittetur tibi. Si ergo prior dimisi, dimitte, vet postra: nam si non dimiseris , revorabo te, is quidquid tibi dimiseram, repli-eabo tibi. Et lib. t. de Baptismo contra Donatistas, cap. Ia. Redire dimissa Merata, ubi faterna charitas non est, apertissime docti in Evangelio de illo servo, quem cum invenisset debitorem deram millium talentorum, deprecanti omnia dimisit 3 ille autem eonservum suum, qui ei debebat eentum denarios, cum miseratus non fuisset, iust eum Dominus reddere , qua ei dimiserat . . Idem subscribit S. Gregorius lib. q. Dialogorum cap. ult. Ex iussit Evangelieis conflat , quod si brum, quod in nos delinquitur , ex corde non dimittimui, illud rursus exigitur ,
quod iam nobis per Paenitentiam dimissum fuisse gaudebamus. Similiter Beda lib. q. in I.ucam, Cap. 8. exponens illa verba daemonis, dicentis: Revertar in domum meam , dcc. ait: Timendus est illa versieusis, non emPonensi , ne culpa quam in nobis extinctam credebamur, per inetiriam nos vacanteI primat.
Respondet Doctor lora mox laudato , SS. Paetre,intelligendos esse de reditu peccatorum, quantum ad durationem poenae aerirnae . , F assen Thea . Tomia quae aggravatur ratione circumstantiae ingratitudinis ex prioribus peccatis remissis. vel dico SS. Patres loqui de reditu peccatorum, quoad circumstantiam ingratitudinis, vel quoad culpam, Ac pqnam aequi vale tem: quia per subsequens pecoatum contrahitur similis pina aeterna sensus, de damni. series quarto: Contritus de peccato, si postea contemnat confiteri, aut redit idem peccatum per Conititionem dimissum; de sic habetur propositum: aut non redit, dc sic peccatum erit dimissum sne secunda .& tertia parte Poenitentiae, quod est in
Respondet Dinor num. M. duobus modis. Primo poteli diei, inquit, quod si con- ,, tritus prius contemnit postea confiteri, is peccat novo peccato mortali in illo ,. contemptu, nec tamen redit culpa di- ,, missa per Contritionem, neque, inquam is redit quantum ad malitiam, nec quan- tum ad reatum, sed semfer sola pqna ,. manet temporalis debita illi, licet poe- tana damnationis daeeatur novo peccato tamortali. DAlio modo posset dici, quod pro pecca- , sto habetur poena completa intellige ,, completa quantum ad tres partes P*ni- ., tentiae, Contritionem. Consessionem , de satisfactionem , tunc commutata est ,. poena damnationis in pinam temporalem, non sic autem de peccato, de quo ha- ,, betur Contritio sine aliis duabus partia tabus Poenitentiae. I mee duplex responsi. : Sed prima , M- quit Doctor, est convenientior, quia pec- , catum in Contritione simpliciter dele- tur 3 ita quod non manet , nisi obliga- istio ad Nnam temporalem: & si post ,.quatur contemptus satisfactionis, seu Con- ,, fessionis, novum peccatum mortale est, is& aggravatum propter culpam priorem is in Contritione dimissam, sp yries ultimo: Peccata sunt tenebrae spirituales in mpnte: sed tenebrae eaedem numero redire possunt 3 quia privatio distinguitur numerice: iuxta Histinctionem habitus, leu formae, cujus est privatio, seu subjecti cui inest: sed tenebrae sequentes lumen. habent idem subjectum cum tenebris praece, dentibus i de sunt privationes eiusdem numero luminis: nam idem lumen nuis mero maneret se tenebrae non essent et
358쪽
dio Tract. I. Disip. II. Art. I. Sect. III. Quaest. v.
. inquit, potest redire eadem tenebra nu- consequens magis, si beneficium est ua- His mero saltem per naturam: quia non pota test esse eadem negatio, sicut nec eadem se affirmatio , posita interruptione hinc ,
,, & inde. id probationem dico , quod M ad unitatem privationis non sufficit uni-- tas subjecti, & habitus oppositi: sed re-M quiritur unitas continuitatis ejusdem in is subjecto eo modo, quo potest habere e is se in subjecto . Patet hoc per simile 3 quia
is ad unitatem negationis non suffcit uni- M tas affirmationis, nam non Socrates, quod H est negatio unius numero affirmationis, ,, Potest esse non sollim plura numero, sedis in pluribus specia, & genere: & tot esse, is quot sunt entia, quae non sunt Socra.
