장음표시 사용
581쪽
tur a participatione Eucharistiae , boni neam videlicet, de coactam, seu imperatam ab Ecclesiae Antistibus, dixissetque: Impluratus ergo quis tam mortiferis vinculis peccatorum aetrectat , aut differt, aut dubitat con-
sugere ad ,psas claves Ecclesiae. quibus solvatur in terris, ut si solatus in caelo; is aucti sibi post hane vitam, quia tantum Christianus diei. rur, salutem aliquam pollirari: paulo post inscrt: Iudiret ergo seipsum homo, in istis voluntate non potest, cum ipse in se protulerit severissimae medietnae, sed tamen mediet, senissentiam, veniat ad Antistites, per quos illi in Helem elades ministrantur , , tanquam bonus iam ineipiens esse filius , maternorum membrorum ordine custodito , a praepositis Sacramentorum accipiat Satisfactionis suae m
Quibus verbis lignficat, quod antequamyceuitens ad Antistites, & clavium ministros accedat, iam certum constituit, & peccati conscium se Communione indignum tu, dicat, nec ad Ecclesiae Ministros accedit, ut hanc Excommunicationis sententiam a Cipiat, sed modum quo Deo, & Ecclesiae, si eam aliquo scandalo offenderit, satisfaciat ;,, subdit enim: Ut in offerendo sacrificio G cordis contribulati devotus, & supplex M id tamen agat , quod non sollim illi , prosit ad recipiendam saIutem, sed etiam ,, caeteris ad cxemplum : ut si peccatum ,, ejus non sollim in gravi ejus malo, sed H etiam in tanto scandalo est aliorum FG atque hoc expedire utilitati Ecclesiae vid M tur Antistiti, in notitia multorum, vel ,, etiam totius plebis agere poenitentiam , is non recuset, non resistat, non letha Ii, &H mortifera plaga per pudorem addat timorem. Quibus verbis S. Augustinus satis aperte sgnificat, sol tim peccata publica, esse Poenitentia publica corrigenda 3 monet enim Antistites, ut in imponenda Poenitentia cum masna cautione se gerant, ut quod non grave solummodo peccatori malum esset, sed vertere etiam in scandaIum aliorum, si de eo peccato Poenitentia in notitia muli Ium, veI etiam totius plebis pro Antistitum judicio ageretur Quod autem de pe Cato publico loquatur, non autem indifferenter de quolibet peccato mortali, ut vult Morinus haes. east.2. aperte significant verba
,, sequentia : Quid est infelicius, inquit, is quid perversius, quam de ipso vulnere ,
quod latere non potest, non erubesce- re, & de ligatura clux erubescere Idem docet S. Doctor serm. i. de Sanctis , ubi explicato leviorum peccatorum remedio , graviorum curationem sic expliacat: Pro capitalibus viro criminibus, inquit,
non hae solum fussirit, sed addendae sunt i
comae, rugitus, cy gemitus , continuata si go tempore, ac protracta ieiunia, bis largiores eleemose, erogandae, vitro nos ipsor a Comm nione Melesiae removentes, in luctu, is in tristitia multo tempore permanentes, is, Paenitentiam etiam publice agentes 3 quia ipsum est, ut qui eum multorum destructione se perdiderit, eum multorum aedificatione se redimat. Quibus p sterioribus verbis apertc significat , eum dumtaxat obligari ad faciendam Poenitentiam publicam, qui plures suo scandaloso
peccato offenderat, ac subinde non censet
S. Augustinus Poenitentiam publicam esIeagendam de occultis peccatis. Quod autem revera S. Augustinus censeat, publicam Poenitentiam non este agendam pro quolibet peccato mortali . sive occulto, sive publico eluendo, aperte constat ex epistola M. ubi loquens de iis, qui aliena bona furati, ea restituere recusant, ait: agimus, quantum Episcopalis saeuitas datur, im humanum quidem nonnumquam, sed maxime ae semper iudicium divinum comminam
tes et nolentes autem reddere quos noetamus ,
male abstulisse, is, unae reddant habere, arguumus , increpamus , In drasamur, quosdam clam, quosdam palam, sicut diversit presion rum, diversam videtur recipere medicinam, nec in aliorum perniciem ad insaniam conectari aliquando etiam, si res magis curanda non imis pedit , sancti altaris Communione priueamus Non igitur censet S. Augustinus quodlibet peccatum mortale esie necessario pu
hi subscribit S. Leo epist. II. ad Rusticum cap. 32. ubi requirenti Rustico, quae Poenitentia esset imponenda his, qui convivio Gentilium, & escis immolatiliis usi sunt , ita respondet: sui convivio solo Gentilium, e . estis immolatiliis asi sunt, possunt ieiuniis, is, manus impositione purgari, ut deinceps ab idolor tis abstinentes, sacramentorum Christi possit esse participes: is autem idola etdoravere ,
aut homicidiis, ve ornicationssus contaminati sunt, ad Communimem eos, nisi per Prinuentiam publicam, non oportet admitis. Quibus verbis , ut apparet, loquitur S. Leo de peccatis mortalibus, quae poterant fui
se publica, & aliquid sacrilegii habuisse: de monet ea debere jejuniis, & manvis
582쪽
impositione purgari, quod utique non cono
venit tantum venialibus et quae tamen eximit a Poenitentia publica, ad quam obligat reos idololatriae, homicidii , & moechiae. Itaque non censet, omnia peccata
mortalia , etiam occulta , debere curari Poenitentia publica. Concinit pariter S. Caesarius Arelatensis homiI.I. ubi distinguens peccata in delicta levia, quae privata compunctione delenda sunt, & in facinora , seu capitalia, quae lacrymis, rugitu, di gemitu, ac longo tempore protractis jejuniis expianda sunt, ait, pro his eluendis abstinendum esse a Communione r mi ipsos, inquit, ab Eralem Communione removentes in luctu, is inclitia multo tempore permanentes , Psenitentiam etiam publice agenteil quia iustum est, ut qui eam multorum destructione se perdidit , eum multorum aedifieatione se redimat . Quibus postremis verbis, per facinora capitalia , quae dicit Poenitentia publica debere ex- Diari, haud dubie intelligit, peccata publica , quae cum Ecclesiae scandalo facta
fuerant, dc cum multorum destructione. Non censet igitur, omnia omnino peccata mortalia necessario debere Poenitentia
