장음표시 사용
41쪽
Tertius articulus rapim pluuia.
ecclesia:et firmiter debemuo tenere curam in sacramen to altatio remanci P diuina3 potentia quantis fine substantia paruo et vinubec etiam quantitas paruo fine substantia Panio: et quantitas vim fine substantia vim. trecte primo articulo dicta stat. H Secundo declarandum
e proposita p via pure p lircaL Olcit. n.po P tuo. accideo est qo adest:et arest pectar Si corruptioncsed ipsa quantitas adest et abest quet me:cuius est vitilao pter
illius me corruptione tergo quintas est quoddat accidcosse: cilius est clinas.Accedens auteno est idem re cumibaaergo vilitas dicit re3 alia a Ga:minor G. certum est enim gi raru est illud: in quo sub magna vilitate minus est te miret tensum in quo sub parua vilitate multum est de .clidemuo autem qnu sfam rari condensarissa manente salva:et et ii densam rare fieri. Certum e autem cp in condensitione Clitis mannui I qt, fit p cor ruptione3 alicuius partio chinatio. 8 n rarefactione aut Cuteo crescite et sic p3 qi substalia mancii te salua conuenit sibi adirenire: et recedrae aliqui quatitate3: qualitao ergo est accidens ei uerit constat Dion est accidco: qo est relatio:cum Silolapblio ipsam distinguat contra relationem in presentio. Taestat ergo qi sit substdue cot3 accideno absoluturn sed accideno absolutum ipsus subistitie dicit rem absoluta alia a substitia. Restat ergo aequa titas dicit re3 absoluta alid a substitia:cuius est qui iure C Daetcrea tempus e quintas ipsius molus: qo potest probari per Avicena suo libro physi. .c. H. ince
tem si .d on est .ii. mpus aliquod cui accidat colinua,tio propria illi:imo ipsum est ipsa continuatior et constatae non est coni miratio alicuius ius momoaergo tempus est quati tu continua ipsius motus. Sed tempus reali ter differet a motu:qθ p3 p pbila sopbum dicentem quarto metapbysice:* tempus no est motuo: sed aliquid mi suo metuo Mocetia p3 aliter. i motum maiorem qua eoq; videmuo fieri tempete minori. Unde motus per una lauca: s maior e vi motus per dimidii leuci: quado et fit in minori tempore:qo non esset verum: si idem esset realiter tempus:et motuo. Nestat ergo tu quintas continua ipsiuo motus dicit rem absoluta. asiam ab ipso moui cuius est quatitu:ergo similiter et qualitas continua ipsus subitantie dicit rern absoluta talia a substitia: cui uo est quantao Et buic bene cdcordat pbilosopbus qui in predi. arnetis ubi tractat de decem primio generibus reruimidam contra quilitatem distinguit. Et bicde scoo articulo dicta sufficiat. si Tertio ponenda e opimo illorum qui tenent partem pria: que talio est:* qui Lilao sup Iam cuius est quilitas no addit nisi mode lababendi in ipso partibus:qui modus se babendi est vi paro fit extra parte. Unde dicimi ipsa quantitis e Sasub tali modo extra partem se babendi.cut diabeno partem extra parte O discontinuatas abinuictaret sic diculci quiritu sup ssam uiuo est quantas non addit rem aliqua absoluta. H Et ratio eorum et i fi quatilao dicem aliquid sup corpusMo est iba: tunc posset itelligi substa/tia . que est corpus paeler quatitatem: nullo modo e possibile:* cum p intellectum separat sibilitia a du/tate no cadat apprebensioumus tui sup rem cee reanae sed sup rem spirituald ut vides. L Dcaeterea si quintra esset aliqua reo absoluta lup substatia cuius est quantur cum illa quintas non posset esse aliud qj ori imitas substitie: tunc continuitas substitie esset aliqua reo absolusta alla a sti bratia cuius est continuitas substitie ned boeest fallanuvi ollendit tergo quiuiis substitie non est aliqua reo abhlutatalia a substitia cuius e quiritas. Q. autem continuitas substantie non fit aliqua reo ablatuta asiabstitia. cuiuo est continuitas:protat sic:* substatia corinua una est numero p sua continuitarem. substana avium est una numero p incumini non P alio accidena
doctrina phi. et .metare r.etfin doctrini et, sesqui fur. a.mctapbysscdebendit Auiccna contrarium dicentem. rego substdlia continua est continua P seipsa3. Sua ergo contammas non dicit rem absoluti alii ab ipsa. C Daeterea si ipsa quintas diceret rem absoluta alii ab ipse substitiaraui ctat quid pus ordine nature: G positio pertio substatic extra partemtaut quid poster tuo: qnon pauo:*coiit inultas substatici vel eius quillitas presupponit illud in quo est barere partem extra partem: ficut aliquid dissereno ab ea: nec posset dici aliquid poste rivo:* substitia non ret barere partem extra partem: nisi pquilitatem:et sic si qualitas esset quid distremo a substitia quata quantae esset causa butus O est babere partem extra pulcni aliquid citum ab eo. Testat ergo ut istio vides q= qualitas non possit esse aliqua reo abso/luta alia ab substatia:cuius e vilitas. C Deeterea dicut
ui motuo non differt in re absoluta a sua ptinuitatennio continuitas est de e&ntia ireuo motuotita gi nullo modo potest intelligi motus sine continuitaterergo similister: vides q=continuit resubtatie est ipsemet substatiae rδne dissereno: eel deessentia eius:continuitas ergo substat te non dicit aliqua rem absoluta ultra substana: cui' est continuitas:std quiritas substitie est continuitas est ergo quintis substitic non dicit aliqui rem absoluta ultra ibam ecutus cst mutas:et sic posita sinit quattuor motiva pro opinione illorum:qui lcnent partem opinionis contrarie:et bec de tartio articulo tacta sint. I Quarto remouendum cst impedimentu3 quo morens ad sic po nendisnuboc est dissolueda sunt quattuor motiva supra posita pro opinione illorum. Et hoc sufficit. Illon enim opS de nouo improbare eorum opinioncm:cum sufficieter supiuo fit improbata in pruno articulo et scho p boeqo in illis protiat :* vilitas dicit rem absoluta alii a Sacuiuo est Mittaonia quo satis contraria opinio improbasta est. I motivum aut qo primo allegatum ess pro opinione illorum qui dicut vilitate non dicere aliqud rem ablatuta sup sbam cuius est viritu. paru3 patri. Subilat Iaaique est corpus P intellectu3 abstracta a mittate nouitellagiti ut quid ei tensum:sed ut quid exmisibile Unde non intelligis ut spiritustin spiritus non est aliquia extensummec extensibile. ubtaria aute3 corporea qualitate circunscripta Pintellectum:uitelligit ut quid ex tensibile non extensinnacum aute intelligit ut sub qualitate continua:intelligit in actu extensi. si Secundu3
motivum non multum vallat.quanuisa .concedatur vqtalitas substitie corporee sit cimo contuiuitasmon propter boc balent propositum suum quare ipsa continuitas subsidue reo absoluta est alia a su redita: cuiuo est co tinuit M.Sed non est concedendum substitia esse vita3 numero unitate subitatials per illi cominilitatem sed pesseratia sui.(inde si per diuina potentia separaret sumstantia continua a sua continuitatenta er remaneret ex tensibilis. non extensa:adbuccisti una numero unitate sub stilliali per essentia sua3 sub ratione qua indiuisa: vclsi ab ratione qua indivisibilio in plureo substduas taleo: unitas autem in numero que debet subsidue continue psua continuitatenu unitas est accidentatio. Curtium etia motivum non multum valet ipsa. n.cotiriuitas posterius est ordine naturervi subitat in bere parte extra partemata.n.continuitas paruum extra se inuicem positarum.Unde petuo ordine nature est QMdtia possibi Iio ad buta partem extra partaniret ex boc est extensibi lio actu bareno partem extra partem extensiud: vel continui: bec vides ordo fm nam. si Quartum motivum non sufficiens est.dromen.n .motus imponit ad signi si cidum intentioriri sub continuitate: et ideo illud quod significat ipse motuo prerer continuitatem: non inlclupsit cui dico nullatio subiecta cominus Minco est differens ab Ubili.
42쪽
rens ab ipsa ptinuitate:et preter ipsem intelligibilio vii piici appaebensione:imo et id factibili op diuina potentiam .sciit.n .eeclarari S est in quadd questione de quolibet superiuo:deuo per infinitatem potem ae sue posset mouere unu3 corpus ab mcnte in occidente in institi: et est tibi mutatio sine continuitate Mideo ergo* illa muta tionea:qua nam non potest facere. nili subiecta continuitati reuo potest facere non subiecta continuitati Moc tamen non esset: s cotinuitis esset, ctantia mutationio
filii subiecte: suismmon possim intelligere illud qo mcnificat nomen metuo Paeter continuitateni :co puniponis ad fistu scidum renouationcnuvi e sub continuitate: tamen possuS simplici appreMnfione intelligere ipseni renotiationem non apprehensi continuitate: sic di
co et qua uis non possim intelligere substantia vi est subcontui in late paeter ipsem continuitatem:tii simplici apprehensione possit3 intelligere ipsam substana: non ap/paebendendo ipsem ut est sub continuitater et sic appae bradere ipsam non appreMndendo continuitatem .Et hoc, quarto Astionio articulo dicta sint. H Argumennim q5 concludebat V quati tu dicit rem absoluta alia a sibsistia cuius est .sinas gra conclusonae concedi.
