장음표시 사용
271쪽
praeut dubio, quo majus evitari non aut et in intimetve in re it Idem argumentum multiplici expositione evolutum i
venies in oviologia η unde hic pluribus illud tractare
Dicum Argumentum hoc esse mere ides i. e. cui praeter ideam subiectivam nihil obiectivi respondeat. Ast salso id asseri ex eo patet, quod percipiamus, ideam mere subiectivam entis infinii sine obiecto reali externo nos nullo modo habere posse. Id quidem verum est, ideam hanc esse ideam immediate perceptam ast eliam omnes ideae evidentes sunt inmiediate perceptae atqui his inte Iectus nequit negare obiectivam realitatem, quin in scepticismum sui ipsius destruclivum prolabatur. Quod si vero Meis immediate perceptis obiectiva realitas negari non Ussii, etiam nostrum hoc argumentum concedendum est, quia percipimus, nobis hanc infinisi ideam aliunde, quam ab ente infinito exulante provenire non posse, imo
l) Memoratu dimum est, quod Heges in Eneyelopaedis der philoso
272쪽
nee conceptibilem quidem esse, nisi obieetum re in existat lὶ
Allo mTuum' ' Miserearitate emis improducti A sumentum hoc ita proponi potest: Existit ens necessarium, seu improductum atqui Mnecessarium est ens infinitum seu Deus ergo existit
Prob. V. Mistit ens Meessarium. Nam si eos necessarium semens a se non existat, nihil existere posset a
thεοlooe, tonotaim apostolique, predicat ror liniare de Mn altasse rores sinstoire dogmatique de is religion, uua relisian prouuae arrauiorue divine et humuine et par lacrum dies de is ruis . A champssΤο8. Tom. I. P. 31, 3 in Idem an nonium presis et auaroea in more suo exponit Tariae vanus in Lib. conira Hermopenem. Idem etiam evolvit Mares suas minmea Tom. II. Disp. 29, Mel. 3. et seqq. Demnm etiam Cluvius intractatura De Peristende de Die et des attribule de Diris aliique non pauci.
273쪽
qui amo remis assidi in maiorialisiae sis itialista
mve emisis luerint saltem suam moriam existentiamsadmittunt ergo. . . o Prob. Maj. Si enim emisse non existit, primum ens vel sine causa e nihilo proditi vel seipsum produxit, vel duo entia se mutuo produxero . vel demum per seriem vel circulum infinitum ens subsequens semper a Praec densi fuisset productum atqui haec prorsus repugnant; imprimis enim nihilium , eum non sit, producere nihil Potest sed nec seipsum ens producere potest quod enim nondum est, nec sibi nec alteri dare potest, ut albquid sit, eum prius sit esse quam agere vel producere ;aeries autem infinita implicat in ses lὶ ergo existi ensneeessarium.'Pra Min. avsi m neeessarium est Unitum eum . Nam Em meessarium seu eris a se . hoc ipso . quod erisui vi postibilitatis absolutae seu vi essensiae est necessario id omne, quod est ergo si sit sinitum est necessario sinuum LMqui moessari seu vi sui esse non est finitum, Cum eas a se non solum non hanc potius, quam illam, sed nullam exigat similasionem.-ri vero ena a se, quod semel est, semper et necessario est, cum eadem semper
sit ratio essendi ergo si est limitatum seu finitum, ex ψ-- necessitate naturae adeoque ex ipsa idea sui ita esset immitatum ut nec majus nec minus fieri posset atqui hoc est absurdum omne enim finitum seu limilaium ex idea sui adeoque ex natura sua est et augmenti et diminutionis
274쪽
eapax ergo emare adeoque ens neressarium non potest esse sinitum , adeoque est Meessarisinfinitum, ergo exis
lyVide etiam Mol. Pari. II. Seet.2. Cap. l. Pag. 233. Ut tamen istam
hoc argumentiam clarius fiat, utque nebula quaedam, quae generatim circa illud mentem juvenum oecupat, penitus dispareat, non atriae erit, totam probationem paulo lusius enucleare. Itaque a a se dicitur inmitum ex hoe, quod existat vi essentiae suae. Sed ie uus essentiae debet exister ens a se, ut necessario infinitum concipiatur 'Non sane vi essentiae cuiuscumque, sed si essentiae absolutae. Quod ut in teiugatur, advertamus; in Essentiam entis in statu metaphysim et riusdem possibilitatem infe nam realiter identificari l), atque adeo sibi mutuo substitui posse ιοὶ Possibilitatem intemam esse duplirem, relativam et absolutam Reis ti a illa est, quae in suo conceptu includit necessariam relationem ad rationem sufficientem existentiae actualis sibi extrinsecam Dabsoluta vero est illa, quae nullam relationem ad