publica expiari. Eis adstipulatur S. Eligius Homil. 33. ubi cum admonuisset publice poenitentes, ut gravia facinora, quae fallente diabolo commiserant, cum gemitu, is, suspiriis quamdiu viverent , lugerent : ad peccatores de Poenitentia non publica , sed ejusdem rationis cum ea, quae modo in usu est, agenda , orationem hanc in die coenae convertit . Hos etiam fratres post exhortationem , quam hae die habuimuI ad paenitenteI, mecum ac moneo, ut unusquisque nostrum recurrai adconseientiae suas reta, interroget emetipsum, qualiter per totum annum ( maxime his saeris diebus conversatus est ,-st inuenerit in corde suo spleat, is tribulos delictorum, sudeat,
auxiliante Deo, quantocius evellere, is evellem do eradicare; hi que crassica/is es odiat Domere salutari, acstercora, id est, hona opera immitiat, utpossit faceres inum, , si hodie pariter conjessus fuerit, ut valeat diapus interesse solemnuati praesentis diei , quae , quia in eo Dominus cum Apostolis suis caenavit , corna vocatur. Unde summopere, ut Sacramenta corporis, , sanguinis Domini digne recipere queat, quateAui poIIus salitem, quam damnationem acquirat. His subjungit: Non ergo abhorreamus Pornutenter istos propter magnuuiu
vem scelerum suorum, quia fieri potest, quia
multi sunt inter vos, qui priora commiserint. Audis poenitentes publicos non nisi obgraviora facinora, seu propter magnitudinem scelerum ad eum gradum detrusos este audis neri posse, ut alii, qui priora commis rant, quia Ecclesiae noti non sunt, nec de illis conviisti, ab ea agenda liberi sunt pAudis aeter illos poenitentes csic alios in Ecclesia peccatores, qui conscientiam spinis, & tribulis obsitam habent, quos meIlere, & cradicare eos oporteat, ut digne nant corporis aristi participes, hos si ipso die coenae Domini pariter confessi, & consequenter ante Satisfactionem , quae a Sacerdote injungitur, perfectam absoluti fuerint , digne poste recipere Sacramenta corporis,& sanguinis Domini, quae nostra hodierna diffiplina est , quem adversarii duodecimptimissaeculis Ecclesiae inauditam esse inani-Ler garriunt piauod autem dixerat Homil. IS. postm dum iusisIime repetit Homi I. I S. ubi poenitentes more nostro Poenitentiam agentes, &a publicis poenitentibus distinctos alloquens, sic hortatur ad agendam Poenitentiam : Int rim dum cogito, dumque in corde meo requiara, quibus Uerbis moneam Dos fugere a vim tura ira, nulla praestantiora visa punt, quam ea, quibus Dominus in initio sua praedicati nis omnibus persuadere contendit, ascens, Par- nitentiam agite, appropinquavit enim regnum
caelorum. esuicumque ergo Destrum his qua agenum dierum observationibus Paenitentiam
is, Consessionis suae debitum se exercuisse recolit, agat Domino gratias , is quidquid Dei templum in te. violando a ruxerat, non desperet, sed cito a malo iniquitatis suae consum gat. Non enim qui peccat, sed qui in peccato perseverat, ovibilis es . Ut ergo verius Domini secundum Marcum utar, quibuI dicit, quod vobis dico, omnibus ilico. Digilate et S militer quod dico, omnibus vobis atra , tam ricis, Laicis, ac Sanctimonialibus , ut quis quis se reeolit invidiae, aut detractionis, odit
quoque , is fornicationis , sive inmius , ,
petrjurra, caeterorumque Ditiorum contagione a
tactum , saltem home per AEDinae salutis modicamentum, in quantum praevalet, se purificare procuret. Constratur auerbum se im usinam suam Domino, ut remittat impietatem corvis sui, i, reliquiae cogietationum eius diem festum agant Domino . Tum enim reuisqviae cogitationis diem Iesum agunt Domino ,
quanao quilibit peccator pol prius datam
583쪽
s 68 Traist. I. Disp. II. Art. IV.
Cqnsessionem P eohibere pollicetur ab iniquitate sua, totusque prorumpit in Der mas , is in clyictionem cordis, quoniam cor contritum, O, humiliarum Deus non spernit, is, eiusmodi ristivitas exultantibus Angelis sit , Heritate attestante, quae ait: suia gaudium est inc se super uno peccatore coram angelis Dei . Ruia ergo maiora crimina admittentibus , maiora sunt adhibenda remedia, convertam me ad vos quos Ecclesia ex more pcnitentes --cat, is . Quibus verbis S. Eligius Clericos, Laicos, &Sanctimoniales, quantumvis fornicationis, incoestus, periurii , --terorumque vitiorum ejusmodi, non tamen publicorum, reos, nec inter publice enitentes numerat, nec pro expiandiscrimi bus ad iIlam Poenitentiam publicam di uturnamque compellat: sed monet tantum , ut ii Quadragesimae initio aut progressu Confessionis suae debitum non exolverunt, saltem eo ipso die coenae Domini injustitiam suam, & peccata confiteantur, ut ab eis per Absolutionem Sacramentalem mundati, diem festum agant, & sacram cum aliis coenam percipiant. Dices primi: Pro quolibet crimine olim praescripta fuit, & injuncta Iuctuosa Poenitentia et sed ex SS. Patribus, quodlibet
peccatum mortale crimen est: igitur pro quolibet peccato mortali, sive occulto , live Publico illa Menitentia fuit injuncta. Nego mirerem: Constat enim ex jam dictis, non omne peccatum , quod mortale appellamus, crimen a SS. Patribus dictum fuisse, imo pleraque vere mortalia a nonnullis Patribus levia , & quotidiana appellata fuerunt, ut constat tum ex S. Augustino , tum ex S. Paciano et Ille enim lib. M. quaestionum q. Id. omnia ignorantiae, & fragilitatis peccata venialia appel- Iat , inter quae certum est , plurima esse mortalia: hic vero in sua Paraenesi non alia crimina , nec capitalia peccata agnoscit ,
quam idoIolatriae, homicidii, & adulterii:
constat autem plurima alia peccata esse revera mortalia , ac proinde non omnibus
peccatis mortalibus injuncta fuit Poenitentia publica. Urgebis : Canones adulterio cuivis sive publice, sive occulte facto injungunt eamdem poenitentiam, & Gennadius lib. de Ecclesiasticis dogmatibus cap. 33. asserit, quod si quis mortalia peccata commisit , publica pcnitentia satisfacere debeat.bimiliter F uiuet tus Carnotensis serm. a.
