장음표시 사용
341쪽
metita assumi aut assumere potest, sed successiones e trinsecae aliae alias subsequuntur, eas efficiente aevi dia in infiniis et immutabili, cui per eas praeter exlalas cam relationem nihil accedit. Ei vero diutius existere pro ente intelligente est diutius vivere seu vitae incremenia assumere adeoque plures et novos continuo actus vitales cognitionis et volitionis elicere ergo, cum Deus ex essemita sua ad adaequatam obieci cognitionem et volitionem determinatus sit, etiam non potes diutius vivere adeoque nec diuitis existere, quia vivere et risiere in Deo est idemq
DE ATT-υTIS DE RELATIVIs.138. auributa ei relatis dicuntur ea, quae sunt quidem Deo absolui propria, sed in concepi suo i cludunt aliquam relationem ensis divini ad aliquem ier minum. Porro, si ierminus iste si ens ipsum divinum, attributa dicuntur relativa interne vel ad intra usi sunt intellectus, quo Deus seipsum cognoscit, et Voluntas, qua seipsum amaici si vero terminus sit Deo extrinsecus et ab ipso diversus, Miribui dicuntur relativa aeterae vel ad eram usi sunt intellectus Dei, quatenus omnia possibilia, sutura ei existentia cognoscit et Voluntas qua rebus creatis bonum vuli. Itaque generatim duo praecipua sunt attributa Dei relativa, integetetur lvolun ogis Dei, de
342쪽
B intellectu innoc 39. Intemetum diminum hic Iasori sons tanginam id assumimus, quo Deus omnia cognoscere potest. Neque vero intellectum divinum ut aliquid ab essenii realiter distinctum concipere licet, sed est 1ipsa essentia diuinatu necessario determinata ad eos seendum, quidquid est eos stibiis, de quo iam acturi erus eristentiam et naturam; 2 ' omniselentiam ei 3' sapientiam distinctis articulis examinabimus. ARTIcULUs PBIMUS. De existentia et natura intellectos diuini. 40. Manifestum quidem est. Menti Deum intelleelucarere non posse , ita intellectum in ipso, non quemadmodum in homine est, potentiam determinabilem, sed necessario actum esse aiiamen pro majori claritate sit: s4l. PROP. I. DEds satum metri cidarum iE
Prob. 1 Homines ereaturae Dei sunt intellectu pridi dili atqui nihil est in ellectu, quod non est in causa;
2 Ipsa mundi conso alio et pulcherrimus ordo summam in conditore intelligentiam produnt atqui conditor est Deus; ergo gaudet intellectu et quidem persectissimo
343쪽
nam quidquid in Deo est, est sine ulla negatione adeoque persectissimum ergo. . . 142. PR0P. II. IATELLEod DIVINO Es Acms mss, NON VER FACULTAS. Prob. 1'Deus est ensis se seu necessarium ens immutabile ergo ab aeterno semper fuit id, quod esse potest: atqui si non semper totam, quam habere potest, eognitionem haberet, non semper esse id, quod esse potest; ergo semper habet totam, quam habere potest, cognitionem, adeoque est actus purus. 2 ' Persectius est, omnia actu unico et simulta e cognoscere, quam actu multiplici et successive atqui iniel lectus divinus est infinite perfectus ergo. . . 3 In Deo, ni simplici et omnino immutabili nulli sunt modi seu modificationes Daiqui, nisi intellectus d vinus essei acius purus, in Deo darentur modi siquidem tum eius intellectus formaret diversos et successivos acius, adeoque totidem modificationes ergo intellectus divinus est purissimus et unicus actus, nec concipi in eo potest saeuitas ad acium reducibilis. ARTICULUS V.
