장음표시 사용
541쪽
sis Tract. I. Disp. II. Am III. sect. II. Quaest IV.
sp tem tenetur ille de lege naturae, & deat jure positivo divino, & Ecclesiastico ryy quando autem praecepta videntur esseia contraria , illud , quod est superius , a, magis obligat , & ideo est firmius ser-'s vandum, nec servans illud, & praeter. a, mittens aliud, peccat. Ita Doctor. Petes I. Utrum ad requis vim paenitentis p t interdum consessarius revelare peccara confessa , qua aliter non novit, nisi in
umat S. Thomas dist. II. qu. g. arti3. negat vero Alensis q. p. qu. Io. memb. a. art.2. & cum eo Subtilis Doctor dist.2I. M qu.2. n. I S. Quia, inquit, obligatio ad celandum peccatum confessum, non est tantiim jus confitentis, sed jus communitatis omnium fidelium, & totius Ecclesiae, nec non de reverentiae debitae Sacra-- mento: nam ex revelatione peccati conista sessi sequeretur continua perturbatio in D communitate, quia passim quilibet reta putaret alium abominabilem: non est au-- tem in potestate poenitentis renuntiare juriis communitatis 3 nec non & reverentiae de- , bitae Sacramento, ac subinde non potest, is eo petente, Confessarius peccatum istud D revelare.
Deinde, si posset Confessarius revelare Consessionem cum licentia poenitentis, Proxima daretur occasio mentiendi in Confessione, & fallendi Confessorem , dc non confitendi integro peccata sua: nam dicta-mati de aliquo crimine, quod commiserunt, etsi de eo non sint convincti, ponent non confiteri istud crimen, & sic dare licentiam Confessario, ut revelet peccata, quibus notum fiat, poenitentem non esse reum
illius peccati, de quo infamabatur: sed hoc vergeret in ludibrium Sacramenti, & manifestum fieret sacrilegium; igitur, &c. Denique, si hoc ita liceret, posset ex licentia poenitentis obligari Confestarius ad Xevelanda peccata , quando est sufficiens motivum, & obligari etiam posset poeni,
tens, & vi aut promissis induci, ut Concedat talam licentiam: sed hoc vergeret in detrimentum libertatis, maxime requisitae ad frequentationem hujus Sacramenti: igitur, Iicet revelari possit secretum, quando consentit ille, qui celandum commiserat, non tamen potest revelari secretum Confessi
Dib, quia quatenus est obligatio secreti sacramentalis, non est in potestate ipsius poenitentis.
Quid igitur faciet Confessor, quando nitens vult peccatum suum prodi Dico (im luit Doctor quod confitens potest po- M
ea peccatum suum extra Confessionem is dicere, & si ut secretum, adhuc licenm otia sequens non absolvit Consessorem a vlege naturae quin teneatur celare: sed si ridicit , ut non habeatur secretum, & ma- si xime apud aliam personam, vel apud alias is certas, quibus forte licet propter aliquem is bonum finem, qui potest sequi ex revela- ,, tione istis facta, vel illi, tunc Confessor is
Iotest dicere illud tanquam sibi publicc is
Sed numquid potest tunc dicere, Audi- ,, vi hoc in Confessione 3 Respondeo, Dici-
tur, quod haec sola verba, Audivi hoc te is catum hujuspersonae in Confessone,includunt ,, peccatum mortale, quia includunt revem talationem hujus ut cogniti, eo modo quo Mnon licet revelari. Unde culpost Consus sesionem revelatur extra omne secretum, cam Durat in modo narrandi, ne hoc narret tan-
quam sibi dictum modo, quo non licet rem , ,
velari, MPetes a. Utrum solus Sarar dos teneatur ad
Respondet Doctor n. 18. Non tantum uis festorem, & eos, qui ab illo mediaic, veIimmediate accipiunt peccatum confessum a poenitente, vel quibus peccatum istud quomodocumque notificatur in ordine ad Confessionem, teneri ad servandum sigillum Dico sinquit Doctor quod non solum Con- Hfestor, sed & is, cui Confessor revelat, li- cci illicite, tenetur celare. Probatur, quia is transferens aliquid in alium de facto, quod ,, non potest licite de jure transferri, non is dat illi alteri ius utendi, vel transferendi Histud in alterum, quia ex quo non habuit Gjus, non potuit jus in alium tran3ferre,,, quia nemo dat quod non habet: sed Con- Hic sior revelans non habuit juS transferen- Hdi. Idem dico de ilIo, qui audit Confessi, tanem confitentis, alius scilicet a Confest rire, si enim audit casualiter non peccat, is tenetur tamen ad silentium; si vero dolo- HSe, mortaliter peccat, de adhuc tenetur ad si silentium. Ita Doctor. is Hinc ad sigillum tenetur: Primo, qui vel maligne peccata confitentis audivit,vel casu,
542쪽
De Ministro Sacramenti Poenitentiae. sa T
& sine culpas haec enim res transit cum suo onere , alias onerosa foret, atque odiosa Confessio. Seeundo , Interpres, quando eo utitur poenitens in Confessione facienda . Ra. tio est, quia ille non praebet soli poenitentiministerium, sed etiam Sacerdoti, qui sic per
interpretem cognoscit peccata Confitentis, sicutis per eum loquitur. Tertio, qui ctim non sit Sacerdos, gerit tamen se pro Sacerdo-ic audiendo Confessitones. suarto, Doctor,& quicumque consulitur in ordine ad Confessionem sacramentalem, cui ex licentia poenitentis, tam ejus persona, quam peccatum apcritur. Euinto, Superior, a quo cum Pa ri, aut simili declaratione postulatur potestas absolvendi poenitentem a casu reservato. Iexto, cui Confessarius etiam injuste Conlisessionem poenitentis revelat . Septimo, qui indicem faciendae Confessionis icriptis exaratum invenit: illum autem tenetur restituere, vel comburere .
