장음표시 사용
331쪽
producat, huic esse immediate proraenim uti onme age Phrsicum effectui suo, v. g. ignis, ut urat. Ergo, ubi missiti sola est ratio suffleiens proaeima, eliam haec immediate ei stivitantialiter praesem sit oportet s).e risitionem juxta illud Nihil eolaum, nisi praecognitum operari cognitum seu tendere in objectum emis dum prout ab intellectu apprehenditur Dasi intellectus ad Objectum aliquod ii se habet, ut una eademque in te uotis et singulas objecti totius partes et totum objectum simul apprehendat ergo et solitis, si ipsa sola est causa efficiens proxima, una eademque et singulas totius partes et simul totum operabitur, adeo sis e tota erit in tot et tota simia in insulis partibus η.
1 Miliret aliud est, aliquid agere ad imperium cluntatis, aliud votarionem ipsam immediate emetum producere. Ita V. g. vola, ut lignum comburatur, vel hunc sensum habet, volo, ut lignum illud comburatur exae, i. e. evolutione proprii interni calorici, aut ut aliud agens, v. g. ignis, in illud agat illudquo resolvat in cineres; et in utroque hoe casu non volitio ipsa immediato effectum produceret, sed aliud agens ad imperium vo-Iuntatis Due habet hunc sensum volo, ut sola mea volitio hunc essectum combustionis producat, nullo alio agente intermedio et tum utique, quomadmodum, ut ignis emetum combustionis producat, necesse est, ut ni immediate et substantialiter praesens sit objecto comburendo, ita ia olitio fungatur vico ignis, aeque necesso est, ut volui immediate et subinataritialiter praesens sit. Jam vero in creatione nullum est ne subiectum actionem recipiens nec aliud agens praeter Deum Pergo necesse est, ut volitio divina sit -- mediate et substantialiter praesens singulis et rebus et rerum partibus,
a Sic, quemadmodum, si architectus completam et distinetam habet ideam alicrius palatii, non una parte intellectionis hanc palatii partem, altera parte illam, et rursus altera totum palatium apprehendit, sed uniet idea et singulas palatii partes et simes totum palatium attingit ita a pari,
si architectus iste sola volitione ut immediate agente construere posset palatium, non una pars volitionis hanc partem palatii, altera illam et rursus altera totum palatium agendo efficeret sed una eademque volitio et singulos palatii partes et simi totum palatium operaretur, et eum ad operandum requiritur operantis immediata et substantialis praesentia, uveademque consequenter volitio et tota esset hiib.ignit liter in toto palavet simul tota in singulis paratii partibus.
332쪽
is pistassis ita argumeniamurr
inis V ima proxima existinuae mesim Nemn. quaecumlue existere possunt, si suis Au Ἀων, sicut ad quemvis effectum requiritur canis Mesentis proximae immediata et substantialis praesonii , ita etiam
in Mae rerum requiritur immadimis et sulataviislispraesenιia ιitionis diuinae Cessanie autem rations sufficiente, cessa rationatum ergo cessante immediata ei substantiali praesentia volitionis divinae cessabit eas rerum ergo ubicunquo ei quandocunquo si quamdiu aliquid Eset , insit necesse es volitio divina. Volui autem divina est simplicissima ei in oporando sequitur modum intellectionis; ergo, ubicunque aliquod totum existit, necesse est ut, sicut intellectio una eademque lata apprehendit et totum ei eius paries simul ita etiam volitio divina una eademque substantialiter inoxistat qua rasio sussiciens et tota in illo toto et simul tota in singulis totius partibus. Ergo Deus, utpote essentialiter ipse sesus ratio susticiens omnium , quaecunque existere possunt, hoc ipso ita emuntiassior intrinseca sua natura es dolerminatus ad iniimam in omnibus rebus inexissentiam, ut non possit concipi aliter existere relai ad spatium, quam totus
in toto ei simul laius in singulis ut adeo iam intelligatur, definitionem immensitatis divinae attingere iniimum esse divinas naturae l).
s selliret Deus, qua ratio sumiens existentiae remini relate ad siritium necessario existit per modum volitionis r atqui volitio complectens aliquod objectum necessario oncipitur tota totum obieetum et tota intulas Niceti paries simul complecti, ita quidem ut aliter eoncipialequeat ergo etiam Deus qu1 ratio sufficiens Oxistentia, omnium rerum necessario concipi debet et totus in omnibus rebus existentibus per modum unius sum iis seu in tot universitato rerum inextitero et timui totas in fissuas istia universitatis partibus.