ad populum, docet, propter quaelibet petacata mortalia , peccatores ab Ecclesia separari, hoc est , excommunicari, & deputari cum veniam postulant inter publicos poenitentes: igitur quodlibet peccatum mortale subjici debet poenitentia publicae
Nego consequentiam: & ad Gennadium dico, Eum dumtaxat loqui de solis gravi ribus criminibus , nam alia agnovit peccata mortalia, quae pinnitentia privata pose sent expiari , ait enim ibidem et si ridie
Euebaramae Communionem percipere, nec se do , nec reprehendo; omnibus tamen Dominiis eis diebus eommunieandum suadeo, b hortor,
si tamen fine assectu pereandi sit, nam habenistem adhue Coluntatem peccanis, gramari in
gis duo Eucharistiae perceptione, quam purn,eari. Et ideo quamvis quis peccato moeris . tur , On peccandi non habeat de caetero v luntatem, O, communicaturus satisfaeiat Imcrymis, O orationibus, eonfidens de Domini
miseratione, qui peccata piae Confessium donare eonsuevit, accedat ad Euchari iam intrepidus, es' securat. Quibus verbis generalibus per peccatum conscientiam peccatoris mordens, non aliud quam mortale intellexit, quodque non sola oratione Dominica , sed lacrymis, & oratione, ipsaque pia Confessione Sacramentali sit mundandum. Unde non quodlibet peccatum mortale intellexit , sed tantum graviora aliqua crimina , cum subdit et Sed de illo dieo quem rapitalia , edi mortalia peccata non gramni, nam quem mortalia crimina post Baptismum commissa premunt, hortor prius publica P 'Dientia Latia facere , is, ita Saeerdotis iudicio reconciliatum Communioni Deiari, si non vult ad iudieium, em condemnationem sui Eueharistiam perripere . Quibus verbis non tam
Sacramentalem, quam Canonicam reconciliationem, & Absolutionem intelligit. Ad Fulbertum dico, eum duplici generis
peccata agnoscere, quorum alia sint mortalia, alia vero crimina, quibus omnibus
Baptismi munditia polluitur, ait enim: Si permansissemus in illa munditia , qua nobis per Baptismum data est, vere faelices essemus, sed non permansmus i cecidimus enim per Uostram c pam, non solum in pereata, sed etiam
in crimina, propter quae pereatores ab Ecclesia separantur, qualia sunt homkidia, aduli ria , fornicationes , sacrilegia , rapina , sudita, falsa testimonia , superbia , invidia, am riua , diutina iracuavia , ebrietas ossiua .
584쪽
Quibus verbis Fulbertus delicta , quibu, Baptismi munditia polluitur, triplicia agnovit et quaedam enim solum sunt peccata , quibus maculatur , & perditur Baptismatis innocentia , alia vero sunt crimina , propter quae peccatores ab Ecclesia excom
Nec obstat, quod varia peccata mortalia recenseat, inde namque inferre non licet quodlibet peccatum mortale excommunimcationis poena este plectendum, licet enim avaritiam, invidiam, & superbiam in eo numero posuerit, non tamen licet inferre, eum omne id genus peccatorum censere excommunicatione esse plectendum : nam aliqui ex ejusmodi peccaminosis actibus v niales esse possitnt; quemadmodum igitur, quamlumvis ebrietas omnis plene libera, &voluntaria mortalis est, nec tamen, nisi diutina sit, censet Fulbertus eam excommunicationis poena esse plectendam, nec pariter iracundiam simili poena esse assiciendam, nitidum est assidua: ita non existimavit Fulbertus omnem avaritiam, aut invidiam, aut superbiam cste afficiendam Excommunicati ne, sed tant timcdm ob aliquas circumstantias, ac potissimi in scandali, hac poena in huiusmodi peccatorcs animadueitendum esse Ecclesiae Praelati censuerunt: non ficus ac solent aliqui Praesules sub excommunicationis poena prohibere, ne quis choreas agat in Uuadragcsima, &sub interdictos ne quis Clericus cauponas ingrediatur, rationc sci-
Iiere scandali. oficies fleeundo: SS. Patres triplicem dumtaxat 'enitentiam agnoverunt: Primam ante haptismum, secundam venialium , tertiam reliquorum peccatorum, quam luctuosam, & Qublicam fui siste colligitur ex S. August. Homi l. so. & et . & lib. de Fide , &operibus, necnon epis .it8. nam Homil. So. cap. o. ctim dixisset S. Augustinus: Tertia actio es Paenitentiae, qua pro illis peccatis sumeunda est, qua legis Decalogus continet, de quihus Apostolus ait : suoniam qui taliasigunt, regnum Dei non possidebunt. Postmodum enumerat eiusmodi peccata cum Apostolo ad Ephes. s. & ad Galat. S. Ac tandem colligit: In hae ergo P nitentia maior:m quisque in se severitatem debet exercere, xt ii scipso iudieatus non judicetur a Deo, sicut luem Apostolus ait, si enim nos iudicaremus, a Domino non iudicaremur. Ascendat itaque homo adversum se tribunal mentir sua, si iunet illud, quod oportet nos exhibere ante tri-
buvalch isti, ut illud reeipiat unusquisque quod
per corpus gessit, sive bovum , sive malam a constituat se ante faciem suam , ne hoc ei postea fiat. Nam minatur Me Deus peccatori , dicens : Arguam te, is statuam te ante faelem tuam. Atque ita consituro in corde ivdieio, ad fit areusatrix cogitatio, testis conscientia , carnisex timor. Inde quidam sanguis animi confitentis per laeramas profluat: Pastremo ab ipsis mente talis sententiast feratur, ut se indignum homo iudicet partieipatione corporis, sanguinis Domini; in qui separari a regno caelorum timet per ultimam sententiam summi Iudieii, per Eeelesiasticam distiolinam, a Sa-eramento eae sis panis interim separetur. Hersetur ante oculos imago futuri iudicii: ut eum alii accedunt ad altare Dei, quo ipse non accedit , cogitet quam sit eontremiscenda illast na , qua percipiertibus aliis vitam aeteris
nam, alii in mortem praecipitantur aeternam
