장음표시 사용
161쪽
dianis idea in eumn sietis rasio ando ad suam eontingentiam atque hinc ad ensis Meessarii existentiam ei varias ejus persectiones peritenim ergo Non ponii adimanti- id enim deberet poni inter animam ei in scium, in quod tendit sed inter animam ei animam, quae sibi ipsa potes esse obtentum . in quod tendat. nihil interponi potest ergo
67. BI. 1' Anima destructo corpore non potest eae
iere. Nam anima ex natura sua ordinatur ad ossiciendam cum corpore substantiam ompletam ergo destrucis eorpore ex natura animae necesse est ei ipsam perire. B. N. assert. Ad prob. D. M. Anima ex natura sua ordinatur i. e. essentialem aptitudinem habet ad sinciendam cum corpore substantiam eo leιam hominis; C. Ans. i. o. Ex natura sua debet necessario semper actu esse conjuncta cum corpore. N. Int. Non enim essenii snecessitas actualis unionis cum corpore in natura animae
sita est, sed solum essenitalis aptitudo ad hanc unionem; unde etiam dissoluto corpore, propterea rasione sui nulla tenus imperfectior, existere potest. Inst. 1 omne, quod oritur, aliquando pereat necessami atqui anima cum corpore oritur ergo ei cum corpore pae ibit. R. D. Maj omne quod per nerati mem e compos, sonem quamcunque oritur aliquando inici ea necesse est vel sallam inierire potest, C. Maj omne quod 'rii per σωιionem, N. V. ei D. Min. Anima cum eorpo
162쪽
oritur Pina modo plane diverso . nempe ipsa per creationem, corpus per generationem, C. Min. Eodem modo, . N. Min ei in Cons. Omne quod per generationem itur compositum est, ac proin perire potest per dias Iusionem, cujus ratio sufficiens in viribus naturae esse potest en simplex vero, si anima, non potest oriri nisi per creationem, ac proin neque interire nisi per a nihilinonem, cujus ratio susiiciens ex probasione allata
Inst. 2 Ex variis morbis, quinus corpus assicitur recto colligitur, illud esse natura sua moriale ergo a pari ex variis aegritudinibus animae idem colligi potest. R. c. Int. N. Cons ei parit. Disparilas in eo est, quod morbi corporis tendunt ad dissolutionem partium et cum corpus dissolutis partibus iniereat, Vese ex morbis in ruptibilitas et inieritus corporis arguitur contra aegrii dines animae nequeunt illi inieritum afferre, cum anima. ut pereat, non dissolvi, sed annihilari debeat aegritu dines autem vim annihilandi in se non habeant. I. ' Saltem anima destructo corpore non potestrivere seu operationes vitales exercere. Nam in iis pendet
a corpore viget eo vigente, deficit eo deficiente , usi palat in deliquiis etc., in quibus nequidem sui conscia est ergo proprie immorialis non es R. N. Ant. Adprob. D. Ant. In operationibus vitalibus
anima pendet a corpore eae natura sua, Crant. Eximione eum corpore, quamdiu haec durat, Subd. In albquibus, C. Ant. In omnibus et semper, N. Ant ei hina coris certe ex eo, quod anima nostra inquando de caenia corpore ad stupore et lethargum deducatur,
163쪽
inferri nequit, id fieri ex natura animae, cum secus id toties seri deheroi quoties corpus lethargo vel languore opprimitur atqui lamen constat, corpore vel in multis luchargo oppresso, vel in senibus ob debilitatem languente, animam multo etiam vegetiorem suisse. Itaque id solum ex eo deduci potest, animam quamdiu corpori unita est. pro varia hujus dispositione non semper eodem modo di postiam esse ad vitales actiones exercendas, uti nec peri incissimus artifex eodem modo tractare potes instrumenta inepta, quo apta et commoda.
Inst. Ergo et animae belluinae sunt natura sua inuno tales, siquidem et hae destruci corpore vivere possint: atqui hoc est absurdi ima ergo. . ..., B. N. Cons etRat addit. Nam animaebellumae destructo eorpore vivere nequeunt. Etenim vita belluarum consistit in sensationibus seu in inferiori cognoscendi et an iendi facultate, quae sine objectis sensibilibus in organa
sensoria agentibus vel saltem sine concursu alicujus principii extrinseci nunquam ad actum secundum poterii transae ire ergo animae belluina principium viis completum non habent in seu ergo phr se nec vivere possunt destructo corpore. Unde sorte per destructionem Organorum, sine quibus suas vitales actiones exercere non pomuni, Deo occasio praebetur, animas bellianas, utpote finem
existendi non amplius habentes annihilandi dixi forte an enim, destructo uno corpore, nullum amplius sinem existendi habeant a Deo praesu*P . . . di Hudi aliud corpus, ignoramus.