333쪽
Πnde iam S. Anselmus t ex pari principio ratioci
nans ait Idem est sis Dei e poιestas erus Sieu igitur potestas Dei est semper et tibique, ita, visusID EsT DELs, ubique et semper est. Eadem ratione idem confirmat D. Thomas 2 dicens : Deus est in omnibus per pote tiam , in quantum omnia sua potestati subduntur euper praesentiam in omnibus, in quantum omnia nuda sunt et aperta cudis ejus, est in omnibus per essemiam, in quanium ades omnibus ut causa essendi φὶ
Be elemitata I i. 133. Per aeternuaviem intelligimus durationem ensis absque initio et absque fine. Quod si vero in naturam aetemitatis seu huiusmodi durationis absque initio et absque fine inquirimus, invenimus, elemitatem necessario esse actum p rum ei hunc a s seu vi possibilitatis absolutae exulantem adeoque ipsum Deum in suo intimo esse speciatum Etenima Deus est ens a so ergo enso essentiae suae seu vi possibilitatis absolutae existens atqui haec possibilitas nec potest concipi unquam incoepisse nec unquam cessatura, sed semper eadem esse necessario concipitur ergo Deus ex essentia sua, quae est ipsa haec absolui possibilitas nec incoepisse nec esse cessaturus concipi potest, sed ne-eo53ario semper esse ei semper idem esse concipi debet: ergo Deus ex essenia sua necessario est sine initio et
1 Deside Trinit. Cap. εἰ 2 Pari. I. Quaesi. 8. Art. 3. . contule Cout uent. Lib. 3. cap. 63 iolum et praecipue intam par
334쪽
sine fine durans, adeoque essentialiter aeternus. Sed Deus est actus purus ei viri plena, quae nec incremensi nec diminuitonis sit capax ergo cum Deus et aeternitas sit idem, etiam aeternitas actus purus et vita plena sit πο tet. Quod ut intelligatur, quomodo sit, prius breviter quid ei quotuplex tempus sit, annotandum erit, ut exinde, quomodo plena ii Dei sit aeternitas Dei, eruatur. Unde ' Sicut spatium est relatio rerum exir positarum 1):ila tempus est relati sumessionis rerum succedentium . et quidem, sicut spatium, aetuat vel possibile, prout relati illa est relatio successionis actualis vel possibilis 2). Ast tempus insuper pro spiritibus est duplex scilicet aliudes mirimerum spiritibus aliud ipsis ivirinsecum. Successio rerum externarum vii solis lunae, terrae etc, quae per motus diurnos, menstruos et annuos dies, menses et annos constituunt, efficii tempus extrinsecum. Successio ero Variarum cognitionum, volitionum et: in mentesnita ossicit tempus intrinsecum. Unde concipimus si nihil, nisi unus solus spiritus creatus existeret, nullum tempus actuale extrinsecum , sed lanium intrinsecum
atque hoc quidem ipsam illius spiruus sitam fore. Vita enim actualis spirituum seu vita in actu secundo consi, tuitur per hujusmodi operaiiones seu acius vitales cog tandi volendi est. Porro e Vita haec interior spiritus non potest tempore exirin Meo mensurari, sed est sibi ipsi mensura. Sic sane si duo spiritus existere supponantur, quorum unus intra horae alium decem, alter quinque solum cognitiones et --
335쪽
tiones eliciat, prior, licet intra idem tempus extrinsecum. duplo lamen plus vitae habet, quam posterior. Jam veros Cognitis potest plus minusve aequare obiectum cognitum, et volitio unica plura simul complecli per modum unius. Si ergo existit aliquis spiritus, qui cognitione sua omnia cognoscibilia sub mi respectu cognoscibilitatis
attingat, et omnia, quae vult, sua volitione complectatur per modum unius, unicam tantum cognitionem unicamque volitionem habebit et habere poterit, sed quae cognitio et quae volisio non aequivalebit modo omnibus possibilibus cognitionibus et volitionibus successivis, sed eas omnes periectione sua etiam excedet hoc ipso, quod unive fas in unam consocians excludendo successionem ex cludat imperfectionem. Unde talis spiritus omne tempus intrinsecum eminenter ac proin totam simul vitam possi debit per ipsam exclusionem essentialem omnIs succesSi
ni in cognitione et volitione seu temporis formaliter sumpsi Atquin alis spiritus est Deus et quidem ex ipsa essentia sua. Eienim Deus , existens vi possibilitatis absolutae 1 .