ad hoc enim altare, quod nune in metesia est in terra positum terrenis oculis expositum, ad masteriorum divinorum signacula celebranda , multi etiam scelerati possunt accedere et quom niam DevI commendat in hoc tempore patientiam suam , ut in suturo exerat severitatem suam . Ad illud autem altare, quo praecursor pro nobis intromit Iesus, quo eaput Ecclesiael praeelsi, membris Oeteris seeuturis , nullusi eorum accedere poterit. de quibus, ut iam commemoravi, dixit apostolus 3 suoniam qui thlia agunt, regnum Dei non possidebunt. Solus enim Facerdos , sed plane ibi totus assisset , adiuncto scilicet corpore, eui eaput est, quod iam ascendit in eclum. Iste est eui dixit apostolus Petrus; Plebs sancta, regale Faeerdotium et suomodo ergo in interiora MD,-m illa invisibilia Sanctorum introire audebit, aut pol rit , qui medicinam e lestis diseiplinae eontemnens , noluit paulisper a visibilibus separari psui enim voluit humiliari, ut exaltaretur , eum exaltari noluerit, deiicietur , in caeterum seiungetur ab aeternis Sanctis, quisquis hoc tempore per merita obedientiae, per satisfactionem 'nitentiae non sibi providit Deum in corpore Sacerdotis. Distinguo antededens et SS. Patres triplicis generis Poenitentiam publicam agnoverunt, concedo, nempe eam , quae fieri solebat ante Baptismum, & quae fiebat pro gravioribus delictis post Baptismum commissis,
necnon & eam, quae fieri solebat pro levioribus, & quotidianis peccatis, quae Pamriter erat publica, ut etiam ex hujus temporis usu constat; quae enim Confessisto,& Poenitentia
585쪽
tentia fit initio Missae, & ante Eucharistiae perceptionem, ab omnibus Catholicis pectora tundentibus , seque peccatores Profitentibus, vere Poenitentia publica est, per quam venialia, & quotidiana peccata diluuntur: nullam aliam praeter hanc triplicem publicam agnoverunt , nego. Licet enim hujus triplicis generis poenitentiae publicae meminerint b,. Patres, nihilominus agnoverunt etiam Poenitentiam privatam, di secretam, quae fieri solebat, nedum ex poenitentium arbitrio, sed etiam ex iniunctione Sacerdotum , quibus fideles sua peccata fuerant confessi s unde neganda est
consequentia Ad F. autem Augininum dico, eum ve
bis supia laudatis, sermonem facere, non de poenitentia publica , & separatione a participatione Eucharistiae, quae fieret perbustii sitae Praesulum animadversionem , de sententiam in poenitentes publicos: sed dumtaxat de ea , qua fidelis quisque se propter peccata tanto beneficio indignum judicans, Propria sua , ac privata sententia sese ab hari revocabat, ob affectum humilitatis,& devotionis. Est ergo aliqua peccatoris
C communicatio, quam Ecclesia non facit,
sed ipse poenitens et Est&altera, qua poenitens publice ob crimen per Ecclesiae Praela
tos excommunicatur. Utramque excommu
nicationem notat S Augustinus lib. a. de Civit. Dci cap. v. cum ait, Cbristianum ad reconciliationem currere, si forte per paenite riam , malamDe conscientiam a corpore Christinararus es . Nisi enim crederet aliquem
a coipore Christi separari, qui per illam Poenitentiam, iudicio Ecclesiastico, & sententia Sacerdotis excommunicatuS non est, utramque illam, alteram poenitentiae, aIteram malae consciuntiae saparationem non discerneret
Porro quod reverae poenitentia publica non pro quibuslibet mortalibus peccatis , sed dumtaxat pro gravioribus, de publicis injuncta fuerit, rem tanquam certissimam, dc suo icmpore doctrinam receptissimam iradit Hugo Victorinus, qditaculo duode
cimo vixit; nam trac'. f. C. I a. summae Se tent. ait: Soleomis paenitentia dicitur , quaest in mani eso extra Ecelsam, scilicet quae de graditus pereatis tantum iniungitur , , de iis mansem me&fiam laeserunt: is olim illa
poenitentia non iterabatur , bi aque quidem
in quibusdam Eeclesiis ob serratur, pro rederintra Iacramenta, nec inbuitur illa solemnis aenisextia iterum crimisaliter pereami, sed datur aliquod consilium. Quod autem Hugo ait, illam non fuisse iteratam pro reverentia Sacramenti, non idcirco cxistimat eam fui sic bacramentalem, qualiter poenitentia sacramentalis nunc accipitur , alioqui sacramentalis poenitentia tunc temporis iterata non fuisset; sed idcirco poenitentiam illam sol cmnem Sacramentum appellat , quia signum erat ejectionis illius, qua Adam ex Paradiso expulsus est et quemadmodum ille enim ex ipso deliciorum hortulo ei ctus fuit, ne vesceretur fructu ligni vitae: ita poenitens publicus ejiciebatur ab Ecclesia, ne Christi Domini corpore, &sanguine saginaretur. Idem apertisti me docet Hincmarus Rhem. in tradi. de divorti' Lotharii, Se Tetbergae; nam inter. S. sic loquitur. a comm vione vivifica , scilicet Eucharistiae, peccan tes publicegramibus criminibvs, quae leges comdemnant publice, medicinali ferramento Sacem
dotes abseindunt, is xs Satisfactionem . ut
congruere diderint, salutari refctione redintegrare procurant . suoniam Ecelesiae medier
piritales, videlirat Domini Sacerdotes , de Fecrerie sibi eonfessis pereatorum infirmitatinus medicinalia , atque salubria possunt dare eo silia: iudieio autem Eceles ira , ides , sep
rationeta a Commtinione Ecclesiae, vel a gradunt 1 eonsortio coniugali, neminem rationabit ter possunt secernere, nisi de criminibus. avt publice sponte consessum , aut aperte convictum
Et habet modum, is ordinem suum Consessio, via eoedictio in Ecclesielicis gradibus , quae hic ponenda non duritur:-habet m dum, ac ordinem suum publica Confessio , vel
condimo saecularium hominum, quo publiel debeam pudic ri. Non quod crimina gravia non jurantur etitam secreta Confisoue, ae Paensitentia , ne infirmi in Ecclesia scandalirentur,
videntes eorum poenas, quorum penitus En
rant eausas: sed quod flurimorum constat per etratum notitia, fiat sanatum seientia, qui in Ecclesia peccavit, persinceritatem illi deis bitam exhibere studeat satisfactionem, is, qui plures quantum ex se fuit, suo destruxit exemplo, plures sanet humilitatis antidoto, sicut dest Pav-tus dicit: esui prius fui blasphemus, e pers