Petes 3. Utrum Judex , vel Prelatus possit uti scientia, quam hiuberet ex reperto illo indice ad puniendum eum, qui seripsit, is
peccatu, quae in eo exarantur. Respondeo non posse. Ita prae caeteris docet Henriqueet lib. de Poenitentia sacramenta-
li, ubi ait . Qui forte, aut de industria
D quaerens invenit chartam, ubi reus c. se cata scripserat in subsidium memoriae pro
facienda Confessione non tenetur sigil-,, io, sed magno secreto, eo quod ea charta ta esset via ad ConfesDionem: scd si Judex aut Praelatus propter talia scripta , velis ex uno sacrilego Confessario, vel ex mulsi iis peccata intellexerit, vel etiam inqui-- rens bona fide, & procedens in causa ,, advertit notitiam habuisse ortum ex Con-- fessionis detectione, tenetur statim cec,, sare ab ea inquistione, & processu ju-M diciali, & facta pro insectis nabere, ne-- que potest reum de re interrogare, quia H ad eam scientiam non processit huma-
is no modo.,, Idem docet Antonius Diana: An quita invenerit chartam, in qua scripta erantri alicuius peccata, teneatur illa absconde.
si re sub sigillo Confessionis p. Respondet ,
si Qui invenerit descripta peccata, quae lit-
, , teris mandavit forte aliquis memoriae cau- M sa, ut ea exactius confiteatur , tenet ul,, sigillo, sive jam Confessio facta sit, sive adhuc facienda . Communis Doctorum ratio est , quia chartae illius tenor est is aliquid Confessionis, & quas Confessio si
scripta, ut aequiparari chartae illi: eo mo- do, quo quis casu audit Confessionem, Hest enim charta illa, quasi internuntia si
juvans memoriam confitentis: itaque cen- ,,
set ut ligillata sacro sigillo; & rectc quia isdem, nam charta illa dici potest Con- si
fessio inchoata. yybimiliter Navareus cap. 18. n. 3q. Peccat is qui invenerit scriptum, in quo aliquis Miua peccata ad memoriam Confestionis Hscripserat, & ea divulgat, & idem est is de eo, qui legit etiamsi non divulgat, ,, s schedulam, cujus principio scriptum is
erat, memoria meorum peccatorum, aut Galiud simile, quo scire teneretur ejuS au- , thorem nolle ea ab alio legi. MConsentit Dominicus Soto in q. sentent. ,,
dist. I S. art. So. Quid autem, inquit, si si rem sciat, non per Confessionem, sed si per viam Confessionis, ut si quis scri- Apst sua peccata, & perdidit scriptum , ,, quod Praelatus invenit Scio hoc usu ve- ,,nisse, ut quidam Praelatus per hanc viam Had inquisitionem processerit. sed fuit ju- Hre optimo a Superiore de hac re punia ritus; est enim Confessio tam sacra , ut uid etiam , quod ad eam ordinatur , si si perpetuo silentio sepeliendum, & quod dictum est de Praelatis Ecclesiasticis, in- sitelligendum de Praetoribus , & judicia sibus saecuIaribus . . DRodericus Acugna Archiepiscopus Brac-ehar. Consessariis sollicitantibus, qu.i3. n. 38. idipsum confirmat exemplo petito ex S. Thoma de villaenova, quod sic narrat . Quidam Cathalanus , inquit, ninterfecit adversarium , & illius cadaver risecreto sepulturae tradidit: postea Cleri- cum ignotum ad homicidii peccatum Hexpiandum quaesivit, apud quem omnes ,. necis circumstantias , & temporis, &lo- sici, & convictus propalatis necis causiS, ο& sepultura de plano confessus est, & Had ultimum supplicium damnatus. Cum, di, prout moris est, ad excipiendam Con- isdemnati Confestionem Confessor acce- Dderet, renuit miser homo ad eam indu- siet , dictitans Confessionis sacramentum ,, a Domino Salvatore fuisse institutum , Hemque maximi periculi esse, & nocu- tamenti : instabat Presbyter, monebant is amici, ne tantum in te scelus suscipe- riret, ut limul cum corpore animam per-
543쪽
,, dere vellet , sed pertinax homo a sententia dimoveri recusabat: putabant cir-- cumstantes prae mortis terrore a mente,, discessisse. N. 3R Chim hoc casu ad Ar-,, chiepiscopum veilentinum lanctum Tho-H mam Eleemosynarium deferrentur, Pe-- tiis bonus Pastor a Praetore, ut suppli- cii executionem differret, permitteretri que homi ncm ad se deduci, ne ovis ili,, la periret; tanti viri respectu , tamque,, justae petitionis instantia motus Praetor an-M nuit, jubet damnatum sub custodia anteta Praesulem praesentari. Ille hominem mori nitis lenire procuravit, enixe obtestans, G ut sibi causam tantae pertinaciae a riret. Homo neci destinatus, lacrymis obor-- tis, Confessionem illius delicti Sacramenta talem exposuit causam fuisse ultimi sup-- plicii, cum Confestor esset frater homi-- nisa se necati, quod ipse tunc ignorabat, is & nullus alius id detegere potuisset . ia Pius Praesui eum esse bonoanimo monet, is apud se retinet cum Praetoris assensu , M data restituendi fide, postquam certamia disquisitioncm praemitteret: ascivit Conisia festarium, eumque rei ignarum remotis is arbitris coram devoto Crucifixo ita ve-,, hementer costrinxit, ut cum Poenitentiae is signis ad Praelati, pedes prostratus erro-
rem, , sigilli fractionem fateretur, dita lorem fratris intersecti, & amorem cau-,, satu&. Archiepiscopus in ipsius Palatii is cubiculo Presbyterum asscrvari jubet , - Praetori rei gestae, & accusationis origi-,, nen ex Confessionis sacramento sumptumia exponi: unde attenta lege stivina, Ceseia sandum a proce A, & executione fore, M cum doctorum virorum sententiis pru-- denti Praetori, & viro religionia sacra-- rum rerum addicto facile persuadere va-,, luit. Dimittitur homicida cum populio admiratione, & Sacramentorum venerari tione, Consessario mitiori poena, quamis ut scelus exigebat, punito. Ex his omnibus aperte constat neminem posse uti scientia petita ex indicibus Con-ressionis ad punienda peccata , de quibus aliquis sese crat accusaturus . Quamquam non inficiar , quin ubi ejusmodi, indices pervcniunt ad notitiam Praelati, vel . Judicis, deservire possint velut adminicula quaedam ad diligentiorem indagationem criminis, de quo jam infamabatur, aut accula bauir ille apud Judicem, via Praelatum, dii illum indicem scri esu. . Petes ultimo : Ex qua Confessone oriatur
Respondeo, oriri ex omni Confessione S cramentali, sive intcrim illa sit valida, s ve invalida; hoc est, sive habeat revera annexam remissionem peccati per Absoluti nem lacramentalem, propter Iegitimam disepositionem poenitentis, sive nori , propter illius defectum 3 quia etsi invalida confessi
lion sit complete sacramentalis, propterea quod non consequatur effectum Sacrame ii , nec annexam habeat Absolutionem Sacerdotalem , propter manifestam in dimotationem ipsius poenitentis, saltem est sacra, mentalis 1nchoatc, de incomplete.
