장음표시 사용
351쪽
Prob. 1 Cognitio non requiritur ad objectum com- sonis, sed contra objectum requiritur ad omnem cognLsionem seu in nulla cognitione est ratio sumiens, cur ejusdem objectum sit id, quod est sed contra in obiecio debet necessario esse ratio sumiens, cur ipsum cognoscatur. Neque enim cognitis fieri potest, ut ait S. Augustianus 1ὶ, nisi eos Menda promedant. Ergo obiectum est natura prius cognitione, et cognitio natura posterioris, jeci Gaiqui quod est natura posterius, nequii influere in existentiam eius, quod est natura prius ergo praescientia divina nequit influere in libertatem actuum humanorum adeoque eam relinquii inlaesam. Et vero 2 Praescientia Dei est simplex intuitus obiecit, prout in se est ergo tam parum obstat, quominus actus h minum sint libere, i. e. potentia ad agendum vel non agendum proxime expedita ponendi, quam parum obstateognitio certa et insallibilis , qua homo cognoscit suas vel alterius actiones liberas praesentes. Nam quid postulas, inquit Boetius η, ut Meessaria flant, quo divino lumina
illustrantur, eum nec homines quidem necessaria fariant esse, quo vident 7 Num, quae praesentia emis, aliquam eis necessitatem tuus addit intuitus Sicut vos, cum pariter ambulare idetis hominem in terra, et solem oriri in coclo, quanquam virumque sit simul conspectum, tamen decerniatis, et unum voluntarium, aliud neoessarium judiωιis istali De Genesi ad lit.
φὶ De eom. Phil. Lib. 5. Pres. 6.
352쪽
ή--aeta mavision divinis intust sinistatem rerum minime perturbat. 3 aerus liberi habent, ei n praecise sub respectu IN herialia, seu qua liberi, specialem cognoscibilitatem. Unde sic Memoria certa ei evidens de acubus liberis praelariis non tollit libertatem, sed supponit ergo etiam praescientia divina actuum liberorum non lassi libertatem, sed necessario supponit. Seirox. Ad solvendas dissicultates notandum est, liberum esse actum, qui est immunis ab omni necessitate anteeedenti rii autem necessitas antecedens ea, quae aestrem, seu ex qua tanquam ex aliquo praesupposito res necessario sequitur; sic catena, quam captivus ea constrictus ausperre non potest, est necessitas antecedens ad non fugiendum necessitas Vere consequens est ea, quom
facit res, seu quae sequitur ex ipsa rei suppositione : sic motus est necessitas consequens ambulationis etiam libere institutae. Ergo necessitas consequens non tolli liberi lam: nam Petrus v. g. certe liber est ad ambulandum vel non ambulandum, etsi ex supposito, quod ambulet. non possit non moveri. Unde applications facia, id quod Deus praescii, inlassibiliter futurum est necessitate consequente, quia ex supposito, quod si futurum, Deus non potest non praescire, non ero necessitate antecedens, quia praesciensiae non facit laturum; non enim quia prae
scii Deus aliquid, M ideo sui uin est, sed quia laturuin
353쪽
bilis, ex altera priscedi omne futurum ergo quidFH praescii Deus, Messario est laturum. R. c.1' --b et D. 2 memb. ant. Praeeessit omne suturum an tentia physiost, c. m. Eriasinuo is ea, qualenus praescientia si natura priui obiecto pre imitas. N. ant eaerob 1' ergo quidquid praescii mus, neu curio 'si suturum moenitau onsequenti . c. coma anteoedenti. N. Cons. Nam eis actus liberi fissio in tempore asilum existant tamen eos malis erant ab erireno , ei quidem qua libere suturi ergo phrsico sunt posteriores praesulem ita, logie vero seu secundum suam cognoscibilitatem
sunt priores, ut adeo praescientia aliquatenus ab illis pendeat. Inst. Praescientia Dei non potest dependera mereaturis
ergo nec ab actu latum. n. D. M. Praescientia Dei non potest dependere a creaturis tanquam h causa se deierminante, c. ant. Tanquam ab objecto, seu termino, N. ant. Est nempe Deus per essentiam auam dolerminatus, ut nihil cognoscibilo sit , quod non necessaris cognoscat ergo non sunt steius