culor, b contumeliosus. Et indebant, i quiens, quoniam qui prius expugetabat banesidem, idem nunc illam praedicat , is , in me glorifcabant Deum . Eis etiam ut qui in pluribus omendit, pluribus pro eo Dominum deprecantibus citius remedium consequantur. Idque probat ex
586쪽
Gregorii epistola Ja. lib. IJ. ad Felicem biciliensem Episcopum . Ex his L inquit I agotius Disaert. I. de Pqn. cap. Io. ) intelligitur temporis illius usus, ac disciplina, atque imprimis ab Hiiacmaro agnoscitur duplex excommunicatio, altera mortalis, altera medicinalis: nec enim
medicinale bacramentum appellaret, nisi sciret aliud esse, quo membrum pucre penitus abscinditur, non sanatur. Secundo, ait hoc poenae genere non animadverti , nisi in peccantes publice gravioribus crimini. bus, quae leges condemnant publice. Tertio, id ita fieri vult, ut neget quemquam
rationabiliter polle secerni, vel de gradu dejici, seu deponi, si clericus est, vel ex communicatione plecti, si Laicus est , nisi de
criminibus, aut publice sponte confessum, aut aperte convictum. suarto, cum publica enitentia criminis , publicam confessi nem semper coniunctam fuisse ait, si ea Ecclesiastico ludicio imperata fuit, ita tamen ut non fuerit eadem Clericorum, & Laicorum judicii, Confessionis, convictionisque ratio. Ouinto, hanc criminum graviorum, & publicorum poenitentiam publicam distinguit a secreta Consessione , &Poenitentia, videlicet Sacramentali, quaque illacriminagravia solvebantur, ita ut publica illa poenitentia non esiet instituta pro illorum solutione, seu remissione coram Deo. sed ob alia commoda, quae recenset. Sexto tandem tres Poenitentiae agendae rationeS,&causas affert: Prima est, ut tollatur E clcsiae scandalum, quodque plurimorum constat perpetratum notitia, fiat sanatum scientia: Secunda, ejusdem Ecclesiae aedificatio, & ut quos ille peccator exemplo suo destruxerat, quantum in se fuerat, modem atque alios plures sanaret suae humilitatis antidoto, aut etiam a peccato simili deterreret. Tertia est, ut poetatens Eccletiae suffragiis cititis remedium, & poenae ,quiuexolvenda superest, remissionem acciperet. Denique Hincmarus insinuat , Sacerdot sde si crete sibi confessis peccatis salubria consilia dare posse, seu consulere, ut eorum. rei spontaneam poenitentiam illam agante adeo ut probabile sit ibi eam, quam Mos superius docuimus pinitentiam publi-Cam, alteram spontaneam, ac petenti con-
Cessam, alteram imperatam intelligi . bed ut haec probabilia sint, aut omnino dubia, id unum quod in quaestione positum est , cer--mac exploratum essicitur, neminem Taretionabiliter secerni, aut publicae penitentiae subdi judicio Ecclesiastico poste , nisi peccante publice , & de gravibus criminibus, quae leges publice condemnant , aut sponte confessum publice, aut aperte comvictum. Ita Bagotias.
De Sacramento Extremae-Unctionis.
MIrum nemini videri debet, quod
praeter usurpatam a nonnuIlis Recentioribus tractandi methodum , qui Sacramentum Extremae. Unctionis ita extrema tantum vitae periodo conferri solitum , omnium etiam Sacramentorum ordine postremo delineandum suscipiunt , Nos vero tertio loco explicandum aggrediamur. Nedum enim ad hujus tractationis seriem stimulat illustriorum Theologiae princ pum , maxime sententiarum Magistri, at
Subtilis Doctoris agendi ratio; sed etiam imprimis provocat Concit. Trid. fessi A.
ubi explanata Sacramenti p*nitentiae doctrina, statim ea tradit, ac edocet , quae spectant ad sacram Unctionem , qua m rientes homines muniuntur , N ad aeteris nae beatitudinis portum, viam, & acce sum sibi parant. Cujus utique usurpatae methodi praeclaram hanc subjungit rati nem: Hisum es sancta Deois praecedenti ista ct ira de Paenitentia ad ungere ea , qvs sequuntur de Sacramento Extremminctionis ;quod non modo Paenitentiae , sedi totius Christianae vitae, quae perpetua Paenitentia esse aerabet , consummatidum exsimatum est , P
Quibus verbis luculenter significat, tantatam esse utriusque Sacramenti opitulantis, vel peccato mortuis, vel vitae morientibus conladerationem, ut merito sacra vitae morientium Unctio videatur consummativum stlix , ac illustre complementum salutaris prnitentiae , per quam peccato mortui novam tir sto gratiam in
Et sapienter quidem, nemo enim nescit pqnitentiae Sacramentum divinitus a Christo D. institutum , ut peccatorum sordes , quas in hujus mortalis vitae decursu homines contrahunt, eluere possint . V rum necessarium erat aliud remedium , quo
587쪽
Trin. I. Disp. III. Quaest. I.
quo homini in extremis posito , nec sibi
jam per proprios actus succurrere valenti, concederetur sacra medicativa virtus, quae nedum peccatorum, ac morborum reliquias extergeret, sed & integram, ac perfectam animae sanctitatem restauraret . Id vero praestantissimum est sacrae morientium Un-etionis munus; nam ut Praeclare ait Irident. cap. a. Res On essectus Ausus Sacramenti gratia es Spiritus s. euius Unctio deu-cta, st quae sint expianda, ac pereati reliquias a ergit. Est & alia hujus sacrae Unctionis cum Sacramento Poenitentiae col- Iatio, quae utriusque societatem , & nexum ostentat. Qu*madmodum enim per Pinnitentiam expungitur, ac solvitur peccatorum reatus , ita per sacram Unctionem diluuntur illae peccatorum reliquiae, seu infesta eorumdem recordatio, quae hinminem in extremis positum angere solent, di cruciari; nam, ut ibidem loquitur Concit. Trid. Unctio Me ingrati animam alleviat, is confirmat, magnam in eo divinae miseri-eordiae siduciam excitando, quia infirmus sub Datus, morbi incommoda, ac labores -vius fert.