Ad argumentum deor in m. dicio spu
tat se babet figura ad ciuilitarcinata quatras ad substatem non videt adgretius rem relationio.Quititas autem si per substitia addit ad rem absoluta: et detrica di cunt Ips: deuo possct siparare stibilitia a sua vilitate:n5autem soliditatem a figura:* soliditis: que non esset ii
gurata non egit terminata: et ita esta ui finita. uo au/tem non posset licere soliditatem infinita:* soliditatem esse actu infinita non babet ronem possibilio ut probari potest ex bisque dicta sunt i quata questione qua dispurauitque sint talio. atrum aliquid aliud a deo possit et se
actu infinitum.sic ergo volunt aliqui soluere argumem tum per interemptionem maiorio. Ald autem soluunt Per interemptionem minoris dicenteo v figura dicit alio accidens absolutum stiper vilitatem citam ex babiae rudine partium istitatio inter se:quibus videt con n/rire miles buo in boc qb ponit in libro predicanicio rum figuram in quarta specie qualitatior unde vides vfigura si qualitas in istitate:nec Ppter boc sequit m deus possit separare soliditatem a figura: vel figura a vilitate.Elon .n .est donum argutiaemum O si sunt alique diae reo absolutem unum una non est aliaeque deuo possit facere cicurrv illarum ab alia separati: marinae cum una illarum dependet ex babitudine ad alii:sicut finiatao de pendet ex babmidine ad nasum:vnde non est possibile fieri sinitatem fine naso: vel quido una illarum Perin det ex babitudine partium alterius:sicut figura depen det ex babitudine partium ostitatis inter k:et ideo non est possibile fieri figura sine vilitate:vel quado termina tio unius est in essendo per rem alieni: sicut se babet eo sentia materie prime fini quosda ad ipsa3 forma: ideo sinaliquos non est possibile nerimis primam fine sorma.Q, tamen nec affirmo: nec nego taut quado altera livirum rerum dicit puram possibilitatem: et ideo no est possibile fieri principium purum possibile per se:qr boc in cluderet contradictione3:aut quido reo terminal ad aliquid:a quo reo alia separari no potest:sicut soliditas terminas ad taleptiu bitudine: q non miserari a ligurar et ideo des n5 Mi facere vilitate sine figura: et forte alique alie istitie poni possent. et sic p3 solutio ad argumeri act
duo corpora non prit esse simul: sit emcnsio.
glorificato:ita ili vitulassi retinci silao dimen,
Cora, ct ca precio corpus occupat locum aest Ui di inesto: s d illud qd est circisa quare cer
o occupat locum est ci precisa:quare non possit si nulesse cum corpore alio aergo cipaecisa quare duo corpora non possunt else simul cum corpore alio:est dimensio.
ilionis scycedendum est. librimo probandum est iu ci preci 2:qua re duo corpora non postiant esseniliter limul lim e mi.
Quarto ex bio conclude dum eil gi est soliditao. L llbrim uni probo sic fin plina minore p. et a cli ingenerarillo et uicta ruptibilloaergo cu de Varo fit densum mi non corrumpit sicut non generes:cu ex denso fit rarum: similiter cu ex aqua fit acri mi non genetu:nec corrumpit. Similiter nec cu er aere fit aqua sed ex pusillo aque fi/unt inulti pusilli aeris: et ex multio pugillis aerio no fit nisi unus pligillusa emia ergo que est sub in ultio pugillis aeris. cum ex multis pugillio acrio fit unus pugibius aqueuota est substantia sub uno pugillo Huc:et ita illa eadem mi que sub forma acrio erat sub magna quanti tale. illa eadem tota sine alicuius partis sue corruptione dum est sub forma:aqua est sub parua quanta tale: istoc autem non essct nisi parico penetrarent se se admulcc3uram una paro matreae simul esset i alia:pluribuo ergo partibus materie non reptandi esse fimul naturaliter:ci ergo Precisa:quare duo corpora non possimi est ' simul na turaliter non e mi:cum probatu in fit plureo parita maptarie posse simul naturalucr es P Et boc ec pino articu lo dicta sint. . Secundo ostendenduin est qJ ca precisa quare duo corpora non possunt esse simul natuet non ei ramo declaro sic.sicut M.dicit pullosopbuo in predicamcntio rarum et spissum positione3 quodis nodo videtur partium demonstrare.Spissum quissim e eo m partes sibi ira propinque furit. Narum vero eo T distantabin uicenmunc arguo scaeadem substantia: que pruno est sub raritate: postea fit sub spissitudine ab et substantie illius coirruptione.arion n.dici miro m li subi latina que edensa tare fiat: vel si rarefacta condens t. qi oporteat ipses corrumpi. Sed sin philosopbum in auctoritale inealle gata. yn raro Partes ad se inuice3 massio distat:o iii deiiso:boc est dictu ili ita non inculcani.Sic ergo video vin raro: sicut sub qualibet parte quantitatis e paro materie simul corresponderio:et forma corresponcino illi partiniatericem forma:que educit repolemia nulcrie prenim extendit fila exi elisione materiectequii ci si illa substantia condenset ili no titimodo parteo materie recipi mi inter se mulcetis: ari sorme aliter no magis diccretur indurare parteo forme in denso vi in raro uicut ergorid repugnat pluribus partibus materie esse simul nilialiterrita non pluribuo partibuo forme substitialio: ergocdpcisa:quare duo corpora ita possunt niliter esse simul
non e subtatiatio forma Et ex mucti nec substitia c5 polita v mi et Perma d et posset probari P via simile: per qua probatui e re forma. vi in raro sub qualibet parte quantitatio est pars sublidite: et tota illa substatia ad sata sit sub minori viti temo fieri no possiet misi plurco parteo illivo substitie pollam lanul este.1Et boc desec
do articulo dicta sufficiat. . Tertio proba dia, egi Mossici eo maeno e cd precisa:quare duo corpora no postunt naliter simul esse. Unamaei irone essentie no egrossior alia maeloquendo de partibuo materie vruscius. ES Udicat mi vim grossior alia in aliqua re genastili et corruptibiliadoc erone alicuius superaddue dispositioiud ut
43쪽
tor te rone spissitudinio maiorio: vel alicui' impuritatio. Si ergo caprecisa quare duo ccxpora non possum esse filia ut italiter esset grossitico materie:tuc corpora maxime elogata ab illa grossitie possent simul esse niliter:boc aurem filsis c. ignio. n. Inaxime raritatis e: et aer poli igneret tamen are et ignio niliter non possimi simul esse:ratio ergo quare duo corpora no possinit simul esse naliter noess gi ossities materie.1Et bec o tertio articulo dicta sint. Quarto eo ludedum est ex bis: m causa prccisa qua re duo corpora non possinit fimul nalittar esse:est micti, fio fili latum:longum et pro dum:ciue vocamur solo ditas: et alio nomine vocatur corpus qd est qualitas. Et buic colatiat sentena pbilolaphi. a.myMortim: qui di cit m si vacuum esset dimreonta separaterer cubus non poliet ibi poniaeo q= vacuum non posset ccdere:et pbilosopbuo dimesie neo simul esse no possunt:et si cubuo po/neret lil vacuo rex quo vacuum lio cedcret: simul essentdlmcfioneo vacui et cubieqo milos duo babet pro iii retineri: scut patet aspici cti doctrinam suam libro quarto misicorum. c., vacuo fit ita patet gi iterio milo sopbi e qa sola dimensio impedit duo corpora simul esse: cum aptare vult cp dlinc fioneo cubi non possimi esse si mul cum alvo di inrembuo separatio: dato T alique dimesoco essent iisti sentetae expresse en in Coniciator qui vult mimpossibilitas estendimio corpora simul est
ex terminio cortini matbematicio. Sic ergo concedo mcausa pcisa:quare duo corpora no possurit esse fimul naturaliter aest dimesio m latum: longum et prosundum:qdimreo alio nomine voces soliditaotalio nomine corpoco est quatitas et itelligo precisionem cause fic qi si nullualiud esset unpedimetum sola soliditu sufficeret ad pro viridus duo corpora simul naliter esse: boc dico propter boc:qr sorte aliqua qualitis posset probibere unum cor Puo penetrari ab alio corpore dato p impossibile m alledimesiones no prodirerent: sicut ponamus gra veniri imagna duricleo in corporibus:et tirmata probibete posset ne illa corpora se sciuicem perietraret. ed plane co cedo gi si nulla alia ratio esset probi,s Q soliditas: ad buc ipsa soliditas:pqui itelligo dimetionem fili latum: longum: et prosim dum sufficeret ad probibedij duo cor pora simul naliter esse. CArgumetu3 pro parte illa gratia conclusionis concedendum est.
glorificatum no potest simul esse cum corpore non glorificato nili termec per aliqua cieata in virtutemet cu3 dicitur m corpus glorificatum simul potest esse cit S coepinre no glorificato per dotem in i passibilitatis no sic uitelligi debet per dotem unpassibilitatio in corpore: vel Ili co sto er anuria et corpore:amma possit facere elicitivo corpus situ simul cum alio corpore no glo:ificato: sed sic derelitelligiqi ex decreto diuine sentcite assilit diuina omni poscita anime babeti corpus glorificatu 3:que ditiina omnipoteria ad volutatem ipsus anime babello corpus glorificatum facit illud corpus glorificatum cuS corpore no glo:ificato simul c&:aliter no video quomodo Suplex ubi supra
si ficatu nota quo pol re fircu nostificato boc possibile fit fieri: nisi alterum illorum corpori S pa
raret a dimesionibus suis:aut di in iotico utriusq; ncrctvna Piniesio:quorum en ussi victi irration Ilc.Qula tainc multum famosa e opimo quo ad multos gi boc fiat Per virtute dotis subtilitatio: ita q) amnia babeo cinae dotatu subtilitate in virtute illius dotio potest facere clicuiue m corpus suu3 penetrat et corpus non glorificatusue corporio non glorificati dimensioncret ita cum simulsit cum eondeo predictam solutionem: et sententiam sine Paeiudicio: et temeraria assertione volo esse dictam: et siquid ibi corrigendum est micliuo in ciligetium relinqua rur iudicioEt hec d predicta qucstione dicta suit.
faba ascendo obuiano lapidi molari descendenti quiescat.
ter motum et rectum:et reflexu 3 est qui eo in dia:sed asceiisuo faberet descensus se babent sicut inotus rectuo:et reflexiloaergo inter ascensum: et de stetissam lare est media qulco.