164쪽
I -mna animae Aunum 68 Essentia rei duplex distinguitur et paysis se misphysiore. Prior est eomplexns omnium determinationum 4mente, in sit hoc ens et non aliud necessariarum Posse ierum est δ' quod a nobis in ente concipitur ui ratis sus- lens seu radix Nelerarum detremi sonum. Pono in Moam essentiam animae, quantum a nobis cognosci potest,
nuclero in eius liberiaio, inimai alitate spiritualitate inissessitate intelligeniosi di volendi ei forte etiam, quod
eamen siricie demonstrari posse non putamus. in actuali directa cognatione. ex praecedentibus satis patet. De -- tu Pisa autem essentia animae qua spiritualis inter se di semini Philosophi. Alii enim eam in simplicitate, alii duce Lochio in saevitate cogitandi, alii cum artesio in actuali cogitatione, alii demum in activitate seu vi agendi intrinseca resonunt, quibus et nos adhaeremus. Unde sit: M. R0P. Aeetiviras INTRINSMA EM EM TIA SIM HIIsTA AMMAE MMANIS QUA SPIRITΓ8.
Prob. 1 Posuine. Illud est esseniis mela Pica seu attributum rei constitutivum, quod 1 rei, quam constituit, est proprium illamque ab omni alia distinguit quod η est radix caeterarum proprietatum, ei quod 3 continet id omne, quod in conceptu rei essentiali inchiditur. Atqui actinitus intrinseca est 1 spiritibus ita propria, ut come t ente, quod ex vi intrinseca non possit ad actum
165쪽
transire, tollatur Mesus idea spirissis et is aesivitatem autem spiritus distinguitur ab omni non spiritu seu materia, quae est quid prorsus iners ei passivum rahes rariae etlans aeterarum spiritia proprietatum, quales sunt lacu tales intelligendi, volendi, sentiendi, recordandi, etc. : nam ea proprietas caeterarum est fons et radix, quae caeteris in actu secundo positis est prior, seu sine qua caeterae non Concipiuntur pomo exerceri atqui talis est activitas relate is saevitates intelligendi, etc. ergo. . . . Ei demum 3ὶ mita actinuata suri rea nihil amplius desideratur adeon 'ium implicitum uitiis ergo acii dias habet res illas conditiones, adeoque est essentia metariusica animae humanae qua illai . Prob. 2 Nesatine. Si essenii metaphysica spiritus non sit acuritas, orii se simplicitas, se facultas cogitandi aut ipsa actualis cogitatio : atqui essenii metaphrsica spiritus non es 1 simplicitas, cum haec non soli spiritui, sed iuxta nos etiam elemeniis materiae conveniat neque ui radix cogitationis, activitalis, etc. concipi possit; nec 2 saevitas cogitandi aui actualis cogitatio; nam nem trum horum est radix caeterarum spiritus proprietatum v. g. Voluntatis, sensis natis activitatis etc. et dein sa-culias cogitandi ei aciualis cogitatio sunt species activii sic atqui certo non genus in Uecie, sed species in genere
adeoque lacullas cogitandi ei achialis cogitatio in actis, late, non iam in illis continetur emo activitas est esse fia spiritus inprisca. I. Aelivitas supponit in no no a nae rationem
substantiae se priorem immo non si prunarium ammae
166쪽
R. D. Aia Achullas suppomi subsimilam so priorem in nosione anima, pia exuis, C. Int. Qua spiritas, N. Ant. ei cons. Aciivitas quidem non est primarium attribuium animae in entis hic aulam agitur de primari Miribuis animae in spiritas seu quo anima constituitur in ea specie substantiarum, quae est mirituum Inst. Atqui activitas non est primarium anum alla butum ne qua spiritus quidem Nam H ex activitate non fluunt omnia spirituum Miribula, uti v. g. Vesuvias; ergo. . . . b activitas etiam brutis convenit atqui haec ia-men non sunt SpirituS ergo ....