De omniselentia μα- 143. Omniselentia diuina est aeruallis, simultanea omnium rerum et adsequata cognitio. Hanc porro, cum persectio sit, De inesse tum per se, tum ex propositione praecedenti clarum est. Est itaque Omniselentia cognitio infinita hec ab essentia divina realiter distincta, nec in se et realiter multiplax, sed micus ei simplicissimus aclus;
344쪽
rsu flamen Dr- - obgein, quod respicii, - erso etiam respectu considerari potest ei a nobis solet. Hinc commnniter a diversis scientiae objectis tripsis in Deo distinguitur schntia, nempe: 1 Seientia simplieis intelligentiae . euitae obiectum
seu terminus uni res possibiles formaliter et ut ais sumplae, quas cum mente solum a intelligentia comprehendere liceat, earum cognitio simplicis intelligentia
2 Scientia visionis, curus obiecta sunt res in qu eumque temporis disserentia existentes, adeo pie omnia, quae exsilierunt, eristunt, es exsilium sunt seu prael rila, praesentia et lutum, me neeessario sutura sunt, ut aurorum revolusiones sim libere, si peccata etc. 3 Seientia conditisnatorum . quae etiam cientia media Seitur, cujus termini sunt res non absolute, sed c0
dissonato suturae, quarum nempe existentia pendet ab aliqua conditione, quam Deus potest ponere e n0nponerea uno verbo, termini hujus scientiae sunt res, quae propositionibus possieticis exprimi possunt, V. g. Sidonii paenitentiam egissent, si chrisius in illorum urbe miracula pastasset, quae fecit in Judaea. Haec propositio nec quidquam praeteritum, praesens aut suturum exprimmii, ne praeesse quidquam moee possibilo aliud enim est, si Deus videi Sidonios posse paenitensam agere, aliud hi idet, reipsu ei absolui paenitentiam acturos, Mademum, si videt eos poenitunitam acturos is ἐ- ditis si chrisius apud eos miracula patraturus esεet
345쪽
nse visionis, sed inter utramque maria si ius pessita
Prob. ' Omne en possibilo es in is cognoscibila sauintelligibile atqui Deus essentialiter est determinatus ad cognoscendum omne cognoscibile ergo etiam ad cost noscendum omne possibile P ullum est ens possibilo . quod Deus non possit creare ergo etiam nullum est, quod non cognoscit prius est enim nosse rem, quam eam producere. 3' Deus perseelissimo noscit seipsum adeoquo suam omnipotentiam et atqui omnipotentiam perlacie nossa nequit, quin . noscat oum id, quod est possibile;
Pria vis omnipotens divina est vis produrendi omne id, quod est possibile atqui vis alicujus rei persecto nosci nequit, qui noscantur ea, ad quae se vis illa
4 Possibilia realiter spectata sunt ipsa enitias divinae essentias, quatenus imitabilis ad extra 1 atqui Deus Buam essentiam necessario adaequale et sub omni respectu
lymne patet, quam pueriliter vectis Inda et Hes in nur inoli- seM Dogmaties: Mogunt 1835. Vol. I.Pag. 5 . eum hanc seientia divinae distinc nem ratione subiret cognoscentis, i. e. Dei, et non ratione ob tecti sub vario respeetu eognoseibilis perperam intelligens irridet Theologos, et scientiam simplicis intelligentiae Die Wissenaehat aer ei laeuisen Einoicia scientiam laionis autem et mediam uisi aere in A. e Ui3. 'a' non minus praepopter quam inepto oppetigi, tot I art. Π seet L Pas md
346쪽
eognoscit ergo necessario cognosti etiam omissos
l Unica sere, quae de remoretur, diminuas hae osUDens possibiliseognoseere nequit, quin eo Inoscat possibilia numero vel infinita vel sinitae sed non potest cognoscere possibilia numero infinita, siquidem numerus infinitus ex ipsDide sui repugnate neque etiam cognoscere potest possi- nlia numero finita; quia secus et scientia Dei finita laret, cum objectum Ipsius essetfinitum, et oinnipotentia restringeretur ad finitum ill uin numerum possibilium, quibus ex hypothesi creatis, nihil amplius m quod sese exerceret, superesset; ergo, inserunt, non videtur Deus cognoseere omnia possibilia Ast respondemus 1 Etsi, quomodo Deus et quot numero possibilia cognoscat, nullatenus latelligeremus, propterea neganda non esset cognitio possibilium in Deo, utpote quae evidenter ex ipsi eius natur oruitur; unde sic dicere de- heremus et est in Deo cognitio possibilium, sed quomodo sit, ignoramus.