Non itaque ordine praeposter' hujus Sacramenti explicationem clucidationi poenitentiae Sacramenti adjungimus, utpote cum haec duo sauciatae nauturae humanae remedia in eumdem finem, ac scopum collimenti &quemadmodum pinnitentiae Sacramentum secunda est post naufragium tabula, qua fideles ad innocentiae portum in Ecclesia militante laeti citer pertingunt, ita per Extremam Unctionem ad Ecclesiae triumphantis, Acaeternae fcelicitatis portum aspirante divi. nae gratiae auro, scelici succellu appel
Porro cum pauca sint, quae a Theologis de hujus Sacramenti doctrina in controversiam evocentur, idcirco praetentem disputationem tribus dumtaxatiauaestionibus absolvemus , quarum Prima hujus Sacramenti existentiam: Iecunda , illius ectentiam : Tertia, ejusdem effectus explicabit.
Utrum Extrema-Unctio revera sit sacramentum.
Notandum primo cum Hugone a S. Victore lib. de Sacramentis Part. I S.Cap. I. in Ecclesia militante triplex esse sacrum oleum , di tria Unctiorus genera , quibus fideles perungi solent , ac veluti
consecrati: Primum est, quo Catechume-meni, & Neophyti unguntur in pectore,& inter scapulas, ad sacramentum Baptismi percipiendum. Secundum est Chrisma, quo baptiZati inunguntur ad recipiendam Spiritus S. plenitudinem in sacramento Confirmationis; unde Hugo appellat illud oleum prinopalis chrismatis: Quia , inquit Magister sententiarum dist. Ia. ea Unctione prin-eipaliter Paraclitus datur 3 unde is, propter abundantiam gratiae duos liquores mixtos habet , oleum scilicet, is, balsamum, oleum ranis
sesentiae , , balsamum bonae fama. Chrisma
vero graece, dicitur Unctio latine , nec tamen omne oleum ad Unctionem sanctificatum
Chrisma voeatur , sed illud solum quod miseetur eum hae amo capita Regum, is Ponti-
sum unguntur 3 quo etiam baptisatos Sara dos ungii in vertice, is Pontifex , per impossionem manus confirmandos ungit in fomie. Tertium vero olei genus, illud est quod dicitur oleum infirmorum, de quo dumtaxat hic futurus est sermo.Fuit praeterea apud Fideles usitata alia celebris unctio , quae adhiberi solebat ad
cura Itonem corporalem morborum , Ac daemonum ejectionem, cujus quidem meminit Tertullianus lib. ad Scapulam cap. . ubi refert Proculum Christianum, qui I or-pacion cognominabatur , per oleum c rasse Euhodeae procuratorem , necnon 8 Antoninum Imperatorem: Moris etiam hujus Christianorum , qui morbos oleo curabant , meminit B. Hieronymus in vita B. Hilarionis, quod agricolae a serpentibus, & venenatis animalibus percussi , accepto oleo ab illo benedicto vulnera sua ungentes, pristinae sanitati fuerunt restituti. Idem refert Rustinus Hist. Eccl. lib. 2. cap. q. de Discipulis B. Antonii, & Sulpitius Severus in vita S. Martini, de muta,& paralytica oleo benedicto ab eo curatis, & Palladius de duobus Macariis similia refert. Ut praetermittam plures alios, quorum miracula per Olcum recensenturo.voluminibus vitarum Sanctorum Surii , quos ex indicibus licebit petere. Sic pariter S. Didacus omnes aegrotos ad se curationis causa accedentes, oleo lampadis E leliae perungebat, & sic eorum languores,& infirmitates curabat. Notandum fgcvndo : Extremam-Uncti nem, quae infirmis periclitantibus in Ecclesia solet adhiberi, verum esse novae legis ba-
588쪽
De Sacramento Extremae-Unctionis.
tramentum, varios Haereticos negasse: HLmo namque illud aperte negarunt uvaldenses, & Albigenses, necnon&cum eis V viis cleius lib. . tria logi c.as. ubi contendit hujusmodi cqremoniam non fuiste a Christo, vel ab Apostolis institutam. Et subscribit Lutherus lib. de captivitate Babylonica, ubi sic in Catholicos Doctores loquitur: Si uno luam in Extrema. Unctione, nunc proremve de iratum est, figmentum est, euhat Apostoli sententia: Si quis infirmetur in ribis, bc. a n bis oportere hominem inungi, cum non Sacrata
mentum .se mentum sit, Adstipulatur Calvinus lib. . Institui. nu. I S. Ac sequentibus, ubi contendit, Unctionem a S. Jacobo m moratam , ad solam gratiam curationum pertinuisse, quae dumtaxat viguit tempore Apo-
D stolorum. Quae, inquit, unctio ab Aposto-- lis usurpabatur in infirmorum lanatione, is non ut esset curationis organum, sed sym- bolum dumtaxat, quo imperitorum rudio, tas admoneretur unde tanta virtus prodi-,, ret, ne scilicet ejus laudem Apostolis tri- ., buerent. Oleo autem significati Spiritum H sanctum, ejusque dona , vulgare, ac tri-- tum est: caeterum evanuit gratia illa cura- ., tionum , quemadmodum, de reliqua mi-- racula, quae ad tempus voluit Dominus,,, ut novam Evangelii praedicationem inae.., ternum admirabilem redderet. Idem sentiunt omnes horum Hsresiarcharum Secta. tores, qui duo dumtaxat cum eis Sacramenta agnoscunt, Baptismum videlicet, de Eucharistiam , contra quorum errorem pugnandum erit in praesenti quaestione. Notandum tertio: Quod etsi plures Theo- Iogi asseruerint Extremam-Unctionem esse
revera bacramentum , censuerunt tamen ,
illud non fuisse a Christo D. institutum, sed
tantum ab Apostolis. Ita prae caeteris Hugo victorinus lib. a. de Sacramentis cap. supra Iaudato, necnon de Magister sententiarum in o dist. 3a. de Seraphicus Doctor ibidem Part. I. q.2. Ubictim improbasset sintentiam eorum, qui dicunt omnia Sacramenta a Chri-- sto fuisse instituta, subdit et Et ideo pro- babilius alii dicunt, de Magister videtur se hoc sentire, imo averte dicit, quod Spi-- ritus S. per Apostolos hoc Sacramentum ,, instituit, sicut supra dictum est de sacra- ., mento Confirmationis. Et quod potuerit A esse, manifestum est, ctim ipse sit Doctorta praecipuus, sicut & Christus. Et extan-
., plo patet i quia Apostoli, de Spiritu scita licet dictante, formam Baptisini a Christo. Fra ea Tis . Tom. X.