adde quod si stila Confestio valida oblii
garet ad sigillum, occasionem inde sum rent poenitentes non frequentandi confecsionem; cum enim essem dubii, utrum deis sectu Contritionis, vel alicujus alterius disepositionis, forent digni suscipiendae Abstis
lutionis, necne, vix moveri possent, de allici ad confitenda sua peccata, si peccatum non habens annexam Absolutionem, posiecalicui revelari. Tenetur igitur Sacerdos ast servandum sigillum respectu eorum ommnium, quos novit accessisse ad Confessi,nem cum animo revera suscipiendae Abs lutionis Sacramentalis; secus autem si compertum h aberet, poenitentem illum tantum convenisse simulatorie , ut nempe accusatione Confessionis, ipsum in malum aliquod alliceret, dc induceret .
Ex his collige , Confessionem sic posse definiri : Confessis Iaeramentalis est accusatio
peccatorum propriorum post Baptisma commisesorum, facta Sacerdoti, ad obtinendam remitis nem. illorum virtute elavium Ecclesie . Dicitur, primo, accusatis, tum quia dcbet esse quaedam externa propriae culpae agnitio , per modum accusationis facta a poenitente, qui, ut reuS. veniam petens attendi debet, tum
ut stetur intelligi , quod fieri non debeat
per modum excusationis, vel merae. narra. tionis, aut commendationis propriarum virtutum, ut aliquando sit a quibusdam .,
non quidem c ut opinor) exanimo.jactanditiae, sed cx aliqua ignorantia , dc imperitia, aut ex quodam loquacitatis contracto habitu. Dicitur secundoe, pereatorem p -M-ptisma commissorum 3 quia illa sunt remot materia Sacramenti Poenitentiae, &Confutasio eorumdem materia proxima parti diu Uia
544쪽
De Ministro Sacramenti Poenitentiae. gry
Dicitur tertio , propriorum , ut insindetur quod aliorum peccata simul clim propriis
declarari non debeant, nisi forte ipsa prinyria fiant, vel ita communia per aliquam participationem , aut per alium modum , ut aliter declarari non possint. Conabitur poenitens in hoc casu non declarare pers nam complicem, nisi aliter peccatum aptariri nequeat. Dicitur quarto, Sacer rei facta; quia nullus inferior Sacerdote hoc Sacramentum poenitentibus administrare potest, ut ex infra dicendis, ubi de Poenitentiae Sacramenti Ministro agetur , innotescet . Dicitur quinto , ad remissionem peccatorum
post Baptisma eommissorum, ut hujus Sacramenti eflectus specialis indicetur. Dicitur sexto, virtute elavium metesiae; quia in hoc
Sacramento non fit remissio peccatorum,
nisi per virtutem potestatis; quam a Chructo Ecclesia recepit.
De satisfactione Sacramentali.
IAM satis iuperque constat, Sactisfactio
nem esse partem integralem Sacramenti
Poenitentiae; Primam quidem ordine intentionis 3 postremam vero ordine executi nis. Est, inquam, prima ordine intenti nisi idcirco namque Poenitentiam usurpamus, ut Deo faciamus satis per debitum d larem, & poenam convenientem: Hinc S. Isidorus lib. i. Originum, cap. vit. ait: Paenitentiam appellari quasi punientiam , eo quod homo se puniat paenitendo ; nihil enim aliud gunt, quos veraciter paenitet, nisi ut id quod mali fecerunt, impunitum esse non sinant. Et Autlior libri de vera, & falsa Poenitentia
Cap. Io. ait, Poenitentiam derivari a poena .
Paenitere , inquit, est poenam tenere, ut semper puniat in se ulescendo, quod commisit peccan o : Poena enim proprie dicitur laesio, ruae punit, & vindicat quod quisque commi-t: ille igitur poenam tenet, qui semper punit, quod commisiste dolet. Nam, inquit S. Augustinus lib. so. Homiliarum homil. So.xon suffieit paenitenti mores in melius comm tare, malis recedere, nisi, de iis, qura
male fila sunt, satisfiat Domino per P uentiae Glorem , per humilitatis gemitum , per contriti cordis saeriseium. Nullas siquidem phnae debit radioris aecipiet veniam, nisi qualemcumque, etsi minor est, quam debeat, so inrit se nam . Quoniam vero batissaelio postrassen Theol. Tom. X. sterior est ordine executionis. de non nisi post receptam sacramentalem Absoluti nem solce impleri, de ipsa postremo loco
Porro Satisfactionis nomen, est vox aequivoca , interdum enim significat omnem illam actionem, qua quis facit satis, quantum debet, sive solvendo debitum , sive respondendo de se conceptae expectationi, sive denique reddendo sufficientem rationem eorum, de quibus rogatur 3 quo posteriori sensu S. Petrus monet epist. I. cap i. Parati semper ad Satisfactionem omni postenti vos rationem de ea , quae in vobir est spe et Aliquando sumitur pro ea actione, qua quis te elicusat, atque defendit : quo sensu S. Ambrosius supra: Laeramas Petri lego , Satismovem non lego ubi tignatur excusatio, atque defensio nomine Satisfictionis, ueprobant sequentia haec verba r suod deleri
non potes, ablui potest: Aliquando strictius
sumitur pro ea omni actione , qua commpensamus sive damnum illatum , sive iniuriam personae factam. Denique aliquando sumitur pro ea sola actione, qua compensatur, sive aequalitas redditur propter imjuriam personae illatam, quae cst propria illius accePtio. Nam Satisfactio proprie distinguitur a R stitutione, quod haec sit in rebus, illa in acti nibus: compensatio facta ad injuriam peccato illatam compensandam proprie est Satisfactio, fitque Ier opera afflictiva, idest. quibus ipsi nos affligimus, castigamuS, pumnimus propter injuriam , omnsamque a nobis Deo factam, de ablatum honorem, dc obsequium, quod ei debebamus impendere, nec impendimus 3 quamvis enim peccator nihil possit a Deo substraheret tamea quantum in le est, aliquid substrahit, dum
ab eo per affectum avertitur, de conve
Insuper, Satisfactio sumpta pro compensatione injuriae per peccatum illatae considerari potest tripliciter, nempe vel p.r respectum ad Deum, vel per respectum ad Ecclesiam, vel per respectum ad proximum: contingae enim interdum, quod per peccatum inlumria fiat Deo, ut maxime contingit in peccatis internis: vel quod illud vergat in Ecclesiae scandalum, de praeiudicium et vel denique in damnum proximi. Denique injuria Deo illata potest compensari, vel ratione culpae, vel ratione pq-nae. Compensetur ratione culpae per Con-
545쪽
no Tract. I. Disp. II. Art. N. quaest. I.
