장음표시 사용
171쪽
mensemus ad Meam se ualem respondemus, respondere simul etiam oportebit ad secundam : quomodo pere . niamus ad ideam simplieiter quibus explicatis facile Metresponsio ad tertiam quaestionem: quomodo perventamus ad emo tu stricto dictos cum hi per abstractionem exi is sensualibus formentur. Ast alia insuper quaestio nostris lamporibus summi m mensi hic annectenda est; videlicet, l1omodo scire pol simus, obiecta cognitionum nostrarum independenlar a nostra cognitione et extra mentem nostram habere rasa aliquod proprium, et quale Me esse sit, seu aliis verbis :quomodo probari possit Objectiva realitas evnuionum matrarum. Atque haec est quaesiis, quae simul cum priori de origine cognitionum nostrarum ansam dedi periculosissimis nostrorum temporum s siemalibus, cum ex ea male soluta vel in empirismum et ex eo in materialismum
ei atheismum , vel in Healismum sive subiectivum, sive obiectivum seu pantheismum modernum prolapsi sintliaque in hoc Capila, urtoia heoria cognitionis, quantum fieri potest, elucescat, in Originem et obiectivam realitatem misi mum nostrarum ita inquiremus, ut distinctis a siculis 1 de origine sensationum 2 de origine idearum, ei 3 de obiectiva resilai cognitionum TNstrarum age
74. Exisiere res sensibiles seu corpora extra nos, praeter Malisias nemo negat Ast etiam inier non-idetasias sunt philosophi nonnulli qui pulani, sensationes no
172쪽
s non Deorporibus: sod immodivi a Deo divi n
ganies ullam inter animam et malariam iniercedera posse actionem, vel ullas ex mutuo earum iussum oriri posse sensationes. Quapropter hic inquirendum, unda seummodo sensationes acquiramus aut in quo coniniat
harmonia illa inter animam ei corpus quam mmmercium animae cum corpore omni vi cuius cum certis in eo poro molibus certae in anima affectiones, et vicissim cum certis in anima affectionibus certi in corpore motus exi tant. Sunt aulam iri circa eam rem celebriora usi
A88 MENTIAE Vocari solitum, auctoribus ariesio 1 ei a lebranchio η, juxta quod commercium corpus inter et ansemam in eo situm est, quod Deus secundum certas leges sysi libere praestitutas pro occasione motuum eorporis sensationes analogas in anima, et pro occasione affectionum animae motus analogos in corpore ipse immediate producat. Nam juxta Mallobranctium non solum corpora non possunt esse causa ullius rei, sed nec animas etiam, nobilissimae illae substantiae , quidquam possunt, nisi Deus eas immediate assiciat, nec sentire, neque vero vel mini mum tarpus movere, eo quod nulla sit connexio nece saria inter voluntatem V. g. movendi brachium, et ipsummotum brachii II nisYsTEMA HARMONAE PR.MTABuarat, quod a Leib-
φὶ flectere, de laveriae, in M. Part. U. Chap. 3.
173쪽
potissimum capitibus continetur: a anima humana iugo- auariti efficacitate omnes suas actiones peragii quin ulla modo dependeat ab impulsionibus in organa sensuum s aciis, ii quidem ut omnes sensationes, appetitiones assectionesque , quae in nobis enascuntur experiremur, visi nullas ab extra continosiones, imo eisi nullum corpus haberemus. Perceptiones nempe iuxta ipsos continua seria ab anima phoducuntur ita, ut quilibet animae status se in per in praecedenti statu suis cientem sui rasionem habeat ei ipse sit ratio sumiens subsequentis: unde animam a romoum ineorporeum e spirauati vocant; b eo vara
manum dicuntainomaton materiais , cuius nempe mosi ne omnes ex sola mechanica eiusdem structura proveniant, quin ad eas quidquam anima conserat ui adeo iuxta litum, Archimedes eadem ingeniosissima geometriae scripta composuisset, etiamsi animam non habuisset duriam explicent, qua ratione duo ista automata , mimaei corpus, quorum alierum ab alie mullatenus dependet.
in suis actionibus usque adeo conspirent, docent ii rDeus, priusquam dissimiles has naturas conjungeret, prinnovit omnem seriem mutationimi assectionumque tam in anima, quam in corpore suturarum, cuivis ergo animae conveniens corpus conjungere potuit, et revera, uti providus mundi gubernator, etiam conjunxit, in quo scilicet eries motionum accurate semper congrua cum serie a
in consulo varia rius opera Principia philosophiae, a gas ad gas.