rationem sufficientem existentiae actualis sibi extrinsecam continet, et in cujus consequenter conceptu haec ratio sumesens necessario involvitur quh nota constitutiva et essentialis, ita ui sine hae ipsa possibilitas absoluta nec esse nec concipi possit: unde H Possibilitas intema seu essentia, ut e us ensis se ita ea istae, ut non possit concipi non eristere, non est nec emo potest possibilitas res uva, utpote quae in suo conceptu non necessario involvit actualem existentiam; sed estpossibilitas et hine essentia absoluta, utpote quae qui notam sui constitutivam involvit actualem rationem sumetentem existe tiae, et eonsequenter non potest concipi non existens. Jam vero a Nulla alia possibilitas interna seu essentia actualem rauonem sul icientem existentia adeoque actualem existentiam ii necessari in suo eoneeptu in ον it, ut non possit concipi non existens, quam possib Marseu Mentia realissima; utpote quae sola hoc ipso, quod omnibus omnino realitatibus necessario eonstituta concipiatur, etiam necessario conciFtur in se continere actualem rationem suillelentem existensiae adeoque actualem existentiam; ergo demum H Essentia seu possibilitas interna vi euius ensisse debet existere, ut infinitum e se probetur, est mi possibilitas seu essentia absoluta et eo sequenter realissimia. En vero, cuius essentia est realissima, hoc ipso ethpsum realissimum ait oportet. Ergo Ens ae hoc ipso, quod sit a re seu vi suae essentiae est noeeMario rest sinimum. φὶ κιοι Part. I. saeui cap. s. n. ras, pag. va,
275쪽
Diens ε' Non Intelligimus neces em existendit ergo haec necessitas admitti nequit.
R. C. AM. N. cons. Nam neque concipimus, qu modo, quod prius non erat, incipiat esse : atqui tameun essarium est, ut en quodlibe vel ab aeterno et hinc necessario sit, e dcinceps incoeperit esse ergo ex eo,
Totum ita- argumentum permodiu aequationis reviter ua poni Potest: Ens ale. . . t rans existens vi essentiae sive Ens existens vi essentiae sui necessario a existensul possibilitatis absolutae; s existens vi possibilitatis absolutae. . ans realissimum. Ergo Ens a se necessario aera Ens realissimum seu infini- tuan Deus. Atque ad hoc argumentum omnia alia argumenta, quibus, quamvis aliis et aliis verbis, en a se probatur esse infinitum, quoad intrinsecam et quandoque non nihil reconditam vim ratiocinii necessario reducuntur. Ex hoc autem ad aliam quaestionem transimus, et ita ratiocinamur :a omnia argumenta pro existenti1 Dei asserri solita praeter argumentum ab idet Dei et entis realissimi, et illud a sensu naturae communi petitum probant obiectivam realitatem seu existentiam entis a M. M autem a se esse infinitum seu Deum probare aliter non possunt, quam per ana-Iyticam evolutionem ideae ensis a se argumento supra exposito. Verum byHoe argumentum subjective spectatum idem videtur esse ac argumentum nostrum Ontologicum ab ideDentis realissimi, quod eadem ratione et uia solum inversa, ita etiam ipsum per modum aequationis breviter exponi
Ens realissimum ex conceptu suo . . an vi possibilitatis absolutae existens; Ens vi possibilitatis absolutae existens in En vi essentiae existens; En vi essensiae existens. . - Εns a se; Em a M. . - Εns necessario seu ita actu exi tens, ut non possit eoncipi actu non existere. o Ergo tam ratiocinium, quo ab idementis a aera eius esse infinitum. quam ratiocinium, quo ab idestentis realissimi ad actualem eius existe tiam eoncluditur, utr-que per simplieem et eandem ana sim ideae a solvi videtur. ityonisL Parui saet.II cap. l. Pas. 236. Vide etiam notam, et mi a Pari 24
276쪽
od Maiia- - es alam existendi n- ω με hendamus, concludi sol- Maai intine, nos me- limitatum, minimo vero, in ceris neque scire. encialem neeerallelam, etsi, ruomodo in ignoret. Diemi ira Saltem mustentia Dei probari ne iii Quinquid enim probatur, per aliquid ipso prius probatur:
atqui De nihil est prius ergo. . . Et ero Deum exi iere, est objoesumidia orgo rations probari nequii. R. B. Int. Existentia Dei, i. e. idea Dei sementisim finiti probari nequit, C. Ant. i. e. Objectiva realitas ideae Dei adeoque proprie existentia eius probari nequit, Mant ei B. ιiam Maj primae Mionis additae uuidquid probatur, probatur per aliquid ψω prius cognitum, D.