futuri, qui Deum ad ipsos cognoscendos proprie et quasi per influxum aliquem determinant, adeoque etiam elus praevisio proprie ab actu futuro non dependet, ast ui pra videat actum suturum, necessaria si existentia sutura, seu laturitio bi jus acius; quia actus, qui non est sui rus, tanquam futurus non est cognoscibilis, adeoque nec
354쪽
obiectuin determinationis dimnae ad cognoscendum omnec oscibile ergo actus futurus est necessarius tanquam objectum praescientiae. I. 2 Ut libertas hominis cum praesciens divina componi posset, actis libera, quam Deus suturam prae videt, deberet posse omitti atqui hoc seri nequii quin salsa reddatur praescientia Pergo . R. B. Mas Milo illa deberet possem iii ita, ut Deus
tamen illam suturam esse praevideret, seu in sensu
sit eum praescientia Dei de illa, N. U. Ita, ut Deus
eam iam eliam non suturam esse praevideret, seu in sensu diviso, C. Mai. et par. D. Min. N. Com. Itaque homo potest liberos suos actus in sensu diviso ponere aut o Giere, si cum non possit eundem actum ponere simia et omittere, iam nunc verum est, eum se ad alterutrum esse determinaturum, et prout se determinaturus est. Deum videre. Itaque in hominis potestate est mutare te minum praevisionis antecederier, non consequenter ad prae visionem . quia quod futurum est eis libere suturum est, tamen certo suturum est ergo Deus in sua priorisione salsi non potest; quia necessario supponi obiectum suae praevisionis logice prius. Inst. 1 Quod existit ab aeterno, nequit impediri per id, quod primum existit in tempore et atqui praescientia Dei existit ab aeterno ergo ab actu libero in empore suturo impediri nequii, adeoque actus necessario talis est. qualem Deus praevidet. R. D. H. Quod existit ab aeterno relationa Meredensi adfuturum in tempore, uti v. g. acius Dei libere creansis,
nequii impediri per sulurum in tempore C. Maj. Quod
355쪽
existi ab aeterno relatum aestim eomes is ad fisurum M potiatica, quod futurum sit futurum, nequit impediri per laturum in tempore N. Mai. iniqui praescientia Des de actu libere sulum existit ab aeterno relatione solum eo sequente et h3pothesica , sub ea nempe eonditione quod
actus sui us sit futurus, ergo
Inst. 2 Saltem ex supposito, revera iam existere praescientiam si de actu libero absolute laturo, V. g. de peccato Lean lai, hic jam non posses omittere actum; ergo cum do facto ista praescientia datur, actus ille non amplius est liber. R. I. ant. Hic iam non posset omittere actum p tentia conseFenta et in sensu composito cum praescientia divina, C. M. Potentia antecedent et in sensu diviso, N. Ant. Nempe supposito existere praescientiam Dei da cinis Leant i hoc ipso supponitur, Leandrum suo tempore se libere deierminaturum ad peccatum, seu eius libertatem fore determinaiam ad peccatum; sed supposita libertate determinata ad peccatum, certe Leander potentia et hinc necessitate consequente ei in sensu composit non potest non peccare potest tamen Leander potentia antecedenti et in sensu divis se non deierminare ad peccatum, sed tum Deus etiam non praesciret pecca
Inst. 3 Ergo saltem Leander non potest omitteresse catum stante praescientia Dei, adeoque non habe libe latem antecedentem. R. D. Cons. Non potest omittere. i. e. non omitiet γω calum C. Cons. i. e. non habebit polentiam omittendi
peccatum, N. cona. Duplicem enim sensum habet illud non
356쪽
potest per enim significat simultaneitatam non-aetus, sebdicet non eccati, cum praescientia divina de peccato, et hoc sensu verum est, ipsum non posse conjungero non-peccatum cum praescientia de peccatora ne signifieat simulta statem potentiae, scilicet polentiae non peccandi cum praescientia divina de peccato, et hoc sensu sal uin est, potentiam n'n peccandi cum praescientia de steat emungi Ron possis sicut polentia, qua possum non ambulare, conjungi potest cum actuali ambulatione. eis acinalis no ambiatio conjungi nequit uum actuali ambulatione.
