장음표시 사용
231쪽
espium omnis enitudinis quaesito si sinula esset. Aiqui. B. Idea Laee analytie est idea του esse simpliciter Minque haec idea
a Non potest esse su ectira vera, quin obrective realis sit. Etenim idea τού esse simplieuer est idea entis a se cum omne, quod concipitur esse ab alio, non posui concipi simplieiter esse: idea aulem entis a se involvit in se ideamentis realissimi pag. 233. ' 27ὶ idea vero eruis realissimi involvit in se actualem Gistemtium pag. 236 ei seqq.).
Ergo idea οὐ esse simplieiter involvit in se actualem eristentiam seu objectivam realitatem adeoque hoee idea non potest esse subjective era, quin si objecιire realis Asi haecide etiam h Eae ipsa a Us evnuionum probatur esse norma omnis eoqnuionis et prancipium omnis certitudinis Nempe norma omnis cogniιionis otiam transcendentalis et necessariae, et principium omnis erauudinis est ipsum prineia pium contradictionis seu idea Vel notio, nihil posse esse s mia et non esse pag. 211, nota l): atqui principitini co tradictionis seu idea laria nihil posse esse simul et non esse: est ipsa de eo esse simpliciter sub formula quadam e
pressa Log. Pur. pag. 3J. Ergo haec idea est nobis norma omnis eognitionis ei principium omnis erillud nis. Et vero Quidquid concipimus, concipimus ut esse, ut Verum, ut justum, ut pulchrum et hujusmodi et quidem ut m gis vel minus esse, magis e minus enim, justum. pulchrum etc. atqui ita concipere non possumus, quin implicite iudicemus, illud, quod concipimus esse eo forme, et quidem magis vel minus onsorme e esse,
232쪽
si vero, vis usi simpliciter etc. ergo τὸ esse, et verum. justum, pulchrum simpliciter elo est nobis norma omnis conceptus. Iam autem e verum, et iusium, et pulchrum simpliciter, uno verbo, omnis persectio, quae dicitui simplex seu quae concipitur sine ullo desectu, si ipsum το esse simpliciter. Ergo idea το esse simpliciter sub dia Verso suo respectu est nobis inprimis norma omnis eosnDtionis Fide pag. 205 et seq. Prob. 2,- . Dein
Sine notione ista nihil posse esse simul et non esse nulla philosophica certitudo possibilis est. Etenim, si quid esse simul et simul non esse posset etiam cogitare, existere quis posset ei simul non cogitare, non existere, idea praedicati contineri in dea subiecit ei simul non contineri etc. Ergo non admissa veritate hujus notionis seu principii eontradictionis nulla ne malitica quidem notio seu sanalylicum quidem judicium ui verum admitti, adeoquontula ertitudo haberi posset admittere enim veritatem est ei adhaerere aut de ea certus esseὶ ergo huic principio ultimato innititur omnis certitudo tanquam undamento. Atqui principium contradictionis seu notio ista r nihil
posis esse simul et non esse est idem accide eo esse sim
pliciter. Ergo sine hae idea nulla ertitudo, et huic ta, quam undamento et priseipio ultimalo innititur omniseertitudo. DF demum haro idea eo esse simplieiter eae ipsa ana- ιν cognitionum nostrarum probatur esse inprimis norma omnis ognitionis, et dein principium omnis certitudinis. Jam vero haec idea ex H non potest esse subiecitV Vera, quin sit objective realis : ergo norma omnis ognitionis et principium Omnis certitutdinis necessario non modo subje tiro veritate sed et obieetire valitate
233쪽