3for Per liquid ipso privioni tens, N. 0 et D. Min. Atqui Deo nihil est prius orisiens, C. Min. Nihil prius evnitum, Subd. Nihil prius cognitum implicite et sube iste, quatenus idea οὐ esse simplieiter adsogus impliciis
idea Dei praeroquiritur ad omnem cognitionem, C. Min. ii prius cognitum emplieite et isoad realitatem Ohe tisam, . Min. Ergo haec adeoque existentia Dei probari ei potest ei negavit debet. Demum B. Int secundo mi ad duae Risister Betim est tantum obiectum fidei N. In te Est etiam objectum fidei, C. Int..ei N. Cons. Nam contra, acius elicitus dat divinas praesupponit certam cognitionem de existentia Dei. Hinc S. Thomas recte observatis), probationem exulantiae Dei ex rati'n em Min pr--,urum revelationis ae proinde etiam fidei divinae Cael
277쪽
argu to ea ordine physim. 114. Argumenta ex ordine phrsico petuntur ex con- piu rinu erealarum seu contingentium et duo praec, a sunt, nempe a sapisis ia et ab ordine mi di. svummu D mistentia mundi Arsumentum hoc ita proponi potest: Existit mundus hic aspectabilis Datqui mundus est enso, olidam eontagens ergo in ens ab alior sed ensu alio noeessario supponit ensis aspergo existit ens a se; sed res aω es infinitum seu Deus ergo existit Deus. Prob. per paries. Eristit mrundus kie. Nam existunt Mese sensu intimo ideae senmalas Gaiqui ratio suffieiens harum idearum nequii esse in mente ergo Gessario est in obiectis externi. l), quorum collectionem mundum
Nun die est ensiontingens. Vel enim est contingens et ab alio, vel neeessarium est a se atqui nec mundus, nec elementa mundi sunt a se η ergo. . . . Em eontingens supponit ens necessarium. Nam ens contingens seu ab alio vi notionis habet rationem existentiae in alio ergo illud aliud est a se, vel rursus habet rati nem suae eristentiae in alio, et sic deinceps, donec perveniatur ad ens a se, vel admittenda est series aut circulus
278쪽
Ens Messarium est infiniatim et Deus ex argumento
p cedensi capite allato Ergo exuit Deus.
1 5 OBI. 1 Inter res erealas et Deum nulla est proportio ergo ex rebus creatis Deus demonstrari nequit. Ei vero, si daretur connexio necessaria inier ens conii gens ei ens necessarium, ens contingens necessario exis iaret atqui hoc repugnat ergo. . . . R. B. Int. Nulla est proportio inter creaturas et Deum in genere Maesis, C. Ant. In genere eonnexioris, MAM. Licet enim creaturae a Deo infinite distent, imo in eas non solum disserant, sed etiam absolute diversae sint, adest tamen necessaria relatio inter ipsas et Deum. Res enim creatae, utpote contingentes, egent mi necessario, a quo producantur; recte igitur ab earum existentia Dei existentia insertur Ad pr . . Maj. Si daretur connexio necessaria necessitate absoIuta et anteeedenti, ita ut posito ente necessario poni etiam debeat ens contingens, ens contingens necessario existeret, C. Maj. Si daretur connexio necessaria necessitate hypothetica et consequenti, ita ut postis ente contingenii necessario intelligatur pos tum et ens necessarium, N. Maj. Atqui connexio, de qua agitur inter ens contingens et en necessarium post sim tantum es et consequens ergo. . . .