hoc ipso est ens realissimum seu persectissimum atqui cognitio elisolitio est perfecti , successivae Vero cognitiones
et olitiones imperfectionem involvunt iam in seipsis, utpolo quae ob desecium adaequalionis obiqcii, seu eo quod si e tum cognitionis et volitionis non totum et omne attingant, incompleta sunt quam in subjecto cognossent et Volanie. quod hoc ipso, quod ipsi aliquid cognoscendum et vole dum superessei contineret in se possibilitatem iranseundi
ti intol. Part. II. Seet. s. cap. 1. Pag. 236 et notam, et cap. s.
337쪽
s36. PROP. Daus ms -- μοι. 1 Ex ipsa expositione aeteresialis modo data Mhie in brevem sillogismum coniraciat stilicet
Deus, utpote ens necessarium ei a m sicut vi essentias seu possibilitatis absolutae necessario semper , sine initio et sine sine existii ita eadem vi si necessario determinatas ad adaequatam si eclo ccgnitionem ei volitionem adeoque ad totam simul ei perticiam vitam iam in hae tota et perseeta vita a se constituitur proprie dicta aeter-ntias Dei ergo Deus vi essentiae suae aeternus, atque adeo ipsa sibi aeternitas est. - Ei vero PDeus es en necessarium et immutabile i atqui quo
σω necessarium non potest habere initium; secus ejus non- existentia semes non repugnasset nec inom secus ejus non-existentia semel non esset repugnatura et qua eris immutabile nullam realitatem acquirere, nullam amittere, adeoque nihil successivi in se continere potest, sed cadem semper vita, idem actus infinitus, ei hiuo 'eoaetoriaris est ergo 3 Deus existii vi essentia vel necessitate naturae suae ergo sicuit essentiam, ita existentiam . quam habere potest , semper totam habui atqui existentia cum initio volsine aut cum successione nunquam ista est ergo Deus
nec initium nec finem ne ussam successionem habere potest , adeoque est aeternus. 4 Si Deus aut non totus, aut non semper existit Vel existet, non tota aut non a per existit vel existet eius essentis seu possibiluas absoluta ergo existere nunc, quod sust
338쪽
Sincta lamitas Dei itaque non est sucte in his iam duratio, ita ut de Deo inferne praedicari possit iust,
est, erit, sed est simplicissimum et absolutum esse de quo si minimum quid actuationis detrahatur , lemnas sirici diei non est. Id adeo nonnulli etiam gentiles agnovere. Sic Plato in Timaeo haec habet: ERAT . EST
ERIT, partes sunt temporis, et male transferuntur ad naturam aeternam huic Es tantum eo enit 1 . Quare Deus essentialiter, ii per immensitatem ad intimam in omni loco praesentiam, ii per aeternitatem ad coexistentiam in omni tempore rebus quibuscumque existentibus determinatu : ipse autem nunquam i. e. nullo determ nato tempore vel omnino in tempore cum membrum succestionis rerum esse nequeat et semper, i. e. compleotens in se eminenter omne tempus, existit.
137. OBJ Actiones Dei aliae sunt praeteritae, aliae s liars, ergo datur in Deo fuit et erit. R. D. Int. Actiones Dei sunt praeleritae vel suturae ratione principii erantis, N. Ini Ratione terminorum, qui esse reipsa aut incipiunt vel desinunt, aut saltem concipi possunt incipere aut desinere, C. Int ei N. Cons. Fuit enim et erit in ente aeterno stricte loquendo inie nam successionem denotat, id quod ni simplicissimosi Luevienter salomitatem Dei etiam explicat S. August. ln En rata in Halm CI. Sem. U. N 1st, dieens i Elamitas ipsa Dei substantia est, quo nilii Mibet mutabile; ibi nihil est praeteritum, quasijam non sit nihil est 'aurum, quasi nondum sit, αὐ- est ibi misi Eset. Non est ibi FUITAE ERIT: quia, et quod fuit, jam non est, et quod erit , nondum αἰεest, quidquid ibitat, non ea nisi MI.