Ergo tam ea, uae hiae ideae innituntur, per eam probantur, eadem et veritate et obrectiva realitate eadem adeo philosophie eertitudine gaudent. Quam in rem liceat nobis hic uti communi quadam eomparatione. Si aliquis, qui somniet, se cum lumine accenso perlustrare suum cubiculum hic utique cognoscere nequit, quid realiter in suo cubiculo sit, siquidem, sicut lumen quocumle lustrat, sic ea, quae perlustrantur, sint mere subiectiva mentis somniantis phantasmaia Ast idem, si vigil reflexe in sua manu videt lumen accensum, ii quidem, ut de eius luminis obiectiva realitate dubitare absolute non possit, etiam de obiectiva realitate eorum, quae mediani hoc lumine percipit, necessario aeque cerius erit. Atqui applicatione sacri condisio somniantis est condisio eorum qui per formas mere subiectivas res se percipera auiumant conditi vero vigilis est condisio eorum , qui reflexe iam normam omnis cognitionis, quam principium omnis certitudinis ita intelligunt, ui de obiecsiva eorum realitate dubitare absolui non possint. Ergo de omnibus, quaeramque per evidentiam sive immediatam, sive mediatam adeoque per sensum iniimum,
sensus externos, auctoritatem, sensum naturae comm
neminique per legitima ratiocinia osseae evnouimus, philosophieam e vere sesentimam uertitudinem obιinemus tam quoad subsectivam eorum veritatem, quam quoad obse
Ergo quaestio illa : quomodo a sui eseis transiri possit ad objectisum quoad otine Matras cognitiones summa- sim cxplanata et soluta est per ipsam anadsim ideae eoo esse simpliciter et cognitionum norirarum. Jam vero, si originem species,
234쪽
C. Idea οὐ esse simpliciter, si iam ex hic diciis p iet, quam ex Ar 2 huius capitis colligitur, ne Ne tamquam forma mensi inhaerens spectari potest neque est proprie loquendo innata, neque activitate mensis producia
seu formata, neque per sensus proxime vel remote acquisita, sed raso το esse simpliciter percipii immediate, et quidem, saltem reflexe occasione sensationis, et Praec, pue occasione sermonis seu verbi humans.
De origine oppetitumum. 98. Nihil, qua nimii, si non percipi, ita nec appeti potest ergo quidquid appetitur, appetitur ut esse se ut bonum 1ὶ Bonum autem relate ad hominem est duplex, sensitivum et rationale. Homo nempe, utpote compos tum substantiale constans ex animalitate et rationalitate, pro diversitate substantiarum, ex quibus componitur, diversas etiam habet appetitiones : animales, quatenus instinetu quodam bono corporis sui consulere satagii et rationales, quatenus cum advertentia rationis ei hinc cum cognitione finis hono sive corporis sive animae providet.
Porro appetitiones animales, sicuti in brutis, ita et in homine, originem ducunt ex sapiensi dispositione Dei, qua natura animalis ii constituta est, ut per stimulas animales η propriae conservationi studeat et ad finem sibi praefixum dirigatur. Verum hic hominem maxime circa nobiliorem sui pa
235쪽
lem M. e. circa animam rationalem consideramus , et hinc in eius appetitiones, qua humanast seu rationales , qaae proprio nomine volitiones vocantur, mecipue inquirendum nobis est uua in re ita procedemus utra in principium volitionum humanarum, et D in finem et destinationem hominis ex volnionibus eius eruendam distinetis articulis inquiramus. ARTICULUS PRIMIS. De prineipio volitionum humanarum. 99. Priseipium in actibus humanis duplex invenitur subjecituum scilicet ei obeetivum unde, ut origo volitionum humanarum, quantum brevitati consulendo fieri
potest, elucescat, uiri Diquo carum principium est exponendum Est autem principium sui retivum omnis voliti ni solitio boni simplieiter et consequenter principium Obiectivum est ipsum hoc bonum simplieiter seu Deus sub idea boni simpliciter implicite perceptus id quod totidem propositionibus probabimus.