T. itura cir uinc lapis molario discedis cui obuia ι - iiii u tet faba asceii deno. quae cret: quod absurdum videtur:* una faba posset saccre quiescere lapido molarem in rivo discendistem.
ulano lapidi molari desceri denti:antavi descendat:quiescit per se: si per eandem lineam reuertitur: semper laniei nolletur per accidens: boc est per motum lapidio molariorescendentio: et ideo lapide3 molare nullatenuo qui escere facit. LAd cuiuo intelligentiam sic procedenduest. mo.n .videndum est quare faba proiecta sui lanusi per eandem lineam debeat reuertuoportet m ante sui reuersonem quiescat per se.Secundo videndum e quare angelus vadeno et rediens a puncto ad punctu In Pereandem linea non potae si hoc sacere sine quiete inter modia.Et tertio declarandum est propositum sim saba ascedens et obviano lapidi molari descendenti ante M possit reucrii per eandem lineam quiescit per se: tame no oportet q) quiescat quine dr accidens:sed semper potaest moueri per accideno: vel per se. Quantum re primu3 articulum sciendum est q) motus tabe sursu3 violentuo et dico crgo q) virtuo per qua3 saba ascendit milvi aliqui tulis in ille motus elongatuo est a suo pruicipio debilior efficitur:et ideo motus violentire debiliorcss vri suo lineo vel suo principium:et tandem ita debilitatur illa viri'm ampliuo non sufficit ad lapidem moliendum:et tamesufficit ad probibendum callo discensum: et lunc oportetm qui recat per se:et vltra tin debilitatur: qi non sufficit ad probibendum descensum: sed prevalet virtuo naturalis ipsius fabe:et tunc descendu reo. laniae t bec de pri mo articulo dicta sint. Consequentaer videndum eiu quare angeluo vadenoret redieno a puncto ad punctum per eandem lineant non poscit boc facere sne quiete in termedia.Ad cuius intelligentiam sciendum est y singi potest tradi er sentctia pbilosophi pbysicoetu In sexto mobile in toto motu non est iii aliquo sputo sibi equali in actu: sed in potetia in fine in motus cit in aliquo spa cio sibi equali in actu. Lacrum est autem gi an tuo cum non sit parribiliom quantitatemmon babel spacium fi
eqtialem: tamcn contingit ecterna mare Paclurin quo
potest esse angeluo in qualibet parte tot' simul lita q) nδesset dare Pacium nultio illoti culuo qualibet parte posset esse angelus tolus limul et cum dico dic angelum posse esse in aliquo macio simul totum: intelligo eo modo quo contingit angclum este in loco. o ergo; si an gelus inoucatur ab oriclite iii occidentem uno motu cdrinuonii toto illo motu angelus non est in aliquo Pacio tali in actum: sed in potentia in fine tamen ino: uo est maliquo vacio tali in actu si vultiboc dico propter boc qie si vellet possct esse ui nimori:i quatito loco angeli sit
assignare in maius terminuin:tame Iio eil allisnarc ter minum in mutuo: boc tamen regulariter verum est: mili fine motuo esset in aliquo loco i actu eo modo quo ii hi competit csse in loco.Tutic arguo sic taut in illo loco in occidentem quo esset in actineisti in tempore: aut minitati:sim tempore: babeo propositum:*ibi qui stercti Fin si porcist tradi ex Olcinia philosophi sexto pb r.
44쪽
Aliquid quiescere in loco: est ipsis 3 esse in loco eode modo manta et prius.Si auid dicio messet itu in instanti in actu:et non in tempore boc probo m esse iid potest: qui a in eodem instanti duo contradictoria non possi int simul esse vera sed esse:et non esse in eodem loco: contradicto ria sunt aergo impossibile est angelum adesse et abesse ri, dem loco in eodem instanti. timc arguo sicuti aliquore go in stiri adest illi loco.Sed Fm qi probatur sexto pbr, ficorunt Inter quelibet duo instantia est tempus meatium: rgo intra Instans in quo angelus adest illi loco:et inter instao in quo abest illi loco de necessitate est tempus medium aergo fi angelus est in aliquo loco in instanti mactu sequitur de necessitate * sit ibi in temporeret sic ibi quiescit .Et bec ratio potest tradi a pbilosopbo m octa uo pbysicoriam. Sic ergo patri * angeliso mouens se de puncto ad punctum si debeat redire ad eundem pectu; per eandem lineam oportetm intercidat quies media: et patet ratio quare: p aliter sequerentur duo contradi ctoria simul em vera in instanti. J Si tale dicas qr an, gelus moisca se ab a in b et reuertens a b in a non est mactu in b nessi in tempore messi in instanti: sed possibile est Ut fit m b in potentia tantum:quia motus a b in a: et ab a in b potest esse prius motuoret continuus. CCon tra paedictam euasionem arguo M.quiuis enim motisoab a m b et a b in a possit esse unus motus continum. itaui motus ab a in b sit per unam partem vacrum: et motus a bina per partem aliam: verbi gratia. ita m per Unum semicirculum mobile moueatur ab a m b:et per alium semicirculum moueatur a binaetamen impossibile est; fiat bocper eandem partem macrum: siue fiat per semiciraculum. siue per eam rectam. Unde impossibile est*mobile moueatur ab a in b per unum semicirculuvet re uertatura vina per eundem semicirculum uno motu continuo.Similiter dico si motus fiat ab ambri a b in a per eandem lineam rectam. Et hoc probatur facilius sic Mr ex duobus motibus contrarvo impossibile e unus motum continuum constitvnsed motus ab a in b:et a bin a per idem macium siue sit semicirculus siue linea re cta sum contrarvaergo ex illis impossibile est unum motum constit impossibile est ergo ae angelus latereat se
ab a in b:et a b in a uno motu continuo:cuius contrari
um supponebat euasio predicta Et bec de secundo artisculo dictaret. LTertio ex bio declarandum est quod tertio proponebatur declarandum:scilicet* faba asteti dens:et obviano lapidi molari discedeti anteo per ean dem lineam reuertatur quiescet per se: nec tamen faciet lapidem molarem quiescere:quare in illo tempore quo quiescet per se: mouebitur per accideno per motum lapieio molarioam autem antevi reuertatur: quiescat per se probari potest per primum articulum:et secundu3 si per eandem lineam reuertatur.Unde vide diligenter m in primo articulo probatum est et in secundor et videbis mirea non potest cen&re:et discendere quin inter astensum et descensum quiescat per se:si per eandem linea3 fit ascensus et descenseo: etiam hoc non obstante non faciat lapidem molarem quaestere dr boc:* in illo tempore nil quo cescit per se: mouetur pet acciderio per morum lapidio molari ordeclarari potest per exemplu3. Si enim proiciatur sagitta sursum:et infigatur lapidi mola ri descendetitilla sagitta per se quiescet:et tamen semper mouebitur per motum lapidio distendentionia dico aefaba astendeno cum attingit lapidem descendentem: et iungitur ei in illo tempore quo quiescit per se mouetur per accidenseboc est per motum lapidis restendenti Scio enim * nullum est inconum o aliquid sibi quis inere per se:et moueri per accidereret sic patet quid dicedum fit ad questiunctim L cratim est y liba suisti i
proiecta:et obuias lapidi molari defendenti anteo per candem lineam reuertatur. quiescit per k:ui illo tamen tempore quo per se quiestu: mouetur per acciderio: scili cet per motum lapidis molaris defendet illo.(inde n5 oportet m per obuiationem labe lapio quicscat. Ex bioque dicta sunt patere potest quid dici dereat ad vir inimai sumemunt. O Nitimum ciuin argumcntum quodphar m faba quic sereri cocludebat de quiete Ar se. aliter
Armilite iam in mum quod erat ad partem
levat ipsam fabam semper moueri vel per se:vel per acciceno:quare aliter faceret lapi&m molarem quiescere. bene autem concessum est * illo tempore quo laba quiesceret per se moueretur nibilominus per accideno per morum lapidae molario. Et bec de predicta questione di cta sufficiant. Questio. XVII.
beant preponi grossa aut subtilia. I in visitur m subtilia paepona tabeant:et grossa postsponi. Vidimus enim * fructuo qui sunt valde grossi ficut pira: cstula: coctona sin medicorum consilium ma/gioc edit postponete:vi preponere ui conscivione. re so pari ratione ita est de aliis grossio. L Declerca illa ovent postponili comestio teque magis taciunt cibum
distendere ad landum stomacbi ubi maxime Viset di gessio Sed illa cibaria que sunt niagio potactrosi mapsis iaciunt cibaria distendere ad fundii, stomac bi: Mossa autem cibaria magis sunt ponderosa vi subtilia: crgo magis faciunt cibum destendere ad fundum stomacbi: ergo primo subtilia sumi derent in comelilone.