DBI 2 Si ab existentia entis contingentis concluditur existentia ensis necessarii et infiniit aliquid majus in comelusione est, quam in priemissis atqui legitima conclusenihil majus conlinere potest quam praemissae ergo. . . .
279쪽
R. 1 Reiorque argumentum: si ab existentia insantis vel ovi concluditur ad existentiam matris vel gallinae, maius quid conlinetur in conclusione, Nam in Praemissis et
B. Maj. Nam quando ab extilentia eniis contingeniis deducitur existentia eniis necessarii, nihil in conclusione continetur, quod in praemissis non sit expre aum. Ad hoc enim ratiocinium tota ista deducito reduci potest: οὐ rur essectus sine ausa et atqui mundus iste,
ut omne en contingens seu AB ALIO, est necessaris useetus eruis necessarii et infiniti qua ea in ergo ens necessarium
et insinuum eristit. Porro in hoc ratiocinio nullus eside minus in conclusione, qui non sit in privmissis, nec ullus latior in conclusione, quam in Praemissis ergo. . . . Inst. Mundus est pus finitum atqui essectus finitus non requirit causam infinitam ergo. . . . R. c. M. et D. Minc Encius finitus non requirit eausam infinitam mediale M in Immodiale, Subd. Non requult semper, C. Min. Non requirit unquam. N. Min. Videbimus enim infra, creationem rei cujuslibet requirere polentiam infinitam Asi omnis essectus sinitus saltem mediate semper requirit causam infinitam, siquidem causa proxima et remota, si finitae sint, vim nullam ipsae haberent, nisi a causa prima et a se, adeoque a causa infinii accepissent. G-ENTvM II' ordine mundi Argumentum hoc
ita proponi potest: Existit in mundo ordo atqui idea ordinis involvit ideamentis intelligeniis, ut auctoris hujus ordinisu ergo existit
280쪽
- liniustis quia Mi inito sumis multu ordinis i a qui ratio με ausaesens visa nequii, visi si ancinam n
aeu Dausi ergo misit Deus. Prob. per pari Mistit in mundo ordo. Nam 1 Nihil poles esse in ellectu, quod non sit in ea luciaiquii ideis sensualibus, teste sensu intimo rerum tum varietate et multitudine, tum harmonia nexu ei opponuntiate liun adversorum consensione et perpetua stabilia tale maxime mirandus elucet ordo ergo hic ordo si etiam in earum idearum causis, i. e. rebus mundanis:
2 0rdoisi dispositio variorum ad effectum seu stnem aliquem obtinendum apta: atqui huiusmodi rerum mundi
dispositionem nemo negabit, qui planetarum cursus ac rixam harmoniam, anni vicissitudines ac elementorum etiam Oppositorum persectam harmoniam ad effecium in iisdem circumstantiis constanter eundem producendum alientius contempletur; neque casu ea fieri autumabit, . cum casus proprie loquendo nihil in se sit, nec ea, quae
casu fieri dicimus, ullam constantur Iegem servent ij. Quid quod , din
alia te Natura mor. Lib. 2. cap. 39, habet Principio terra univeraciem'ratur... vestu floribus herbis, arboribus, migibus, quorum simium ineredibilia multitudo insatiatili varietate distinguitur. ad tae sonetam pelidas perenniistes, liquores perlucidos amnium, riparum vestitus viro dissimos veluncarum emeava amplitudines, maeorum asperiisses, im- ipendentium montium altitudines immensitatesque camporum; adde etia- recondit auri argentique venas, inmitamque vim remoris. Quin vetuet quam varia genera bestiarum vel Acurum vel 'ra1rum I Qui volucrum lapsus atqNec turtiui pecudum pastus Quin uua silueetrium I uia iam de hominum genere dicum plui quasi cultores ferro constituti non patiuntur min, ne immanitat belluarum esserari, nee iamlum asperi .