174쪽
sonum illius Maia etiam hanc inier eo us ei animam
harmoniam prmtabilitam vocant. III. Est WsTEM INPLuxΠs avsici . cuius hae est doci trina Mima et corpus, naturae caeteroquin dissimiles arcio quodam eis sic vinculo inter se copulantur iis ut lactis in organa sensuum impressionibus et ad cer brum propagalis determinetur mens ad rerum sensati nes l), et vicissim, suboria in anima cuiuspiam membri commovendi voluntate, illico impellantur nervi volunt riique motus emiantur. Unde censent, animam facultate movendi corpus praeditam esse, eamque vere in corpus agere, ita ut motus in corpore oriantur atque etiam repriamantur ad arbitrium animae. Triphae Me systema fide similitudine solet illustrari. Sint dii horologia, quae semper accuratissime conco
deni Concordia haec triplici via obtineri potest: l si
quis continuo adsit, qui manu utrique horologio constanter applicata eosdem in utroque motus continuo pro
ducat; 2ὶ si artifex horologia ista ita accurate efformet.
1 uuli ratione alii influxum physicum explicent, non moramur. Nos
quidem animam in corpus ore agere seu illud activitata sua in motum mnere contendimus; corpus vero in animam non ita agere putamus, ut ipsa materia corporis inanim sensationem producat, sed hoc tantum sensu ad sensationes proprio dictas actione sua concurrere, quod impressionem ab Objectis accepiam per commotionem ad sensorium communa transmittat atque animae sufficienter praesentem sistat, ut haec vi sibi i trinsee illam et per illam objectum, ad quod refertur, pervipiat. Anima enim, utpote finita, ertam quamdam sphaeram activitatis uti pro cogniti . nibus, ita etiam pro sensationibus habeat necesse est, ut adeo impressionea minimas et eas, quae duntaxat superliciem corporis externam attingunt, quin mmmotionem ad cerebrum propagandam excitent, uti V.g. aer tranquillus, non percipiat, nisi majori attentionis iniensione ad eas advertati Steoculus plus minusve debilis vividius et proximius obiectum requirit, ut im- Hressio visualis adesse possit. Itaque per haec verba determinatur mens iubi renionibus, simpliciter intelligo, impressiones quasi sisti intra spha ram aesivitatis animae et suffieientes esse, ut anima illas percipiat.
175쪽
ut uirumque sula in motibus easiem ad amussim leges sequatur, alapae eadem initio motus ita dirigat ut tibiis tuo correspondeant hac enim rasone eadem harmonia motus suos continuabunt, ita ut nunquam dissentiant; 3ὶ
demum, si eadem ita connexueri artifex, ut alterum agat in alierum mutua quadam dependentia Prima vis P tem asstuentiae; secunda harmonioepraestabustae tertia in fluxuspissio repraesentat. ScsoL. Datur et quartum Uslema scilicet mediatoris plastici, a Ioanne Leclare Batavo excogitatum qui, ut commercium animae cum corpore explicarei finxit in nobis esse principium quoddam vivens, nec omnino spiri tuale, nec 'mnino materiale, cujus ministerium sit, ad animae imperium movere corpus, et occasione motuum eorporis de iis animam admonere, ipsi sensationes gratas vel ingratas imprimendo. Principium hoc vocavit mediaesorem plasti m. As systema hoc non solum Maiis assertum est; cum inter compositum et simplex medium
dari non possit; sed insuper etiam inutile est, atque in easdem incurrit dissicultates, propter quas solvendas assumptum est. Si enim mediator ille est compositus ac proin materialis, quomodo agit in animam' i vero simplex, Momodo agi in corpus 'Itaque hoc praetermisso examinabimus tria reliqua, doquibus, utut quaesito per se intricata est ita videtur esse
Prob. 1 Inter orpus et animam ea unio intercedit, i cujus ex duobus istis substantiis oritur compositum
176쪽