AbhIutionem sacramenta- tritionem, delem, per quaS Peccator mundatur a peccatis, & in Dei gratiam, de amicitiam restituitur: compensatur vero ratione psnae,
dum poena temporalis peccato debita postremisiam culpam per aliam pinnam, aut quidpiam aliud exolvitur. Hic autem sermo est maxime de Satisfactione per respectum ad Deum, de ad Ecclesiami unde nobis incumbit determinandum hoc in Articulo: Primo, utrum: Fecun do, per quid: Tertio, quomodo homo pose sit Deo pro admisso peccato debite satisfacere: Postremo nobis agendum erit de Satisfactione, quae fiebat in ordine ad resarciendam injuriam Ecclesiae per peccatum illatam, di expiandum ingestum scandalum.
Utrum homo possit, is debeat Deo satisfuere pro poena temporali peccato debita. Notandum primo, Satisfactionem esse
actionem, qua reparatur inaequalitas orta ex injuria alteri illata, inquo distinguitur a Restitutione, perquam reparatur ina qualitas orta ex re aliena ablata invito Domino, & a Sati assione , quae est perpessio quaedam poenae ab alio praescriptae, Ac in- sietae. Unde reus, dum patitur sibi praescriptas a Judice poenas, non tam satisfacit , quam satispatitur.Cum autem peccator Deum offendens, duplicem faciat inaequalitatem :unam, qua constituit in creatura suum ultimum finem, ex qua incurrit reatum poenae aeternae: alteram, qua nimis indulget propriae voluntati, & voluptati, delectati nem inordinatam percipiens in ponestione, di fruitione creaturae: Prima inaequalitas removetur vel per Contritionem, vel per Attritionem cum Sacramento Poenitentiae et Secunda vero, etiam remanet restituenda
per debitam Satisfactionem. Notandum breviso, quod Satisfactio in gerere, sit debui solutio: quae definitur a D ctore subtili in a . di . s. num. q. Redditio Doluntaria aequi lentis, alias indebui: Cujus definitionis particulas ibidem explicat Doctor. Primo dicitur Redditio, tum ut distinguatur a simplici donatione ; quia redditio non est simplex donatio, sed debiti solutio : tum etiam ut lignificetur , Satisfactionem eneactum Justitiae, Nad alterum; quia proprie
nullus sibi aliquid reddit. Secundo dicitur Doluntaria; tum quia est actus virtutis iustiatiae: omnis autem actus virtutis moralis debet esse voluntarius; tum etiam quia omisnis redditio, quae non est voluntaria, magis est satispassio, quam satisfactio. Tertio, qui limis, quod enim per Satisfactionem redditur, debet quandam habere aequalitatem cum debito, idque vel secundum pro- tortionem Geometricam, qua ex justitia di-ributiva major debetur satisfactio digniori Iersonae Iarsae , quammimis dignae: veI secunum proportionem Arithmeticam, qua ex justitia commutativa tantum datur Pro tanto, v g. centum aurei solvuntur pro totidem debitis. Quando autem aliqua Satisfactio has omnes conditiones habet, dicitur perfectar quando deest aequalitas, dicitur de congruo, quia creditor non tenetur illam acceptare ex justitia, sed dumtaxat ex liberalitate, de congruentia: quando vero sit ad aequalitatem , sed ex bonis a creditore concessis, dicitur ex coodigno, quia licet id quod redditur, sit ex gratia creditoris, tamen revera pretium redditum aequivalet debito. Notandum tertio, Satisfactionem pro peccatis generatim distingui duplicem, nimirum
Sacramentalem, & non bacramentalem et Prior ex Conc. Trid. PgIq. cap.8. Factio, per quam in saeramento paenitentia retriovimus Deo compensationem aliquam pro peccatis , iuxta praescriptum , O, sententiam S eerdotis: Posterior vero est actio, perquam homo conatur satisfacere Deo pro peccatis in eum commissis, sibi ipsi poenas praescribendo 3 vel ab Ecclesia insunctas animo
constanti tolerando . Utraque definitur a Doctore dist. I S. q. I. num. II. sic. Satisfactio est operatio exierur laboriosa , vel parnalis T lanta e sumpta, ad puniendum peccatum commmissum a se, hoe ad plarandum divinam rasam: vel es passo , seu poena voluntario
tolerata in ordine praedicto. Porro hic de utraque loquimur, inquirentes utrum necesse sit, de utile , Deo satisfacere pro peccatis. Negativam partem tuentur Lutherani, &Calvinistae cum eorum haeresarchis et nam Lutherus pluribi , sed maximc serm. de Indulgentiis habito anno ISIS. asserit ex nulla bcriptura colligi posese quod divina justitia Poenitentiam, sivebatisfactionem a peccatore exigat, Ac poenas medicativas, de satisfactorias, ecte humanum commentum, atque nugamentum. Et lib. de captivitate Balatonica loquens de Catholicis, sic ait: Eos non intelligere, quid sit isu vera
546쪽
i, vera Satisfactio , & eam sic extollere, si ut fidei in Christum non relinquant Io- cum, miserrime excarnificatis populorum se conscientiis, alio currente Romam, aliose huc, alio illuc; Illo in Carthusiam; alio is in alium Iocum; illo virgis se flagellan-,, te; alio corpus suum vigiliis , & jeju-H niis occidente: quae monstra tibi debemus, Romana Sedes, & quis homicidissi ritibus, & legibus, quibus totum mun-M dum eo perdidisti , arbitratur se posteri Deo per opera pro peccatis satisfacere, H cui sola fide satisfit.