Contra cibaria durioris sunt digestionior
tanto magis poni debent. ubi viget tali' digestio: d sortius viget digestio in iundo stomac bucilii Maergo cibaria durioris digestionio illo ordine comedi debent:quo facilius possint ad standum stomacbi at ringere: sed cibaria que primo sumuntur: lac lituo attin
sunt ad iundum stomac buci illa que sumuntur postremo:erso cibaria duri otio digestionio primo sumi debet in cenacssioneaj grossa cibaria durimo digestionis sunt. vi subtilia. ergo preponi debent in comestione.
cani sumi debent causa nutrimenti :i et quedam caula medicamenti loquendo de cibarus que sumuntur causa nutrimenti regulariter. clerum est m primo derent co medi grossa: q, Otilia: et pio: bolcra:panis gro liuor carneo grosse preponi debet pani subtiluet subtilioribuo carnibus:et aisso tubtilibuo cibat haeque sumuntur per via
mi illieml. t Uc propter meliorem digestionem: et pro pter meliorem egestionem:et propter melio cm Pigrai Mnio proportionem: et propter appetituo construationei.
si Dropter meliorem digestionem:dico quia calo. Pigeres maxime viget in indo stoinacbu minime in ore sto macbI.Grossa autem sortioris sunt digestionis qj leuia: unde si leula primo sumeremurtita et attingerem lan du3 stomac bi:et grossa postea leuia adurerentur grossis remanentibus indigestio:et ita non ellat debita digestione grossbrum: neq; subtilium: ideo ergo Paeponenda sum grossa: vi quare sum dura sortiori calore diseraturet lauta autem quia multum sunt digestibilia in mori calo re digerantur. Coico etiam * boc ficti diret propternicitorem egestioncimquia ista grossa ratione sue ponderosit alio:et grossit, vias aperiunt:et meliuo distenduta et ita secibusque remanent ex subtilibus cibarbo viam ineptiant ad pestensumabori trario aut cita cibaria suis
45쪽
tilla:et propter sui leuitatem:et propter bocmr parit 3 bν
it de seciduo inagio tenent ventrem: nec ita bene clargant vlasmet preparant ad boc; feces facilius descen
aere possint. e Pico cr boc debet fieri propter melio
rem proportione3 digestionis. ut relior enim est digestio mo portio: uando cibaria simul digeruntur his cum quedam cito digeruntur ultio autem remanen tuo in
ei sellio usq; ad magnum tempuo postea:sed quido subtilia paeponuntur et grossa postponimurit unc subtilia citissinae digeruntur: et propter magnum calorcitu i est isundo stomacui:et quare sunt multu3 digestibilia: et grosia quando postponuntur tarde:et digeriimur: tum quia sunt de difficili digestibiliarium proptet debilem calor qui eit in ore stomachiret prope quando autem grossa pDonuntur uunc est queda3 proportio: quia fi gros Ia sunt de difficili digellibilia cotra boc est magnuo calor in fundo stomacdi. Similiter duro sit paruus calor circa os omac bi contra boc respondet facilitas ad discrendu3 in subtilibus cibarvom a m quasi simul potest compleri Digestio per talem calore3 in grossis cibari s prius sun Ptis: et digestio per debilcria calorem in subtilibus cibariis posterius scimptis:et M patet m preponere possa subtilibus facit ad meliom proportione digestionis. CUI
co etiam V lacu ad appetitus conseruationem et ex consequenti ad meliorem nutrinono: quia quod meliuo sarit ceterio paribuormelius nutrit. Ota autem boc faciat ad appetitum conviviumc, patet. Dost enim consumptioncm grothum cibariorum adbuc rene sapiunt subtilia propter hoc quia sunt inultum sapida. quantum estra se: sed post sumptionem cibarioris instabitum: milius sepimis stella propter boc cp non sunt multum sapida qtiamum est ex se:et ad buchi comparatione nobilioriosa Io. qui precessit miluis videntur sapida: sicut citam esset de potu: unde dicit saluator in euangelio sin tit arcbuni.Nemo bibeno vinum vetuo stali 3 vult nouuln. Dicit enim vetuo incliuo est.Si ergo preponuntur grossiliunctam grossa vi subtilia accipiuntur cum Moae frosta propter magnam famem: et subtilia propter ina snum einum saporent cum aliqua tame. L Si autem loquantur de grossio cibamorque debem sumi non per viain nutrimetitii sed medicine sicut est castus csculum: pirum:cocloniu3:2 Dua sunt simillaesic dico:gi talia grosia cibaria debent poli ni in comestione. quia poli posita iuuant ad digestionemrinquantii 3 ratione sue pondero statis faciunt cibaria prius sumpta ad fundu3 ilomac birescendere: fi aute3 Paeponerentur in comestione ellentui nocumentum virtutis expulsuetarum talia darent vias ringere:et ita expulsionem impedirent.Cum aute postponiamur boc nocumentu in non faciunt expulsue: lo quendo ergo de talibus grossio cibaruoaico cp regulariter ocrent postponi in comellione. Et dico m regulari
ter quia in aliquo casn debent preponi:sicut cum expediret immuni fluxum ventrio stritigereEt quia dec quostio magis spectat ad medicosti deo que de bac quelli Mne dicta sunt silvo mcliori iudicio dicta sint. Ex hae M tri quomodo debeamus respodere ad arguincta. si Ad tua quod primo arguitur o grossa postpona diret: patet ex dictio solutio:quia no est simile de ipso fructibus qui postponuntur in comestione: et de alito cibis que sis nil Debent per viam luatrimenti. CAd illud quod secudo arguitur cfigrossa faciat magis cibum descedere etc. Dico P propter boc cy grossa faciunt cibum magis drastendere adeo expedito illa cibaria que sumi debent pNiaS non nutrimenti. sed medicamcnti: que ratione sue ponderositatio liciunt cibus Ucscendere postponantur. De cibarvo aute3gros siviqui sumi debent per pia nutrimcnu et que faciunt expulsue mediocrem preparatior
non sic dicendum est.non enim tantum sacerent deho no in laclando cibum descendere postposita etiam: qud tum saccrent preposita: ficut ex bio:que in corpore que litomo dicta sunt patere poleil. reo tamen scire qa nci semper expedit leuem cibum esse in fundo stoniac bi: et tanta duellibilitas in cibo leuirili existens in fundo sto
sumi debent per viam nutrimenti. Et sic patent solu,tloneo ad argumenta. Questio. xvIlI.
stora quetitur viru3 mclius sint dum it M positi ad scientiam nani QSi giteo:et pili Q Inagm. Q. Et arguebat ili magni essent minus dispositi ad scaenuanilia; comune praucrbium babel. llac paruo ut ui pluribus esse bis milesllaec magnoo ut i pluries esse opteteocled finquod dicit philosopbuo in elb.libra septi Ino .c. ia. h. flma omnino non perdit r. litatur ergo ili magni finimasio indispositi ad sciet inamari quo sania de hoc est. mora, et paruitas videtur eae in corrum ex grostibi , i, i si ita et siccitate materie: d talis matcria vi detur reddere hominem iri dispositiam ad staentiam: er arui niaxime videntur uidispositi ad stientiam.