Prob. Illud est principium subiectivum omnis volitiο- rus, quo mens expeditur ei actu capax fit ad ponendas volitiones atqui sine volitione boni simplieiter mens non posset velle quidquam aliud l), et per eam solum expedia
i Id quod sero per se iam inureseit, et ex analoga appetitione animalilntolligi etiam clarius potest nenim intelligimus, nos V. g. carnes Vel Panem non posse appetere, nisi generatim appetitum habeamus alimenti. Quemadmodum itaque lamelleus aliquis simpliciter in cibum tendit, et solum per hane suam tendentiam in cibum generatim expeditur et aetueapax
236쪽
tur ei adiu eapax si ad ponendas volitiones particulares: ergo principium subiectivum omnis volnionis es volitio boni simpliciter
Prob. min. Nam voluntas in volitionibus suis necessa rio tendi in bonum atqui non potest tendere in bonum aliquod tale, qui tendat in honum simplitater ergo. .... Dico 1' Voluntas neeessario endit in bonum Volitio enim est determinas spontanea voluntatis ad aliquid; cum nihil , uti non perceptionis , ita nec Milionis obiectum esse possit atqui Hiel aliquid debet esse bonum. Natura enim sua ens quodvis quaerit, quod sibi convenit Stalumque suum persectiorem reddit ij atqui id , quod
reddi statum eniis persectiorem , si bonum eniis ergo ens quodvis quaerit sibi bonum, adeoque omnis volitio necessario tendit in bonum. Dico 2 ' Volitio 1ion potest tendere in bonum tale, quintendat in bonum simpliciter. Omne enim bonum praeier bonum simpliciter est bonum tale atqui prius est per
cipi bonum simpliciter, quam bonum tales 2ὶ ergo in
fit ad appetendum hunc vol illum cibum in poeter sic anima rationalis famelica quodammodo tendit in bonum simpliciter, et per hanc suam tendentiam solum expeditur et actu capax sit ad alia bona talia in specie appetenda. Atque hine etiam illucescit, volitiones honi talis non fieri necessarias, sed manere liberas, etsi volitio boni simpliciter sit necessaria et necessario praerequiratur tanquam conditio, sino qua non possimus velle honiunaliquod tale. Quemadmodum enim appetitus in cibum in genero etsi ne-eessarius esset necessario praerequisitus non impedit libertatem eligondiearnem potius, quam panem vel aliud quid in partieulari ita a pari vo
Ilii boni simpliciis necessaria non impedit liberinam oligendi ini Maatalia hoc vel illud. t Psyctol. Empir Part. Is cap. l. Pag. 3 et seqq. 2 capite praeeedenti, Art. 2. Propo Pag. 182 ei seqq.
237쪽
omni pereeptione boni talis necessario praepercipitur num simpliciter. Unde ita Impossibile est, ut velimus bonum tale , qui velimus bonum simpliciter. alio
enim, cur velimus bonum tale est, quia bonum mi atqui bonum simpliciter, hoc ipso, quod non sit nisi bonum. eminenter continet hanc rationem volendi, et quidem ita, ut nulla adsit nec adesse possit ratio nolendi vel non V lendi ergo, cum ad singulas perceptiones boni talis prae- percipiamus , saltem implicite, bonum simpliciter , ad singulas etiam volitiones boni talis praevis et nocessario, saItem implicite, volumus bonum simpliciter. Ergo v liii boni simpliciter , saltem implicita, praerequiritur ad omuem aliam Milionem, ei per id solum, quod bonum si diciter necessario velimus expedimur ei actu
iaces simus ad volitioves boni latis. Ergo volui boni simpliciter est principium subiectivum omnis volui
1 Congrue ad istam et sequentein propositionem eonstranandam loquitur S. Thomas Summ rami Part. I. Quaest. 105. Art. 4, dicens: irtus... vorurialis ae eriendi ad bonum in iversiail eae enim ejus objectum bonum intiversale, sicut et intellectata objectum est ens uniuersale ouodlibet autem bonum erectum est quoadam pariteulare bonums οἰ- autem Deus est bonum riversale. Unde et ipse a via implaevois Mem, α ευπ- cienter eam movet is objectum. Ubi, ut patet S. Thomaetna, bono et ensevmiversali intelligit bonum et ens, quod universum seu omne honum et M vereum seu omne esse in se continet, adeoque idem, ac nos sub ecesse simpliciter vel sub eis bono simpliciter. Nec tamen exinde sequitur, voluntatem, quae naturaliter et hinc necessario tendit ad honum simpliciter, propterea necessario etiam tendere ad bonum aliquod partieulare. Nam . num simpliciter desiderat homo ut sinem, bona autem particularia ut media, quo 1 nullum de se prae caeteris ost absolute necessarium. Hine etiam D. Thomas De est quinti M. art. a. ait Sinis intellectus evno a principia naturaliter, sic voluntas vult Anem naturaliter. Unde volaensas na-aturaliter tendit in suum mem ultimum omnia enim homo naturaliter vult oecuirudinem Maae hae lum,in voti late ea aruerer omneε -- --ω-