Idem sentiunt ejus Sectatores, Melanctianin Apolog. Remnitius in examine Concilii Tridentini adc.8. Idem pariter Calvinus lib. 3. Instit. cap. . a num. 23. usque ad Sy.ubi cilm plurima virulento ore dicteria in Theologiae Doctores blaterasset, quod batisfactionem pro peccatis propugnent, dicit num.2 . Nune tibi psilentes eorum naenias propone, gratiam Dei in strima peccat rum remissione solam operari, si postea cecide.rimus ad seeundam veniam impetrandam op ra nostra cooperari ; hare si Deum habeant ,
ann) quae Christo superitis sunt attributa, illi
salva manem p Immane quantum taee dij runt , iniquitates nostras positas esse in Cbr o, ut in ipso expiarentur, on nostris operibus e piari: Christum esse propitiationem pro peccatis nostris, , Deum operibus propitiandum . Et n.28. ollendens Satisfactionem pro om-n ibus peccatis esse impossibilem, ait et suem ergo satisfaciendi exitum invenient in tanto peccatorum cumuli 3 fl unius diei esset Satisfactio pereati unius et dum illam meditam tur , pluribus se involvvnt: quando diem nu sim praeterit Iustissimus quisque, quo non aliquoties labatur . ad eorum vero satis' nes dum se accingent, numerosa , vel potius innumera accumulabunt. Iam praecisa est satisfacient nuria , quid morantur e quom do adhue ae satis faetendo eogitare audent pAdversus quos omnes Errones, duo statuenda sunt in hac quaestione et Primum , quod Satisfactio pro peccatis sit necessaria: Secundum, quod sit utilis ad remissionem Poenae aeternae, & temporalis post remissam culpam peccatis debitae.
REM A necessarium est homini per opera bona, is afflictiva Deo satisfacere pro
peccath. Constat haec veritas, ac firmatur
innumeris Scripturae oraculis , quibus SS. Prophetae,s& Apostoli homines nortantur ad expianda sua peccata per opera merim toria , & satisfactoria. Sic Daniel cap. q. monebat Nabuchodonosor et Pereata tu eleemo nis redime, iniquitates tuas miserieordiis pauperum . Sic Matth.3. S. Ioannes Baptista Saducaeos , de Pharisaeos venientes ad Baptismum suum , alloquens s dicebat. Progenies viperarum , quis demora strabit vobis fugere a ventura ira 3 Deite e go fructus dignos Paenitentiae . Et Astor. 26. Apostoli Judaeis , & Gentibus annuntiabant , ut Poenitentiam agerent, & converterentur ad Deum, digna Poenitentiae opera facientes . Alia his similia sunt sacrae
Scripturae , tam veteris, quam novi Test menti oracula, in quibus praeter conversii nem mentis, & vitae novitatem , exiguntur opera satisfactoria, & amictiva, qualia sunt jejunium, fletus, planctus, dc pq-
nitentes monentur se vestire sacco , co perire capita sua cinere, membra sua moristificare.
Quam utique veritatem variis rationibus probat Concilium Tridentinum ses LIq. c.8. Maxime, inquit, quia divinam clemen- tiam decet, ne ita nobis absque ulla, tisfactione peccata dimittantur , ut, oc- Dcasione accepta, peccata leviora putan- istes, vel iniurii, & contumeliosi Spiritui osancto, in graviora labamur , thesauri- rantes nobis iram in die irae. Procul du-
bio enim magnopere a peccato revocant, M& quasit fraeno quodam coercent hae sa- istisfactoriae poenae, cautioresque, & vigia DIantiores in futurum poenitentes emciunt, D medentur quoque peccatorum reliquiis, n& vitiosos habitus, male vivendo comm ,, paratos, Contrariis virtutum actionibus M tollunt. Neque vero securior ulla via si in Ecclesia Dei unquam existimata fuit Had amovendam imminentem a Domino , , poenam, quam ut haec Poenitentiae opera iahomines cum vero animi dolIre frequen- tent. Accedit ad haec, quod dum latic is faciendo patimur pro peccatis, Christo is Jesu, qui pro peccatis nostris satisfecit, is ex quo omnisnostra suffcientia est, con- ,, formes effcimur , certissimam quoque ,, inde arrham habentes. quod si compam di, timur, & conglorificabimur, ut non sit Hper Christum Jesum: nam qui ex nobiS, is tanquam ex nobis nihil possumus , eo ,, cooperante, qui nos confortat, omnia is
547쪽
possumus: ita non habet homo unde glo-M rietur , sed omnis gloriatio nostra inta Christo est, in quo vivimus, in quo meri remur, ii, quo satisfacimus , facientes,, fructus dignos Poenitentiae, qui ex illo,, vim habent, ab illo offeruntur Patri , H dc per illum acceptantur a Patre. , Debent ergo Sacerdotes Domi ni, quan . M tum spiritus, & prudentia suggesserit, D pro qualitate criminum, & poenitentium, , facultate, saeculares, & conyenientes bata tissectiones injungere, ne si forte pecca-,, tis conniveam, & instulgentiliscum poe-,, nitentibus agant, levissima quaedam ope-,, ra pro gravissimis delictis indulgendo ,
M alienorum peccatorum participe, effcian-M tur. Habeant autem piae oculis ut batisfa-M etio, quam imponunt, non sit tantum ad ,, novae vitae custodiam , & infirmitatis meis dicamentum , sed etiam ad praeteritorum M peccatorum vindictam, de castigationem: M nam claves Sacerdotum non ad solven-- dum dumtaxat, sed & ad ligandum con-M cessas, etiam antiqui Patres, & credunt, is dc docent, nec proptere existimarunt, M sacramentum Poenitentiae esie forum irae, M vel poenarum, sicut nemo unquam Catho-- licus sensit, ex ejusmodi nostris Sati,ia-,, ctionibus vim meriti, de Satisfactionisi, Domini nostri Jesu Christi vel observa-u ri , vel aliqua ex parte imminui: quodi, dum Novatores intelligere nolunt, itat, optimam Poenitentiam novam vitam est, se docent, ut omnem Satisfactionis rivi tum, & usum. tollant,