cedendiae. Drimo videndum est coetespondentia quattuor timestrum complexionum quattuor caenuntio: et qliamior temporibuo et quattuor bumoribuo Secundo ex boc declarandum est que complexio masso apta e ad magnitudinem corporalem. Terilo videndum est que complexio magis reddit dominem per se dispositum ad scientiam a uarto videndum est que complexio reddit per acci&no bominem magis dispositum ad scientiam. Quinto ex bis declarandum eii qui bomineo niagio duposui sunt ad latinanu viru3 magni vel parui. Sexto cδmouende quedam dudi talioneo et rc mouende. L Quatum ad primum articulum sciendu3 est y quattuor sunt famose complexionconciliat melancbolica que est frigida: et sicca:que respondet mel cholimque cil bumor f. igidus et siccuoret terre que est elementum stigidum et sccum:et autumno qui est hisiduo et ficcuo. Ei est quc OS complexio stegmatica que cli stigida:et bumida: que te spondet stegmati que est bumor frigiduo:et buim duo . aque que est elementum frigidum et bumiduliuet vici iuque est frigida et humida. Et est complexio sanguincaeque est calida et bumida: et respondet languiliu qui e vuInor caliduo et humidus. et aer:qui est clcnsciuia, caltatu et bumidum:et veri qocst tempus calidum et humidui. Et est quedam complexio cbolarica:que est calida et si Oca: e respondet cholere:qest bumor calidus et liacuo et igni qui est caliduo et siccus: et estati que cit tempus calidum et siccum.8n melancbolicis ergo magis Q in auio coplexionibus est virtus contamis virtuti terre. Sitnesmaucto euam mulso in alis' coplexionibus abundat virtuo sinulis virtuti aque. sit sanguilicio cita ma gio Q in alvo complexionibus e de virtute simili aer . nc dolericio etiam magis vim aliso complexionibus ualet virtuo fimilio virtuti igneerit vec de seno artinulo dicta sufficiant. L Secundo hoc declarandia est: e complexio magis apta est ad magnitudinc in corpor ueni. LAd cuiuo uitelligentiain sciendu eli:* ad uia tu dinem corporalem requiritur materia renc dicit sibilio et caliduo bene extenderio Cu rigo cst aliqua materia rene extensibilia Fin longitudinem trim et calidum bene extendens:tausatur magnitudo is longitudine
46쪽
ci est nuteria bene ex tesibilio fila rem dimenso et calidii bene extendeno:caiisatur mediocrio quantitas fimhoia proportione longitudinio:et latitudinior et spissitudinis scis auic est materia multu abundano: et excessive extensibit o fim omne dimensione: et calidii sortiter exte, densi causatur excessura quantas sin tam dimensiori Cu aute ist materia male extansibilis sm omne dunesione: et calidii debiliter extractim causitur parua quanti tu omiae mensione. nunc aut cita est q) mat mamuli usti btilio bene apta est ad dimensone fini longisse non tit ita bene errensibilio sin latu et spissiam:cuius est materia tenuio:et sicca. sdateria aute mediocriter subii Iiorque est mediocri bumiditati permixta: mediomaerest extensibilio fim omne dimensione3 proportionaliter. atma aute abundans gressa et butiis da excessime e extensibilio fini omne dimensione:ita in m magis est ene/sibilio ultra ter multi debitu spissilii ditis: et terminu debitu latitudini :quar ultra terminu debitum longitudini et ima aute ossa et sicca male est extensibilio fini omnem dimeson .Sicut aute patet exprimo articulo O nio cbolerica coplerio e calida et sicca corres deo igni: in qua paeli et bunior calidus et siccuo:er quo paret vin cbolerica cεplexione e materia tenuis:et sicca:et ita bene est extensibilio fim longitudine3: non tamen bene est extetisibilis Fin latitudincm:et spissitudine3:qvi propter c bolerica completio reddit dominem aptu3 ad magna dimensione3 longitudinis non tamen ad magna3 qu intitatem latitudinis:et spissiitudinis. Odecbolerici ut in pluribus babent membra longa et graciliaret in corpore eorum maior est fim suam proportionem dimensio longitudinis Q latitudinis: et spinitudinio. et dico fim suam portioiaeni:*m omni bominemisi fit error nature ma ira est dimensio longitudinis q3 latitudinio: vel spissitudinis. anguinea autem complexio est calida et bumida correspondeno aeritin qua plus est de bumore calidor et humido: os in aluo complexionibus. einde patet v m
Sumea i omplexi otia est materia mediocritur stibi illo et bunuda:et ita rene extrusibilio mediocriter et propor tionaliter fim omnem dimensionem. qita propter sanguinei ut in plui ibus mediocrio sum quantitatio:et ben portion Ilestin omnem dimensionem. Regmatica aut complerio frigida est et burruda correspondens aque: in
qua dominatur bumor stigidus: et humidus qui est gros
suo cum multa bumiditate. Unde in stegmatica complexione est materia bene extensibilio sin omne3 dimensionem: massio tamen sin dimensiorum latitudinio. et spissitudinis loquendo propo:tionaliter .einde stematici ut in pluribuo magni sinit fim cornimem dimensionem: ta men in elo dimensio longitudinio non est tanta fini sua3 proportionern . sicut dimensio latitudinio et spissitudinia exemplum babeo de bominibus babitantibuo in parti hus que vergunt ad septentrionem. is elanc bolica au tem complexio est stigida et sicca correspondeno terre:in qua pluo est de biimore frigido et sicco. I in aluo cople/xiombuo. inde in inclanc bolica complexione est materia grossa et siccan ita mala extet bilio fini omne rem fionem. quapropter inclaiicboli clivi in pluribuo parui sunt sin omnem dimensionem babentea complerione3 compactam seni quandam similitudinem terre. CSie ergo paret si complexio cbolerica multum apta est ad quantitates longitudinio naturale non tamen ad quan ritatem longitudinis et spissitudinio.rim mea autem complexio bene apta est ad mediocrem quantitatem bene proportionatanum omnem dimcnsionem. Flegina, lica autem complexio herae apta est ad notabile3 magnitudinem sin omnem dimensionemon tamen bene pro portioriatam:*ineianiator est spissitudo. vi exigat m
rum longitudo fili rectam proportionem. chelantolica aurem complexio non est bene acta: nec ad magnam longitudinem. nec ad magnam latitudincnunec ad ma
gnam spissitudinem .Et bec de secundo articulo questio tuo dicta sint. CTertio videndum est quc coplexio ma gernuosio reddat hominem dispositu per se ad scientia. CAd uticuluscuiuo intelligentiam sciendus est q= cbolarici per se maxime sunt disposti ad scientia udeinde singultiei. Jndis posti autem ad stientiam perstiti res cili predictor ulniunt stegmatici et melanc bolicumnio tamen stegmatici sunt indispositi ad scientiam per se: mclanc bolici thecautem narrata probo sic. io sunt que reddunt bomi Quo rednem indispositum ad scient in per se: vel aggravatio ani dunt b,
me per coemo:cui consonatqllud verbum optentae no/ mine apbno .corpus quod corrumpitur aggravat animam:et crit tit ad sci am ossicino spiritillam: et ni igio eorum que sunt in me entiam. dio cerebri ventriculo. CEcontrario duo sunt que reddunt bominem per se bene dispositum ad scientiam sci licet parita aggravatio anime per corpus:et subtilitas spiritanim existentium in medio cerrini vcntriculo. Elnde dicit Constabuli in libro de differentia spiritus: et an lanie sic. Spiritus autem qui est in eo spatio: idest in venitriculo medio est in bominibus diuersus.*n quibiis&3eni est sibi alio:et clarus: et bicerit rationalio:et cogitans disponibilitati: et bone cogitationio. In quibussa enim
erit econuersoriit itat talis bic amet tirrationalio:le, uio:aiqet stultilo. Tunc autem ita est q) complexio ebolerica: cum sit tenulo: et rararint nus aggrallat animam Ocomplexionto alte. s. istam cum ad sit btilitatem spiri tuo:concurrat subtilio materia tamis passivum: et fortis calor tanis actum3: et rec duo magis sunt in complexione obolerica: is in alvo complexionibus: sicut in prece, denti articulo parere potest.2qllitur m complerio cho larica magis reddit hominem dispositum ad scientianici complexionco alte AEt quia post complerionem cbo
laricam minus aggravatur anima a sanguinea comple xione:vi in ali joconi plexioniblio:p. opter hoc in c&plexione sanguinea est materia subtilior. et calor malor: et
ex conseqilenti stabtilior eo spiritus:ideo post complexionem ibolerica' complexio sanguinea massio reddit per se hominem dispositiun ad scientiam. Cun fimmaticis autem qua nuto non sit materia per se ita grossa: sicut in mel in bolicio tamen quia in stegmaticio est humiditas multa et grossa:et talio bumiditas hebetat calorem deo in stegmaticio magio obtusuo est calor:et beretatueris line lanc bolicis: qui sinit sicci: et ideo quantito in ratione materie magis essent in dispositi ad scientiam melancholici is stematiclitante ratione calorio est ecomierso. Et quia possicito spirituo magio dependerer obtusione: et vel clauone calono generantis os ex possitie in 'terre o qua generatur:ideo omnibus computatio magio sunt Idispositi per se ad se tentiam stegmaticuis inclancholici.
Et hec de tertio articulo quciliomo dicta sint. LQuar Cimem to est videndum m compleno reddit per accidens bo, Mucui iraminem magio duo tum ad scientia*.Et dico m illa c5 plerio est melancbolica: quia inclaiacbolica complexio reddit bominem cogitatiuum: boc est inquisitiuus et frequentio:et prosunde cogitatienio. et ista sunt que militus v ilem ad acquisitionem scientie: quia profundatet inquistiua cogitatio disponunt ad intelligentiam: sicut dicitrbiloso; uo in libro de memoria et reminascentia. ude Circa meditationes mentoriam in reminiscendo saluant. Reddit Aesim etiam melancbolicaborninem solicitum:quod multum valet ad acquistionem scient Tetrabit etia3 melancholica complerio a multis que impediunt scientiam: sicut sunt lasciuia camis. et multe alie vanitates mundane Et
hec re quarto articulo buiuo crimis dicta lassiculi.