R. N. Min. vlvt. Ad prob. V D. Int. Non omnia
attribula spirituum fluunt ex activitate i. e. acii uale generim concepta non concipiuntur omnes species activita iis, C. Ant. i. e aliqua species activitatis seu aliquod Miniributum spiritui proprium concipi potest non praeco cepta activilale intrinseca, Trant et hinc Cons. Unda fluit responsum ad probationem primam dc voluntate. δ Aciivitas etiam brutis est communis D. Maj. Eadema nere, C. Maj. Eadem specie, N. Maj ei D. Min Brula non sunt spiritus, i. e. nihil habent, quod si spiritibus proprium, . Min. Habent enim activitatem sensationis et appetitionis, per quam ab omni materia distinguuntur. Id est, non habent omne id, quod solatici proprie dicio essentialiter compelli, C. Nin Non enim habent activitalam intellectus et voluntatis. Unde etsi activitas animae bellianae ct humanae, qua talis praecise aciditias, sit essem
ualiter distincla, non tamen qua acti'litas pliciter l).
1 Si quamvis animalitas orporis humani ab animalitato orporis orati vi equi omnino distinguatur, tamen essentia metaphrsim orporis humani in animalitata simpliciter telonenda est uuia nimirum intimura
167쪽
Porro conceptus huius p requiritur ad conceptum illius. cum prius sit concipere activitatem quam concipere lalom activitatem ; ergo aciivitas intrinseca, etsi non in se. lamen pro conceptu nostro, utpote qui intimam naturam spiritus intelligere non possumus, est primarium altributum et hinc essentia metaphrsica spiritus adeoque et animae humanae qua spiritualis Brutorum vero animas aliqui Philosophi dixerunt spiritus inferioris ordinis, alii ero , quibus et nos adhaeremus, eas dicunt esse sub stantiam mediam inter spiritum siricie dicium et male
DE ANIMA ELATIVE SPECTATA.70 Antina, ut sit libera, necessario ex Sectione praecedenti cognoscit ei appetii; unde relate ad subrectum seu animam deduximus ejus immaterialitatem, spiritu istatem atque essentiam molaphrsicam. si omnis costiali et appetitio praeter subjectum cognoscens et appe-
principium quo animalitas corporis humani in suo esse specisse anima. litatis constituitur, non plane concipimus. 1 Quamvis et nos, modo recte intelligamur, animas brutorum ad clas. eem spirituum revocare possemus, sed quibus intellectus et voluntas desit 'tque adeo ita cum corporis dissolutione pereat. Sequi in hac re liceret ε. Gregorium Magnum. qui Dialogor. Lib. 4. Cap. 13. ita habet Tres ι- tales piritus remit Omnipotens Deus: mum, qui came nori tegitur alium, qui eame tegitur, sed non cum eame moritur; tertium, qui came testitur, et eum eame morituri Spiritus namque est, qui came non testuur, austelarum; viritus, qui came tegitur, sed cun eame non moritur, homianum; piritus , qui came tegitur, et cum came moritur, jumentorum omniumqtte brutorum amimalium Homo itaque is in medio reare ea, ut erret inferior ange superior jumento
168쪽
71 Quaestio haec, quamvis primo oblui non adeo dissicilis videatur, tamen tum per se obscura, tum tot tricis ob varias et diversissimas Philosophorum opiniones implicata jam est, ut ab accurata analysi cognitionum nostrarum necesse si inchoare ut deinceps, quae sit iuxta nostram opinionem singulorum Ognitionis nostrae elementorum origo, et quomodo haec Hemenia in unam cognitionem coalescani, perspicue, quantum fieri potest. elucescat. Ilaqua 72. Objecta cognitionum nostrarum sunt vel semintilia, ut arbor quaedam itidividua vel in sibilis, ut esse , Veriun vel sensibilia ad instar insensibilium, uti arbor in genere spectata, vel in individuo ut mere possibilis. Perceptio sentibilium idea vel e eeptus seremutis zpercepit insensibilium idea simpliciter, notio vel intuitus percepso ero sensibilium ad instar insonsibilium nee ua simpliciter . e conceptu stricte dictus, aut, si
ii coneepius senerim vel specifieus, esiam universalia
169쪽