Ita Concilium, quibus omnibus non s Ilim necessitatem, sed dc utilitatem Satisfactionis commendat. Primo , quia a peccato Revocat 3 Secundo, quia Dominum nobis ira-xum placat, . dc conciliat: Tertis, quia Christi D. Passionis meritum nobis comparat,no
que Christo patienti conformes essicit: sua si , quia cum Christo , ac per Cluistum Deo Patri oblata, ipsius in nos misericordiam
Provocat: suinto, quia non est tantum ad novae vitae custodiam, de infirmitatis medicamentum , sed etiam ad praeteritorum peccatorum vindictam, & castigationem. Idem probatur ex constanti ac perpetua Ecesesiae praxi,. ut colligere licetiex Tertulliano de Poenit. cap. ubi ait: Hujui igitur - Poenitentiae secundae, de unius, quando, in arcto negotium est, tanto operosioris Hobatio est , ut non sola Conscientia D Pr Ia ur, aliquo euam actu administre-
tur. Isactus, qui magis graeco vocabuIo exprimitur. dc frequentatur, exomologem Hsis est, qua delictum Domino nostrum con- rifitemur, non quidem ut ignaro , sed qua- tenus satisfactio Confessione disponitur , ta Consessione Poenitentia nascitur, Poenim istentia Deus mitigatur.Itaque exomologesis is
prosternendi, & humiliandi hominis di- risciplina est, conversionem injungens, mi- risericordiae illicem. Dei ipso quoque habi- tu, atque victu mandat, sacco, & cineri Aincubare, corpus sordibus obscurare, ani- mum moeroribus dejicere, illa per quae pec- eavit tristi tractione mutare: caeterum pa- stum, de potum pura non nosse, non ven- Miris scilicet, sed animae causa , Pleium- ,, que vero jejuniis preces alere, ingemiscere, lacrymari, dc mugire dies, noctesque ,, ad Dominum Deum tuum, Presbyter is advolvi, de charis Dei adgeniculari, omni- , bus fratribus legationes deprecationis suae ,, injungere. Haec omnia exomologesis Poenitentiam commendane, ut de periculi timore Dominum honoset , ut in pec- Dcatorem ipsa pronuntians pro Dei indi- ri: gnatione fungatur, dc temporali affli- tactione aeterna supplicia, non dicam fru- stretur, sed expungad. Cum igitur pro' , , volvit hominem magis relevat; commualiduin facit, magiS mundatum red-
. dit cum accusat, excusat : cum Condemnat, absolvit. In quantum non pe- is, perceris tibi, in tantum tibi Deus, cre- ο
Idem docet Origenes homil. I S. in Levitis ubi appestat opera afflictiva pretium , quo
peccata redimuntur. Similiter S. Cyprianusser m. de lapsis, ubi inter caetera, ait: Con
fiteantur singuli delictum suum: dumqui odeliquid, adhuc in saeculo est , dum admitti Confinio ejus potest, dum Satisfactio,. Ac remissio facta per Sacerdotes apud
Dominum grata est . Convertantur ad DP minum mente tota , de Poenitentiam criminis veris doloribus exprimentes, Dei nmisericordiam deprecentur, illi se anima si prosternat, . illi moestitim satisfaciae, illi H spes hominis incumbat . Rogare quali- tet debeamus, dicid ipse: Advertimini,
inquit, ad me ex toto corde vestro, si- ,
mulque de jejunio, & fletu, dc planctu, ,,
. Ac scindite corda vestra, de non vestimenta vestra: ad Dominum toto corde re- deamus, iram , dc offensam eius, ieiuniis, . M.
fictibus, planctibus, sicut admonet. ipse, ,-
548쪽
, placemus. Et ima: Quam magna deli.,, qui mus, tam granditer dcfleamus, alto se vulneri diligens, ac longa medicina non , , desiit, Poenitentia criminc minor non sit. o Putasne Dominum te posse placare, quem ,, verbis perfidis abnuisti, cui patrimonium H praeponere maluisti, cujus templum sa-M crilega contagione violasti p Putas facita te eum misereri tui , quem tuum nonis esse dixisti. Orare oportet impensus, &M rogare, diem luctu transigere , vigiliis,, noctes, ac fletibus ducere. tempus om- , , ne, lachrymosis lamentationibus occu-,, pare , stratos solo adhaerere cineri , in L cilicio, & sordibus volutari s post indu-M mentum Christi perditum , nullum hic ,, jam velle vestitum: post diaboli cibum malle jejunium 3 justis operibus incum-- bere, quibus peccata purgantur et eleemosynis frequenter insistere, quibus ais morte animae liberantur.
Idem pariter docent bS. Chrysostomus , Ambrosius , Eligius. Augustinus, &plures alii , quovis saeculo florentes, ut jam liquet
ex iis, quae diximus , demonstrando rati nem Poenitentiae maxime consistere in affectu Iustitiae vindicantis , ac punientis peccatum, per opera amictiva, & poenalia. Reponunt haeretiei, opera quidem afflictiva commendari, tum a Scriptura , tum a Patribus, non quidem ratione sui, sed ratione charitatis, fidei, ac pietatis, quas praesupponere debent, ut Deo grata sint, & ac Cepta . secundo, dicunt, Patres hyperbolice locutos luisse, dc ideo plus extulisse opera fati,factoria, quam par esset, ut populos ad Poenitentiam 'ehementius excitarent. Tertio dicunt, exercitia Poenitentiae a Patribus commendata nihil aliud este, quam preces, &orationes, quibus Deus interpellandus est, di provocandus, ut peccatorum admisso,
Tum veniam concedat, non autem veras ,
ac legitimas esse compensationes. Verum, quam futilia sint haec diverticuista, apparet, quamvis enim bona opera
afflictiva, & satisfactoria supponant fidem,& charitatem, unde suum meritum obtinent, nihilominus 3S. Patres constanter illa appellant pretia, quibus redimuntur peccata, & compensationes pro peccatis.