Verum do his ei similibus obiectionibus iam satis di
ium est: omnes enim sere salsum suppositum habent, quasi praescientia praecedat ei causet determinaiionem ad auium, cum eam contra tanquam proe quin um Sur ponit. Unde simulac dicitur praescientiam de peccato existere, simul etiam supponitur libertas jam determianaia ad peccatum; sed certe liberias deierminata esse ad peccatum, et simul ad idem peccatum non deter minata esse non potest ergo ei homo liber est, et Deus, utpote essentialiter determinatus ad cognoscendum omne cognoscibile adeoque et liberas hominis do- terminaliones, in sua praevisione insessibilis et immut, bilis est. 148. R0P. IV DEvs EapEo coGNoscIT MAMAEON-
BITIO TE FUTURA, ETIAM LIBERA.
Prob. 1 Intellectus divinus est essentialiter delerminatus ad cognosceudum omne cognoscibile sub iunimodo, quines cognoscibile atqui quid quaelibet sive res sive libera volimia sub quacunque demum conditione
357쪽
esset actura est de se quid cognosοibila, cum de quovis hujusmodi acta propositiones verisicari vel salsificari pos
a Si Deus conditionate sui a non insallibiliter noscita Interrogatus, an hoc vel illud sub certa condisione ex
iuret, nec ne sine periculo erroris respondere aliter non posset, quam nescio, Vel dubito, vel probabilis esse
vel non esse eventurum byDeberet de rebus mundi ii Folantum caeco modo mi coniecturaliter disponere, et si effectus inienius non sequeretur, dicere et non pinabam hoc suturum atqui utrumque aperie repugnat dirime a pientiae et infinita, persectioni emo.... lj.
t Quaeritur later auctores, in quo medio Deus omnia ab aetemo ere , noscat, siqnidem res in seipsis ab aetemo eognoscibiles non sint, seu non habeant esse aliquod intolligibile distinetum ab em divino, in esse divino autem, utpote necessario et immutabili res mniingentes et Iibere aventurae nullo modo videantur posse eontineri adeoque nee intelligi uua in re, ui
Resp. 1 Res possibile seu possibilia realiter spectata esse ipsam enit-tatem divinae essentiae ut imitabilis ad axi , adeoque a Deo ramosei insuli essentia quatenus intelligibili, nos dam supra demonstravimus Onto Pari. II. Soci. 1. Prop. II., pag. 22 et seqq. et Pseh. Ratusere. s. cap. . Art. s. in fine, pag. 21s et seqq. et clarissimo, ut solet, exemplo exponit S. Thomas Surum. Theol. Pari. I. Quaesti is Ari. 4 ad εὶ diesnsi Forma domus in mente artisseis habet esse immateriale et intelligibile, in domo autem quae eri erim animam habet rase materiale et sensibile. Unde et ratiosis rerum , quo in a polo non vivunt, in mente disma octarime, facim mente diuina haberi esse divinum Rationes rerum seu iusvirorum prototypae sunt interne possibilia realiter spectata Varum hic plura addoro suDrvacaneum durimus, eum is AElisua haec quaestio suas tractata fuerit. sume erantia nites, quatanus de laeto et noeessario exstituras, videt Deus in ni essentia ut libere dolaminata ad fas creandas seu in Gns-eientia libam volitionis, qu1 Deus vult eas existere. Intelligit enim Deus omnia possibilia; inter possibilia si intaneoia ab aeterno libere ello eo tum aliquom ordinem, ius erret igitur ab inemora et onseientiam hujus suae electionis, et in hac conseientia simul selentiam rerum mnilnis gentium exstiturarum. Atque hae quidem non adeo dimeniter intelliguntura paulo major ero duoethuas tu de medio, in quo Deus ideo actu
358쪽
ARTIciliaJs m. De sopireuia diuinda 149. Sapientia est facilitas seu promptitudo intellaetus In consiliis voluntati suggerendis circa fines actionibus praestituendos et circa media ad finem apta eligenda. Ii que e sapientior quis est, a quo meliores i. e. tioni ageniis magis consentientes fines novit, et quo a' 'Massinibus consequendis media suggerit: b quo mellae novit media snibus subordinare ei demum e quo Meiliori ratione haec omnia novit. Unde sapιentissimus est. qui fines optimos, mediaque aptissima ac modum sutor ldinandi norit immediata unis simplicissimo ac instant ne intuisti. Est ergo sapientia solius intellectus, qua res dicio sensu novit non vero, qui vult vel actu media