Vocatur. Ido a lis et cmessus aιritia dierus e mi Mnomine etiam unius appellatur, dum agitu de rigo a vocis aeceptione, qua eognitio ab ideo simpliciterram n rum distinguitur. Vulgari autem loquendi more ομι- sumitur pro omni pero ruma eruatis sive immediata sivo mediata sive simplici sive composita. Hic autem, cum da inquarendo in originem ei naturam e Messionum nostra rum agatur verba rigoroso in sensu desinito accipienda sunt. - uuaeritur itaque: omodo perveniamus 1 ad ideam Mautialem: hodictam simpliciter, et 3 ad emo ι M. 73. Ad quam rem praenotare oportet, saepe nos sentire impressibnes ab obiectis externis, quin lamen de iise Messionem seu proprie dictam ideam sensualem habe mus. Ergo impressio ei sensatio conpequens distinguenda est ab ipsa idea seu cognitione sensuali, nequd sensatio
sola constitui per se jam eosnuionem. Sic eum in aperio eampo versamur, plurima obiecta nos circumdant, agunt que in organa nostra et consequenter impressionem alia quam in nobis producunt, quin iamen singulorum ideam sensualem proprie dictam seu cognitionem habeamus. Tum vero dicimus proprie rem aliquam nos cognoscere, eum eam ita percipimus, ui per proprias aliquas Maseam ab omni alia distinguamus, atque adeo implicite j
diremus objectum Me es em tale Per e tuis intelligo
itaque complexum eorum modorum quibus obieetum aliquod sensibile ab aliis rebus seremitur et in sera terminatur ac quasi circumscribitur, ut si tu ens indNviduum. Ergo omnis idea sensualis, ut sit vera cognitio, esi judicium aliquod implieitum, ac propterea composilata dRobur sistri elamoniis, re in unam eonscientiam
170쪽
untiis 1 in nempe eae sensasiona musaesis et eae dea entis MLetosi esse simpliciter. Idea ensis vel τού esse simpliciter est norma, quacum eo arat ei iuxta quam dijudicat intes . lectus omne id, quod per sensus epraesentatur et inve lniens in eo consormitatem aliquam et similitudinem cum norma omnis esse, illud affirmat ut esse tale, i. e. utens talem cum norma eonformitatem seu similitudinem halens, atque ita ideam eo esse simplieiter cum sensatione entis talis sub una conscientia complectens format ideam
sensualem, η anquam conceptum et judicium imp
Itaque, ut ad prunam quaestionem scilicet: --odo
1 Ut quid per unionem duorum elementorum omissonis mundisclatu una eonseientia intelligam, hic statim initio iusta capiatur notitia,
animadverto, me per hoc aliud non velle, quam nos, dum implieite iudieamus, aliquid esse enitale , non habere seorsim conscientiam distinctameniis simpliciter et seorsim aliam conscientiam entis talis, sed utrius- quo unicam conscientiam. Distinctam enim utriuslibet elementi seorsim spectati conscientiam nonnisi studio et reflexione adhibita ex analytii rigoros cognitionis acquirit philosophus solus. - Sic, ut exemplo res doctaretur, dum legimus Vocem aliquam . . turris, non seorsim conscientiam distinctam habemus vel singularum litterarum et earum ad hanc vocem formandam combinatimis, et conscientiam aliam seorsim significationis seu idem, quae per hanc vocem repraesentatur, sed utriusque et vo- eis et ideo unam conscientiam habemus ita, ut distinctam utriuslibet seorsim spectati conscientiam solum per attentionem peculiarem acquir mus. Quis vero jam me aroerct, si dicerem , me, dum lego vocem tu viris, duplicem quidem habere notionem, scilicet vocis ipsius et ideo per eam repraesentatae, ast unicam cognitions seu unicum Onceptum , cuiuutramque illam notionem sub una vel in una e scientia conjungo AK Hidem prorsus intelligo, dum dico, ideam os esse simpliciter et sensatio. nem entis talis sub una conscientia concipi. Enua enim talia sunt quasi, Euerse et voces, quae repraesentant ideas τιο esse, veri, iusti, pulchri eis. atque hinc sit, ut, quemadmodum vox turris sine notione ideo per illam repraesentata nullam eo stronem efficeret, ita entia talia in notionaidearum, quas illa repraesentant, sensationem quidem qualem etiam hes-- habent, ast nullam cognitionem proprie dictam parere possint.
2 Vide Hireh. Emp. Meti II cap. 1 et cap. 2. Art. l. Nola Pag. 21