M test ita & privatio potest esse ejusdem ,, formae 3 & tamen non eadem : potestis etiam esse in eodem subjecto plurifica- M ta 3 si sit interruptio , sicut & habitus se ejus est plurificatus, si cum interruptione si inesset illi subjecto; sive enim positivum, o sive privativum , vel negativum , idem se numero reparare, hoc talius est potenta tiae infinitae Dei, cui sit gloria, &c.
CONCLUSIO SECUNDA.PEccata semel remissa propter pereatum sub
sequens redeunt secundum quid, rario aggravantis cireum tantiae. Haec est communior apud Theologos ; eamque declarat,& probat Doctor dist. 22. num. Ig. Primo quidem, quia peccatum subsequens habet annexam circumstantiam ingratitudinis, ratione cujus gravius est et ingratitudo namque per se vitium est , quanto autem plura vivtia , aut vitiorum circumstantiae ad actum peccati concurrunt, tanto peccatum gramulus est, & majori pqna puniendum: Porro qui peccat post acceptam gratiam remissionis, revera ingratus est; nam, ut dicit Seneca lib. 3. de Beneficiis: Ingratus es, qui
beneficium se recepisse negat, ingratas qui dissimulat, ingratus cui non reddit, ingratissimus omnium, qui oblitus est: at qui iterum labitur in peccatum, non solum non reddit bonum pro beneficio remissionis; sed etiam malum rependit; & consequenter gravius peccat Propter ingratitudincm remissionis acceptae . Probat minorem Doctor: Muta , inquit, si quanto aliquis recipit ab alio majus beta neficium sibi magis indebitum, tanto sibi H magis tenetur lege gratitudinis , etiam-- si beneficium receptum sit minus, & per
Ie: sed existenti in peccato mortali nuim rilius est Deus debitor, nisi poenae , igitur usi sibi gratiam confert, hoc erit donum is maxime gratuite, & liberaliter datum, cx is preci puc si cst gratia aequalis gratiae Col- latae alii innocenti et igitur iste ex lege is gratitudinis est Deo specialiter obligatus is propter hoc donum liberaliter colla- ritum: &per consequens offendens p ta tacontra eum gravius peccat propter in- Doctorimajorem illam ravidatem, ex notabiliori transgressione. Quia , inquit , quanto aliquis tenet is pluribus obligationibus ad aliquid, tan-
et si transgreditur, gravius Uccat: sed is
poenitens quotiescunque digne ,, obligat se saltem voto ad non peccandum is inposterum: quia sinc tali pr*posito nora ,,ed digna citentia, & praete r hoc est
qua innocens: igitur si postea peccet, tansgredietur duplicem legem obligarim istem ad non transgrediendum, talicet iis talam generalem , Dad non peccandum, & istam lpe ,, de promissio servando, quae-- οgat de promisso facto Deo, & de ali-
ouo Dertinente ad honorem Uel. ,,' Quibus Doctor declarat, peccatorem ,s recidivantem idcirco gravius peccare, non
sed etiam ouia est infidelis, &inconitan Si n servando promisso, quoiu statuit dum p uiceret, nempe se
tionem fundatam in propolaod* n m et cando denuo; ad cuius promissi obtertiam tenetur poenitens, ex gseu fidei servandae Deo, saltem ex constantia, ac firmitate tenendae, Culud ratio polat, quod homo sibi in bono propolito costet, libique similis permaneat contra omnes ecurrentes dissicultates, quamdiu racio dictabit: Cilla ergo non fiat peccati sine illo proposito de caetero non peccami,ta ratio dictet nusquam ab hoc propositi cedendum: consequens est, quod recidivpost Poenitentiam peccet contra Iliam' tutem constantiae per peccatum inconitantiae, quo utique non Peccavit,
359쪽
in m ab innocentia per Baptismum reparata lapsus est.