tes volitiones), eum quidquid homo vi , eMyro in nem miserio igitur boni, quod homo sinis,luer uult eicia mem, Me inlaesio iniurasia:
238쪽
Prob. Illud est principium obiectivum omnis voliti
nis, quod propter se ipsum immediate volumus et per quod solum caelara velle possumus Datqui bonum simpliciter propter se ipsum immediale volumus, cum completam habeat rationem, cur illud velimus, et nullam, cur nolimus aut non velimus per ipsum autem solum cae ta esse possumus cum caelera in lanium solum velle o simus, in quantum sunt bona bonum autem tale velle non possimus, non praevolito ut ita loquarin saltem -- plicite, bono simpliciter ergo. . . . Egregie in rem nostram disserit S. Bonaventura Operatio uirtutis laetinae
voluntatis attenditur in coNsIMO, BDICIO et DESIDERIO. risiLlduruinem est in inquirendo quid sit melius, hoc an illud sed melius non dieitur nisi per accessum ad optimum accessus autem est secundum nurjorem assimilati
nem. Nullus igitur stat, virum hoc sit illo melius, nisi aetat, illud optimo magis assimilari Milius autem est. aliquid alii magis assimilari, nisi illud, gnoseat. Non enim scio, hune similem esse Petro, nisi sciam vel eos scam Petrum. Omni igitur eo Milianti necessaris est smpressa notitia summi boni. IunIcis autem ertum de eonsiliabialibus est per aliquam legem. Nullus autem eertitudinaliter judicat per legem, nisi certus sit, quod illa leae recta sit et quod ipsam iudieare non debet. Sed mens nostra judicat viae ipsa eum igitur rum possit iudicare de lege, per quom
dilectio autem M hae derivata quae est boas, quod diligitur propter 'nem, eat dilectio electis adeoque lius .il niuerar mentis ad Deum. C: p. 3. Pu 133.
239쪽
judieat, eae illa superior est mente nostra. ... Nihil autem est superius mente humana nisi solus ille, qui ferit eam. Daur in iudieando deliberatis nostra pertingit ad diuinas leges, si plena resoliuione dissolvat. DEsIBERI autem pri eipaliter est ipsius, quod marime ipsum movet Mazima
aurem movet, quod marime amatur manime autem amatur esse beatum. Beatum autem esse non habetur, nisi per optimum et finem ultimum. Nihil autem appetit humanum δε- siderium, nisi summum bonum vel quod est ad illud, neι quod habet aliquam efflgiem illius. ANTA Es Vm scam
BONI, UT NIHIL NISI PERII MEM DESIDERIUM A CREATURA POSSIT
AMARI. Quo tunc fallitur et errat, eum V iem et sim- lacrum pro veritate aeceptat l).a Ex dictis patet, originem volitionum repetendam esse ex naturali animae humanae constitutione, qua ad bonum simpliciter appetendum necessario sertur. Verum ex hac naturali animas comparatisne facile eruitur ipsius sutura destinatio: unde sit
240쪽
ARTICULUMILD futura deuincluton animae λι-anae.102. Siculi superius 1 ex immaterialitate et spiritu licii anima deduximus naturalem ejus immorialitatem seu capacitatem iniernam animae ad immortalitatem, sic ejusdem immorialitatem in altera vlla de sacri cons quendam seu animam de facto a Deo non anni hilandam lare hic deducimus ex objecto volitionis principali et pro requisito ad omnem volitionem. Objectum enim hoc ex Articulo praecedenti est bonum simpliciter, ad quod an ma naturali et invincibili propensione tendit tanquam ad terminum et complementum suae beatitudinis; unde ita
Finis animae spretalis et prorimus η est beatitudo sed heatitudo in hac vita acquiri non potest ergo ex sinctproximo animae concludi licet ad alteram vitam sive bea iam, si finem suum specialem anima assequitur; sive ins licem, si sine suo propria culpa excidit sed beatitudo persecta esse nequit, si finitura sit ergo ex sine proximo concludere licet ad beatitudinem aeternam seu ad immo talitatem beatam et sed si anima ex destinatione sua sit immortalis, alio nulla est, cur vita etiam infelix aeterna non sit ergo vita non minus infelix, quam felix aeterva esse videtur Ecce hic ratiocinium, cujus quodvis membrum speciali propositione elucidandum eis unde sit:
s raeet. l. cap. 3. Pag. 14s. 2 Cosmolam Mel. 3. cap. 1 inrane Pag. si et seq. Diri proximus, sellicet relate ad finem ultimum omnium rerum: quod si homo κοα- et pro se solo spectetur, beatitudo erit sicis hominis ultimus.