Asta Dupliel rations directe varii ad hane difficultatem respondent. Nam
H Alii admittunt inmita emo possibilia, sed negant hic numerum esse, insistentes sententiae S. Augustini dicentis, infinitorum nullum esse numerum. Hoc autem vel ita intelligi potest, quod infinitum sit id, cui nihil addi, nihiI demi potest, numerus vero contra eius sit naturae, ut semper sit augmenti capax; ergo, ubi sint infinita, ibi nullum esse numerum. et laris etiam sic eoneipi posset Numerus proprie est tantum in simili-hus realiter distinetis et sub respectu similitudinis: sic una arbor, una
domus, unus homo, non pariunt numerum arborum, nec domorum, nee
hominum, quia, etsi mutuo distinguantur, sub nullo tamen horum re Metuum sibi similes sunt: pariunt vero numerum substantiarum, quia in nota substantiae sibi conveniunt. Iam vero possibilia, quatenus a Deo cognita, inprimis non sunt realiter distincta, cum realiter speetata flut ipsa essentia divina ut imitabilis ad extra ergo neque efficiunt numerum realem. Dein possibilia vel speciantur ut perlecte similia, et tum, utpote quae eandem habent cognoscibilitatem, ne sormalem quidem seu mere logicum .umerum efficere possunt; vel spectantur ut notis specisseis vel individua- Iibus inter se distincta, et tum, ut sic distinctim concepta, nihil commune habent, per quod in unum numerum coalescant, non magis, quam arbor, domus, linmo. Si vero subrespectu communi sui esse ei realiter specten- auri sunt unum esse divina essentiae ut imitabilis ad extra ; ergo non Mura ergo nec numerus. Ergo possibilia quatenus objecta sunt divinae cognitionis, seu ideae prototypae rerum creabilium, nullum numerum eis, eero possunt. Verum
8 Alii assumentes duplieem illum respectum, in quo possibilia eo , derari possunt, vel prout inter se comparata per notas specineas individuales in sua cognoscibilato distinguuntur, vel prout individuatim sumpta includunt in se, ut in indefinitum ereari possint, quin unquam tantus existat
347쪽
Maox tare hanc possibilium regnitionem . seu vi omni scientiam rumplicis intelligentiae inter Philoso-- phos nulla est opinionum diversitas: asi non idem o
Bensus est circa selemiam visumis et mediam. Nam plerim
que Philosophi tum Graeci, tum Romani, cum divinam
praescientiam non possent cum humana libertate conci
liare, alii omnem homini libertatem, alii De scientiam libere suturorum abnegarunt, ex quibus erat cliam Tu
numerias, ut vitra alia et Iia existere non possint, hane dein sententiam tuantur. Possibilia in sua eognoscibilitato distineta sunt numero finita: nam per cognoscibilitatem suam diversam, etsi non realiter, tamen tormantoresnciunt plura adeoquo numerum numerus vero inlinitus etiam eo osci-hilium et actu eognitorum tum reprimat in se, tum ex eo, quod nullum ens possibile sit cognoscibile, vel a Deo cognitumi quod non sit creabile; ergo supponi possent omnia possibilia, quatenus in eognoscibilitato sua distinguuntur, creari: quod si vero omnia possibilia creata actu existerent, merum actualem ellicerent et quidem infinitum , si possibilia essent i anita ergo possibilia, qua distincta sunt numero finita Nequo obest, quod objicitur, quasi hac ratione scientia vel omnipotentia Dot restring tur. Scientia enim Dei non eognoscendo nisi sinita numero possibiliai versa, propterea non magis stipsa finita, quam visio ipsius unita sit videndo res actu existentes numero finitas. Infinita scilicet est scientia divina e lusu objecto totali, quod simul Deum ipsum adeoque objectum infinitum eomplaintur, et in modo, quo cognoscit, adaequando intelligentia su o deci maemnque sub omni respectu cognoscibilitatis, adeoque etiam subrespectu relationis, quam possibilia cum Deo et iam habent et haherent, si erearentur: sed nulla relatio perseete intelligitur, nisi termini relationis persecte intelligantura ergo Deus persecte intelligendo relationem post sibilium, persecto etiam seipsum cognoscere debet, adeoque scientia Dei et in suo objecto et in modo cognitionis manet infinita, etsi possibilia, quat nvs in eognoscibibilitato su distincta, dieantur numero nita. an otiam saIva omnipotentia, siquidem possibilia quaevis individuatim sumpta nunquam toties ereari possunt, ut ultra ereari pon possint; orgo omnipotentia semper haberet possibilia, in quae sese exereret, si non in diversa, saltem in eadem pluries creanda. Imo omnipotentia insinit opus est in ereando quovis vel minimo ento iuxta omnium sero Philosophorum placitum ergo ipsius infinitudo non scinfinito numero possibilium desumenda est. Id imo aliundo absurdum esse videtur nam iuxta Philosophos o lectum ereationis infinitum semens erectile infinitum est impossibile; sed possibilia infinita per modum unius considerata essent ol ieeium creabilei nitum; ergo possibilia nequeunt diei numero inlinita.