339쪽
ei neeessario sempis lati repugnat. Ast quia Deus vel
coexistit aliis sibi succedentibus, vel sallem coexistere com cipi potest, hinc fit, ut ratione temporis actualis velio sibilis momenia, dies, anni et secula in aeternitate, et hac ratione, quae Deo exirinseca ei solum ad creaturas actuales vel possibiles relativa est, fuit et erit, fieri ei hodie, anni ei seeula de Deo praedicari possint in se vero et intrinsece Deus et aeternitas Dei tota semper est nec Successionem, adeoque nec fuit nec erit habet. Inst. 1 Si aeternitas Dei quovis instanti est tota, qua libet creatura coexisteret toti aeternitati Dei atqui hoc est
R. D. Maj. Quaelibet creatura coexisteret toti aeterellati divina formaliter sumptae seu relatae ad se, quatenus est ipsa vita plena et actus purus, quo Deus est, Seu quai nus est essentialis et intrinseca Dei determinatio coeti tendi omnibus rebus, quae unquam exstiturae sunt aut ulla etiam possibili successione existere poterunt autio sunt, C. Maj. Coexisteret toti aeternitati virtualiter sum tae seu relato ad durationem, quam Deus vi esseniis habet sine initio ei sine sine : Neg. M . et pari Min. N. Cons. Scilicet internitas Dei speciatur formaliter, si sumitur sub proprio suo concepi tanquam vita essenii liter tota simul et persectara et huic ternitati formali singulae creaturae tot coexistunt, siquidem Deus singulis momentis temporis nostri totum suum esse totamque et persectam vitam habeat. Spectatur autem virtualiter, si sumitur sub conceptu virtutis essentialis, qua, utpote vi possibilitatis Osolutas existens essenitaliter durationemnbsque iniit et Asrie sine habet et huic aelamitati vim
340쪽
si ereatura nulla potes toti Getistere creaturae enim est, initium et sueees ne habere; sed nullus ianis
numerus Meessionum possibilis, quo major postibilis non in neque initium creaturae ullum, quo prius e guari nequeat ergo Deus inritit seu vi necessitatis exi tendi pluribus semper ante omne initium criniuris succe si is coexistere sussiceret, adeoque aeternitali sub respectu hujus coexistensiae semper possibilis seu sub respectu d rationis essentialiter sine initio et sine sine continuae nub
ia creatura toti coexistere potest 1ὶ Inst. 2 ' Saltem Deus hodie diutius existit, quam heri;
ergo aeternitas non est lata, sed auotidie incrementa assumit.
R. . Int Deus hodie iussus existi formiaiter, M
ant. Viriualiter, quatenus pluribus hodie lincces ni bus coexisti , quam heri coexsilierat, in quaten , quae semper in ipso eadem uni consilia, successivum ad extra sortiuntur effectum, C. Ant ei N. Cons. Non
enim aeternitas Dei seu aut insinitus, quo est, incre-
i Exempla quaedam non quidem aeternitatis, sed existentiae sormalis et viriualis ex ipsis rebus naturalibus desumpta rem clariorem reddent sav. g. lapis, qui uiui omni intomperiei expositus, eius iamin sit eoastitutiohis internae, ut per missonos annos integer perdurare possit. Hinc iam musca vel vomis, quomim vita paucorum dierum est, tot coexistent, uexauentia ipsius formaliter seu tanquam erae spectetur, quod hic et nunc totum habet; non vero etiam coexistent toti, si existentia ipsius lapidis uirtualiter seu sub eo respectu consideretur, quo lapis ille ex interat sui naturi habet, ut per millenos annos durare possit secus tamdiu existera deberent, quamdiu existit lapis. Sic Deus omne erae semper habet ergo omnis creatura semper toti esse divino adeoque et toti internitati Del 'mmaliter spectatam existit sed eam divi m est esse necessarium, erius no existentia absolute repugnat, adeoque in se hanc virtutem habet, ut, sieut nunquam esse incepit, ita nunquam possit desinere, dum res reatae necessario ei incipiunt et pereunt; erso reatura lis toti orae diuino virtualiter spectat coexistere p0terit.