Objeit Doctor, Illud non aggravat, quo non existente, imo posito ejus opposito,pescatum aeque esset grave, vel etiam gravius: sed si homo nusquam fuisset pq nitens,
de semper innocentiam servasset, gravius peccaret deperdita innocentia, quam peccet post remissionem in Poenitentia acceptam: ergo, &c. Major constat. Probat minorem Doctor num. I S. Quia, inquiet , cadens ais statu innocentiae gravius peccat , quam cadens a statu Poenitentiae: Tum quia se innocens minorem habet occasionem ca-,, dendi: Tum quia majus beneficium re-,, cipit iste , cui Deus conservavit innon centiam , quam cui concessit Poenitenta tiam post peccatum. Respondet Doctor, revera quidem conservationem innocentiae, & praeservationem ne quis in peccatum labatur, esse simpli citer majus beneficium, quam concedere
veniam post lapsum; unde, inquit, majus beneficium contulit Deus suae Matri, eam raeservando ab omni peccato, quam Magdaenae, dando ei Poenitentiam; & singularis gloria est in Beatis, Ac ornatus ex beneficio innocentiae, quam non habent alii, qui salvi facti sunt per Poenitentiam. Unde ad argumentum negat majorem: Quia, in- , possibile est aliquod peccatum ha-
, , bere nunc unam circumstantiam aggra-- vantem, nunc aliam, & illa, quae ibi H aggravat, potest esse gravior , quam illa, ,, quae hic aggravat. IZ est, homicidium v. M g. commisium post innocentiam, aut post ,, Poenitentiam, potest utrinque habere ag-M gravantem circumstantiam quarum tamen
M una sit major alia, nec utraque simul poci, sit subsistere: nam qui cadit ab innocen-,, tia per homicidium , non cadit a status, gratiae per Pqnitentiam accepiq; quia grata tiaret uisionis , & gratia Poenitentiae simulta esiste non post uni: Innocentia enim non M stat cum Pqnitentia, nec vice versa si-M quidem qui est innocens, non eget PCe-M nitentia; ct qui eget Pqnitentia, non ests, innocens. Uuanquam in hoc conveniant, ,, quod utrinque homicidium habeat anne-M xam circumstantiam ingratitudinis; quia D PI utcunque homo Deum beneLictoremi, ouendit, & per peccatum sequens impu-M gnat, ac destruit heneficium innocentiae, ,, ac remissionis peccati, nihilominus clim,a gratia innocentiae servatae longe majus sit
beneficium, quam gratia justitiae reparatae per Poenitentiam: inde fit, quod qui si
cadit ab innocentia, gravius peccet, ac D proinde falsa est major. Minus Doctor , contra solutionem praec dentem ex illa Parabola Lucae T. ubi Christus Dominus Simonem leprosum alloquens occasione pqnitentis Magdalenae, ait: Dus debitores erant evidam faeneratori, unus debebat denarios quingentos ; alius quinquaginta ;Non habensibus illis unde redderent, donavit utrisque . suis ergo eum plus diligie pRespondit Simon: araimo quia is, cui plagdonavit. Quam utique responsionem. Christus approbans subjunxit et Rect) iudieasti: Sed, inquit, D stor, innocenti nihil is
donat Deus hoc modo et peccatori au- Πtem multa donati ergo Peccator plus is Deo tenetur quare magis ingratus est simpliciter quando recidivat. MRespondet Doctor num. I S. quod vocabulum donare, sit aequivocum, possitque imtelligi duobus modis: Donare, inquit, potest intelligi absolute, prout est actus vo- Mi untatis liberaliter communicantist vel do- nare , id est condonare , live remitere, hut accipitur, cum dicituri donavit peccata. ,,
Primo modo verum est, quod cui plus din sinatur, ille magis tenetur donanti: & hoc tamodo dico, quod Deus innocenti majus tadonum dedit, quam cui dimittit pecca- tum. Secundo modo Psnitenti donat plus, is
quam innocentii quia innocens non ha- bet, Quod sibi remittatur. D. Et tir subsumatur major quod ille plus tatenetur diligere , cui plura donantur, is id est, remittunturi verum est compa- Drando duos, quorum uni pauciora donan- ritur; & alteri plura, & hoc si nossiesset , , beneficium aliud datum, nisi hoc, quod ,,
est donare, vel remittere. Sed nullus est, tacui Deus pauca donat, quia pauca com- rimisit, quin sit eidem aliud beneficium da, situm maius, quam donare, idest, remitte- Hre plura, scilicet praeservare eum ab aliis, is in quae cadere potuisset , & cecidisset, is nisi praeservatus a Deo fuisset. DQuod optime confirmatur duplici auctoritate S. Augustini: Prima petitur ex libro a. Confessi cap. T. ibi: Gratiae tua de isto ,-misericordia tua, c alloquitur Deum quod peccata mea tanquam glaciem solvisti . Gratiae tuae deputo, is quaecunque non si mala. Euid enim non facere potui, qui etiam gratuitum iacivus amavi p Et omnia mibi Z a vi.
360쪽
sset Traet I. Disp. II. Art. I. Sect. III. Quaest. v.
dimissa esse fatear, , qua mea sponte feci maia , is quae te duce non fui. suis est homi-
um , qui suam cogitans infirmitatem, audet viribus suis tribuero castitatem , atque innocentiam suam, ut minus amet te, quasi minus ei verassaria fuerit misericordia tua, qua nas peccata conversis ad te Et post pauca; Et ideo te tantumdem, immo vero diligat, quia per quem me videt tantis peccatorum meorum languoribui exui, per eum se videt tantii peccatorum languoribus non implicari. Secunda auctoritas habetur lib. so. homi
23. ibi: me tibi dicit Deus tuus: Regebamve misi, servabam te mihi , ut adulterium non committeres: Suasor defuit , is ut suasor deesset, ego feci: locus, is tempus a fuit, is tit haec deessent ego feci . Uuit suasor, non defit locus, non aesuit tempus , ut
non consentires, ego tenui . Agnosce ergo graciam e us, cui debes, is quod non aamis i.