humanum, quod communi omnium consensu est una natura unaque persona humana id quod adeo pala ex eo, quod omnes homines nec soli animae nec soli corpori. sed homini ex utroque coalescensi actiones denominativo tribuant, v. g. dicendo homo sentit, homo loquitur eici; ergo inier corpus et animam non apparens tantum, Sed vera et realis uni et dependentia intercedit atqui, ut recte ait Leiunilaris, duo horologia, quae solum per ari sicis utrique constanter applicatam manum consonarent, certe ex hoc unita dici non possent Dergo nec inter mentem et eorpus vera intercedit unio una ustem ras
2 Intimo sentimus, ut corpus nostrum moveatur nommmero in nobis simplicem volitionem, sed reapse agem nos debere. Aliter enim sensimus nos consiliuios, cum eurru vehimur, aliter, dum pedibus ambulamus: in priori eam patimur, in posteriori agimus. Atqui, si volui non sit nisi occasio, qua praesenis Deus in corpore motus prim dumi fallimur per sensum intimum, quo intime sensimu nos agere, quod est absurdum; ergo. ... Repugnat sapientiae disinoe, ut aliqui inutasterii, elai: atqui in ustemate assistentiae inviilis esset tantus hie pore nostro organorum apparatus, iam exquisita ocularum, aurium, cerebri, omnium membrorrem sensitiv rum structura, ut vere alia esse hon posset, si corpus animae ut instrumentum sensationum suarum adjunctum osset Deus enim non indiget illo apparatu, nequidem qua occasione, ut assectiones in anima excitet. Inutilis esset etiam ipsa unio animae cum corpore Mectiones
enita Mimae perinde molionum a Deo in eorpore ei mo-
177쪽
nes orporis amellantu in anima excitandarum o
casio esse possent, etiamsi mens a corpore innium se
juncia existeret. Simili modo ratiocinatur etiam D. TM-mas 1 t Contra rationem sapientiae est, inquit, in sit aliquid frustra in operibus voviis. Si autem res reatae nulla modo operantur ad aspectus producendos, sed solus Deus operatur, frustra essent at ipso adhibitae aliae res adpro-em sisset . Ergo. . . Vide etiam argumenta in cineri sensuum exlem riui 2 allata, quae sunt totidem rationes etiam eonira ustem assistensiae. 76 PROP. II SYsetis Minoma RasTAmrra o
Pria Blud ustema est prorsus reiiciendum. quod 1 tolli omnem veram animae et corporis unionem 2 pugnat eum principio rationis sussiciensis, et 3 iussit omnem libertatem Gaiqui ustema harmoniae praesi illint ' Tolli veram tinionem --ae et eorporis. Namquaargumentum Loibruigii contra Mallebranchium etiam in ipsum retorqueri potest. Εienim duo horologia, quae no nisi propterea consonent quod ab artifice accuratissime efformata easdem utrumque tu suis molibus leges ad amussim sequantur, certe propterea unita dici non possunt ergo nec animam .inier ei corpus vera uni inte redit, si citra connexionem phrsicam series molionum assectionumque in vimque congruant ery....uiusnat ei principio rationis suffleonmis. Nam iuxta
in contra sentia'. s. cap. 69. inanis PM u. Net 3 cap. a. Par. - et seqq. -
178쪽
hoe systema alvis status animi ni In eoepol haut eius
inolionibus, sed in praecedenti statu animae rationem sus- scientem habet atqui multi status animae rationem suis existentiae in praecedensi habere nequeunt. Sic. v. g. certe si ius somni non in statu vigiliae, doloris non in statu gaudii Me rationem habet, et cum ex Leduco percurro has v. g. ideas Aaron, Aristides Bucephalus, Caesar etc..totidem divorsi sunt status animae et quis aulem eo usquadesipiat, ut dicat, ideam Aristidis in Hea Aaronis, ideam Caesaris in Bucephali etc. rationem sufficientem suae era