348쪽
oare aibaron sinis minissos Manliana aviam inediam in sinosis inductam a P. Nesina, si hodis a pis isque Philo sophis admissam, nonnulli re ieiuni acturantes, ipsam ad scientiam visionis aut iamplicis intelligentiae laino m. duci posse Verum semola omni liis de nomina sit
Prob. v In sinere. Intellectus divinus, utpote infinite Mesecius, si essentialiter determinatus ad cognosce eum omne cognoscibile Datqui omnia, quae facta sunt. iunt missioni, δε sa pro intellectu infinito sunt aeque GDnoscibilia, siquidem de praeieritis et de suturis aeque oda praesensibus enuntiari possint propositiones, quae vellatiae a verae sunt, et quae proin es intellectu inscito
insallibiliter eognoscuntur φὶ
1 naininat. Lib. U. I. in Damisit. Dei. Lib. s. cap. s. is Idem etiam argumentum pro et ilhuc sese amaas posset r.empe iam ab aetorno verum adeoque ab aeterno in is monooesbiae eat, ad quodeumque homo in libere determinatum est, ergo ab iniussaeis lG-mto, essentialiter ad omnia eognoseonda doterminato, etiam e noseitur. Antecedens hirius ullogismi approbat etiam Ciesro De ais, 'ris, di-eensa me, at omae enuntiarum aut uerum aut satium est, sequitur GEoo, eme euua imm Mocis fasque remmae, quae νη--α quid rem eo Masre, quam e -- est. Fortuita eunt eawRP, qua ita ineuntur: v seta caro II sanam . - ι -- ει erumnasturastis mundo mismen fames immutatiis se inum eum eae verum, quam t-ssae, nee να--urum ouum ut nereaevas pertimemenda est Ast idem, Meio qui ra-ilone, harum l aeriam propositionum veritatam, antequam nant, a Deo 'agnosci Passa negat, quia seeus non essent riuum sit hedior Ita enim t
349쪽
Prob. 2 In veri defuturis Deus sutura, sive nece sario sive libere sutura sint, cognosci tunc, cum actu existunt et quidem proui necessario vel libere existunt; ergo eadem eodem modo cognoscit ab elerno, ei ante quam actu erisiani alias inciperet de novo aliquid nos cere, vel sallem alio modo ac prius noscere, adeoque inieram mularetur et Persiceretur , quod repugnat,
Dicum: ' Cognitio suturorum in Deo non est perse 'io; nam quidquid peinctionis est, in Deo sub nulla hypothesi potest abesse Datqui cognitio sulum n in Deo potest abesse, siquidem ipsa sutura possint non esis sutura;
R. D. Int. Haec cogniti actualis in Deo non est persectio nulla lacla hrpothesi c. ant. Facia hypothesi, quod sutura sint absolui sutura, N. Ini et hinc C. Maj et B. par Nin. N. Cons. Quamvis enim non actualis cognitio futurorum, altamen essentialis determinatio ad cognos' cendum omne cognoscibile ei quidem prout est cognoscibile est vera in Deo perfecit Datqui in h3pothesi, quod sutura sint aliquando exstitura, sutura haec tanquam sutura sunt cognoscibilia ergo et eorum sub eadem hπο- thesi aciualis cognitio est vera persectio. Dicin 2 Futura fient aliquando praesentia aut prae rariis ergo si Deus ab aeterno illa affirmat in futura, postmodum vel mutatur ejus cognitio vel si perdurat. evadit salsae R. c. Ant. . cons. Si Deus assima lalum nidulum respectu suae die talis vel suae cognitionis, C. Cons. Si
ammat ut latio revehiu alicuius durationis praeceden-
350쪽
tis, ' cons. Atqui Deus res laturas non speeiu aeternitatis, sed respectu praecedentis alicuius durationis realis vel possibilis ut suturas allimas. Est nempe cognHiis Dei omnium rerum simplex intuitus, ac proin cognoscit res quaslibet in certo tempore seu certa successionum serie existentes sic. v. g. Augustum imperatorem post Caesarem et ante Tiberium, adeoque relate ad Cees rem ut laturum relate ad Tiberium ut praeteritum imperatorem. Res ergo non Deo, sed rebus creatis aliae sunt praeternae, alias suturas, sere sicuti nobis in serio numerorum nullus numerus est praueritus aut suturas, etsi numerum 3 ante 4 et post Ladeoque relate ad 2 ut subsequentem, relate ad 4 ut praecedenium concipere debe mus. Ergo cognitio De nec mutatur nec salsificatur, sed pro Vari respectu praeterii etiam ut sutura, et vicissim sutura ut praefertia, si sibi intinia semper praesentia ab aeteruo ei in aeternum cognoscit. Praeleritum enim, praesens et suturum sunt quid Deo extrinsecum et paries temporis, adeoque uti tempus nonnisi relationes rerum
sibi succedentium ergo Deus res omnes perfecte cost noscens cognoscit etiam omnes earum relationes, ade que et relationes ad res sive praecedentes, sive subse
l clarissima pro more suo D Augustinus eandem quaestionem diae tam in libro De Civitatis Dei. Lib. 22. Cap. 2, ait Secundum illam vero
volumiatem Suam quo eum ellus proraeientia sempitema est, profecto in eoel et indere omnia, quaecunque voluit, non solum praeterita vel pro φεentia, Maesiam futurasam feeit Verum, antequam venia tem ' quo volvit, in fleret, quod ante tempora universa proraeivit atque disposuit, Eloim FIET , UANDO Eus vo Ealet. Si autem nori orum tempus, quo futurum est, verum etiam, utrum futurum ait Uuoramus, disimus: FIET, UDEU VoLmRIT : non quia Deu novam vo/untatem, quam non inbuit, une alebit, sed quia id, quod ex oelamitate in edus immuνιέμ