ad secundum dico, quod si ita facilc Iiceat detorqueri dicta SS. Patrum ad hyperbolicum sensum, nihiI certi poterit haberi ex corum doctrina, quod juvet ad confirmanda, & illustranda fidei dogmata,
ad tertium dico, satis constare ex locisSS. Patrum a nobis laudatis ejusmodi satisfactoria opera appellari compensationes, de actus justitiae 3 ac subinde falsa est, ac
ivit Calvinus: Haec de Satisfactione a sertio derogat merito Passionis, &Satisfactionis Christi: Quid enim, quaeso, no- Dbis praestitisset Christus , inquit n. go.c. a. bsa aghuc pro peccatis poena exigeretur p ta
nam cum dicimus Deum pertulisse om tanta peccata nostra in corpore suo sueer ,, lignum, non aliud significamus, quam ,, defunctum poena, de vindicta, quae pec-s,catis nostris debebatur. DInsuper, ex ejusmodi doctrina sequitur , homines non justificari gratis, sed intuitu
operum satisfactoriorium, quod aperte mulitat in plurima Scripturae sacrae oracuIa
testantia, nos gratis justificari. Denique r Haec nostra de Satisfactione assertio Pelagianismum sapit, utpote quae salutem nostram propriis operibus tribuat,
Respondeo ad primum , negando antec dens: Tantum enim abest, ut hujusmodis tisfactio quidpiam deroset,atisfactioni,quam Christus D. pro nobis in cruce viterno
Patri obtulit, Quinimo (inquit Concilium Trid. ioco supra laudato dum satisfa- ciendo patimur pro peccatis , Christo ,, Jesu, qui pro peccatis nostris satisfecit, is
ex quo omnis nostra sufficientia est,confor- tames efficimur , certissimamque inde adi Hrham habemus, quod si compatimur, is de conglorificabimur. Quibus tignificat, Homnem nostram Satisfactionem , habere dumtaxat vim , & efficaciam ex apvlicato
nobis per illam merito Pastionis Christi snec inde sequitur Satisfactionem Christi deficere. Ex se quidem est sufficientissima , sed nobis debet applicari per Satisfacti
nes proprias. Cui utique doctrinae repu- 'griare non possunt haei elici , quippe cum ipsimet doceant, merita Christi per fidem applicari credentibus, nec tamen existimant, fidem meritum Satisfactionis Chriasti evacuare
Ad secundum, is tertium dico, falsum eo
se, quod nostra Satisfactio nimium tribuet propriis nostris operibus; siquidem nostrebatisfactionis meritum totum refundit ingratiam Christi D. Neque enim , inquit Concilium Tridentinum ) ita nostra est Satisiactio haec , quam pro peccatis nostris
549쪽
ssi Tract. I. Disput II. Art. IV. Quaest. I.
exsolvimus, ut non sit per Christum Iesum: nam qui ex nobis, tanquam ex n is nihil possumus, eo cooperante , qui nobconfortat, omnia possumus; ita non habet homo unae glorietur, sed omnis gloriatio nostra in Christo est, in quo vivimus, in quo meremur, in quo satisfacimus, facientes fructus dignos Poenitentiae, qui ex illo vim habent, ab illo offeruntur Patri, &per illum acceptantur a Patre.
Odieit straudo Calvinus et Impossibile est
Deo satisfacere pro omnibus peccatis et Primo, quia offensa Dei est infinita, Satisfactio autem hominis, quantumvis magna, &diuturna, semper erit finita, ac subinde im- Proportionata , quae Deo reddatur, ad compensandam irrogatam injuriam et Secundo , Inquit n. 2T. etsi ipsi concedatur peccata aliquot juxta Satisfactionem posse redimi, quid tandem facient, ubi tot peccatis obruuntur, quorum Satisfactionibus nec centum vitae, vel si totae in hoc lint, lassicere queant Tertia , quia homo rit servus Dei, servus autem non potest satisfacere domino; siquidem nihil nisi debitum os ferre potest: igitur homo nulla ratione P rest pro peccatis satisfacere. Nego consequentiam , & ad primum dico: quod qua ratione offensa Dei censetur infi. nita, nempe infinitate extrinseca, & rati ne objecti, eadem ratione hominis Satisfaelio potest esse infinita: quippe clim tendat in objectum infinitum, ut etiam declaravimus in praecedenti Volumine, agendo de Sati factione, quae fieri potuerit a puro homine pro eluendis omnibus peccatis hominum, si Deus ita statuisset, & ordinasset. ad secundam, quod etsi Plurima sint hominis peccata, maxime venialia, non tamen
tanta sunt, quin possint expiari, & digna Satisfactione compensari : iunt enim pro peccatis quotidianis quotidiana nobis a Christo donata remedia . Inter quae praecipuum locum obtinent haec verba orationis pominicae: Dimitte nobis debita mstra. Nam, inquit, S.August. in Enchirid. c. . de quotidianis brevibas , levibusque peccatis , sine guibus Mee vita non ducitur, quotidiana oratio Deliam fati facit. Secundum vero Iocum cenent eleemosynae, ac opera misericordissNam, inquit, idem S. August. epist. 8y.sui misericordia Dei adiuras ,-gratia , se
ab amndus pereatis abstinuerit , quae etiam Crimina vocantur , atque illa pereata , siae avibus in non viditu , mundare operibus misericordiae, Os piis orationibus non negleaerit, merebitur hinc exire sine peccato: quamvis hic cum viveret , habuerit nonnulla peccata , quia sicut illa non defuerunt rita etiam remedia , quibus purgarentur , alfuerunt . Tertium autem Iocum obtinet condonatio injuriarum, dicente Christo Dom. Dimittite, O, dimittetur vobis: Unde S. August. hom. 2 . postquam distinxisset Poenitentiam in quotidianam , Iuctuosam . &competentium, asserit quotidianae Poenitentiae fundamentum, maximc consistere in his verbis Chiisti D. Matth. o. Dimitte nobis debita nostra, sicut nos dimittimus debitatoribus nostris; & statim subjungit: Constituit medietnam, firmavit pactum , bla preces aenisi, ibi peccanti respondet 3 novit quo iure res agatur in caelo: quomodo impetrari pol ni demerata . Dimittimo: Dimitte . ait: si denim habes, quod Deo praestas, a quo vis Myraestetur tibi p &c ad tertium dico, quod etsi homo sit Dei servus, & mancipium; nihilominus cum sit ad ejus imaginem factus, participat aIiquid ejus libertatis , in quantum est dominus suorum actuum per liberum arbitrium 3 ideoque Deo satisfacere potest ex hoc quod agit per liberum arbitrium , quod quamvis sub Dei beneficio sit, & sub ejus D minio , nihilominus quoniam ab eo ipli traditum est, ut illo libere utatur , idcπ-co habet etiam ipse homo dominium quoddam in sua opera , ac subinde potest illa offerre in compensationem, & batis lacti nem suorum delictorum.