institutam, & confirmatam , ad tempus mutaverunt, quanto magis quod Christus si insinuavit instituere potuerunt Et quod si ita fuerit conbruum, manifestum est, si si
attendatur diversitas Sacramentorum . Quaedam enim sunt Sacramenta commu-
nia Legi veteri, de novae, quaedam pro- Mptiissima legi novae, quaedam medio m do. Communia sunt illa, quae sunt quo- dammodo ex dictamine naturae , quod is quia semper idem manet, illa Sacramen- Hia ab initio cucurrerunt , ut matrim
nium , dc pinitentia, secundiim quod is Deus reconciliavit, de haec quidem Do- taminus Jesus consummavit, de confirma- vit in lege nova, & non evacuavit. Quh- isdam sunt propriissima legi novae, & h sunt, quae signant gratiam in tali statu, is quae proprie competit legi novae r Haec is autem duo sunt. Confirmatio , dc Un- ,, ctio, ubi signatur gratia Spiritus S. secvn- is diim quam inungitur quis in pugilem, ut is pro Christo audeat mori: de in Regem, uut in regnum eqlorum possit intrare, ean- , ,
quam in suum. Hoc est novae LegiS Pro- si prium, ideo in veteri Testamento, non si habuerunt certam figuram haec duo Sa- , , cramenta, quia signant Spiritus S. gra- tiam in aliqua abundantia , & Spiritus si sanctus abundanter non fuit datus, quous isque Jesus non glorificatus, sicut dicitur: si ideo haec duo bacramenta a Christo fue- Hrunt instituta. Quaedam sunt Sacramen- ,, ta media, quae in veteri Lege non Deo runt in veritates fuerunt tamen in figu- Hra, & significatione, sicut Baptisma, Eu- tacharistia, de ordo. Et quia Christus le- si gem implevit, de figuras evacuavit, haec is tria Sacramenta per seipsum instituit: sic si patet quo modo congruentissimc statin ista, de instituta sunt Ecclesiastica Sacra- si menta, ut nihil sit gestum per oblivio- ,. nem, sed secundum innumerabilem Dei si dispensationem. Duo itaque hic sunt sta- tuenda . Primum , quod Extrema-Un- Metio sit Sacramentum. Secundum . quod a Christo in fuerit instituta . .,
EXtrema-Unctio, quae silet adsiberi fictis litas infirmis, est rerum, is proprii dictum novae legis Iaeramentum. Haec est de
fide declarata in Concilio Cabilonensi celebrato temporibus Caroli Magni sub Leo-O o ne III.
589쪽
Trast I. Disp. III. Quaest. I.
ne III. circa annum 8I8. c. 8. ubi deceris nitur: Seeundum B. Jacobi apostoli Geumenis tum, eui etiam Merem Patrum consonant, infirmi oleo , quod ab Episcopis benedicitur, ra
Prestiteris ungi debent. Et allegatis S. Jacobi uel bis subdit: Non est itaque parvipendenda huiusmodi medicina, quae anim , corpori, que medetur languoribus . Idem statuitur in Concilio Florentino in Decreto Eugenii , ubi inter septem novae legis Sacramenta numeratur haec Extrema-Unctio . Idipsum liariter traditur in Concilio Moguntino ce-cbrato anno Domini Is o. ubi c.3 . scde Extrema-Unctione decernit: Saream tactio. nem Arent Pastores nostri, esse infirmorum, is eorum, qui ad vitae exitum vergunt praesidium,
O per Dominum traditam esse, quam eius lusesu primi apostoli exercuerunt. suae dum perorationem silet infirmis adhibetur , per divinae
virtutir operationem contra corporis infirmitate1,-terrores conscientiae, alleviationem, i
hi aritatem rite sumentibus praebet, leviora pe ccata tollit, b, graviorum restantes reliquias ex purgat, iuxta Apostoli testimonium , is, rece Ham consentientis Nelesiae doctrinam . His accedit Synodus Constantiensis , nam se T. S. Martinus v. decernit, ab eo qui de haeresi sumectus est, quaerendum an credat, quod Christianus contemnens susceptionem
Sacramentorum Confirmationis, vel Extre- e-Unctionis, peccet mortaliter .
Verum omnium luculentissimc, & apertissimc hanc veritatem tradit Concilium Tridentinum sessi i . cap. I. de Extrema Unctione , ubi ait: Instituta est autem furahae Unctio infirmorum tanquam ver33 spmprie Sacramentum novi Testamenti a Christo Domino nostro apud Mareum quidem insinuatum; petr Iacobum autem Apostolum , ac Domini fratrem Melibus commendatum, ac pro mulgatum. Et Can. I. Si quis dixerit , -- tremam-Unctionem non esse verδ , is, proprie sacramentum a Christo D. institutum , is, a B. Jacobo promulgatum , sed ritum tantumare eum 1 Patribus , aut figmentum humanum, aclathema sit . Probatur autem Conclusio: Primo qui-dcm: Illud est verum ac proprie dictum ba-Cramcntum, quod est signum visibile divinitus ac permanenter institutum, cui annedia est Promissio gratiae per illud conserenodae: sed Extrema-Unctio tres illos habet cha. racteres: igitur est verum, & propric dictum Sacramentum: Major constat ex his, quae diximus de bacramentis in genere . Minor vero probatur authoritate S. Jacobi cap. s. suae epistolae , ubi ait : Infirmatur quis in vobis p indurat Presuteros Ecclesie, is, orelli
super eum, ungentes eum oleo in nomine D
mini, is, oratio fidei salvabit infirmum , Oi
leviabit eum Dominus , . Si si in peccatis sit, remittentur ei. Quibus Apostoli verbis,
tres declarantur conditiones ad Sacramentum desiderandae . Primo namque est signum externum, & sensibile, tum ratione materiae , ttim ratione formae, cum dicitur: Ungenter oleo in nomine Dominis non
secus ac clim de Baptismo dicitur et baptisetantes eos in nomine Domini et ut utrobique significetur signum certum effectum suum consequens ex virtute Dei. Secundo, apparet conititutio constans, Ac permanens ex
his verbis: Infirmatur quis in vobis p quae verba absolute , & sine ulla temporis limitatione prolata diriguntur non solum ad eos, ad quos suam epistolam dirigebat S. Apostolus, sed etiam ad omnes omnino fideles futuros , utpote cum illa epistola sit Catholica, hoc est , universalis , & omnibus Christi fidelibus inscripta .