3 Tollit omnem libertatem. In hoc enim usiemale anima ita agit in serie continua, ut flatus antecedens contineat rationem sussicientem subsequontis , seu ut quivis Maius animae, ut loquii Leiuniigius, sit gravidus latum ergo posito statu primo animae omnes reliqui totius vitae in eo tanquam in sua radice ponuntur, adeoque omnis volitio MI nolitio in praecedentibus iam ii determinala est, ut neque ipsa omitti, neque contraria poni possit: atqui hoc de truit ipsam essentiam liberialis ergo .... Dicum est Seriem solitionum eum primo statu ab anima electam esse Verum electio fieri nequit sine praecedente perceptione, quae ipsa est flatus animae ergo nec eligi ab animi potui primus status Dei dato etiam animam primum statum elegisse, non propterea reliqui status sui ex eo evolvendi ipsi liberi esseni, nisi eos clare praeviderit: atqui omnes ex primo subsecuturos status praevidere non
potuit ergo. . . . DicdNT 2 Solum perreptiones posteriores eae prioribus
με i. Verum ad statum animae imprimis pertinent etiam
179쪽
volitiones ergo si quivis status est gravidus sinum Matu. omnis etiam vestri subsequens in praecedenti continetur. Dein cum juxta Leiunitatum perceptio boni est ratio sum ciens volitionum, hae non minus necessariae et non libem larent, etsi solae perceptiones immediaia serie evolveren
Prob. Illud fruem defendi potest et quidem cum magna in obabilitate quod 1' impossibile non demonstratur. et ' melius rationem reddit commercii corporis et an, mae atqui quem influxus physici. ' Imponatis non demonstratur Nam iuxta hoc uste
ma a anima agit in erepus, eam membrorum motionendimperando et exequendo, quam expedire iudicat ei ιν eorpus item agit in animam, i. e. animae impressionem materialem sufficienter praesentem sistit,' visibi propria impressionem percipia seu ut sensat Atqui neutrum horam repugnat. Non repugnat, ut anima agat in erepus Natu si id animae repugnaret, repugnaret vel quia spiriis , oel quia finita est atqui ob neutram causam repugnat. Nonia primam. Si enim omnino repugnat, ut spiritus cor pora movere possit nec ipse Deus ea movere poterit; est enim et Deus spiritus, ei quaecunque dicuntur de spiritu in sis, etiam de Deo intelligi debent atqui hoe absurdum esse tum patet per se, ium ex eo, quod ita materia, quam moveri videmus, necessario a se moveri
debeat. Quidquid enim existit, e virilias vel materia est ergo hi malaria a spiritu moveri non possit, restat,
180쪽
ait a re ipsa moveatur quod usque non admittent. M se ridam. Nam ex eo, quod anima humana sinu sit, a nitur tantum facultatem movendi orpora intra erios solum limites ei competere posse. Finiiud enim ensis nunquam est ratio, in ens aliquam persectionem dicatur non habere, quae caeteroquin ipsius naturae non repugnat. Sic certe ex finitudine mentis mala quis concluderet, eam nihil posse intelligere em a pari. ... Non repugnat by- eorpus animam determinet ad per-
.eptionem seu sensationem internam. Nam mens neque Per se, neque per essentiam suam ad unam potius,
quam ad alteram sensationem detorminatura ergo ratio sufficiens hujus delaminationis est vel in statu praec densi, vel in Deo, vel in obiectis per corpus repraese talis non in statu praecedenti ex Prop. II., neque tam diate in De ex Prop. I. ergo in obiectis per corpus repraesenialis ergo. - Vide Cruerium sensuum extern
2 Mel- ναι-- reddit Ommeresi eo oris et ammae. Nam hoc ustem veram rationem sumimium determinat, quae est in empore quarundam animae percepti num seu sensationum et quae est in arum quiniih-dam, i. e. Voluntari Tum corporis motuum atque sic veram unionem corporis et animae mutuumque commemetum stabilit caetera vero usiemata nec eram et propriam unionem, sed moralam avium et imprivriam statuunt , nec nodum commercii mutui invunt, sodsecant ergo Istema innum phrsici eaeteris praeseren