REPera renitens divina gratia adiutus
potes Deo satisfarere pro poena tempor h. ita definitum est in Concilio Trident. sessi I - cari. 13. Si quis Axerit, pro Rem iis , quoad pomam temporalem , minim3 Deo
per Ortyi merita sati, fieri pcnia adi eo influctis , i, patienter toleratis , veI a Sacerdote in unctis , sed neque sponte susceptis , ut
ieiuniis , orationibus , eleemo nis det aliis eratam pietatis operibus , atque idest optimam paenitentiam esse tantum novam vitam , an
thema sit. Hoc etiam probant Scripturae sacrae illis omnibus in locis, quibus opera satisfactoria ac PCenalia , quae conjunguntur Contiationi , vel ad eam sequuntur, dicuntur esse remissiva peccati: nec-non, & ex iliti,
550쪽
De Satisfactione Sacramentalis 3
Iis oraculis, quibus homines dicuntur cavere, ac fugere divinam animadversionem, di damnationem per fiuctus poenitentiae . bic Matth.3. S. Joannes Baptista Phariscos alloquens, dicedat: suis vobis demonstravit fugere a ventura ira 3 Deite ergo fructus signos paenitentiae. Etia b. Paulus I. ad Cor. 11. Ii nosmetipsos diludiearemus , non niique
iudicaremur : dum iudicam- autem , G D mino corripimur, ut non cum hoc mundo
Idem constanter docent M. Patres , ma- Alme S. Cyprianus enist. S. Datur opera ne
satisfactionsibus, is, lamentationibus iustis, d
Acta remittantur , ne vulnera lachramu ata
luantur , pax vera falsae paeis mendario tolluetur . be. Quibus invehit in Fortunatum,& Felicissimum, qui pacem dabant lapsis
ante peractam Satisfactionem. S. Chrys stomus homil.6. in a.ad Timoth. Vide, inquit, quanta sit Dei elementia , non tibi a ait , ut temporalem mortem, sed ut aeternam mortem, redimere possis . Idem pluribi habet Sanctus Ambrosius libro I. de Pq- nitentia cap. q. ubi ait: Expectat gemitus nostros , sta temporales, ut remittat: eve, Eat lachramas nostras, ut trofundat pietatem suam. . . Expectat eonversonem Castram , ut revertatur is ipse ad gratiam. Eimiliter S. Augustinus ser.3'. diversis, ubi ait: omnia ergo praeterita conversis dimittuntur 3 caetera autem huius vitae sunt quadam gravia, is moirtifera , qu nis pervehementissimam milesiam humiliationis eo dis , , Contritionis spiritus, is tribulationis Paenitentiae non relaxantur 3 hae dimittuntur
per clades me si enim tu te carperis iudieare, si tibi caeperis dis ieere , Deus D niet, ut misereatur; si tu te punire volueris, parcet ille: qui autem bene agit paenitentiam, suus ipse punitor est. Sed oportet ipse in se esse severus , tit in eam fit misericorI Deus . Et ad virginem Iapsam cap. g. mantamvis assctionem, quantumvis laborem, , imaecorum subire eno contenta , dummodo ab aeternalibus poenis libereris. Descriptis afflicti nibus, de laboribus quos rinitendo subire debet, subdit: Talis vita, talis actio P nitentia, s suerit perseverans, audebit 'trare, si non gloriam , certi rinae Damationem. Tandem concludit: Pereator ergo si sibi ipsi non pepercit , a Deo tui parritur e , si j iurat nos gehennae praeeipuas in hoc parvo Tits spatio compensaverit, heipsum ab sterno tua cla liberat. Capite ultato. I. Hexamer. R spice nos quoque Domine Iesu, ut, is nos propria recognoscamus erratassolvamuspiis fletibure Ram , mereamur indulgentiam peccatorum. Concinit S.Proster lib.2.de vita contemplativa cap. . de laicis, qui ultro crimina confitentur, & de iis pqnitentiam libenter
suscipiunt: suod si ipsi Di Iudices fiant, is
veluti suae iniquitatis estores Me in se volunt riam p Bam severissimae animadversiais exerisceant , temporalibus pinis mutabunt aeterna supplicia, is lachramis ex vera cordiI compunctione fluentibus restinguent aterni ignis incendia. Et postea de Clericis, qui idem faciunt: ab altari evi ministrabant, non annmo , sed officio separati, vitam tanquam mominam plangunt, certi quod ruoneiliato sibi esseaeis paenitentiae fructibus Deo non solum amissa recipiant , sed etiam emes supernae civitatis effecti , ad gaudia se uerna perve
Pariter S. Caesarius Arelatensis Episcop.
hom. I. Mortifieatione praesenti fisura mortis sententia praevenitur, is dum culpae auctor hvmiliatur , evlpa consumitur , dumque ext
rior asylictio vaciviariae di rictionis infertur , tremendi judicis offensa sedatur , is ingentia debita labor solou exiguus , quae vix consum
pturus erat ardor aeternus. Cum autem au
dis 3S. Patres significare quod poena aeterna remittatur per satisfactiones nostras . non sic accipias velim, quasi censerent remissis per poenitentiam peccatis adhuc H- nam aeternam deberi 3 hoc enim falsum est; sed quod solvatur ea poena quae fuisset aeterna, si peccatum quoad reatum culpae non fuisset deletum.
sua , , qualia e se debeant opera S tisfactoria. Summo primo ex Concilio Trid. opera latissaetolia debere esse honesta; siquidem per opera mala non possumus mereri remissionem poenae, ctim potius novam PCenam mereamur: undeConcilium sesLIq.
cap.8. dicit, Satisfactiones nostras ex Christo vim habere, & per eum offerri Asteris no Patri, & per Cnristum acceptari a Patre. Et c n. Iq. definit: Si quis aiserit . fatisfactiones . quibus paenitentes peccata redimunt, non esse cultum Dei, sed traditiones hominum , doctrinam de gratia , i , verum Dei eu