disponit eie id quod ad bonitatem, potentiam eiu pedisnet. His positis sit: 130 PR0P. DE 4s sAPIENTIMAEGProb. Deus adaequale, mullane et sub omni re pectum et 1 onmia possibilia ac ipsa conditionale su-
hominum liberos, utpota qui em decreto ereationis non Meessario eo neetuntur, uti res eonfingentes physicae, sed a liberii hominis determin siona dependent. Qua in re ita sentimus: 3 Actus hominum liberos Deus ab aeterno vides in assentia sua iuxta dis rectionem scientiae medito libero determinat i Seilicet vi scientiae mediae Deus videt, ad quid quinuis voluntas creata in quibusvis cireumstantiis sponta sua se libere esset determinatura, si existeret, adeoque vi viusdem scientiae videt futurabilitatem omnium aetuum liberorum. Quod si certum aliquem ordinem ereationis eligat, iam etiam videt in decreto ereationis et quasvis reaturas ii ras exstiluras et quasvis cirrumstantias, in quibus illae exstiturio sunt orgo videt aliam, ad quid de saeto quaevis ereatura liberosit se determinatura, seu videt non tantiam futuribili Mem, sed 'reriti ne omnium actionum liberariun salva et iurulibutine titulin divinae et libertate humana.
359쪽
inra adeoque omnium rerum ium intrinsecam, tum relativam bonitatem 2 seipsum adeoque et fines rationi suae maximo convenientes 3 mediorum naturam ini mam , et hinc omnes possibiles nexus et combinasi rues, adeoque ei dispositionem maxime convenientem. ut media ad finem certissima ac brevissima via ducant: atqui in harum rerum adaequata et simultanea cognitione consistit summa sapientian ergo Deus usi sapie
j I De oluntate diuina. 51. VOLOTATEM prout est appetitus boni ab ante laetu propositi Deo inesse nemo unquam negarii; a vendum tamen est, ne in De', uti in homine, voluntatem putemus esse lacullatem ad appetendum determinabilem. Nam 152. PROP. OGNTA DEI Es MTUS PUM , Quo AB
AETERNO VULT . QUAECUNQUE VULT.
Prob. 1 voluntas, ex essenii sua activa, ideo in homine remane indeterminal seu a volando aut nolendo abstinet, quia ab intellectu ipsi non proponuntur omnes rationes, quibus determinari possit atqui intellectus divinus omnia persectissime cognoscit ergo nulla est ratio, cur non sit semper in actu, contra ipsae rationes, quibus unquam ad aliquidis delerminandum moveri possit. semper a tota delernitate ipsi praesentes sunt ergo oliam a tota aeternitate est actu dolerminalus ad quaecunque vult
360쪽
2 Perhenus est, omnia actu unico ei simul imm esse, quam actu multiplici et successive atqui volania Dei
necessario est perfecturima ergo. ... 3 Deus est essentialiter immutabilis atqui, si posset nova subinde velle actu successivo . intrinseco modiff. earetur ei mutaretur' ergo. . . . Scuox cum Deus sit simplicissimus Piclus Dei omnes sive intellectus sive voluntatis non sunt nisi unus idemque acius, quo est seu ipsa essenii ad diversos hos re pectus determinala id quod ei de caeteris attribulis intelligi necesse est. Mi actus iste eadem actuatione varios in terminos sub vario respectu tendit, unde pro finitudine intellectus nostri, uti multiplicem scientiam, ita
et multiplicem in Deo voluntatem distinguimus, et qui
1 Necessariam. i. e. quae in absolute necessaria tendit, seu cujus actus quoad terminum necessarius est, et ιμberam, i. e. quae in contingentia tendit, seu cuius actus quoad terminum liber est.2 anteeedentem, i. e. quae tendit in obiectum praecisis omnibus circumstantiis; sic princeps Vult omnem subdiatum vivere praecisione facta ab omni homicidio ela.. et consequentem, i. e. quae tendit in objectum , prout est vesilium omnibus circumstantiis; sic princeps sciens hominem a Paulo occisum esse, uti Pauli poenam unde applicatione lacia , Deus voluntate antecedent vult omneS homines salvos fieri, sciens autem talem hominem in Peccato moriturum voluntate consequenti vult ejus dam