Tertio, habetur promissio gratiae mediante illo ritu conferendae his verbis et oratio fidei saloabit infirmum, b, allaviabit eum D minus , O, si in peccatis sit remittentur et , Ubi duplex declaratur effectus Sacramenisti s primarius quidem remissio peccati, ac subinde gratiae infusio : non enim remit titur peccatum de via ordinaria sine inmissione gratiae: igitur Extrema illa Unctio
habet omnes veri Sacramenti characteres.
Reponunt haeretiei et Primo quidem Unctionem, de qua loquitur S. Jacobus, fui
se tantum ad curationem corporum ordiis
natam per donum miraculorum , quod tunc vigebat in Ecclesia, ac subinde non
fuisse verum Sacramentum . Probant antecedens : nam S. Jacobus non aliam praescribit faciendam Unctionem , quam eam, de ova loquitur S. Marcus cap. 6. quando de Apostolis ad praedicandum mimis ,
refert, quod ungebant oleo mi hos aegrotos ,
is, sanabant: sed haec Unctio tantum erat
curativa , non autem Sacramentalis: ero non alia est Unctio , de qua S. Jaco-us loquitur. Heium contra , Apostolus expresse asserit, per illam Unctionem revera fieri reis missionem peccatorum: Si in peccatis sit , inquit , remittuntur ei et igitur non sollim loquitur de curatione corporis per diam
590쪽
De Sacramento Extremae-Unctionis. s s
num miraculorum, sed etiam de sanati ne mentis per gratiae infusionem , & remissionem peccatorum . Ad probationem autem nego majorem I siquidem Unctio , quam commendat S. Jacobus, longe diversa erat ab ea, cujus meminit S. Marcus ut colligitur tum ex parte ministri , tum ex parte suscipientis, tum ex parte effectus .
Ex parte quidem Ministri: nam Unctio de qua loquitur S. Jacobus, fieri debet per
Sacerdotes , illa vero , cujus meminit S. Marcus fiebat per Apostolos, qui nondum erant Sacerdotes , quippe cum dumtaxat initiati fuerint, & constituti Sacerdotes Evangelii in nocte coenae pridie quam Christus pateretur . Apparet etiam distinctio inter utramque Unctionem ex parte sublecti; siquidem Unctio de qua loquitur S.
Marcus, Conserebatur indiscriminatim tam
fidelibus baptiEatis, quam infidelibus; imo raecipue instituta videtur propter infide-
es, ut nempe visis miraculis, quae per il-
Iam Unctionem fiebant, facilius ad fidem pellerentur; Signa enim , inquit S. Paulus I. Cor. I . sunt non fidelibus , sed infidelibus. Unctio vero de qua loquitur S. Jacobus , non nisi fidelibus baptihatis debet adhiberi; siquidem solos fideles alloquitur Apostolus, cum ait: Infirmatur quis in vobis punde etiam subdit . Indurat presisteros M. Nesae, &c. Tertio denique discrimen interutramque Unctionem apparet ex parte ecfectus I nam Unctio illa , cujus meminit
S. Marcus, tantum ordinabatur ad curationem corporum , maxime vero ad fugandos daemones ab energumenis , illa vero, cujus meminit S. Jacobus , ordinatur ad sanitatem animarum .
Reponunt secundo et S. Jacobum illis verbis,
Si in peccatis fuerit, remittentur ei, non si-nificare quod peccatorum remissio fiat exivina promissione effectus illius Unctionis, sed solum quod Apostoli, sive Presbyteri utentes hac Unctione ad curationem morborum corporalium , infirmos pritis admonebant , ut poenitentiam age
cent. monerentque eos, peccata plerum
que esse causam infirmitatis , ac subinde illa est e per Poenitentiam removenda , ut radicitiis aebritudo evelleretur. sed contra : Gratis concesso quod haec ita sint, nullum inde sui erroris patrocinium habent haeretici, nec pollunt exinde inferie, Extremam-Unctionem non esse verum
Acramentum, quippe cum doceant, gratiam in Baptismate , & Eucharistia non
causari ex opere operato, sed tantum per fidem, & pqnitentiam suscipientis excitatam per vocem , & praedicationem Ministri conferentis Sacramentum. Adde quod haec interpretatio omnino fictilia sit , utpote cum S. Jacobus ibi nec verbum quidem faciat de illa Ministrorum admoniistione, quae fidem, & pqnitentiam excitate debeat in infirmo . Probatur secunda eonclusio authoritate, &traditione veterum Patrum, qui hujusmodi sacrae Unctionis meminerunt . In primis namque eam inlinuare videtur S. Dionilius areopagita, cap. de Ecclesiastica Hieraris chia circa finem ubi loquitur de unctione vivorum, quae post Communionem fiebat,& hominem sanctificabat . Similiter Ore nes homil.2. in Leviticum colligit ex praefatis S. Jacobi verbis, Sacerdotes novae Iegis habere facultatem remittendi peccata . idipsum docet Tertullianus libr. I. contra Marcionem ubi mentionem facit Baptismi, Extremae-Unctionis, & Eucharistiae , cum alti Christus nee aquam reprobavit, qua suorabluit. nee oleum quo suos unxit, nec mellis, is lactis serietatem, qua suos infantat , nec panem, quo ipsum suum corpus repraesentat . Habetur etiam apud Burchardum libr. IX. cap. II. Canon. Eusebii Papae , & Martyris , quo jubetur Sacerdos circa aegrotum ossicio linguae privatum , fi Paenitentiae eius testes a ni , , signa . perfere ea omnia ,
quae ebea alios peri silent , id est , orationes dicere , is ungere eum sancto oleo, b Euebaricliam ei donare .
His consentit S. Chrisostomus lib. g. de
Sacerdotio ca. i. ubi hoc Sacramentum quoad effectum comparat cum Baptismo, dum inter alia Sacerdotum dignitatem commendans, ait: Neave enim solum cum nos ret nerant, sed postmodum etiam condonandorum nobis pereatorum facultatem obtinent . Quod utique confirmat ex praedictis Iacobi verbis. Sanctus etiam Augustinus lib. 3. de Baptismo cap.2o. quatuor agnoscit Sacramenista novae legis , nempe Baptismum , Extremam-Unctionem, Eucharistiam , & Pqnitentiam, ait enim: Si ad hae valet quod dictum es in Evangelio, ut per peccatorem Sacramenta non celebrentur: quomodo exaudit homicidam deprecantem, vel super aquam B