47쪽
ii firmi taleo qrei vere generitur
E Quillo et bis reclaridit e cboico nimiosunt dispositi ad scientiam: utrum magni:vel par ul. Datet enim ex dictis in secundo articulo q= cbollarica complexio maxi
me disponit per se ad magnitudinem sm longum non m latum:nec fili missum Et in tertio articulo declaratum est etia3 v c boletici niaxime dispositi sunt per se ad scientia3:et ex consequenti patet ir magni sin Piniensionem longitudiniari parui Fm alias duas dimensioneornraxime ut in pluribus et per se sunt dispositi ad scienti amrcum etiam declaratum sit in articulo secundo: m melanc bolica complexio reddit bominem per se indispos, tum ad scientia: boc patet m patui fin omnG dimensione3 non sunt ita dispositi per se ad scientia; sicui sunt magni fini dimensionem longitudinis Et cum reclara. tum sit in quarto articulo * multi niaxime sunt dispositi per accidens ad scientiani: qumir m parui omne Di mensionem sunt niaxime dispositi per accidens ad sci tuam. Cum autem declaratum sit in secundo articulog complexio Ilegmatica niaxime disponit ad magnitu inem fini omnem dimensionemri declaratum fit in tertio articulo * Illa complexio minime reddit hominem dispositiam per se ad sentiam:et minus O mclanc boli ca complexio:patet * notabilitct magni sin omnem dimensionem numine dispositi sunt ad scientiam cum autem reclaratus fit in secundo articulo * languinea complexio disponit ad mediocrem quantitatri rene primortionatain fini omnem dimensionenti et declaratum est in tertio articulo* illa complexio post cbolcricam reddit hominem niaxime dispositum per se ad scientiain:patetm mediocriter magniret rene proportionati sin etianeni crisoncm maxime sunt per se dispositi ad scientiam poli illos qui sunt magni sin longitudinem: et non fimqtrastidit dunensiones It lieni3 sunt masio dispositi per se et in pluribus ad scientiain q; omisco alti. Secundo mediocriter magniret bene proportionalism omne3 di mensionem male sunt dispositi per se ad scientiam. Sed peius illi qui sunt notabiliter magni in omnem dimen fionem Et bec requinto articulo dicta sint. si Sexto
mouende sunt quedam dubitationeo: et i emoliende su
per predictio. Dosset enim aliquio dubitare re boc qo dictum est i articulo primo * coplexio sanguinea resis det verucum illa complexio sit nobilissima:et in vere infirmitates generatura: bec dubitario faciliter remouetur:qr infirmitates que sunt in vere sunt propter temporis, luto eni .Et boc enim v natura adiuuatur Mninclo teli iporio insurgit ad expcllendam malam materinque in corpore erat latenoret in illa repugnatia nature coria malam niateriam semitur amictio. si Dosset etiam aliquis dubitare re boc:quodcunq; est in articulo lacu do m complexio melancbolica mimine apta est ad ma/gnitudinem corporalam fm omnem dimesonem: tamequandom inueniuntur multi melancbolici cum corpo re valde magnorit rec dubitatio faciliter remouetur: qr corpora bumana melancholica sunt aliquando valde magna: boc accidit ex inulta abundantia materie: quando autem dicimus m complexio melanc bolica est nim' apta ad magnitudinem corporalcm: vi complexiones a I :hoc dicimus supposita equalitate materier quia tan/rum re niatem sanguinea niagio est extensibiliorci tam tum re materia melanc bolica:sic dico de materia cbolericat et re materiasse alica:*quclivet illarum aptior est ad inatore extensionem: materia melanc lica:supponendo* non fit plus re niateria metanc bolica:Q retegniatica. vel cholerica .Accidit etiam quadam * cbolerici quantum ad complexionem naturalem fiunt me anc bolici accidenter propter immani adustionem cbo I rei et ita inueniuntur magni fici ei mensionem longitu
dinis quando* melancbolici. Dolcst etiam contremerem aliqui tarentes corpora sanguinea: Pel stegmaticat vel cbolerica: bent tamen materiam melanc bolicam
In organio sensitivarunt i criorum: r quamus aclibuo
suto sic te b arent: ubi videtur quando ac si totius cor porto complexio mclancbolica esset. L posset etia3 ali quis dubitare re boc quod dictum est in articulo tertio cy cbolerici mulo sunt dispositi per se ad scientiam Mianguineiret vi flagitialici. cum enim dicat pbilosopb'
secundo re anima.t Dolira carne esse aptoo inente.vluc autem linguinci et stegniatici videntur carneo mollio reo babere Q cbolaricuquia mollicleo pre naturam bininida videtur esse:et complexiones iste bis nude sunt Coplexio autem cbolerica ccca est. Et pec dubitatio secili ter remouetur per distinctionem mollium cartuum. Est enim in carne quedam mollitico aquca:et bec mollineo est in carnibus mulierum et dominum stegmaticoru3r et tac non reddit hominem aptum ad scaeni iam Et est in carne mollities aerea:et dec est molli leo carnium sanguinearum:et dic mollitico reddit bomuim aptum ad scieritiam: et est quedam mollities aliquando in carne que est quasi mollit ira ignea: et bec mollities est per naturas raritatio:et bec mollitico reddit bominem aptissimum ad stientiam: et ric mollit ira est in carnibus cbolericio. Et cum ego nomino molliticin aqueam aereamiet igne ain:non intelligo m sit per naturam vere aque et veri arario:vel veri imo:sed per naturam qualitatum similiu3
qualitatibus predictorum clamentorum. ius vellet tenere illam opinionem:que ponit m elementa sunt iii nux to fin suis peris essentire incomplatu tamen .c Dosset etiam aliquis dubitare re boc quod dictum est in eodem articulo * melanc bolici non sunt per se bene dis positi ad sciem iamrcum videamim quosdam melancholicos esse sit btilistinuingenis .Et bec dubitatio faciliter remouetur per boc * quandovi contingit melaricboli
cio in omnibus atrumo pari ibuo corporis babere in omni hiis organio virium sensitivaru3 immorum complexionem similem illi:qua continuita babem c bolerici:et sari, Sullari in locis illio.lllac miru3 qr accidit quando: bominem unius complexionio habere aliquod nacbru cis plexionio diuerse:* et tumiatur mel ac bolici subtilissi iiii cen*:boc cst per semper boc y cbolerici fiut in Dcbolici accidet repropter adultione cdolae. istis ut n6 nego. quin suit multi apti ad scictias: sed itellexi brere mel ac dolicio naliter:fi lio discordat coplexio:qua b det in organis virium sensitivarum iteriorum ab illa corporis complexi .Silli.n. sunt numine apii per se ad sciam. Ex paedictio potest patrae rusio ad argumeta ut vi rania pariem .Et hec re predicta questione dicta sint.
ruptibili coniuncta seinper per se uitelligat.
potentia ad actu3:nisi per re ceptionem speciensed non semper breuit speciem: quias in Nilosopbum tritio de anima acreatur ut tabula tala in qua iubil est actu scriptum:crgo anima non semper
'ira vite stri dico v anima corpori corruptibili M M oeniuncta inon semper se lictu Sicut enim dicit Silosopbus secundo re anima.3ii cognIIIoliam acIuum reucmmus per cognitionem obie/ctoniniret precognitiolium actuum re minus in coegnitioncm pomularuamet per consi cno in comitio xcintilentae Pudium
tertium carnis niplex mellitica Vubtura quartam
48쪽
neria essent se. sed anima non seriam cognoscit actum supum. Iron enim semper intelligit se intelligete et boc docet experientia rego non lamper cognoscit seipsimi.
G Dretraea fim pbilosopbum quinto topicorum. radia gio scimus quid ignia iij quid anima et sed nescimus
quidere ignis nisi pre argumentationem. tantum emniicimus de cinditate ignio naturaliter: quantum pota, miro concludcte per proprietateo ei uo Unde etiam si veluntio diffinire snem. diffiniemuo ipsim in respectu ad Proprieta eo accidentaleo: dicendo qi ignis est aliquid natum m se existere aptum natum subgri et elisoni et caliditati et fierit arietet se de proprietatibus aliso. Ergo multo fortius nescimus quid est anima nostra nasi per argumentationem procedendo ab obiecto ad actum ab actu ad pomitianua potentia ad tilentiam. Sed anima non semper est in isto actu arguendi aergo anima nostra non semper intelligit seipsani. CPreterea ammadii forma substantialis corporis humanit per quam bonio re ponitur in speciersicut reclaratus est in quadam questionerquam dis lutaui:que est bec: pirum forma per quam bonio reponitur in specie educatur m naturam rem tentia matreae. sed forma non tantummodo impeditur in operatione stra propter ineptitudinci materie: in qua miriSed etiam propter ineptitudinem materier quam perficitaeinde elim anima nostra propter ineptitudine corporio:cuius est substantialio persectio impeditur in sua operatione.Sua autem operatio est iiitelligere ratio ne potentie intellecti ueri ideo impeditur in actu intel li adi propter ipsius corporis ineptituduiem: a pro pter dicit pbilostpbus primo re anima * intelligere: et confiderare consumunt tir alio quodam interius corru pio:ipsum autem impossibile estnia quo notat pbilosoppbuoqi erit si intellectus sit incorruptibilis quantu ad sui essentiam: quia tamen operatio sua que est intelligere corrumpitur Propter corporis ineptitudinemraninia er go nostra non per se intelligit semec aliud. Q Dretrarea sin quod dicit pbilosopbu 3. re anima nequa vi stam mantasmate intelligit anima: quod intelligendum dii naturaliter dum actu est corpori a corruptibilis forma unde illud verbum relege cdmum est uitelligendisi rasma est aut illud per quod dirigit virtuo sensitiva intrarior in sui operatione: fine ergo ministerio alicuius viretullo interioris sitnfinutari sorte fine ministerio illi' vir tutio sensit me: e vocat cogitatio: vel alicuius alterius intellectus nostre corpori coetuptibili coniunctim natu praeitraret relege comum Iubil intelligit. cum ergo cεtingat illas virtutes corrumpi in suis actibusaeo ip sunt in ganace piriuteocdtingit ex telaquenti in nobis actione intelligibile corrupla sic ut patet in bomuo: in qui biso ac cidit lesio:m qua corrupta sunt organa illarum virium quos usu intelligendi vino carere precipimus tala ergo nostra dum est corporis corruptibilio forma non semper se intelligit. CPaeterea Fin Aulce. o natura ui libro
va. u loquente re viribus anime daremus sic scriptis.
clarissime enim scimus: p barum virtutum alteram impedit aeteri. Inde accidit si una in tantu potest exten di in actu suo maltera totalitre ab actu suo impeditur: et hest una ratio quare via in laniis quado est persecte dormireno babet usum intelliget naturalitre:propter boc
m vires corporis remue minua inteduntur circa regi nuci morim quo patrem animam dormiente petie
cis no sit intelligit Sic rego ex predictis patet m anima nostra dum est corporis corruptibilia substitialio forma actu prificico corpus non senim se intestigit: planu est mnon semper se cognoscit:* non sic potest pre alias potentiao cognoscete semetipum sicut pet potentiam mitellacuum.