Mihi debet se s peccator quod factum es, dimissum Didisti ; mihi debes , tu ( a
Peccato praeservatus quod non admisissi. Nut. um enim es pereatum, quod fecit homo, quod non possit facere alter bomo, si desii Rector , in quo factus es homo.me confirmat Doctor exemplo: Si aliquis, inquit, ex liberalitate concedit alicui om-M nia sua, ut eis utatur ad libitum; alte
ri vero concedit aliqua mutuo, & post, quando debet illa reddere, remittit sibi: quis eum plus diliget Dico, quod pri-- mus, quia majus beneficium recepit, & tamen plura remittit alteri ; sed quod primus nihil habeat sibi dimittendum , is hoc est, ex beneficio illius, qui omnia A sua liberaliter ei concessit. Unde non est vera illa propositio limpliciter: Cui plusi, dimisgitur, plus diligit amittentem, nili de A illo dimittente, per cuius beneficium nonis stat , quod iste non tenetur ad tot, ad is quot ille Quod autem revera innocentiae conscris vatio longe nobilius ac praestantius sit d, num, quam illius restitutio, & reparatio ver Imnitentiam, diserte explicat S. Cypria,nus epist. 8 . ubi inter caetera ait: Primus 'licitatis gradus est, non delinquere; seeundus Devro delicia cognoirare, is retractare: ictio curriti noce Ira pntegra, b illibata quae servet, busuccedit medela quae saxet. Et Hugoab. Vb ore Ab. a. de Sacram. P. I . eat . Si magnum est, inquit, aliquando surgere, maius erere est nunquam eertcs: Si bonum est sanautam cie, miliui est nunquam corruptum fuisse. Suffragatur etiam ratio: Ouia Praeservaria peccato ex dono Dei est benencium speciale; quia, dc ad fructum praeservati, &ad salutem, magisfacit, & perfectuis conis jungit fini, di perfectius etiam effectum gratiae Poenitentiae continet, nimirum praeservando a peccato; quod utique constat exemplo beatissimae virginis . cujus insignis, ac peculiaris praerogativa fuit, non peccare ,& ab omni peccato tam originali, quam actuali per in Enem Dei protectionem, &gratiae plenitudinem prq servari. Patet etiam exemplo Beatorum, quorum perfectio m xima est , immunes ene ab omni peccato , & nullatenus posse peccare, saltem proxia me; quo fit, ut magis accedant ad divinam pei sectionem, nobiliusque divinos charact res referant, sanctitatem adumbrando. Similiter innocentia longe perfectius conjungit finis quia per eam homo constituitur non solum in statu, sed etiam in effectu
meriti, quando praeservatur; non enim ut peccator mltim revocatura lapsu, tanquam
ab impedimento removente a fine: sed etiam habet fructum suae Iustitiae, quantum ad meritum gratiae, & gloriae, quia videlicet cum nihil habeat, quod ipsum removere possida sui ipsius unione cum Deo; inde fit , quod innocens facilius , quam pqnitens an Dei fruitionem possit promoveri. Dices secundo: Ingratitudo, & infidelitas, & inconstantia, sunt peccata distincta a caeteris: igitur si peccatum recidiv tionis habeat annexam ingratitudinem, &inconstantiam, peccatum dimissum non tantum redit secundum quid, sed etiam si, pliciter . Insuper sequitur, quod peccatum subsequens non est unicum, sed multiplex peccatum : at hoc falsum est ; alioquin qu
ties quis peccatum aliquod confitetur, t ties tenetur etiam confiteri ingratitud nem, di inconstantiam, seu infidelitatem in Deum: quod tameta non fit, ac subinde verum non est, quod peccatum recia divationis habeat annexum peccatum imgratitudinis, di c. Respondeo, ingratitudinem dupliciter Comsiderari pone, Primo quatenus per eam quiSpeccat eo animo, ut contemnat beneficium, vel irroget iniuriam benelaesoli: vcrb. gr. siquis adco esset corruptis moribus, quod peccaret eo animo , ut Deum offendat , de injui iam ipsi faciat: qua ratione ita gratitudo est speciale peccatum et Seraudo modo