Questio Nae 'Argumentum metaβmeth ML
argumentii in oppositiim Nespondeo. Cum enim aris Mo fuit m Augadiicentem.x.lib., tri. persus finem v aias nim se nouit et semper se vult: et semper sui meminit. Et credo m illud verbu dein intelligi re notitia babi/tuail:non actualusicut potest persuaderi pet quedi ver H Ausu. xurum .di triae.vd ubi dicit sic.3M que perspicis, geometria ditutdie etiam perfectus est inlisicrema3 et meminit eius discipline et intelligit et diligit eam: a
qua uio eam nouerit ret amet. in nunc illam non cogitaret
qua geometriam:re qua disputat cogitat:binc admone mur esse nobis in abscodito mentio rerum quarumdamiuasdi notitias: et tunc quod modo procedere est in metum atq3 in c6spectu meno: vel ut aptiuo constitui qii cogitaturmic enim ipsa mens et meminit seret itelligere et . et amare Inuem P ma unde non cogitabat an aliud cogitabat: Ed ende diu no cogitauimua:et unde cognoscetem si cmoniti no valemus: ideo vos nescio: o coeconstro modos rei dici scire nescimus: deniq; ratione ab eo qui comentorat ei que cδmemorat dicitur: is hoc: bscire te nescis commemorabo:et inuenteo te scientem te nescire putaueris Ex bac auctoritate apparet T cum
Augustui' uoluit m ala semper nouit se m accepit nosce pro scire:O est miciligere in babituar ulta enim scim' m actu no intelligimusUnde elid pho dicit in top. lib. scoo m contingit plura fimul sciretintelli me veto uenu.m sic patri solutio ad argumentu FG ric re predicta ora.qucilione dicta sint. Questio XX.
ta sit in appetitu fitiuossicut in subrecto. Iia Liui est moderativa passionu - -
quod manifestum est in sortitudine et temptarantia:re quibus virnitibuo intelligitur pre seno questio:ergo est ubi sunt passiones: sed passi eo sat
in appetitu sensitivo ficut in sublecto. - ,
appetitus est voluntas non appetitus Ofitiuus et errago fortitudo et temperantia sunt in voluntate sicut in
quibus bic loquimur scilicet sortitudo et temperantia ri ne besabcunt babitum in voluntateret babitum in appriitu sem h doctor siti umet m ille babitus: quem dicunt esse in voluntate M. . 3. principaliuo babet rationem virtutio.Quod autem di i. et . Lcunt dabitum in voluntare paret sic via ipsa voluntas bona. ivi in actu suo non tantum est movens: sed etiam mora. de. I. et eande dicit Anselmno.in libro re concor. prest ictae et lae a doctoae heri arbitrum voluntre est instrumentum seipsummo subt. prinenoeted omne quod mouetur in quem mouetur est pae supra. iras: volunta gitur in actu suo est activa et passiua: Volatas quanuis ergo non babilitetur peractus mos inquaut e priuatum sunt ab ea: babilitatur tame per actus suos inquitum sunt in ea:quare sic babet rationem aliquo modo patientio et multotieno potest momi fim rationia ludi cium rectum circa obiectum sertitudinis: vel circa obiectum temperarie caulatur in ea babitus quo reddit pr5pta e expedita ad sic moini: ergo restat q= sertim dore temperantia dicunt aliquos babitua in voluntate.
L Prrima fini pbilosopbum in tabl.Temmantia no Dd. hilior est o continentia:quare temperatus babet passio mo edomitas.rat meo di babet passides idomitas. Certu est tmoedistinctia dicit baritia tantumodo ut Pola
49쪽
tarer tunc arguo vir si temperantia non dicit rabitum in voluntater tunc babitus qui est in appetitu sensi tiuo tantummodo nobilior esset quam babituo extrastens in voluntate: quod irrationabile videtur. Testat ergo m temperantia dicat etiam aliquine babitum involutate. C liureterea fini plina in politi. Alia est virtuo in seruoret alia in momolentem dare intelligi i virtuo qest in struo ad exequedii: vel obediendum mandato diuitid est eiusdem ronlocu virtuteque est indiso ad impe, randis ipsi seruo sed fini phin nono metam rael oluntao dominatur in ala:et appetituo sensti utio fuit. Unde di cit ric verba in antiqua traductione .clacesse est ut dicimus numerus sit aliud Et dico v boc est appetituo vel voluntarergo videtur gransensit illo appetitu inest alius babitus quo babilitatur ad obediendu imperio voliutatio:et aliuo babitus in voluntate quo dabituatur ad imperandu sin rectum rationis iudicium:videtur ergom virtuo morallo aliquem babitum ponat in voluntate Ecb pere eua dicat aliquem dabitum in appetitu selbfitiuo: videmus appetitum sim sinuis esse facile ad obedi/endum imperio voluntatio ui moderamine Disionum. Unde videmuo in aliquibus per boni assi ictu dinem in appetitu leti sumo passioneo esse domitu:et ita restat * iappetitu sensitivo asci ritur aliqui babituo per donas assietudinem:qua proprius et expeditiuo obtererat mυperio volutatis rei iudicium rectu romtacta autem ille babit uorque dicit virtus moratio in volutate magis babeat rationem virtutis vi ille quGyonit in aprilitus,stiuo potest declarari fic.Secundu eni v dicit pbilosopbuoa .et bicor loqueno de virtute morali. Llirtuo est habitus honus qui babetem perficit:et optio eius bona redditerago virtus moralis eua est in illo appetitu a quo actus principalius sectitur rencin bonitatio moratio: dactus inaxime sortiutur bonitate morale inquantu3 sunt a voluntate directa sm recturarimo iudicium aergo bavi tuo e stram volutate principaliuo sortitur ne ratio nem virtutis in babitus existerio in appetitu sensitivo.
reterea pho scdo et bicorum.dicit m virtuo est habit'
electuiuo:ergo ille babitus qui est sicut in Io in potin tia pre qua est electio pluo babet de ratione virtutis: mille babitus qui cst ficut in ibo in potetia per quam non est electio:porma autem pre qua eligimus est voluntas no appetitus sensu tu .dio enim proprie loqucdo dici natio bruta habere electioncrcum in suio actibus necessi tetur: et et id videt appetituo sensitiuus nectilitari poste Restat ergo P babitus exisseno i voluntate sicut i subiecto pluo babeat de ratione virtutio vi ballus existino in appetitu senstiuo:sicut in sudiecto: immo forte ut magio proprie loquar babit uomstreo in appetitu senstino nugis dot dici similitudo vel impressio virtutio Q vir tuo. cinde arguinctu3 quod factum est pro parte ista gratia coclusionis concedo.
i a illi, quod arguitur in oppositu si fortitudo illuvi et temperantia sunt inoderative Passi
nu: dico qi rerum est: et cum dicis postea qi ex boc sequit , sint scut in subiecto in appetitu sensitivo in quo sunt passiorico que moderitur: dico q= nd oportet. sufficit eniad moderadu passiones appetituo sensitivi ili sint in apipentu sinsitivo fim quadam seu sinu lituduiem vel spessionem:que fini iudicium meu proprie rone virtutio ridlibet.elutus enim moralis principaliter est ad babilitati triam volutate ad bene sese babere prompte et facili
ter circa bec obiecta virtutum moralium fini rectum rationis iudicium ret ex consequenti est ad moderantia passonum. Unde si inummo tactum qi temperantiaret sor
titudo sint principaliter ad moderandas passiones in appetitu infitiuoaciae ecbere accipi d sani temperanti
am et sortitudinem no pro bis nomini duo qui puncipaliuolamuntur rationemvirtutioniam magio proprie poliunt dici similitudinco vel impaestioneo virtutu es virtuteo.Et si sine deiudicio de predicta questione dicta sufficiant. Questio. XXI. Q6. an
in cena transmutasset corpus rim in corpussu titillud do rcinustet de perro suisset vinco. -
-gvidetur liue rei nansissent: cii no
sint de Gentia corporis petri: sed potentia sensitiva non est nisi ubi est vita aergo illud quod remansisset de petro:suissct viveto et interiri non rectri limo per animam petri ri illa ,nera R. Vii t u esset transmutata: nec per animam cb iliam ratione accidentia pania in secramento altario essent viilentia per animam cbristi: quod salsum est.
qicbristuotiansmutasset totum corpus petri in composuit metet dicereposto* cbristus transmutasaei tota sub stamiam petri in corpus suum. Si enim transmutasset corpus petri in corpus suum: non propter boc sequeretur m reansmutasset animam petri in corpus suum coum corpore riui est aliqua ratio cod incitans qua ulo in completam per aliquam veniam eductam de polcntia materie. Dico ergo * postom cb: reo transmutasset corpus petri in corpuo suum radbuc bene remansisset aliquid de essentia rim vi Milo:scilicra im anima intelle clivaret ita etiam remaneter aliquid viueo de completace portitare corporis petrio m sicut declaratu3 est in illa questione quam disputaui. Utrum in homine sit alia qua alia forma substantialioq; anima intellectilia: quan uis in bomine si aliqua alia forma educta de potentia materte incompleta:per quam est incompleta ratio sub stantialitatio et corporcitatio cum compicta ratio substantialitatio etiam unde substatia est et corporeitatio unde corpus est:est in bomine per animam intellectivam. inicergo si cbustus transmutasset corpus petri in corpus si nninta tamen vi non transi nutasset animam intcllecti uam Ipsus petri:remansisset aliquid de essentia rim vi ueno: boc est anima intellectiva que est de essentia rimet et remansisset etiam aliquid eluens spectatio ad completam rationcm corporcitatio ipsis in m :boc est ipsemet anima intellectiva per cliam sicut parum ante dictum est: completa est corpoaeitatio rario in petro: et in bombmbus algo. cd tamen illa accidentia que remancrent de corpore rim: boc est quantitas etcolore et figura:et sic de aluo non remansissimi viliciatia: quia non sunt capa/cia viternec in ipso remansisset potentia selisinua: d ta tum non remansisset in anima sicut in radice .ulon eius pono potentias anime essit accidentia quedam: sicut de claratum fuit in illa questione quam disputaui. citrum potentie angelorum sint accidentia. Quod autem illa accidentiarion remansissilit vivem La illud patet: quias in q, dicit philo buo secundo de anima. Anulia est
quo vivimus et movemur et intelliguntis primum: et sertim dum esse quod dicitur de anima. r. Anima est actus
corporio prersici organici:corporis in quam qo est substatia:illa ergo accidentia si remanfissent sub substantia cor porto petri non fuissent ab anima perfectibilia: sicut maeteria perficitur per suam formam: et ex consequenti non suissent ab ata vivificabilia. Eic ergo cocedo q) schnit' trahi itasset corpus rim i corpuo suo ala remancte: siue trisinutasset toti essentia rim:* illa accidetis d remans Ant de coepe rim:et no remasissent viva. Cara argu
50쪽
in niti pro parte illa gratia conclusonia concedi potest. Ad arg il quod arguitur in oppositum m ad buc reniansii init poteticonsitive in illis ac
cidentibuo:dico cr falsiim est: potentie enim sensititie libsutit accideiuranea sicut reclaratum fuit illa questione: utrum potentie angelorum sunt accidentia potentie anime non addunt super potentiam anime nisi res cra ad. actus et oblecta. I Preterea dato * potentie anime esserit accidentia:et cy remanerent:si transmutatum fuisset corpus perri in corpus curisti: vel si transmutatum suis set totum illud quod erat re essentia petri:adbuc mo capfigura organi Ipsus oculi non remansisset video per po tentiam visiliam: quae potentia visiva:non est nata esse presectio figure ipsius organi: sed perfectio substantie ip/fius oegatu .s sura ergo ipsa ipsius organi non vidisset Protentiam visivam. ipsa etiam potentia visiva non vidisin:quare actus potentiarum non attribuitur ipsis potenso: d attribuuntur substantie.Attribuuntur eni3 sub stantie sicut intelligenti volenti uiuenti:et sic de aluo et attribuuntur etiam potentuo: boc est intcllectui non sicut intestigetui:scd sicut per quam intelligi inuo et volunta n non sicut pol tu sed per quam volumuo et potentievi siue non ficut videnti: sed per quam videmuo:et sic realiso potentiis anime.Et sic patet v atom potentie anime event accidentia quedam absolutaret * cbrillus tras
riu ex peccato: imo quandem contrabit botrio irregula ritatem pre opus meritonid:ficut ille qui selo iustitie bominem uiterficit in bello iusso: crgo irregularitas non tollitur per raptismum.
litur per baptismum quod reclaratur per rationem. et pduplicem auctoritate Natio est bec:quia irregularitas quandoq; contrabitur per causam meritoriam: ut m ar gumento tactum estriton videtur autem rationabile vruptismus tollat penam ex meritoria caula contractam: et fi dicto p saltem tollit irregularitatem ex causa culpa vili contractam: dico cr non equare et fi coiitrabatur albquando ex causa culpabilunon tamcn contrabitur exilla sub ratioue qua culpa: sita sub aliqua alia ratione. Ad buc sunt etiam auctoritateo. Vicit enim Augustulus libro vigesimo xto re Acutius intellisut qui neceu qui catricummuoratii paganus babuit alteram: ordinandum censuerunt. quia re sacramento agitur: non de peccato.3tem glo .super illud verbum scriptum ad D tum primo capitulo unius uxoris vir reitcratur Priva predictat et sumpta sunt ab Augustino in libro re dono coniugali.Sic ergo patet cit irregularitas non tollitur phariismum.
me e lent accidentia quedam absolutaret v c dristus trai pro parte ista gratia conclu/mutasset totam substantia petri in corpus suum liue quapi vi Dul I ii. iii ulli eoncedo. LAd auctoritas et figura que remanfissent. non babuisunt aliiqucin ritatem Primo adductam in odoositum cum reuerentia actum sentiendi per illas potentias sensitivas dato T renians&mmec etiam ille potatuae babuulent actum striticndi:cum eis non beatur actus sent redi: sicut istientibus: sed sicut illae per quis sentieno sentit. Et ricre ista questione dicta sint.
quamvria filii di sacramento baptismubec scis, licet utrum irregulari ire tollatur per baptismum.Alia autem respiciebant emptionem vel vedino/nem:que suerunt due.Una virum liceat emere: vel vencere reddituo ad vitam data certa summa pecuinem lia virum aliquivossit licite vendere aliquid annexum spiritirali. Ille respicaebam bomines per comparationcm adprehendis ecclesiasticis: et suerunt duc: una virum p latus qui non vult prebendare nisi conterranem ium ccci Glia fuit utrum ille qui babet plureo prehendas in pluribusec clamo:teneatur plurieo dicere boris canonicis in die Alle metui remigioso:et merui me. Una vi utrum religiosi rebeant suis retractionbuo resilere alia utrum liceat viro religioso et vim vi repellere. Aliequestiones fuerunt tres. Vita utrum ille qua lucratur plud, probibitoo teneatur ad restitutionem. Secunda virum clerici possint cogi ad solutioncni exactionum factarum ui ciuitate propter utilitatem boni commu/mo.Tertia utruSpredicator ratione sui officii aeneaturm M. Omnia illa sitare que docet aut predicat. Primo eram go queritur virum irregularitas tollatur per raptismu. me. Qom.
betur per baptismum omne dictum vel se R .ctum contra legem rei tollitur:sed irregulari Secada tis est d mol:crgo irregularitas tollitur per baptismum. Cette bieran rauper epistola ad Titu Unde tr si quia ante baptismum plures uxoreo babuit: vel unam ante et alteram post nd e bigamus ergo baptismus tollit irregu
- laritatem contractam Per digamiam.
Mi P per baptismum tolluntur peccata tantu et I lxl - in ea que consequuntur peccato: sed irregularima non est Accatum et quod non consciueriritalem primo adductam in oppositum cum reuerentia respondendum est:* non statur auctoritati sue in Nepar Immo ecclesia sentit cum beato augustino magisci cum beato liMronrmo in boc casu Ec decre ista one dicta sufficiant. Questio XXIII.
vendere reddituo ad vitam. CEt videtur cvnon:quia vi babetur extra de usuris.c.cons Iul ntentio plus accipiendi facit usurarium:sed iste et emi redditus ad vitam:lacit contractum usurarui3 q
Contrii siclit-exn a re usuris.cmuirati.rum dicitur ficet&ie diibuerit butuo excusatur clupanoorgranu: vinum releum: vel alias merceo pen dit:tuc amplius qj ut valeant in certo termino recipiat pro citae:si tit eas tempore petuo non fuerat venditurus eccem ratide dubrum ille qui plus accipit in ritu G rederit excusatur 'sed in emptione. et peditione redditua ad viti:dubiu3 est pira vendes pluo rei S accipiat:et utruemes plua accipiat due retaergo siue pendens plus det vaccipiat:et emcno plus accipiat iu det: videtur in Ur tione dum excusentur.
e hquo iuste mercationes in quibus uti dat emens quaam accipiat sunt lucrative. bo que fit disterentia intervemum et mutuuret queda aliaetertio quo liceat pede re terra ad vitia. Quarto quo Pecunia .Quinto quo tereram hereditarie.Sexto quo pecunia bereditarie. Septimo mo desunt quedambitalioneo.QQuatit ad psinu articula scaenali est:* cum unus sit olum princem in psacra scriptura et cincti testantur: et etia non latuit sculeo cu dicit reo. i et metaebr. In' ergo Dicem: cer tum est m reo bolaosm rectu dictante irature debet subitimire si inuice ut contractibus suio imitantu sunt vivet, sub uno recipe:q receps deus est. Munc aure ita est si alique pira nandi studat in aliqm rem utiliae adi usu dii manuei cm alte terre reficulet ecduero:verbi graim paro terre ab udat in indo:et deficit in vino retalia